ANDY Kirby GRY SZKOLENIOWE. Materiały dla trenerów ZESTAW 3 + CD

Transkrypt

1 ANDY Kirby GRY SZKOLENIOWE Materiały dla trenerów ZESTAW + CD WARSZAWA 0

2 Spis treści Zestawienie gier według celów szkoleniowych...9 Podziękowania... O autorze... Przedmowa... Cele szkoleniowe gier... Ale park!... Asertywność a komunikacja niewerbalna... Autoreklama...7 Bądź choć raz asertywny...9 Co by było, gdyby Co było wcześniej...49 Co nas stresuje w grupie... Co to za ludzie?... Czas coś zmienić...6 Czy z nami wszystko w porządku?...6 Czyje to świadectwa?...6 Dobra czy zła wiadomość?...7 Dwa filmy w jednym...7 Echa...77 Emocje w pigułce...79 Goście...8 Herb...87

3 Jak cię widzą, tak cię piszą...9 Jak dobrze mieć sąsiada...97 Jak pisać raporty...0 Jak wam się podobało?... Jaki ten świat mały!... Karol i Karolina...7 Kilka słów o asertywności... Kolejne wcielenie... Linie życia... List do pani Kowalskiej... List do samego siebie...9 Mapy ciała... Mapy ciała...49 Moje idealne ja... Nagrobki...9 Naj, naj, naj Napisz i przekonaj...6 Narysuj to sam...69 Nocna przeprawa...7 O czym piszą gazety...7 Osądzą nas potomni...79 Osobowość a stres...8 Partnerzy...89 Piramidy...9 Pismo to my...9 Płyty na bezludną wyspę...99 Poprzednie wcielenie...0 Pozdrowienia z naszych czasów...0 Problemy etyczne...07 Problemy w firmie Electropoint... Prośba o urlop... Rozumiemy się bez słów...9 Rysujemy plany szczegółowe... 6

4 Samokontrola... Społeczny kolaż...7 Sprawdźmy, na co nas stać...9 Starzejemy się... Sto słów...7 Stresonariusz...9 Szachowe wariacje... Szachy i czekoladki... Śpiewaj razem z nami...6 Tablice pamiątkowe...6 To, co najważniejsze...6 Trzy minuty przed zagładą...69 W co my właściwie gramy?...7 Węzłowy problem...7 Wizytówki...7 Wypromujmy się...8 Wystąpienie publiczne...8 Z czym wam się to NIE kojarzy?...89 Z podziałem na role...9 Zamieńmy się rolami...9 Zdajemy egzamin...97 Zdaniem mamy i taty...99 Zeznania naocznego świadka...0 Zmieniamy zawód...07 Zwierzęta na zamówienie

5

6 Zestawienie gier według celów szkoleniowych Cel szkoleniowy Tytuł gry Część Strona Czas trwania (w min.) Badanie oczekiwań Wielkie oczekiwania Zadowoleni i niezadowoleni Zebranie z prawdziwego zdarzenia Budowanie zaufania Kły Kto jest kto Lustra Masaż karku Moje największe zalety Pomocna dłoń Po omacku Wszystko o mnie Wygodny układ Zadajmy sobie kilka pytań Budowanie zespołu Ale park! Autoreklama Bardzo ważne osoby Brakujące ogniwo Co nas stresuje w grupie Cytryna czy limonka Czas coś zmienić Drakula powstał z grobu Etykietki Fotki na bazie fotki Funt na licytacji Gdyby jajka potrafiły latać Gdybym był na twoim miejscu Goście Gra o wszystko Herb Hierarchia Ja i mój ideał Jak cię widzą, tak cię piszą Jak miło ponarzekać Jak rozwiązać problemy

7 Cel szkoleniowy Tytuł gry Część Strona Czas trwania (w min.) Jest czy wydaje się Kalkulacje w occie Kamień by się poruszył Kieszonkowcy Kolejne wcielenie Konsensus Krótka solówka Ktoś musi umrzeć, by żyć mógł ktoś Liczby Linie czasu Lepienie łańcuchów hierarchii Łatki Miasto bez tajemnic Mieszkanko Milczenie Moje miejsce w szeregu Moje największe zalety Na jakim wózku jedziemy? Nasza subkultura Ochotnicy On czy ona Piramidy Pogaduszki do poduszki Poprzednie wcielenie Prezentacja Przeciąganie niewidzialnej linii Rób to po swojemu Rysujemy plany szczegółowe Rzeźba grupowa Skanowanie mózgu Sprawdźmy, na co nas stać Szachy i czekoladki To nie fair! Tylko dwie minuty Trzy minuty przed zagładą Układanka Walka płci W co my właściwie gramy? Wieża Babel Wszystko o mnie Wymiana doświadczeń Z cudzej perspektywy Z podziałem na role Zadajmy sobie kilka pytań Zdalnie sterowani Zebranie z prawdziwego zdarzenia Zmieniamy zawód Zwierzęta na zamówienie Ćwiczenia pobudzające Archeolodzy Brzydkie siostry Ciało mówi: witaj

8 Cel szkoleniowy Tytuł gry Część Strona Czas trwania (w min.) Co było wcześniej Co to za ton Co ty właściwie robisz? Coś na A Czy mogę przyjść na przyjęcie? Czy z nami wszystko w porządku? Czyje to świadectwa? Dobra czy zła wiadomość? Dwa filmy w jednym Głuchy telefon Herb Iloraz kreatywności Integrujący aerobik Interwał Jak w teleturnieju Jaka to ulica Jaki ten świat mały! Jakie słowo mam na myśli Karciana sztafeta Kły Kolejne wcielenie Konwój Krąg ślepców Lap-top lip-top Liczby Moje miejsce w szeregu Nocna przeprawa Owoce egzotyczne Owocowa sztafeta Partnerzy Płyty na bezludną wyspę Poprzednie wcielenie Posągi Powiedz coś o sobie Pozdrowienia z naszych czasów Przeciąganie niewidzialnej liny Przyznaję się Rekin! Rysujemy plany szczegółowe Sałatka owocowa Shiatsu od stóp do głów Słowny łańcuszek Szachowe wariacje Szarasunki Szukam pracy Śpiewaj razem z nami Tablice pamiątkowe Takt tyka Tasowanie wizytówek Tylko minutę Węzłowy problem Węzły

9 Cel szkoleniowy Tytuł gry Część Strona Czas trwania (w min.) Wirujące elektrony Wypisane na twarzy Wywiady Zamieńmy parę słów Z czym wam się to nie kojarzy? Zdalnie sterowani Znajdź różnicę Zmieniamy zawód Zwierzenia spawacza puzonów Ćwiczenia przełączające uwagę Brzydkie siostry Co było wcześniej Co to za ton Co ty właściwie robisz? Coś na A Czy często tu bywasz? Czy mogę przyjść na przyjęcie? Czy z nami wszystko w porządku Czyje to świadectwa? Dobra czy zła wiadomość Dotknij ust Dwa filmy w jednym Głuchy telefon Herb Iloraz kreatywności Integracyjny aerobik Interwał Jak w teleturnieju Jakie słowo mam na myśli Karciana sztafeta Kły Konwój Krąg ślepców Lap-top lip-top Liczby Nocna przeprawa Owoce egzotyczne Owocowa sztafeta Płyty na bezludną wyspę Poezja gestów Po omacku Posągi Potyczka słowna Pozdrowienia z naszych czasów Przeciąganie niewidzialnej liny Rekin! Sałatka owocowa Skanowanie mózgu Słowny łańcuszek Szarasunki Śpiewaj razem z nami Tablice pamiątkowe

10 Cel szkoleniowy Tytuł gry Część Strona Czas trwania (w min.) Takt tyka Tasowanie wizytówek Tu i teraz Tylko minutę Węzłowy problem Wirujące elektrony Z czym wam się to NIE kojarzy? Znajdź różnicę Zwierzęta na zamówienie Dbałość o zdrowie i formę Mapy ciała Mapy ciała 49 Dokonywanie oceny Co o mnie myślicie? Jak wam się podobało? Krótka solówka Przyznaję się Tylko minutę Zadowoleni i niezadowoleni Zebranie z prawdziwego zdarzenia Dokonywanie samooceny Gdybym był na twoim miejscu Hierarchia Ja i mój ideał Linie czasu Moje miejsce w szeregu Moje największe zalety Ostatnia wola Pierwsze wrażenia Świętej pamięci... Walka płci Wielki smutek Z cudzej perspektywy Lodołamacze List do samego siebie Naj, naj, naj... Narysuj to sam Partnerzy Pismo to my Wizytówki Określanie cech Archeolodzy A to ci historia! Co to za ludzie? Co to znaczy Cytryna czy limonka Czy często tu bywasz Etykietki Jak cię widzą, tak cię piszą Karol i Karolina Ktoś musi umrzeć, by żyć mógł ktoś Mieszkanko

11 Cel szkoleniowy Tytuł gry Część Strona Czas trwania (w min.) Naj, naj, naj... On czy ona Pierwsze wrażenia Pismo to my Skanowanie mózgu Szukam pracy Tabela dyskryminacji Tajemniczy członek rodziny Uprzedzenia Walka płci Wypisane na twarzy Otwarcie się Bardzo ważne osoby Ja i mój ideał Jak miło ponarzekać Jak się zachowasz? Jest czy wydaje się Kamień by się poruszył Kłamstwa! Kłamstwa! Kolejne wcielenie Łatki Marzenia Moje największe zalety Nagrobki Osądzą nas potomni Ostatnia wola Pierwsze wrażenia Płyty na bezludną wyspę Podświadome nastawienia Powiedz coś o sobie Powtórzmy to razem Przyznaję się Rzeźba grupowa Szczere odpowiedzi Świętej pamięci... Tasowanie wizytówek Trzy minuty przed zagładą Wszystko o mnie Wywiady Zadajmy sobie kilka pytań Zadowoleni i niezadowoleni Zdaniem mamy i taty Zmieniamy zawód Uwaga: Tego zagadnienia dotyczy również większość ćwiczeń zaliczonych do grupy Zapoznawanie się (patrz str. 9) Planowanie działań (zmian) Co by było, gdyby... Gdyby jajka potrafiły latać Ja i mój ideał Przyznaję się To, co najważniejsze Zebranie z prawdziwego zdarzenia

12 Cel szkoleniowy Tytuł gry Część Strona Czas trwania (w min.) Podejmowanie decyzji Brakujące ogniwo Czas coś zmienić Funt na licytacji Gra o wszystko Kalkulacje w occie Konsensus Ktoś musi umrzeć, by żyć mógł ktoś Pogaduszki do poduszki Problemy etyczne Poznanie źródeł motywacji Dyplomatyczne nie Hierarchia Ochotnicy Przekazywanie informacji zwrotnej Amnezja Gdybym był na twoim miejscu Etykietki Zadowoleni i niezadowoleni Zebranie z prawdziwego zdarzenia Zrób to sam Przybliżenie problematyki etyki biznesu Emocje w pigułce Problemy etyczne Przybliżenie problematyki równych szans Co to za ludzie? Jak cię widzą, tak cię piszą Karol i Karolina Naj, naj, naj... Pismo to my Społeczny kolaż Radzenie sobie ze stresem Co nas stresuje w grupie Echa Masaż karku Osobowość a stres Poezja gestów Pomocna dłoń Rozumiemy się bez słów Shiatsu od stóp do głów Stresonariusz Wygodny układ Rozwiązywanie problemów Drakula powstał z grobu Gdyby jajka potrafiły latać Jak rozwiązać problemy Kieszonkowcy Kreatywność w trzech odsłonach Ktoś musi umrzeć, by żyć mógł ktoś Miasto bez tajemnic Wymiana doświadczeń Rozwijanie kreatywności Ale park! Archeolodzy

13 Cel szkoleniowy Tytuł gry Część Strona Czas trwania (w min.) Dobra czy zła wiadomość? Gdyby jajka potrafiły latać Iloraz kreatywności Jak rozwiązać problemy Kieszonkowcy Na jakim wózku jedziemy? Odkrywanie Ameryki Pozdrowienia z naszych czasów Rób to po swojemu Szarasunki Tablice pamiątkowe W co my właściwie gramy? Wizytówki Wypromujmy się Zasady gry Zwierzenia spawacza puzonów Zwierzęta na zamówienie Rozwijanie osobowości Co by było, gdyby... Echa Jak cię widzą, tak cię piszą Linie życia List do samego siebie Mapy ciała Mapy ciała Moje idealne ja Nagrobki Osądzą nas potomni Pismo to my Pozdrowienia z naszych czasów Rozumiemy się bez słów Samokontrola Starzejemy się To, co najważniejsze Wizytówki Zdaniem mamy i taty Rozwijanie umiejętności doradzania Jak dobrze mieć sąsiada Rozumiemy się bez słów Rozwijanie umiejętności kierowania zespołem Drakula powstał z grobu Fotki na bazie fotki Gdyby jajka potrafiły latać Miasto bez tajemnic O czym piszą gazety Rób to po swojemu Szachy i czekoladki Zdalnie sterowani Zebranie z prawdziwego zdarzenia Rozwijanie umiejętności negocjacji Asertywność a komunikacja niewerbalna 6

14 Cel szkoleniowy Tytuł gry Część Strona Czas trwania (w min.) Drakula powstał z grobu Gra o wszystko Jak dobrze mieć sąsiada Mieszkanko Rozumiemy się bez słów To nie fair! Układanka Zdalnie sterowani Rozwijanie umiejętności pisania raportów (sprawozdań) Jak pisać raporty Napisz i przekonaj Rozwijanie umiejętności pracy w grupie Emocje w pigułce Goście O czym piszą gazety Szachy i czekoladki Rozwijanie umiejętności prezentacji Dobra czy zła wiadomość? Kłamstwa! Kłamstwa! Krótka solówka Miasto bez tajemnic Prezentacja Tylko dwie minuty Zwierzenia spawacza puzonów Rozwijanie umiejętności przeprowadzania wywiadów Jak dobrze mieć sąsiada Problemy w firmie Electropoint Rozumiemy się bez słów Rozwijanie umiejętności słuchania A to ci historia! Czy często tu bywasz? Czy siedzisz wygodnie Funt na licytacji Identyfikatory Kłamstwa! Kłamstwa! Pogaduszki do poduszki Proszę o chwilę uwagi Słowny łańcuszek Szepty Zamieńmy parę słów Rozwijanie umiejętności zarządzania pracownikami Problemy w firmie Electropoint Rozwijanie umiejętności zdawania egzaminów Zamieńmy się rolami Zdajemy egzamin Sabotaż Sabotaż 0 Szkolenie trenerów Kieszonkowcy Krótka solówka Podejmij wyzwanie 0 7

15 Cel szkoleniowy Tytuł gry Część Strona Czas trwania (w min.) Trening asertywności Asertywność a komunikacja niewerbalna Bądź choć raz asertywny Dyplomatyczne nie Echa Funt na licytacji Gdybym był na twoim miejscu Gra o wszystko Hierarchia Jak się zachowasz? Jest czy wydaje się Kilka słów o asertywności Konsensus Krzesła Ktoś musi umrzeć, by żyć mógł ktoś Mieszkanko Moje największe zalety Mówca i dyrygent Ochotnicy Pięści Piramidy Podejmij wyzwanie Pogaduszki do poduszki Problemy w firmie Electropoint Prośba o urlop Rekin! Sabotaż Samokontrola Szczere odpowiedzi Tylko dwie minuty Wieża Babel Zadowoleni i niezadowoleni Z cudzej perspektywy Zebranie z prawdziwego zdarzenia Trening komunikacji Jaki ten świat mały! Szachowe wariacje Zeznania naocznego świadka 0 0 Trening komunikacji niewerbalnej Asertywność a komunikacja niewerbalna Co to za ton Czy mogę przyjść na przyjęcie? Dotknij ust Dyplomatyczne nie Etykietki Figury woskowe Funt na licytacji Gdybym był na twoim miejscu Jak dobrze mieć sąsiada Jak rozwiązać problemy Jaka to ulica

16 Cel szkoleniowy Tytuł gry Część Strona Czas trwania (w min.) Kłamstwa! Kłamstwa! Krótka solówka Krzesła Liczby Łańcuszek mimów Masaż karku Milczenie Mówca i dyrygent Mówiące posągi Pięści Pomocna dłoń Posłuszne ciało Potyczka słowna Proszę o chwilę uwagi Przycinanie krzaka róży Rozumiemy się bez słów Szarasunki Układanka Wypisane na twarzy Zamieńmy parę słów Znajdź różnicę Zrób to sam Trening komunikacji pisemnej (patrz też Pisanie raportów ) A to ci historia! Brakujące ogniwo Co to jest? Co to za ton Co to znaczy Gazetowa papka Jak w teleturnieju List do pani Kowalskiej List do samego siebie Marsjanie R.S.V.P. Sto słów Świętej pamięci... Wystąpienie publiczne Zebranie z prawdziwego zdarzenia Trening komunikacji werbalnej Amnezja Co to za ton Jak w teleturnieju On czy ona Prośba o urlop Szukam pracy Węzły Wystąpienie publiczne Z czym wam się to NIE kojarzy Zapoznawanie się Ambitny Andrzej Autoreklama Bankiet

17 Cel szkoleniowy Tytuł gry Część Strona Czas trwania (w min.) Ciało mówi: witaj Cytryna czy limonka Detektywi Głuchy telefon Identyfikatory Jaki ten świat mały! Kłamstwa! Kłamstwa! Kolejne wcielenie Mimowie Nagrobki Naj, naj, naj... Poprzednie wcielenie Powiedz coś o sobie Powtórzmy to razem Sto słów Szczere odpowiedzi Tasowanie wizytówek Wszystko o mnie Wywiady Wzajemne prezentacje Zmieniamy zawód Zwierzenia spawacza puzonów

18 Książkę poświęcam pamięci mojego Ojca Jamesa Kirby ego ( XII 98 IX 99)

19 Podziękowania Dziękuję Johnowi Harroldowi za przygotowanie ilustracji do niniejszego zbioru oraz Simonowi Ballowi za grę Nocna przeprawa. Dyskusje z kolegami z Birkbeck College Extra-Mural Centre oraz Environment Training Services bardzo pomogły mi w określeniu możliwych zastosowań gier. Chciałbym również podziękować za cierpliwość mojemu partnerowi Mickowi Harrisonowi, który spędził ze mną wiele wieczorów przy klawiaturze. AK O autorze Andy Kirby zaczął się zajmować grami szkoleniowymi, gdy jeszcze jako student prowadził warsztaty. Później wykorzystywał je na kursach dla menedżerów i pracowników biurowych, kursach wieczorowych oraz szkoleniach z zakresu doradztwa i prezentacji organizowanych przez znane organizacje charytatywne. Obecnie opracowuje i prowadzi kursy szkoleniowe oraz pełni funkcję doradcy w takich instytucjach, jak Environment Training Services, Birkbeck College Extra-Mural Centre i Terrence Higgins Trust. Jest członkiem Brytyjskiego Towarzystwa Psychologicznego oraz Instytutu Treningu i Rozwoju (Institute of Training and Development). Jego sztuka teatralna Compromised Immunity (Narażona odporność), wystawiana na wielu scenach, została wydana przez wydawnictwo Methuen w 989 r.

20 Przedmowa Niniejszy zestaw, będący kontynuacją i zbioru Gier szkoleniowych, zawiera kolejnych 7 ćwiczeń, które można wykorzystać na różnego rodzaju szkoleniach. Każda z gier została przedstawiona według standardowego schematu znanego z poprzednich zbiorów (tytuł, streszczenie, cele, materiały, czas trwania, procedura, uwagi o charakterze praktycznym oraz modyfikacje). W książce znajduje się również sumaryczny indeks gier zamieszczonych we wszystkich trzech częściach. Nie uznałem jednak za konieczne powtarzania przedstawionych w pierwszym zbiorze wskazówek dotyczących efektywnego wykorzystania gier. Od czasu, gdy kilka lat temu przygotowałem dwa pierwsze zbiory Gier szkoleniowych, w programach szkoleń pojawiły się nowe tendencje. Z tego też powodu zdecydowałem się na przygotowanie tomu trzeciego. Tematy i cele niektórych ćwiczeń są takie same jak w pierwszym i drugim zbiorze, zamieściłem tu jednak więcej gier dotyczących asertywności i radzenia sobie ze stresem. Gry te są związane z nowymi metodami szkoleń i odnoszą się do problemów osób szukających pracy oraz tych, które w czasach wychodzenia z recesji właśnie znalazły sobie zajęcie. Trzeci tom zawiera również więcej ćwiczeń dotyczących wąsko wyspecjalizowanych dziedzin. Starałem się jednak, aby gry te były jak najbardziej zróżnicowane i interesujące. Dzięki temu żaden czytelnik nie odniesie wrażenia, że zbiór ma charakter zbyt specjalistyczny. Czytelnikom, którzy chcieliby dowiedzieć się czegoś więcej na temat możliwości wykorzystania gier podczas szkoleń oraz związanych z tym korzyści i ryzyka, zalecam przeczytanie wstępu do zbioru Gier szkoleniowych. Znajdują się tam ponadto informacje ułatwiające trenerom samodzielne opracowywanie gier. Chciałbym również podkreślić, że chętnie zapoznam się z propozycjami nowych ćwiczeń lub modyfikacji gier zaprezentowanych w niniejszym zbiorze, aby ewentualnie wykorzystać je w kolejnych wydaniach. Andy Kirby

21

22 Cele szkoleniowe gier Budowanie zespołu. Zachęcenie zespołu do efektywniejszej współpracy jest celem wielu ćwiczeń. Większość gier zaprezentowanych w tej książce umożliwia jego osiągnięcie. Do zbliżonej kategorii Rozwijanie umiejętności pracy w grupie zaliczyłem natomiast ćwiczenia, które dotyczą ogólnych koncepcji zwiększania efektywności pracy zespołowej. Ćwiczenia pobudzające. W niektórych momentach szkolenia (klasycznym przykładem jest pudding session rozpoczynająca się po lunchu lub początek ostatniego dnia zajęć) uczestnicy odczuwają brak energii i mają trudności z koncentracją. Najgorszą rzeczą, jaką trener może w takiej chwili zrobić, jest wyświetlenie filmu wideo. Ćwiczenia pobudzające mają na celu wyłącznie pobudzenie krążenia i rozruszanie grupy. Mogą one być oparte na aktywności ruchowej, umysłowej lub na połączeniu obydwu. Większość ćwiczeń pobudzających przedstawionych w niniejszym zbiorze pełni jednocześnie inne funkcje szkoleniowe. Warto również poprosić uczestników, aby zaproponowali własne ćwiczenia pobudzające. Ćwiczenia przełączające uwagę. Niektóre ćwiczenia wymagają od uczestników silnego zaangażowania emocjonalnego i umysłowego. Po ich przeprowadzeniu warto zaproponować krótką grę, która ułatwi odwrócenie uwagi słuchaczy od poprzedniego tematu i przygotowanie ich do następnej części zajęć. Ćwiczenia należące do kategorii przełączanie uwagi nadają się do tego doskonale. Większość z nich ma również działanie pobudzające, chociaż nie wszystkie gry pobudzające są jednocześnie grami przełączającymi uwagę. Dbałość o zdrowie i formę. Do tej grupy zaliczyłem ćwiczenia, które pomagają w kontrolowaniu i poprawie formy oraz stanu zdrowia. Można wyodrębnić wśród nich cztery kategorie: medycyna, opieka pielęgniarska, masaż i sport.

23 6 Dokonywanie oceny. Ćwiczenia z tej grupy pomagają trenerom w ocenie efektów poszczególnych zajęć i całego szkolenia. Lodołamacze. Do tej grupy zaliczyłem ćwiczenia pobudzające, które są szczególnie przydatne na początku szkolenia. Niektóre z nich dotyczą zawierania znajomości, ale ponieważ większość ćwiczeń należących do kategorii Zapoznawanie się nie ma funkcji pobudzających, zdecydowałem się wyodrębnić tę grupę. Określanie cech. Podczas szkoleń dotyczących problematyki równych szans często jest poruszany problem cech, jakie stereotypowo przypisuje się ludziom należącym do określonych grup czy kategorii. Na zajęciach staram się również ujawnić cechy przypisywane sobie wzajemnie przez członków grupy, co może być pomocne w szkoleniach z zakresu budowania zespołu. Otwarcie się. Ćwiczenia te przynoszą duże korzyści, chociaż wiele osób zupełnie niesłusznie twierdzi, że są one niebezpieczne, gdyż za bardzo przypominają sesje psychoterapeutyczne. Jeżeli celem szkolenia jest budowanie zespołu lub rozwijanie osobowości, gry tego typu warto przeprowadzić już na samym początku. Wymagają one również przypomnienia uczestnikom warunków umowy o poufności. Więcej informacji na ten temat znajduje się w akapicie Kontrakt w pierwszym tomie Gier szkoleniowych. Planowanie działań (zmian). Ćwiczenia te dotyczą planowania zmian w karierze zawodowej lub innych dziedzinach życia (w wypadku starszych pracowników może to być np. przejście na emeryturę; w wypadku młodszych zwolnienie z pracy lub zmiana kwalifikacji). Podejmowanie decyzji. Większość ćwiczeń należących do tej grupy pomaga usprawnić proces podejmowania decyzji w zespołach. Przybliżenie problematyki etyki biznesu. Przedsiębiorstwa prywatne i instytucje sektora publicznego przywiązują coraz większą wagę do etycznych aspektów swojej działalności i stawiają pracownikom coraz wyższe wymagania pod tym względem. Ćwiczenia należące do tej grupy dotyczą problemów etycznych w firmach różnego typu. Przybliżenie problematyki równych szans. Ćwiczenia te przybliżają uczestnikom problematykę równych szans i wszelkiego rodzaju uprzedzeń. Niektóre gry odnoszą się do konkretnych sytuacji, inne mają charakter ogólny i dotyczą sposobu, w jaki z góry oceniamy innych ludzi. Podczas dyskusji trener powinien być przygotowany na różne reakcje uczestników (niektórzy z nich mogą mieć poglądy dalekie od tolerancji).

24 Radzenie sobie ze stresem. Temat ten zajmuje ostatnio coraz więcej miejsca w programach szkoleniowych. Pracodawcy zdają sobie sprawę, że wymagania stawiane obecnie pracownikom są przyczyną wielu napięć. Coraz więcej osób szuka więc sposobów ograniczenia negatywnych skutków stresu. Niektóre ćwiczenia zaliczone do tej grupy polegają na wypełnianiu kwestionariuszy o charakterze diagnostycznym, inne dotyczą sposobów pokonywania stresu. Rozwijanie kreatywności. Szkolenie w tym zakresie dotyczy rozwijania pomysłowości oraz zdolności do tworzenia nowych idei, nie zaś umiejętności rozwiązywania problemów praktycznych. Często jednak te same ćwiczenia pomagają w osiągnięciu obu tych celów. Rozwijanie osobowości. Wiele uwag dotyczących kategorii Otwartość odnosi się również do tej grupy gier. Rozwijanie osobowości należy do podstawowych celów wielu szkoleń. Przedstawione tu ćwiczenia polegają głównie na poznawaniu i porównywaniu ludzkich zachowań i mają zastosowanie np. podczas zajęć dotyczących asertywności lub radzenia sobie ze stresem. Rozwijanie umiejętności doradzania. Osoby zajmujące się doradztwem muszą opanować wiele technik komunikacji. W wypadku tych ćwiczeń skoncentrowałem się jednak na szczególnych umiejętnościach, które są potrzebne profesjonalnym doradcom. Rozwijanie umiejętności kierowania zespołem. W książce znajduje się wiele ćwiczeń dotyczących różnych funkcji i stanowisk. Niektóre zostały opracowane specjalnie dla osób, które zajmują stanowiska kierownicze i w związku z tym powinny lepiej poznać swoją rolę oraz zrozumieć konieczność dostosowywania metod kierowania do charakteru zespołu i typu podejmowanych zadań. Rozwijanie umiejętności pisania raportów (sprawozdań). Ćwiczenia należące do tej kategorii dotyczą dość wąskiej dziedziny. Zdecydowałem się jednak na umieszczenie ich w niniejszym zbiorze, ponieważ ostatnio wielokrotnie proszono mnie o przeprowadzenie szkolenia w tym zakresie. Umiejętność pisania raportów wśród pracowników zwykle pozostawia wiele do życzenia, a firmy coraz częściej starają się zmienić tę sytuację. Rozwijanie umiejętności pracy w grupie. Ćwiczenia te ułatwiają zrozumienie dynamiki grupy, jej rozwoju i funkcjonowania. W większości wypadków można tu wykorzystać nagrane wcześniej filmy wideo. Potraktowałem te gry jako odrębną kategorię, ponieważ w odróżnieniu od ćwiczeń z grupy Budowanie zespołu 7

25 8 nie dotyczą one konkretnych aspektów współpracy, lecz ogólnych koncepcji zwiększania efektywności pracy zespołowej. Rozwijanie umiejętności prezentacji. Trudno mi uwierzyć, że kiedyś i ja, podobnie jak niektórzy doświadczeni pracownicy biorący udział w kursie, bałem się wystąpień publicznych. Wielu moich kolegów trenerów podziela te spostrzeżenia. Umiejętność prezentacji jest jednak obecnie bardzo ważna. Oprócz zamieszczonych tu ćwiczeń można przeprowadzić zajęcia, podczas których uczestnicy zaprezentują krótko swoją wiedzę na dany temat i podzielą się doświadczeniami. Jest to szczególnie cenne, gdy wszyscy są pracownikami tej samej firmy. Rozwijanie umiejętności przeprowadzania wywiadów. Umiejętność ta jest przydatna na wielu stanowiskach związanych z zarządzaniem, doradztwem i pracą w biurze. Ćwiczenia zaliczane do tej grupy mają najczęściej charakter gier z podziałem na role. Rozwijanie umiejętności zarządzania pracownikami. Do tej kategorii należy tylko jedno ćwiczenie zamieszczone w niniejszym zbiorze. Umiejętności związane z zarządzaniem są jednak tematem wielu innych gier. Rozwijanie umiejętności zdawania egzaminów. Kilka gier dotyczy umiejętności przygotowywania się do egzaminów i ich zdawania. Zostały one zamieszczone w tym zbiorze, ponieważ niektóre firmy albo same egzaminują swoich pracowników, albo wysyłają ich na różnego rodzaju kursy kończące się egzaminami. Ćwiczenia należące do tej kategorii są również przydatne podczas szkoleń dla trenerów. Trening asertywności. Trening asertywności jest elementem wielu szkoleń z zakresu komunikacji, zarządzania, umiejętności kierowania zespołem i pokonywania stresu. Asertywność może być również głównym przedmiotem kursu. Ćwiczenia należące do tej grupy dotyczą różnych aspektów teorii asertywności oraz ich praktycznego wykorzystania, zwłaszcza w komunikacji. Trening komunikacji. Ćwiczenia zaliczane do tej grupy dotyczą wszystkich aspektów komunikacji (komunikacji werbalnej, komunikacji pisemnej oraz umiejętności prezentacji). Gry odnoszące się do każdej z tych kategorii zostały zaklasyfikowane odrębnie. Trening komunikacji niewerbalnej. Wiele gier zawartych w tym zbiorze może być wykorzystanych w pracy nad zwiększeniem wrażliwości na bodźce niewerbalne. Gry należące do tej kategorii przydają się szczególnie na szkoleniach dotyczących obsługi klienta lub komunikacji interpersonalnej.

26 Trening komunikacji pisemnej. Ćwiczenia te rozwijają umiejętność komunikacji pisemnej (niektóre z nich zostały również zaliczone do kategorii Umiejętność pisania raportów). Trening komunikacji werbalnej. Ćwiczenia zaliczane do tej grupy rozwijają umiejętność komunikacji ustnej. Zapoznawanie się. Tego typu ćwiczenia są najbardziej przydatne na początku pierwszych zajęć oraz w sytuacjach, gdy do grupy dołączają nowi uczestnicy. Polecam również przeprowadzanie takich gier na zakończenie pierwszego dnia zajęć. Uczestnicy mogą sobie wtedy przypomnieć imiona swoich kolegów oraz dowiedzieć się o nich czegoś więcej. 9

27

28 Ale park! Streszczenie Cele Materiały Czas trwania Procedura Uczestnicy projektują park będący metaforą ich firmy. Budowanie zespołu. Rozwijanie kreatywności. Papier (najlepiej kratkowany). Długopisy i kolorowe kredki. Karton. Nożyczki. Klej. Linijki. 70 minut.. Wyjaśnij, że sposób funkcjonowania firmy lub instytucji można przedstawić w sposób metaforyczny, porównując ją do czegoś.. Zadanie polega na zaprojektowaniu parku, który ilustrowałby istotne cechy firmy. Uczestnicy mają różne możliwości mogą skoncentrować się na wybranym aspekcie działalności firmy, podzielić się na zespoły odpowiedzialne za projektowanie poszczególnych części parku lub przygotować jego reklamę. Najważniejsze, aby przekazali istotne informacje o firmie i nie zajmowali się zbędnymi szczegółami. Daj grupie 0 minut na wykonanie zadania.. Po upływie tego czasu poproś uczestników o przedstawienie projektu w taki sposób, w jaki zaprezentowaliby go inwestorom. Copyright by Andy Kirby 994. Authorized translation from the English language edition published by Gower Publishing Limited Copyright for the Polish edition by Oficyna Ekonomiczna, Oddział Polskich Wydawnictw Profesjonalnych Sp. z o.o. 00 Copyright for the Polish edition by Wolters Kluwer Polska Sp. z o.o. 0

29 Uwagi Modyfikacje Najbardziej charakterystyczne cechy parku mówią zwykle najwięcej o firmie i sposobie jej funkcjonowania. Jeżeli park przypomina Disneyland, firma jest prawdopodobnie podzielona na fasadę i zaplecze inaczej prezentuje się na zewnątrz, a inaczej wygląda od środka. W parku typu rezerwat przyrody zwierzęta oznaczają prawdopodobnie członków organizacji odgrywających w niej różne role najgroźniejsze są oczywiście drapieżniki! Ćwiczenie to, w nieco zmienionej wersji, można wykorzystać do analizy różnych aspektów życia. Wystarczy zastąpić park placem zabaw, wesołym miasteczkiem lub grą planszową. Copyright by Andy Kirby 994. Authorized translation from the English language edition published by Gower Publishing Limited Copyright for the Polish edition by Oficyna Ekonomiczna, Oddział Polskich Wydawnictw Profesjonalnych Sp. z o.o. 00 Copyright for the Polish edition by Wolters Kluwer Polska Sp. z o.o. 0

30 Asertywność a komunikacja niewerbalna Streszczenie Cele Materiały Czas trwania Procedura Omówienie niewerbalnych aspektów asertywności. Trening asertywności. Trening komunikacji niewerbalnej. Kopie arkusza Asertywność a komunikacja niewerbalna. minut.. Wyjaśnij, że tematem ćwiczenia są zachowania asertywne o charakterze niewerbalnym. W razie potrzeby przypomnij zasady gry z podziałem na role (uczestnicy nie powinni udawać innych osób, lecz zachowywać się tak, jak sami zareagowaliby w danej sytuacji).. Poproś wszystkich, by ustawili się w kole i przypisz każdemu po kolei litery A, B i C. W ten sposób powstaną trzyosobowe zespoły, w których osoby A będą rowerzystami, osoby B lokatorami, a osoby C obserwatorami. Lokator zajmuje mieszkanie na parterze przy eleganckiej ulicy. Rowerzysta, który przyjechał w odwiedziny do przyjaciela mieszkającego po drugiej stronie ulicy, przymocowuje rower do ogrodzenia przed drzwiami lokatora. Mógł wykorzystać do tego celu inne ogrodzenia lub słupy, ale wybrał właśnie to miejsce, ponieważ rower będzie tu najlepiej widoczny z okien mieszkania przyjaciela.. Rozdaj arkusze Asertywność a komunikacja niewerbalna. Wyjaśnij, że zadanie lokatora polega na sformułowaniu prośby do rowerzysty, aby nie zostawiał roweru Copyright by Andy Kirby 994. Authorized translation from the English language edition published by Gower Publishing Limited Copyright for the Polish edition by Oficyna Ekonomiczna, Oddział Polskich Wydawnictw Profesjonalnych Sp. z o.o. 00 Copyright for the Polish edition by Wolters Kluwer Polska Sp. z o.o. 0