przeprowadzonej przez zespół w składzie: Agnieszka Fijałkowska dr Sylwia Jaskuła Cezary Kocon prof. Leszek Korporowicz Katarzyna Zakroczymska

Transkrypt

1 przeprowadzonej przez zespół w składzie: Agnieszka Fijałkowska dr Sylwia Jaskuła Cezary Kocon prof. Leszek Korporowicz Katarzyna Zakroczymska

2 Inspiracją metodologiczną przeprowadzonej ewaluacji programu WARS i SAWA były założenia tzw. ewaluacji rozwojowej i dialogicznej M. Q. Pattona, zalecanej i propagowanej w wieloletniej praktyce działań Polskiego Towarzystwa Ewaluacyjnego, a podjętej przez utworzony w tym celu zespół szkoleniowo-badawczy: Laboratorium Ewaluacji powołany przy WCIES

3 W projekcie ewaluacji zewnętrznej programu WARS i SAWA wyróżniono sześć obszarów badawczych: I. Placówka II. Dyrektor III. Nauczyciele IV. Uczniowie V. Rodzice VI. Wsparcie instytucjonalne

4 I. Placówka Pytania kluczowe: 1. Jak definiowany jest uczeń uzdolniony? 2. W jaki sposób szkoły diagnozują ucznia uzdolnionego? 3. W jaki sposób szkoły prowadzą monitoring procesu rozwojowego uczniów objętych programem WARS i SAWA?

5 II. Dyrektor Pytania kluczowe: 1. Jaka jest wiedza nt. programu WARS i SAWA? 2. W jakim stopniu dyrektor jest zaangażowany w program? 3. Jakie zmiany w szkole wprowadził program?

6 III. Nauczyciele Pytania kluczowe: 1. Jaka jest wiedza nt. programu WARS i SAWA? 2. Jakie są umiejętności pracy z uczniem uzdolnionym? 3. W jakim stopniu nauczycie są zaangażowani w program? 4. Jakie są efekty współudziału w programie nauczycieli i uczniów?

7 IV. Uczniowie Pytania kluczowe: 1. Jaki jest stopień zaangażowania uczniów w program? 2. Jak uczniowie oceniają swój udział w programie? 3. Jak uczniowie oceniają pozaszkolną ofertę programu?

8 V. Rodzice Pytania kluczowe: 1. Jaka jest wiedza nt. programu WARS i SAWA? 2. W jakim stopniu rodzice są zaangażowani w program? 3. Jak oceniają udział swojego dziecka w programie?

9 VI. Wsparcie instytucjonalne Pytania kluczowe: 1. Jakie wsparcie otrzymują szkoły biorące udział w programie WARS i SAWA? 2. W jaki sposób szkoły otrzymują wsparcie informacyjne? 3. W jakim zakresie szkoły otrzymują wsparcie informacyjne? 4. W jakim zakresie szkoły korzystają z pomocy instytucji zewnętrznych? 5. W jakich środowiskach odbywa się dyskurs metodyczny i merytoryczny o programie?

10 PRÓBA BADAWCZA ANKIETY WYWIAD 46 dyrektorów 147 nauczycieli 252 uczniów 114 rodziców 3 decydentów 5 dyrektorów 10 nauczycieli

11 WNIOSKI

12 WNIOSEK 1 Wiedza o programie Nauczyciele będący liderami szkolnych zespołów wspierania uzdolnionych posiadają aktualną i całościową wiedzę dotyczącą realizacji programu WARS i SAWA w ich placówkach. Natomiast większość uczniów (82%) i rodziców (76%) nie identyfikuje działań prowadzonych przez szkołę na rzecz wspierania uczniów uzdolnionych z programem WiS.

13 Czy wiesz czego dotyczy szkolny program wspierania uczniów uzdolnionych WARS i SAWA? (U) % 89% 86% nie wiem wiem % 11% 14% podstawowa gimnazjum ponagimnzjalna

14 Czy wie Pani/Pan, czego dotyczy szkolny program wspierania uczniów uzdolnionych WARS i SAWA? % 38% 85% 82% 15% 18% nie wiem wiem

15 WNIOSEK 2 Definicja ucznia uzdolnionego Przy opracowaniu definicji ucznia uzdolnionego w ok. 6 przypadków zaangażowany byli nauczyciele, członkowie szkolnych zespołów wspierania uzdolnionych, a w ok. 3 - cała rada pedagogiczna. Szkoły nie korzystały z pomocy ekspertów, a w 83% przypadków nie korzystano także z literatury naukowej. W ok. ¼ szkół za definicję ucznia uzdolnionego przyjmuje się zdanie, że każdy uczeń jest zdolny.

16 Przyjęta przez szkołę definicja ucznia uzdolnionego została opracowana przez: % 3% 3% 7% 8% 1 62% 56% 6 32% 33% 23% brak odp. dyrektora szkoły niektórych nauczycieli pracujących w szkole nauczycieli pracujących w szkolnym zespole wspierania uzdolnionych całą radę pedagogiczną

17 Jak jest rozumiane pojęcie ucznia uzdolnionego w kierowanej przez Panią/Pana szkole? (D) % 75% 89% posiadający określone cechy każdy uczen jest zdolny % 25% 11% podstawowa ponadgimnazjalna

18 WNIOSEK 3 Identyfikacja uczniów uzdolnionych i diagnoza uzdolnień Wszystkie przebadane szkoły deklarują, że prowadzą identyfikację uczniów uzdolnionych oraz diagnozę ich uzdolnień. Najczęściej wymienianymi sposobami identyfikacji uczniów uzdolnionych są: własne rozeznanie nauczyciela, wskazania innych nauczycieli, wskazania rodziców oraz testy mierzące umiejętności i osiągnięcia szkolne.

19 WNIOSEK 3 Identyfikacja uczniów uzdolnionych i diagnoza uzdolnień We wszystkich badanych szkołach prowadzi się także diagnozę uzdolnień uczniów. W 66% szkół diagnoza obejmuje wybranych uczniów, a w 34% - wszystkich. Średnio 6 wszystkich typów szkół korzysta z pomocy instytucji zewnętrznych przy opracowywaniu metod identyfikacji uczniów uzdolnionych oraz przy diagnozie uzdolnień.

20 Których uczniów objęto procedurą identyfikacji uzdolnień w ramach programu WARS i SAWA? (N) % 7% 7% 21% 4% 33% 5% % 37% 62% 2 brak odp. wybranych uczniów z róznych klas wybrane klasy uczniów klas pierwszych wszystkich uczniów

21 Czy korzysta Pan/Pani z pomocy instytucji zewnętrznych przy opracowywaniu metod identyfikacji? (N) % 2 22% % 14% 8% 13% 58% 53% 22% 12% 11% 33% trudno powiedzieć nie raczej nie raczej tak tak

22 Czy korzystają Państwo z pomocy instytucji zewnętrznych przy opracowywaniu metod diagnozy uzdolnień uczniów? (N) % 5% 6% 26% 38% 3% 3% 23% % 56% 7 brak odp. trudno powiedzieć nie tak 1

23 WNIOSEK 4 Zaangażowanie nauczycieli w realizację programu Nauczyciele zaangażowani w realizację programu deklarują współpracę z innymi nauczycielami, poszerzając metodykę swojej pracy. Większa jest intensywność i zakres współpracy nauczycieli uczących na wczesnych etapach kształcenia niż nauczycieli pracujących z uczniami pobierającymi naukę na etapach późniejszych.

24 W jakim stopniu współpracuje Pan/i z nauczycielami innych przedmiotów działając na rzecz wspierania uczniów uzdolnionych w szkole? (N) % 3% 8% 1% 3% 3% 1 42% 49% 57% 51% 44% 27% podstawowa gimnazjum ponadgimnazjalna brak odp. trudno powiedzieć wcale małym średnim dużym

25 W jakim stopniu dyrektor wspiera Pana/ią w działaniach na rzecz wspierania uczniów uzdolnionych w szkole? (N) % 3% 3% 6% 1% 7% 2 33% 87% 72% 62% podstawowa gimnazjum ponadgimnazjalna brak odp. trudno powiedzieć wcale małym średnim dyżym

26 WNIOSEK 5 Praca z uczniami uzdolnionymi Trudno jest zidentyfikować, które z proponowanych aktywności związane są z programem WARS i SAWA. Po roku działania programu nie widać nowych, nie stosowanych dotychczas form pracy, proponowanych uczniom przez szkoły. Przeciwnie, w wielu wypowiedziach respondenci podkreślają, że szkoły robią to, co robiły od lat.

27 Czy w szkole, w bieżącym roku szkolnym, wybór zajęć dodatkowych jest inny niż w ubiegłym roku? (U) % 8 14% 49% % 67% nie wiem % 5% 23% 6% 13% 22% 17% nie, liczba zajęć dodatkowych zmalała nie, nic się nie zmieniło tak, liczba zajęć wzrosła

28 Czy w szkole w bieżącym roku szkolnym zwiększyła się oferta zajęć dodatkowych, z których może korzystać Pani/Pana dziecko, w stosunku do roku ubiegłego? ( R) % nie wiem % 18% 39% 76% 77% 4% 5% 12% 18% 8% nie, liczba zajęć dodatkowych zmalała nie, nic się nie zmieniło tak liczba zajęć wzrosła

29 WNIOSEK 6 Zmiany wywołane programem Program WARS i SAWA zainicjował zmiany w szkołach głównie w zakresie: - oferty zajęć pozalekcyjnych - organizacji pracy szkoły - współpracy z instytucjami zewnętrznymi.

30 Czy zaangażowanie się szkoły w realizację programu WARS i SAWA spowodowało zmiany? (D) 10 2% 9% 11% 4% 13% 17% % 13% nie spowodowało zmian 6 9% 22% inne % 4 24% 23% 22% 26% we współpracy z innymi instytucjami we współpracy z innymi szkołami, bądź uczelniami w ofercie zajęć pozalekcyjnych w organizacji pracy szkoły

31 WNIOSEK 7 Współpraca z instytucjami zewnętrznymi Najczęściej wskazywaną instytucją udzielającą szkołom wsparcia w ramach programu WARS i SAWA jest WCIES. Podstawowymi źródłami wiedzy o programie WARS i SAWA są spotkania, szkolenia oraz strony internetowe BE i WCIES. Ponad połowa badanych wskazuje, iż szkoła, w której pracują, prowadzi wymianę spostrzeżeń i doświadczeń z innymi instytucjami.

32 Z jakich źródeł informacji korzysta szkoła w związku z realizacją programu WARS i SAWA? (N) %; %; %; %; ; 2 1%; 6 1%; 4 ; 2 ; 1 ; 1 2%; 10

33 Czy informacje dotyczące programu WARS i SAWA, przekazywane szkole przez instytucje zarządzające programem, są wystarczające? (N) % 4% 4% 15% 8 25% 33% brak odp % 26% 54% 5 zdecydowanie nie raczej nie średnio raczej tak zdecydowanie tak % 13% 5% podstawowa gimnazjum ponadgimnazjalna

34 Czy szkoła prowadzi wymianę spostrzeżeń i doświadczeń dotyczących realizacji programu WARS i SAWA z innymi instytucjami? (N) % 13% 19% 52% 3% 14% 26% 34% 18% 34% 46% brak odp. zdecydowanie nie raczej nie średnio raczej tak zdecydowanie tak % 13% 8% podstawowa gimnazjum ponadgimnazjalna

35 Proszę wskazać instytucje, z którymi szkoła prowadzi wymianę spostrzeżeń i doświadczeń dotyczących realizacji programu WARS i SAWA: (N) 31%; 69 28%; 63 23%; 52 9%; 20 6%; 14 1%; 3 ; 1 ; 1

36 INNE WNIOSKI Wiele szkół, które zostały wyróżnione certyfikatem, oczekuje dodatkowego wsparcia finansowego. Szkoły oczekują większych ułatwień (preferencji) dotyczących współpracy z instytucjami zewnętrznymi (Centrum Nauki Kopernik, uczelnie wyższe itp.). Dyrektorzy i nauczyciele oczekują, że szkoła, która otrzyma certyfikat będzie traktowana priorytetowo w procesie przyznawania dotacji WIE.