SPRAWOZDANIE Z WYKONANIA BUDŻETU MIASTA ZABRZE ZA 2015 ROK

Transkrypt

1 Załącznik Nr 1 do Zarządzenia Nr 277/WBU/2016 Prezydenta Miasta Zabrze z dnia 30 marca 2016 r. SPRAWOZDANIE Z WYKONANIA BUDŻETU MIASTA ZABRZE ZA 2015 ROK

2 Spis treści I. INFORMACJA O REALIZACJI BUDŻETU MIASTA ZABRZE ZA 2015 ROK 1. Realizacja budżetu Miasta Zabrze w 2015 roku Wprowadzenie Zmiany w budżecie Miasta Zabrze dokonane w trakcie jego realizacji w 2015 roku Szczegółowe przyczyny zmian budżetu Miasta Zabrze w 2015 roku Ogólne wykonanie budżetu Miasta w 2015 roku Informacja o zadłużeniu Miasta Zabrze Analiza wskaźnikowa rok Zobowiązania pośrednie poręczenia w 2015 roku Rezerwy budżetowe w 2015 roku Podsumowanie dochodów budżetowych za 2015 rok Ogólna charakterystyka dochodów budżetu Miasta w roku dochodów Miasta Zabrze w części gminnej i powiatowej w 2015 roku Realizacja dochodów bieżących i majątkowych w 2015 roku Charakterystyka wykonania dochodów w 2015 roku według ważniejszych źródeł Dochody własne Miasta Wpływy z podatków Wpływy z opłat Dochody uzyskiwane przez jednostki budżetowe gminy i powiatu Dochody z majątku gminy i powiatu Odsetki Środki otrzymywane w związku z realizacją projektów przy dofinansowaniu UE Pozostałe dochody własne w 2015 roku Udziały w podatkach PIT i CIT Subwencje z Budżetu Państwa Dotacje celowe otrzymane na podstawie porozumień między j.s.t Dotacje na zadania własne gminy i powiatu Dotacje celowe na zadania z zakresu administracji rządowej zlecone ustawami Dotacje otrzymane na podstawie porozumień z organami administracji rządowej Dotacje z funduszy celowych planowanych dochodów budżetu miasta wg źródeł w 2015roku zestawienie tabelaryczne wydatków budżetowych w 2015 roku Ogólna charakterystyka wydatków budżetu Miasta w 2015 roku Ogólna charakterystyka wydatków bieżących w 2015 roku Ogólna charakterystyka wydatków majątkowych 2015 roku Układ zadaniowy wykonanego budżetu Miasta Zabrze za 2015 rok Wydatki budżetu Miasta Zabrze w 2015 roku według dysponentów Charakterystyka wykonania wydatków według działów klasyfikacji budżetowej w 2015 roku Zabrzański Budżet Partycypacyjny w 2015 roku

3 Budżet partycypacyjny jako instrument włączania mieszkańców w sprawy miasta Pierwsza edycja Zabrzańskiego Budżetu Partycypacyjnego Druga edycja Zabrzańskiego Budżet Partycypacyjnego Wydatki na realizację procedury wyboru zadań Informacja o wykonanych w 2015 roku wydatkach na zadania wynikające z procedury budżetu partycypacyjnego Realizacja w 2015 roku projektów dla których Miasto pozyskało dofinansowanie ze środków unijnych w zakresie otrzymanych oraz wydatkowanych środków II. SPRAWOZDANIE Z WYKONANIA BUDŻETU MIASTA ZABRZE ZA 2015 ROK ZESTAWIENIA TABELARYCZNE 1. dochodów budżetu miasta za 2015 rok według działów i źródeł w podziale na dochody gminy i powiatu wydatków bieżących budżetu miasta za 2015 rok według działów i rozdziałów klasyfikacji budżetowej a. wydatków bieżących budżetu miasta za 2015 rok według działów i rozdziałów klasyfikacji budżetowej w podziale na wydatki gminy i powiatu wydatków majątkowych budżetu miasta za 2015 rok według działów i rozdziałów klasyfikacji budżetowej a. wydatków majątkowych budżetu miasta za 2015 rok według działów i rozdziałów klasyfikacji budżetowej w podziale na wydatki gminy i powiatu wydatków budżetu miasta za 2015 r. w układzie zadaniowym Źródła pokrycia deficytu i przeznaczenia nadwyżki budżetu w 2015 roku przychodów budżetu miasta za 2015 rok rozchodów budżetu miasta za 2015 rok wydatków przypadających do spłaty w 2015 roku z tytułu poręczeń i gwarancji udzielonych przez gminę zgodnie z zawartymi umowami według stanu na dzień rok dochodów z tytułu wydania zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych oraz wydatków na realizację Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych za 2015 r dochodów i wydatków związanych z ochroną środowiska za 2015 r planów dotacji dla samorządowych instytucji kultury w 2015 r dochodów budżetu miasta na rok 2015 związanych z realizacją zadań wspólnych realizowanych w drodze porozumień między jednostkami samorządu terytorialnego za 2015 r wydatków budżetu miasta związanych z realizacją zadań wspólnych realizowanych w drodze porozumień między jednostkami samorządu terytorialnego za 2015 r dotacji udzielanych z budżetu miasta Zabrze za 2015 r dochodów rachunku dochodów jednostek oświatowych oraz wydatków nimi finansowanych za rok

4 15a. Wykaz jednostek budżetowych, które posiadały rachunki dochodów własnych w Sprawozdanie z wykonania planów finansowych zadań własnych gminy dofinansowanych z Budżetu Państwa za 2015 r Sprawozdanie z wykonania planów finansowych zadań własnych powiatu dofinansowanych z Budżetu Państwa za 2015 r Sprawozdanie z wykonania planów finansowych zadań realizowanych na podstawie porozumień między jednostkami samorządu terytorialnego za 2015 r Sprawozdanie z wykonania planów finansowych zadań zleconych gminie z zakresu administracji rządowej za 2015 r Sprawozdanie z wykonania planów finansowych zadań z zakresu administracji rządowej wykonywanych przez powiat za 2015 r Sprawozdanie z wykonania planów finansowych zadań realizowanych przez gminę na podstawie porozumień z organami administracji rządowej za 2015 r Sprawozdanie z wykonania planów finansowych zadań realizowanych z państwowych funduszy celowych za 2015 r Sprawozdanie z wykonania planów finansowych zadań realizowanych ze środków od innych jednostek zaliczanych do sektora finansów publicznych za 2015 r Informacja o dokonanych zmianach dotacji celowych wprowadzonych do budżetu przez Prezydenta Miasta w roku III. ZMIANY W PLANIE WYDATKÓW NA REALIZACJĘ PROGRAMÓW FINANSOWANYCH Z UDZIAŁEM ŚRODKÓW, O KTÓRYCH MOWA W ART. 5 UST. 1 PKT 2 I 3 USTAWY O FINANSACH PUBLICZNYCH DOKONANE W TRAKCIE IV. STOPIEŃ ZAAWANSOWANIA REALIZACJI PROGRAMÓW WIELOLETNICH Spis tabel Spis wykresów i rysunków Dodatkowa informacja: SPRAWOZDANIE Z WYKONANIA PLANÓW FINANSOWYCH SAMODZIELNYCH PUBLICZNYCH ZAKŁADÓW OPIEKI ZDROWOTNEJ ORAZ SAMORZĄDOWYCH INSTYTUCJI KULTURY ZA 2015 ROK ZAŁĄCZNIK NR 2 DO ZARZĄDZENIA. INFORMACJA O STANIE MIENIA MIASTA ZABRZE ZA ROK 2015 ZAŁĄCZNIK NR 3 DO ZARZĄDZENIA.

5 Miliony Sprawozdanie z wykonania budżetu miasta Zabrze za 2015 rok I. Informacja o realizacji budżetu Miasta Zabrze za 2015 rok 1. Realizacja budżetu Miasta Zabrze w 2015 roku Poniższa tabela prezentuje realizację planu głównych pozycji budżetowych Miasta Zabrze w 2015 roku. TAB. 1 GŁÓWNE POZYCJE BUDŻETOWE W 2015 r. [w zł] WYSZCZEGÓLNIENIE PLAN PIERWOTNY PLAN PO ZMIANACH WYKONANIE ZA 2015 R. % WYKONANIA DOCHODY OGÓŁEM, w tym: ,57 95% bieżące ,08 97% majątkowe ,49 85% PRZYCHODY ,04 98% DOCHODY + PRZYCHODY ,61 96% WYDATKI OGÓŁEM, w tym: ,50 96% bieżące ,56 97% majątkowe ,94 91% ROZCHODY ,46 100% WYDATKI + ROZCHODY , , ,96 96% NADWYŻKA/DEFICYT (DOCHODY WYDATKI) ,93 NADWYŻKA OPERACYJNA ,52 95% WYK. 1 REALIZACJA ZAŁOŻONEGO PLANU GŁÓWNYCH POZYCJI BUDŻETOWYCH W 2015 [w mln zł] ,79 DOCHODY PRZYCHODY WYDATKI ROZCHODY DEFICYT/NADWYŻKA

6 1.1 Wprowadzenie Sprawozdanie z wykonania budżetu miasta Zabrze za 2015 rok Budżet Miasta Zabrze na rok 2015 przyjęty przez Radę Miasta w dniu r. Uchwałą Nr III/19/14. W ramach budżetu realizowane były zadania własne, zadania zlecone z zakresu administracji rządowej, zadania przyjęte do wykonania na podstawie zawartych porozumień z organami administracji rządowej i innymi jednostkami samorządu terytorialnego oraz zadania miasta Zabrze, które zostały powierzone do realizacji podmiotom niezaliczonym do sektora finansów publicznych. W niniejszym sprawozdaniu z wykonania budżetu przedstawiono zestawienia dochodów i wydatków budżetu Miasta Zabrze za 2015 rok wynikające z zamknięć rachunków budżetu, w szczegółowości nie mniejszej niż w uchwale budżetowej. Ponadto obejmuje ono również zestawienie dochodów rachunku dochodów jednostek oświatowych oraz wydatków nimi finansowanych jak również wykaz jednostek, które posiadają przedmiotowe rachunki. Zaprezentowano także dane dotyczące stopnia zaawansowania realizacji programów wieloletnich oraz informację w zakresie zmian w planie wydatków na realizację programów finansowanych z udziałem środków, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy o finansach publicznych tj. przy udziale zewnętrznego finansowania. Dodatkowy materiał stanowi: sprawozdanie za 2015 rok z wykonania planów finansowych samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej i samorządowych instytucji kultury, informacja o stanie mienia komunalnego za 2015 rok. Opracowanie składa się z części opisowej oraz tabelarycznej.

7 1.2 Zmiany w budżecie Miasta Zabrze dokonane w trakcie jego realizacji w 2015 roku Budżet Miasta Zabrze na rok 2015 zakładał pierwotnie poniższe wartości: TAB. 2 PLAN PIERWOTNY BUDŻETU MIASTA ZABRZE W 2015 r. [w zł] DOCHODY, w tym: dochody majątkowe WYDATKI, w tym: wydatki majątkowe DEFICYT PRZYCHODY ROZCHODY Przyjęty deficyt budżetowy wynikający z planowanych dochodów niższych od wydatków w wysokości 46,3 mln zł miał zostać pokryty z prognozowanych przychodów budżetowych, w tym ze sprzedaży papierów wartościowych wyemitowanych przez Miasto w wysokości 18,5 mln zł, z zaciągniętych kredytów i pożyczek w kwotach odpowiednio 5,6 mln zł i 6 mln zł oraz z wolnych środków w wysokości 16,2 mln zł. W trakcie wykonywania budżetu Miasta w 2015 roku na bieżąco dokonywano analizy stanu realizacji dochodów i wydatków wprowadzając niezbędne zmiany zarówno w sytuacji osiągania dodatkowych dochodów, przewidywanej niższej realizacji poszczególnych wpływów, jak również w przypadku konieczności korekty przyznanych limitów wydatków. Zmian w budżecie dokonywano zgodnie z przepisami prawa wynikającymi z ustawy o finansach publicznych oraz zasadami określonymi w powołanej powyżej uchwale budżetowej, w której to Rada Miasta udzieliła stosownych upoważnień w przedmiotowym zakresie Prezydentowi Miasta. Zgodnie z powyższym budżet zmieniany był uchwałami Rady Miasta oraz zarządzeniami Prezydenta Miasta. W wyniku tych zmian, dokonanych na przestrzeni okresu sprawozdawczego polegających na zmniejszeniu i zwiększeniu pierwotnych wielkości dochodów, wydatków, przychodów oraz rozchodów, budżet Miasta Zabrze na dzień r. ustalono na:

8 Sprawozdanie z wykonania budżetu miasta Zabrze za 2015 rok TAB. 3 ZMIANY W PLANIE BUDŻETU MIASTA ZABRZE W 2015 R. [w zł] WYSZCZEGÓLNIENIE PLAN PIERWOTNY PLAN NA DZIEŃ r ROK ZMIANA DO PLANU PIERWOTNEGO WZROST / SPADEK WARTOŚĆ WSKAŹNIK DOCHODY % WYDATKI % NADWYŻKA/DEFICYT % PRZYCHODY, w tym: % pożyczki, kredyty % obligacje % wolne środki % ROZCHODY % Ogólnie w trakcie roku 2015 zwiększono prognozę dochodów per saldo o kwotę ponad 31,6 mln zł, z czego dochody bieżące wzrosły o kwotę 26,2 mln zł, a dochody majątkowe o kwotę prawie 5,5 mln zł, natomiast plan wydatków zwiększono łącznie o kwotę prawie 76,7 mln zł, przy czym wydatki bieżące wzrosły o ponad 27,2 mln zł, a majątkowe o kwotę ponad 49,4 mln zł. Odchylenia wielkości budżetowych w trakcie omawianego okresu dotyczyły głównie projektów unijnych (dostosowanie do harmonogramów realizacji, bądź uwzględnienie niewykonania z roku 2014), jak również konieczności dofinansowania zadań z zakresu oświaty i pomocy społecznej, oraz ze zmian kwot dotacji celowych z budżetu państwa przeznaczanych na finansowanie zadań z zakresu administracji rządowej zleconych gminom na podstawie ustaw (wzrost kwoty planu o 8,4 mln zł) i dotacji celowych na zadania własne gmin (wzrost kwoty planu o 7,2 mln zł). Zmianą o znacznym wolumenie po stronie dochodowej było wprowadzenie dofinansowania inwestycji w formie pomocy finansowej wzrost o 5,8 mln zł (rozliczenie projektu pn. Drogowa Trasa Średnicowa). Istotne zmiany w prognozie dochodów dotyczyły również: subwencji z Budżetu Państwa, gdzie otrzymano decyzje zwiększającą dochody o niemal 2,8 mln zł (w tym głównie na część oświatową subwencji ogólnej), wpływów z podatku od nieruchomości wzrost o kwotę prawie 1,6 mln zł, dochodów z gminnych i powiatowych jednostek wzrost o ok. 1,6 mln zł, w tym najwyższy wzrost planu dotyczył dochodów uzyskanych z Zabrzańskiego Kompleksu Rekreacji o około 1,3 mln zł, zwrotu nadmiernie pobranej dotacji z KZK GOP wzrost planu o ponad 1,5 mln zł. Ponadto poza w/w zmianami uwzględniono korektę w planie dochodów budżetu Miasta Zabrze polegającą na zwiększeniu prognozy środków z Wojewódzkiego i Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, tj. o kwotę per saldo 486 tys. zł. Powyższe było spowodowane

9 wprowadzeniem szeregu dotacji na zadania proekologiczne termomodernizacje budynków w ramach Programu KAWKA na kwotę 475 tys. zł, a także ujęciem dotacji na dofinansowanie gminy w zakresie zbierania porzuconych pojazdów wycofanych z eksploatacji na kwotę 112 tys. zł. Największe zmiany planu dochodów związanych z dofinansowaniem unijnym dotyczyły środków na realizację projektu Europejski Ośrodek Kultury Technicznej i Turystyki Przemysłowej (zmniejszenie o ok. 2 mln zł), na realizację programu wymiany Erasmus (wzrost planu dochodów o 1,1 mln zł) oraz na projekt Drogowskaz (wzrost o kwotę 917,4 tys. zł). Jednocześnie o znaczną kwotę skorygowano w dół prognozę dochodów własnych Miasta Zabrze pochodzących ze zwrotu nadmiernie pobranej dotacji z tytułu rozliczenia VAT w ramach zadania Europejski Ośrodek Kultury Technicznej i Turystyki Przemysłowej w Zabrzu zmniejszenie o kwotę 905 tys. zł. Reasumując, zmiany wartości projektów unijnych w 2015 roku po stronie dochodowej dały zwiększenie ogółem o 852,8 tys. zł (w tym dochody bieżące wzrosły o prawie 1,9 mln zł, a dochody majątkowe zmalały o 1 mln zł), a po stronie wydatkowej zwiększeniu planu ogółem o ponad 44,2 mln zł (w tym bieżące wzrosły o prawie 2 mln zł i majątkowe wzrosły o ponad 42,2 mln zł). Jedna z największych zmian w planie wydatków w okresie sprawozdawczym dotyczyła projektu poprawy gospodarki wodnościekowej (łącznie o prawie 26,4 mln zł) głównie w związku z dostosowaniem do aktualnego harmonogramu realizacji zadania. Istotną zamianę dokonano również w zadaniu związanym z dofinansowaniem europejskim pn. Europejski Ośrodek Kultury Technicznej i Turystyki Przemysłowej o łącznej wartości 11,8 mln zł, jako konsekwencja dostosowania do harmonogramu realizacji projektu oraz do obowiązujących montaży finansowych. Ponadto wprowadzono korekty w zakresie projektu Kompleksowe uzbrojenie terenów inwestycyjnych w północnej części miasta Zabrze, gdzie dokonano podziału na dwa zadania (przeniesienie między zadaniami w wysokości 22,4 mln zł), wyróżniając etap II o wartości 26,5 mln zł co per saldo dało korektę budżetu na plusie w wysokości prawie 4,1 mln zł. Następnymi projektami co do skali zmiany planu był nowy projekt Drogowskaz, z tytułu którego zwiększono plan wydatków o ponad 1 mln zł, a także projekty Erasmus zwiększenie o ponad 364 tys. zł. Celem zbilansowania wyżej wymienionych korekt, a co za tym idzie utrzymania bądź wzrostu limitu wydatków na wymaganym poziomie wprowadzono do budżetu nowy limit przychodów z tytułu emisji obligacji w wysokości 30 mln zł (w tym 10 mln na wyprzedzające finansowanie środków z unijnych). Ponadto zwiększono przychody o wolne środki, jako nadwyżki środków pieniężnych na rachunku bieżącym w wysokości 12,5 mln zł oraz zwiększono kwoty pożyczek

10 zaciągniętych w WFOŚiGW i kwotę kredytu z dopłatami z NFOŚiGW (łącznie o 1,3 mln zł). Jednocześnie obniżeniu uległ plan rozchodów w szczególności w związku z częściowym umorzeniem pożyczek zaciągniętych w WFOŚiGW oraz dostosowaniem do harmonogramu spłat poszczególnych pożyczek na zadania termomodernizacyjne. W ramach podstawowych wielkości budżetowych w porównaniu do planu pierwotnego określonego uchwałą budżetową dochody, wydatki oraz przychody odnotowały wzrost, natomiast rozchody budżetowe ostatecznie spadły. TAB. 4 PORÓWNANIE ZMIAN W PLANIE BUDŻETU MIASTA ZABRZE W LATACH [w zł] WYSZCZEGÓLNIENIE PLAN PIERWOTNY PLAN OSTATECZNY PLAN PIERWOTNY PLAN OSTATECZNY WARTOŚCIOWA ZMIANA PLANU ZMIANA % DOCHODY ,94% 104,02% WYDATKI ,78% 109,21% DEFICYT ,93% 197,43% PRZYCHODY ,93% 157,59% ROZCHODY ,52% 95,62% FINANSOWANIE ,93% 197,43% WYNIK Jak wskazano powyżej korekty podstawowych kategorii budżetowych o najwyższym wolumenie dotyczyły projektów prowadzonych przy dofinansowaniu unijnym, tj. projektu wodnościekowego, Kompleksowe uzbrojenie terenów inwestycyjnych w północnej części Miasta Zabrze oraz Europejski Ośrodek Kultury Technicznej i Turystyki Przemysłowej w Zabrzu. Przy uwzględnieniu korekt dotyczących tych projektów podstawowe wielkości budżetu Miasta Zabrze kształtowałyby się następująco: TAB. 5 ZMIANY W PLANIE BUDŻETU MIASTA ZABRZE W 2015 ROKU UWZGLĘDNIAJĄCE KOREKTY O WYBRANE PROJEKTY INWESTYCYJNE [w zł] WYSZCZEGÓLNIENIE DOCHODY WYDATKI POPRAWA GOSPODARKI WODNOŚCIEKOWEJ II KOMPLEKSOWE UZBROJENIE TERENÓW INWESTYCYJNYCH W PÓŁNOCNEJ CZĘŚCI MIASTA ZABRZE ETAP I, II EUROPEJSKI OŚRODEK KULTURY TECHNICZNEJ I TURYSTYKI PRZEMYSŁOWEJ W ZABRZU RAZEM KOREKTY PLAN PIERWOTNY PLAN PO ZMIANACH SKORYGOWANY PLAN ZMIANA PLANU SKORYGOWANEGO % PO SKORYGOWANIU 100,43% 95,36% % PLANU PO ZMIANACH 104,02% 109,21%

11 1.3 Szczegółowe przyczyny zmian budżetu Miasta Zabrze w 2015 roku 1. Zwiększenie dochodów własnych per saldo o kwotę zł. Zmiany w zakresie dochodów własnych kształtowały się następująco: dochody z podatku od nieruchomości zł, dochody z opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi zł, dochody uzyskiwane przez Urząd Miejski zmniejszenie per saldo ogółem o kwotę zł, w tym: kary umowne zł, zwrot nadmiernie pobranej dotacji z tytułu rozliczenia VAT w ramach zadania Europejski Ośrodek Kultury Technicznej i Turystyki Przemysłowej w Zabrzu zł, pozostałe dochody, w których zaklasyfikowane były wpłaty środków z tytułu: przedawnionych depozytów ( zł) i środków otrzymanych w ramach konkursu Zabrzański Biznesplan mającego na celu promocję i rozwój przedsiębiorczości (kwota zł), środki z odszkodowania gwarancyjnego (kwota zł), zwrotu za niedostarczenie lokali socjalnych (kwota zł) zł, dochody z Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie pozostałe dochody z tytułu otrzymania darowizny przeznaczonej na zakup artykułów biurowych i żywności na potrzeby świetlic środowiskowych zł, dochody z Zabrzańskiego Kompleksu Rekreacji z tytułu odszkodowania z towarzystwa ubezpieczeniowego gwarancja należytego wykonania umowy (kwota zł) oraz podatku VAT (kwota zł) zł, dochody ze zwrotu nadmiernie pobranych dotacji zł, dochody z Miejskiego Zarządu Dróg i Infrastruktury Informatycznej zł, dochody z Powiatowego Urzędu Pracy zł, dochody z Domu Pomocy Społecznej Nr zł,

12 dochody z Domu Dziecka zł, dochody z Centrum Wsparcia Kryzysowego Dzieci i Młodzieży zł, pozostałe dochody z oświatowych jednostek budżetowych m.in.: środki z Miejskiej Bursy Szkolnej dot. rozliczenia z roku ubiegłego (kwota ), dochody z Bursy Szkolnej z tytułu opłat za pobyt zł, wychowanków zł, dochody z przedszkoli z tytułu opłat za pobyt dzieci ponad podstawę programową zł, dochody z placówek oświatowych z tytułu przygotowania posiłków zł, dochody z opłat za wieczyste użytkowanie nieruchomości zł, dochody ze sprzedaży infrastruktury zł, dochody z opłat za służebność drogi i przesyłu zł, pozostałe dochody z majątku gminy dochody uzyskane przez Urząd Miejski z tytułu odszkodowania za wywłaszczenie prawa własności nieruchomości pod budowę drogi zł, dochody z tytułu prowizji 25% z dochodów z mienia Skarbu Państwa zł, środki z Funduszu Spójności na zadanie Poprawa gospodarki wodnościekowej na terenie Gminy Zabrze. Etap II zł, środki z Funduszu Spójności na dofinansowanie programu Rekultywacja terenów w rejonie rzeki Bytomki na obszarze Gminy Zabrze zł, środki na realizację programu ERASMUS zł, środki z Fundacji Rozwoju Systemu Edukacji na realizację projektów dot. Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój (PO WER) zł, środki z PolskoNiemieckiej Współpracy Młodzieży na wyjazd uczniów do Niemiec w celu wymiany edukacyjnej zł, środki z PolskoLitewskiego Funduszu Wymiany Młodzieży

13 na realizację projektu edukacyjnego spotkanie w ramach polskolitewskiej wymiany edukacyjnej zł, środki z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego na realizację programu Wdrożenie kompleksowego systemu obiegu dokumentów w gminie Zabrze w powiązaniu z platformą SEKAP zł, środki z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego na realizację programu Europejski Ośrodek Kultury Technicznej i Turystyki Przemysłowej w Zabrzu zł, środki z Europejskiego Funduszu Społecznego Mam zawód mam pracę w regionie zł, środki z Budżetu Państwa Mam zawód mam pracę w regionie zł, środki z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego na realizację programu Działania studyjnokoncepcyjne drogą do udostępnienia terenów inwestycyjnych miasta Zabrze zł, środki z Budżetu Państwa na współfinansowanie programu Doradzamy zawodowo II zł, środki z Europejskiego Funduszu Społecznego na dofinansowanie programu Doradzamy zawodowo II zł, środki z Budżetu Państwa na dofinansowanie programu Praca na celu zł, środki z Europejskiego Funduszu Społecznego na dofinansowanie programu Praca na celu zł, środki z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego na dofinansowanie programu Kompleksowe uzbrojenie terenów inwestycyjnych w północnej części miasta Zabrze zł, środki z Europejskiego Funduszu Społecznego na dofinansowanie programu Kierunek Przedsiębiorczość zł, środki z Europejskiego Funduszu Społecznego na dofinansowanie programu Metamorfoza. Aktywizacja zawodowa osób niepełnosprawnych z powiatu m. Zabrze zł,

14 środki z Budżetu Państwa na dofinansowanie programu Metamorfoza. Aktywizacja zawodowa osób niepełnosprawnych z powiatu m. Zabrze zł, środki z Europejskiego Funduszu Społecznego na dofinansowanie programu Schematom STOP! Wspólne działania instytucji pomocy społecznej i instytucji rynku pracy zł, środki z Budżetu Państwa na dofinansowanie programu Schematom STOP! Wspólne działania instytucji pomocy społecznej i instytucji rynku pracy zł, środki z Europejskiego Funduszu Społecznego na dofinansowanie programu Współpraca to się opłaca zł, środki z Budżetu Państwa na dofinansowanie programu Współpraca to się opłaca zł, środki z Europejskiego Funduszu Społecznego na dofinansowanie programu Szansa na przyszłość wsparcie osób bezrobotnych z miasta Zabrze zł, środki z Europejskiego Funduszu Społecznego na dofinansowanie programu Aktywni młodzi zł, środki z Europejskiego Funduszu Społecznego na dofinansowanie programu Drogowskaz zł, dochody pochodzące z 2,5% odpisu dotyczącego kosztu obsługi zadań realizowanych przez samorząd z PFRON zł, pomoc finansowa na budowę Drogowej Trasy Średnicowej GOP Katowice Gliwice zł, pomoc finansowa na realizację zadania Poprawa gospodarki wodnościekowej na terenie gminy Zabrze. Etap II inwestycja zł, środki z NFOŚiGW na dofinansowanie gminy w zakresie zbierania porzuconych pojazdów wycofanych z eksploatacji zł, 1 Rozliczenie środków w zakresie realizacji Drogowej Trasy Średnicowej

15 środki z WFOŚiGW na dofinansowanie zadania pn.: Termomodernizacja budynku mieszkalnego w Zabrzu przy ul. Goethego 22 w ramach Programu KAWKA zł, środki z WFOŚiGW na dofinansowanie zadania pn.: Termomodernizacja budynku mieszkalnego w Zabrzu przy ul. 11 Listopada 183 w ramach Programu KAWKA zł, środki z WFOŚiGW na dofinansowanie zadania pn.: Termomodernizacja budynku mieszkalnego w Zabrzu przy ul. 11 Listopada 185 w ramach Programu KAWKA zł, środki z WFOŚiGW na dofinansowanie zadania pn.: Modernizacja budynku Szkoły Podstawowej Nr zł, środki z WFOŚiGW na dofinansowanie zadania pn.: Budowa infrastruktury oświetleniowej tj. 30 lamp parkowych solarnych umożliwiających wykorzystanie energii przyjaznej środowisku w Zabrzu zł, środki z WFOŚiGW na dofinansowanie do zielonych szkół zł, zwrot nadmiernie pobranej dotacji KZK GOP zł, środki z Krajowego Funduszu Szkoleniowego na sfinansowanie kosztów kształcenia ustawicznego pracowników i pracodawcy w wieku 45 lat i więcej zł, część oświatowa subwencji ogólnej zł, część równoważąca subwencji ogólnej zł, uzupełnienie subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego zł. 2. Zwiększenie dotacji celowych z budżetu państwa na dofinansowanie zadań własnych gminy i powiatu per saldo o kwotę zł, w tym z tytułu: dotacji na realizację projektu informatycznego Budowa strony internetowej Miasta Zabrze dostosowanej do potrzeb osób niepełnosprawnych zł, dofinansowania do przedszkoli i oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych zł, dotacji na promocję czytelnictwa Książki naszych marzeń zł, dotacji na wyprawki szkolne zł,

16 dotacji na Pomoc materialną dla uczniów o charakterze socjalnym zł, dotacji przeznaczonej dla Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie zł, dofinansowania do posiłków dla potrzebujących zł, dotacji na składki na ubezpieczenia zdrowotne opłacane za osoby pobierające niektóre świadczenia z pomocy społecznej zł, zasiłków i pomocy w naturze oraz składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe zł, dotacji na zasiłki stałe zł, dofinansowanie zadań z zakresu wspierania rodziny oraz systemu pieczy zastępczej zł, utrzymania Domów Pomocy Społecznej zł. 3. Zwiększenie dotacji celowych z budżetu państwa na finansowanie zadań zleconych gminom i powiatom per saldo o kwotę zł, w tym z tytułu: zwrotu części podatku akcyzowego zł, dotacji na realizację zadań z zakresu USC, dowodów osobistych i ewidencji ludności zł, dotacji na przygotowanie i przeprowadzenie wyborów do Sejmu i Senatu RP zł, dotacji na przygotowanie i przeprowadzenie wyborów Prezydenta RP zł, dotacji na przygotowanie i przeprowadzenie referendum ogólnokrajowego zł, dofinansowania kosztów niszczenia dokumentów dotyczących wyborów zł, dotacji na podręczniki oraz materiały edukacyjne zł, dotacji na przyłączenie do sieci szerokopasmowej dostępu do Internetu placówek budżetowych zł, dotacja na wydawanie decyzji w sprawach świadczeniobiorców zł, realizacji rządowego programu dla rodzin wielodzietnych zł, dotacji na świadczenia rodzinne, zaliczka alimentacyjna oraz składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z ubezpieczenia społecznego zł,

17 dotacji na składki na ubezpieczenia zdrowotne zł, usług opiekuńczych zł, ośrodków wsparcia zł, dotacji na składki na ubezpieczenia zdrowotne opłacane za osoby pobierające niektóre świadczenia z pomocy społecznej zł, świadczeń pielęgnacyjnych zł, orzecznictwa o stopniu niepełnosprawności zł, dofinansowania do wypłaty wynagrodzenia za sprawowanie opieki zł, dotacji na wypłatę zryczałtowanych dodatków energetycznych zł, dofinansowania do gospodarki gruntami i nieruchomościami zł, dofinansowania do operatów za użytkowanie wieczyste zł, dotacji przeznaczonej dla Powiatowego Inspektoratu Nadzoru Budowlanego zł, dotacji przeznaczonej dla Komendy Miejskiej Państwowej Straży Pożarnej zł, pomocy dla repatriantów zł. 4. Zwiększenie dotacji celowych z Budżetu Państwa na zadania realizowane przez gminę na podstawie porozumień z organami administracji rządowej o kwotę zł z tytułu: programu integracji społeczności romskiej w Polsce na lata zł, programu na rzecz społeczności romskiej zł, programu centrum Aktywności Cyfrowej w Zabrzu zł, dofinansowania zadania publicznego pn.: Gminne programy aktywizacji społecznozawodowej na rzecz budownictwa socjalnego edycja 2015 r zł, pomocy dla repatriantów zł. 5. Zwiększenie dotacji otrzymanych z funduszy celowych na realizację zadań jednostek sektora finansów publicznych o kwotę zł z tytułu: środków z Banku Gospodarstwa Krajowego na remont lokali mieszkalnych zł, 2 Środki z Funduszu Dopłat na zasadach określonych w ustawie o finansowym wsparciu tworzenia lokali socjalnych, mieszkań chronionych, noclegowni i domów dla bezdomnych.

18 dofinansowania z Funduszu Pracy na pokrycie kosztów wynagrodzenia i składek na ubezpieczenia społeczne pracowników PUP zł, dofinansowania z Funduszu Rozwoju Kultury Fizycznej na szkolenie młodzieży szczególnie uzdolnionej sportowo zł. 6. Zwiększenie planu przychodów o kwotę zł, zmniejszenie planu rozchodów o kwotę zł oraz zwiększenie planu wydatków o kwotę zł polegające na: zwiększeniu limitu przychodów i wydatków w związku z wprowadzeniem: przychodów z tytułu wolnych środków, jako nadwyżki środków pieniężnych na rachunku bieżącym o kwotę zł, przychodów z tytułu emisji obligacji o kwotę zł, przychodów z tytułu kredytów w wysokości zł, w części objętej dopłatami do oprocentowania z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej z przeznaczeniem na realizację projektu Poprawa gospodarki wodnościekowej na terenie Gminy Zabrze. Etap II w związku z dostosowaniem do harmonogramu niewykorzystana część kredytu z 2014 roku, przychodów w wysokości zł z tytułu pożyczek z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach na realizację poniższych zadań majątkowych: Termomodernizacja budynku Śląskiego Uniwersytetu Medycznego przy Placu Traugutta 2 w Zabrzu niewykorzystana część pożyczki z 2014 roku kwota pożyczki zł, Termomodernizacja budynku mieszkalnego w Zabrzu przy ul. Goethego 22 w ramach Programu KAWKA kwota zł, Termomodernizacja budynku mieszkalnego w Zabrzu przy ul. Goethego 22 kwota zł, Termomodernizacja budynku mieszkalnego w Zabrzu przy ul. 11 Listopada 185 w ramach Programu KAWKA kwota zł, Termomodernizacja budynku mieszkalnego w Zabrzu przy ul. 11 Listopada 185" kwota zł, Termomodernizacja budynku mieszkalnego w Zabrzu przy ul. 11 Listopada 183 w ramach Programu KAWKA kwota zł.

19 zmniejszeniu rozchodów i zwiększeniu wydatków, w tym: zmniejszenie rozchodów z tytułu spłaty otrzymanych krajowych pożyczek o kwotę zł w związku z : dostosowaniem harmonogramu spłaty do wartości wynikających z zawartego aneksu do umowy pożyczki z WFOŚiGW zaciągniętej na finansowanie zadania pn.: Modernizacja źródeł ciepła w budynku mieszkalnym w Zabrzu przy ul. 11 Listopada 110 zmniejszenie o kwotę 523 zł, umorzeniem długu z tytułu pożyczki zaciągniętej w WFOŚiGW na finansowanie zadania pn.: Termomodernizacja budynku Zespołu Szkół Ogólnokształcących nr 11 przy ul. Sienkiewicza 33 w Zabrzu zmniejszenie o kwotę zł, zmniejszenie rozchodów o kwotę zł w związku z przesunięciem terminu okresu spłaty pożyczek zaciągniętych w WFOŚiGW na finansowanie zadania pn.: Termomodernizacja wraz z demontażem, transportem i unieszkodliwianiem odpadów zawierających azbest z budynku Europejskiego Ośrodka Kultury Technicznej i Turystyki Przemysłowej w Zabrzu przy ul. Wolności 410 część dotycząca termomodernizacji zmniejszenie o kwotę zł, Termomodernizacja wraz z demontażem, transportem i unieszkodliwianiem odpadów zawierających azbest z budynku Europejskiego Ośrodka Kultury Technicznej i Turystyki Przemysłowej w Zabrzu przy ul. Wolności 410 część dotycząca azbestu zmniejszenie o kwotę zł, zmniejszenie rozchodów o kwotę zł z tytułu spłaty otrzymanych krajowych pożyczek w związku z częściowym umorzeniem pożyczki, tj. 40% wykorzystanej kwoty pożyczki zaciągniętej w WFOŚiGW na finansowanie zadania pn.: Modernizacja źródeł ciepła w budynkach indywidualnych realizowana w ramach Programu ograniczenia niskiej emisji na terenie miasta Zabrze etap III. Powyższą kwotę przeznaczono zgodnie z warunkami umorzenia na realizację trzech zadań inwestycyjnych pn.: Termomodernizacja budynku Szkoły Podstawowej nr 16 przy ulicy Lompy 78 w Zabrzu kwota zł, Termomodernizacja budynku Przedszkola nr 25 przy ulicy Cieszyńskiej 33 w Zabrzu kwota zł, Termomodernizacja budynku Gimnazjum nr 20 przy ulicy Kasprowicza 7 w Zabrzu kwota zł.

20 Miliony Sprawozdanie z wykonania budżetu miasta Zabrze za 2015 rok 1.4 Ogólne wykonanie budżetu Miasta w 2015 roku Realizacja budżetu Miasta Zabrze w 2015 roku z uwzględnieniem finansowania przedstawia się w następujący sposób: WYK. 2 REALIZACJA BUDŻETU MIASTA ZABRZE W 2015 R. [w zł] DOCHODY WYDATKI ROZCHODY PRZYCHODY WYK. 3 PODSTAWOWE WIELKOŚCI BUDŻETOWE W 2015 R. [w mln zł] PLAN PIERWOTNY PLAN PO ZMIANACH WYKONANIE DOCHODY WYDATKI DEFICYT 200 Pierwotnie założono, iż w 2015 roku wykonanie budżetu osiągnie ujemny wynik finansowy na poziomie 46 mln zł. Na podstawie kolejnych korekt budżetu Miasta ustalono, iż różnica między dochodami i wydatkami budżetowymi będzie w dalszym ciągu ujemna i wyniesie około 91 mln zł, przy czym ostatecznie wynik budżetu zamknął się deficytem na poziomie 89 mln zł. Powyższe oznacza, iż o wskazaną wartość środki budżetowe rozdysponowane na realizację zaplanowanych zadań przewyższyły wysokość wpływów do budżetu w omawianym okresie. Zgodnie z powyższym osiągnięty wynik finansowy jest o ponad 2 mln zł wyższy korzystniejszy od planowanego na

21 DOCHODY WYDATKI DEFICYT/NAD Sprawozdanie z wykonania budżetu miasta Zabrze za 2015 rok dzień r. Ostatecznie uzyskany wynik, jest pochodną głównie niższego, w porównaniu do planowanego, wykonania wydatków ogółem, tj. na poziomie 96% prognozy rocznej, przy czym wydatki bieżące zostały wykonane na poziomie 97%, a majątkowe 91% planu po zmianach. Poniżej przedstawiono wykonanie podstawowych wielkości budżetowych w porównaniu do analogicznych okresów lat ubiegłych. WYK. 4 PORÓWNANIE WYKONANIA PODSTAWOWYCH WIELKOŚCI BUDŻETOWYCH W LATACH [w mln zł] WYŻKA PRZYCHODY ROZCHODY ,4 50, ,2 50, ,2 34, , , ,2 769, Miliony TAB. 6 PORÓWNANIE REALIZACJI BUDŻETU MIASTA ZABRZE W LATACH [w zł] WYSZCZEGÓLNIENIE DOCHODY WYDATKI DEFICYT/NADWYŻKA PRZYCHODY ROZCHODY STRONA DOCHODOWA BUDŻETU Osiągnięty w 2015 roku wynik budżetu Miasta po stronie dochodowej na kwotę ponad 780,2 mln zł jest niższy od ubiegłorocznego o 42 mln, tj. o 5,1% mniej. Na różnicę w osiągniętych dochodach w stosunku do roku 2014 mają wpływ przede wszystkim niższe dochody uzyskane z funduszy unijnych, bo aż o kwotę prawie 40,5 mln zł, tj. o 37,6% mniej. Należy jednak zaznaczyć, iż pomimo kończącej się perspektywy finansowej na lata i jeszcze nie w pełni

22 uruchomionym nowym programowaniu, w szczególności w zakresie zadań inwestycyjnych, Miasto pozyskało w omawianym okresie na realizację projektów unijnych relatywnie wysokie środki bo na poziomie aż 67 mln zł przy prognozie dochodów do uzyskania w wysokości 72,7 mln zł, dało to 92,3% wykonania. Najwyższy spadek w przedmiotowym źródle dochodu w porównaniu do roku ubiegłego odnotowano w zakresie środków z Funduszu Spójności na realizację projektu wodnościekowego oraz programu Rekultywacja terenów w rejonie rzeki Bytomki na obszarze Gminy Zabrze odpowiednio o kwotę prawie 32,7 mln zł i 18 mln zł, natomiast największy wzrost uzyskano z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego na program Kompleksowe uzbrojenie terenów inwestycyjnych w północnej części miasta Zabrze o kwotę 31,9 mln zł. Główną determinantą w zakresie porównania zrealizowanych wpływów w ostatnich latach jest wolumen pozyskanych środków na prowadzenie projektów przy dofinansowaniu unijnym, jak również na realizację zakończonego już zadania pn. Drogowa Trasa Średnicowa. Uwzględniając stosowne wyłączenia o wyżej wymienione kategorie, wykonanie dochodów w 2015 roku kształtowałoby się na poziomie ponad 713 mln zł, co przy analogicznej skorygowanej realizacji za rok ubiegły daje wzrost o 8,7 mln zł. TAB. 7 PORÓWNANIE REALIZACJI DOCHODÓW BUDŻETU MIASTA ZABRZE W LATACH [w zł] WYSZCZEGÓLNIENIE DOCHODY ŚRODKI NA DOFINANSOWANIE PROJEKTÓW UNIJNYCH (UE I BP) ŚRODKI NA DTŚ SKORYGOWANE DOCHODY DYNAMIKA 99,76% 108,01% 103,59% 108,13% 101,23% Należy zwrócić uwagę na fakt, iż w omawianym okresie zrealizowano więcej dochodów w porównaniu do roku 2014 z tytułu udziałów Miasta w podatku dochodowym per saldo o kwotę ponad 12,4 mln zł, w tym od osób fizycznych (PIT) o około 10,2 mln zł i od osób prawnych (CIT) o prawie 2,3 mln zł. Ponadto w 2015 roku odnotowano wzrost dochodów z subwencji o kwotę prawie 3,9 mln zł, na które składają się większe środki z tytułu subwencji oświatowej oraz subwencji wyrównawczej odpowiednio o 3 mln zł i 2,5 mln zł oraz braku uzupełniającej subwencji ogólnej z przeznaczeniem na Drogową Trasę Średnicową z uwagi na zakończenie realizacji tego zadania co dało spadek do roku 2014 z tego tytułu o kwotę 1,7 mln zł. Jednocześnie miasto Zabrze uzyskało mniejsze dotacje celowe z budżetu państwa o kwotę prawie 10,7 mln zł aniżeli w 2014 roku. W tym mniejsze dotacje na realizację zadań własnych o kwotę 12,5 mln zł, natomiast większe o kwotę 2,9 mln zł na realizację zadań z zakresu administracji rządowej. W ramach dochodów własnych miasta odnotowano wysokie wpływy z tytułu podatku

23 od nieruchomości, który to ma największy udział w podatkach lokalnych (91,5% tej grupy), a jego wykonanie wyniosło 103,2% założonej prognozy rocznej. W porównaniu do roku ubiegłego jest to wzrost o kwotę prawie 9,7 mln zł. Kolejną kategorię stanowią dochody ze sprzedaży nieruchomości, gdzie pomimo niepełnej realizacji założonej prognozy rocznej, bo w wysokości 81,7%, dynamika w porównaniu do roku ubiegłego wyniosła aż 128%, co nominalnie dało więcej o kwotę 7,1 mln zł. Ponadto uzyskano wysokie środki z pomocy finansowej udzielonej z budżetu Urzędu Marszałkowskiego na realizację inwestycji w wysokości 5,8 mln zł (środki pochodzące z tytułu rozliczenia budowy Drogowej Trasy Średnicowej). Wskazane powyżej wzrosty w zakresie realizacji strony dochodowej zrównoważyły częściowo odnotowane zmniejszenia w dochodach własnych Miasta głównie w zakresie środków odprowadzonych przez jednostki budżetowe łącznie o kwotę 19,2 mln zł (głównie jako efekt zakończenia inwestycji gdzie możliwe było odzyskanie podatku VAT, czy też uzyskania w 2014 roku jednorazowych środków z tytułu odszkodowań lub kar) oraz mniejsze wpływy z tytułu czynszów z budynków komunalnych, jak również z tytułu 25% prowizji z dochodów z mienia Skarbu Państwa w związku z realizacją zadań zleconych z zakresu administracji rządowej spadek w porównaniu do roku ubiegłego odpowiednio o 1,4 mln zł oraz około 3,7 mln zł. STRONA WYDATKOWA BUDŻETU Wydatki budżetu Miasta Zabrze w 2015 roku zostały zrealizowane na poziomie 96% założonego planu rocznego, tj. w wysokości 869 mln zł. W stosunku do analogicznego okresu roku ubiegłego wydatki ogółem spadły o 2%, tj. o kwotę 19,2 mln zł. Obniżenie poziomu wykonania tej kategorii budżetowej w 2015 roku w porównaniu do roku ubiegłego jest w głównej mierze konsekwencją niższej realizacji wydatków majątkowych 12% co nominalnie dało kwotę 29,8 mln zł. Natomiast wydatki bieżące zostały zrealizowane na wyższym poziomie w porównaniu do roku ubiegłego o 2%, co nominalnie dało kwotę prawie 10,7 mln zł. Wzrost wydatków bieżących dotyczył przede wszystkim wydatków w zakresie zadań oświatowych, zadań na kulturę i sport, a także w grupie gospodarki komunalnej, transportu i usług jak również zadań związanych z gospodarką mieszkaniową. Jednocześnie na uwagę zasługuje fakt znacznego obniżenia dynamiki wydatków bieżących w omawianym okresie w porównaniu do ubiegłorocznego wskaźnika spadek o 2,5 p.p., tj. z 4,2% do 1,7%. Powyższa relacja jest pozytywnym efektem prowadzonej polityki budżetowej, mającej na celu ograniczenie presji na wydatki bieżące. W zakresie realizacji wydatków bieżących, które w znacznej części mają charakter sztywny czyli obligatoryjny należy uznać, że w większości zadań osiągnięto zamierzone cele i to często bez konieczności zaangażowania całych przyznanych limitów. Na bieżąco

24 monitorowane były konieczne do wykonania nowe zadania, których finansowanie zapewniano bądź z rezerwy ogólnej lub celowej budżetu bądź dokonując niezbędnych przesunięć wewnątrz budżetu Miasta w ramach posiadanych upoważnień. Należy podkreślić, że w większości działów klasyfikacji budżetowej realizacja wydatków znacznie przekroczyła 90% założonego limitu. Wyjątek podobnie jak w roku ubiegłym stanowią tu wydatki ponoszone w ramach działu klasyfikacji budżetowej 758 Różne rozliczenia finansowe, gdzie klasyfikowana jest m.in. pozostała nierozdysponowana część rezerw budżetowych 3. Spadek wydatków majątkowych zdeterminowany został przede wszystkim kończącą się perspektywą unijną. Największe obniżenie odnotowano w porównaniu do roku ubiegłego w finansowaniu wydatków na projekty unijne, jak wspomniano powyżej dotyczyło to w głównej mierze projektu wodnościekowego oraz programu Rekultywacja terenów w rejonie rzeki Bytomki na obszarze Gminy Zabrze odpowiednio o kwotę prawie 27,4 mln zł i ponad 17,9 mln zł. Jednocześnie w związku z zakończeniem zadania w 2014 roku w omawianym okresie nie uwzględniono planu, a co za tym idzie nie wydatkowano środków na Drogową Trasę Średnicową, która to w latach ubiegłych angażowała znaczne limity w ramach miejskiego budżetu. Powyższe zmniejszenia zostały w głównej mierze zrekompensowane przez wydatki na realizację programu Kompleksowe uzbrojenie terenów inwestycyjnych w północnej części miasta Zabrze i Europejski Ośrodek Kultury Technicznej i Turystyki Przemysłowej w Zabrzu wydatki w 2015 roku na poziomie 55,3 mln zł, przy czym w roku 2014 była to kwota 374 tys. zł. NADWYŻKA OPERACYJNA Warunkiem nadrzędnym przy wykonaniu budżetu, w tym zarówno strony wydatkowej, jak i dochodowej, jest spełnienie zasady, zgodnie z którą wydatki bieżące nie mogą być wyższe od dochodów bieżących. Relacja ta określana jest w dwojaki sposób: jako nadwyżka operacyjna bądź saldo bieżące. Zgodnie z art. 242 ustawy o finansach publicznych, w danym roku budżetowym jednostka samorządu terytorialnego nie może dokonywać wydatków bieżących wyższych niż dochody bieżące powiększone o nadwyżki budżetowe z lat ubiegłych oraz wolne środki na rachunku bieżącym budżetu. W omawianym okresie budżet miasta Zabrze wykonany został z zachowaniem wskazanej powyżej normy i tak zwana nadwyżka operacyjna osiągnęła zadowalający poziom. W 2015 roku wydatki bieżące wyniosły 675,1 mln zł, a dochody bieżące 642 mln zł. Zatem zgodnie z powyższym wykonany budżet Miasta Zabrze w części operacyjnej sprostał regule budżetowej tj. dochody bieżące > wydatków bieżących. Nadwyżka operacyjna osiągnęła poziom 33,1 mln zł. Po uwzględnieniu przychodów z tytułu wolnych środków 3 szczegółowy opis znajduje się w kartach sprawozdawczych Wydziału Budżetu i Analiz Finansowych

25 Miliony Sprawozdanie z wykonania budżetu miasta Zabrze za 2015 rok w wysokości 28,7 mln zł relacja zamknęła się kwotą 61,8 mln zł. Poniżej zaprezentowano porównanie nadwyżki operacyjne w latach WYK. 5 NADWYŻKA OPERACYJNA BUDŻETU MIASTA ZABRZE W LATACH [w %] 58 NADWYŻKA OPERACYJNA Wielob. (NADWYŻKA OPERACYJNA) RÓŻNICA DO ROKU POPRZEDNIEGO Wielob. (RÓŻNICA DO ROKU POPRZEDNIEGO) Poziom jaki osiągnęła omawiana relacja w 2015 roku jest w głównej mierze efektem podejmowanych działań mających na celu racjonalizację wydatków bieżących, tak aby utrzymać ich dynamikę na poziomie akceptowalnym, jak również zwiększanie efektywności gospodarowania środkami publicznymi, w szczególności w dziedzinach, które generują najwyższe koszty bieżące. Niezależnie pomimo pozytywnego wyniku budżetu Miasta Zabrze w części operacyjnej w dalszym ciągu konieczne jest rygorystyczne respektowanie zasady oszczędności zdefiniowanej w art. 44 ustawy o finansach publicznych jako uzyskiwanie najlepszych efektów z danych nakładów przy dokonywaniu wydatków. Należy podkreślić, iż konsekwentna kontynuacja wyżej opisanych działań powinna przełożyć się na utrzymanie zadowalającego poziomu dynamiki w zakresie nadwyżki operacyjnej w kolejnych latach. WYK. 6 DYNAMIKA DOCHODÓW I WYDATKÓW BIEŻĄCYCH BUDŻETU MIASTA ZABRZE W LATACH [w %] 120% 108% 108% 110% 105% 108% 104% 103% 102% 104% 109% 104% 100% 103% 101% 102% 100% 90% 2009/ / / / / / /2014 dynamika dochody 101% 103% 104% 109% 102% 108% 100% dynamika wydatki 108% 105% 104% 108% 103% 104% 102% Realizacja budżetu w omawianym okresie, i to nie tylko po stronie dochodowej, ale również w zakresie wydatków, które są pochodną możliwości finansowych Miasta, wymagała stałego monitoringu, który w konsekwencji przełożył się bezpośrednio na wysokość wygenerowanej

26 nadwyżki operacyjnej na tak znacznym poziomie, a co za tym idzie wysokość środków własnych Miasta, co jednocześnie umożliwiło przeznaczenie ich na realizację wydatków majątkowych. TAB. 8 OGÓLNE WYKONANIE BUDŻETU MIASTA ZA OKRES OD R. DO R. [w zł] WYSZCZEGÓLNIENIE PLAN PIERWOTNY PLAN PO ZMIANACH WYKONANIE ZA 2015 R. WSKAŹNIK 4 : 3 W % DOCHODY OGÓŁEM ,57 95,37% BIEŻĄCE ,08 97,20% MAJĄTKOWE ,49 85,06% dochody własne, w tym: ,23 93,5% udziały w podatkach ,09 100,7% Subwencje, w tym: ,00 100,0% uzupełnienie subwencji ogólnej dla jst ,00 100,0% subwencja wyrównawcza dla gmin ,00 100,0% subwencja oświatowa ,00 100,0% subwencja równoważąca ,00 100,0% dotacje celowe na zadania realizowane na podstawie porozumień z jednostkami samorządu terytorialnego dotacje celowe na dofinansowanie zadań własnych dotacje celowe na finansowanie zadań zleconych dotacje celowe na zadania realizowane na podstawie porozumień z organami administracji rządowej ,68 135,6% ,86 96,7% ,76 97,7% ,11 91,2% dotacje z funduszy celowych ,93 90,4% WYDATKI OGÓŁEM, W TYM: ,50 95,55% BIEŻĄCE ,56 97,32% MAJĄTKOWE ,94 90,87% Wydatki na zadania własne, dofinansowanie zadań zleconych oraz zadania realizowane na podstawie porozumień z jednostkami samorządu terytorialnego Wydatki na zadania zlecone z zakresu administracji rządowej Wydatki na zadania realizowane na podstawie porozumień z organami administracji rządowej ,4% ,41 97,6% ,30 91,6% Wydatki z funduszy celowych ,93 90,0%

27 TAB. 9 REALIZACJA DOCHODÓW I WYDATKÓW BUDŻETU MIASTA ZABRZE W LATACH [w zł] WYSZCZEGÓLNIENIE PLAN PO ZMIANACH 2013 R R R. WYKONANIE PLAN PO ZMIANACH WYKONANIE PLAN PO ZMIANACH WYKONANIE WSKAŹNIK W % UDZIAŁ W % (WYKONANIE) W DOCHODACH/WYDATKACH OGÓŁEM 2013 R R R R R R DOCHODY OGÓŁEM ,0% 98,2% 95,4% 100,0% 100,0% 100,0% W TYM: BIEŻĄCE ,6% 98,3% 97,2% 78,9% 81,9% 86,5% MAJĄTKOWE ,6% 98,0% 85,1% 21,1% 18,1% 13,5% dochody własne ,0% 97,7% 93,5% 59,8% 66,6% 65,7% w tym: udziały w podatkach ,9% 100,8% 100,7% 20,4% 20,9% 23,7% subwencje, w tym: ,0% 100,0% 100,0% 24,0% 21,2% 22,9% uzupełnienie subwencji ogólnej z przeznaczeniem na DTŚ ,0% 100,0% 0,0% 1,6% 0,2% 0,0% uzupełnienie subwencji ogólnej ,0% 100,0% 100,0% 0,0% 0,0% 0,0% subwencja wyrównawcza dla gmin ,0% 100,0% 100,0% 0,6% 0,5% 0,9% subwencja oświatowa ,0% 100,0% 100,0% 20,3% 19,1% 20,5% subwencja równoważąca ,0% 100,0% 100,0% 1,5% 1,4% 1,5% dotacje celowe na zadania realizowane na podstawie porozumień z j.s.t. dotacje celowe na dofinansowanie zadań własnych dotacje celowe na finansowanie zadań zleconych dotacje celowe na zadania realizowane na podstawie porozumień z org. adm. rząd ,6% 83,9% 135,6% 0,1% 0,1% 0,1% ,8% 99,6% 96,7% 9,0% 4,8% 3,4% ,9% 97,1% 97,7% 6,8% 6,9% 7,7% ,9% 97,5% 91,2% 0,0% 0,0% 0,1% dotacje z funduszy ,4% 98,2% 90,4% 0,3% 0,3% 0,2%

28 WYSZCZEGÓLNIENIE PLAN PO ZMIANACH 2013 R R R. WSKAŹNIK W % UDZIAŁ W % (WYKONANIE) WYKONANIE PLAN PO ZMIANACH WYKONANIE PLAN PO ZMIANACH WYKONANIE 2013 R R R R R R WYDATKI OGÓŁEM ,2% 95,2% 95,6% 100,0% 100,0% 100,0% W TYM: BIEŻĄCE ,9% 97,7% 97,3% 73,4% 69,3% 73,9% MAJĄTKOWE ,3% 89,6% 90,9% 26,6% 30,7% 26,1% Wydatki na zadania własne, dofinansowanie zadań zleconych oraz zadania realizowane na podstawie porozumień z j.s.t ,8% 95,1% 95,4% 93,3% 93,4% 93,0% Wydatki na zadania zlecone z zakresu administracji rządowej Wydatki na zadania realizowane na podstawie porozumień z org. adm. rząd ,9% 97,1% 97,6% 6,5% 6,3% 6,8% ,9% 97,5% 91,6% 0,0% 0,0% 0,1% Wydatki z funduszy celowych ,4% 99,7% 90,0% 0,2% 0,3% 0,1% Porównanie realizacji strony dochodowej w latach wskazuje na: utrzymanie relatywnie wysokiej realizacji dochodów ogółem wykonanie założonej prognozy na poziomie 95,4%, przy znacznym wzroście udziału dochodów bieżących o 4,6 p.p., pozytywną realizacją dochodów bieżących wzrost o ponad 1,3 mln zł w porównaniu do roku ubiegłego, przy jednoczesnym utrzymaniu wysokiego procentowego wykonania założonego planu rocznego na poziomie 97,2%, uzyskanie wysokiego poziomu dochodów własnych w dochodach ogółem dominującą pozycję zajmują w dalszym ciągu dochody miasta, przy czym ich udział spadł nieznacznie o 0,9 p.p., tj. do 65,7% z 66,6% w 2014 roku, zmianę struktury dochodów ogółem, gdzie znacznie wzrosły dochody z tytułu udziałów w podatkach o 2,8 p.p. wzrost PIT w stosunku do analogicznych okresów lat ubiegłych aż o 50,6 p.p oraz CIT o 6,0 p.p. (nominalny wzrost o prawie 2,3 mln zł w CIT i prawie 10,2 mln zł z PIT), jednocześnie wzrósł też wskaźnik wykonania założonego planu rocznego w/w źródeł dochodów, który kształtuje się na poziomie 101% z PIT i 97% z CIT, wzrost udziału subwencji z 21,2% do 22,9% pomiędzy latami 2014 i 2015 odwrócenie tendencji spadkowej w latach poprzednich mimo braku w 2015 roku subwencji uzupełniającej z przeznaczeniem na DTŚ, która w ubiegłym roku wyniosła prawie 1,7 mln zł zakończenie inwestycji. Nominalny wzrost o prawie 3,9 mln zł wzrost subwencji wyrównawczej dla gmin o ponad 2,5 mln zł (zmiana udziału w strukturze dochodów ogółem z 0,5% do 0,9%) i wzrost subwencji oświatowej o prawie 3 mln zł, zmniejszenie udziału dotacji celowych na zadania własne z 4,8% do 3,4% w 2015 roku przy nominalnym spadku o prawie 12,5 mln zł m.in. konsekwencja otrzymania w 2014 r. dotacji na refundację wydatków z tytułu korekty systemowej Poprawa gospodarki wodnościekowej na terenie Gminy Zabrze, przy jej braku w omawianym okresie, wzrost udziału dotacji celowych na zadania z zakresu administracji rządowej zlecone do realizacji ustawami z 6,9 do 7,7% w 2015 roku, a nominalnym wzroście o ponad 2,9 mln zł. Porównanie realizacji strony wydatkowej w latach wskazuje na: wyższe wykonanie nominalne wydatków ogółem, przy jednoczesnym wyższym poziomie wykonania założonej prognozy rocznej w porównaniu do roku ubiegłego o 0,4 p.p., tj. w wysokości 95,6%, przy czym założony plan w zakresie wydatków bieżących i majątkowych został zrealizowany w wysokości odpowiednio 97,3% i 90,9%, co w porównaniu do roku ubiegłego daje nieznaczny pozytywny spadek w pierwszej kategorii o 0,4 p.p oraz wzrost drugiej kategorii o 1,3 p.p., pozytywny spadek dynamiki wydatków bieżących w porównaniu do roku 2014 wydatki bieżące wzrosły tylko o około 2,1%, analogiczna relacja w roku ubiegłym wyniosła 4,1% co daje obniżenie o 2 p.p., spadek udziału wydatków majątkowych w strukturze wydatków ogółem, tj. z poziomu 28,9% do 26,1, przy jednoczesnym nominalnym obniżeniu wykonania w porównaniu do roku ubiegłego o 29,8 mln zł tj. mniej o 11,6% m.in. efekt końcowej realizacji projektu Rekultywacja terenów w rejonie rzeki Bytomki na obszarze Gminy Zabrze (spadek w stosunku do roku poprzedniego o 18 mln zł), a także projektu Poprawa gospodarki wodno ściekowej na terenie Gminy Zabrze. Etap II (mniej o kwotę prawie 27,3 mln zł).

29 1.5 Informacja o zadłużeniu Miasta Zabrze Stan zadłużenia na koniec 2015 roku Do zobowiązań Miasta Zabrze wliczanych do długu publicznego na dzień r. ujęto: długoterminowe tytuły dłużne służące finansowaniu zadań inwestycyjnych w wysokości ,67 zł, na które składały się wyemitowane obligacje oraz zaciągnięte kredyty i pożyczki, krótkoterminowe obligacje serii E2015 w wysokości zł służące prefinansowaniu płatności końcowych zadań inwestycyjnych współfinansowanych ze środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej, zobowiązanie wymagalne w wysokości 0,04 zł z tytułu błędnie opłaconej faktury za gaz przez Gimnazjum nr 20 im. Polskich Himalaistów zobowiązanie zostało niezwłocznie uregulowane po wykryciu błędu tj. w styczniu 2016 roku. TAB. 10 DŁUG PUBLICZNY W 2015 ROKU [w zł] DŁUG PUBLICZNY NA KONIEC 2015 ROKU PLAN PIERWOTNY PLAN PO ZMIANACH WYKONANIE , , ,71 TAB. 11 STAN ZOBOWIĄZAŃ MIASTA ZABRZE NA DZIEŃ R. [w zł] WYSZCZEGÓLNIENIE DŁUGOTERMINOWE ZOBOWIĄZANIA Z TYTUŁU KREDYTÓW, POŻYCZEK I OBLIGACJI KRÓTKOTERMINOWE ZOBOWIĄZANIA Z TYTUŁU KREDYTÓW, POŻYCZEK I OBLIGACJI /2014 STAN NA 31 XII RÓŻNICA DYNAMIKA (%) , , ,53 114,28% ZOBOWIĄZANIA WYMAGALNE 0,04 0,04 ZOBOWIĄZANIA OGÓŁEM , , ,57 117,19% Zmiany w powyższych wielkościach wynikają z zaciągnięcia nowych oraz spłaty dotychczasowych zobowiązań odpowiednio w wysokości ,38 zł i ,46 zł, a także częściowego umorzenia pożyczek o łącznej wartości ,39 zł. Wysokość zadłużenia Miasta Zabrze jest wynikową prowadzonego w ostatnich latach intensywnego programu inwestycyjnego. Tym samym, wśród zobowiązań dłużnych wyróżnia się zadłużenie związane bezpośrednio z realizacją projektów unijnych oraz zadłużenie związane z realizacją pozostałych zadań, finansowanych ze środków własnych Miasta. Poniżej przedstawiono zmiany

30 w poziomie zadłużenia Miasta Zabrze w latach , przy uwzględnieniu w/w podziału przeznaczenia pozyskanych środków. TAB. 12 PORÓWNANIE ZADŁUŻENIA MIASTA ZABRZE W LATACH [w zł] WYSZCZEGÓLNIENIE ZADŁUŻENIE PODSTAWOWE ZADŁUŻENIE ZWIĄZANE Z PROJEKTAMI UNIJNYMI OGÓŁEM wartość nominalna udział % 72,59% 71,47% 72,89% wartość nominalna udział % 27,41% 28,53% 27,11% wartość nominalna wartość procentowa 10% 10% 10% Do w/w zobowiązań zaciągniętych na finansowanie projektów unijnych, wg stanu na r., zaliczono: pożyczkę z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej finansowanie I etapu projektu pn.: Poprawa gospodarki wodnościekowej na terenie Gminy Zabrze zł, kredyt inwestycyjny z dopłatami Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej do oprocentowania finansowanie II etapu projektu pn.: Poprawa gospodarki wodnościekowej na terenie Gminy Zabrze ,31 zł, długoterminowe obligacje serii CC, DD, EE i HH finansowanie Inwestycji drogowej realizowanej w ramach II etapu projektu pn.: Poprawa gospodarki wodnościekowej na terenie Gminy Zabrze zł, długoterminowe obligacje serii RR finansowanie projektu pn.: Kompleksowe uzbrojenie terenów inwestycyjnych w północnej części Miasta Zabrze zł, długoterminowe obligacje serii B2015 finansowanie projektu pn.: Kompleksowe uzbrojenie terenów inwestycyjnych w północnej części Miasta Zabrze zł, krótkoterminowe obligacje wyemitowane z przeznaczeniem na wyprzedzające finansowanie działań finansowanych ze środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej w ramach płatności końcowych zł. Na poniższym wykresie zaprezentowano zmiany w strukturze zadłużenia w okresie trzech ostatnich lat, przy czym jako wyznacznik przyjęto wskazane powyżej przeznaczenie zewnętrznych źródeł finansowania.

31 WYK. 7 STRUKTURA ZADŁUŻENIA MIASTA ZABRZE W LATACH [w mln zł] UNIJNE PODSTAWOWE OGÓŁEM mln zl OGÓŁEM PODSTAWOWE UNIJNE WYK. 8 STRUKTURA ZADŁUŻENIA MIASTA ZABRZE W LATACH [w mln zł] 100% UNIJNE 50% PODSTAWOWE % Szczegółową informację o aktualnie zaciągniętych zobowiązaniach Miasta Zabrze według stanu na dzień r. przedstawiono w Tabeli Nr 23. Na dzień roku dominującym tytułem zobowiązań były obligacje, których udział wyniósł 73,5%. Kolejne 17,0% stanowiły preferencyjne pożyczki zaciągnięte w Narodowym i Wojewódzkim Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Najmniejszy udział natomiast stanowiły kredyty, których poziom wyniósł 9,4%. Struktura zadłużenia w porównaniu do stanu na koniec 2014 roku. uległa zmianie poprzez: wzrost udziału obligacji w kwocie ogólnego zadłużenia o 8,7 p.p., spadek udziału pożyczek w kwocie ogólnego zadłużenia o 5,2 p.p., spadek udziału kredytów w kwocie ogólnego zadłużenia o 3,5 p.p.

32 TAB. 13 PORÓWNANIE STRUKTURY ZADŁUŻENIA MIASTA ZABRZE WG STANU NA KONIEC 2014 R. I 2015 R. [w zł i %] TYTUŁ ZADŁUŻENIE NA R. UDZIAŁ W STRUKTURZE ZADŁUŻENIE NA R. UDZIAŁ W STRUKTURZE ZMIANA NOMINALNA ZMIANA % KREDYTY ,32 12,90% ,31 9,43% ,01 3,47% POŻYCZKI ,82 22,28% ,36 17,05% ,46 5,24% OBLIGACJE ,81% ,52% ,71% RAZEM ,14 10% ,67 10% ,53 WYK. 9 STRUKTURA ZADŁUŻENIA MIASTA ZABRZE WG STANU NA DZIEŃ 31 GRUDNIA W LATACH [w %] OBLIGACJE 74% KREDYTY 9% POŻYCZKI 17% OBLIGACJE 65% KREDYTY 13% POŻYCZKI 22% 2013 KREDYTY 15% OBLIGACJE 54% POŻYCZKI 31% Tak wysoki udział obligacji w strukturze zadłużenia Miasta jest konsekwencją pozyskiwania zwrotnych źródeł finansowania głównie poprzez emisję papierów wartościowych. Zgodnie z ustawą Prawo zamówień publicznych, usługi finansowe związane z emisją, obrotem lub transferem papierów wartościowych są wyłączone z obowiązku stosowania przepisów w/w ustawy, co skutkuje znacznym uproszczeniem oraz skróceniem procedury uzyskania środków. Miasto podjęło decyzję o pozyskiwaniu środków poprzez emisję obligacji w drodze otwartych konkursów w celu otrzymania najbardziej korzystnej oferty cenowej z uwzględnieniem maksymalnej przejrzystości sposobu ich pozyskania. Natomiast spadkowa tendencja udziału pożyczek w strukturze zadłużenia wynika

33 w głównej mierze z systematycznej spłaty zaciągniętej w latach pożyczki w wysokości 100 mln zł w Narodowym Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej na realizację projektu wodnościekowego (roczna spłata kapitału wynosi zł). Niezależnie od powyższego Miasto Zabrze nadal pozyskuje środki w formie pożyczek z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Ich przewaga nad innymi zwrotnymi źródłami finansowania inwestycji wynika głównie z faktu możliwości częściowego ich umorzenia oraz zdobycia dodatkowych środków w ramach dotacji. Jedynym ograniczeniem tych zobowiązań jest to, iż można je przeznaczyć tylko i wyłącznie na zadania proekologiczne. Należy zaznaczyć, iż w 2015 roku Miastu udało się umorzyć zobowiązania dłużne w łącznej wysokości ,39 zł (w tym kwota ,8 dotyczyła roku 2015, a ,39 odnosiła się do roku 2016) z tytułu trzech zaciągniętych w latach poprzednich pożyczek w Wojewódzkim Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Udzielone umorzenia dotyczyły następujących pożyczek: 1. Umowa Nr 70/2012/88/OA/poe/P przeznaczenie: Modernizacja źródeł ciepła w budynkach indywidualnych realizowana w ramach Programu ograniczenia niskiej emisji na terenie miasta Zabrze etap III kwota umorzenia: ,39 zł, 2. Umowa Nr 6/2012/88/OA/oe/P przeznaczenie: Termomodernizacja budynku Zespołu Szkół Ogólnokształcących nr 11 przy ul. Sienkiewicza 33 w Zabrzu kwota umorzenia: ,20 zł, 3. Umowa Nr 213/2012/88/OA/oest/P przeznaczenie: Termomodernizacja budynku Miejskiego Zakładu Kąpielowego w Zabrzu przy Pl. Krakowskim 10 kwota umorzenia: ,80 zł. Zgodnie z regulaminem umarzania pożyczek z w/w Funduszu, umorzoną część należy przeznaczyć na finansowanie innych zadań proekologicznych. Tym samym uzyskane w wyniku umorzenia środki sfinansowały niżej wymienione zadania: 1. Umorzenie w wysokości ,39 zł przeznaczono na: Termomodernizacja budynku Szkoły Podstawowej nr 16 przy ulicy Lompy 78 w Zabrzu, Termomodernizacja budynku Przedszkola nr 25 przy ulicy Cieszyńskiej 33 w Zabrzu, Termomodernizacja budynku Gimnazjum nr 20 przy ulicy Kasprowicza 7 w Zabrzu. 2. Umorzenie w wysokości ,20 zł przeznaczono na: Termomodernizacja budynku Przedszkola nr 34 w Zabrzu przy ul. Brysza Umorzenie w wysokości ,80 zł przeznaczono na: Termomodernizacja budynku mieszkalnego w Zabrzu przy ul. 11 Listopada 183, Termomodernizacja budynku mieszkalnego w Zabrzu przy ul. 11 Listopada 185, Termomodernizacja budynku mieszkalnego w Zabrzu przy ul. Goethego 22.

34 1.5.2 Charakterystyka przychodów budżetu Miasta Zabrze w 2015 roku W 2015 roku Miasto Zabrze uzyskało przychody w łącznej wysokości ,04 zł, przy czym plan pierwotny wynosił zł, natomiast w trakcie realizacji budżetu został zwiększony o kwotę zł, tj. do wysokości zł. TAB. 14 PRZYCHODY BUDŻETU MIASTA ZABRZE W 2015 ROKU [w zł] PRZYCHODY PLAN PIERWOTNY PLAN PO ZMIANACH WYKONANIE , ,04 TAB. 15 ZESTAWIENIE PRZYCHODÓW MIASTA ZABRZE W 2015 ROKU [w zł] WYSZCZEGÓLNIENIE PLAN PIERWOTNY PLAN PO ZMIANACH WYKONANIE PRZYCHODY OGÓŁEM: , ,04 KREDYTY ,99 POŻYCZKI , , ,39 EMISJA OBLIGACJI WOLNE ŚRODKI* , , ,66 * Wolne środki, o których mowa w art. 217 ust. 2 pkt 6 Ustawy o finansach publicznych W zakresie przychodów o zwrotnym charakterze, tj. związanych z nowym długiem, pozycję o najwyższym wolumenie stanowiły planowane wpływy z tytułu emisji obligacji komunalnych. Pierwotnie przychody z tego źródła miały wynieść zł, ostatecznie jednak kwota planowanej emisji została zwiększona o 30 mln zł. Pierwsze zwiększenie o kwotę 20 mln zł podyktowane było znaczącym wzrostem nakładów oraz przyśpieszonym terminem realizacji niżej wymienionych projektów: Poprawa gospodarki wodno ściekowej na terenie Gminy Zabrze. Etap II, Europejski Ośrodek Kultury Technicznej i Turystyki Przemysłowej. Kolejna korekta opiewająca na wartość 10 mln zł dotyczyła pozyskania środków na wyprzedzające finansowanie działań współfinansowanych ze środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej w ramach płatności końcowych w zakresie niżej wymienionych projektów: Europejski Ośrodek Kultury Technicznej i Turystyki Przemysłowej, Rewitalizacja obiektów poprzemysłowych Gminy Zabrze wraz z adaptacją na cele kulturalne, turystyczne i oświatowe, Kompleksowe uzbrojenie terenów inwestycyjnych w północnej części Miasta Zabrze etap I i II.

35 Poza w/w wpływami z emisji papierów wartościowych, Miasto planowało również pozyskanie środków z kredytów bankowych i pożyczek z WFOŚiGW na cele proekologiczne. Na łączną sumę planowanych kredytów w wysokości zł składały się transze zaciągniętego w 2012 roku kredytu inwestycyjnego z dopłatami do oprocentowania Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. W I kwartale 2015 roku, prognoza przychodów z tytułu przedmiotowego kredytu została zwiększona o kwotę zł z uwagi na przywrócenie niewykorzystanego limitu transz z 2014 roku, a co za tym idzie dostosowanie do harmonogramu realizacji projektu wodnościekowego. Ostatnią grupą planowanych, zwrotnych przychodów były pożyczki z WFOŚIGW. Pierwotny plan zakładał zaciągnięcie przedmiotowych zobowiązań na kwotę zł. Zwiększenie wartości planowanych pożyczek łącznie o kwotę zł podyktowane było: przeniesieniem niewykorzystanego w 2014 roku limitu pożyczki z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach zaciągniętej na realizację zadania pn.: Termomodernizacja budynku Śląskiego Uniwersytetu Medycznego przy Placu Traugutta 2 w Zabrzu (kwota zł), możliwością zaciągnięcia dodatkowych pożyczek z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki na termomodernizację budynków mieszkalnych (kwota zł), w szczególności na realizację poniższych zadań: Termomodernizacja budynku mieszkalnego w Zabrzu przy ul. Goethego 22 w ramach Programu KAWKA kwota zł, Termomodernizacja budynku mieszkalnego w Zabrzu przy ul. Goethego 22 kwota zł, Termomodernizacja budynku mieszkalnego w Zabrzu przy ul. 11 Listopada 185 w ramach Programu KAWKA kwota zł, Termomodernizacja budynku mieszkalnego w Zabrzu przy ul. 11 Listopada 185" kwota zł, Termomodernizacja budynku mieszkalnego w Zabrzu przy ul. 11 Listopada 183 w ramach Programu KAWKA kwota zł. Poza w/w przychodami zwrotnymi, źródłem finansowania zarówno wydatków jak i rozchodów, były środki na rachunku budżetu pozostające z rozliczenia 2014 roku, tj. wolne środki o których mowa w art. 217 ust. 2 pkt 6 ustawy o finansach publicznych, które na etapie planowania budżetu przyjęto w kwocie zł, następnie na skutek ostatecznego rozliczenia ich wartość wzrosła o kwotę tj. do w wysokości zł. Ostatecznie wykonanie przychodów Miasta Zabrze w 2015 roku wyniosło ,04 zł, tj. 98,2% planu po zmianach, a składały się na nie następujące pozycje:

36 Miliony Sprawozdanie z wykonania budżetu miasta Zabrze za 2015 rok wolne środki o wartości ,66 zł, sprzedaż 13 serii papierów wartościowych (obligacji komunalnych) o łącznej wartości zł, kredyt inwestycyjny z dopłatami do oprocentowania Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej o wartości ,99 zł, pożyczki zaciągnięte na zadania związane z ochroną środowiska w Wojewódzkim Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej na łączną wartość ,39 zł (szczegółowe informacje w tym zakresie przedstawia Tabela Nr 16). Uzyskane w 2015 roku przychody budżetowe były niższe aniżeli w 2014 roku o kwotę ,33 zł. Spadek odnotowano w zakresie zwrotnych zobowiązań i wyniósł on ,64 zł, natomiast wzrost dotyczył wolnych środków i wyniósł ,31 zł. Prezentację graficzną przedstawiono na poniższym wykresie. WYK. 10 PORÓWNANIE UZYSKANYCH PRZYCHODÓW W LATACH [w mln zł] kredyty pożyczki emisja obligacji wolne środki , , , , , ,66 Zrealizowane przychody w 2015 roku z tytułu zaciągniętych pożyczek z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach z wyszczególnieniem kwoty oraz celu ich pozyskania przedstawiono w Tabeli Nr 16. Dodatkowo zamieszczono również informację o otrzymanych dotacjach na realizację przedmiotowych zadań.

37 TAB. 16 WYKAZ POŻYCZEK ORAZ DOTACJI Z WFOŚIGW POZYSKANYCH PRZEZ MIASTO ZABRZE W 2015 ROKU [w zł] LP WYSZCZEGÓLNIENIE Modernizacja źródeł ciepła w budynkach indywidualnych realizowana w ramach Programu ograniczenia niskiej emisji na terenie miasta Zabrze etap VI Modernizacja źródeł ciepła w budynkach indywidualnych realizowana w ramach Programu ograniczenia niskiej emisji na terenie miasta Zabrze etap VI KAWKA Budowa infrastruktury oświetleniowej tj. 30 lamp parkowych solarnych umożliwiających wykorzystanie energii przyjaznej środowisku w Zabrzu Termomodernizacja budynku Szkoły Podstawowej nr 30 w Zabrzu przy ul. Wawrzyńskiej 11 Modernizacja źródeł ciepła w budynku mieszkalnym w Zabrzu przy ul. 11 Listopada 112 oraz przy ul. Goethego 34 Termomodernizacja budynku Szkoły Podstawowej nr 16 w Zabrzu przy ul. Józefa Lompy 78 Termomodernizacja budynku mieszkalnego w Zabrzu przy ul. 11 Listopada 183 Termomodernizacja budynku mieszkalnego w Zabrzu przy ul. 11 Listopada 185 Termomodernizacja budynku mieszkalnego w Zabrzu przy ul. 11 Listopada 185 KAWKA Termomodernizacja budynku Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Zabrzu przy pl. Traugutta 2 POŻYCZKA DOTACJA PLANOWANE ZREALIZOWANE ZREALIZOWANE , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,00 RAZEM , , ,73 Kwota planowanych do pozyskania środków w ramach pożyczek różni się od kwoty rzeczywiście otrzymanej. Wpływ no to miały następujące czynniki: w przypadku poz. 1 zmniejszenie kosztu całkowitego zadania bez zmniejszenia zakresu rzeczowego, w przypadku poz. 2 zmniejszenie kosztu całkowitego zadania bez zmniejszenia zakresu rzeczowego, w przypadku poz. 6 zmiana harmonogramu rzeczowo finansowego, a co za tym idzie zmiana harmonogramu wypłaty pożyczki. Zgodnie z art. 89 ustawy o finansach publicznych, jednostki samorządu terytorialnego poza zaciąganiem zobowiązań długoterminowych służących m.in. finansowaniu planowanego deficytu czy spłacie wcześniej zaciągniętych zobowiązań, mogą zaciągać kredyty i pożyczki oraz emitować papiery wartościowe na pokrycie występującego w ciągu roku przejściowego deficytu budżetu. W 2015 roku Miasto Zabrze korzystając z tej takiej delegacji zdecydowało się na uruchomienie kredytu w rachunku bieżącym do wysokości 30 mln zł zobowiązanie zaciągnięte w ramach umowy na obsługę bankową Miasta Zabrze zawartej z ING Bankiem Śląskim S.A.

38 1.5.3 Charakterystyka rozchodów budżetu Miasta Zabrze w 2015 roku Zrealizowane w 2015 roku rozchody Miasta Zabrze wyniosły kwotę ,46 zł. TAB. 17 ROZCHODY BUDŻETU MIASTA ZABRZE W 2015 ROKU [w zł] ROZCHODY PLAN PIERWOTNY PLAN PO ZMIANACH WYKONANIE , ,46 TAB. 18 ZESTAWIENIE ROZCHODÓW MIASTA ZABRZE W 2015 ROKU [w zł] WYSZCZEGÓLNIENIE PLAN PIERWOTNY PLAN PO ZMIANACH WYKONANIE ROZCHODY OGÓŁEM: , ,46 SPŁATA KREDYTÓW SPŁATA POŻYCZEK , ,46 WYKUP OBLIGACJI Na spłatę otrzymanych pożyczek i kredytów oraz na wykup obligacji zaplanowano pierwotnie kwotę zł. W trakcie realizacji budżetu planowane rozchody Miasta zostały zmniejszone łącznie o zł w związku z częściowym umorzeniem długu oraz dostosowaniem harmonogramów spłat do wartości wynikających z faktycznie zawartych umów wraz aneksami. Zmian dokonano następującymi uchwałami Rady Miasta: Uchwała Nr IX/82/15 z r. korekta na łączną kwotę zł dotyczyła: zmniejszenia limitu o kwotę zł w związku z umorzeniem długu z tytułu pożyczki zaciągniętej w Wojewódzkim Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach na finansowanie zadania pn.: Termomodernizacja budynku Zespołu Szkół Ogólnokształcących nr 11 przy ul. Sienkiewicza 33 w Zabrzu, zmniejszenia limitu o kwotę 523 zł w związku z dostosowaniem harmonogramu spłaty do wartości wynikających z zawartego aneksu do umowy pożyczki z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach zaciągniętej na finansowanie zadania pn.: Modernizacja źródeł ciepła w budynku mieszkalnym w Zabrzu przy ul. 11 Listopada 110. Uchwała Nr X/94/15 z r. korekta na łączną kwotę zł dotyczyła: zmniejszenia limitu o kwotę zł w związku z umorzeniem długu z tytułu pożyczki zaciągniętej w Wojewódzkim Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej

39 w Katowicach na finansowanie zadania pn.: Modernizacja źródeł ciepła w budynkach indywidualnych realizowana w ramach Programu ograniczenia niskiej emisji na terenie miasta Zabrze etap III, zmniejszenia limitu o kwotę zł w związku z przesunięciem terminu okresu spłaty pożyczki z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach zaciągniętej na finansowanie zadania pn.: Termomodernizacja wraz z demontażem, transportem i unieszkodliwianiem odpadów zawierających azbest z budynku Europejskiego Ośrodka Kultury Technicznej i Turystyki Przemysłowej w Zabrzu przy ul. Wolności 410 część dotycząca termomodernizacji, zmniejszenia limitu o kwotę zł w związku z przesunięciem terminu okresu spłaty pożyczki z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach zaciągniętej na finansowanie zadania pn.: Termomodernizacja wraz z demontażem, transportem i unieszkodliwianiem odpadów zawierających azbest z budynku Europejskiego Ośrodka Kultury Technicznej i Turystyki Przemysłowej w Zabrzu przy ul. Wolności 410 część dotycząca usunięcia azbestu. Ostatecznie na dzień r. planowane rozchody z tytułu spłaty zaciągniętych pożyczek, kredytów oraz wyemitowanych obligacji komunalnych wyniosły zł, z czego rozdysponowano kwotę ,46 zł, tj. 99,6% zakładanego planu. Spłata kapitału z tytułu zaciągniętych pożyczek, kredytów oraz wyemitowanych obligacji następowała zgodnie z podpisanymi umowami za wyjątkiem wyżej wymienionych korekt rozchodów oraz czasowego wstrzymania spłaty rat kapitałowych pożyczek zaciągniętych w WFOŚiGW w łącznej wysokości ,80 zł. Przypadek ten dotyczył zobowiązań z tytułu pożyczek zaciągniętych w 2012 roku na wykonanie termomodernizacji w Przedszkolu Nr 46 oraz w budynku przy ul. Jodłowej 59 w stosunku do których złożono wniosek o ich częściowe umorzenie, a WFOŚiGW wyraził zgodę na nie dokonywanie spłat do czasu ostatecznej decyzji o udzieleniu bądź nie udzieleniu umorzenia. TAB. 19 SPŁATA ZOBOWIĄZAŃ MIASTA ZABRZE W 2015 ROKU [w zł] WYSZCZEGÓLNIENIE PLAN PIERWOTNY PLAN PO ZMIANACH WYKONANIE OGÓŁEM , ,46 1. Spłata zaciągniętych kredytów ogółem, w tym: Kredyt z PKO BP S.A. z przeznaczeniem na wydatki majątkowe zaplanowane w budżecie na 2006 rok Kredyt z ING Banku Śląskiego S.A. z przeznaczeniem na wydatki majątkowe zaplanowane w budżecie na 2007 rok Kredyt z ING Banku Śląskiego S.A. z przeznaczeniem na wydatki majątkowe zaplanowane w budżecie na 2008 rok

40 WYSZCZEGÓLNIENIE PLAN PIERWOTNY PLAN PO ZMIANACH WYKONANIE Kredyt z Pekao S.A. z przeznaczeniem na finansowanie projektu pn.: Poprawa gospodarki wodnościekowej na terenie Gminy Zabrze. Etap II Kredyt z Pekao S.A. z przeznaczeniem na wydatki majątkowe zaplanowane w budżecie w latach Spłata zaciągniętych pożyczek ogółem, w tym: , , Pożyczka z WFOŚiGW w Katowicach z przeznaczeniem na termomodernizację budynku Zespołu Szkół nr 10 w Zabrzu przy ul. Chopina 26 Pożyczka z WFOŚiGW w Katowicach z przeznaczeniem na termomodernizację budynku Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w Zabrzu przy ul. Wyzwolenia 79 Pożyczka z WFOŚiGW w Katowicach z przeznaczeniem na modernizację źródeł ciepła w budynkach indywidualnych realizowanej w ramach Programu Ograniczenia Niskiej Emisji Etap III Pożyczka z WFOŚiGW w Katowicach z przeznaczeniem na termomodernizację budynku Przedszkola nr 47 przy ul. Kalinowej 9A w Zabrzu Pożyczka z WFOŚiGW w Katowicach z przeznaczeniem na termomodernizację budynku Zespołu Szkół Ogólnokształcących Nr 11 przy ul. Sienkiewicza 33 w Zabrzu Pożyczka z WFOŚiGW w Katowicach z przeznaczeniem na termomodernizację Zabrzańskiego Centrum Kształcenia Ogólnego i Zawodowego przy ul. Piłsudskiego 58 w Zabrzu Pożyczka z WFOŚiGW w Katowicach z przeznaczeniem na termomodernizację budynku Szkoły Podstawowej nr 17 oraz Zespołu Szkół Ogólnokształcących nr 14 w Zabrzu przy ul. Korczoka 98 Pożyczka z WFOŚiGW w Katowicach z przeznaczeniem na termomodernizację budynku Przedszkola nr 1 w Zabrzu przy ul. Reymonta 52 etap II Pożyczka z WFOŚiGW w Katowicach z przeznaczeniem na termomodernizację budynku Przedszkola nr 46 w Zabrzu przy ul. Pokoju 37 Pożyczka z WFOŚiGW w Katowicach z przeznaczeniem na termomodernizację budynku w Zabrzu przy ul. Jodłowej 59 Pożyczka z WFOŚiGW w Katowicach z przeznaczeniem na termomodernizację budynku Miejskiego Zakładu Kąpielowego w Zabrzu przy Pl. Krakowskim 10 Pożyczka z WFOŚiGW w Katowicach z przeznaczeniem na modernizację źródeł ciepła w budynkach indywidualnych realizowanej w ramach Programu Ograniczenia Niskiej Emisji Etap IV Pożyczka z WFOŚiGW w Katowicach z przeznaczeniem na modernizację źródeł ciepła w budynkach indywidualnych realizowanej w ramach Programu Ograniczenia Niskiej Emisji Etap IV KAWKA Pożyczka z WFOŚiGW w Katowicach z przeznaczeniem na termomodernizację wraz z demontażem, transportem i unieszkodliwianiem odpadów zawierających azbest z budynku Europejskiego Ośrodka Kultury Technicznej i Turystyki Przemysłowej w Zabrzu przy ul. Wolności 410 (część dotycząca termomodernizacji) Pożyczka z WFOŚiGW w Katowicach z przeznaczeniem na termomodernizację wraz z demontażem, transportem i unieszkodliwianiem odpadów zawierających azbest z budynku Europejskiego Ośrodka Kultury Technicznej i Turystyki Przemysłowej w Zabrzu przy ul. Wolności 410 (część dotycząca usunięcia azbestu) Pożyczka z WFOŚiGW w Katowicach z przeznaczeniem na termomodernizację budynku administracyjnego Teatru Nowego w Zabrzu przy Parku Hutniczym , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,00

41 WYSZCZEGÓLNIENIE PLAN PIERWOTNY PLAN PO ZMIANACH WYKONANIE Pożyczka z WFOŚiGW w Katowicach z przeznaczeniem na termomodernizację budynku mieszkalnego w Zabrzu przy ul. Roosevelta 7375 (umowa z 2013 r.) Pożyczka z WFOŚiGW w Katowicach z przeznaczeniem na termomodernizację budynków Szkoły Podstawowej nr 24 w Zabrzu przy ul. Tarnopolskiej 85 Pożyczka z WFOŚiGW w Katowicach z przeznaczeniem na termomodernizację budynku mieszkalnego w Zabrzu przy ul. 11 Listopada 110 (umowa z 2013 r.) Pożyczka z WFOŚiGW w Katowicach z przeznaczeniem na termomodernizację budynku Szkoły Podstawowej nr 14 w Zabrzu przy ul. Gdańskiej 10 Pożyczka z WFOŚiGW w Katowicach z przeznaczeniem na termomodernizację budynku Przychodni Unimed w Zabrzu przy ul. Paderewskiego 2 Pożyczka z WFOŚiGW w Katowicach z przeznaczeniem na termomodernizację budynku Zespołu Szkół Ogólnokształcących w Zabrzu przy ul. Wolności 323 Pożyczka z WFOŚiGW w Katowicach z przeznaczeniem na termomodernizację budynku Zespołu Szkół Ogólnokształcących nr 5 w Zabrzu przy ul. Piłsudskiego 29 Pożyczka z WFOŚiGW w Katowicach z przeznaczeniem na modernizację źródeł ciepła w budynkach indywidualnych realizowanej w ramach Programu Ograniczenia Niskiej Emisji Etap V Pożyczka z WFOŚiGW w Katowicach z przeznaczeniem na modernizację źródeł ciepła w budynkach indywidualnych realizowanej w ramach Programu Ograniczenia Niskiej Emisji Etap V KAWKA Pożyczka z WFOŚiGW w Katowicach z przeznaczeniem na termomodernizację budynku mieszkalnego w Zabrzu przy ul. 11 Listopada 110 (umowa z 2014 r.) Pożyczka z WFOŚiGW w Katowicach z przeznaczeniem na termomodernizację budynku mieszkalnego w Zabrzu przy ul. 11 Listopada 112 Pożyczka z WFOŚiGW w Katowicach z przeznaczeniem na termomodernizację budynku mieszkalnego w Zabrzu przy ul. Roosevelta 7375 (umowa z 2014 r.) Pożyczka z WFOŚiGW w Katowicach z przeznaczeniem na termomodernizację budynku mieszkalnego w Zabrzu przy ul. Goethego 34 Pożyczka inwestycyjna z NFOŚiGW z przeznaczeniem na realizację projektu pn.: Poprawa gospodarki wodnościekowej na terenie Gminy Zabrze , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , Wykup papierów wartościowych, w tym: Wykup obligacji komunalnych serii K z 2009 roku

42 1.5.4 Obsługa zadłużenia w 2015 roku Na obsługę długu publicznego w 2015 roku zaplanowano pierwotnie kwotę zł, w tym zł z przeznaczeniem na zapłatę odsetek od zaciągniętych zobowiązań długoterminowych, zł na zapłatę odsetek od kredytu w rachunku bieżącym oraz kwotę 1 mln zł jako rezerwę na ewentualną zmianę stóp procentowych lub inne wydatki związane z obsługą zadłużenia. TAB. 20 OBSŁUGA DŁUGU MIASTA ZABRZE W 2015 ROKU [w zł] OBSŁUGA DŁUGU PLAN PIERWOTNY PLAN PO ZMIANACH WYKONANIE , ,10 W trakcie roku budżetowego plan został pomniejszony łącznie o kwotę zł, tj. do poziomu zł. Dokonane zmniejszenia dotyczyły odpowiednio: limitu związanego z zapłatą odsetek zł oraz limitu na pozostałe wydatki (w szczególności prowizje) zł. Tak znaczne obniżenie planowanych wydatków spowodowane było oszczędnościami, które wynikały z utrzymywania się stóp procentowych na relatywnie niskim poziomie. Ponadto część zobowiązań dłużnych, dla których oprocentowanie ustalane jest na podstawie 6cio miesięcznej stawki WIBOR, została zaciągnięta dopiero w drugim półroczu 2015 roku co oznaczało, że pierwsze terminy płatności odsetek przypadają dopiero w I półroczu 2016 roku. Ostatecznie w 2015 roku z tytułu kosztów związanych z obsługą długu (wydatki bieżące) poniesiono kwotę ,10 zł na co składały się: odsetki od zobowiązań długoterminowych ,24 zł, odsetki od zobowiązań krótkoterminowych (kredyt w rachunku bieżącym) ,82 zł, prowizje za przygotowanie programów emisji obligacji komunalnych zł, opłata za usługi notarialne związane z podpisaniem oświadczenia o poddaniu się egzekucji z tytułu kredytu w rachunku bieżącym w latach ,04 zł. Należy podkreślić, że koszty związane z obsługą zadłużenia poniesione w 2015 roku były o ,63 zł niższe od analogicznych środków wydatkowanych na ten cel w roku Jednocześnie, w związku z realizacją zadań inwestycyjnych, które nie zostały ukończone przed końcem 2015 roku kwotę ,50 zł stanowiącą koszty odsetkowe rozdysponowano w ramach wydatków majątkowych zgodnie z ustawą o rachunkowości koszty odsetek do czasu zakończenia zadania inwestycyjnego należy klasyfikować jako wydatek majątkowy. Wydatki te dotyczyły n/w zadań:

43 Inwestycja drogowa realizowana w ramach projektu pn.: Poprawa gospodarki wodnościekowej na terenie Gminy Zabrze. Etap II ,11 zł, Poprawa gospodarki wodnościekowej na terenie Gminy Zabrze. Etap II ,88 zł, Termomodernizacja budynku Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Zabrzu przy Pl. Traugutta ,60 zł, Termomodernizacja budynku Zespołu Szkół nr 20 w Zabrzu przy ul. Gagarina ,60 zł, Termomodernizacja budynku Przedszkola nr 34 w Zabrzu przy ul. Brysza ,31 zł. TAB. 21 ODSETKI OD ZOBOWIĄZAŃ DŁUŻNYCH OGÓŁEM ZAPŁACONE W 2015 ROKU [w zł] WYKONANIE ODSETKI OD ZOBOWIĄZAŃ DŁUŻNYCH OGÓŁEM: ,56 WYDATKI BIEŻĄCE ,06 WYDATKI MAJĄTKOWE ,50 Poniżej przedstawiono koszty odsetkowe Miasta Zabrze z tytułu zaciągniętych kredytów, pożyczek oraz obligacji komunalnych poniesione w 2015 roku. TAB. 22 KOSZTY ODSETKOWE OBSŁUGI ZOBOWIĄZAŃ DŁUGOTERMINOWYCH W 2015 R. [w zł] WYSZCZEGÓLNIENIE ROK ZACIĄGNIĘCIA WARTOŚĆ ZOBOWIĄZANIA WG UMOWY ZAPŁACONE ODSETKI WYDATEK BIEŻĄCY WYDATEK MAJĄTKOWY KREDYTY, W TYM: , ,88 PKO BP S.A ,00 ING Bank Śląski S.A ,85 ING Bank Śląski S.A ,13 PEKAO S.A ,21 PEKAO S.A. (JRP) , ,88 Kredyt w rachunku bieżącym ,82 POŻYCZKI, W TYM: , ,51 WFOŚiGW (ZS 10) ,46 WFOŚiGW (MOPR) ,76 WFOŚiGW (P 47) ,43 WFOŚiGW (ZSO 11) ,15 WFOŚiGW (PONE III) ,10 WFOŚiGW (P 1 etap II) ,83 WFOŚiGW (Jodłowa 59) ,63 WFOŚiGW (SP 17 ZSO 14) ,91 WFOŚiGW (P 46) ,99 WFOŚiGW (MZK) ,24 WFOŚiGW (ZCKOIZ) ,00

44 WYSZCZEGÓLNIENIE Sprawozdanie z wykonania budżetu miasta Zabrze za 2015 rok ROK ZACIĄGNIĘCIA WARTOŚĆ ZOBOWIĄZANIA WG UMOWY ZAPŁACONE ODSETKI WYDATEK BIEŻĄCY WYDATEK MAJĄTKOWY WFOŚiGW (PONE IV) ,10 WFOŚiGW (PONE IV KAWKA) ,60 WFOŚiGW (SP 24) ,98 WFOŚiGW (UNIMED) ,35 WFOŚiGW (Roosevelta 7375) ,30 WFOŚiGW (11 Listopada 110) ,25 WFOŚiGW (SP 14) ,59 WFOŚiGW (ZSO) ,86 WFOŚiGW (Teatr Nowy) ,39 WFOŚiGW (ZSO 5) ,22 WFOŚiGW (EOKTiTP) ,76 WFOŚiGW (EOKTiTP) ,32 WFOŚiGW (PONE V KAWKA) ,15 WFOŚiGW (PONE V) ,77 WFOŚiGW P , ,31 WFOŚiGW 11 Listopada ,16 WFOŚiGW 11 Listopada ,81 WFOŚiGW Roosevelta ,48 WFOŚiGW Goethego ,25 WFOŚiGW ŚLUM ,60 WFOŚiGW ZS ,60 WFOŚiGW PONE_KAWKA_VI ,25 WFOŚiGW PONE_VI ,67 WFOŚiGW (LAMPY SOLARNE) ,65 WFOŚiGW (SP 30) ,72 WFOŚiGW (11 LISTOPADA 112 / GOETHEGO 34) ,70 WFOŚiGW (SP 16) ,78 WFOŚiGW (11 LISTOPADA 183) ,12 WFOŚiGW (11 LISTOPADA 185) ,67 WFOŚiGW (11 LISTOPADA 185 KAWKA) ,31 NFOŚiGW (gospodarka wodnościekowa) ,40 OBLIGACJE KOMUNALNE, W TYM: , ,11 ING BANK ŚLĄSKI SA (serie: K, L, M) ING BANK ŚLĄSKI SA (serie: N, O) PEKAO S.A. (serie: P, R) PEKAO S.A. (serie: S, T, U) ,00 PEKAO S.A. (serie: V, W, X) ,00 PEKAO S.A. (serie: Y, Z, AA, BB) ,00 PEKAO S.A. (serie: CC, DD, EE, FF, GG, HH) , ,11 PKO BP (serie: KK, LL, ŁŁ) ,00 PEKAO S.A. (seria: MM, NN, OO, PP) ,00 BGK (seria: RR, SS, TT, UU, WW, XX, YY, ZZ) OGÓŁEM , ,50

45 Szeroko rozumiana obsługa długu publicznego obejmuje: spłatę odsetek od zaciągniętego zadłużenia oraz zapłatę prowizji za usługi bankowe związane z pozyskaniem kapitału wydatki bieżące, spłatę kapitału, tj. spłatę rat kapitałowych bądź wykup obligacji uwzględnione w rozchodach budżetowych. Poniżej graficznie zaprezentowano strukturę środków przeznaczonych w poszczególnych latach na zapłatę odsetek i spłatę zadłużenia. WYK. 11 STRUKTURA OBSŁUGI ZADŁUŻENIA MIASTA ZABRZE W LATACH [w zł] ODSETKI I PROWIZJE SPŁATA KAPITAŁU Wysokość poniesionych kosztów obsługi długu jest w głównej mierze pochodną sytuacji na rynku międzybankowym, która wpływa na kształtowanie się wskaźnika WIBOR stanowiącego bazę dla oprocentowania poszczególnych zwrotnych źródeł finansowania, przy jednoczesnym uwzględnieniu marży wynikających z poszczególnych umów. Na etapie projektowania budżetu zakładano, iż wartość stawki WIBOR 1M, która stanowi bazę oprocentowania zaciągniętych przez Miasto kredytów, będzie wynosić 2,35%. Poniższy wykres przedstawia kształtowanie się w/w wskaźnika w porównaniu z planowanym.

46 WYK. 12 POZIOM WSKAŹNIKA WIBOR 1M W OKRESIE OD XI.2014 DO XII.2015W ODNIESIENIU DO ZAKŁADANEGO WSKAŹNIKA WPROJEKCIE BUDŻETU[w %] zakładana wartość 2,35 % 2,05% 2,08% 2,05% 1,96% rzeczywiste wartości 1,67% 1,64% 1,64% 1,66% 1,66% 1,66% 1,66% 1,67% 1,67% 1,66% XI.2014 XII.2014 I.2015 II.2015 III.2015 IV.2015 V.2015 VI.2015 VII.2015 VIII.2015 IX.2015 X.2015 XI.2015 XII.2015 W przypadku obligacji wyemitowanych przez Miasto, dla których bazę oprocentowania stanowi wskaźnik WIBOR 3M lub WIBOR 6M, na etapie planowania budżetu na 2015 rok zaprognozowano wskaźnik odpowiednio na poziomie 2,45% i 2,55% trend jest porównywalny do wskaźnika WIBOR 1M. WYK. 13 POZIOM WSKAŹNIKA WIBOR 3M W OKRESIE OD XI.2014 DO XII.2015W ODNIESIENIU DO ZAKŁADANEGO WSKAŹNIKA W PROJEKCIE BUDŻETU[w %] zakładana wartość 2,45 % 2,03% 2,06% 2,03% 1,91% rzeczywiste wartości 1,67% 1,65% 1,67% 1,70% 1,72% 1,72% 1,72% 1,73% 1,73% 1,72% XI.2014 XII.2014 I.2015 II.2015 III.2015 IV.2015 V.2015 VI.2015 VII.2015 VIII.2015 IX.2015 X.2015 XI.2015 XII.2015

47 WYK. 14 POZIOM WSKAŹNIKA WIBOR 6M W OKRESIE OD XI.2014 DO XII.2015W ODNIESIENIU DO ZAKŁADANEGO WSKAŹNIKA W PROJEKCIE BUDŻETU[w %] zakładana wartość 2,55 % rzeczywiste wartości 2,02% 2,05% 2,02% 1,90% 1,68% 1,66% 1,66% 1,78% 1,79% 1,80% 1,80% 1,81% 1,80% 1,77% XI.2014 XII.2014 I.2015 II.2015 III.2015 IV.2015 V.2015 VI.2015 VII.2015 VIII.2015 IX.2015 X.2015 XI.2015 XII.2015 Jak wynika z powyższych, graficznych prezentacji kształtowania się wskaźnika WIBOR (1, 3 i 6 miesięcznego) rzeczywiste wartości były niższe od planowanych przy sporządzaniu projektu budżetu. Na uwagę zasługuje również poziom stopy redyskonta weksli, która stanowi bazę oprocentowania pożyczek z funduszy ochrony środowiska. W przypadku pożyczki w wysokości 100 mln zł zaciągniętej w Narodowym Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej na finansowanie projektu pn.: Poprawa gospodarki wodnościekowej na terenie Gminy Zabrze odsetki naliczane są według następującej formuły: 0,8 x SRW, z zastrzeżeniem, że nie mniej niż 3,2%. W przypadku pożyczek z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach formuła oprocentowania jest również wyliczana jako iloczyn marży i stopy redyskonta weksli, przy czym wysokość marży wynika bezpośrednio z obowiązujących w danym okresie zasad udzielania dofinansowania ze środków WFOŚIGW w Katowicach. Dodatkowo istnieje obostrzenie, że oprocentowanie nie może być niższe niż 3 % w stosunku rocznym. Biorąc pod uwagę, że przez pierwsze dwa miesiące 2015 roku stopa redyskonta weksli utrzymywała się na poziomie 2,25% a od dnia 5 marca wynosiła już tylko 1,75%, oprocentowanie pożyczek w całym 2015 roku wyniosło odpowiednio dla pożyczki z NFOŚiGW 3,2% a dla pożyczek z WFOŚIGW 3%. Oznacza to, że przedmiotowe pożyczki w kwestii oprocentowania nie są już tak preferencyjne jak w latach poprzednich.

48 TAB. 23 INFORMACJA O AKTUALNIE ZACIĄGNIĘTYCH ZOBOWIĄZANIACH MIASTA ZABRZE STAN NA DZIEŃ R. KRYTERIA KWOTA ZOBOWIĄZANIA AKTUALNE ZADŁUŻENIE RODZAJ ZOBOWIĄZANIA DATA ZAWARCIA UMOWY SPOSÓB SPŁATY ZOBOWIĄZAŃ OSTATECZNA DATA SPŁATY / WYKUPU PKO BP S.A kredyt inwestycyjny kwartalnie, od WYSOKOŚĆ OPROCENTOWANIA WIBOR 1M + marża 0,05% miesięcznie ING BANK ŚLĄSKI S.A kredyt inwestycyjny kwartalnie, od WIBOR 1M + marża 0,1% ING BANK ŚLĄSKI S.A kredyt inwestycyjny kwartalnie, od WIBOR 1M + marża 0,2% PEKAO S.A ,31 kredyt z dopłatami NFOŚiGW kwartalnie, od WIBOR 1M + marża 1,2% PEKAO S.A kredyt inwestycyjny kwartalnie, od WIBOR 1M + marża 1,2% RAZEM KREDYTY: ,31 WFOŚiGW (ZS 10) , ,00 pożyczka preferencyjna kwartalnie, od ,47 stopy redyskonta weksli, nie mniej niż 3% WFOŚiGW (MOPR) , pożyczka preferencyjna kwartalnie, od ,4 stopy redyskonta weksli, nie mniej niż 3% WFOŚiGW (ZCKOiZ) ,00 pożyczka preferencyjna kwartalnie, od ,95 stopy redyskonta weksli, nie mniej niż 3,5% WFOŚiGW (P1 ETAP II) , ,00 pożyczka preferencyjna kwartalnie, od ,95 stopy redyskonta weksli, nie mniej niż 3,5% WFOŚiGW (EOKTiTP T) , ,00 pożyczka preferencyjna kwartalnie, od ,95 stopy redyskonta weksli, nie mniej niż 3,5% WFOŚiGW (EOKTiTP A) , ,96 pożyczka preferencyjna kwartalnie, od ,95 stopy redyskonta weksli, nie mniej niż 3,5% WFOŚiGW (SP 17 i ZSO 14) , ,00 pożyczka preferencyjna kwartalnie, od ,95 stopy redyskonta weksli, nie mniej niż 3,5% WFOŚiGW (P 46) , ,20 pożyczka preferencyjna kwartalnie, od ,95 stopy redyskonta weksli, nie mniej niż 3,5% WFOŚiGW (JODŁOWA) , ,60 pożyczka preferencyjna kwartalnie, od ,95 stopy redyskonta weksli, nie mniej niż 3,5% WFOŚiGW (PONE IV) , ,03 pożyczka preferencyjna kwartalnie, od ,95 stopy redyskonta weksli, nie mniej niż 3,5% WFOŚiGW (PONE IV KAWKA) , ,35 pożyczka preferencyjna kwartalnie, od ,95 stopy redyskonta weksli, nie mniej niż 3,5%

49 KRYTERIA KWOTA ZOBOWIĄZANIA WFOŚiGW (TEATR) , ,00 WFOŚiGW (ROOSEVELTA 73 75) Sprawozdanie z wykonania budżetu miasta Zabrze za 2015 rok AKTUALNE RODZAJ DATA ZAWARCIA SPOSÓB SPŁATY ZADŁUŻENIE ZOBOWIĄZANIA UMOWY ZOBOWIĄZAŃ , WFOŚiGW (SP 24) , ,00 WFOŚiGW (11 LISTOPADA 110) , ,00 WFOŚiGW (SP 14) , ,00 WFOŚiGW (UNIMED) , ,00 WFOŚiGW (ZSO) , ,00 WFOŚiGW (ZSO 5) , ,00 WFOŚiGW (PONE V KAWKA) ,00 WFOŚiGW (PONE V) ,83 WFOŚiGW (ZS 20) , ,00 WFOŚiGW (P 34) , ,00 WFOŚiGW (GOETHEGO 34) , WFOŚiGW (11 LISTOPADA 112) WFOŚiGW (11 LISTOPADA 110) WFOŚiGW (ROOSEVELTA 73 75) , , , , ,00 WFOŚiGW (ŚLUM) , ,00 WFOŚiGW (PONE VI KAWKA) ,23 pożyczka preferencyjna pożyczka preferencyjna pożyczka preferencyjna pożyczka preferencyjna pożyczka preferencyjna pożyczka preferencyjna pożyczka preferencyjna pożyczka preferencyjna pożyczka preferencyjna pożyczka preferencyjna pożyczka preferencyjna pożyczka preferencyjna pożyczka preferencyjna pożyczka preferencyjna pożyczka preferencyjna pożyczka preferencyjna pożyczka preferencyjna pożyczka preferencyjna OSTATECZNA DATA SPŁATY / WYKUPU kwartalnie, od kwartalnie, od kwartalnie, od kwartalnie, od kwartalnie, od kwartalnie, od kwartalnie, od kwartalnie, od kwartalnie, od kwartalnie, od kwartalnie, od kwartalnie, od kwartalnie, od kwartalnie, od kwartalnie, od kwartalnie, od kwartalnie, od kwartalnie, od WYSOKOŚĆ OPROCENTOWANIA 0,95 stopy redyskonta weksli, nie mniej niż 3,5% 0,95 stopy redyskonta weksli, nie mniej niż 3,5% 0,95 stopy redyskonta weksli, nie mniej niż 3,5% 0,95 stopy redyskonta weksli, nie mniej niż 3,5% 0,95 stopy redyskonta weksli, nie mniej niż 3,5% 0,95 stopy redyskonta weksli, nie mniej niż 3,5% 0,95 stopy redyskonta weksli, nie mniej niż 3,5% 0,95 stopy redyskonta weksli, nie mniej niż 3,5% 0,95 stopy redyskonta weksli, nie mniej niż 3,5% 0,95 stopy redyskonta weksli, nie mniej niż 3,5% 0,95 stopy redyskonta weksli, nie mniej niż 3,5% 0,95 stopy redyskonta weksli, nie mniej niż 3,5% 0,95 stopy redyskonta weksli, nie mniej niż 3,5% 0,95 stopy redyskonta weksli, nie mniej niż 3,5% 0,95 stopy redyskonta weksli, nie mniej niż 3,5% 0,95 stopy redyskonta weksli, nie mniej niż 3,5% 0,95 stopy redyskonta weksli, nie mniej niż 3,5% 0,95 stopy redyskonta weksli, nie mniej niż 3%

50 KRYTERIA KWOTA ZOBOWIĄZANIA WFOŚiGW (PONE VI) ,89 WFOŚiGW (LAMPY SOLARNE) , ,00 WFOŚiGW (SP 30) , ,00 WFOŚiGW (11 LISTOPADA 112 / GOETHEGO 34) Sprawozdanie z wykonania budżetu miasta Zabrze za 2015 rok AKTUALNE RODZAJ DATA ZAWARCIA SPOSÓB SPŁATY ZADŁUŻENIE ZOBOWIĄZANIA UMOWY ZOBOWIĄZAŃ , ,00 WFOŚiGW (SP 16) , ,27 WFOŚiGW (11 LISTOPADA 183) WFOŚiGW (11 LISTOPADA 185) WFOŚiGW (11 LISTOPADA 185 KAWKA) , , , ,00 NFOŚiGW pożyczka preferencyjna pożyczka preferencyjna pożyczka preferencyjna pożyczka preferencyjna pożyczka preferencyjna pożyczka preferencyjna pożyczka preferencyjna pożyczka preferencyjna pożyczka inwestycyjna OSTATECZNA DATA SPŁATY / WYKUPU kwartalnie, od kwartalnie, od kwartalnie, od kwartalnie, od kwartalnie, od kwartalnie, od kwartalnie, od kwartalnie, od kwartalnie, od WYSOKOŚĆ OPROCENTOWANIA 0,95 stopy redyskonta weksli, nie mniej niż 3% 0,95 stopy redyskonta weksli, nie mniej niż 3% 0,95 stopy redyskonta weksli, nie mniej niż 3% 0,95 stopy redyskonta weksli, lecz nie mniej niż 3% 0,95 stopy redyskonta weksli, nie mniej niż 3% 0,95 stopy redyskonta weksli, nie mniej niż 3% 0,95 stopy redyskonta weksli, nie mniej niż 3% 0,95 stopy redyskonta weksli, nie mniej niż 3% 0,8 stopy redyskonta weksli, nie mniej niż 3,2% RAZEM POŻYCZKI ,36 ING BANK ŚLĄSKI S.A obligacje komunalne ING BANK ŚLĄSKI S.A obligacje komunalne rocznie, w zależności od lat wykupu danej serii rocznie, w zależności od lat wykupu danej serii L 5 mln M 5 mln N 20 mln O 20 mln WIBOR 3M + marża dla każdej serii w przedziale od 0,5% do 1,95% (w zależności od roku) WIBOR 3M + marża dla każdej serii w wysokości 0,9% PEKAO S.A obligacje komunalne PEKAO S.A obligacje komunalne PKO BP S.A obligacje komunalne PEKAO S.A obligacje komunalne rocznie, w zależności od lat wykupu danej serii rocznie, w zależności od lat wykupu danej serii rocznie, w zależności od lat wykupu danej serii rocznie, w zależności od lat wykupu danej serii P 10 mln R 10 mln S 5 mln T 15 mln U 14 mln V 6 mln W 5 mln X 10 mln Y 6 mln Z 6 mln AA 10 mln BB 10 mln WIBOR 3M + marża Seria P 0,55%, Seria R 0,8% WIBOR 3M + marża dla każdej serii w wysokości 1,48% WIBOR 6M + marża dla każdej serii w wysokości 1,12% WIBOR 6M + marża dla serii: Y 0,7% Z 0,8% AA 0,8% BB 0,8%

51 KRYTERIA KWOTA ZOBOWIĄZANIA Sprawozdanie z wykonania budżetu miasta Zabrze za 2015 rok AKTUALNE RODZAJ DATA ZAWARCIA SPOSÓB SPŁATY ZADŁUŻENIE ZOBOWIĄZANIA UMOWY ZOBOWIĄZAŃ PEKAO S.A obligacje komunalne PKO BP S.A obligacje komunalne PEKAO S.A obligacje komunalne Bank Gospodarstwa Krajowego Bank Gospodarstwa Krajowego Bank Gospodarstwa Krajowego obligacje komunalne obligacje komunalne rocznie, w zależności od lat wykupu danej serii rocznie, w zależności od lat wykupu danej serii rocznie, w zależności od lat wykupu danej serii rocznie, w zależności od lat wykupu danej serii rocznie, w zależności od lat wykupu danej serii OSTATECZNA DATA SPŁATY / WYKUPU CC 8 mln DD 8 mln EE 3 mln FF 3 mln GG 3 mln HH 5,2 mln KK 5 mln LL 12 mln ŁŁ 5 mln MM 4 mln NN 4 mln OO 5 mln PP 5 mln RR 3 mln SS 5 mln TT 5 mln UU 5 mln WW 5 mln XX 5 mln YY 5 mln ZZ 5,2 mln A mln B mln C mln D mln WYSOKOŚĆ OPROCENTOWANIA WIBOR 6M + marża dla serii: CC 0,42% DD 0,52% EE 0,62% FF 0,68% GG 0,74% HH 080% WIBOR 6M + marża dla wszystkich serii 1,12% WIBOR 6M + marża dla serii: MM 0,80% NN 0,85% OO 0,90% PP 0,95% WIBOR 6M + marża dla serii: RR 0,78% SS 0,78% TT 0,88% UU 0,88% WW 0,88% XX 0,88% YY 0,88% ZZ 0,88% WIBOR 6M + marża dla serii: A2015 0,80% B2015 0,80% C2015 0,85% D2015 0,85% obligacje komunalne rocznie E WIBOR 1M + marża 0,28% RAZEM OBLIGACJE: RAZEM ,67

52 1.6 Analiza wskaźnikowa rok 2015 W tej części materiału zostanie zaprezentowana opracowana przez miejskie służby finansowe analiza wskaźnikowa Miasta Zabrze. Do obliczenia wskaźników wykorzystano dane pochodzące z niżej wymienionych sprawozdań budżetowych za lata : Rb NDS Sprawozdanie o nadwyżce /deficycie, Rb 27s Sprawozdanie o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, Rb 28s Sprawozdanie o wydatkach jednostek samorządu terytorialnego, Rb PDP Sprawozdanie z wykonania dochodów podatkowych, Rb Z Sprawozdanie o stanie zobowiązań wg tytułów dłużnych oraz poręczeń i gwarancji. Wskaźniki dochodowe (W D ) Wskaźnik (W D1 ) Udział dochodów bieżących w dochodach ogółem gdzie: Db dochody bieżące Do dochody ogółem WD1 = Db Do W D1 68,8% 88,5% 79,6% 78,9% 81,9% 86,5% Wskaźnik W D1 wskazuje jaką cześć dochodów ogółem stanowią dochody bieżące. Z powyższej tabeli wynika, iż miasto utrzymuje wysoki poziom udziału dochodów bieżących w dochodach ogółem, przy czym na uwagę zasługuje to, iż rok 2015 był kolejnym okresem, w którym odnotowano wzrost względem poziomu osiągniętego w roku poprzednim wzrost o 4,6 p.p. Wskaźnik (W D2 ) Udział dochodów podatkowych w dochodach bieżących gdzie: Dpod dochody podatkowe Db dochody bieżące WD2 = Dpod Db W D2 32,4% 34,5% 33,2% 34,2% 33,3% 35,8%

53 Wskaźnik W D2 wskazuje jaką cześć dochodów bieżących stanowią dochody podatkowe ogółem. Wzrost poziomu wskaźnika w 2015 roku w porównaniu do roku ubiegłego, jest w szczególności spowodowany znaczną dynamiką dochodów z tytułu udziałów w podatku dochodowym od osób fizycznych, jak i prawnych oraz podatku od nieruchomości. Wskaźnik samodzielności dochodowej pierwszego stopnia (W D31ST ) WD3 1ST = gdzie: Dw dochody własne PIT udziały w podatku dochodowym od osób fizycznych CIT udziały w podatku dochodowym od osób prawnych Do dochody ogółem Dw (PIT + CIT) Do W D31ST 35,9% 33,9% 40,5% 39,4% 45,7% 42,0% Wskaźnik samodzielności dochodowej W D31ST informuje o stopniu samodzielności jednostki w kreowaniu dochodów. Im jest wyższy, tym jednostka jest mniej zależna od środków z Budżetu Państwa, a tym samym od poziomu wskaźników regulujących gospodarkę narodową. Wskaźnik samodzielności dochodowej drugiego stopnia (W D32ST ) WD3 2ST = Dw (UE + PIT + CIT) Do gdzie: Dw dochody własne UE dochody otrzymane w związku z realizacją projektów przy dofinansowaniu Unii Europejskiej oraz innych źródeł zagranicznych PIT udziały w podatku dochodowym od osób fizycznych CIT udziały w podatku dochodowym od osób prawnych Do dochody ogółem W D32ST 28,4% 29,7% 28,0% 29,3% 32,6% 33,4% Wskaźnik samodzielności dochodowej W D32ST podobnie jak w/w wskaźnik W D31ST informuje o stopniu samodzielności jednostki w kreowaniu dochodów. Powyższa prezentacja wskazuje na pozytywny, stały wzrost.

54 Wskaźniki wydatkowe (W W ) Wskaźnik (W W1 ) Obciążenie wyd. bieżących wydatkami na wynagrodzenia i pochodne WW1 = Ww Wb gdzie: Ww wydatki na wynagrodzenia i pochodne od wynagrodzeń Wb wydatki bieżące W W1 41,9% 46,7% 46,5% 45,8% 45,2% 45,6% Wskaźnik W W1 obrazuje obciążenie wydatków bieżących wydatkami na wynagrodzenia i pochodne. Zgodnie z powyższym w ostatnich trzech latach omawiana relacja kształtuje się na zbliżonym poziomie i nie przekracza 46%. Wskaźnik (W W2 ) Relacja transferów bieżących do wydatków bieżących WW2 = Tb Wb gdzie: Tb transfery bieżące (Subwencja ogólna + Dotacje na cele bieżące) Wb wydatki bieżące W W2 44,4% 45,6% 46,1% 43,7% 42,7% 41,7% Wskaźnik W W2 wskazuje jaką cześć wydatków bieżących stanowią otrzymane transfery bieżące, czyli dotacje oraz subwencja. W ostatnich latach zauważalna jest negatywna tendencja wskazująca, iż coraz mniejszą część wydatków bieżących finansują środki przekazane z Budżetu Państwa pośrednio wiąże się to z niedoszacowaniem zadań zlecanych do wykonania samorządom. Wskaźnik (W W3 ) Udział wydatków majątkowych w wydatkach ogółem gdzie: Wm wydatki majątkowe Wo wydatki ogółem WW3 = Wm Wo W W3 37,8% 15,1% 20,2% 26,6% 28,9% 26,1%

55 Wskaźnik W W3 wskazuje jaką cześć wydatków ogółem stanowią wydatki majątkowe. W ostatnich latach wskaźnik ten charakteryzował się stałym wzrostem, natomiast w 2015 roku odnotowany spadek spowodowany był przede wszystkim fazą końcową perspektywy unijnej , a co za tym idzie mniejszymi aniżeli w latach poprzednich nakładami na cele inwestycyjne. Wskaźnik (W W4 ) Udział wydatków majątkowych na 1 mieszkańca WWI = Wm Lm gdzie: Wm wydatki majątkowe w danym roku budżetowym LM liczba mieszkańców wg stanu na dzień 31 grudnia danego roku W W zł 517 zł 828 zł zł zł zł Wskaźnik W WI wskazuje jaką kwotę wydatków majątkowych poniesioną w danym roku można by przypisać każdemu mieszkańcowi. Wskaźnik ten świadczy m.in. o atrakcyjność jednostki samorządu terytorialnego gdyż wskazuje na jej zdolności rozwojowe 4. Wskaźniki budżetowe (W B ) Wskaźnik (W B1 ) Udział nadwyżki operacyjnej w dochodach ogółem gdzie: No nadwyżka operacyjna, Do dochody ogółem WB1 = No Do W B1 2,2% 2,5% 3,5% 2,1% 5,2% 4,2% Udział nadwyżki operacyjnej w dochodach ogółem (W B1 ) obrazuje zdolność do ponoszenia wydatków inwestycyjnych, a także możliwość zaciągania długu i zwiększenia wydatków bieżących. Ponadto, wskaźnik ten wskazuje stopień w jakim jednostka mogłaby zaciągnąć nowe zobowiązania w stosunku do osiąganych dochodów. Im wyższa jest wartość tego wskaźnika tym większe są możliwości inwestycyjne lub większa możliwość zwiększenia wydatków bieżących. W omawianym okresie wskaźnik ten osiągnął zadowalający poziom 4,2%. 4 Do przeliczenia uwzględniono w 2015 roku liczbę mieszkańców w wysokości (ilość mieszkańców według Głównego Urzędu Statystycznego na dzień r.)

56 Wskaźnik (W B2 ) Udział nadwyżki operacyjnej w dochodach bieżących gdzie: No nadwyżka operacyjna Db dochody bieżące WB2 = No Db W B2 3,2% 2,9% 4,3% 2,6% 6,3% 4,9% Im wyższa wartość w/w wskaźnika tym większe możliwości inwestycyjne Miasta. Wskazuje on na zdolność ocenianego podmiotu do generowania nadwyżki operacyjnej. Wskaźnik (W B3 ) zwany wskaźnikiem samofinansowania udział nadwyżki operacyjnej i dochodów majątkowych w wydatkach majątkowych gdzie: No nadwyżka operacyjna Dm dochody majątkowe Wm wydatki majątkowe WB3 = No + Dm Wm W B3 82,5% 91,9% 123,4% 83,5% 74,3% 60,9% Wartość wskaźnika W B3 obrazuje stopień w jakim jednostka samorządu terytorialnego finansuje inwestycje środkami własnymi, czyli jej zdolność do samofinansowania wydatków majątkowych. Im wyższa jest ta relacja tym mniejsze ryzyko utraty płynności finansowej w związku z nadmiernymi kosztami obsługi zadłużenia. Wskaźniki zadłużenia (W Z ) Wskaźnik (W Z1 ) Obciążenie dochodów bieżących długiem gdzie: Zo zadłużenie ogółem Db dochody bieżące WZ1 = Zo Db W Z1 46,4% 45,3% 40,6% 43,6% 50,9% 59,5%

57 Wskaźniki W Z1 obrazuje poziom zadłużenia czyli udział zobowiązań ogółem jednostki samorządu terytorialnego w stosunku do dochodów bieżących, a więc do wpływów charakteryzujących się względną stałością i przewidywalnością. Tendencja wzrostowa w przypadku przedmiotowego wskaźnika jest wynikiem realizowanego w latach ubiegłych ambitnego programu inwestycyjnego, a co za tym idzie zwiększeniem wysokości zadłużenia. Wskaźnik (W Z2 ) Obciążenie dochodów bieżących obsługą zadłużenia Ods + Spl WZ2 = Db gdzie: Ods odsetki od zaciągniętych kredytów i pożyczek i wyemitowanych obligacji Spl spłata rat kapitałowych od zaciągniętych kredytów i pożyczek oraz wykup obligacji Db dochody bieżące W Z2 3,9% 6,1% 9,6% 5,5% 5,2% 4,9% Wskaźnik ten obrazuje obciążenie dochodów bieżących łączną obsługą zadłużenia liczoną jako suma odsetek od zaciągniętych dłużnych zobowiązań i spłat pożyczonego kapitału. Im większa jest wartość tej relacji tym większe jest ryzyko wystąpienia niewypłacalności jednostki samorządu terytorialnego. W zakresie omawianego wskaźnika odnotowano pozytywny spadek w porównaniu do roku ubiegłego o 0,3 pp. Wskaźnik (W Z3 ) Obciążenie dochodów bieżących wydatkami bieżącymi i obsługą zadłużenia Wb + Spl WZ3 = Db gdzie: Wb wydatki bieżące Spl spłata rat kapitałowych od zaciągniętych kredytów i pożyczek oraz wykup obligacji Db dochody bieżące W Z3 99,7% 101,4% 103,2% 101,3% 97,5% 99,3% WskaźnikW Z3 obrazuje obciążenie dochodów bieżących wydatkami bieżącymi i spłatą zadłużenia. Wartość wskaźnika większa od 100 świadczy o tym, że dochody bieżące nie wystarczają na pokrycie wydatków bieżących i obsługi zadłużenia. Pomimo wzrostu wskaźnika względem roku poprzedniego, jego wynik nadal oznacza pozytywną relację.

58 Wskaźnik (W Z4 ) Udział zobowiązań wymagalnych w zobowiązaniach ogółem gdzie: Zw zobowiązania wymagalne Zo zobowiązania ogółem WZ4 = Zw Zo W Z4 0,0% 0,0% 0,3% 0,0% 0,0% 0,0% Konsekwencją braku płynności finansowej w jednostce jest nieterminowe regulowanie zobowiązań. Sytuacja, w której Wskaźnik W Z4 czyli udział zobowiązań wymagalnych w zobowiązaniach ogółem jest większy od 0% świadczy o nieterminowym wywiązywaniu się z płatności. Skalę tego zjawiska wyznacza natomiast jego wysokość. Wskaźnik W Z4 w 2015 roku wyniósł 0,0% co oznacza, iż wszystkie zobowiązania były regulowane terminowo. OCENA MIEJSKICH FINANSÓW OKIEM SPECJALISTÓW W dniach 29 maja oraz 27 listopada 2015 roku niezależny, wyspecjalizowany pomiot Agencja Fitch potwierdziła długoterminowy rating międzynarodowy Miasta Zabrze na poziomie BB+ dla długoterminowego zadłużenia w walucie zagranicznej i krajowej oraz krajowy na poziomie BBB+ (pol). Perspektywę ratingów określono jako Stabilną. Rating określa się w specjalnej skali ocen składającej się z kombinacji liter od A do D oraz znaków plus i minus podwyższających lub obniżających daną ocenę. Dodatkowym uzupełnieniem oceny jest prognoza określająca możliwość jej zmiany w nadchodzącym okresie tj. stabilna nie zmieni się, pozytywna może wzrosnąć, negatywna może spaść.

59 1.7 Zobowiązania pośrednie poręczenia w 2015 roku W omawianym okresie został wprowadzony do uchwały budżetowej limit poręczeń możliwych do udzielenia przez Prezydenta Miasta w 2015 roku w łącznej kwocie zł, z przeznaczeniem na niżej wymienione poręczenia: 1. W kwocie zł z przeznaczeniem na poręczenie programu emisji obligacji spółki Górnik Zabrze Sportowa Spółka Akcyjna, którego celem było osiągnięcie przez Spółkę stabilnej pozycji ekonomicznofinansowej w perspektywie długookresowej. Dnia r. została podpisana Umowa Poręczenia pomiędzy Getin Noble Bank SA a Miastem Zabrze w celu zabezpieczenia spłaty wierzytelności z tytułu obligacji wyemitowanych przez Spółkę o łącznej wartości 35 mln zł wraz z odsetkami. Poręczenie zostało udzielone do kwoty zł. Na rok 2015 nie planowano wydatków z tytułu spłaty przedmiotowego poręczenia. Natomiast dokonano zapłaty za usługi notarialne związane z udzieleniem poręczenia w wysokości ,40 zł. 2. W kwocie zł z przeznaczeniem na poręczenie za zobowiązania Muzeum Górnictwa Węglowego z tytułu kredytu zaciągniętego w związku z realizacją następujących zadań: utworzenie Parku Techniki Wojskowej w Zabrzu przy ul. Sienkiewicza 43 wraz z infrastrukturą towarzyszącą, adaptacja obiektów położonych przy ul. Sienkiewicza w Zabrzu na potrzeby rozwoju poprzemysłowego parku tematycznego. Dnia r. Miasto Zabrze podpisało Oświadczenie Poręczyciela o poręczeniu spłaty kredytu, tym samym udzieliło poręczenia za zobowiązania wynikające z Umowy Kredytu do kwoty zł, z terminem obowiązywania do r. Na rok 2015 nie zaplanowano wydatków z tytułu przedmiotowego poręczenia. 3. W kwocie zł z przeznaczeniem na poręczenie za zobowiązania Muzeum Górnictwa Węglowego z tytułu kredytu zaciągniętego w związku z realizacją zadania p.n. Przebudowa i adaptacja zabytkowej infrastruktury Kopalni Guido w Zabrzu na cele turystyczne i kulturalne : Dnia r. Miasto Zabrze podpisało Oświadczenie Poręczyciela o poręczeniu spłaty kredytu, tym samym udzieliło poręczenia za zobowiązania wynikające z Umowy Kredytu do kwoty zł, z terminem obowiązywania do r. Na rok 2015 nie zaplanowano wydatków z tytułu przedmiotowego poręczenia. 4. W kwocie zł z przeznaczeniem na poręczenie za zobowiązania Domu Muzyki i Tańca celem zabezpieczenia kredytu obrotowego.

60 Dnia r. Miasto Zabrze udzieliło poręczenia wekslowego za zobowiązania wynikające z Umowy o kredyt obrotowy do kwoty zł, z terminem obowiązywania do r. W roku 2015 limit wydatków w ramach przedmiotowego poręczenia wyniósł zł ze względu na samodzielną spłatę poręczanego zobowiązania przez DMiT nie było konieczności uruchamiania środków finansowych Miasta. Należy podkreślić, iż w roku 2015 nie zaistniała konieczność uruchomienia środków z tytułu poręczeń udzielonych w poprzednich latach, ze względu na terminowe wywiązywanie się podmiotów ze swoich zobowiązań. Pierwotny limit wydatków na obsługę poręczeń w 2015 roku wynosił ,00 zł. Na podstawie informacji otrzymywanych ze spółek o terminowym wywiązywaniu się z poręczonych zobowiązań, w trakcie roku 2015 zmniejszano pierwotnie zaplanowane limity wydatków według poniższego wyszczególnienia: zmniejszono plan wydatków o kwotę zł, przeznaczony na ewentualną spłatę poręczenia udzielonego dla Zabrzańskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o., zmniejszono plan wydatków o kwotę zł przeznaczony na ewentualną spłatę poręczenia udzielonego dla Szpitala Miejskiego w Zabrzu Sp. z o.o. oraz Zabrzańskiej Agencji Realizacji Inwestycji Sp. z o.o., dokonano zmniejszenia planu wydatków o kwotę zł zagwarantowanych w budżecie Miasta w ramach poręczenia udzielonego na rzecz ZBMTBS Sp. z o.o. z tytułu wyemitowanych obligacji na zakup nieruchomości po następcach prawnych Huty Zabrze S.A. Zgodnie z uchwałą Rady Miejskiej Nr XXVI/304/08 zapłata zobowiązania nie została wykonywana jako realizacja poręczenia, tj. jako zapłata na rzecz banku, tylko jako podwyższenie kapitału Spółki w wysokości 2,1 mln zł, która dzięki temu mogła uregulować swoje zobowiązania z tytułu przedmiotowej emisji. Ponadto po udzieleniu poręczenia za zobowiązania Domu Muzyki i Tańca do budżetu na rok 2015 wprowadzono limit wydatków w wysokości zł jak wspomniano powyżej bez realizacji w omawianym okresie. Na uwagę zasługuje fakt, iż w 2015 r. podjęto działania mające na celu ograniczenie wysokości udzielonych poręczeń. I tak dnia 25 września 2015 r. pomiędzy ING Bank Śląski SA, Miastem Zabrze oraz ZBMTBS Sp. z o.o. została podpisana Umowa Rozwiązująca Umowę Poręczenia z 2008 r. dla programu emisji dłużnych papierów wartościowych dla Zarządu Budynków Mieszkaniowych Towarzystwo Budownictwa Społecznego Sp. z o.o. Z uwagi na powyższe, odpisano zobowiązania wynikające z przedmiotowego poręczenia w wysokości 12 mln zł.

61 Na dzień roku Miasto Zabrze posiadało jedenaście zobowiązań z tytułu udzielonych poręczeń, których łączna wartość wyniosła zł. TAB. 24 WYKAZ UDZIELONYCH PORĘCZEŃ PRZEZ MIASTO ZABRZE STAN NA DZIEŃ R. LP. NAZWA PODMIOTU, KTÓREMU UDZIELONO PORĘCZENIA NAZWA PODMIOTU, NA RZECZ KTÓREGO UDZIELONO PORĘCZENIA AKTUALNA WARTOŚĆ PORĘCZENIA 1 Zabrzańskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji 1 ING Bank Śląski S.A Sp. z o.o. 2 Szpital Miejski w Zabrzu Sp. z o.o. Bank Pekao S.A Szpital Miejski w Zabrzu Sp. z o.o. Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach KardioMed Silesia Sp. z o.o. ING Bank Śląski S.A KardioMed Silesia Sp. z o.o. ING Bank Śląski S.A Zabrzańska Agencja Realizacji Inwestycji Sp. z o.o. Bank Ochrony Środowiska S.A Zabrzańska Agencja Realizacji Inwestycji Sp. z o.o. Bank Ochrony Środowiska S.A Górnik Zabrze Sportowa Spółka Akcyjna Getin Noble Bank S.A Muzeum Górnictwa Węglowego Bank Gospodarstwa Krajowego Muzeum Górnictwa Węglowego Bank Gospodarstwa Krajowego Dom Muzyki i Tańca Bank Spółdzielczy w Gliwicach RAZEM: Poręczenie udzielone w związku ze wspólną realizacją projektu pn.: Poprawa gospodarki wodno ściekowej na terenie Gminy Zabrze dofinansowanego ze środków Unii Europejskiej

62 1.8 Rezerwy budżetowe w 2015 roku Uchwalony budżet na 2015 rok zakładał 4 rezerwy w ogólnej kwocie zł. W/w rezerwy zostały utworzone z przeznaczeniem na: wydatki nieprzypisane na etapie planowania, do żadnych obszarów działania budżetu, wydatki na zapobieganie skutkom sytuacji kryzysowych, wydatki na inicjatywy Rad Dzielnic, wydatki na realizację budżetu partycypacyjnego. Rozdysponowanie rezerw budżetowych uzależnione jest przede wszystkim od wielkości wydatków nie znajdujących pokrycia w aktualnych zadaniach budżetu, co wiąże się z koniecznością zwiększenia planu wydatków w obowiązujących albo nowo utworzonych zadaniach. W trakcie 2015 roku przedmiotowe rezerwy zostały rozdysponowane na podstawie Zarządzeń Prezydenta Miasta Zabrze zgodnie z wyszczególnieniem zaprezentowanym w poniższej tabeli. TAB. 25 POZIOM ROZDYSPONOWANIA REZERW BUDŻETOWYCH W 2015 ROKU WYSZCZEGÓLNIENIE PLAN ROZDYSPONOWANO POZOSTAŁO DO ROZDYSPONOWANIA % ROZDYSPONOWANIA REZERWA OGÓLNA ,88% REZERWA CELOWA Z PRZEZNACZENIEM NA SYTUACJE KRYZYSOWE REZERWA CELOWA Z PRZEZNACZENIEM NA INICJATYWY RAD DZIELNIC REZERWA CELOWA Z PRZEZNACZENIEM NA BUDŻET PARTYCYPACYJNY ,66% ,93% ,92% RAZEM: ,96% REZERWĘ OGÓLNĄ BUDŻETU MIASTA rozdysponowano w łącznej kwocie zł zgodnie z poniższym wyszczególnieniem: 1. Zarządzenie Nr 82/WBU/2015 z r.: Zmniejszenie w wysokości zł, z przeznaczeniem na: na zakup akcji spółki Górnik Zabrze" Sportowa Spółka Akcyjna, zł 2. Zarządzenie Nr 212/WBU/2015 z r. Zmniejszenie w wysokości zł z przeznaczeniem na:

63 dotację dla organizacji prowadzącej działalność pożytku publicznego celem przeprowadzenia działań edukacyjnych, minimalizujących przemoc fizyczną, rozwijanie zachowań prospołecznych, oraz profilaktykę uzależnień wśród kibiców z terenu Zabrza zł 3. Zarządzenie Nr 221/WBU/2015 z r. Zmniejszenie w wysokości zł z przeznaczeniem na: wypłacenie wynagrodzenia rezerwistom powołanym na ćwiczenia wojskowe zł 4. Zarządzenie Nr 307/WBU/2015 z r. Zmniejszenie w wysokości zł z przeznaczeniem na: wniesienie opłaty apelacyjnej od wyroku do sądu II instancji w postępowaniu cywilnym zł 5. Zarządzenie Nr 453/WBU/2015 z r. Zmniejszenie w wysokości zł z przeznaczeniem na: dotację podmiotową dla instytucji kultury Muzeum Miejskie na bieżącą działalność zł 6. Zarządzenie Nr 621/WBU/2015 z r. Zmniejszenie w wysokości zł z przeznaczeniem na: modernizacje placówek oświatowych Centrum Edukacji zł 7. Zarządzenie Nr 807/WBU/2015 z r. Zmniejszenie w wysokości zł, z przeznaczeniem na: wkład własny na realizację projektu informatycznego współfinansowanego ze środków budżetu państwa (Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji) pn.: Budowa strony internetowej Miasta Zabrze dostosowanej do potrzeb osób niepełnosprawnych", zł na pokrycie zobowiązania po zlikwidowanym SP ZOZ Szpital Rejonowy w Zabrzu zapłata zasądzonej renty zł 8. Zarządzenie Nr 827/WBU/2015 z r. Zmniejszenie w wysokości zł z przeznaczeniem na: dotację podmiotową dla Instytucji Kultury Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu zł

64 9. Zarządzenie Nr 882/WBU/2015 z r. Zmniejszenie w wysokości zł z przeznaczeniem na: dotację celową dla Instytucji Kultury Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu na realizację projektów: Rozbudowa Kolekcji Twórczości Nieprofesjonalnej w zbiorach Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu, zł Narracje górnicze z terenu Zabrza zł 10. Zarządzenie Nr 976/WBU/2015 z r. Zmniejszenie w wysokości zł z przeznaczeniem na: dotację dla Muzeum Górnictwa Węglowego, zł dotację dla Miejskiej Biblioteki Publicznej, zł dotację dla Muzeum Miejskiego, zł organizację Międzynarodowej Konferencji Naukowej z cyklu Kultura Europy Środkowej oraz współorganizację innych imprez kulturalnych, m.in. Cecylki, Szkubki, obchody 13 grudnia zł 11. Zarządzenie Nr 1105/WBU/2015 z r. Zmniejszenie w wysokości zł z przeznaczeniem na: dotację podmiotową dla Domu Muzyki i Tańca, zł dotację podmiotową dla Teatru Nowego, zł dotację podmiotową dla Muzeum Górnictwa Węglowego, zł organizację imprez kulturalnych zł REZERWĘ CELOWĄ BUDŻETU MIASTA Z PRZEZNACZENIEM NA SYTUACJE KRYZYSOWE rozdysponowano w łącznej kwocie zł zgodnie z poniższym wyszczególnieniem: 1. Zarządzenie Nr 410/WBU/2015 z r. Zmniejszenie o kwotę zł z przeznaczeniem na wykonanie ekspertyzy obejmującej badania geofizyczne zapadliska przy ul. Cisowej w Zabrzu. 2. Zarządzenie Nr 1010/WBU/2015 z r. Zmniejszenie o kwotę zł z przeznaczeniem na przeprowadzenie ekspertyzy dotyczącej badań geologicznych umożliwiających wykonanie projektu właściwego doraźnego zabezpieczenia zapadliska uniemożliwiającego rozszerzania się rejonu zagrożenia zł zł

65 REZERWĘ CELOWĄ BUDŻETU MIASTA Z PRZEZNACZENIEM NA INICJATYWY RAD DZIELNIC rozdysponowano w łącznej kwocie zł zgodnie z poniższym wyszczególnieniem: PRZEZNACZENIE DZIELNICA KWOTA Zagospodarowanie sceny na potrzeby organizacji imprez kulturalnych Dzielnicy Zaborze Dzielnica Zaborze Północ zł Bajkowy Dzień Dziecka Dzielnica Centrum Południe zł Projektor multimedialny Dzielnica Grzybowice zł Mikołaj na sportowo Dzielnica Centrum Południe zł Elektropiknik Dzielnica Centrum Południe zł Przez pokolenia czy znasz historię swojej dzielnicy? Dzielnica Makoszowy zł XX Jubileuszowy Przegląd Piosenki Religijnej Pieśnią Chwalmy Pana" i zakup mikrofonu dynamicznopojemnościowego Dzielnica Pawłów zł Zakup kosiarki Dzielnica Zandka zł Nasza dzielnica czysta okolica Dzielnica Helenka zł Turniej szachowy Dzielnica Osiedle Tadeusza Kotarbińskiego 700 zł Rozwój inicjatyw kulturalnych Dzielnica Guido zł Wyjazd do Filharmonii Dzielnica Centrum Południe zł Cykl koncertów pt.: Biskupickie spotkania z muzyką w plenerze" Dzielnica Biskupice zł Kopernik na rowerze Dzielnica Osiedla Mikołaja Kopernika zł Aktywne osiedle III Turniej tenisa stołowego o Puchar Rady Dzielnicy Os. T. Kotarbińskiego w gimnazjum Nr 25 Międzyszkolny przegląd małych form teatralnych Gestem i słowem wierszyk opowiem Dzielnica Osiedle Tadeusza Kotarbińskiego Dzielnica Centrum Północ 700 zł zł Biegajmy razem Dzielnica Biskupice zł Cykl zajęć ekologiczno przyrodniczych dla dzieci szkolno przedszkolnych Dzielnica Grzybowice zł Bieg dzielnic Dzielnica Mikulczyce zł Aktywne Osiedle wycieczki rowerowe Aktywne Osiedle koszykówka Organizacja koncertu Filharmonii Zabrzańskiej w Dzielnicy Maciejów Dzielnica Osiedle Tadeusza Kotarbińskiego Dzielnica Osiedle Tadeusza Kotarbińskiego Dzielnica Maciejów zł zł zł Turniej piłkarski Rodzice dzieciom dzieci rodzicom Dzielnica Centrum Pólnoc zł Rozwój form aktywnego spędzania wolnego czasu Dzielnica Zandka zł Szkolenie pt.: Komunikacja i efektywność osobista Dzielnica Biskupice zł Festiwal taneczny dla dzieci niepełnosprawnych Zabrzański Para Dance Dzielnica Centrum Północ zł

66 REZERWĘ CELOWĄ PRZENACZONĄ NA BUDŻET PARTYCYPACYJNY Zarządzeniami Prezydenta Miasta Zabrze Nr 455/WBU/2015 z rozdysponowano rezerwę celową w wysokości zł na realizację projektów wybranych przez mieszkańców w ramach Zabrzańskiego Budżetu Partycypacyjnego zgodnie z poniższym wyszczególnieniem: NAZWA PROJEKTU: Budowa ogólnodostępnego boiska piłkarskiego wraz z zagospodarowaniem terenu przy Gimnazjum nr 29 w Zabrzu KWOTA: Boisko sportowe SP Przygotowanie i modernizacja toalet oraz wymiana instalacji wody zimnej i ciepłej w budynku Szkoły Podstawowej nr 5 w Zabrzu Centrum Integracji Osiedla Kotarbińskiego Uroczysko Leśne Park przy ul. Matejki i ul. Czołgistów. Projekt rewitalizacji Parku Leśnego im. Powstańców Śląskich Park zabaw Wesoła Helenka Promenada Rokitnicka Deptak Boisko treningowe do piłki nożnej z oświetleniem Siłownia pod chmurką Utwardzenie terenu stanowiącego dojście do szkoły i osiedla od ul. Pokoju Odblokuj Osiedle Kotarbińskiego Bezpieczna droga do Szkoły nr Oświetlenie chodnika prowadzącego z ul. Banachiewicza na ul. Heweliusza przy Przedszkolu nr Szczegółowy opis w zakresie Zabrzańskiego Budżetu Partycypacyjnego przedstawiono w punkcie 4.5 niniejszego sprawozdania.

67 2. Podsumowanie Sprawozdanie z wykonania budżetu miasta Zabrze za 2015 rok Dochody budżetu za 2015 rok zostały zrealizowane na poziomie 780,2 mln zł, co daje 95% prognozy rocznej, natomiast wykonanie strony wydatkowej wyniosło 869 mln zł, tj. 96% założonego limitu. Wskazany powyżej poziom wykonania budżetu po stronie dochodowej i wydatkowej przełożył się na fakt, iż osiągnięty wynik finansowy jest o ponad 2 mln zł wyższy korzystniejszy od planowanego na dzień r. i ostatecznie osiągnął poziom 89 mln zł. W analizowanym okresie Miasto Zabrze uzyskało przychody w łącznej wysokości 117,6 mln zł oraz przeznaczyło na rozchody (spłatę zadłużenia) kwotę 28,3. Należy zaznaczyć, iż w 2015 roku udało się umorzyć zobowiązania dłużne w łącznej wysokości 1,7 mln zł. W części dochodowej budżetu na uwagę zasługuje fakt uzyskania w 2015 roku znacznych wpływów z podatku od nieruchomości oraz z udziałów w PIT i CIT. Realizacja dochodów z PIT w omawianym okresie wyniosła 178 mln zł i była wyższa w stosunku do roku 2014 o ponad 10,1 mln zł, co oznacza wzrost na poziomie 6,1%. Z kolei w odniesieniu do udziału we wpływach z CIT wartym wskazania jest fakt, iż wykonanie dochodów w tym zakresie jest dużo wyższe w porównaniu z rokiem ubiegłym bo o ponad 50%. W odniesieniu do lat poprzednich odnotowano więc wyraźne przełamanie kilkuletniego trendu obniżania się wpływów z tego tytułu wykonanie w wysokości 6,8 mln zł dało poziom wyższy w stosunku do roku 2014 o blisko 2,3 mln zł. Jednocześnie, pomimo kończącej się perspektywy unijnej, i wciąż nierozpędzonej nowej, uzyskano relatywnie wysokie środki na prowadzenie projektów przy przedmiotowym dofinansowaniu w wysokości 67 mln zł. Miasto w ostatnich latach skutecznie wykorzystywało szansę na rozwój i zwiększenie możliwości inwestycyjnych oraz na zmniejszenie negatywnych skutków wpływu czynników zewnętrznych na budżet, jaką dawały zewnętrzne źródła finansowania wydatków budżetowych i tu przede wszystkich ze środków unijnych. Wskazać należy, że w latach Miasto na realizację projektów współfinansowanych z budżetu Unii Europejskiej zarówno w części bieżącej jak i majątkowej wydatkowało łącznie kwotę prawie 1,2 mld zł. Pokazuje to jak znaczny wysiłek finansowy ciążył na budżecie w omawianym okresie, gdyż ponad 23% tej wartości stanowił wkład własny, który wyniósł 277 mln zł. Wskazuje to również jak efektywne były działania służb miejskich w zakresie pozyskiwana środków zewnętrznych otrzymane dofinansowanie wyniosło prawie 907 mln zł. Niezależnie od możliwości otrzymania dofinansowania unijnego, Miasto w 2015 roku kontynuowano również proces aplikowania o inne aczkolwiek o zwrotnym charakterze źródła finansowania prowadzonych działań, np. pożyczki z WFOŚiGW, których pozyskanie umożliwiło realizację kolejnych zadań proekologicznych.

68 Z kolei w zakresie strony wydatkowej podkreślenia wymaga pozytywny systematyczny spadek dynamiki wzrostu wydatków bieżących na przestrzeni ostatnich lat w omawianym okresie relacja ta wyniosła 102%, co dało obniżenie dynamiki aż o 2 p.p. w porównaniu do roku ubiegłego. Powyższa relacja jest pozytywnym efektem prowadzonej polityki budżetowej, mającej na celu ograniczenie presji na wydatki bieżące. W zakresie realizacji wydatków bieżących, które w znacznej części mają charakter sztywny czyli obligatoryjny należy uznać, że w większości zadań osiągnięto zamierzone cele i to często bez konieczności zaangażowania całych przyznanych limitów. Struktura wykonanych wydatków budżetu miasta Zabrze w 2015 roku wyniosła odpowiednio: 26% wydatki majątkowe i 74% wydatki bieżące. Wskazuje to na utrzymanie wysokiego udziału wydatków majątkowych w wydatkach ogółem. Na zadania inwestycyjne rozdysponowano w 2015 roku kwotę 227 mln zł, a ich spadek w porównaniu do roku ubiegłego zdeterminowany został przede wszystkim kończącą się perspektywą unijną. Niezależnie warto zaznaczyć, iż miejski budżet sprostał w 2015 roku normie ustawowej odnoszącej się do dochodów i wydatków bieżących, a uzyskana nadwyżka osiągnęła zadowalający dodatni poziom. I tak wydatki bieżące wyniosły 675,1 mln zł, a dochody bieżące 642 mln zł zatem nadwyżka operacyjna osiągnęła poziom 33,1 mln zł. Po uwzględnieniu przychodów z tytułu wolnych środków w wysokości 28,7 mln zł omawiana relacja zamknęła się kwotą 61,8 mln zł. Ponadto należy wskazać, że koszty związane z obsługą zadłużenia utrzymane zostały na zbliżonym poziomie do środków wydatkowanych na ten cel w roku Warto jednocześnie zwrócić uwagę na fakt, iż zaciąganie zobowiązań zwrotnych przez Miasto, które przekłada się odpowiednio na poziom zadłużenia, finansuje tylko i wyłącznie działania inwestycyjne, które to z kolei docelowo winny przełożyć się na maksymalizację strony dochodowej, głównie poprzez przyciągnięcie nowych inwestorów oraz wzrost podatków bezpośrednich i pośrednich. Należy podkreślić, iż zamknięcie roku budżetowego na wspomnianym powyżej poziomie świadczy o prawidłowej realizacji budżetu miasta z zachowaniem równowagi budżetowej i dostosowaniu faktycznie poniesionych wydatków do poziomu osiągniętych dochodów, a tym samym zapewnieniu podstawowych potrzeb Miasta Zabrze. Jednakże pomimo pozytywnego wyniku budżetu w dalszym ciągu winny być podejmowane działania mające na celu racjonalizację wydatków bieżących, zwiększanie efektywności gospodarowania środkami publicznymi, w szczególności w dziedzinach, które generują najwyższe koszty bieżące, jak również wzmocnienie dynamiki w zakresie dochodów, w szczególności bieżących. Utrzymanie w dłuższym okresie wysokiego tempa realizacji wydatków majątkowych, warunkowane będzie poziomem absorpcji środków w ramach kolejnej perspektywy unijnej. Skuteczne pozyskiwanie przez Miasto środków zewnętrznych winno przełożyć się na zwiększenie dynamiki dochodów ogółem w warunkach utrzymywania się ograniczonych możliwości dochodowych Miasta na skutek niepewnej sytuacji gospodarczej.

69 Miliony Sprawozdanie z wykonania budżetu miasta Zabrze za 2015 rok 3. dochodów budżetowych za 2015 rok 3.1 Ogólna charakterystyka dochodów budżetu Miasta w roku 2015 Szczegółowe sprawozdania z wykonania dochodów budżetowych wg źródeł i działów klasyfikacji budżetowej przedstawiono w formie tabelarycznej w informacji na stronie 142, która stanowi odpowiednik załącznika nr 1 do uchwały budżetowej. W 2015 roku budżet Miasta Zabrze po stronie dochodowej zamknął się kwotą ,57 zł, co dało aż 95% założonej prognozy rocznej. Osiągnięte dochody ogółem są niższe od dochodów uzyskanych w 2014 roku o 42 mln zł, w tym odnotowano wyższe wpływy po stronie bieżącej o 1,3 mln zł, a niższe po stronie majątkowej o 43,4 mln zł. WYK. 15 REALIZACJA DOCHODÓW OGÓŁEM W LATACH [w mln zł] % 5% Poniżej przedstawiono porównanie uzyskanych dochodów w 2015 roku w stosunku do lat ubiegłych po dokonaniu odpowiedniego pogrupowania środków według głównych kategorii: TAB. 26 PORÓWNANIE OSIĄGNIĘTYCH DOCHODÓW W LATACH WEDŁUG ŹRÓDEŁ POZYSKANIA ŚRODKÓW WYSZCZEGÓLNIENIE OGÓŁEM DOCHODY DOCHODY WŁASNE MIASTA UDZIAŁY I SUBWENCJE ŚRODKI Z UNII EUROPEJSKIEJ ŚRODKI Z POROZUMIEŃ Z INNYMI J.S.T TRANSFERY Z BUDŻETU PAŃSTWA I FUNDUSZY CELOWYCH

70 Zgodnie z powyższym wzrost w porównaniu do analogicznego okresu roku ubiegłego odnotowały kategorie dochodów z tytułu udziałów w PIT i CIT wraz z otrzymanymi subwencjami łącznie wyższe o ponad 16,3 mln zł, przy czym środki z pierwszej grupy wzrosły o 12,4 mln zł, a z drugiej o niecałe 3,9 mln zł. Nieznacznie wzrosły również środki otrzymane na podstawie porozumień od innych jednostek samorządu terytorialnego wyższe wpływy o ponad 93 tys. zł. Pozostałe grupy dochodów uplasowały się na niższym poziomie w porównaniu do wpływów ubiegłorocznych, przy czym należy zaznaczyć, że w grupie dochodów własnych na znacznym poziomie odnotowano realizację wpływów z tytułu podatku od nieruchomości, jak również dochodów ze sprzedaży. Największe przyrosty dochodów zrealizowanych w 2015 roku w porównaniu do analogicznego okresu roku ubiegłego dotyczyły następujących pozycji: 1. Udziały w podatku dochodowym (PIT i CIT) łącznie uzyskano większe środki o 12,4 mln zł, 2. Podatek od nieruchomości wzrost o 9,7 mln zł, 3. Sprzedaż nieruchomości wzrost o 7,1 mln zł, 4. Pomoc finansowa na realizację inwestycji (rozliczenie Drogowej Trasy Średnicowej) wykonanie na poziomie 5,8 mln zł, przy braku realizacji tej kategorii w roku ubiegłym, 5. Subwencje dochody wyższe o 3,9 mln zł, 6. Dotacje celowe otrzymane z budżetu państwa na realizację zadań z zakresu administracji rządowej zlecone gminie ustawami wykonanie wyższe o 5,1 mln zł, w tym w szczególności: świadczenia rodzinne, zaliczka alimentacyjna oraz składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z ubezpieczenia społecznego wzrost o 2,9 mln zł, zadania z zakresu USC, dowodów osobistych i ewidencji ludności więcej o 1,3 mln zł, 7. Opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi zwiększenie 1,1 mln zł, 8. Zwrot nadmiernie pobranej dotacji wzrost o ponad 1,1 mln zł z tytułu zwrotu nadmiernie pobranej dotacji przez KZK GOP. Największe spadki dochodów zrealizowanych w 2015 roku w porównaniu do analogicznego okresu roku ubiegłego dotyczyły następujących pozycji: 1. Środki otrzymane w związku z realizacją projektów przy dofinansowaniu Unii Europejskiej oraz innych źródeł zagranicznych niższe wykonanie per saldo o 40,5 mln zł, jako efekt wygaszania perspektywy finansowej na lata Pomimo faktu, że w ramach całej grupy odnotowano łącznie niższe środki, należy wyróżnić dwa projekty o znacznym wolumenie środków w porównaniu do roku ubiegłego, tj.: Kompleksowe uzbrojenie terenów inwestycyjnych w północnej części miasta Zabrze wzrost aż o 31,9 mln zł w porównaniu do dotacji z roku 2015,

71 Europejski Ośrodek Kultury Technicznej i Turystyki Przemysłowej w Zabrzu wzrost o prawie 1,6 mln zł, 2. Dochody uzyskiwane przez jednostki budżetowe gminy i powiatu dochody mniejsze odpowiednio o 18,1 mln zł i 1,1 tys. zł, głównie jako konsekwencja uzyskania w roku ubiegłym jednorazowych wpływów z tytułu odszkodowań, kar umownych, jak również znacznego zmniejszenia wpływów ze zwrotu podatku VAT w związku z zakończeniem inwestycji realizowanych przez jednostki budżetowe miasta, a które miały prawo do odliczenia VATu, 3. Dotacje celowe otrzymane z budżetu państwa na realizację własnych zadań gminy i powiatu spadek odpowiednio w części gminnej i powiatowej o 3,8 mln zł i 8,7 mln zł w pierwszej grupie głównie z tytułu środków na pomoc społeczną, jak również jako efekt uzyskania w roku ubiegłym jednorazowej dotacji w zakresie refundacji korekty systemowej w ramach projektu wodnościekowego, natomiast w drugiej kategorii jest to w szczególności konsekwencja zakończenia realizacji zadania pn. Drogowa Trasa Średnicowa, na które to w latach ubiegłych Miasto pozyskiwało znaczne środki np. w 2014 roku było to 8,6 mln zł, 4. Dochody związane z realizacją zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych ustawami wpływy niższe o 3,7 mln zł, 5. Dotacje celowe otrzymane z budżetu państwa na realizację zadań z zakresu administracji rządowej zlecone powiatowi ustawami wykonanie niższe o 2,1 mln zł, 6. Czynsze z budynków komunalnych wpływy niższe o 1,4 mln zł. W strukturze dochodów największy udział stanowią podobnie jak w latach ubiegłych dochody własne Miasta osiągnięty poziom to 42%, co daje spadek tej kategorii dochodów w porównaniu do roku ubiegłego o 3,7 p.p. Jednocześnie wraz z dochodami z tytułu udziału w PIT i CIT w/w dochody stanowią około 65,7% dochodów ogółem budżetu Miasta, co daje poziom porównywalny do ubiegłorocznego. Kolejne odchylenia odnotowano w zakresie dotacji na dofinansowanie zadań własnych spadek o około 1,3 p.p. jako pochodna przede wszystkim niższych środków na Drogową Trasę Średnicową. Udział pozostałych grup środków w strukturze dochodów uzyskanych w 2015 roku w porównaniu do roku ubiegłego wyniósł odpowiednio w zakresie: subwencji 22,9%, co dało przyrost o 1,6 p.p., zadań zleconych 7,7%, ze zwiększeniem na poziomie 0,8 p.p., funduszy celowych 0,2%, co dało obniżenie o 0,2 p.p., porozumień z administracją rządową 0,06%, wzrost o 0,056 p.p.

72 WYK. 16 PORÓWNANIE STRUKTURY DOCHODÓW MIASTA ZABRZE W 2015 I 2014 ROKU [w %] 50% 40% 45,66% 41,99% 30% 20% 23,67% 22,86% 20,95% 21,22% 10% 0% dochody własne Miasta udziały w podatkach subwencje 4,92% zadania własne i porozumienia z j.s.t. 6,92% 3,59% zadania zlecone 7,67% 0,34% 0,16% 4% 0,06% fundusze celowe porozumia z administracją rządową 2014 r. 45,66% 20,95% 21,22% 4,92% 6,92% 0,34% 4% 2015 r. 41,99% 23,67% 22,86% 3,59% 7,67% 0,16% 0,06% Zrealizowane dochody w 2015 roku na poziomie 780,2 mln zł dają dochód na 1 mieszkańca Zabrza w wysokości: zł, który w porównaniu do analogicznego wskaźnika w 2014 roku obniżył się o kwotę 207 zł. TAB. 27 DOCHODY OGÓŁEM MIASTA ZABRZE W PRZELICZENIU NA 1 MIESZKAŃCA W LATACH [w zł] LATA LICZBA MIESZKAŃCÓW ZABRZA* WYKONANIE DOCHODÓW OGÓŁEM WSKAŹNIKI PER CAPITA DOCHÓD NA 1 MIESZKAŃCA 2003 R R R R R R R R R R R R R * źródło danych: na podstawie informacji z Ministerstwa Finansów stan na 31 grudnia roku poprzedniego

73 WYK. 17 PORÓWNANIE WSKAŹNIKÓW PER CAPITA W LATACH [w zł] Należy zaznaczyć, że tak zaprezentowany wskaźnik dochodów per capita jest w znaczący sposób uzależniony od jednorazowych dochodów np. wynikających z uzyskania dotacji na realizację zadań inwestycyjnych. Tak więc znacznie bardziej wiarygodnym wskaźnikiem dochodów per capita obrazującym sytuację Miasta w aspekcie dochodowym jest odniesienie go tylko w stosunku do dochodów bieżących, które co do zasady mają charakter powtarzalny. Poniżej zaprezentowano przedmiotowy wskaźnik przy uwzględnieniu dochodów bieżących uzyskiwanych przez Miasto w latach W wielkościach nominalnych wskaźnik dochodów bieżących w przeliczeniu na 1 mieszkańca wyniósł w omawianym okresie zł, gdzie w roku ubiegłym doszedł on do poziomu zł. WYK. 18 WSKAŹNIK PER CAPITA DOCHODY BIEŻĄCE W LATACH [w zł]

74 Miliony Sprawozdanie z wykonania budżetu miasta Zabrze za 2015 rok 3.2 dochodów Miasta Zabrze w części gminnej i powiatowej w 2015 roku Miasto Zabrze wykonuje zadania zarówno w części gminnej jak i powiatowej. Poniżej przedstawiono zestawienia dochodów otrzymanych w ostatnich latach na realizację działań w podziale na gminę i powiat. TAB. 28 ZESTAWIENIE DOCHODÓW BUDŻETU W PODZIALE NA GMINĘ I POWIAT W LATACH [w zł] LATA GMINA POWIAT RAZEM PLAN PO PLAN PO PLAN PO WYKONANIE WYKONANIE WYKONANIE ZMIANACH ZMIANACH ZMIANACH STOPIEŃ REALIZACJI GMINA POWIAT ,58% 101,17% ,76% 99,97% ,70% 99,90% ,70% 97,76% ,74% 97,13% ,96% 95,93% ,08% 98,89% ,04% 96,76% WYK. 19 DOCHODY W PODZIALE NA GMINĘ I POWIAT W LATACH [w mln zł] POWIAT GMINA W omawianym okresie dochody w części gminnej zrealizowane zostały w 95% w stosunku do założonego planu, natomiast w części powiatowej wskaźnik ten wyniósł 97%. Uzyskane środki na zadania gminne i powiatowe w wysokości 629 mln zł i 151 mln zł dają odpowiednio mniej zarówno w części gminnej i powiatowej w porównaniu do roku 2014 o 24 mln zł i o 18 mln zł.

75 3.3 Realizacja dochodów bieżących i majątkowych w 2015 roku Dochody bieżące w 2015 roku wzrosły w porównaniu do roku ubiegłego o 0,2%, tj. o kwotę ponad 1,3 mln zł i ostatecznie zamknęły się kwotą 675,1 mln zł. Realizacja planu dochodów bieżących w 2015 roku wyniosła 97%. Natomiast wykonanie planu dochodów majątkowych wyniosło 85%. Dochody majątkowe w omawianym okresie spadły nominalnie w porównaniu do roku 2014 o 43,4 mln zł, tj. o 29% i osiągnęły poziom 105,1 mln zł. Na uzyskane w 2015 roku dochody ogółem na poziomie 780,2 mln zł wpływ miała zatem realizacja zarówno strony bieżącej jak i majątkowej budżetu. Przyjmując za wyróżnik działalność bieżącą i majątkową poniżej przedstawiono strukturę dochodów Miasta Zabrze w ostatnich latach. Zgodnie z poniższą prezentacją udział dochodów bieżących w dochodach ogółem w 2015 roku wyniósł 87%, co daje wzrost w porównaniu do poziomu ubiegłorocznego o 5 p.p. WYK. 20 STRUKTURA DOCHODÓW BUDŻETU MIASTA ZABRZE W LATACH [w %] 120% 100% 80% 60% 40% 20% 0% BIEŻĄCE MAJĄTKOWE 31% 11% 20% 21% 18% 13% 69% 89% 80% 79% 82% 87% DOCHODY BIEŻĄCE w wysokości zł, tj. 97% prognozy rocznej to dochody niebędące dochodami majątkowymi, czyli uzyskiwane regularnie i mające charakter w większości stały, powtarzalny, a co za tym idzie związany z bieżącą działalnością Miasta. Poniżej zaprezentowano podział uzyskanych dochodów bieżących uwzględniający zadania gminne i powiatowe:

76 WYK. 21 PODZIAŁ DOCHODÓW BIEŻĄCYCH NA DOCHODY GMINNE I POWIATOWE W 2015 ROKU [w zł] ; 22% GMINA POWIAT ; 78% Grupa ta obejmuje podatki, opłaty, wpływy z czynszów i dzierżawy, a także quasiwłasne dochody w postaci udziałów w PIT i CIT. Drugą ważną grupą dochodów bieżących są dochody ze źródeł zewnętrznych obejmujące przede wszystkim subwencje, dotacje celowe z Budżetu Państwa, dotacje z funduszy celowych oraz środki pomocowe przeznaczone na dofinansowanie projektów realizowanych w ramach programów Unii Europejskiej. Pozostałe dochody spełniają rolę uzupełniającą w budżecie. Dynamika dochodów bieżących uzyskanych w 2015 roku została zdeterminowana głównie z jednej strony wyższymi dochodami z tytułu udziału w PIT i CIT oraz podatku od nieruchomości, jak również wpływami z subwencji, a z drugiej obniżeniem wpływów z dotacji oraz dochodów odprowadzonych przez jednostki budżetowe. Reasumując dochody bieżące uzyskane w 2015 roku były wyższe 1,3 mln zł aniżeli dochody bieżące osiągnięte w roku ubiegłym. WYK. 22 REALIZACJA DOCHODÓW BIEŻĄCYCH W LATACH [w mln zł] ,2% + 8% Poniżej zaprezentowano kształtowanie się w latach wskaźnika dynamiki dochodów bieżących, które mają wraz z wydatkami bieżącymi przełożenie na poziom osiąganej nadwyżki operacyjnej, a co za tym idzie świadczą o możliwościach rozwojowych Miasta.

77 WYK. 23 DYNAMIKA DOCHODÓW BIEŻĄCYCH W LATACH [w %] 120,0% 100,7% 103,0% 103,7% 109,2% 101,5% 108,3% 100,2% 80,0% 2009/ / / / / / /2014 dynamika 100,7% 103,0% 103,7% 109,2% 101,5% 108,3% 100,2% DOCHODY MAJĄTKOWE w wysokości ,49 zł, tj. 85% prognozy rocznej to dochody mające charakter nieregularny i jednorazowy zaliczamy tu dotacje i środki na inwestycje, dochody ze sprzedaży majątku oraz dochody z tytułu przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności. Poniżej zaprezentowano podział uzyskanych dochodów majątkowych uwzględniający zadania gminne i powiatowe: WYK. 24 PODZIAŁ DOCHODÓW MAJĄTKOWYCH NA DOCHODY GMINNE I POWIATOWE W 2015 ROKU [w zł] ; 1% GMINA POWIAT ; 99% W 2015 roku największe źródło w ramach dochodów majątkowych stanowiły środki związane z realizacją projektów inwestycyjnych prowadzonych przy dofinansowaniu unijnym, gdzie wykonanie wyniosło ogółem 62,3 mln zł. Udział tej kategorii w ramach dochodów majątkowych wyniósł ponad 59%, przy czym najwyższy nominalnie poziom dały środki z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego na dofinansowanie programu Kompleksowe uzbrojenie terenów inwestycyjnych w północnej części miasta Zabrze w wysokości 38,3 mln zł. Na następnym miejscu uplasowały się dochody ze sprzedaży oraz przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności w łącznej kwocie 33,3 mln zł i stanowiły one 31,7% dochodów majątkowych zrealizowanych w 2015 roku. W omawianym okresie w grupie tej odnotowano także środki w ramach pomocy

78 Miliony Sprawozdanie z wykonania budżetu miasta Zabrze za 2015 rok finansowej z Urzędu Marszałkowskiego rozliczenie Drogowej Trasy Średnicowej w wysokości 5,8 mln zł. Ponadto Miasto w kategorii środków majątkowych uzyskało dotacje z Narodowego i Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w wysokości 1,7 mln zł, w tym najwyższy poziom dotyczył przedsięwzięcia pn. Modernizacja źródeł ciepła w budynkach indywidualnych realizowana w ramach Programu Ograniczenia Niskiej Emisji na terenie miasta Zabrze etap VI KAWKA kwota 1,2 mln zł. Jednocześnie pozyskano dotacje majątkowe na szereg projektów termomodernizacyjnych w kwocie ogółem 494 tys. zł. Miasto otrzymało także środki z Budżetu Państwa w szczególności na realizację programu przyłączenia do sieci szerokopasmowego dostępu do Internetu w wysokości 927 tys. zł. Dodatkowo otrzymano finansowe wsparcie z Funduszu Rozwoju Kultury Fizycznej na zadanie pn. Budowa hali tenisowej przy ul. Olimpijskiej w Zabrzu w wysokości 50 tys. zł. W omawianej grupie dochodów majątkowych zaklasyfikowano również środki odprowadzone przez poszczególne jednostki budżetowe, w tym w szczególności z tytułu sprzedaży infrastruktury, czy też zwrotu nadmiernie pobranych dotacji z tytułu rozliczenia VAT w ramach zadania Europejski Ośrodek Kultury Technicznej i Turystyki Przemysłowej w Zabrzu w kwotach odpowiednio 121 tys. zł i 630 tys. zł. WYK. 25 REALIZACJA DOCHODÓW MAJĄTKOWYCH W LATACH [w mln zł] % 29% WYK. 26 DYNAMIKA DOCHODÓW MAJĄTKOWYCH W LATACH [w %] 310% 337% 215% 210% 110% 83% 30% 107% 89% 71% 10% 2009/ / / / / / /201 4 dynamika 337% 83% 30% 215% 107% 89% 71%

79 3.4 Charakterystyka wykonania dochodów w 2015 roku według ważniejszych źródeł Dochody własne Miasta dochodów własnych budżetu Miasta za rok 2015 zamknęło się kwotą zł, co stanowi 42% ogółem dochodów budżetu Miasta i daje poziom niższy o 4 p.p. w porównaniu do ubiegłorocznego. Założona prognoza roczna w zakresie dochodów własnych została wykonana na poziomie 89,9%. Zrealizowane dochody były niższe o 47,8 mln zł od dochodów własnych osiągniętych w 2014 roku. W okresie sprawozdawczym znacząco zmniejszyły się dochody związane z realizacją projektów dofinansowywanych ze środków zewnętrznych. W przypadku środków unijnych spadek dochodów to 40,5 mln zł. Na tę kwotę składa się obniżenie dotacji będące konsekwencją zakończenia realizacji projektów o znacznych wolumenach, i tak cztery projekty o największych spadkach to: Poprawa gospodarki wodnościekowej na terenie Gminy Zabrze. Etap II (środki Funduszu Spójności; dochody w 2015 r. to 8,4 mln zł czyli spadek w stosunku do roku poprzedniego o 32,7 mln zł), Rekultywacja terenów w rejonie rzeki Bytomki na obszarze Gminy Zabrze (środki Funduszu Spójności; dochody w 2015 r. to 1,8 mln zł czyli spadek w stosunku do roku poprzedniego o 18 mln zł), Budowa Zabrzańskiej Sieci Światłowodowej etap II i III (środki z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego; w 2015 r. dochodów z tego tytułu nie zanotowano, oznacza to spadek w stosunku do roku poprzedniego o 15,3 mln zł), Kompleksowe uzbrojenie terenu inwestycyjnego w Zabrzu przy ul. Handlowej (środki z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego; dochody w 2015 r. to 273 tys. zł czyli spadek w stosunku do roku poprzedniego o 4,9 mln zł). Łącznie te cztery projekty dały mniejsze dochody o 70,9 mln zł. Miasto podejmuje jednak działania mające na celu pozyskanie środków na kolejne przedsięwzięcia. Cztery projekty o najwyższym wzroście dochodów w stosunku do poprzedniego okresu to: Kompleksowe uzbrojenie terenów inwestycyjnych w północnej części miasta Zabrze (środki z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego; dochody w 2015 roku to 38,3 mln zł czyli w stosunku do poprzedniego okresu dochody zwiększyły się o 31,9 mln zł), Europejski Ośrodek Kultury Technicznej i Turystyki Przemysłowej w Zabrzu (środki z Budżetu Państwa; dochody w 2015 r. to 2,3 mln zł czyli w stosunku do poprzedniego okresu dochody zwiększyły się o 1,6 mln zł), Drogowskaz (środki z Europejskiego Funduszu Społecznego; dochody w 2015 r. to 1,4 mln zł), Przebudowa skrzyżowania ulic Wolności i Kondratowicza (środki z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego; dochody w 2015 r. to 1,1 mln czyli o 1 mln zł więcej niż w roku wcześniejszym).

80 Jako dochody Miasta zostały przyjęte: podatki i opłaty, dochody jednostek budżetowych, dochody z majątku, odsetki za nieterminowe regulowane należności, odsetki od środków finansowych gromadzonych na rachunkach bankowych oraz środki na realizację projektów przy dofinansowaniu unijnym, jak również pozostałe dochody. Realizację dochodów własnych w 2015 roku z uwzględnieniem źródeł ich pochodzenia przedstawia poniższy wykres, natomiast szczegółowe omówienie wszystkich pozycji uwzględnianych w kategorii nastąpi w dalszej części opracowania. WYK. 27 STRUKTURA DOCHODÓW WŁASNYCH MIASTA W 2015 R. [w %] 31,35% 26,01% 20,47% 10,76% 7,02% 1,77% 0,79% 0,65% 0,47% 0,41% 0,09% 0,08% 0,12% dochody z podatków i odsetki z ordynacji podatkowej dochody z majątku środki unijne dochody z opłat dochody jednostek budżetowyc h otrzymana pomoc wynagrodze środki z W i finansowa nie SP NFOŚiGW na realizację inwestycji zwroty dotacji (KZK GOP, Policja) odsetki od nietermino wych wpłat odsetki od środków finansowych dochody z kar pieniężnych i grzywien ,35% 26,01% 20,47% 10,76% 7,02% 1,77% 0,79% 0,65% 0,47% 0,41% 0,09% 0,08% 0,12% pozostałe Struktura dochodów własnych Miasta w 2015 roku przedstawia się następująco: TAB. 29 STRUKTURA DOCHODÓW WŁASNYCH BUDŻETU W 2015 R. [w %] WYSZCZEGÓLNIENIE WYKONANIE 2015 R. STRUKTURA 2015 R. DOCHODY Z PODATKÓW WRAZ Z ODSETKAMI Z ORDYNACJI PODATKOWEJ ,35% DOCHODY Z MAJĄTKU ,01% ŚRODKI UNIJNE I BP NA DOFINANSOWANIE PROJEKTÓW ,47% DOCHODY Z OPŁAT ,76% DOCHODY JEDNOSTEK BUDŻETOWYCH ,02% OTRZYMANA POMOC FINANSOWA NA REALIZACJĘ INWESTYCJI ,77% WYNAGRODZENIE ZA REALIZACJĘ DOCHODÓW SP ,79% ŚRODKI Z W i NFOŚIGW ,65% ZWROTY DOTACJI, W TYM Z KZK GOP ,47% ODSETKI OD NIETERMINOWYCH WPŁAT ,41% ODSETKI OD ŚRODKÓW FINANSOWYCH ,09% DOCHODY Z KAR PIENIĘŻNYCH I GRZYWIEN ,08% POZOSTAŁE ,12% RAZEM %

81 W strukturze dochodów własnych miasta dominującą pozycję zajęły wpływy z podatków wraz z odsetkami z ordynacji podatkowej udział w wysokości 31,35%, co dało wzrost w porównaniu do roku ubiegłego o 6 p.p. Na kolejnej pozycji uplasowały się dochody z majątku przy udziale w dochodach własnych na poziomie 26,01%. Natomiast na trzecim miejscu odnotowano środki na projekty realizowane przy dofinansowaniu zewnętrznym 20,47%. Tak wyznaczony poziom daje znaczny spadek tej grupy w porównaniu do roku ubiegłego aż o 8 p.p. gdzie zajmowała ona pierwszą pozycję Wpływy z podatków po zmianach zł zł zł Wpływy z tytułu podatków lokalnych wyniosły łącznie zł, co stanowi 100,2% planu rocznego i jest to 9,6 mln zł więcej aniżeli w roku ubiegłym. WYK. 28 PORÓWNANIE WPŁYWÓW Z PODATKÓW LOKALNYCH W LATACH [w zł ] % + 10% TAB. 30 PORÓWNANIE DOCHODÓW Z PODATKÓW LOKALNYCH W LATACH WRAZ ZE STRUKTURĄ [w zł i %] PODATKI, W TYM: WYKONANIE STRUKTURA WYKONANIE STRUKTURA WYKONANIE STRUKTURA NIERUCHOMOŚCI ,94% ,48% ,49% CZYNNOŚCI CYWILNOPRAWNYCH ,23% ,22% ,00% ŚRODKI TRANSPORTOWE ,89% ,76% ,37% SPADKI I DAROWIZNY ,46% ,11% ,79% ROLNY ,28% ,27% ,18% KARTA PODATKOWA ,18% ,16% ,16% LEŚNY ,02% ,01% ,01% RAZEM % % %

82 Najwyższy udział w strukturze tej kategorii dochodów należy do wpływów z tytułu podatku od nieruchomości, gdzie w omawianym okresie wzrósł on o 1 p.p. i doszedł do poziomu prawie 91,5%, przy czym w ujęciu nominalnym wpływy z tego tytułu były wyższe od ubiegłorocznych o około 9,7 mln zł (czyli o 11,6%). Następne miejsce podobnie jak w latach ubiegłych zajmuje podatek od czynności cywilnoprawnych, przy czym wpływy z tego tytułu wzrosły w porównaniu do roku ubiegłego o około 5,8%. Znaczny wzrost dochodów w ujęciu procentowym odnotowano dla podatków: płaconego w formie karty podatkowej (wzrost o 12,7%) oraz leśnego (wzrost o 7,5%). Jednak wartość dochodów uzyskiwanych z tych dwóch źródeł podatkowych jest stosunkowo niewielka. Natomiast w zakresie pozostałych wpływów podatkowych uzyskano w omawianym okresie dochody niższe w stosunku do poprzedniego okresu. Poniżej zaprezentowano porównanie wykonania w latach poszczególnych źródeł w ramach tej kategorii dochodów. PODATEK OD NIERUCHOMOŚCI zrealizowany dochód z tego tytułu to kwota zł, a ustalona prognoza roczna w wysokości zł została wykonana na poziomie 103%, daje to wzrost o około 12%, tj. 9,69 mln zł w stosunku do roku ubiegłego. Należy podkreślić, że wyższe dochody otrzymano pomimo nie podnoszenia stawek podatkowych. Wpływy z podatku od nieruchomości uzyskane w kolejnych okresach sprawozdawczych przedstawiają się następująco: WYK. 29 PORÓWNANIE WPŁYWÓW Z PODATKU OD NIERUCHOMOŚCI W LATACH [w zł ] % + 12% Na dochody z tytułu podatku od nieruchomości od osób prawnych i fizycznych składają się wpłaty bieżące w kwocie ,88 zł (pomniejszone o dokonane zwroty na poziomie ,62 zł) oraz wpłaty zaległe w wysokości ,47 zł. Wpływy z w/w podatku dzielą się na uzyskane od: osób prawnych wpływy na poziomie ,74 zł, co stanowi 103,66 % założonego planu i daje to wzrost o ,26 zł w stosunku do analogicznego okresu roku ubiegłego, przy czym

83 w ramach tych środków odnotowano wpłaty bieżące w wysokości ,08 zł pomniejszone o dokonane zwroty w kwocie ,14 zł oraz wpłaty zaległe w wysokości ,80 zł. Niska kwota wpłat zaległych z podatku od nieruchomości w wysokości ,80 zł wynika z faktu dokonania odpisu w 2015 roku należności zaległego podatku w jednej spółce na kwotę zł, a następnie wyksięgowania tej wpłaty oraz dokonania jej zwrotu. Kwota wpłat zaległych z podatku od nieruchomości od osób prawnych z pominięciem ww. operacji wyniosłaby ok ,80 tys. zł i stanowiłaby realizację wpłat zaległych na poziomie 12,57 %, osób fizycznych w wysokości ,99 zł, co stanowi 100,98% prognozy rocznej, w tym wpłaty bieżące wyniosły ,80 zł pomniejszone o dokonane zwroty w kwocie ,48 zł oraz wpłaty zaległe ,67 zł. TAB. 31 WPŁYWY Z TYTUŁU PODATKU OD NIERUCHOMOŚCI W 2015 R. W PODZIALE NA OSOBY FIZYCZNE I PRAWNE NAZWA PODATKU WPŁATY BIEŻĄCE WPŁATY ZALEGŁE ZWROTY PODATEK OD NIERUCHOMOŚCI OSOBY PRAWNE PODATEK OD NIERUCHOMOŚCI OSOBY FIZYCZNE RAZEM W porównaniu do roku ubiegłego uzyskano więcej o prawie 17 mln zł wpłat bieżących (bez uwzględnienia zwrotów, uwzględniając zwroty to ok. 13,3 mln zł), głównie od osób prawnych (wzrost niemal o 16 mln zł bez uwzględnienia zwrotów, a uwzględniające je niemal 13 mln zł). O niemal 1 mln zł zwiększyły się wpływy z tego podatku od osób fizycznych (tu zwroty mają niewielką wartość). Zwiększeniu wpłat bieżących towarzyszył spadek wpłat zaległych: w porównaniu do roku 2014 o 3,6 mln zł (głównie od osób prawnych, od osób fizycznych to zmniejszenie wyniosło około 250 tys. zł). Łącznie zaległości zwiększyły się w okresie sprawozdawczym o 700 tys. zł. Na tę wartość składa się wzrost wartości zaległości z lat wcześniejszych o ok. 1,4 mln zł oraz spadek bieżących o około 700 tys. zł. TAB. 32 PORÓWNANIE WPŁYWÓW Z TYTUŁU PODATKU OD NIERUCHOMOŚCI W LATACH W PODZIALE NA WPŁATY BIEŻĄCE I ZALEGŁE [w zł i % ] RODZAJ STRUKTURA WPŁATY BIEŻĄCE* % 95% 95% 94% 99% WPŁATY ZALEGŁE % 5% 5% 6% 1% RAZEM % 100% 100% 100% 100% *wpłaty bieżące zostały pomniejszone o zwroty

84 W okresie sprawozdawczym wyraźnie wzrósł wskaźnik udziału wpłat bieżących we wpłatach ogółem uzyskiwanych z tytułu podatku od nieruchomości. O ile w latach wcześniejszych około 95% wpływów z tego tytułu wynikało z wpłat bieżących, to w 2015 roku było to 99%. Taki wzrost udziału wynika zarówno ze wzrostu wpłat bieżących (szczególnie tych istotniejszych pod względem wartości czyli od osób prawnych) jak i spadku wpłat zaległych (szczególnie od osób prawnych osiągnęły one poziom 15% wpływów roku poprzedniego, co oznacza spadek z ok. 4 mln zł w 2014 do ok. 600 tys. zł w 2015 r.). Oparcie struktury uzyskiwania dochodów z tytułu podatków lokalnych w głównej mierze na stałej i wysokiej realizacji wpłat bieżących jest pozytywnym efektem prowadzonej polityki podatkowej. Utrzymanie takiego trendu daje możliwość planowania stałych i pewnych wpływów na określonym poziomie, zgodnie ze złożonymi deklaracjami podatkowymi osób prawnych, jak i wymiarem w zakresie osób fizycznych. Poniżej przedstawiono dynamikę wpływów z podatku od nieruchomości w podziale na wpłaty bieżące i zaległe w latach Z zaprezentowanych danych wynika, iż utrzymana jest pozytywna tendencja charakteryzująca się wysoką dynamiką wpłat bieżących. Wpłaty zaległe osiągnęły poziom wartości zanotowanej w roku wcześniejszym. Jednak znaczenie wpłat zaległych w ogólnych wpływach z tytułu podatków od nieruchomości jest słabsze (i jak wyżej zaznaczono coraz mniejsze). Analizując przedstawione poniżej dane można wskazać, że w prezentowanym okresie czasu wpłaty zaległe cechują się znacznie wyższą niestabilnością wartości niż wpłaty bieżące. TAB. 33 DYNAMIKA WPŁYWÓW Z TYTUŁU PODATKU OD NIERUCHOMOŚCI W LATACH W PODZIALE NA WPŁATY BIEŻĄCE I ZALEGŁE [w % ] WYSZCZEGÓLNIENIE DYNAMIKA WPŁYWÓW PODATKU OD NIERUCHOMOŚCI 2008/ / / / / / / /2014 WPŁATY BIEŻĄCE* 110% 102% 104% 116% 105% 103% 103% 117% WPŁATY ZALEGŁE 133% 102% 74% 35% 193% 104% 133% 26% RAZEM 112% 102% 101% 110% 107% 103% 104% 112% *wpłaty bieżące zostały pomniejszone o zwroty Obowiązujące stawki podatku od nieruchomości na terenie Miasta Zabrze ustalone zostały Uchwałą nr LIX/871/14 Rady Miasta Zabrze z dnia 6 listopada 2014 r. w sprawie określenia wysokości stawek podatku od nieruchomości na terenie Miasta Zabrze na 2015 rok. Zgodnie z przepisami art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 roku o podatkach i opłatach lokalnych rada gminy w drodze uchwały określa wysokość stawek podatku od nieruchomości. Stawki określone przez radę nie mogą przekraczać stawek maksymalnych corocznie waloryzowanych przez Ministra Finansów na podstawie art. 20 u.p.o.l. i ogłoszonych w dniu 07 sierpnia 2014 r. Minister zwiększył stawki maksymalne, którego podstawą był komunikat Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 15 lipca 2014 r. (M.P. poz. 575). Zgodnie z tym komunikatem wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych w pierwszym półroczu 2014 r. w stosunku do pierwszego półrocza 2013 r. wyniósł 100,4 (wzrost cen

85 o 0,4%). Niezależnie od powyższego na terenie Miasta Zabrze, zgodnie z uchwałą Rady Miasta, stawki podatku od nieruchomości pozostały na poziomie roku Na wykonanie dochodu z tytułu podatku od nieruchomości znaczący wpływ miała przede wszystkim realizacja wpłat bieżących, utrzymanie stawek podatkowych na poziomie z roku 2013, jak również weryfikacja prawidłowości opodatkowania nieruchomości. Dokonywane na bieżąco wpłaty w zakresie podatku od nieruchomości osób prawnych świadczą o stosunkowo stabilnej sytuacji finansowej zabrzańskich przedsiębiorców. Ponadto, na terenie Miasta prowadzone są nowe inwestycje i związane z nimi nowe miejsca pracy, które również przekładają się na zwiększenie bazy podatkowej. W ramach czynności organu podatkowego, pracownicy dokonują weryfikacji prawidłowości opodatkowania nieruchomości (w 2015 r. prowadzonych było 136 postępowań podatkowych w zakresie podatku od nieruchomości osób prawnych, z tego w toku pozostaje 31) oraz niezależnie prowadzona jest stała windykacja zaległości. Zaległości w podatku od nieruchomości na dzień r. wyniosły zł, w tym: od osób prawnych zaległości na poziomie ,71 zł, z czego kwota ,16 zł to zadłużenie bieżące, natomiast kwota ,55 zł to zadłużenie z lat ubiegłych, od osób fizycznych zaległości na poziomie ,40 zł, z czego kwota ,91 zł to zadłużenie bieżące, natomiast kwota ,49 zł to zadłużenie z lat ubiegłych. Zaległości objęte są postępowaniami egzekucyjnymi, w wyniku których do budżetu wpływa część zaległości, jednakże w niektórych przypadkach postępowanie zostaje przez organ egzekucyjny umorzone ze względu na nieściągalność, tj. brak majątku zobowiązanego, brak możliwości ustalenia miejsca pobytu zobowiązanego. Jednocześnie nadmienić należy, iż na kwotę zaległości składają się zobowiązania podmiotów będących w upadłości, wobec których brak jest możliwości prowadzenia postępowania egzekucyjnego. Wierzytelności objęte postępowaniem upadłościowym zostały zgłoszone do sądu. Wówczas mogą one być zaspokojone jedynie z podziału funduszu masy upadłościowej. Ponadto w przypadkach gdy zachodzi przypuszczenie, iż zaległości nie zostaną wyegzekwowane w drodze egzekucji, zaległości te zostają zabezpieczone poprzez ustanowienie hipoteki. W ramach wyżej wymienionej kwoty stan zaległości w podatku od nieruchomości w zakresie podatników będących w upadłości wynosi na dzień r. kwotę ,81 zł (wzrost o ,32 zł w porównaniu do roku ubiegłego). Zaległości zabezpieczone hipoteką na dzień r. to kwota ,34 zł, w tym od osób prawnych ,13 zł oraz fizycznych ,21 zł. Natomiast w ramach wyżej opisanych dochodów wpłaty na należności zabezpieczone hipoteką w 2015 roku z tytułu podatku od nieruchomości wyniosły w zakresie osób prawnych ,70 zł i osób fizycznych ,85 zł.

86 Realizacja poszczególnych wpływów w porównaniu z dokonanymi przypisami: TAB. 34 REALIZACJA WPŁYWÓW Z TYTUŁU PODATKU OD NIERUCHOMOŚCI W LATACH ROKU W PORÓWNANIU DO LAT POPRZEDNICH W STOSUNKU DO ZAŁOŻONEGO PRZYPISU[w % ] WYSZCZEGÓLNIENIE PLAN WYKONANIE PLAN WYKONANIE PLAN WYKONANIE WYKONANIE PRZYPISU PODATKU OD NIERUCHOMOŚCI OD OSÓB PRAWNYCH 95% 96,67% 95% 96,30% 95% 110,53%* UZYSKANE ZALEGŁOŚCI W PODATKU OD NIERUCHOMOŚCI OD OSÓB PRAWNYCH 7% 12,45% 15% 17,90% 15% 3,36% WYKONANIE PRZYPISU PODATKU OD NIERUCHOMOŚCI OD OSÓB FIZYCZNYCH 90% 87,78% 90% 89,12% 90% 95,12% UZYSKANE ZALEGŁOŚCI W PODATKU OD NIERUCHOMOŚCI OD OSÓB FIZYCZNYCH 21% 20,87% 21% 14,22% 21% 9,16% *wykonanie uwzględnia ewentualne nadpłaty z tytułu podatku od nieruchomości osób prawnych PODATEK OD CZYNNOŚCI CYWILNOPRAWNYCH dochód z tego tytułu wyniósł w 2015 roku zł, co dało 73,1% prognozy rocznej poziom niewykonania dochodów rocznych z przedmiotowego tytułu wyniósł więc około 1,9 mln zł. Jednocześnie jest to nominalnie więcej o 279 tys. zł od wykonania za 2014 rok. W roku 2015 nastąpiło odwrócenie spadkowej tendencji we wpływach z tytułu podatku od czynności cywilnoprawnych obserwowanej w latach ubiegłych. Wpływy z tego tytułu wynikają z wolumenu transakcji objętych przedmiotowym podatkiem. WYK. 30 REALIZACJA DOCHODÓW Z TYTUŁU PODATKU OD CZYNNOŚCI CYWILNOPRAWNYCH W LATACH [w zł] % % PODATEK OD ŚRODKÓW TRANSPORTOWYCH osiągnięte dochody z tego tytułu w 2015 roku to kwota zł, która stanowi około 93% prognozy rocznej i jednocześnie jest to nominalnie niższy poziom od ubiegłorocznego o około 139 tys. zł, co oznacza spadek dochodów w relacji do roku 2014 w tej kategorii o około 5%.

87 WYK. 31 REALIZACJA DOCHODÓW Z TYTUŁU PODATKU OD ŚRODKÓW TRANSPORTOWYCH W LATACH [w zł ] % 5% Na dochód składają się wpłaty bieżące w kwocie ,32 zł pomniejszone o dokonane zwroty w kwocie 3.285,00 zł oraz wpłaty zaległe w kwocie ,18 zł, Uzyskane wpływy z w/w podatku kształtowały się na następującym poziomie: osoby prawne ,30 zł, w tym: wpłaty bieżące w kwocie ,29 pomniejszone o dokonane zwroty w kwocie 420 zł oraz wpłaty zaległe w kwocie ,01 zł, osoby fizyczne ,20 zł w tym: wpłaty bieżące w wysokości ,03 zł pomniejszone o zwroty w kwocie zł oraz wpłaty zaległe w kwocie ,17 zł. Zaległości do zapłaty w podatku od środków transportowych na dzień r. wynoszą ,86 zł., w tym: od osób prawnych zaległości wyniosły ,64 zł, z czego kwota ,79 zł to zadłużenie bieżące, natomiast kwota ,85 zł to zadłużenie z lat ubiegłych, od osób fizycznych zaległości wyniosły ,22 zł, z czego kwota ,60 zł to zadłużenie bieżące, natomiast kwota ,62 zł to zadłużenie z lat ubiegłych. TAB. 35 PORÓWNANIE WPŁYWÓW Z TYTUŁU PODATKU OD ŚRODKÓW TRANSPORTOWYCH W LATACH W PODZIALE NA WPŁATY BIEŻĄCE I ZALEGŁE[w zł i %] WYSZCZEGÓLNIENIE STRUKTURA WPŁATY BIEŻĄCE* % 81% 82% 85% 86% WPŁATY ZALEGŁE % 19% 18% 15% 14% RAZEM % 100% 100% 100% 100% *wpłaty bieżące zostały pomniejszone o zwroty W porównaniu do roku poprzedniego w omawianym okresie zmniejszyły się wpływy z tytułu podatku od środków transportowych zarówno w kategorii wpłaty bieżące (o 86 tys. zł) jak i wpłaty zaległe (o 53 tys. zł). Należy jednak zwrócić uwagę na wzrost udziału wpłat bieżących we wpłatach ogółem uzyskanych z podatku od środków transportowych wzrost o 1 p.p., tj. do poziomu 86%.Podobnie

88 jak w przypadku podatku od nieruchomości utrzymana została korzystna struktura uzyskanych wpływów w omawianym okresie sprawozdawczym oparta w głównej mierze na wpłatach bieżących. TAB. 36 DYNAMIKA WPŁYWÓW Z TYTUŁU PODATKU OD ŚRODKÓW TRANSPORTOWYCH W LATACH W PODZIALE NA WPŁATY BIEŻĄCE I ZALEGŁE [w % ] WYSZCZEGÓLNIENIE DYNAMIKA WPŁYWÓW PODATKU OD ŚRODKÓW TRANSPORTOWYCH 2012/ / / /2014 WPŁATY BIEŻĄCE* 103% 105% 102% 96% WPŁATY ZALEGŁE 93% 99% 82% 86% RAZEM 101% 103% 98% 95% *wpłaty bieżące zostały pomniejszone o zwroty Realizacja poszczególnych wpływów w porównaniu z dokonanymi przypisami przedstawia się następująco: TAB. 37 REALIZACJA WPŁYWÓW Z TYTUŁU PODATKU OD ŚRODKÓW TRANSPORTOWYCH W 2015 ROKU W POÓRWNANIU DO LAT UBIEGŁYCH W STOSUNKU DO ZAŁOŻONEGO PRZYPISU [W %] WYSZCZEGÓLNIENIE PROCENTOWE WYKONANIE PRZYPISU OD ŚRODKÓW TRANSPORTU OSOBY PRAWNE PROCENTOWE WYKONANIE ZALEGŁOŚCI OD ŚRODKÓW TRANSPORTU OSOBY PRAWNE PROCENTOWE WYKONANIE PRZYPISU OD ŚRODKÓW TRANSPORTU OSOBY FIZYCZNE PROCENTOWE WYKONANIE ZALEGŁOŚCI OD ŚRODKÓW TRANSPORTU OSOBY FIZYCZNE PLAN WYKONANIE PLAN WYKONANIE PLAN WYKONANIE 9% 90,51% 9% 93,19% 9% 89,68% 2% 23,69% 18,00% 20,61% 18,00% 7,38% 8% 64,14% 7% 67,86% 7% 71,20% 15,00% 10,21% 15,00% 7,66% 15,00% 7,57% Realizacja wpłat bieżących na zakładanym poziomie pozwoliła na utrzymanie relatywnie wysokiego poziomu wykonania tej kategorii dochodów (93% planu). Niższe od zakładanego było wykonanie wpływów z tytułu zaległego podatku od środków transportowych. Zaległości objęte są postępowaniami egzekucyjnymi, w wyniku których do budżetu Miasta wpływa część zaległości, jednakże w niektórych przypadkach postępowanie zostaje przez organ egzekucyjny umorzone ze względu na nieściągalność, tj. brak majątku zobowiązanego. PODATEK OD SPADKÓW I DAROWIZN dochód z tego tytułu wyniósł ,13 zł, co stanowi 57,4% rocznej prognozy i nominalnie daje mniej wpływów o kwotę 220 tys. zł w stosunku do roku ubiegłego.

89 WYK. 32 PODATEK OD SPADKÓW I DAROWIZN W LATACH [w zł ] % % Rola pozostałych podatków lokalnych pobieranych przez Urząd Miejski, bądź Urząd Skarbowy, tj. podatku rolnego, leśnego oraz podatku od działalności gospodarczej opłacanego w formie karty podatkowej jest stosunkowo niewielka. Ogranicza się do uzupełnienia dochodów własnych gminy. Zrealizowane w 2015 roku wpływy z tych podatków ukształtowały się następująco: KARTA PODATKOWA ,54 zł, tj. 96,0% prognozy rocznej, co jednocześnie daje o 18,4 tys. zł więcej środków aniżeli w roku ubiegłym. PODATEK ROLNY ,89zł, co stanowi 80,0% prognozy rocznej poziom niższy od osiągniętego w roku ubiegłym o około 61,8 tys. zł. Na dochód osiągnięty w 2015 roku składają się wpłaty bieżące w wysokości ,39 pomniejszone o dokonane zwroty w kwocie 252,00 zł, oraz wpłaty zaległe na poziomie 8.092,50 zł. Uzyskane wpływy z ww. podatku kształtowały się na następującym poziomie: osoby prawne w kwocie ,40 zł w tym wpłaty bieżące w kwocie ,60 zł pomniejszone o dokonane zwroty w wysokości 42,00 zł oraz wpłaty zaległe w kwocie 1.889,80 zł, osoby fizyczne w kwocie ,49 zł w tym wpłaty bieżące w wysokości ,79 zł pomniejszone o dokonane zwroty w wysokości 210 zł oraz wpłaty zaległe w wysokości 6.202,70 zł. Zaległości do zapłaty z tytułu podatku rolnego na dzień r. wyniosły ,68 zł, w tym: od osób prawnych zaległości to kwota ,55 zł, z czego 2.430,40 zł to zadłużenie bieżące, natomiast kwota ,15 zł to zadłużenie z lat ubiegłych, od osób fizycznych zaległości wyniosły ,13 zł, z czego kwota ,81 zł to zadłużenie bieżące, natomiast kwota ,32 zł to zadłużenie z lat ubiegłych. Nastąpiło zmniejszenie średniej ceny skupu żyta w stosunku do roku poprzedniego o 11,42%. PODATEK LEŚNY zł, tj. 100% prognozy rocznej poziom wyższy od osiągniętego w roku ubiegłym o około 975 zł czyli o około 7,5%. Na uzyskane dochody w roku sprawozdawczym składały

90 się wpłaty bieżące w kwocie zł oraz wpłaty zaległe w kwocie 5 zł. Uzyskane wpływy z omawianego podatku kształtowały się na następującym poziomie: osoby prawne w kwocie ,00 zł cała kwota stanowi wpłaty bieżące, osoby fizyczne w kwocie 327,00 zł w tym wpłaty bieżące w wysokości 322,00 zł oraz wpłaty zaległe w wysokości 5,00 zł. Zaległości do zapłaty z tytułu podatku leśnego na dzień r. wyniosły 305,00 zł. W całości są to środki należne od osób fizycznych, na które składają się: kwota 61,00 zł jako zadłużenie bieżące oraz kwota 244,00 zł to zadłużenie z lat ubiegłych Wpływy z opłat zł po zmianach zł zł W 2015 roku wykonanie dochodów z opłat zamknęło się kwotą zł, co stanowi 95,0% założonego planu po zmianach. na tym poziomie oznacza, że do budżetu miejskiego wpłynęło o ponad 669 tys. zł więcej środków w porównaniu do roku ubiegłego, co daje wzrost o 1,9%. Dochody z tytułu opłat stanowią 10,8% dochodów własnych i jednocześnie 5,2% dochodów bieżących ogółem zrealizowanych przez miasto Zabrze w 2015 roku. Struktura dochodów z tego źródła kształtuje się następująco: TAB. 38 PORÓWNANIE DOCHODÓW Z OPŁAT W LATACH [w zł ] WYSZCZEGÓLNIENIE WPŁYWY Z OPŁAT, W TYM: za gospodarowanie odpadami za gospodarcze korzystanie ze środowiska za druki prawa jazdy i tablice rejestracyjne za zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych za zajęcie pasa drogowego* skarbowej targowej za korzystanie z przystanków komunikacyjnych i dworców opłata geodezyjna i kartograficzna eksploatacyjnej za wycięcie drzew i krzewów pozostałe *uwzględniono wpływy z reklam

91 WYK. 33 WPŁYWY Z OPŁAT W LATACH [w zł ] Sprawozdanie z wykonania budżetu miasta Zabrze za 2015 rok % % owane wpływy z omawianej kategorii w 2015 roku zostały w głównej mierze uzależnione od realizacji zadania dotyczącego gospodarowania odpadami komunalnymi. Na tę kategorię dochodów przypada 60,7% dochodów z opłat (o 2,1 p.p. więcej niż w 2014 roku). OPŁATY ZA GOSPODAROWANIE ODPADAMI KOMUNALNYMI Opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi to najwyższe w ujęciu nominalnym źródło dochodów w omawianej grupie stanowią one 60,71% całości wpływów z opłat. W roku sprawozdawczym do końca lipca opłaty te pobierane były zgodnie z Uchwałą Nr XXXVIII/569/13 Rady Miasta Zabrze z dnia r. w sprawie zmiany uchwały XXXII/481/12 Rady Miasta Zabrze z dnia 27 grudnia 2012 r. w sprawie ustalenia stawki opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi od właścicieli nieruchomości zamieszkałych oraz stawki opłaty za pojemniki o określonej pojemności od właścicieli nieruchomości niezamieszkałych. Od sierpnia zaczęła obowiązywać nowa uchwała: Uchwała Nr XII/126/15 Rady Miasta Zabrze z dnia 22 czerwca 2015 r. w sprawie ustalenia stawki opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi od właścicieli nieruchomości zamieszkałych oraz stawki opłaty za pojemnik o określonej pojemności od właścicieli nieruchomości niezamieszkałych. Poniższa tabela przedstawia kształtowanie się podstawowych stawek tej opłaty. TAB. 39 PORÓWNANIE STAWEK OPŁAT ZA GOSPODAROWANIE ODPADAMI KOMUNALNYMI W LATACH [w zł ] WYSZCZEGÓLNIENIE DO STAWKA OPŁATY ZA GOSPODAROWANIE ODPADAMI KOMUNALNYMI ZBIERANYMI I ODBIERANYMI W SPOSÓB SELEKTYWNY WYŻSZA STAWKA OPŁATY ZA GOSPODAROWANIE ODPADAMI KOMUNALNYMI, JEŻELI ODPADY KOMUNALNE NIE SĄ ZBIERANE I ODBIERANE W SPOSÓB SELEKTYWNY OD DO OD ,85 ZŁ 8,85 ZŁ 1 ZŁ 13,85 ZŁ 12,85 ZŁ 15,00 ZŁ

92 Uchwalony plan dochodów wyniósł 21,7 mln zł. W trakcie roku dokonano zmniejszeń do kwoty 21,5 mln zł. Przyczyną była nowelizacja ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. W ramach wprowadzonych regulacji prawnych zgodnie z art. 6q ust. 2 kwota opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi nie podlega zaokrągleniu. Realizacja zapisów zmienionej ustawy spowodowała, że wpływy środków finansowych z opłat były mniejsze niż pierwotnie zakładano. W 2015 roku zrealizowano dochody w wysokości 21,4 mln zł. W odniesieniu do planu rocznego na poziomie 21,5 mln zł oznacza to wykonanie 99,4% prognozy rocznej. Ponadto w związku z Rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 16 grudnia 2014 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (Dz. U. z dnia 30 grudnia 2014 r., poz. 1952) dokonano zmiany klasyfikacji dla dochodów z tytułu opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi przeniesienie z działu 900 do 756. OPŁATY I KARY ZA GOSPODARCZE KORZYSTANIE ZE ŚRODOWISKA Kolejną grupę dochodów w ramach omawianej kategorii stanowią wpływy z tytułu opłat i kar za gospodarcze korzystanie ze środowiska. Podmioty gospodarcze wnoszą wyżej wymienione opłaty na rachunek Marszałka Województwa Śląskiego, w tym opłaty za emisję gazów, odprowadzanie ścieków oraz składowanie odpadów. Zgodnie z art. 402 ustawy prawo ochrony środowiska wpływy z tytułu opłat i kar stanowią odpowiednio w 20% dochód budżetu gminy, a w 10% dochód budżetu powiatu, za wyjątkiem opłat i kar za składowanie i magazynowanie odpadów, które to w 50% odprowadzane są do budżetów gmin. Urząd Marszałkowski przekazuje wpływy w odpowiednich proporcjach na rachunek budżetu Miasta. Na wysokość wpływów do budżetu Miasta Zabrze z tytułu omawianych opłat przełożenie mają w głównej mierze opłaty za składowanie odpadów. Za rok 2015 wysokość wpływów w części gminnej osiągnęła wartość zł, a w części powiatowej zł. Ogółem w 2015 roku odnotowano znaczny wzrost wykonania tych dochodów w stosunku do roku 2014 o 842 tys. zł. Jeśli chodzi o opłaty za korzystanie ze środowiska, to plan w części gminnej określono na 2,25 mln zł, a wykonanie osiągnęło 2,26 mln zł (wykonano 100,6% planu), a w powiatowej plan to 800 tys. zł, przy wykonaniu 816,3 tys. zł (wykonano 102% planu. W przypadku kar za korzystanie ze środowiska w części gminnej zaplanowano 10 tys. zł dochodów, a w powiatowej 5 tys. zł. W 2015 r. Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Katowicach nie nałożył kar za gospodarcze korzystanie ze środowiska na żaden z podmiotów gospodarczych prowadzących działalność gospodarczą na terenie miasta Zabrze. Zatem z tytułu kar w 2015 roku nie osiągnięto żadnych dochodów.

93 OPŁATA ZA DRUKI PRAWA JAZDY ORAZ TABLICE REJESTRACYJNE W zakresie realizacji opłat za druki prawa jazdy oraz tablice rejestracyjne odnotowano w omawianym okresie dochody w kwocie ponad 2,9 mln zł wobec prognozy rocznej w wysokości 3,1 mln zł, co oznacza wykonanie na poziomie 95% założonego planu. Jednocześnie w porównaniu do roku ubiegłego wpływy w tym zakresie są wyższe o 95,71 tys. zł. OPŁATA ZA ZEZWOLENIA NA SPRZEDAŻ NAPOJÓW ALKOHOLOWYCH W 2015 roku czwartym pod względem wielkości źródłem dochodów budżetowych w grupie opłat są środki uzyskiwane z tytułu opłaty za zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych. Zezwolenia te wydawane są dla lokali gastronomicznych oraz sklepów. Poszczególne podmioty uiszczają roczną opłatę na podstawie złożonego wniosku, przy czym wysokość wpłat zależy od wartości obrotów napojami alkoholowymi brutto. Placówki osiągające większą wartość sprzedaży płacą wyższy procent od obrotów. Całość dochodów pozyskanych z tego tytułu musi być w danym roku budżetowym przeznaczona na realizację zadań przeciwdziałania alkoholizmowi i innym uzależnieniom. W omawianym okresie wykonanie założonej prognozy rocznej na poziomie 92,5% dało wpływy z tytułu omawianej opłaty w wysokości zł. Jest to poziom o 210 tys. zł niższy aniżeli ubiegłoroczny. Liczba ważnych zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych na dzień roku wyniosła szt. i była mniejsza od prognozy o 61 szt. W porównaniu do roku ubiegłego oznacza to spadek liczby zezwoleń o 524 sztuk. Zmniejszyła się również liczba punktów sprzedaży napojów alkoholowych, i tak limit wykorzystany dla handlu to 327 punktów (335 w 2014) na 400 możliwych, a limit wykorzystany dla gastronomii to 94 punktów (99 w 2014) na 200 możliwych. OPŁATA ZA ZAJĘCIA PASA DROGOWEGO Kolejną grupę dochodów z opłat uzyskanych w 2015 roku, stanowią opłaty z tytułu zajęcia pasa drogowego, a także opłaty za umieszczanie reklam w pasie drogowym. omawianych opłat w 2015 roku w wysokości 1,3 mln zł dało 65,5% zakładanej prognozy rocznej i jednocześnie taki poziom realizacji oznacza o 293,9 tys. zł mniejsze dochody od osiągniętych w 2014 roku. OPŁATA SKARBOWA W 2015 roku wykonanie dochodów z tytułu opłaty skarbowej wyniosło ,51 zł, co dało 81,9% prognozy rocznej i jest to jednocześnie mniej od środków otrzymanych z tego tytułu w 2014 roku o około 138,7 tys. zł. Na wysokość uzyskanych dochodów ma wpływ ilość dokonanych

94 czynności urzędowych, wydanych zaświadczeń oraz innych dokumentów objętych obowiązkiem dokonania wpłaty zgodnie z ustawą o opłacie skarbowej. OPŁATA TARGOWA W 2015 roku wpływy budżetowe z tytułu opłaty targowej zostały zaplanowane na poziomie 700 tys. zł, z czego zrealizowano 97,6%. Nominalnie dało to kwotę 683,5 tys. zł. Na dochód składają się wpłaty bieżące w wysokości ,75 zł oraz wpłaty zaległe w kwocie 705,65 zł. Zaległości do zapłaty z tytułu opłaty targowej na dzień r. wyniosły ,03 zł, a cała kwota stanowi zadłużenie z lat ubiegłych. Dochody z tytułu opłaty targowej realizowane są przez inkasentów powołanych przez Radę Miasta w Zabrzu, gdzie znaczący udział posiada Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji w Zabrzu Sp. z o.o. oraz Zabrzańska Agencja Realizacji Inwestycji Sp. z o.o. Niższe środki uzyskane z opłaty targowej w porównaniu do roku ubiegłego podyktowane są w głównej mierze prowadzoną modernizacją targowiska. Zasady ustalania i poboru oraz terminy płatności opłaty targowej na terenie miasta Zabrze określa Uchwała Nr XVII/207/11 Rady Miejskiej w Zabrzu z dnia 12 grudnia 2011 r. w sprawie: określenia stawek opłaty targowej na terenie miasta Zabrze. Wysokość wynagrodzenia za inkaso wynosi 50% i 90% sumy pobranej i przekazanej opłaty targowej i wynika z Uchwały Nr XVI/197/11 Rady Miejskiej w Zabrzu z dnia 12 grudnia 2011 r. w sprawie poboru podatku od nieruchomości, podatku rolnego, podatku leśnego oraz opłaty targowej w drodze inkasa na terenie Miasta Zabrze. OPŁATA ZA KORZYSTANIE Z PRZYSTANKÓW KOMUNIKACYJNYCH I DWORCÓW Kolejne źródło dochodów w ramach omawianej kategorii realizowane jest przez jednostkę Miejski Zarząd Dróg i Infrastruktury Informatycznej. Założona na 2015 rok prognoza roczna na poziomie 640 tys. zł została zrealizowana w 102,9%, co nominalnie daje kwotę blisko 658,7 tys. zł i jednocześnie jest to o ok. 3% więcej niż w roku poprzednim (wzrost o prawie 20 tys. zł). Opłata ta pobierana jest miesięcznie od operatorów i przewoźników za każde zatrzymanie środka transportu na przystanku komunikacyjnym lub dworcu na mocy Uchwały Nr XII/121/11 Rady Miejskiej w Zabrzu z dnia 4 lipca 2011 r. w sprawie określenia przystanków i dworców komunikacji miejskiej, których właścicielem lub zarządzającym jest miasto Zabrze oraz ustalenia warunków i zasad korzystania z przystanków i dworców komunikacji miejskiej na terenie miasta Zabrze.

95 OPŁATA GEODEZYJNA I KARTOGRAFICZNA Wpływy z opłaty geodezyjnej i kartograficznej zamknęły się w 2015 roku kwotą 568 tys. zł wobec przyjętego planu z tego tytułu na poziomie 600 tys. zł daje to wykonanie 94,7% prognozy rocznej i jednocześnie wzrost w odniesieniu do roku 2014 o 6,2 tys. zł. OPŁATY ZA PŁATNE PARKOWANIE W 2015 roku zrealizowano dochody z tytułu opłat za płatne parkowanie w wysokości 223,3 tys. zł, przy prognozie rocznej na poziomie 247 tys. zł (czyli zrealizowano 90,4% planu), a nominalne wykonanie jest o 8,8 tys. zł niższe od ubiegłorocznego. OPŁATA EKSPLOATACYJNA Opłata eksploatacyjna uzyskiwana jest od podmiotów gospodarczych zajmujących się eksploatacją surowców. W myśl przepisów Prawa geologicznego i górniczego dochód z opłaty eksploatacyjnej jest dzielony pomiędzy gminę a Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, z czego gminie przysługuje 60% udziału we wpływach z opłaty eksploatacyjnej pobranej na jej terenie. Na 2015 rok dochody z tytułu opłaty eksploatacyjnej zostały zaplanowane w wysokości 426 tys. zł, zgodnie z pisemnym oświadczeniem podatników o prognozowanym wydobyciu kopalin na terenie miasta Zabrze. Zrealizowane wpływy z tego tytułu to kwota 214 tys. zł, która wynika ze złożonych Informacji dotyczących opłaty za wydobytą kopalinę. W odniesieniu do roku 2014 jest to poziom niższy o 266,5 tys. zł. OPŁATY ZA KONCESJE I LICENCJE Dochody uzyskiwane z tytułu udzielenia licencji na transport drogowy i na taksówki oraz z tytułu pobierania opłat dotyczących instruktorów prowadzących ośrodki szkoleń kierowców zostały wykonane w okresie sprawozdawczym w wysokości 52 tys. zł przy założonym planie na poziomie 166 tys. zł, czyli 31,3% prognozy rocznej i jest nominalnie niższe o 3,4 tys. zł od wpływów uzyskanych z tego źródła w analogicznym okresie roku ubiegłego. Wśród przyczyn niewykonania założonego planu dochodów można wymienić m.in. niedopełnianie obowiązku wymiany licencji przez przedsiębiorców wykonujących krajowy transport drogowy oraz spadającą liczbę taksówkarzy. OPŁATA ADIACENCKA W roku 2015 pozyskano z tego źródła ok. 38 tys. zł, przy planie w wysokości 20 tys. zł. Oznacza to, że wykonanie przekracza plan o ok. 90%. Opłata adiacencka należna jest od tych właścicieli lub

96 użytkowników wieczystych nieruchomości, których wartość nieruchomości wzrosła na skutek takich zdarzeń jak: podział nieruchomości, scalenie i podział nieruchomości, budowa urządzeń infrastruktury technicznej z udziałem środków Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego. Opłata adiacencka ustalana jest na podstawie decyzji wójta, burmistrza, prezydenta miasta, przy czym wysokość stawki procentowej tej opłaty jest ustalana przez radę gminy w drodze uchwały (w Zabrzu jest to Uchwała nr XXVI/386/2000 Rady Miejskiej w Zabrzu z dnia 20 listopada 2000 roku w sprawie ustalenia wysokości stawki procentowej opłaty adiacenckiej na obszarze Gminy Miejskiej Zabrze). Wysokość stawki jest również ustalana w uchwale o scaleniu i podziale nieruchomości (w przypadku przeprowadzania takiej procedury). OPŁATA PRODUKTOWA Na 2015 rok uzyskano z tytułu opłaty produktowej wpływy na poziomie 7,8 tys. zł bez założonej prognozy dochodów. Wysokość przedmiotowej opłaty zależy od ilości selektywnie zebranych odpadów na terenie miasta. Przedsiębiorcy wprowadzający na terytorium kraju produkty w opakowaniach mają obowiązek zapewnienia odzysku, a w szczególności recyklingu odpadów opakowaniowych. Natomiast przedsiębiorcy, którzy nie osiągnęli docelowego poziomu odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych są zobowiązani do wpłacenia opłaty produktowej do właściwego według siedziby Urzędu Marszałkowskiego. Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w ustawowo określonych terminach przekazuje gminom środki pochodzące z opłat produktowych w wysokości proporcjonalnej do ilości odpadów przekazanych do odzysku i recyklingu wskazanych przez gminy w sprawozdaniach. OPŁATY Z INNYCH TYTUŁÓW Pozostałe dochody mają dla budżetu miasta Zabrze mniejsze znaczenie. Zaplanowano 28,6 tys. zł, a uzyskano kwotę 68,7 tys. zł, w tym w szczególności z tytułu: opłat za usunięcie pojazdu i jego parkowanie plan na poziomie 25 tys. zł, a wykonanie w wysokości 56,8 tys. zł, przejazdu pojazdów ponadnormatywnych wykonanie na w wysokości 4 tys. zł, przy planie na poziomie 3 tys. zł, opłata dodatkowa za udzielenie ślubu poza Urzędem Stanu Cywilnego w Zabrzu wykonanie 4 tys. zł, przy czym był to dochód nieplanowany,

97 opłata z tytułu ustanowienia hipoteki wykonanie 3 tys. zł, przy czym był to dochód nieplanowany. W roku sprawozdawczym przyjęto również prognozę dochodów na poziomie 100 tys. zł z tytułu opłaty za wycięcie drzew i krzewów. W roku sprawozdawczym nie pozyskano jednak takich środków Dochody uzyskiwane przez jednostki budżetowe gminy i powiatu po zmianach zł zł zł Na dochody uzyskiwane przez jednostki budżetowe gminy i powiatu składają się środki odprowadzane przez poszczególne jednostki budżetowe łącznie z Urzędem Miejskim, z wyłączeniem w szczególności wpływów z majątku, środków związanych z realizacją zadań z zakresu administracji rządowej, odsetek od środków finansowych gromadzonych na rachunkach bankowych i odsetek od nieterminowo przekazywanych należności stanowiących dochody Miasta, które zostały ujęte i omówione w odpowiednich pozycjach. Dochody ogółem z tego źródła osiągnięte w 2015 roku to kwota 23 mln zł, co daje 73% zmienionej prognozy na ten rok i jednocześnie 77% planu pierwotnie założonego. i wykonanie w tym źródle w podziale na gminę i powiat kształtuje się następująco: TAB. 40 PORÓWNANIE DOCHODÓW UZYSKANYCH PRZEZ JEDNOSTKI BUDŻETOWE W CZĘŚCI ZADAŃ GMINNYCH I POWIATOWYCH W 2015 ROKU [w zł ] WYSZCZEGÓLNIENIE PLAN PIERWOTNY PLAN PO ZMIANACH WYKONANIE % WYKONANIA STRUKTURA WYKONANIA OGÓŁEM: % 10% JEDNOSTKI BUDŻETOWE GMINY % 62,15% JEDNOSTKI BUDŻETOWE POWIATU % 37,85% Zdecydowana większość dochodów uzyskana w 2015 roku w tej grupie dotyczy części gminnej, gdzie udział w strukturze to 62%, przy czym wykonanie na poziomie około 14,3 mln zł jest niższe od wpływów z tego źródła osiągniętych w roku poprzednim o 18 mln zł. Natomiast środki odprowadzone przez powiatowe jednostki budżetowe dały 38% dochodów ogółem z jednostek, a wykonanie na poziomie 8,7 mln zł jest niższe od ubiegłorocznego o około 1,1 mln zł. Poniżej zaprezentowano porównanie dochodów uzyskanych przez jednostki gminy i powiatu w latach

98 WYK. 34 REALIZACJA DOCHODÓW UZYSKIWANYCH PRZEZ JEDNOSTKI BUDŻETOWE GMINY I POWIATU W LATACH [w zł ] % 45% Poniższa tabela prezentuje porównanie wpływów z omawianej kategorii dochodów. TAB. 41 PORÓWNANIE DOCHODÓW Z JEDNOSTEK BUDŻETOWYCH GMINY I POWIATU W LATACH [w zł ] WYSZCZEGÓLNIENIE do 2014 (%) JEDNOSTKI GMINNE % dochody z Zabrzańskiego Kompleksu Rekreacji % dochody uzyskiwane przez Urząd Miejski % dochody z placówek oświatowych przygotowanie posiłków i pobyt ponad podstawę programową % dochody z MOPR % dochody z Jednostki Obsługi Finansowej Gospodarki nieruchomościami % dochody z Izby Wytrzeźwień % zwrot nadmiernie pobranej dotacji oraz pozostałe dochody % dochody ze Żłobka Miejskiego % dochody z Miejskiego Zarządu Dróg i i Infrastruktury Informatycznej % dochody z Miejskiego Ogrodu Botanicznego % dochody ze Straży Miejskiej % JEDNOSTKI POWIATOWE % dochody z Domów Pomocy Społecznej % zwrot nadmiernie pobranej dotacji oraz pozostałe dochody % dochody z Bursy Szkolnej opłaty za pobyt wychowanków % dochody uzyskiwane przez Urząd Miejski % dochody Dom Dziecka % dochody z Centrum Wsparcia Kryzysowego Dzieci i Młodzieży % dochody z MOPR % dochody z placówek oświatowych przygotowanie posiłków % dochody z Powiatowego Urzędu Pracy dochody z Komendy Miejskiej Państwowej Straży Pożarnej % dochody z Miejskiego Zarządu Dróg i Infrastruktury Informatycznej %

99 W roku 2015 największą część w ramach kategorii dochodów uzyskiwanych przez jednostki budżetowe gminy i powiatu wypracowały Domy Pomocy Społecznej. Wartość dochodów z tej grupy jednostek to łącznie 7,8 mln zł co stanowi 34% omawianej grupy dochodów. Jest to jednocześnie o około 3 % więcej w stosunku do wcześniejszego okresu sprawozdawczego. Kolejną jednostką pod względem wolumenu odprowadzonych środków był Zabrzański Kompleks Rekreacji. Dochody z tej jednostki to 6 mln zł co dało udział na poziomie przeszło ¼ w tej grupie (26%). Rok 2015 był też drugim z rzędu, kiedy ta Jednostka odprowadziła środki w wysokości około 6 mln zł w 2012 roku dochody wyniosły 2,5 mln zł a w ,2 mln zł. Na miejscu trzecim uplasował się Urząd Miejski, z którego pochodzi 3,9 mln zł dochodów (część gminna to 3,8 mln zł, a powiatowa ok. 100 tys. zł). Jednostka ta wypracowała około 17% dochodów w omawianej kategorii. Wartość dochodów pochodzących z Urzędu Miejskiego jest niższa od wartości zanotowanej we wcześniejszym roku o 19,2 mln zł, głównie jako konsekwencja uzyskania w roku ubiegłym znacznych jednorazowych wpływów z tytułu odszkodowań oraz kar. Wśród dochodów odprowadzonych przez Urząd Miejski wyszczególnić należy następujące pozycje, biorąc pod uwagę ich udział w strukturze: pozostałe dochody z wykonaniem na poziomie 859 tys. zł to głównie wpływy z tytułu: odszkodowań, w związku z przejściem na mocy decyzji Wojewody Śląskiego o lokalizacji drogi publicznej prawa własności nieruchomości, dotychczas stanowiących własność Gminy Miejskiej Zabrze na rzecz Województwa Śląskiego dla zadania Budowa przyłączenia autostrady A1 z autostradą A4 poprzez przebudowę ponadregionalnego układu komunikacyjnego północpołudnie. Etap 1 połączenie węzła Wspólna z węzłem DTŚ de Gaulle a (korekta o nadpłacony podatek VAT) kwota 224 tys. zł, zwrot nadpłaconej w 2014 roku składki na PFRON 123 tys. zł, odszkodowań zwróconych przez spółdzielnie mieszkaniowe za niedostarczenie lokali socjalnych 121 tys. zł, odszkodowań za wyrządzone zniszczenia mienia Miasta, m.in. od zdewastowanej fontanny i oświetlenia przy placu Krakowskim oraz zdewastowanej fontanny przy ul. de Gaulle a, od ukradzionych i uszkodzonych ławek oraz koszy na śmieci, od zniszczonych szlabanów leśnych przy wjeździe na teren lasu komunalnego oraz odszkodowania uzyskane za uszkodzone słupy oświetlenia ulicznego po kolizjach drogowych kwota 74 tys. zł, odszkodowania z tytułu gwarancji należytego wykonania umowy i usunięcia wad i usterek z tytułu prowadzonych termomodernizacji budynku placówki oświatowej kwota 52 tys. zł, wpłaty przedawnionych depozytów dotyczących wadiów oraz zabezpieczenia należytego wykonania umów, jak również innych niepobranych świadczeń w latach kwota 40 tys. zł,

100 Sprawozdanie z wykonania budżetu miasta Zabrze za 2015 rok dochodów jednostki Urząd Miejski z tytułu wynagrodzenia płatnika, których wolumen uzależniony jest od wysokości wypłacanych świadczeń pokrywanych przez ZUS oraz terminowego regulowania zaliczek na podatek dochodowy kwota 10 tys. zł, kary umowne dla których wartość wpływów osiągnęła poziom 724 tys. zł, przy planie w wysokości 445 tys. zł (niższe wykonanie w porównaniu do roku ubiegłego o około 1,8 mln zł) uzyskane m.in. z tytułu realizacji zadania majątkowego pn. Makroniwelacja terenu i nasypów budowlanych pomiędzy trasą DTŚ a potokiem Czarniawka w Zabrzu (kwota 375 tys. zł), Europejski Ośrodek Kultury Technicznej i Turystyki Przemysłowej (kwota 85 tys. zł), Budowa przedszkola przy ul. Lipowej w Zabrzu (kwota 42 tys. zł), Kompleksowe uzbrojenie terenów inwestycyjnych w północnej części miasta Zabrze (kwota 13 tys. zł), Modernizacja budynku Zespołu Szkół Nr 20 przy ul. Gagarina 2 (kwota 77 tys. zł), a także od zadania w zakresie gospodarki odpadami (kwota 28 tys. zł z tytułu kar naliczonych Firmie ASA Polska z tytułu niewłaściwej realizacji umowy na wywóz odpadów komunalnych) i umów dotyczących wykonania operatów szacunkowych przez rzeczoznawców majątkowych (kwota 25 tys. zł). zwrot nadmiernie pobranej dotacji z tytułu rozliczenia VAT w ramach zadania Europejski Ośrodek Kultury Technicznej i Turystyki Przemysłowej w Zabrzu wykonanie na poziomie 630 tys. zł, co dało niższe środki w porównaniu do roku ubiegłego o 280 tys. zł. ustawowe przejęcie spadku w 2015 uzyskano dochody o wartości 614 tys. zł zgodnie z art. 935 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny: w przypadku braku małżonka spadkodawcy, jego krewnych i dzieci małżonka spadkodawcy, powołanych do dziedziczenia z ustawy, spadek przypada gminie ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy jako spadkobiercy ustawowemu. Jeżeli ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy w Rzeczypospolitej Polskiej nie da się ustalić albo ostatnie miejsce zamieszkania spadkodawcy znajdowało się za granicą, spadek przypada Skarbowi Państwa jako spadkobiercy ustawowemu, rozliczenie z podatku VAT wpływy do budżetu miasta o wartości 555 tys. zł, tj. na poziomie 26% założonej prognozy, jednocześnie oznacza to, że odzyskana kwota z tytułu VAT była wyższa o 187 tys. zł w stosunku do poprzedniego roku, przygotowanie nieruchomości do sprzedaży dało wpływy o wartości 186,5 tys. zł, czyli 62,2% planu. Wartość wpływów wyniosła ok. ¾ wpływów z roku poprzedniego. Wpłaty te prognozowane są na poziomie planowanej sprzedaży nieruchomości przy zastosowaniu stawek opłat wynikających z Zarządzenia Prezydenta Miasta Zabrze nr 979/ON/2010 z r. w sprawie ustalania wysokości odpłatności za czynności związane z przygotowaniem do zbycia nieruchomości stanowiących własność Gminy Miejskiej Zabrze.

101 dochody z egzekucji wyniosły w 2015 roku 172,8 tys. zł, co oznacza, że zrealizowano 104% planu ustalonego na 166 tys. zł; z tego tytułu uzyskano o 5,9 tys. zł więcej (3,5%) niż w roku poprzednim; na wykonanie powyższego dochodu w 2015 roku składają się wyegzekwowane koszty egzekucyjne w prowadzonych postępowaniach na podstawie otrzymanych tytułów wykonawczych dotyczących świadczeń z tytułu: podatków i opłat lokalnych, opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi, grzywien z tytułu mandatów kredytowych nakładanych przez Straż Miejską, opłat za pobyt w Izbie Wytrzeźwień, zobowiązań z Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie, opłat za parkowanie w strzeżonej strefie płatnego parkowania pobieranych przez Miejski Zarząd Dróg i Infrastruktury Informatycznej. Koszty egzekucyjne są wynikiem wysokości należności wykazanej w tytułach wykonawczych oraz ilości tytułów, które wpłynęły do organu egzekucyjnego i tak w 2015 roku wystawiono ogółem szt. pokwitowań w zakresie kosztów egzekucyjnych oraz zawiadomień o zajęciu praw majątkowych przy planowanej ilości szt., dochody z obiektów gospodarki komunalnej osiągnęły w roku sprawozdawczym wartość 151,8 tys. zł; na uzyskaną kwotę złożyły się dochody z następujących tytułów: sprzedaży drewna z lasu i z terenów miejskich, gdzie uzyskano 45 tys. zł, przy planie w wysokości 20 tys. zrealizowano zatem 225% założonej kwoty. Jest to jednak o 89,7 tys. zł mniej niż w roku Wielkość dochodu zależna jest od popytu na drewno, oraz od ilości wyciętego drewna na terenie lasu, jak również z terenów miejskich. Ponadto Zarządzeniem nr 823/IK/2013 Prezydenta miasta Zabrze z dnia 26 sierpnia 2013 r. w sprawie zagospodarowania drewna użytkowego i opałowego pozyskanego w lesie komunalnym i z wycinki drzew na terenach miasta Zabrze ujednolicono ceny sprzedaży drewna z miejsca wyróbki i ze składnicy. W 2015 roku sprzedano 938,7mp drewna opałowego oraz 320,5 m³ drewna użytkowego. Oprócz tego 222,5 mp drewna opałowego wydano nieodpłatnie podopiecznym Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w Zabrzu zgodnie z wyżej wspomnianym Zarządzeniem. zwrot kosztów oświetlenia przy planie 60 tys. zł uzyskano dochód w wysokości 47,9 tys. zł. Zrealizowano zatem 80% zakładanego planu. Kwota ta jest o ok. 1,9 tys. zł wyższa od ubiegłorocznych dochodów. Opłaty z tytułu zużycia energii elektrycznej wynikają z zawartych umów dotyczących rozliczenia za dostarczoną energię do podświetlenia tablic reklamowych oraz targowisk w Zabrzu. dzierżawa słupów ogłoszeniowych w 2015 roku zanotowano dochody z tego tytułu w wysokości 47,7 tys. zł, co oznacza wykonanie 120,7 % planu ustalonego na 39 tys. zł.

102 Sprawozdanie z wykonania budżetu miasta Zabrze za 2015 rok odszkodowania kategoria dotyczy odszkodowań za niszczenie mienia gminy (takich jak słupy oświetlenia ulicznego czy fontanny) w wysokości 73,9 tys. zł. Ponadto wyegzekwowano dochody z tytułu odszkodowań za niszczenie mienia z lat ubiegłych ( ) w wysokości 5,1 tys. zł. grobownictwo ta kategoria przyniosła dochody w wysokości 42,2 tys. zł, co oznacza, że przy planie 50 tys. zł wykonanie wyniosło 84,4%. Poziom wykonania jest pochodną zapotrzebowania na usługi pogrzebowe. Biorąc pod uwagę dochody z 2014 roku, oznacza, że wartość wykonania omawianego źródła zmniejszyła się o 28,1%. dochody z darowizn w 2015 wyniosły 4,5 tys. zł. Poza dochodami opisanymi powyżej w tej kategorii, wpływy do budżetu Miasta odprowadzane były przez następujące jednostki budżetowe: Domy Pomocy Społecznej jak wspomniano powyżej stanowiły w 2015 najważniejsze źródło w grupie dochodów z jednostek budżetowych z udziałem w strukturze na poziomie 34%. Wpływy z tego tytułu wyniosły w omawianym okresie 7,8 mln zł czyli więcej o 197 tys. zł w porównaniu z rokiem wcześniejszym (trzy procentowy wzrost). Dynamika omawianych dochodów jest wynikiem stale rosnącej ilości osób przyjętych do Domów Pomocy Społecznej po 1 stycznia 2004 roku, przy czym przekłada się to na adekwatne zmniejszenie dotacji z Budżetu Państwa przeznaczonej na to zadanie, jak również poziomem odpłatności za pobyt w tych jednostkach. Zabrzański Kompleks Rekreacji od czasu otwarcia basenu Aquarius Kopernik 5 lutego 2014 roku znacząco wzrosły wpływy z tej Jednostki w 2015 dochód ten wyniósł 6 mln zł. Na tak dużą realizację dochodów miały wpływ otrzymane środki z odszkodowania z tytułu nienależytego wykonania umowy w ramach prowadzonej inwestycji w latach poprzednich pn. Budowa Krytego Basenu Kąpielowego w omawianym okresie Jednostka otrzymała środki w wysokości ponad 2,7 mln zł, a także środki z tytułu opłat za świadczenie przez tą Jednostkę usługi w wysokości ponad 2,7 mln zł (co dało wzrost o ponad 831 tys. zł w stosunku do roku 2014), jak również dochody z wynajmowanych powierzchni w wysokości 365 tys. zł (więcej o 128 tys. zł do roku 2014). Jednostki oświatowe łącznie środki odprowadzone przez jednostki oświatowe wniosły prawie 1,4 mln zł, co oznacza wzrost w stosunku do roku wcześniejszego o ok. 58 tys. zł (wzrost o 4% i 6% udziału w dochodach z jednostek budżetowym miasta Zabrze). Odprowadzane do budżetu miasta dochody uzyskiwane są przez poszczególne oświatowe jednostki budżetowe z tytułu: pobytu dzieci w placówkach ponad podstawę programową gdzie uzyskano środki w wysokości zł (w roku 2014 uzyskano środki w wysokości prawie zł),

103 opłat za przygotowanie posiłków kwota wykonania to 49,7 tys. zł (w roku 2014 wyniosła 46,5 tys. zł), opłat za pobyt wychowanków w Bursie Szkolnej wykonanie w wysokości to 188,9 tys. zł (w roku 2014 wyniosło 182,8 tys. zł). Placówka ta zapewnia opiekę i wychowanie uczniom w okresie pobierania nauki poza miejscem stałego zamieszkania. Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie łącznie w zakresie zadań gminnych i powiatowych zamknęło się kwotą 1,1 mln zł, co dało 97,5% założonej prognozy rocznej i wzrost wartości dochodów w stosunku do roku wcześniejszego o 10%. W skład tej grupy wchodzą środki uzyskane przez tą Jednostkę w szczególności z tytułu: wpłat z obowiązku alimentacyjnego na rzecz osób, które przebywają w Domach Pomocy Społecznej od spokrewnionych w pierwszej linii (na podstawie art. 61 ust. 2 pkt 2 ustawy o pomocy społecznej) wysokość uzyskana w roku 2015 to 350,8 tys. zł (w 2014 roku była to kwota 241,3 tys. zł), środków stanowiących zwroty nienależnie pobranych świadczeń w latach ubiegłych wysokość wykonania to kwota w wysokości 424,3 tys. zł (w roku 2014 była to kwota 447,2 tys. zł). Środki te na bieżąco odprowadzane są do Budżetu Państwa, wraz z naliczonymi od nich odsetkami, które w 2015 roku wyniosły 99 tys. zł (w 2014 r. 101 tys. zł), odpłatności za korzystanie ze świadczeń opiekuńczych wykonanie w kwocie 115,2 tys. zł (a w 2014 r. 111,1 tys. zł), pozostałych dochodów Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w ramach których Jednostka odprowadziła na rachunek Miasta środki w wysokości ponad 106 tys. zł (a w 2014 roku była to kwota 98,5 tys. zł), w tym największą pozycję stanowią m.in. wpłaty za pobyt w mieszkaniach chronionych (46,7 tys. zł), wpłaty rodziców biologicznych za pobyt dzieci w rodzinach zastępczych (kwota 32,4 tys. zł), darowizny dla podopiecznych Dzielnicowych Punktów Pomocy Społecznej (są to darowizny wpłacane od darczyńców m.in. z okazji mikołajek i w 2015 roku wyniosły 10,3 tys. zł), dochody z najmu (2,6 tys. zł), wpływy z tytułu wynagrodzenia płatnika. Jednostka Obsługi Finansowej Gospodarki Nieruchomościami osiągnięte wpływy w omawianej grupie dochodów to kwota 932 tys. zł, co stanowi 86% planu rocznego. Środki odprowadzone przez tą Jednostkę w omawianym okresie są jednocześnie niższe od wpływów z roku ubiegłego, kiedy to uzyskano znaczne wpływy z tytułu rozliczenia podatku VAT związanego z zakupami opodatkowanymi na cele realizacji inwestycji pn.: Budowa Centrum Matki i Dziecka. Realizacja planowanych dochodów jest pochodną wystawianych faktur za zakupywane usługi i roboty budowlane opodatkowane podatkiem od towarów i usług.

104 Izba Wytrzeźwień dochody zostały zrealizowane w wysokości 353 tys. zł, co daje 112% prognozy rocznej, i jest to o około 7,4 tys. zł mniej w porównaniu do ubiegłego roku. W 2015 roku podstawą cennika za pobyt w Izbie była Uchwała nr L/738/14 Rady Miasta z dnia r. W roku 2015 do Izby Wytrzeźwień przyjęto pacjentów 115,4% planu określonego na 3 tys. osób. Żłobek Miejski wykonanie dochodów za 2015 rok wyniosło 296 tys. zł, tj. 95% prognozy rocznej, przy czym jest to mniej o 10 tys. zł aniżeli w roku ubiegłym realizacja dochodów uzależniona jest od liczby dzieci uczęszczających do Żłobka oraz wysokości stawek opłat miesięcznych. Miejski Zarząd Dróg i Infrastruktury Informatycznej wykonanie w omawianym okresie na poziomie ponad 245 tys. zł, o ponad 958 tys. zł mniej niż w roku 2014, w tym największą pozycję stanowią dochody ze sprzedaży materiałów brukowych (kwota 197,6 tys. zł) i kary za transport wielkogabarytowy bez zezwolenia oraz kary za zajęcie pasa bez zezwolenia (26,2 tys. zł). Poza wskazanymi powyżej wpływami Jednostka ta realizuje dochody, które zostały scharakteryzowane w części informacji dotyczącej opłat, w tym w szczególności opłaty związane z korzystaniem z przystanków komunikacyjnych i dworców, opłaty parkingowe oraz opłaty za zajęcie pasa drogowego. Miejski Ogród Botaniczny uzyskane przez tą Jednostkę środki w wysokości 61,1 tys. zł dały 87,3% założonej prognozy rocznej. Środki odprowadzone przez tą Jednostkę pochodzą głównie ze sprzedaży biletów wstępu oraz sprzedaży kwiatów i roślin doniczkowych. Dom Dziecka wykonanie na poziomie 47,4 tys. zł, dochody te pochodzą głównie z wpłat darczyńców i zostały przeznaczone na cele wskazane przez podmioty przekazujące środki. Kolejnym zrealizowanym dochodem jest wynagrodzenie płatnika. Ponadto w trakcie roku otrzymano nieplanowany dochód z tytułu odszkodowania z ubezpieczenia AC za szkodę powstałą na samochodzie służbowym. Centrum Wsparcia Kryzysowego Dzieci i Młodzieży Jednostka ta jest całodobową wielofunkcyjną placówką opiekuńczowychowawczą działającą w oparciu o ustawę z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (liczba miejsc w placówce 77, co dało wzrost o 10 w porównaniu do roku ubiegłego). W 2015 roku Jednostka odprowadziła środki w wysokości 41,6 tys. zł, co stanowi 176% zakładanej prognozy rocznej. Na tę kwotę składały się darowizny na rzecz wychowanków (34,9 tys. zł), wynagrodzenia płatnika (5,5 tys. zł) oraz wpływy alimentów od rodziców (1,2 tys. zł). Powiatowy Urząd Pracy dochody z tej jednostki w 2015 roku wyniosły 10,5 tys. zł. Jednostka uzyskała dochody z tytułu zwrotu VAT w związku z realizacją projektu Kierunek

105 Przedsiębiorczość. Wpłat dokonali uczestnicy projektu, którzy otrzymali w 2014 roku jednorazowe środki na rozpoczęcie działalności gospodarczej i byli zobowiązani do zwrotu odzyskanego VAT z Urzędu Skarbowego na konto projektu. Oprócz tego uzyskano odsetki od nieterminowego zwrotu należności oraz zwrot od Lidera Projektu Szansa na przyszłość. Straż Miejska dochódd z tej jednostki wyniósł w roku sprawozdawczym 4,6 tys. zł. Komenda Miejska Państwowej Straży Pożarnej wpływy z tej jednostki wyniosły w 2015 roku 1,7 tys. zł zwrot za zużytą energię elektryczną w IV kwartale 2014 r. zwrot nadmiernie pobranej dotacji oraz pozostałe dochody w 2015 roku kategoria ta wyniosła 842 tys. zł, w tym kwota 662,5 tys. zł stanowi zwroty nadmiernie pobranych dotacji w latach ubiegłych (w szczególności przez niepubliczne placówki oświatowe w wysokości 475 tys. zł oraz podmioty działające w sferze pomocy społecznej w wysokości 181,6 tys. zł), natomiast kwota 179,9 tys. zł to wpływy z oświatowych jednostek budżetowych. W omawianym okresie uzyskano również pozostałe nieplanowane dochody w tej kategorii odprowadzone przez poszczególne jednostki na poziomie około 180 tys. zł łącznie w części gminnej i powiatowej są to w szczególności środki odprowadzone przez oświatowe jednostki budżetowe, w tym np. wynagrodzenia płatnika wpływy uzależnione są od wysokości wypłacanych świadczeń pokrywanych przez ZUS oraz terminowego regulowania zaliczek na podatek dochodowy).

106 Dochody z majątku gminy i powiatu po zmianach zł zł zł W 2015 roku uzyskano dochody z majątku gminy i powiatu w wysokości ogółem 85,2 mln zł, co daje 85,2% zmienionej prognozy na ten rok. Prawie cała kwota przypada na część gminną, część powiatowa wyniosła 815 zł. Osiągnięte w tym źródle dochody są nominalnie niższe o 310,3 tys. zł w stosunku do analogicznego okresu roku Struktura dochodów z tego źródła w 2015 roku kształtuje się następująco: TAB. 42 PORÓWNANIE DOCHODÓW Z MAJĄTKU GMINY I POWIATU W LATACH [w zł ] WYSZCZEGÓLNIENIE WYKONANIE STRUKTURA WZROST/ SPADEK CZYNSZE Z BUDYNKÓW KOMUNALNYCH DO 2014 R ,86% 53,16% 51,69% SPRZEDAŻ NIERUCHOMOŚCI ,54% 29,87% 38,37% SPRZEDAŻ PRAW MAJĄTKOWYCH % 7,13% WIECZYSTE UŻYTKOWANIE NIERUCHOMOŚCI CZYNSZE DZIERŻAWNE, WPŁYWY Z LOKALI UŻYTKOWYCH PRZEKSZTAŁCENIE UŻYTKOWANIA WIECZYSTEGO W PRAWO WŁASNOŚCI PIERWSZA OPŁATA Z TYTUŁU WIECZYSTEGO UŻYTKOWANIA ,78% 4,12% 4,42% ,96% 3,82% 3,61% ,04% 0,97% 0,68% ,15% 0,11% 0,06% POZOSTAŁE ,67% 0,81% 1,18% RAZEM % 100% 100% WYK. 35 REALIZACJA DOCHODÓW Z MAJĄTKU W LATACH [w zł ] ,4% + 5%

107 CZYNSZE Z BUDYNKÓW KOMUNALNYCH Ponad połowę wpływów z majątku gminy stanowią czynsze z budynków komunalnych na poziomie 51,7% przy czym udział tej kategorii dochodów w 2015 roku spadł o 1,5 p.p. w stosunku do roku ubiegłego. Realizację omawianych dochodów powierzono Jednostce Obsługi Finansowej Gospodarki Nieruchomościami. w 2015 roku zamknęło się kwotą prawie 44 mln zł, co stanowi 86% zakładanej prognozy rocznej. Jednocześnie uzyskanie założonych wpływów na w/w poziomie dało kwotę nominalnie niższą od ubiegłorocznej o 1,4 mln zł. Środki uzyskiwane od najemców lokali komunalnych są pochodną naliczeń należnych czynszów oraz opłat za media. Pierwszy czynnik zależy od powierzchni i standardu wynajmowanych lokali, a drugi uzależniony jest od powierzchni, standardu lokalu i ilości zamieszkujących osób. dochodów został oszacowany na podstawie obowiązujących ujednoliconych stawek czynszowych 5,90 zł oraz zgodnie z wielkością zarządzanego zasobu, który na koniec 2015 roku wyniósł około 642,5 tys. m2. W omawianym okresie wprowadzono zmianę stawek czynszowych. Podwyżka czynszu nastąpiła od dnia r. na podstawie Zarządzenia NR 202/ZN/2015 Prezydenta Miasta Zabrze z dnia r. w sprawie ustalenia wysokości stawki czynszu za 1 m² powierzchni użytkowej lokali mieszkalnych stanowiących mieszkaniowy zasób Miasta Zabrze. Obecna stawka czynszowa wynosi 6,20 zł za m 2. Jednocześnie zachowano preferencyjną stawkę czynszu za lokale socjalne przeznaczone dla gospodarstw domowych o najniższych dochodach. Niższy od zakładanego poziom zrealizowanych dochodów z tytułu czynszów w budynkach komunalnych wynika głównie z: dużej liczby najemców lokali zarówno mieszkalnych jak i użytkowych z zaległościami z tytułu opłat czynszowych (na dzień r. zaległości powyżej 3 miesięcy posiadało najemców). W stosunku do roku ubiegłego zmalała ilość osób z zaległościami powyżej 3 miesięcy o około 365 osób, sukcesywnej sprzedaży mieszkań, lokali użytkowych i garaży (w okresie sprawozdawczym sprzedano 235 lokali: w tym 219 lokali mieszkalnych, 7 lokali użytkowych i 9 garaży), niskiej skuteczności windykacji należności czynszowych z tytułu najmu lokali socjalnych, które wpływają na poziomie 65% należnej kwoty, przy czym należy zaznaczyć, iż w porównaniu do roku ubiegłego ściągalność wzrosła o 10%, przyznawania lokali mieszkalnych osobom z bardzo niskim dochodem, a więc i z mniejszymi możliwościami bieżącej regulacji opłat. W zakresie wprowadzonego programu odpracowywania zadłużenia na podstawie Zarządzenia Nr 762/ZN/2012 Prezydenta Miasta Zabrze z dnia r. w sprawie przyjęcia programu

108 umożliwiającego wykonanie zobowiązania z tytułu czynszu i innych opłat za korzystanie z lokali mieszkalnych na rzecz Miasta Zabrze w formie zamiennego świadczenia rzeczowego w okresie sprawozdawczym wpłynęły 34 wnioski, na podstawie których podpisano umowę o spłatę zadłużenia w formie świadczenia zamiennego. Kwota zadłużenia objęta umowami to zł, przy czym w okresie sprawozdawczym odpracowano zaległości na kwotę ,88 zł. WYK. 36 DYNAMIKA WPŁYWÓW CZYNSZÓW Z BUDYNKÓW KOMUNALNYCH W LATACH [w %] 120% 100% 105% 96% 99% 114% 99% 106% 97% 80% 2009/ / / / / / /2014 dynamika 105% 96% 99% 114% 99% 106% 97% Dynamika dochodów z czynszów z budynków komunalnych spadła w porównaniu do roku ubiegłego o około 9 p.p. WYK. 37 REALIZACJA DOCHODÓW Z CZYNSZÓW Z BUDYNKÓW KOMUNALNYCH W LATACH [w zł ] % % DOCHODY ZE SPRZEDAŻY Kolejną grupę wpływów stanowią dochody ze sprzedaży 38,4% dochodów z majątku, co oznacza wzrost udziału w dochodach z omawianego źródła o 8,7 p.p. W 2015 roku uzyskano dochody ze sprzedaży nieruchomości i lokali w wysokości blisko 33 mln zł, co dało 81,7% prognozy rocznej. Wpływy z tego źródła na wskazanym poziomie są wyższe od ubiegłorocznych o 7,2 mln zł.

109 WYK. 38 REALIZACJA DOCHODÓW ZE SPRZEDAŻY NIERUCHOMOŚCI W LATACH [w zł ] % % WYK. 39 DYNAMIKA WPŁYWÓW ZE SPRZEDAŻY NIERUCHOMOŚCI W LATACH [w %] 300% 200% 100% 161% 192% 59% 78% 178% 84% 128% 0% 2009/ / / / / / /2014 dynamika 161% 192% 59% 78% 178% 84% 128% rzeczowe oraz finansowe sprzedaży nieruchomości w 2015 roku przedstawia się następująco: TAB. 43 ZESTAWIENIE SPRZEDANYCH NIERUCHOMOŚCI WRAZ Z WYKONANIEM FINANSOWYM W 2015 ROKU [w zł i szt.] WYSZCZEGÓLNIENIE RZECZOWE FINANSOWE PLAN 2015 WYKONANIE 2015 PLAN 2015 WYKONANIE 2015 (%) 1 LOKALE MIESZKALNE % LOKALE UŻYTKOWE % GARAŻE, W TYM UWŁASZCZENIE % NIERUCHOMOŚCI NIEZABUDOWANE % NIERUCHOMOŚCI ZABUDOWANE % SPRZEDAŻ PRAWA WŁASNOŚCI NIERUCHOMOŚCI NA RZECZ UŻYTKOWNIKÓW WIECZYSTYCH % RAZEM % Poniżej zaprezentowano wykonanie poszczególnych pozycji w ramach źródła sprzedaż nieruchomości w latach 2011 do 2015.

110 TAB. 44 ZESTAWIENIE SPRZEDANYCH NIERUCHOMOŚCI W LATACH [w zł] WYSZCZEGÓLNIENIE WYKONANIE LOKALE MIESZKALNE LOKALE UŻYTKOWE GARAŻE, W TYM UWŁASZCZENIE NIERUCHOMOŚCI NIEZABUDOWANE NIERUCHOMOŚCI ZABUDOWANE SPRZEDAŻ PRAWA WŁASNOŚCI NIERUCHOMOŚCI NA RZECZ UŻYTKOWNIKÓW WIECZYSTYCH SPRZEDAŻ STACJI SEGREGACJI I KOMPOSTOWNI ORAZ ZWROT VAT RAZEM Wskaźnik realizacji dochodów ze sprzedaży w 2015 w poszczególnych kategoriach przedstawia się następująco: sprzedaż lokali mieszkalnych w 2015 roku dochody ze sprzedaży lokali mieszkalnych wyniosły ponad 8,9 mln zł, tj. w 85% założonej prognozy rocznej i jest to mniej aniżeli w roku ubiegłym o około 746 tys. zł. W omawianym okresie uzyskano dochód ze sprzedaży 361 lokali mieszkalnych, w tym 319 na rzecz najemców i 36 w drodze przetargu oraz zbyto udziały w 5 nieruchomościach w związku z adaptacją części wspólnych na pomieszczenie mieszkalne. W celu wykonania zaplanowanego na 2015 rok dochodu ze sprzedaży lokali mieszkalnych zorganizowano 92 przetargi na zbycie nieruchomości, podczas których wyłoniono 32 nabywców. Lokale, które nie znalazły nabywców zostaną ponownie wystawione do przetargu, sprzedaż nieruchomości zabudowanych osiągnięto dochody z tego tytułu na poziomie ponad 2,1 mln zł, co dało 125% prognozy na rok Jednocześnie dochody z tego tytułu są niższe aniżeli w roku ubiegłym o około 269 tys. zł. W omawianym okresie dokonano sprzedaży 1 nieruchomości w drodze przetargu, 11 nieruchomości na rzecz dotychczasowych dzierżawców, 1 nieruchomość w drodze aportu. Ponadto nastąpiło przeniesienie własności 7 nieruchomości na podstawie wyroków sądowych, sprzedaż lokali użytkowych wykonanie w tej grupie osiągnęło w 2015 roku wartość blisko 1,6 mln zł, co stanowi 158% zakładanej prognozy rocznej. Wpływy z tytułu sprzedaży lokali użytkowych osiągnęły poziom niższy w odniesieniu do roku 2014 o około 212 tys. zł. W omawianym okresie zawarto umowy sprzedaży na 10 lokali użytkowych na rzecz najemcy, w tym cenę 3 rozłożono na raty, a 1 lokal użytkowy sprzedany został w drodze przetargu,

111 Sprawozdanie z wykonania budżetu miasta Zabrze za 2015 rok sprzedaż nieruchomości niezabudowanych w 2015 roku uzyskano dochód ze sprzedaży nieruchomości niezabudowanych w łącznej wysokości blisko 19,6 mln zł, co stanowi 76% prognozy rocznej, przy czym środki uzyskane z tego tytułu są o ponad 7,9 mln zł wyższe od zrealizowanych w roku ubiegłym (wzrost o 68%). Do końca 2015 r. sprzedano 39 nieruchomości niezabudowanych, w tym 37 w drodze przetargu (na cele usługowe 13, mieszkalne 14 i 10 na cele mieszkalnousługowe), 1 na poprawę warunków zagospodarowania przyległej nieruchomości oraz 1 w drodze aportu. Celem uzyskania zaplanowanych wpływów w tej grupie w omawianym okresie zorganizowano łącznie 89 przetargów na sprzedaż nieruchomości niezabudowanych, w tym 3 przetargi przeprowadzone zostały przez KSSE, za łączną cenę wywoławczą zł. Z przeprowadzonych przetargów 34 zakończyło się wyłonieniem nabywcy. Nieruchomości, które nie znalazły nabywców, zostaną ponownie wystawione do przetargu. sprzedaż budynków garażowych sprzedaż garaży na rzecz najemców następuje na wniosek i w przypadkach, gdy spełniają oni warunki do przeniesienia własności na ich rzecz. W 2015 roku prowadzono 25 spraw związanych z tym rodzajem sprzedaży. Zrealizowano 2 wnioski o przeniesienie własności budynku garażowego na rzecz najemców, a dochody z tego tytułu wyniosły 31 tys. zł, co daje 52% planowanego dochodu na 2015 rok. Taki poziom wpływów daje mniej środków aniżeli w roku ubiegłym o około 12 tys. zł. Jednocześnie przeniesiono nieodpłatnie własność 5 budynków garażowych w trybie art. 211 ustawy o gospodarce nieruchomościami, stanowiącego, iż osoba, która na podstawie pozwolenia na budowę wybudowała przed dniem 5 grudnia 1990 r. ze środków własnych garaż na gruncie stanowiącym własność Skarbu Państwa lub własność gminy, a także jej następca prawny, mogą żądać nabycia tego garażu na własność oraz oddania w użytkowanie wieczyste gruntu niezbędnego do korzystania z tego garażu, jeżeli jest jego najemcą. sprzedaż prawa własności nieruchomości na rzecz użytkowników wieczystych zgodnie z przepisem art. 32 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami nieruchomość gruntowa oddana w użytkowanie wieczyste może być sprzedana wyłącznie użytkownikowi wieczystemu. O sprzedaż prawa własności nieruchomości mogą wnioskować wszyscy użytkownicy wieczyści, a zwłaszcza ci, którzy nie spełniają warunków ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości. Dochody z tytułu sprzedaż prawa własności nieruchomości na rzecz użytkowników wieczystych w 2015 roku wyniosły zł, przy planie na poziomie 1 mln zł w omawianym okresie sprzedano na rzecz użytkowników wieczystych 2 nieruchomości: przy ul. Wolności 57 i Kraszewskiego 11. Ponadto w tym trybie wniesiono w formie aportu do Miejskiego Ośrodka Sportu i Rekreacji w Zabrzu prawo własności nieruchomości położonej przy ul. Srebrnej o wartości ,00 zł.

112 Należy jednocześnie zwrócić uwagę na fakt, że wykonanie dochodów z tytułu sprzedaży nieruchomości w całym 2015 roku było w szczególności uzależnione od tego, czy oferowane do sprzedaży w drodze przetargów nieruchomości znajdywały nabywców. Dotyczyło to zwłaszcza gruntów położonych na terenie Katowickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej, gdzie ze względu na ich znaczny planowany wolumen, w sposób istotny przekładały się na realizację budżetu miejskiego. W omawianym okresie, tylko na terenie Katowickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej, przygotowano do sprzedaży nieruchomości na kwotę ponad 31 mln, a wystawiono do sprzedaży i osiągnięto przychód w wysokości mln zł pozostała część została przesunięta do realizacji na 2016 rok. Realizacja pozostałych źródeł dochodów w tej grupie przedstawia się następująco: CZYNSZE DZIERŻAWNE, WPŁYWY Z LOKALI UŻYTKOWYCH wykonanie na poziomie ,15 zł, tj. 86,8% planu rocznego jest to jednocześnie o około 195 tys. zł mniej aniżeli w roku ubiegłym, w tym w części powiatowej odnotowano wpływy z omawianego tytułu na poziomie 719,34 zł (czynsze z obwodów łowieckich). Realizacja przedmiotowego zadania dochodowego jest w szczególności pochodną pobierania czynszów od najemców oraz dzierżawców komunalnych lokali użytkowych oraz wpłat z tytułu umów dzierżawy części gruntów rolnych, a także dzierżawy gruntów z przeznaczeniem na inne cele m.in. ogródki, garaże, targowiska. WYK. 40 REALIZACJA DOCHODÓW Z CZYNSZÓW DZIERŻAWNYCH, WPŁYWÓW Z LOKALI UŻYTKOWYCH W LATACH [w zł] % %

113 WYK. 41 DYNAMIKA WPŁYWÓW Z CZYNSZÓW DZIERŻAWNYCH ORAZ Z LOKALI UŻYTKOWYCH W LATACH [w %] 200% 100% 93% 102% 91% 107% 105% 101% 94% 0% 2009/ / / / / / /2014 dynamika 93% 102% 91% 107% 105% 101% 94% OPŁATY ZA WIECZYSTE UŻYTKOWANIE NIERUCHOMOŚCI wykonanie w wysokości ,50 zł, co stanowi 103% planu po zmianach, jest wyższe od osiągniętego w roku ubiegłym o blisko 237 tys. zł. Na wpływy te składają się opłaty za rok bieżący oraz wpłaty zaległości z lat poprzednich. Wysoki stopień realizacji omawianych dochodów wynika głównie z wysokiej ściągalności wpłat bieżących oraz ze skutecznie prowadzonej egzekucji nieuiszczonych w terminie opłat, jak również z wpływu zaległych opłat rocznych pochodzących z zakończonych postępowań sądowych do zalegających z opłatami użytkowników wieczystych gruntów Miasta. W 2015 roku wystosowano wezwań do zapłaty na łączną kwotę zł (należność główna). Natomiast w zakresie rzeczowego wykonania omawianego zadania należy zwrócić uwagę na w dalszym ciągu wysoką realizację opłat rocznych w ilości odpowiednio szt., przy planowanych szt. WYK. 42 REALIZACJA DOCHODÓW Z TYTUŁU OPŁAT ZA WIECZYSTE UŻYTKOWANIE NIERUCHOMOŚCI W LATACH [w zł] % % Poniżej zaprezentowano dynamikę omawianych wpływów z tytułu opłat za wieczyste użytkowanie nieruchomości na przestrzeni ostatnich lat.

114 WYK. 43 DYNAMIKA WPŁYWÓW Z TYTUŁU OPŁAT ZA WIECZYSTE UŻYTKOWANIE NIERUCHOMOŚCI W LATACH [w zł] 200% 111% 140% 110% 112% 101% 115% 107% 100% 0% 2009/ / / / / / /2014 dynamika 111% 140% 110% 112% 101% 115% 107% PIERWSZA OPŁATA Z TYTUŁU WIECZYSTEGO UŻYTKOWANIA NIERUCHOMOŚCI realizacja tego źródła dochodów zamknęła się w 2015 roku kwotą zł, co jednocześnie dało 54% prognozy rocznej, przy czym nominalnie środki te były niższe od uzyskanych w roku ubiegłym o 42,5 tys. zł. Dochody z tytułu pierwszej opłaty za wieczyste użytkowanie gruntów uzyskiwane są m.in. w związku ze sprzedażą lokali, w sytuacji gdy z lokalem związany jest udział w wieczystym użytkowaniu gruntu, a także w związku z realizacją roszczeń z art. 211 ustawy o gospodarce nieruchomościami. dochodów jest uzależnione głównie od liczby zrealizowanych wniosków o sprzedaż lokali na rzecz najemców, liczby lokali (pustostanów) przekazywanych do sprzedaży w drodze przetargu oraz udokumentowania roszczenia przez osoby ubiegające się o nabycie garaży w trybie art. 207 lub art. 211 ustawy o gospodarce nieruchomościami. PRZEKSZTAŁCENIE UŻYTKOWANIA WIECZYSTEGO W PRAWO WŁASNOŚCI planowane wpływy na 2015 rok zostały wykonane na poziomie 115%, co nominalnie dało kwotę ,67 zł, przy czym było to mniej aniżeli w roku ubiegłym o około 257 tys. zł. Na obniżenie środków z tego tytułu przełożenie miała niewątpliwie zmiana w zakresie zarówno podmiotowym, jak i przedmiotowym ustawy o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości, która sprawiła, że do nieruchomości pozostających w użytkowaniu wieczystym osób prawnych lub osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą przepisy w/w ustawy nie mają zastosowania, co wpływa bezpośrednio na liczbę składanych wniosków. Ogółem wydano 76 decyzji (w 2014 roku było to 148 decyzji) z zakresu przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości Gminy Miejskiej Zabrze, zgodnie z którymi: wysokość naliczonych opłat za przekształcenie łącznie wyniosła zł, wysokość opłat po udzieleniu bonifikaty łącznie wyniosła zł, wysokość opłat rozłożona na raty łącznie wyniosła zł.

115 POZOSTAŁE DOCHODY Z MAJĄTKU Z pozostałych dochodów z majątku w 2015 roku uzyskano wpływy na poziomie ponad 996,9 tys. zł, w tym opłaty za obciążenie nieruchomości Miasta służebnością drogową (przejazdu) oraz przesyłu w wysokości 802 tys. zł (jest to więcej wpłat o kwotę ponad 163 tys. zł w porównaniu do roku 2014). Ponadto na kwotę ogółem 127 tys. zł uzyskano wpływy z tytułu sprzedaży infrastruktury oraz sprzedaży, najmu i dzierżawy sprzętu medycznego. Jednocześnie uzyskano pozostałe środki w wysokości 74,3 tys. zł, w tym w szczególności z tytułu depozytu sądowego, jako odszkodowanie za wywłaszczenie prawa własności nieruchomości pod Drogową Trasę Średnicową oraz z tytułu zwrotu kosztów sądowych i przeksięgowania podatku VAT Odsetki po zmianach zł zł zł Osiągnięte w 2015 roku dochody z tytułu odsetek wyniosły łącznie ,67 zł, co oznacza, iż zostały zrealizowane na poziomie 78,9% przyjętej prognozy. WYK. 44 REALIZACJA DOCHODÓW Z ODSETEK W LATACH [w zł] % 27% W ramach omawianej grupy dochodów wyróżnia się następujące wpływy: odsetki od środków finansowych gromadzonych na rachunkach bankowych, odsetki od nieterminowo regulowanych należności objętych ordynacją podatkową, odsetki od nieterminowo regulowanych należności pozostałych/cywilnych. W uchwalonej prognozie, największy udział przypadał odsetkom od nieterminowo regulowanych należności i wynosił on 39,7%. Następnie wyróżnić można było odsetki od nieterminowo regulowanych należności objętych ordynacją podatkową na poziomie 37,9%. Najniższe nominalnie wpływy w ramach omawianej grupy przyjęto w zakresie odsetek od środków finansowych

116 gromadzonych na rachunkach bankowych 22,4%. Natomiast struktura omawianego źródła dochodów według wykonania poszczególnych pozycji ukształtowała się następująco: odsetki od nieterminowo regulowanych należności 62% udziału, odsetki od nieterminowo regulowanych należności objętych ordynacją podatkową 24%, odsetki od środków finansowych gromadzonych na rachunkach bankowych 14%. Poniżej zaprezentowano poszczególne grupy dochodów odsetkowych z uwzględnieniem poziomu wykonania założonego planu rocznego. TAB. 45 ZESTAWIENIE DOCHODÓW UZYSKANYCH Z TYTUŁU ODSETEK W 2015 ROKU [w zł] WYSZCZEGÓLNIENIE ODSETKI OD ŚRODKÓW FINANSOWYCH GROMADZONYCH NA RACHUNKACH BANKOWYCH ODSETKI OD NIETERMINOWO REGULOWANYCH NALEŻNOŚCI OBJĘTYCH ORDYNACJĄ PODATKOWĄ ODSETKI OD NIETERMINOWO REGULOWANYCH NALEŻNOŚCI PLAN PIERWOTNY PLAN PO ZMIANACH WYKONANIE % WYKONANIA ,58 49,28% ,71 47,39% ,38 129,32% RAZEM ,67 78,88% Zgromadzone wpływy odsetkowe w 2015 roku były niższe łącznie o 822 tys. zł od dochodów zrealizowanych w 2014 roku. TAB. 46 PORÓWNANIE DOCHODÓW UZYSKANYCH Z TYTUŁU ODSETEK W LATACH [w zł] WYSZCZEGÓLNIENIE ODSETKI OD ŚRODKÓW FINANSOWYCH GROMADZONYCH NA RACHUNKACH BANKOWYCH ODSETKI OD NIETERMINOWO REGULOWANYCH NALEŻNOŚCI OBJĘTYCH ORDYNACJĄ PODATKOWĄ , , , , , ,71 ODSETKI OD NIETERMINOWO REGULOWANYCH NALEŻNOŚCI , , ,38 RAZEM , , ,67 ODSETKI OD NIETERMINOWO REGULOWANYCH NALEŻNOŚCI W 2015 roku w ramach omawianej grupy najwyższe nominalnie wpływy odnotowano w zakresie odsetek od nieterminowo regulowanych należności spadek w porównaniu do roku ubiegłego o 50 tys. zł gdzie wykonanie na poziomie ,38 zł dało 129,3% założonej prognozy rocznej.

117 Wyżej wymieniony wysoki poziom realizacji tej kategorii to efekt przede wszystkim skutecznej windykacji należności cywilnoprawnych, gdzie największą część uzyskanych wpłat stanowią: odsetki od zaległości czynszowych naliczanych i egzekwowanych przez Jednostkę Obsługi Finansowej Gospodarki Nieruchomościami wykonanie w wysokości ,04 zł przy planowanej prognozie na poziomie 1 mln zł, co stanowi 50,35% udziału w strukturze tego źródła dochodów, odsetki naliczone od opłat z tytułu wieczystego użytkowania z wykonaniem na poziomie ,41 zł przy prognozie 25 tys. zł, odsetki naliczone od sprzedaży nieruchomości, gdzie wykonanie wyniosło 7.115,33 zł przy prognozie rocznej na poziomie 2 tys. zł. Odsetki te są naliczane, gdy właściciele nieruchomości, którym cenę sprzedaży nieruchomości rozłożono na raty dokonują wpłat po terminie ich płatności. WYK. 45 REALIZACJA DOCHODÓW Z ODSETEK OD NIETERMINOWO REGULOWANYCH NALEŻNOŚCI W LATACH [w zł] % % ODSETKI OD NIETERMINOWO REGULOWANYCH NALEŻNOŚCI OBJĘTYCH ORDYNACJĄ PODATKOWĄ Kolejną pozycję w omawianej grupie dochodów stanowią odsetki od nieterminowo regulowanych należności objętych ordynacją podatkową. założonej prognozy rocznej na poziomie 47,39% dało nominalnie wpływy w kwocie ,71 zł, przy czym jest to mniej aniżeli w roku ubiegłym o 592,8 tys. zł. Niski poziom realizacji odsetek częściowo wynika z faktu dokonania odpisu w 2015 roku należności zaległego podatku w jednej spółce na kwotę zł, a następnie wyksięgowania tej wpłaty wraz z wpłaconymi odsetkami w wysokości 202 tys. zł oraz dokonania zwrotu zarówno należności głównej jak i omawianych odsetek. Kwota wpłaconych odsetek z pominięciem ww. operacji wyniosłaby ok. 723 tys. zł i dałaby wykonanie założonej prognozy na poziomie 66%.

118 WYK. 46 REALIZACJA ODSETEK OD NIETERMINOWO REGULOWANYCH NALEŻNOŚCI OBJĘTYCH ORDYNACJĄ PODATKOWĄ W LATACH [w zł] % % Struktura wpłat w 2015 roku z tytułu odsetek objętych ordynacją podatkową przedstawia się następująco: osoby prawne ,3 zł, co stanowi wykonanie na poziomie 32,6% w stosunku do planu rocznego (odsetki dotyczące podatku od nieruchomości, rolnego oraz od środków transportowych od osób prawnych), osoby fizyczne ,1 zł, co stanowi wykonanie na poziomie 62,9% w stosunku do planu rocznego (odsetki dotyczące podatku od nieruchomości, rolnego oraz od środków transportowych od osób fizycznych), odsetki od opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi ,92 zł, odsetki wynikające z rozliczeń z Urzędami Skarbowymi wykonanie w wysokości ,39 zł. ODSETKI OD ŚRODKÓW FINANSOWYCH GROMADZONYCH NA RACHUNKACH BANKOWYCH Wykonane w 2015 roku dochody z tytułu odsetek od środków finansowych gromadzonych na rachunkach bankowych wyniosły ,58 zł, co jednocześnie dało poziom 49,3% zakładanej prognozy rocznej. Struktura pozyskanych dochodów z omawianego tytułu przedstawia się następująco: odsetki od lokat bankowych zł udział w strukturze na poziomie 25,9%, odsetki od sald na rachunkach nie podlegających konsolidacji zł udział 25,3%, odsetki naliczone od wirtualnego salda skonsolidowanego zł udział 48,8%. Uzyskane dochody w omawianej grupie w 2015 roku zostały zdeterminowane przede wszystkim przez odsetki od rachunków bankowych Miasta podlegających konsolidacji. Wpływy z tego tytułu zamknęły się kwotą ponad 149 tys. zł, co daje prawie dwukrotny wzrost w porównaniu do roku poprzedniego, a nominalnie oznacza to wyższą kwotę o ponad 78 tys. zł. Dochód od wirtualnego salda skonsolidowanego wynika z formy funkcjonowania rachunku podstawowego polegającej na sumowaniu sald na koniec każdego dnia wszystkich rachunków Miasta Zabrze, gdzie stawka

119 oprocentowania środków oparta jest o stopę WIBID pomniejszoną o 0,2%. W 2015 roku średnia stopa WIBID wynosiła 1,4%, jest to jednocześnie mniej aniżeli w analogicznym okresie roku ubiegłego o 0,8 p.p., gdzie średnia stopa kształtowała się na poziomie 2,2%. Pozostała część dochodów w ramach omawianej kategorii to odsetki z rachunków nie wchodzących do konsolidacji, w szczególności są to rachunki projektowe. Projektem, którego finansowanie przyniosło najwyższy poziom dochodów odsetkowych w omawianym okresie był Europejski Ośrodek Kultury Technicznej i Turystyki Przemysłowej (wykonanie na poziomie 77 tys. zł). Ponadto w omawianym okresie dochody zostały zasilone przez odsetki od lokat bankowych. W omawianym okresie założono 5 lokat bankowych, dla porównania w 2014 roku było ich 11. Lokowane w 2015 roku środki pochodziły z zaliczek przekazywanych na realizację projektu pn.: Poprawa gospodarki wodnościekowej na terenie Gminy Zabrze. Etap II, przy czym zaznaczyć należy, iż Miasto dokonywało przedmiotowych lokat za przyzwoleniem Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej czyli instytucji pośredniczącej w przekazywaniu środków pochodzących z Funduszu Spójności. Miasto posiada umowy na lokowanie wolnych środków zawarte z 6 bankami. W 2015 roku lokaty skierowane zostały do dwóch z nich, tj. Getin Noble Banku oraz Banku Spółdzielczego w Gliwicach. Nie mniej jednak, każdorazowe przekazanie środków na lokatę poprzedzone było negocjacjami przeprowadzonymi z wszystkim, współpracującymi z Miastem bankami. TAB. 47 ZESTAWIENIE LOKAT BANKOWYCH DOKONANYCH W 2015 ROKU [w zł] BANK KWOTA LOKATY OPROCENTOWANIE OKRES TRWANIA LOKATY KWOTA ODSETEK Getin Noble Bank ,80% ,11 Getin Noble Bank ,49% ,38 Getin Noble Bank ,15% ,19 Bank Spółdzielczy ,50% (naliczone w VI) 1.130,14 (naliczone w VII) 3.578,77 Getin Noble Bank ,10% ,79

120 Środki otrzymywane w związku z realizacją projektów przy dofinansowaniu UE po zmianach zł zł zł Dochody pozyskane w związku z realizacją projektów przy dofinansowaniu z Unii Europejskiej w 2015 roku zamknęły się kwotą ponad 67 mln zł, co jednocześnie dało 92% planu rocznego po zmianach. Dochody z tego źródła stanowią 8,6% dochodów ogółem wykonanych w 2015 roku i są jednocześnie niższe o blisko 40,5 mln zł od dochodów uzyskanych w roku ubiegłym. 5 WYK. 47 ŚRODKI OTRZYMANE W ZWIĄZKU Z REALIZACJĄ PROJEKTÓW DOFINANSOWANYCH ZE ŚRODKÓW UNIJNYCH W LATACH [w zł] % 38% Największy nominalnie wzrost w 2015 roku w ramach omawianej grupy dochodów w porównaniu do roku ubiegłego odnotowano w zakresie środków z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, tj. na poziomie 13,7 mln zł. W tym w szczególności na znaczeniu zyskały środki przeznaczone na projekt pn. Kompleksowe uzbrojenie terenów inwestycyjnych w północnej części miasta Zabrze, gdzie w omawianym okresie odnotowano wpływy na poziomie 38,3 mln zł, co daje wzrost w wysokości 31,9 mln zł. Ponadto Miasto pozyskało więcej funduszy na prowadzenie zadania Europejski Ośrodek Kultury Technicznej i Turystyki Przemysłowej w Zabrzu wzrost dochodów o 1,5 mln zł. Natomiast największy nominalnie spadek w 2015 roku w ramach omawianej grupy dochodów w porównaniu do roku ubiegłego odnotowano w zakresie środków z Funduszu Spójności na dofinansowanie projektów Poprawa gospodarki wodno ściekowej na terenie Gminy Zabrze etap II mniejsze środki o 31 mln zł oraz Rekultywacja terenów w rejonie rzeki Bytomki na 5 Dochody wg źródeł ich powstawania

121 obszarze Gminy Zabrze zmniejszenie wpływów o ponad 18 mln zł, jako konsekwencja zakończenia realizacji tych inwestycji. Po wyłączeniu przedmiotowego dofinansowania związanego z poprawą gospodarki wodnościekowej z tej grupy dochodów, wysokość pozyskanych przez Miasto środków zewnętrznych kształtuje się na wysokim poziomie tj. 58,7 mln zł. WYK. 48 ŚRODKI OTRZYMANE W ZWIĄZKU Z REALIZACJĄ PROJEKTÓW DOFINANSOWANYCH ZE ŚRODKÓW UNIJNYCH W LATACH PO WYŁĄCZENIU DOTACJI Z FUNDUSZU SPÓJNOŚCI [w zł] Środki otrzymane w związku z realizacją projektów przy dofinansowaniu Unii Europejskiej oraz innych źródeł zagranicznych w 2015 roku podzielono na dotacje bieżące i majątkowe. Poniżej zaprezentowano stosowny podział w/w środków: TAB. 48 REALIZACJA ŚRODKÓW OTRZYMANYCH W ZWIĄZKU Z REALIZACJĄ PROJEKTÓW PRZY DOFINANSOWANIU UNII EUROPEJSKIEJ ORAZ INNYCH ŹRÓDEŁ ZAGRANICZNYCH W 2015 R. W PODZIALE NA DOCHODY BIEŻĄCE I MAJĄTKOWE [w zł] WYSZCZEGÓLNIENIE PLAN PIERWOTNY PLAN PO ZMIANACH WYKONANIE % WYKONANIA ŚRODKI Z UE, W TYM: % DOCHODY BIEŻĄCE % DOCHODY MAJĄTKOWE % TAB. 49 PORÓWNANIE ŚRODKÓW OTRZYMANYCH W ZWIĄZKU Z REALIZACJĄ PROJEKTÓW PRZY DOFINANSOWANIU UNII EUROPEJSKIEJ ORAZ INNYCH ŹRÓDEŁ ZAGRANICZNYCH W LATACH [w zł] WYSZCZEGÓLNIENIE RÓŻNICA 2015/2014 ŚRODKI Z UE, W TYM: DOCHODY BIEŻĄCE DOCHODY MAJĄTKOWE Poniżej zaprezentowano wielkość otrzymanych dotacji na wybrane projekty unijne ze względu na ich udział w strukturze, które łącznie dały prawie 91% wszystkich środków otrzymanych w ramach tej grupy w 2015 roku:

122 TAB. 50 WYBRANE POZYCJE W RAMACH ŚRODKÓW NA PROJEKTY UNIJNE W 2015 ROKU Lp. WYSZCZEGÓLNIENIE WYKONANIE [w zł] UDZIAŁ [w%] DOCHODY OGÓŁEM NA DOFINANSOWANIE PROJEKTÓW UNIJNYCH, W TYM: ŚRODKI Z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego na Kompleksowe uzbrojenie terenów inwestycyjnych w północnej części Miasta. Etapy I i II środki z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i BP na realizację programu Europejski Ośrodek Kultury Technicznej i Turystyki Przemysłowej w Zabrzu Fundusz Spójności dotacja na zadanie Poprawa gospodarki wodnościekowej na terenie Gminy Zabrze. Etap II środki z Funduszu Spójności na dofinansowanie programu Rekultywacja terenów w rejonie rzeki Bytomki na obszarze Gminy Zabrze środki z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego na dofinansowanie programu Przebudowa skrzyżowania ulic Wolności i Kondratowicza % % % % % RAZEM PROJEKTY % Szczegółowe wykonanie prognozy dochodów za 2015 rok ze względu na instytucje dotujące przedstawia się nastepująco: środki z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego wraz z udziałem Budżetu Państwa (EFRR) wykonanie na poziomie 52,2 mln zł, przy udziale w strukturze w wysokości 77,85%, środki z Funduszu Spójności (FS) wykonanie w wysokości 10,2 mln zł, gdzie udział w strukturze dochodów z tego źródła wyniósł 15,22%, środki z Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Budżetu Państwa (EFS) wykonanie w wysokości 2,9 mln zł, przy udziale w strukturze dochodów na poziomie 4,33% środki otrzymane z Fundacji Rozwoju Systemu Edukacji (FRSE) wykonanie w wysokości 1,7 mln zł, przy udziale w strukturze na poziomie 2,57%, środki z PolskoNiemieckiej Współpracy Młodzieży (PNWM) wykonanie na poziomie 6,9 tys. zł, gdzie udział w strukturze wyniósł 0,01%. środki z PolskoLitewskiego Funduszu Wymiany Młodzieży (PLFWM) wykonanie na poziomie 6,9 tys. zł, gdzie udział w strukturze wyniósł 0,01%. TAB. 51 STRUKTURA ŚRODKÓW POZYSKANYCH NA REALIZACJĘ PROJEKTÓW PRZY DOFINANSOWANIU ZEWNĘTYRZNYM W 2015 ROKU ZE WZGLĘDU NA INSTYTUCJĘ DOTUJĄCĄ [w zł i %] INSTYTUCJA DOTUJĄCA PLAN PO ZMIANACH WYKONANIE % STRUKTURA FS ,90% 15,22% EFRR ,26% 77,85% EFS ,36% 4,33% FRSE ,59% 2,57% PNWM ,00% 0,01% PLFWM ,36% 0,03% RAZEM: ,26% 10%

123 Legenda: FS EFRR EFS FRSE PNWM PLFWM Sprawozdanie z wykonania budżetu miasta Zabrze za 2015 rok Fundusz Spójności Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego Europejski Fundusz Społeczny Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji PolskoNiemiecka Współpraca Młodzieży Polsko Litewski Fundusz Wymiany Młodzieży Otrzymane dotacje na projekty unijne przeznaczone są na realizację wydatków przez Jednostkę Urząd Miejski, jak również przez inne jednostki miejskie. Poniżej zaprezentowano podział dochodów z omawianego źródła biorąc pod uwagę jednostkę realizującą wydatki związane z danym projektem. TAB. 52 PODZIAŁ ŚRODKÓW POZYSKANYCH NA REALIZACJĘ PROJEKTÓW PRZY DOFINANSOWANIU ZEWNĘTYRZNYM W 2015 ROKU ZE WZGLĘDU NA JEDNOSTKĘ REALIZUJĄCĄ PROJEKT [w zł i %] JEDNOSTKA REALIZUJĄCA WYKONANIE 2013 WYKONANIE 2014 WYKONANIE JRP URZĄD MIEJSKI WO, W TYM JEDNOSTKI OŚWIATOWE MZDIII MZK PUP MOPR RAZEM: Legenda: JRP MOPR MZDIII PUP UM WO Jednostka Realizująca Projekt pn.: Poprawa gospodarki wodnościekowej na terenie Gminy Zabrze Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie Miejski Zarząd Dróg i Infrastruktury Informatycznej Powiatowy Urząd Pracy Urząd Miejski Wydział Oświaty Szczegółową informację o poszczególnych projektach dla których otrzymano dofinansowanie w zakresie otrzymanych środków oraz zrealizowanych wydatków przedstawiono w formie tabelarycznej w pkt. 5 niniejszego opracowania.

124 Pozostałe dochody własne w 2015 roku W ramach tej kategorii dochodów w 2015 roku na rachunku budżetu miasta Zabrze zaewidencjonowano ogółem kwotę ,32 zł, co stanowi 68,21% założonego planu, według poniższego wyszczególnienia: dochody związane z realizacją zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych ustawami wykonanie w wysokości ,64 zł, tj. 104,8% prognozy rocznej, jest to jednocześnie mniej o 3,7 mln zł od środków uzyskanych z tego tytułu w analogicznym okresie roku ubiegłego, co w głównej mierze jest konsekwencją przeprowadzenia w roku 2014 jednorazowej transakcji sprzedaży nieruchomości Skarbu Państwa w wys. ponad 15 mln zł, z czego Miasto uzyskało wynagrodzenie na poziomie 25%. Wpływy te stanowią procent z osiągniętych dochodów Budżetu Państwa, które zgodnie z przepisami prawa zostały zlecone do realizacji na szczeblu samorządowym. Największy udział w tej grupie stanowią dochody związane z gospodarką nieruchomościami Skarbu Państwa, gdzie wykonanie w omawianym okresie wyniosło 109,6% założonego planu i stanowi około 87% udziału w strukturze tego źródła dochodów. Nominalnie wykonanie tej kategorii dochodów zamknęło się na poziomie zł. W ramach tej grupy sklasyfikowane są także wpływy pochodzące ze zwrotu dłużnika lub wierzyciela alimentacyjnego, należności z tytułu otrzymanych przez osobę uprawnioną, świadczeń z funduszu alimentacyjnego wykonanie na poziomie 326,7 tys. zł, tj. 80% planu rocznego i jednocześnie daje nominalnie mniej środków o około 37,5 tys. zł w porównaniu do roku 2014, środki z Wojewódzkiego i Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w tym źródle sklasyfikowane są dochody otrzymywane z instytucji dotujących przedsięwzięcia ekologiczne Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie oraz Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach. Wpływy dotacji w 2015 roku to kwota ,47 zł, tj. 49,1% prognozy rocznej niski poziom realizacji założonej prognozy rocznej wynika z nieuzyskania w omawianym okresie założonych wpływów na poziomie 2 mln zł z tytułu refundacji w zakresie przedsięwzięcia pn.: Zielone inwestycje refundacja wpłynie do budżetu dopiero w 2016 roku. W ramach omawianej grupy dochodów wyróżniamy: środki z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej uzyskane na poziomie ,74 zł przeznaczone na: dofinansowanie zadania w zakresie zbierania porzuconych pojazdów wycofanych z eksploatacji (112 tys. zł),

125 Sprawozdanie z wykonania budżetu miasta Zabrze za 2015 rok dopłaty do oprocentowania kredytu przeznaczonego na projekt pn. Poprawa gospodarki wodnościekowej na terenie gminy Zabrze etap II (224,4 tys. zł). środki z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, w wysokości ,73 zł, co stanowi 98,3% zakładanej prognozy, przeznaczone na : dofinansowanie zadania pn.: Modernizacja źródeł ciepła w budynkach indywidualnych realizowana w ramach Programu ograniczania niskiej emisji na terenie miasta Zabrze (Etapy VI KAWKA) w łącznej kwocie ,73 zł. dofinansowanie do zielonych szkół w wysokości zł. dofinansowanie zadania Budowa infrastruktury oświetleniowej tj. 30 lamp parkowych solarnych umożliwiających wykorzystanie energii przyjaznej środowisku w Zabrzu w wysokości zł, Ponadto w ramach omawianego źródła Miasto otrzymało dotacje na działania związane z modernizacją i termomodernizacją budynków w kwocie ogółem zł, w tym na: Termomodernizacja budynku mieszkalnego w Zabrzu przy ul. 11 Listopada zł, Termomodernizacja budynku mieszkalnego w Zabrzu przy ul. 11 Listopada zł, Modernizacja budynku Szkoły Podstawowej Nr tys. zł, Modernizacja budynku Szkoły Podstawowej Nr zł, dochody ze środków finansowych gromadzonych na wydzielonym rachunku jednostki budżetowej oświatowej są to wpłaty środków z wyodrębnionych rachunków przy oświatowych jednostkach budżetowych, które na dzień r. nie zostały przez nie wydatkowane i zgodnie z przepisami ustawy o finansach publicznych winny zostać odprowadzone na rachunek budżetu jednostki samorządu terytorialnego wykonanie wyniosło ,61 zł, co daje spadek w porównaniu do roku ubiegłego o około 57,7 tys. zł, kary pieniężne i grzywny w omawianym okresie sprawozdawczym wpływy z tytułu kar i grzywien osiągnęły poziom ,74 zł, tj. 56,1% planu rocznego, co daje mniej w odniesieniu do roku 2014 o około 43,5 tys. zł. W ramach tej grupy 89% uzyskanych dochodów to wpłaty z tytułu mandatów wymierzanych przez Straż Miejską, gdzie odnotowano środki na poziomie 222 tys. zł, co daje spadek o ponad 19 tys. zł w stosunku do roku ubiegłego. Zmniejszyły się także wpływy z tytułu pozostałych kar i grzywien wykonanie w roku 2015 wyniosło 28,5 tys. zł, co oznacza spadek w porównaniu do roku ubiegłego, tj. o blisko 24 tys. zł, zwroty nadmiernie pobranych dotacji wykonanie założonego planu w wysokości 29%, co nominalnie daje kwotę ,50 zł, w tym dominującą pozycję stanowi zwrot nadmiernie pobranej dotacji z KZK GOP w wysokości ,78 zł niski poziom wykonania założonej prognozy rocznej wynika z przesunięcia na 2016 rok terminu przekazania środków z Urzędu

126 Sprawozdanie z wykonania budżetu miasta Zabrze za 2015 rok Marszałkowskiego z tytuły rozliczenia projektu pn.: Drogowa Trasa Średnicowa (plan w wysokości 3,7 mln zł bez realizacji), wpływy z wpłat gmin i powiatów za korzystanie z Izby Wytrzeźwień wykonanie założonego planu rocznego wyniosło 137%, co nominalnie daje kwotę zł i jest to jednocześnie więcej w porównaniu do wpływów ubiegłorocznych o 5,7 tys. zł, 2,5% odpisu dotyczącego kosztu obsługi zadań realizowanych przez samorząd z PFRON wykonanie tego źródła dochodów w 2015 roku zamknęło się kwotą zł, tj. 99,15% planu rocznego, i zarazem jest to poziom niższy o około 9 tys. zł od wykonania z roku ubiegłego, środki z Krajowego Funduszu Szkoleniowego w omawianym okresie Miasto otrzymało dotację z KFS, który stanowi wydzieloną cześć Funduszu Pracy w wysokości ,09 zł na sfinansowanie kosztów kształcenia ustawicznego pracowników i pracodawcy w wieku 45 lat i więcej, pomoc finansowa na realizację inwestycji Miasto otrzymało pomoc finansową na realizację zadania Poprawa gospodarki wodnościekowej na terenie gminy Zabrze. Etap II inwestycja w wysokości ,85 zł 6, oraz pomoc finansową na budowę Drogowej Trasy Średnicowej GOP Katowice Gliwice, w wysokości ,32 zł odsetki od dotacji celowej uzyskanej ze środków pochodzących z kredytu EBI naliczone na wyodrębnionym rachunku Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego, rekompensata za utracone dochody (PFRON) dochody otrzymane za utracone dochody gminy z tytułu zwolnień ustawowych w podatkach i opłatach lokalnych (zwolnienia podatkowe zakładów pracy chronionej z PFRON) zł. 6 Rozliczenie projektu pn. Drogowa Trasa Średnicowa

127 3.4.2 Udziały w podatkach PIT i CIT Wpływy z tytułu udziałów w podatkach PIT i CIT są jednymi z głównych źródeł dochodów budżetu jednostki samorządu terytorialnego. Zgodnie z zapisami ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego partycypacja budżetu miasta Zabrze w 2015 roku w podatkach bezpośrednich odprowadzanych do Budżetu Państwa ustalona została dla PIT odpowiednio w części gminnej i powiatowej na poziomie 37,67% (w 2014 roku było to 37,53%) i 10,25% oraz dla CIT w części gminnej i powiatowej na poziomie odpowiednio 6,71%i 1,4%, tj. na nie zmienionym poziomie. dochodów z tytułu udziału w podatku dochodowym od osób fizycznych i prawnych w 2015 roku osiągnęło poziom ogółem ,09 zł, co stanowi 23,67% w ogólnej strukturze dochodów, natomiast realizacja w/w wpływów w strukturze dochodów bieżących wyniosła 27,36%. Analogiczne wskaźniki 2014 r. wyniosły odpowiednio 20,95% i 25,56%, co daje odpowiednio wzrost o 2,72 p.p. i 1,80 p.p. Realizacja omawianych dochodów w porównaniu do założonego planu to 100,7% prognozy rocznej, przy czym w zakresie udziału w PIT relacja ta wyniosła 100,9%, a dla udziału w CIT ukształtowała się nieco poniżej prognozy bo na poziomie 97%. Jednocześnie uzyskane dochody z tego tytułu są wyższe od ubiegłorocznych łącznie o kwotę prawie 12,5 mln zł, przy czym udziały w podatku dochodowym od osób fizycznych zostały zrealizowane na poziomie wyższym o ponad 10,1 mln zł, a w zakresie udziału w podatku dochodowym od osób prawnych odnotowano wzrost o prawie 2,3 mln zł. Dla porównania, poniżej przedstawiono, jak kształtowały się omawiane wpływy w analogicznym okresie w latach poprzednich: TAB. 53 REALIZACJA DOCHODÓW Z TYTUŁU UDZIAŁÓW W PIT I CIT WRAZ Z STRUKTURĄ W LATACH [w zł i %] WYSZCZEGÓLNIENIE DOCHODY OGÓŁEM DOCHODY BIEŻĄCE PIT I CIT UDZIAŁ W DOCHODACH OGÓŁEM 23,76% 19,86% 20,36% 20,95% 23,67% UDZIAŁ W DOCHODACH BIEŻĄCYCH 26,84% 24,94% 25,83% 25,56% 27,36% Ponadto przedstawiono jak kształtowała się sytuacja w analogicznych okresach w latach poprzednich z podziałem na PIT i CIT oraz odpowiednio w części gminnej i powiatowej:

128 TAB. 54 REALIZACJA DOCHODÓW Z TYTUŁU UDZIAŁÓW W PODATKU DOCHODOWYM W LATACH [w zł] WYSZCZEGÓLNIENIE PIT GMINA POWIAT CIT GMINA POWIAT RAZEM: WYK. 49 WPŁYWY Z PODATKU DOCHODOWEGO OD OSÓB FIZYCZNYCH I PRAWNYCH W LATACH [w zł] CIT POWIAT CIT GMINA PIT POWIAT PIT GMINA W 2015 roku dochód z tytułu udziału w podatku dochodowym od osób fizycznych wyniósł zł i był wyższy w stosunku do roku 2014 o kwotę ponad 10,1 mln zł, co oznacza wzrost na poziomie 6,1%. TAB. 55 REALIZACJA DOCHODÓW Z TYTUŁU UDZIAŁU W PIT WRAZ Z DYNAMIKĄ W LATACH [w zł i %] PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB FIZYCZNYCH (PIT) WYKONANIE WZROST / SPADEK W STOSUNKU DO ROKU POPRZEDNIEGO 12,46% 2,94% 6,33% 7,69% 6,05%

129 WYK. 50 DYNAMIKA WPŁYWÓW Z PIT LATACH [w %] 2% 15,00% 12,46% 1% 5,00% 2,94% 6,33% 7,69% 6,05% % 2011/ / / / /2014 dynamika 12,46% 2,94% 6,33% 7,69% 6,05% W 2015 roku realizacja wpływów z tytułu udziału w podatku dochodowym od osób prawnych wyniosła ,09 zł i dało to poziom wyższy w stosunku do roku 2014 o blisko2,3 mln zł, co tym samym oznacza wzrost o 50,6%. TAB. 56 REALIZACJA DOCHODÓW Z TYTUŁU UDZIAŁU W CIT WRAZ Z DYNAMIKĄ W LATACH [w zł i %] PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB PRAWNYCH (CIT) WYKONANIE WZROST / SPADEK W STOSUNKU DO ROKU POPRZEDNIEGO 36,36% 24,23% 21,22% 10,11% 50,62% WYK. 51 DYNAMIKA WPŁYWÓW Z CIT LATACH [w %] 6% 3% 36,36% 50,62% % 24,23% 21,22% 10,11% 3% 2011/ / / / /2014 dynamika 36,36% 24,23% 21,22% 10,11% 50,62% przedmiotowych dochodów na przestrzeni ostatnich lat kształtowało się następująco:

130 TAB. 57 PORÓWNANIE DOCHODÓW UZYSKANYCH Z PIT I CIT W LATACH [w zł i %] WYSZCZEGÓLNIENIE PLAN PIT GMINA PLAN PO ZMIANACH WYKONANIE % WYKONANIA 101,70% 97,61% 98,69% 101,11% 100,87% PLAN PIT POWIAT PLAN PO ZMIANACH WYKONANIE % WYKONANIA 101,70% 97,22% 98,62% 101,11% 100,87% PLAN CIT GMINA CIT POWIAT PLAN PO ZMIANACH WYKONANIE % WYKONANIA 98,36% 66,65% 63,91% 90,94% 93,61% PLAN PLAN PO ZMIANACH WYKONANIE % WYKONANIA 101,04% 68,66% 66,57% 86,45% 117,16% Udziały w PIT i CIT obok wpływów z podatków lokalnych, stanowią bardzo istotne źródło dochodów dla jednostki samorządu terytorialnego. Udział jednostki samorządu terytorialnego we wpływach z PIT ustala się, biorąc pod uwagę wskaźnik równy udziałowi należnego, w roku poprzedzającym rok bazowy, podatku dochodowego od osób fizycznych zamieszkałych na obszarze jednostki samorządu terytorialnego. Natomiast w zakresie partycypacji we wpływach z podatku od osób prawnych istotne są dwa czynniki, tj. należny podatek od poszczególnych podmiotów oraz liczba osób zatrudnionych na terenie danej jednostki samorządowej. W zakresie realizacji planu dochodów z tytułu udziału w podatku dochodowym od osób fizycznych w 2015 roku ponownie była ona wyższa od zakładanej prognozy o 0,7%, co w ujęciu nominalnym oznacza wzrost o ponad 1,3 mln zł. Z kolei w odniesieniu do udziału we wpływach z CIT wartym odnotowania jest fakt, iż wykonanie dochodów w tym zakresie jest dużo wyższe w porównaniu z rokiem ubiegłym (o ponad 50%), i oznacza realizację na poziomie 97,0% planu rocznego. W odniesieniu do lat poprzednich odnotowana realizacja wyraźnie przełamuje kilkuletni trend obniżania się wpływów z tego tytułu. Reasumując nadmienić należy, że dochody z tytułu udziału w podatkach stanowiących dochody Budżetu Państwa należą do najbardziej wrażliwych na niekorzystne zmiany w koniunkturze gospodarczej, a jednocześnie stanowią ponad 20% wszystkich dochodów miasta. Ze względu na powyższe bardzo istotne jest utrzymanie się stabilnej sytuacji makroekonomicznej.

131 3.4.3 Subwencje z Budżetu Państwa Subwencje, jako świadczenia publicznoprawne na rzecz innych podmiotów publicznych, w tym jednostek samorządu terytorialnego, mają charakter bezzwrotny, bezwarunkowy i nieodpłatny. dochodów z tytułu subwencji, wyniosło w 2015 roku zł, co stanowi 22,9% ogółem dochodów uzyskanych przez Miasto Zabrze. Tym samym poziom dochodów z tego źródła był o 2,2% wyższy w stosunku do roku Na poniższym wykresie przedstawiono realizację dochodów z omawianego źródła w latach WYK. 52 REALIZACJA DOCHODÓW Z SUBWENCJI W LATACH [w zł] % 8% Z uwagi na zakończenie realizacji przedsięwzięcia dotyczącego budowy Drogowej Trasy Średnicowej w odróżnieniu do lat poprzednich w omawianym okresie budżet miasta nie został uzupełniany subwencją przeznaczoną na tą inwestycję. Poniżej zaprezentowano porównanie wpływów z tytułu subwencji w latach wyłączając wspomniane powyżej środki, zgodnie z którym wzrost omawianej pozycji w porównaniu do roku ubiegłego wyniósł ponad 5,6 mln zł, głównie jako konsekwencja zwiększonych środków z tytułu subwencji oświatowej oraz subwencji wyrównawczej odpowiednio o 3 mln zł i 2,5 mln zł. WYK. 53 WPŁYWY SUBWENCJI W LATACH Z WYŁĄCZENIEM ŚRODKÓW NA DTŚ [w mln zł] % %

132 Miliony Sprawozdanie z wykonania budżetu miasta Zabrze za 2015 rok Zgodnie z ustawą o finansach publicznych jednostkom samorządu terytorialnego przyznawane są subwencje ogólne, w których wydziela się części oświatową, wyrównawczą oraz równoważącą. Ponadto w przypadku spełnienia określonych warunków jednostkom samorządu terytorialnego przyznawane jest prawo do kwot uzupełniających, których źródłem jest rezerwa subwencji ogólnej w budżecie państwa. Realizację dochodów subwencyjnych w latach , uwzględniającą powyższe wyszczególnienie, zaprezentowano w tabeli oraz na wykresie poniżej. TAB. 58 WYSOKOŚĆ SUBWENCJI OTRZYMANYCH PRZEZ MIASTO ZABRZE W LATACH [w zł] WYSZCZEGÓLNIENIE OŚWIATOWA WYRÓWNAWCZA RÓWNOWAŻĄCA DTŚ UZUPEŁNIENIE SUBWENCJI OGÓLNEJ WYK. 54 REALIZACJA DOCHODÓW Z TYTUŁU SUBWENCJI W LATACH [w mln zł] ,3 156,7 159, ,7 4,4 6,9 11,6 11,7 11,7 13,0 Oświatowa Wyrównawcza Równoważąca DTŚ 1,7 0,0 0,1 0,0 0,0 Uzupełnienie subwencji ogólnej Subwencjonowanie przez administrację centralną miasta Zabrze na wskazanym powyżej poziomie daje wzrost w stosunku do roku ubiegłego o kwotę 3,9 mln zł, przy czym wyłączając uzupełnienie subwencji z przeznaczeniem na DTŚ porównanie przedmiotowych wpływów jak wspomniano powyżej oznacza wzrost o ponad 5,5 mln zł. Miastu Zabrze z racji posiadania statusu miasta na prawach powiatu przysługują subwencje przewidziane dla gmin oraz powiatów. W tabeli poniżej

133 przedstawiono kształtowanie się dochodów subwencyjnych w zależności od rodzaju i części w latach TAB. 59 PORÓWNANIE WYSOKOŚCI SUBWENCJI OTRZYMANYCH PRZEZ MIASTO ZABRZE W LATACH [w zł i %] wzrost / wzrost / WYSZCZEGÓLNIENIE spadek spadek Część oświatowa subwencji ogólnej dla gmin ,87% Część oświatowa subwencji ogólnej dla powiatów ,29% Część wyrównawcza subwencji ogólnej dla gmin kwota podstawowa otrzymują gminy o niskim wskaźniku dochodów podatkowych na jednego ,82% mieszkańca Część wyrównawcza subwencji ogólnej dla powiatów kwota uzupełniająca przeznaczona jest dla powiatów o wysokim poziomie bezrobocia Część równoważąca subwencji ogólnej dla gmin uzależniona od wydatków na pomoc społeczną i ,11% wypłatę dodatków mieszkaniowych Część równoważąca subwencji ogólnej dla powiatów dzielona między powiaty w związku ze zmianą finansowania zadań z zakresu pomocy ,45% społecznej oraz zróżnicowaniem sieci dróg powiatowych Uzupełnienie subwencji ogólnej z przeznaczeniem na Drogową Trasę Średnicową % Uzupełnienie subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego ,83% RAZEM: ,01% Największy udział w subwencjach mają subwencje oświatowe tj. gminna i powiatowa, których razem w 2015 roku otrzymano zł, co daje wzrost w odniesieniu do roku 2014, w którym wartość subwencji wyniosła zł tym samym odnotowano przyrost dochodów z tego tytułu o blisko 3 mln zł. Rok 2015 był kolejnym, w którym otrzymane środki w ramach subwencji oświatowej były niewystarczające, a co za tym idzie Miasto dopłaciło znaczne środki do zadań oświatowych w szczególności na przedszkola, inwestycje oraz pozostałe wydatki oświatowe, w tym również wynagrodzenia. Znacznie wyższe wpływy odnotowano z tytułu subwencji wyrównawczej (kwota podstawowa), których wysokość uzależniona jest odpowiednio od dochodów podatkowych osiągniętych w gminie 7 i powiecie w porównaniu do ubiegłorocznych jest to wzrost o ponad 2,5 mln zł, co daje zwiększenie o 57,8%. Na wyższym poziomie ukształtowały się także wpływy z tytułu subwencji równoważącej ogółem o kwotę 79 tys. zł. W części gminnej wzrosły one o około 113,5 tys. zł na skutek zwiększenia wydatków na dodatki mieszkaniowe. Z kolei w części powiatowej spadły sumarycznie o ok. 34,5 tys. zł ze względu na: 7 podstawą ustalenia wysokości kwoty podstawowej na 2015 rok są dochody podatkowe wynikające ze sprawozdań za 2013 rok

134 zmniejszenie kwoty ustalanej z uwzględnieniem wydatków na rodziny zastępcze o 11,2 tys. zł, zmniejszenie kwoty ustalanej w zależności od długości dróg wojewódzkich i krajowych znajdujących się w granicach miasta Zabrze o 97,6 tys. zł, zwiększenie kwoty ustalanej dla powiatów, w których dochody planowane na rok budżetowy są niższe od dochodów planowanych na rok bazowy, o 74 tys. zł. Jednocześnie w omawianym okresie Miasto uzyskało wpływy środków z rezerwy subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego w kwocie ogółem zł, co daje spadek w porównaniu do roku ubiegłego o 10,3 tys. zł. Powyższe środki zostały ustalone dla powiatów, które w 2014 roku otrzymały z Budżetu Państwa dotacje celowe na realizację bieżących zadań własnych z zakresu domów pomocy społecznej, proporcjonalnie do wysokości udziału dotacji otrzymanych przez powiat, w łącznej kwocie dotacji na ten cel otrzymanych przez wszystkie powiaty Dotacje celowe otrzymane na podstawie porozumień między j.s.t. Na mocy uregulowań wynikających w szczególności z ustaw o samorządzie gminnym i powiatowym, przepisów o pomocy społecznej oraz o systemie oświaty inne jednostki samorządu terytorialnego zgodnie z zawartymi porozumieniami przekazały w 2015 roku dotacje celowe w łącznej kwocie ,68 zł, tj. na poziomie 135,56% założonej prognozy rocznej, ustalonej w wysokości zł. Kwota przekazana na w/w zadania była wyższa o 93,4 tys. zł w porównaniu z rokiem Środki uzyskane z tego tytułu stanowiły udział w kosztach realizacji powierzonych miastu Zabrze zadań. WYK. 55 REALIZACJA DOTACJI NA PODSTAWIE POROZUMIEŃ Z J.S.T. W LATACH [w zł] % % Największy udział w omawianej grupie dochodów stanowią dotacje otrzymane od innych jednostek samorządu terytorialnego z przeznaczeniem na pomoc społeczną oraz oświatę, a w szczególności na:

135 utrzymanie dzieci z innych miast w rodzinach zastępczych wykonanie na poziomie ,84 zł, co daje wzrost w stosunku do roku ubiegłego o 92,6 tys. zł, utrzymanie dzieci z innych miast w placówkach opiekuńczowychowawczych wykonania na poziomie ,08 zł, niższe o 11 tys. zł w odniesieniu do 2014 roku, uczęszczanie dzieci z innych gmin do przedszkoli na terenie Miasta Zabrze uzyskano środki w kwocie ,96 zł, co oznacza wzrost wpływów w porównaniu do roku ubiegłego o około 7 tys. zł, refundację kosztów opłacenia pedagoga uczącego religii innego wyznania uczniów szkół podstawowych z innych gmin na terenie Miasta Zabrze wpływ ,8 zł, co daje nieco wyższy poziom w porównaniu do roku ubiegłego o około 3 tys. zł. Pozostała część dotacji w tej kategorii przeznaczona jest na finansowanie uczestnictwa w zajęciach rehabilitacyjnych prowadzonych przez Warsztaty Terapii Zajęciowej na terenie Gminy Zabrze wykonanie w omawianym okresie na poziomie zł Dotacje na zadania własne gminy i powiatu budżetu na 2015 rok w zakresie dotacji celowych przyjęty został w kwotach wynikających z decyzji otrzymanych ze Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego. Środki te przypisane są do ściśle określonych zadań jakimi należy je sfinansować oraz podlegają odpowiedniemu rozliczeniu. W formie dotacji celowych na dofinansowanie zadań własnych gminy i powiatu, miasto Zabrze uzyskało w analizowanym okresie sprawozdawczym dochody w łącznej wysokości ,86 zł, co daje spadek w stosunku do roku ubiegłego o przeszło 12,5 mln zł. W omawianym źródle dochodów budżetu miasta na zadania gminne przypadła kwota ,86 zł, natomiast na zadania powiatowe kwota zł. Spadek dotacji na zadania własne w porównaniu do roku ubiegłego wynika w głównej mierze z faktu nieuzyskania środków na realizację budowy Drogowej Trasy Średnicowej (inwestycja zakończona w 2014 roku, na sfinansowanie której Miasto otrzymywało dotacje, w tym w roku 2014 na poziomie 8,6 mln zł) oraz jednorazowej dotacji uzyskanej w 2014 roku na refundację strat z tytułu korekty systemowej Poprawa gospodarki wodnościekowej na terenie Gminy Zabrze (wpływ w wysokości około 2 mln zł). Jednocześnie większość pozycji w omawianej grupie odnotowało obniżenie, w tym w szczególności z zakresu pomocy społecznej, gdzie Miasto otrzymało niższe dotacje w porównaniu do roku ubiegłego per saldo o kwotę prawie 1,5 mln zł.

136 WYK. 56 REALIZACJA DOTACJI NA ZADANIA WŁASNE GMINY I POWIATU W LATACH [w zł] % % Dla dokonania właściwego porównania osiągniętych dochodów w tej kategorii poniżej przedstawiono skorygowane dane z dochodów osiągniętych w poszczególnych latach wyłączono środki na Drogową Trasę Średnicową. WYK. 57 REALIZACJA DOTACJI NA ZADANIA WŁASNE W LATACH BEZ DOTACJI NA DTŚ [w zł] % % Wśród dotacji na zadania własne gminy uzyskane w 2015 roku wyróżnia się następujące grupy: dotacje związane z oświatą i wychowaniem, dotacje związane z pomocą społeczną, dotacje związane z edukacyjną opieką wychowawczą, dotacje przeznaczone na administrację publiczną. W pierwszej z nich uwzględniono dotacje na przedszkola i oddziały przedszkolne w szkołach podstawowych oraz środki na promocję czytelnictwa Książki naszych marzeń. Dotacja na dofinansowanie pobytu dzieci w przedszkolach w wymiarze ponadprogramowym wyniosła ,31 zł, co w porównaniu z kwotą otrzymaną w 2014 roku oznacza spadek o 3,3%, czyli nominalnie o kwotę 222,6 tys. zł. Z kolei na program Książki naszych marzeń Miasto uzyskało dotację łącznie w części gminnej i powiatowej na poziomie ,52 zł. W 2015 roku Miasto otrzymało również dotacje na zadania w ramach edukacyjnej opieki wychowawczej w wysokości ogółem ,21 zł, tj. na poziomie niższym o 142 tys. zł aniżeli w roku ubiegłym. W ramach transferów z Budżetu Państwa w tej grupie można wyróżnić:

137 środki przeznaczone na pomoc materialną o charakterze socjalnym wykonanie w omawianym okresie na poziomie ,85 zł, co daje mniej środków na ten cel w porównaniu do roku ubiegłego o 4,6 tys. zł, dotacje przeznaczone na wyprawki szkolne w wysokości ,36 zł jest to kwota niższa aniżeli w roku 2014 o prawie 138 tys. zł. Ponadto w omawianym okresie na zadania z zakresu pomocy społecznej na rachunek budżetu wpłynęły środki z tytułu dofinansowania zadań własnych w wysokości ogółem 18,1 mln zł, co oznacza spadek per saldo w porównaniu do roku ubiegłego o kwotę blisko 1,5 mln zł. Największe spadki odnotowano w zakresie środków przekazanych na realizację programu posiłek dla potrzebujących oraz wypłatę zasiłków, pomocy w naturze i składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, gdzie uzyskano mniej środków w porównaniu do roku ubiegłego odpowiednio o 913,6 tys. zł oraz o 843,1 tys. zł. Ponadto dalszemu systematycznemu obniżeniu ulegają transfery przeznaczone na domy pomocy społecznej i tak w 2015 roku w porównaniu do roku ubiegłego na te zadania do miejskiej kasy wpłynęło mniej dotacji o 77 tys. zł. Jednocześnie na wypłatę zasiłków stałych dotacja w ujęciu rocznym zamknęła się kwotą ,88 zł, co daje nominalnie wyższą kwotę w stosunku do roku poprzedniego o około 192,5 tys. zł. Poza wyżej wymienionymi pozycjami w ramach omawianej grupy w 2015 roku Miasto uzyskało dofinansowanie na realizację następujących zadań: działalność Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie środki na poziomie zł, co dało nominalnie więcej w porównaniu do ubiegłorocznych wpływów o zł, wypłata składek na ubezpieczenia zdrowotne opłacane za osoby pobierające niektóre świadczenia z pomocy społecznej z Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie dotacja w wysokości ,54 zł, tj. na poziomie zbliżonym do roku ubiegłego, dofinansowanie zadań z zakresu wspierania rodziny oraz systemu pieczy zastępczej dotacja łącznie dla gminy i powiatu w wysokości zł, tj. o ponad 26,8 tys. zł większa niż w roku Jednocześnie w 2015 roku Miasto zwiększono plan dotacji w grupie administracji publicznej w wysokości zł, z przeznaczeniem na dofinansowanie realizacji projektu informatycznego pn. Budowa strony internetowej Miasta Zabrze dostosowanej do potrzeb osób niepełnosprawnych ze względu na wskazany przez Ministerstwo Cyfryzacji czas realizacji projektu, który uniemożliwiał jego rzetelne i zgodne z przepisami ustawy prawo zamówień publicznych wykonanie, wniesiono o przesunięcie terminu, a co za tym idzie nie uzyskano dofinansowania w omawianym okresie.

138 3.4.6 Dotacje celowe na zadania z zakresu administracji rządowej zlecone ustawami Dochody z tytułu dotacji celowych na zadania z zakresu administracji rządowej zlecone ustawami zostały zrealizowane w 2015 roku w wysokości zł, co stanowi 97,7% planowanych wpływów, przy czym w części gminnej wykonanie zamknęło się kwotą zł, a powiatowej w wysokości zł. Udział tej pozycji w strukturze dochodów ogółem wynosi 7,67% i jest wyższy od ubiegłorocznego o 0,77 p.p. Równocześnie wysokość wpływów do budżetu uzyskanych z tego tytułu wzrosła w porównaniu z analogicznym okresem roku ubiegłego o ponad 2,9 mln zł. WYK. 58 REALIZACJA DOTACJI NA ZADANIA ZLECONE GMINY I POWIATU W LATACH [w zł] % % Dotacje celowe na zadania z zakresu administracji rządowej zlecone ustawami są otrzymywane w części gminnej i powiatowej. W przypadku części gminnej dochody z tego tytułu wykonane zostały w kwocie ,92 zł, co stanowi 97,2% prognozy rocznej 8. Tym samym jest ono wyższe o ponad 5 mln zł od wykonania w analogicznym okresie ubiegłego roku i oznacza wzrost o 12,41%. Największą część w tym segmencie (96,5%) stanowią dotacje przeznaczone na zadania związane z pomocą społeczną, w tym m.in. na: świadczenia rodzinne, zaliczki alimentacyjne oraz składki ubezpieczenia emerytalne i rentowe z ubezpieczenia społecznego zrealizowane w kwocie zł, co stanowi 97,3% prognozy rocznej i jednocześnie oznacza wzrost o ponad 2,9 mln zł w porównaniu do 2014 roku, ośrodki wsparcia środki na ten cel uzyskano w omawianym okresie w kwocie zł, co stanowi 98,6% prognozy rocznej i jednocześnie oznacza spadek o 42,5 tys. zł do roku 2014, wypłatę zryczałtowanych dodatków energetycznych, na które to wprowadzono plan w wysokości zł i zrealizowano w 87,3%, 8 Zwroty dotacji dotyczyły w szczególności środków na wypłatę świadczeń rodzinnych (w wysokości 1,1 mln zł)

139 składki na ubezpieczenia zdrowotne opłacane za osoby pobierające niektóre świadczenia z pomocy społecznej wykonanie na poziomie zł, co stanowi 90,3% planu rocznego i jest wyższe o 109,6 tys. zł w porównaniu do roku Ponadto odnotować należy wzrost wykonania dotacji na zadania związane z administracja publiczną (w tym na zadania z zakresu Urzędu Stanu Cywilnego, dowodów osobistych i ewidencji ludności), który wyniósł zł, co w porównaniu z odpowiadającym okresem w roku 2014 daje zwiększenie aż o zł. Realizacja na tym poziomie stanowi 99,8% prognozy rocznej. Budżet miasta Zabrze został także zasilony dotacją celową w związku z przeprowadzeniem wyborów Prezydenta RP, wyborów do Sejmu i Senatu RP oraz przeprowadzeniem referendum ogólnokrajowego w kwocie ogółem zł. Nową pozycją dotacji w roku 2015 było zadanie o nazwie przyłączenia do sieci szerokopasmowego dostępu do internatu Miasto na ten cel otrzymało w części gminnej dotację w wysokości zł. W części powiatowej dotacji celowych na zadania z zakresu administracji rządowej dochody wykonane w 2015 roku wyniosły zł, co stanowi 97,2,0% prognozy rocznej 9. Tak wyznaczony poziom oznacza jednocześnie spadek w porównaniu do wykonania za 2014 o ponad 2,1 mln zł. Nieznaczny wzrost dotacji odnotowano na zadaniach związanych z utrzymaniem Inspektoratu Nadzoru Budowlanego o 78,6 tys. zł (wykonanie na poziomie 609,9 tys. zł) oraz na zadaniu związanym z orzecznictwem o stopniu niepełnosprawności o 24,1 tys. zł (otrzymano kwotę 289 tys. zł). Tak jak w części gminnej powiat otrzymał w roku 2015 kwotę zł na zadanie przyłączenia do sieci szerokopasmowego dostępu do internatu. Obniżenie realizacji dotacji celowych wystąpiło na zadaniach dotyczących m.in.: składek na ubezpieczenia zdrowotne o tys. zł wykonanie na poziomie 4,5 mln zł, pomoc dla repatriantów o 43,7 tys. zł realizacja w wysokości 13,4 tys. zł, Komendy Miejskiej Państwowej Straży Pożarnej o 69,3 tys. zł wykonanie to 7,2 mln zł. Ponadto w omawianym okresie Miasto otrzymało dotację z przeznaczeniem na: prace geodezyjne i kartograficzne oraz ośrodki dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej w wysokości odpowiednio 80,5 tys. zł i 26,1 tys. zł, gospodarkę gruntami i nieruchomościami Skarbu Państwa w wysokości 273,1 tys. zł, przeciwdziałanie przemocy w rodzinie wpływy na poziomie 19,5 tys. zł, kwalifikację wojskową w wysokości 42,3 tys. zł, podręczniki oraz materiały edukacyjne uzyskano środki w wysokości 17,6 tys. zł, obronę cywilną wykonanie na poziomie 5,2 tys. zł. 9 Zwroty dotacji dotyczyły w szczególności środków na wypłatę składek na ubezpieczenia zdrowotne (w wysokości około 85 tys. zł)

140 Należy zaznaczyć, iż w roku 2015 nastąpiło przeklasyfikowanie wydatków dotyczących utrzymaniu nieruchomości Skarbu Państwa z dz. 750 Administracja publiczna do dział 700 Gospodarka mieszkaniowa była to kwota zł Dotacje otrzymane na podstawie porozumień z organami administracji rządowej Dochody z tego źródła uzyskane w 2015 roku zamknęły się kwotą 465,7 tys. zł, co stanowiło 91,2% zmienionej prognozy rocznej i jednocześnie wpływy te były wyższe od ubiegłorocznych aż o 435 tys. zł. Pierwotnie założony plan w ramach dotacji uzyskiwanych na podstawie porozumień z organami administracji rządowej zakładał wpływ środków na poziomie 20 tys. zł z przeznaczeniem na zadanie związane z opieką nad grobami wojennymi znajdującymi się na terenie miasta Zabrze. WYK. 59 REALIZACJA DOTACJI NA ZADANIA REALIZOWANE NA PODSTAWIE POROZUMIEŃ Z ORGANAMI ADMINISTRACJI RZĄDOWEJ W LATACH [w zł] % % W omawianym okresie otrzymano z tego tytułu środki w wysokości zł, co stanowi 99,6% prognozy rocznej. Jednocześnie w trakcie roku zwiększono plan dotacji w omawianej grupie z przeinaczeniem na: program pomocy dla repatriantów o zł otrzymano zł, 83,5% prognozy, program na rzecz społeczności romskiej o zł, gdzie ostatecznie uzyskano środki na poziomie zł, co dało 93% planu, dofinansowanie zadania publicznego pn.: Gminne programy aktywizacji społecznozawodowej na rzecz budownictwa socjalnego edycja 2015 r. o zł realizacja w 100%, utworzenie Centrum Aktywności Cyfrowej w Zabrzu otrzymano zł, tj. w wysokości 80,9% prognozy rocznej.

141 3.4.8 Dotacje z funduszy celowych W 2015 roku miasto Zabrze otrzymało dotacje z funduszy celowych w wysokości zł. Kwota ta daje realizację założonej prognozy rocznej na poziomie 90,4%. W porównaniu do analogicznego okresu roku ubiegłego wykonanie na powyższym poziomie daje spadek o ponad 1,5 mln zł, głównie jako konsekwencja uzyskania w 2014 roku znacznych środków z Funduszu Rozwoju Kultury Fizycznej bo na poziomie zł przeznaczonych na dofinansowanie zadania Budowa hali tenisowej przy ul. Olimpijskiej w Zabrzu, gdzie w omawianym okresie wykonanie zamknęło się kwotą 50 tys. zł. WYK. 60 REALIZACJA DOTACJI Z FUNDUSZY CELOWYCH W LATACH [w zł] % % Ponadto Miasto Zabrze podpisało umowy z niżej wymienionymi funduszami celowymi na dofinansowanie następujących zadań: Fundusz Rozwoju Kultury Fizycznej: na zadanie Szkolenie młodzieży szczególnie uzdolnionej sportowo wykonanie dochodów z tego tytułu za rok 2015 wyniosło zł, co stanowi 100,0% założonego planu rocznego i równocześnie dało o zł niższe środki w porównaniu do roku ubiegłego, Fundusz Pracy: na pokrycie kosztów wynagrodzenia i składek na ubezpieczenia zdrowotne pracowników Powiatowego Urzędu Pracy wykonanie w 2015 roku na poziomie zł, co stanowi 100,0% założonego planu rocznego i równocześnie daje spadek wpływów o zł w porównaniu do analogicznego okresu w roku ubiegłym, Fundusz Dopłat Banku Gospodarstwa Krajowego: na remont lokali socjalnych wykonanie za 2015 rok na poziomie zł, co stanowi 78,5% założonego planu rocznego.

142 3.5 planowanych dochodów budżetu miasta wg źródeł w 2015roku zestawienie tabelaryczne TAB. 60 WYKONANIE DOCHODÓW WEDŁUG ŹRÓDEŁ W 2015 R. [w zł] LP. WYSZCZEGÓLNIENIE PLAN PIERWOTNY PLAN PO ZMIANACH WYKONANIE UDZIAŁ % (WYKONANIE /PLAN PO ZM.) O G Ó Ł E M ,57 95,4 I Dochody własne ,14 89,9 1 Wpływy z podatków ,17 100,2 podatek od nieruchomości ,73 103,2 podatek rolny ,89 80,0 podatek leśny ,00 100,2 podatek od środków transportowych ,50 93,0 podatek od działalności gospodarczej osób fizycznych opłacanych w formie karty podatkowej ,54 96,0 podatek od spadków i darowizn ,13 57,4 podatek od czynności cywilnoprawnych ,38 73,1 2 Wpływy z opłat ,93 95,0 opłata skarbowa ,51 81,9 opłata targowa ,40 97,6 opłata eksploatacyjna ,89 50,3 inne opłaty stanowiące dochody gminy, uiszczane na podstawie odrębnych przepisów, w tym: ,13 96,0 * opłata za zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych ,04 92,5 * opłata za zajęcie pasa drogowego ,47 65,5 * opłata za druki prawa jazdy i tablice rejestracyjne ,22 94,6 * opłata za płatne parkowanie ,68 90,4 * opłata za koncesje i licencje ,68 31,3 * opłata produktowa ,78 * opłata adiacencka ,51 189,3 * opłata za gospodarcze korzystanie ze środowiska ,98 101,0 * opłata za wycięcie drzew i krzewów ,0 * opłata za korzystanie z przystanków komunikacyjnych i dworców ,54 102,9 * opłata geodezyjna i kartograficzna ,60 94,7 * opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi ,23 99,4 * pozostałe opłaty ,40 240,1 3 Dochody uzyskiwane przez jednostki budżetowe gminy ,44 64,4 dochody uzyskiwane przez Urząd Miejski, w tym: ,52 34,4 * dochody z obiektów gospodarki komunalnej ,04 72,1 * grobownictwo ,00 84,4 * przygotowanie nieruchomości do sprzedaży ,2 * kary umowne ,22 163,7 * dochody z egzekucji ,88 104,1 * zwrot nadmiernie pobranej dotacji z tytułu rozliczenia VAT w ramach zadania Europejski Ośrodek ,68 102,8 Kultury Technicznej i Turystyki Przemysłowej w Zabrzu * rozliczenie z podatku VAT ,43 26,1 * dochody z darowizn * ustawowe przejęcie spadku ,85 * pozostałe dochody ,42 11,4

143 LP. WYSZCZEGÓLNIENIE PLAN PIERWOTNY 4 Sprawozdanie z wykonania budżetu miasta Zabrze za 2015 rok PLAN PO ZMIANACH WYKONANIE UDZIAŁ % (WYKONANIE /PLAN PO ZM.) dochody ze Straży Miejskiej ,35 dochody z Miejskiego Ogrodu Botanicznego ,00 87,3 dochody z Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie, w tym: ,39 96,1 * odsetki od nienależnie pobranych świadczeń ,51 98,5 * zwrot nienależnie pobranych świadczeń rozliczenie z lat ubiegłych ,22 69,3 * zwrot opłat za usługi opiekuńcze ,08 115,2 * zwrot za pobyt osób w domach pomocy społecznej realizowane przez MOPR ,26 140,3 * pozostałe dochody MOPR ,32 186,1 dochody z Zabrzańskiego Kompleksu Rekreacji ,86 93,0 dochody ze Żłobka Miejskiego ,13 95,3 zwrot nadmiernie pobranej dotacji gmina ,44 151,9 dochody z gminnych placówek oświatowych z tytułu przygotowania posiłków ,71 114,5 dochody z przedszkoli z tytułu opłat za pobyt dzieci ponad podstawę programową ,79 102,8 pozostałe dochody gmina ,88 dochody z Miejskiego Zarządu Dróg i Infrastruktury Informatycznej ,21 65,5 dochody z Jednostki Obsługi Finansowej Gospodarki Nieruchomościami ,00 86,0 Dochody uzyskiwane przez jednostki budżetowe powiatu ,58 94,0 dochody uzyskiwane przez Urząd Miejski, w tym: ,11 86,4 * dochody z obiektów gospodarki komunalnej ,99 130,5 * kary umowne ,91 135,8 * pozostałe dochody UM ,21 38,8 dochody z Domów Pomocy Społecznej ,98 97,7 zwrot nadmiernie pobranej dotacji powiat ,46 76,0 dochody z Powiatowego Urzędu Pracy ,83 104,6 dochody z Komendy Miejskiej Państwowej Straży Pożarnej, w tym: ,83 47,6 * zwrot nienależnie pobranych świadczeń rozliczenie z lat ubiegłych ,83 47,6 dochody z Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie ,27 162,1 dochody z Miejskiego Zarządu Dróg i Infrastruktury Informatycznej ,0 dochody z Domu Dziecka ,83 137,9 dochody z Centrum Wsparcia Kryzysowego Dzieci i Młodzieży ,99 176,0 dochody z Bursy Szkolnej z tytułu opłat za pobyt wychowanków ,50 96,9 dochody z powiatowych placówek oświatowych z tytułu przygotowania posiłków ,32 83,9 pozostałe dochody powiat ,46 123,2 5 Dochody z majątku gminy ,27 85,2 czynsze dzierżawne, wpływy z lokali użytkowych ,81 86,8 czynsze z budynków komunalnych ,66 85,7 sprzedaż nieruchomości ,04 81,7 opłata za wieczyste użytkowanie nieruchomości ,50 102,9 pierwsza opłata z tytułu wieczystego użytkowania ,00 54,4 przekształcenie użytkowania wieczystego w prawo własności ,67 115,3

144 LP. WYSZCZEGÓLNIENIE PLAN PIERWOTNY Sprawozdanie z wykonania budżetu miasta Zabrze za 2015 rok PLAN PO ZMIANACH WYKONANIE UDZIAŁ % (WYKONANIE /PLAN PO ZM.) sprzedaż, najem i dzierżawa sprzętu medycznego ,28 78,5 wpływy ze sprzedaży infrastruktury ,02 199,7 służebność drogi i przesyłu ,27 119,3 pozostałe dochody z majątku gminy ,02 155,7 6 Dochody z majątku powiatu ,34 116,5 czynsze dzierżawne ,34 102,8 dochody z Domów Pomocy Społecznej ,00 7 Dochody z kar pieniężnych i grzywien określonych w odrębnych przepisach ,74 56,1 mandaty wymierzone przez Straż Miejską ,49 54,0 pozostałe kary i grzywny ,25 81,4 8 9 Dochody związane z realizacją zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych ustawami ,64 104,8 prowizja 25% z dochodów z mienia Skarbu Państwa ,12 109,6 prowizja 5% z dochodów z mienia Skarbu Państwa ,57 119,9 5% dochodów uzyskiwanych na rzecz budżetu państwa ,18 338,2 dochody ze spłaty świadczeń alimentacyjnych i rodzinnych ,77 80,1 Odsetki od środków finansowych gromadzonych na rachunkach bankowych ,58 49,3 odsetki od środków finansowych gminy gromadzonych na rachunkach bankowych ,58 49,3 10 Odsetki od nieterminowo regulowanych należności ,09 87,4 odsetki od nieterminowo regulowanych należności objętych ordynacją podatkową ,71 47,4 odsetki od nieterminowych wpłat ,38 129,3 11 Środki otrzymane w związku z realizacją projektów przy dofinansowaniu Unii Europejskiej oraz innych źródeł zagranicznych Fundusz Spójności dotacja na zadanie Poprawa gospodarki wodnościekowej na terenie Gminy Zabrze. Etap II środki z Funduszu Spójności na dofinansowanie programu Rekultywacja terenów w rejonie rzeki Bytomki na obszarze Gminy Zabrze ,42 92, ,79 86, ,23 100,0 środki na realizację programu COMENIUS ,7 środki na realizację programu ERASMUS ,40 95,2 środki z Fundacji Rozwoju Systemu Edukacji na realizację projektów dot. Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój (PO WER) środki z Fundacji Rozwoju Systemu Edukacji na realizację programu Innowacje pedagogiczne i ich wpływ na rozwój szkół środki z Budżetu Państwa program na rzecz integracji społecznozawodowej Reintegracja, aktywność, praca środki z Europejskiego Funduszu Społecznego program na rzecz integracji społecznozawodowej Reintegracja, aktywność, praca środki z Fundacji PolskoNiemieckiej Współpracy Młodzieży na wyjazd uczniów do Niemiec w celu wymiany edukacyjnej ,59 100, ,40 85, ,04 117, ,46 64, ,00 65,0

145 LP. WYSZCZEGÓLNIENIE PLAN PIERWOTNY środki z PolskoLitewskiego Funduszu Wymiany Młodzieży na realizację projektu edukacyjnegospotkanie w ramach polskolitewskiej wymiany edukacyjnej środki z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego na realizację programu Wdrożenie kompleksowego systemu obiegu dokumentów w gminie Zabrze w powiązaniu z platformą SEKAP środki z Europejskiego Funduszu Społecznego na realizację programu Kompetentni urzędnicy środki z Budżetu Państwa na realizację programu Europejski Ośrodek Kultury Technicznej i Turystyki Przemysłowej w Zabrzu środki z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego na program Europejski Ośrodek Kultury Technicznej i Turystyki Przemysłowej w Zabrzu środki z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego na realizację programu Budowa Zabrzańskiej Sieci Światłowodowej etap II i III środki z Europejskiego Funduszu Społecznego Mam zawód mam pracę w regionie środki z Budżetu Państwa Mam zawód mam pracę w regionie środki z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego na realizację programu Działania studyjnokoncepcyjne drogą do udostępnienia terenów inwestycyjnych miasta Zabrze środki z Budżetu Państwa na współfinansowanie programu Doradzamy zawodowo II środki z Europejskiego Funduszu Społecznego na dofinansowanie programu Doradzamy zawodowo II środki z Budżetu Państwa na dofinansowanie programu Praca na celu środki z Europejskiego Funduszu Społecznego na dofinansowanie programu Praca na celu środki z Fundacji Rozwoju Systemu Edukacji na realizację Programu Leonardo da Vinci przez Zespół Szkół EkonomicznoUsługowych pn. Staż w Irlandii Północnej drogą do sukcesu zawodowego środki z Fundacji Rozwoju Systemu Edukacji na realizację Programu Leonardo da Vinci Compile New Competencies and Influence it on Teaching środki z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego na dofinansowanie programu Kompleksowe uzbrojenie terenu inwestycyjnego w Zabrzu przy ul. Handlowej środki z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego na dofinansowanie programu Kompleksowe uzbrojenie terenów inwestycyjnych w północnej części miasta Zabrze środki z Europejskiego Funduszu Społecznego na dofinansowanie programu Kierunek Przedsiębiorczość środki z Europejskiego Funduszu Społecznego na dofinansowanie programu Metamorfoza. Aktywizacja zawodowa osób niepełnosprawnych z m. Zabrze Sprawozdanie z wykonania budżetu miasta Zabrze za 2015 rok PLAN PO ZMIANACH WYKONANIE UDZIAŁ % (WYKONANIE /PLAN PO ZM.) ,11 88, ,64 100, , ,47 161, ,03 92, ,99 100, ,77 67, ,70 67, ,65 100, ,00 100, ,91 38, ,14 17, , ,00 100, ,37 115, ,88 91, ,08 96, ,64 100,0

146 LP. WYSZCZEGÓLNIENIE PLAN PIERWOTNY środki z Budżetu Państwa na dofinansowanie programu "Metamorfoza. Aktywizacja zawodowa osób niepełnosprawnych z powiatu m. Zabrze" środki z Europejskiego Funduszu Społecznego na dofinansowanie programu "Schematom STOP! Wspólne działania instytucji pomocy społecznej i instytucji rynku pracy" środki z Budżetu Państwa na dofinansowanie programu "Schematom STOP! Wspólne działania instytucji pomocy społecznej i instytucji rynku pracy" środki z Europejskiego Funduszu Społecznego na dofinansowanie programu "Współpraca to się opłaca" środki z Budżetu Państwa na dofinansowanie programu "Współpraca to się opłaca" środki z Europejskiego Funduszu Społecznego na dofinansowanie programu "Szansa na przyszłość wsparcie osób bezrobotnych z miasta Zabrze" środki z Europejskiego Funduszu Społecznego na dofinansowanie programu "Aktywni młodzi" Sprawozdanie z wykonania budżetu miasta Zabrze za 2015 rok PLAN PO ZMIANACH WYKONANIE UDZIAŁ % (WYKONANIE /PLAN PO ZM.) ,63 100, ,46 91, ,63 85, ,18 85, ,91 100, ,79 100,0 środki z Europejskiego Funduszu Społecznego na dofinansowanie programu "Chcę więc potrafię" ,19 99,8 środki z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego na dofinansowanie programu "Przebudowa skrzyżowania ulic Wolności i ,67 55,0 Kondratowicza" środki z Europejskiego Funduszu Społecznego na dofinansowanie programu "Drogowskaz" ,2 12 Dochody pochodzące z 2,5% odpisu dotyczącego kosztu obsługi zadań realizowanych przez samorząd z ,00 99,2 PFRON dochody pochodzące z 2,5% odpisu dotyczącego kosztu obsługi zadań realizowanych przez samorząd z PFRON ,00 99,2 13 Rekompensata za utracone dochody (PFRON) ,00 rekompensata za utracone dochody gminy z tytułu zwolnień ustawowych w podatkach i opłatach lokalnych (PFRON) ,00 14 Pomoc finansowa na realizację inwestycji ,17 99,8 pomoc finansowa na budowę Drogowej Trasy Średnicowej GOP Katowice Gliwice ,32 85,4 15 pomoc finansowa na realizację zadania "Poprawa gospodarki wodnościekowej na terenie gminy Zabrze. Etap II inwestycja" ,85 100,0 Środki z Wojewódzkiego i Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej ,47 49,1 środki z NFOŚiGW ,74 13,4 * środki z NFOŚiGW na dofinansowanie przedsięwzięcia pn.: "Zielone inwestycje" ,0 * środki z NFOŚiGW na dofinansowanie gminy w zakresie zbierania porzuconych pojazdów wycofanych z eksploatacji * dopłaty ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej do oprocentowania kredytu , ,74 56,1

147 LP. WYSZCZEGÓLNIENIE PLAN PIERWOTNY Sprawozdanie z wykonania budżetu miasta Zabrze za 2015 rok PLAN PO ZMIANACH WYKONANIE UDZIAŁ % (WYKONANIE /PLAN PO ZM.) środki z WFOŚiGW ,73 98,3 * środki z WFOŚiGW na dofinansowanie zadania pn.: "Termomodernizacja budynku mieszkalnego w Zabrzu ,0 przy ul. Goethego 22" w ramach Programu "KAWKA" * środki z WFOŚiGW na dofinansowanie zadania pn.: "Termomodernizacja budynku mieszkalnego w Zabrzu przy ul. 11 Listopada 183" w ramach Programu ,00 98,7 "KAWKA" * środki z WFOŚiGW na dofinansowanie zadania pn.: "Termomodernizacja budynku mieszkalnego w Zabrzu przy ul. 11 Listopada 185" w ramach Programu "KAWKA" ,2 * środki z WFOŚiGW na dofinansowanie zadania pn.: "Modernizacja budynku Szkoły Podstawowej Nr 30" * środki z WFOŚiGW na dofinansowanie zadania pn.: "Modernizacja budynku Szkoły Podstawowej Nr 16" * środki z WFOŚiGW na dofinansowanie zadania pn.: "Modernizacja źródeł ciepła w budynkach indywidualnych realizowana w ramach Programu Ograniczenia Niskiej Emisji na terenie miasta Zabrze etap VI KAWKA" * środki z WFOŚiGW na dofinansowanie zadania pn.: "Budowa infrastruktury oświetleniowej tj. 30 lamp parkowych solarnych umożliwiających wykorzystanie energii przyjaznej środowisku w Zabrzu" ,00 100, , ,73 99, ,00 35,3 * zielone szkoły ,1 16 Wpływy z wpłat gmin i powiatów za korzystanie z Izby Wytrzeźwień ,10 137,0 wpływy z wpłat gmin i powiatów za korzystanie z Izby Wytrzeźwień ,10 137,0 17 Zwrot nadmiernie pobranej dotacji ,50 29,4 zwrot nadmiernie pobranej dotacji KZK GOP ,78 100,0 zwrot nadmiernie pobranej dotacji z Policji ,72 zwrot nadmiernie pobranej dotacji z DTŚ ,0 18 Dochody ze środków finansowych gromadzonych na wydzielonym rachunku jednostki budżetowej ,61 dochody ze środków finansowych gromadzonych na wydzielonym rachunku jednostki budżetowej oświatowej ,61 19 Środki z Krajowego Funduszu Szkoleniowego ,09 99,2 środki z Krajowego Funduszu Szkoleniowego na sfinansowanie kosztów kształcenia ustawicznego pracowników i pracodawcy w wieku 45 lat i więcej ,09 99,2 II Udziały w podatkach ,09 100,7 udziały w podatku dochodowym od osób prawnych ,09 97,0 udziały w podatku dochodowym od osób fizycznych ,00 100,9 III Subwencje ,00 100,0 część oświatowa subwencji ogólnej ,00 100,0 część wyrównawcza subwencji ogólnej kwota podstawowa ,00 100,0 część równoważąca subwencji ogólnej ,00 100,0 uzupełnienie subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego ,00 100,0

148 LP. WYSZCZEGÓLNIENIE PLAN PIERWOTNY IV V Dotacje celowe otrzymane na zadania realizowane na podstawie porozumień (umów) między jednostkami samorządu terytorialnego Sprawozdanie z wykonania budżetu miasta Zabrze za 2015 rok PLAN PO ZMIANACH WYKONANIE UDZIAŁ % (WYKONANIE /PLAN PO ZM.) ,68 135,6 1 Oświata i wychowanie ,76 265,7 dotacje za uczęszczanie dzieci z innych gmin do przedszkoli na terenie gminy Zabrze ,96 274,1 refundacja kosztów opłacenia pedagoga uczącego religii innego wyznania uczniów szkół z innych gmin na ,80 228,3 terenie gminy Zabrze 2 Pomoc społeczna ,92 124,5 środki na utrzymanie dzieci z innych miast w placówkach opiekuńczowychowawczych ,08 160,3 środki na utrzymanie dzieci z innych miast w rodzinach zastępczych ,84 117,4 3 Pozostałe zdania w zakresie polityki społecznej ,00 41,1 dotacja za uczęszczanie w zajęciach rehabilitacyjnych prowadzonych przez Warsztaty Terapii Zajęciowej na terenie Gminy Zabrze ,00 41,1 Dotacje celowe otrzymane z budżetu państwa na realizację własnych zadań gminy ,86 96,5 1 Administracja publiczna ,0 dotacja na realizację projektu informatycznego "Budowa strony internetowej Miasta Zabrze ,0 dostosowanej do potrzeb osób niepełnosprawnych" 2 Oświata i wychowanie ,83 100,0 dotacja na przedszkola i oddziały przedszkolne w szkołach podstawowych ,31 100,0 promocja czytelnictwa "Książki naszych marzeń" ,52 100,0 3 Pomoc społeczna ,82 96,3 dotacja na Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie ,00 100,0 posiłek dla potrzebujących ,83 96,0 składki na ubezpieczenia zdrowotne opłacane za osoby pobierające niektóre świadczenia z pomocy społecznej ,54 98,3 zasiłki i pomoc w naturze oraz składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ,57 95,1 zasiłki stałe ,88 96,9 dofinansowanie zadań z zakresu wspierania rodziny oraz systemu pieczy zastępczej ,0 4 Edukacyjna opieka wychowawcza ,21 96,5 wyprawki szkolne ,36 91,2 pomoc materialna dla uczniów o charakterze socjalnym ,85 97,0 VI Dotacje celowe otrzymane z budżetu państwa na realizację własnych zadań powiatu ,00 100,0 1 Oświata i wychowanie ,00 100,0 promocja czytelnictwa "Książki naszych marzeń" ,00 100,0 2 Pomoc społeczna ,00 100,0 dotacja na Domy Pomocy Społecznej ,00 100,0 dofinansowanie zadań z zakresu wspierania rodziny oraz systemu pieczy zastępczej ,0 VII Dotacje celowe otrzymane z budżetu państwa na realizację zadań z zakresu administracji rządowej zlecone gminie ustawami ,92 97,2 1 Rolnictwo i łowiectwo ,51 100,0 zwrot części podatku akcyzowego ,51 100,0

149 LP. WYSZCZEGÓLNIENIE PLAN PIERWOTNY Sprawozdanie z wykonania budżetu miasta Zabrze za 2015 rok PLAN PO ZMIANACH WYKONANIE UDZIAŁ % (WYKONANIE /PLAN PO ZM.) 2 Administracja publiczna ,90 99,8 zadania z zakresu USC, dowodów osobistych i ewidencji ludności ,90 99,8 3 Urzędy naczelnych organów władzy państwowej, kontroli i ochrony prawa oraz sądownictwa ,00 93,7 prowadzenie i aktualizacja rejestru wyborców ,0 wybory do Sejmu i Senatu RP ,04 95,0 dofinansowanie kosztów niszczenia dokumentów dotyczących wyborów ,00 100,0 dotacja na przygotowanie i przeprowadzenie wyborów Prezydenta RP ,01 93,3 dotacja na przygotowanie i przeprowadzenie referendum ogólnokrajowego ,95 92,2 4 Obrona narodowa ,0 szkolenia obronne ,0 5 Oświata i wychowanie ,30 96,7 dotacja na podręczniki oraz materiały edukacyjne ,83 95,7 przyłączenia do sieci szerokopasmowego dostępu do internetu ,47 98,2 6 Ochrona zdrowa ,00 100,0 wydawanie decyzji w sprawach świadczeniobiorców ,00 100,0 7 Pomoc społeczna ,21 97,2 rządowy program dla rodzin wielodzietnych świadczenia rodzinne, zaliczka alimentacyjna oraz składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z ,43 97,3 ubezpieczenia społecznego usługi opiekuńcze ,0 ośrodki wsparcia ,00 98,6 składki na ubezpieczenia zdrowotne opłacane za osoby pobierające niektóre świadczenia z pomocy społecznej ,24 90,3 świadczenia pielęgnacyjne ,0 dofinansowanie do wypłaty wynagrodzenia za sprawowanie opieki ,00 100,0 dotacja na wypłatę zryczałtowanych dodatków energetycznych ,54 87,3 8 Kultura i ochrona dziedzictwa narodowego ,0 przyłączenia do sieci szerokopasmowego dostępu do internetu ,0 Dotacje celowe otrzymane z budżetu państwa na VIII zadania z zakresu administracji rządowej realizowane przez powiat ,84 99,2 1 Gospodarka mieszkaniowa ,22 97,9 gospodarka gruntami i nieruchomościami ,21 97,7 operaty za użytkowanie wieczyste ,01 99,9 2 Działalność usługowa ,97 99,6 prace geodezyjne i kartograficzne ,00 96,9 ośrodki dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej ,00 100,0 inspektoraty nadzoru budowlanego ,97 100,0 3 Administracja publiczna ,13 100,0 zadania z zakresu gospodarki gruntami, nieruchomościami oraz geodezji ,00 100,0 kwalifikacja wojskowa ,13 100,0 4 Bezpieczeństwo publiczne i ochrona przeciwpożarowa ,99 100,0 Komenda Miejska Państwowej Straży Pożarnej ,99 100,0 obrona cywilna ,0

150 LP. WYSZCZEGÓLNIENIE PLAN PIERWOTNY Sprawozdanie z wykonania budżetu miasta Zabrze za 2015 rok PLAN PO ZMIANACH WYKONANIE UDZIAŁ % (WYKONANIE /PLAN PO ZM.) 5 Oświata i wychowanie ,67 96,6 dotacja na podręczniki oraz materiały edukacyjne ,48 69,6 przyłączenia do sieci szerokopasmowego dostępu do internetu ,19 99,7 6 Ochrona zdrowia ,18 98,1 składki na ubezpieczenia zdrowotne ,18 98,1 7 Pomoc społeczna ,00 92,0 przeciwdziałanie przemocy w rodzinie ,00 92,0 8 Pozostałe zadania w zakresie polityki społecznej ,28 100,0 orzecznictwo o stopniu niepełnosprawności ,0 pomoc dla repatriantów ,28 100,0 9 Edukacyjna opieka wychowawcza ,40 100,0 IX przyłączenia do sieci szerokopasmowego dostępu do internetu Dotacje celowe otrzymane z budżetu państwa na zadania realizowane przez gminę na podstawie porozumień z organami administracji rządowej ,40 100, ,11 91,2 1 Gospodarka mieszkaniowa ,0 program integracji społeczności romskiej w Polsce na lata ,0 2 Działalność usługowa ,67 99,6 grobownictwo ,67 99,6 3 Administracja publiczna ,16 80,9 utworzenie Centrum Aktywności Cyfrowej w Zabrzu ,16 80,9 4 Oświata i wychowanie ,21 96,6 program na rzecz społeczności romskiej ,21 96,6 5 Pomoc społeczna ,86 92,3 program na rzecz społeczności romskiej ,88 76,7 X dofinansowanie zadania publicznego pn.: "Gminne programy aktywizacji społecznozawodowej na rzecz budownictwa socjalnego edycja 2015 r." ,98 100,0 6 Pozostałe zadania w zakresie polityki społecznej ,21 83,5 pomoc dla repatriantów ,21 83,5 7 Edukacyjna opieka wychowawcza ,00 98,8 program na rzecz społeczności romskiej ,00 98,8 Dotacje otrzymane z funduszy celowych na realizację zadań jednostek sektora finansów publicznych ,93 90,4 1 Gospodarka mieszkaniowa ,93 78,5 finansowe wsparcie z BGK na remont lokali mieszkalnych ,93 78,5 2 Pozostałe zadania w zakresie polityki społecznej ,0 środki z Funduszu Pracy na pokrycie kosztów wynagrodzenia i składek na ubezpieczenia społeczne pracowników PUP ,0 3 Kultura fizyczna ,0 środki z Funduszu Rozwoju Kultury Fizycznej na szkolenie młodzieży szczególnie uzdolnionej sportowo ,0 środki z Funduszu Rozwoju Kultury Fizycznej na dofinansowanie zadania "Budowa hali tenisowej przy ul. Olimpijskiej w Zabrzu" ,0

151 4. wydatków budżetowych w 2015 roku 4.1 Ogólna charakterystyka wydatków budżetu Miasta w 2015 roku Szczegółowe sprawozdanie z realizacji wydatków w 2015 roku przedstawiono w formie tabelarycznej według działów i rozdziałów klasyfikacji budżetowej w informacjach odpowiadających załącznikom nr 2 i 2a (wydatki bieżące) oraz 3 i 3a (wydatki majątkowe) uchwały budżetowej na stronach odpowiednio 298 i 325 oraz 372 i 383, a w zakresie zadań budżetowych na str Wydatki budżetu miasta w 2015 roku zostały wykonane w wysokości ,50 zł, co oznacza że osiągnęły poziom 95,6% rocznego limitu. Taki poziom realizacji daje mniej rozdysponowanych środków w porównaniu do roku ubiegłego o 19,2 mln zł, tj. mniej o 2,2%. WYK. 61 REALIZACJA WYDATKÓW OGÓŁEM BUDŻETU MIASTA W LATACH [w zł] ,01 + 8% , ,50 2% W 2015 roku priorytetem w zakresie ustalania poszczególnych limitów wydatków było: zapewnienie odpowiedniego poziomu wydatków bieżących pozwalającego na realizację zamierzonych zadań z uwzględnieniem racjonalizacji i konieczności (obligatoryjności) wykonywania zadań zarówno własnych jak i zleconych. zapewnienie zadowalającego poziomu nadwyżki operacyjnej, wyasygnowanie jak największej puli na realizację zadań majątkowych podjęto kolejne działania mające na celu optymalizację wydatków bieżących celem maksymalizacji nakładów inwestycyjnych, przy założeniu braku uszczerbku dla jakości świadczonych usług publicznych. Mając na uwadze konsekwentne dążenie do ograniczenia deficytu, utrzymania długu miejskiego na akceptowalnym i optymalnym poziomie oraz uzyskania możliwie wysokiej nadwyżki operacyjnej w 2015 roku konieczna była realizacja budżetu, cechująca się racjonalnym i w miarę możliwości oszczędnym oraz efektywnym wykorzystaniem założonego limitu wydatków. Szczególnie istotne było przy tym ścisłe przestrzeganie tzw. reguły wydatkowej. W myśl art. 44 ustawy o finansach publicznych wprowadza ona mechanizm ograniczający wzrost wydatków publicznych i niejako

152 wymusza konieczność uzyskiwania najlepszych efektów z danych nakładów przy dokonywaniu wydatków. Obniżenie możliwości finansowych budżetu zdeterminowane przede wszystkim czynnikami zewnętrznymi wymagało od wszystkich podmiotów budżetu zwiększania efektywności gospodarowania środkami publicznymi, szczególnie zaś w tych dziedzinach, które generują najwyższe koszty bieżące. Brak realnych możliwości zwiększania puli dochodów, wymuszał znaczne ograniczenie wydatków bieżących. Ostatecznie realizacja poszczególnych kategorii wydatków w 2015 roku przedstawia się następująco: TAB. 61 REALIZACJA WYDATKÓW BUDŻETU MIASTA W PODZIALE NA BIEŻĄCE I MAJĄTKOWE W 2015 ROKU [w zł] WYSZCZEGÓLNIENIE PLAN PIERWOTNY PLAN PO ZMIANACH WYKONANIE % WYKONANIA WYDATKI BIEŻĄCE ,3% WYDATKI MAJĄTKOWE ,9% WYDATKI OGÓŁEM ,55% Struktura wykonanych wydatków budżetu miasta Zabrze w 2015 roku wyniosła odpowiednio: 26% wydatki majątkowe i 74% wydatki bieżące. Poniżej zaprezentowano strukturę wydatków również w odniesieniu do planu pierwotnego oraz planu po zmianach. WYK. 62 STRUKTURA WYDATKÓW W PODZIALE NA BIEŻĄCE I MAJĄTKOWE W ODNIESIENIU DO PLANU PIERWOTNEGO I PLANU PO ZMIANACH W 2015 ROKU [w %] PLAN PIERWOTNY PLAN PO ZMIANACH WYKONANIE M 24% M 27% M 26% B 76% B 73% B 74%

153 Miliony Miliony Sprawozdanie z wykonania budżetu miasta Zabrze za 2015 rok WYK. 63 STRUKTURA WYDATKÓW W PODZIALE NA BIEŻĄCE I MAJĄTKOWE W WARTOŚCIACH NOMINALNYCH W LATACH [w mln zł] WYDATKI BIEŻĄCE WYDATKI MAJĄTKOWE WYK. 64 REALIZACJA WYDATKÓW BUDŻETU MIASTA W 2015 ROKU [w mln zł] B M WYDATKI OGÓŁEM PLAN PIERWOTNY PLAN PO ZMIANACH WYKONANIE TAB. 62 ZESTAWIENIE WYDATKÓW BUDŻETU MIASTA W PODZIALE NA BIEŻĄCE I MAJĄTKOWE W LATACH [w zł] WYSZCZEGÓLNIENIE / / / / 2014 BIEŻĄCE ,5% 3,4% 4,2% 1,7% MAJĄTKOWE ,6% 47,8% 17,0% 11,6% OGÓŁEM ,5% 12,3% 7,6% 2,2% W 2015 roku obniżyła się dynamika wykonania wydatków ogółem w stosunku okresu poprzedniego o 9,8 p.p., przy czym należy zaznaczyć, że odnotowano pozytywny spadek w zakresie dynamiki wydatków bieżących o 2,5 p.p.

154 WYK. 65 DYNAMIKA WYDATKÓW BUDŻETU MIASTA W LATACH ,0% 100,0% 0,0% 100,0% 2009/ / / / / / /201 4 BIEŻĄCE 7,7% 5,1% 4,1% 7,5% 3,4% 4,2% 1,7% MAJĄTKOWE 140,0% 30,0% 69,6% 53,6% 47,8% 17,0% 11,6% OGÓŁEM 46,1% 11,6% 23,8% 14,5% 12,3% 7,6% 2,2% Strukturę wydatków ogółem wg poszczególnych kierunków rozdysponowania środków przedstawiono w poniższych zestawieniach. Największy udział niezmiennie przypada wydatkom na oświatę i wychowanie, gospodarkę komunalną oraz opiekę społeczną. TAB. 63 PORÓWNANIE WYDATKÓW OGÓŁEM W LATACH [w zł] WYSZCZEGÓLNIENIE Oświata i wychowanie oraz edukacyjna opieka wychowawcza WZROST / SPADEK NOMINALNY Opieka społeczna Gospodarka komunalna, transport, usługi Gospodarka mieszkaniowa Administracja publiczna Kultura i sport Bezpieczeństwo publiczne i ochrona przeciwpożarowa Ochrona zdrowia Obsługa długu publicznego Pozostałe RAZEM Główną pozycję w strukturze wydatków ogółem w 2015 roku stanowią środki przeznaczone na zadania oświatowe z udziałem na poziomie 30,4%. Na kolejnej pozycji uplasowały się środki związane z gospodarką komunalną, transportem i usługami, których stosunek do wydatków ogółem wyniósł 24,4% co daje znaczny spadek w porównaniu do poziom ubiegłorocznego, jako konsekwencja zakończenia inwestycji o znacznym wolumenie w tej grupie. Następnie wyróżnić należy środki przeznaczone na opiekę społeczną oraz kulturę i sport, których udział w omawianej kategorii wyniósł odpowiednio 15,7% oraz 10,5%.

155 TAB. 64 STRUKTURA WYDATKÓW OGÓŁEM W LATACH [w zł] Sprawozdanie z wykonania budżetu miasta Zabrze za 2015 rok WYSZCZEGÓLNIENIE Oświata i wychowanie oraz edukacyjna opieka wychowawcza UDZIAŁ W STRUKTURZE % ,38% 29,01% 30,38% Opieka społeczna 15,92% 15,31% 15,65% Gospodarka komunalna, transport, usługi 27,59% 26,64% 24,37% Gospodarka mieszkaniowa 7,80% 9,30% 8,40% Administracja publiczna 6,83% 6,16% 5,87% Kultura i sport 5,70% 8,91% 10,54% Bezpieczeństwo publiczne i ochrona przeciwpożarowa 1,55% 1,50% 1,54% Ochrona zdrowia 1,74% 1,27% 1,54% Obsługa długu publicznego 1,21% 1,11% 1,14% Pozostałe 0,27% 0,78% 0,59% RAZEM 100% 100% 100% Ogólna charakterystyka wydatków bieżących w 2015 roku wydatków bieżących wyniosło ,56 zł, tj. 97,3% zakładanego planu rocznego. W stosunku do roku ubiegłego, wydatki bieżące wzrosły o 10,7 mln zł, przy czym dynamika wyniosła 1,7%, co oznacza pozytywne spadek w stosunku do analogicznego wskaźnika z roku 2014 o 2,5 p.p. WYK. 66 WYKONANIE WYDATKÓW BIEŻĄCYCH MIASTA W LATACH [w zł] Wyżej wymienione zwiększenie wydatków bieżących to w głównej mierze konsekwencja stałego wzrostu środków przeznaczanych na zadania oświatowe wyższe wykonanie w porównaniu do roku ubiegłego o 8,5 mln zł, co stanowi 80% całego wzrostu wydatków bieżących w 2015 roku. Na znaczeniu zyskały również wydatki bieżące rozdysponowane na zadania z zakresu kultury i sportu, gdzie przyrost wyniósł 3,6 mln zł. Jest to w głównej mierze efekt przekazania dopłat do Spółki Stadion

156 Miliony Sprawozdanie z wykonania budżetu miasta Zabrze za 2015 rok w Zabrzu na poziomie 2,5 mln zł, jak również wzrostu dotacji podmiotowych na instytucje kultury o kwotę 567 tys. zł oraz przeznaczeniem wyższych środków na konserwację zabytków o 443 tys. zł. Natomiast na porównywalnym poziomie uplasowały się wydatki w grupie opieki społecznej, przy czym wchodzące w jej skład zadania pomocy społecznej wzrosły o około 860 tys. zł (głównie w zakresie wynagrodzeń), a na pozostałe działania z zakresu polityki społecznej (Dział 853) rozdysponowano niższe środki o ponad 920 tys. zł, co podyktowane było w głównej mierze otrzymaniem przez miasto niższych dotacji na projekty unijne. Ponadto zwiększył się wolumen środków przeznaczonych na gospodarkę komunalną transport i usługi o około 1,4 mln zł. Jednocześnie odnotowano niższe wydatki w grupie administracji publicznej spadek o 1,1 mln zł głównie jako efekt przeniesienie wydatków związanych z organizacją gospodarki odpadami do działu 900 zmiana klasyfikacji zgodnie z wytycznymi Regionalnej Izby Obrachunkowej. WYK. 67 ZMIANA WARTOŚCI WYDATKÓW BIEŻĄCYCH MIASTA W LATACH [w zł] / / / / / / / /2015 WYK. 68 ZMIANA WARTOŚCI WYDATKÓW BIEŻĄCYCH MIASTA W LATACH [w zł] Poniżej zaprezentowano wydatki bieżące w podziale na działy klasyfikacji budżetowej ze wskazaniem stopnia realizacji w stosunku do planu pierwotnego oraz do planu po zmianach.

157 TAB. 65 STOPIEŃ REALIZACJI WYDATKÓW BIEŻĄCYCH WG DZIAŁÓW KLASYFIKACJI BUDŻETOWEJ W 2015 ROKU [w zł] DZIAŁ KLASYFIKACJI BUDŻETOWEJ PLAN PIERWOTNY PLAN PO ZMIANACH WYKONANIE STOPIEŃ REALIZACJI DO PLANU PIERWOT. STOPIEŃ REALIZACJI DO PLANU PO ZM. 10 Rolnictwo i łowiectwo ,34% 97,54% 20 Leśnictwo ,14% 71,14% 600 Transport i łączność ,41% 96,77% 630 Turystyka ,32% 99,32% 700 Gospodarka mieszkaniowa ,91% 96,17% 710 Działalność usługowa ,21% 95,70% 750 Administracja publiczna ,23% 95,75% Urzędy naczelnych organów władzy państwowej, 751 kontroli i ochrony prawa oraz sądownictwa ,21% 93,89% 752 Obrona narodowa ,10% 5,08% Bezpieczeństwo publiczne i ochrona 754 przeciwpożarowa ,05% 97,54% 757 Obsługa długu publicznego ,65% 94,28% 758 Różne rozliczenia ,87% 51,06% 801 Oświata i wychowanie ,36% 99,03% 803 Szkolnictwo wyższe Ochrona zdrowia ,67% 96,33% 852 Pomoc społeczna ,46% 97,06% 853 Pozostałe zadania w zakresie polityki społecznej ,71% 98,16% 854 Edukacyjna opieka wychowawcza ,24% 97,26% 900 Gospodarka komunalna i ochrona środowiska ,68% 97,25% 921 Kultura i ochrona dziedzictwa narodowego ,68% 98,76% Ogrody botaniczne i zoologiczne oraz naturalne 925 obszary i obiekty chronionej przyrody ,65% 99,99% 926 Kultura fizyczna ,09% 98,30% RAZEM ,52% 97,32% WYK. 69 STOPIEŃ WYKONANIA WYDATKÓW BIEŻĄCYCH (PLAN PO ZMIANACH) WG DZIAŁÓW KLASYFIKACJI BUDŻETOWEJ W 2015 ROKU [w %] 120% 100% 80% 60% 40% 20% 0% 98% 97% 99% 96% 96% 96% 94% 98% 94% 99% 96% 97% 98% 97% 97% 99% 100% 98% 99% 71% 51% 5%

158 Najniższe wykonanie w zaprezentowanych powyżej działach klasyfikacji budżetowej dotyczy podobnie jak w roku ubiegłym działów: 752 Obrona narodowa oraz 758 Różne rozliczenia, co wynika przede wszystkim w zakresie pierwszego działu z braku konieczności prefinansowania przez Miasto należności mieszkaniowych dla osób odbywających służbę przygotowawczą i uczestniczących w ćwiczeniach rezerwy, a w odniesieniu do drugiego działu z faktu ujmowania w tej kategorii rezerw budżetowych w szczególności pozostała nierozdysponowana rezerwa na zarządzanie kryzysowe. Strukturę wydatków bieżących wg poszczególnych kierunków rozdysponowania środków przedstawiono w poniższych zestawieniach. TAB. 66 PORÓWNANIE WYDATKÓW BIEŻĄCYCH W LATACH [w zł] WYSZCZEGÓLNIENIE Oświata i wychowanie oraz edukacyjna opieka wychowawcza WZROST / SPADEK NOMINALNY Opieka społeczna Gospodarka komunalna, transport, usługi Gospodarka mieszkaniowa Administracja publiczna Kultura i sport Bezpieczeństwo publiczne i ochrona przeciwpożarowa Obsługa długu publicznego Ochrona zdrowia Pozostałe RAZEM W zakresie wydatków bieżących, struktura właściwie pozostaje od lat niezmienna. W dalszym ciągu największy udział mają wydatki na oświatę i wychowanie oraz na pomoc społeczną z udziałem na poziomie odpowiednio 39,4% i 21,2%. W 2015 roku na porównywalnym poziomie do roku ubiegłego uplasowały się środki bieżące rozdysponowane na gospodarkę komunalną, transport i usługi, gdzie udział w strukturze wyniósł około 13%. Jednocześnie znaczny wzrost udziału w strukturze wydatków bieżących, poza wskazanymi powyżej kategoriami, odnotowano w omawianym okresie w zakresie środków na kulturę i sport wzrost o 0,5 p.p. Natomiast w zakresie dynamiki należy wskazać na wydatki bieżące rozdysponowane na zadania w dziedzinie kultury i sportu oraz działań oświatowych.

159 TAB. 67 DYNAMIKA WYDATKÓW BIEŻĄCYCH W LATACH [w zł i %] WYSZCZEGÓLNIENIE Oświata i wychowanie oraz edukacyjna opieka wychowawcza UDZIAŁ W STRUKTURZE ,35% 38,74% 39,43% Opieka społeczna ,51% 21,53% 21,16% Gospodarka komunalna, transport, usługi ,11% 12,96% 12,96% Gospodarka mieszkaniowa ,60% 8,11% 8,16% Administracja publiczna ,27% 8,18% 7,87% Kultura i sport ,35% 4,26% 4,76% Bezpieczeństwo publiczne i ochrona przeciwpożarowa ,06% 1,94% 1,88% Obsługa długu publicznego ,65% 1,57% 1,54% Ochrona zdrowia ,71% 1,62% 1,46% Pozostałe ,37% 1,09% 0,79% RAZEM % 100% 100% TAB. 68 PORÓWNANIE STRUKTURY WYDATKÓW BIEŻĄCYCH W LATACH [w zł i %] WYSZCZEGÓLNIENIE Oświata i wychowanie oraz edukacyjna opieka wychowawcza / 2012 DYNAMIKA 2014 / / ,89% 100,05% 103,48% Opieka społeczna ,07% 104,30% 99,95% Gospodarka komunalna, transport, usługi ,29% 121,53% 101,68% Gospodarka mieszkaniowa ,45% 98,21% 102,31% Administracja publiczna ,54% 103,01% 97,79% Kultura i sport ,29% 102,02% 113,48% Bezpieczeństwo publiczne i ochrona przeciwpożarowa ,97% 79,01% 98,31% Obsługa długu publicznego ,56% 98,56% 100,09% Ochrona zdrowia ,54% 98,41% 91,67% Pozostałe ,23% 305,43% 73,92% Zgodnie z ustawą o finansach publicznych, w ramach kategorii wydatków bieżących wyróżniamy następujące grupy: wydatki jednostek budżetowych, w tym: wynagrodzenia i składki od nich naliczane oraz wydatki związane z realizacją ich statutowych zadań w wysokości zł, dotacje na zadania bieżące wykonanie w wysokości zł, wydatki na programy finansowane z udziałem środków, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt. 2 i 3, w części związanej z realizacją zadań JST w wysokości zł,

160 świadczenia na rzecz osób fizycznych wykonanie w wysokości zł, wypłaty z tyt. poręczeń i gwarancji udzielonych przez JST, przypadające do spłaty w danym roku budżetowym wykonanie w wysokości 0 zł, obsługa długu JST wykonanie w wysokości zł. Poniżej przedstawiono zestawienie kształtowania się wartości poszczególnych grup wydatków bieżących w latach , z jednoczesnym wskazaniem czy wielkości te odnotowały wzrost czy spadek w stosunku o roku poprzedniego. TAB. 69 PORÓWNANIE GRUP WYDATKÓW BIEŻĄCYCH W LATACH [w zł] WYSZCZEGÓLNIENIE WYDATKI BIEŻĄCE, w tym: wydatki jednostek budżetowych, w tym: wynagrodzenia i składki od nich naliczane wydatki związane z realizacją ich statutowych zadań dotacje na zadania bieżące wydatki na programy finansowane z udziałem środków, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt. 2 i 3, w części związanej z realizacją zadań JST świadczenia na rzecz osób fizycznych wypłaty z tyt. poręczeń i gwarancji udzielonych przez JST, przypadające do spłaty w danym roku budżetowym obsługa długu JST W ramach wydatków bieżących wzrosły wszystkie wyżej wymienione kategorie za wyjątkiem wydatków na projekty realizowane przy dofinansowaniu zewnętrznym oraz środki przeznaczone na świadczenia na rzecz osób fizycznych, które w stosunku do 2014 roku zmniejszyły się odpowiednio o 3,5 mln zł oraz 1,5 mln zł. Ponadto, tak jak w poprzednich latach, również i w 2015 roku nie wydatkowano środków z tytułu spłaty udzielonych przez Prezydenta Miasta poręczeń szczegółowe informacje dotyczące przedmiotowych grup wydatków opisano odpowiednio w punktach 1.5 i 1.7 niniejszego opracowania. Największy wzrost w ramach wydatków bieżących odnotowano w zakresie wydatków jednostek budżetowych i wyniósł on 14,9 mln zł, w tym o kwotę 9,4 mln zł wzrosły środki rozdysponowane na płace i pochodne, w głównej mierze w sferze oświaty około 74% w/w wzrostu, co nominalnie dało kwotę około 7 mln zł (Dział 801 i 854). Natomiast o wartość 5,4 mln zł zwiększyły się wydatki związane z realizacją statutowych zadań poszczególnych jednostek. Poniżej przedstawiono strukturę w/w wydatków bieżących w latach , przy czym wartością bazową dla grup wydatków bieżących jest wielkość wydatków bieżących ogółem dla danego roku.

161 TAB. 70 STRUKTURA WYDATKÓW BUDŻETU MIASTA W LATACH [w zł] WYSZCZEGÓLNIENIE WYDATKI BIEŻĄCE, w tym: 10% 10% 10% wydatki jednostek budżetowych, w tym: 70,10% 69,87% 71,02% wynagrodzenia i składki od nich naliczane 45,80% 44,83% 45,56% wydatki związane z realizacją ich statutowych zadań 24,30% 25,03% 25,46% dotacje na zadania bieżące 13,90% 14,80% 14,64% wydatki na programy finansowane z udziałem środków, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt. 2 i 3, w części związanej z realizacją zadań JST 1,80% 1,39% 0,82% świadczenia na rzecz osób fizycznych 12,60% 12,41% 11,98% wypłaty z tyt. poręczeń i gwarancji udzielonych przez JST, przypadające do spłaty w danym roku budżetowym % % % obsługa długu JST 1,60% 1,53% 1,54% W strukturze wydatków bieżących dominującą pozycję stanowią wydatki jednostek budżetowych 71,02%. Kolejne pozycje zajmują odpowiednio: dotacje 14,64%, świadczenia na rzecz osób fizycznych: 11,98%, obsługa długu 1,54% oraz wydatki na programy finansowane z udziałem środków zewnętrznych (tzw. unijne) 0,82%. WYK. 70 STRUKTURA WYDATKÓW BIEŻĄCYCH BUDŻETU MIASTA W 2015 ROKU [w %] obsługa długu 1,54% wydatki na programy "unijne" świadczenia na 0,82% rzecz osób fizycznych 11,98% dotacje 14,64% wydatki jednostek budżetowych 71,02%

162 Miliony Sprawozdanie z wykonania budżetu miasta Zabrze za 2015 rok Ogólna charakterystyka wydatków majątkowych 2015 roku wydatków majątkowych w 2015 roku wyniosło ,94 zł, tj. 91% zmienionej prognozy rocznej i było niższe aniżeli w roku poprzednim o kwotę 29,8 mln zł. WYK. 71 WYKONANIE WYDATKÓW MAJĄTKOWYCH MIASTA W LATACH [w mln zł] Na osiągnięty poziom tej kategorii wydatków przełożenie przede wszystkim miało znaczne zaawansowanie finansowe w zakresie zadnia pn. Kompleksowe uzbrojenie terenów inwestycyjnych w północnej części miasta Zabrze, jak również drugiego etapu projektu wodnościekowego gdzie wydatkowano odpowiednio środki na poziomie 55,3 mln zł i 53,7 mln zł. Ponadto wysokim wykonaniem zamknął się projekt realizowany przy dofinansowaniu unijnym w dziedzinie kultury pn. Europejski Ośrodek Kultury Technicznej i Turystyki Przemysłowej bo w wysokości 40,3 mln zł (w tym Rewitalizacja obiektów poprzemysłowych gminy Zabrze wraz z adaptacją na cele kulturalne, turystyczne i oświatowe oraz Adaptacja poprzemysłowych obiektów związanych z rozwojem parku tematycznego 12c ), jak również przedsięwzięcie mające na celu rekultywację terenów w rejonie rzeki Bytomki, gdzie rozdysponowano kwotę 5,7 mln zł. Jednocześnie znaczne środki przeznaczono na wykup udziałów w Spółce Stadion w Zabrze oraz wykup wierzytelności w ramach zadania Budowa Centrum Zdrowia Kobiety i Dziecka w wysokości odpowiednio 17,4 mln zł i 7,8 mln zł. Niezależnie poziom wykonania wydatków majątkowych w zakresie wyżej wymienionych projektów unijnych dodatkowo obejmuje zwrot zaliczek otrzymanych w roku ubiegłym, które zostały dokonane zgodnie z obowiązującymi procedurami, gdzie po określonym okresie od otrzymania zaliczki, niewydatkowaną kwotę należy oddać do instytucji dotującej, niezależnie od wnioskowania o kolejne transze zaliczki w 2015 roku Miasto zwróciło z tego tytułu środki na poziomie 12,7 mln zł. W omawianym okresie w miejskim budżecie prowadzonych było 106 zadań majątkowych (w tym 5 bez realizacji na koniec roku), których wykonanie w prawie 80% zdeterminowane zostało przez omówione powyżej 6 projektów w łącznej wysokości około 180,2 mln zł.

163 Miliony Sprawozdanie z wykonania budżetu miasta Zabrze za 2015 rok WYK. 72 ZMIANA WARTOŚCI WYDATKÓW MAJĄTKOWYCH MIASTA W LATACH [w zł] WYDATKI MAJĄTKOWE 454 RÓŻNICA DO ROKU POPRZEDNIEGO Zrealizowane wydatki majątkowe stanowiły 26% wydatków ogółem daje to spadek tej kategorii w porównaniu do roku ubiegłego o 2,8 p.p.. Zgodnie z ustawą o finansach publicznych, w ramach wydatków majątkowych wyróżniamy następujące grupy: inwestycje i zakupy inwestycyjne, w tym na programy finansowane z udziałem środków, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 i 3 wykonanie wydatków w wysokości ponad 195,4 mln zł, wniesienie wkładów do spółek prawa handlowego wykonanie w wysokości ponad 31,6 mln zł. zakup i objecie udziałów wykonanie w wysokości ponad 3 tys. zł. WYK. 73 STRUKTURA WYDATKÓW MAJĄTKOWYCH W 2015 ROKU W PODZIALE NA GRUPY OKREŚLONE USTAWĄ O FINANASACH PUBLICZNYCH wniesienie wkładów do spółek prawa handlowego 14% inwestycje i zakupy inwestycyjne 86% Poniżej przedstawiono zestawienie prezentujące jak kształtowały się wartości poszczególnych grup wydatków majątkowych w latach , z jednoczesnym wskazaniem czy wielkości te odnotowały wzrost czy spadek w stosunku o roku poprzedniego.

164 TAB. 71 PORÓWNANIE GRUP WYDATKÓW MAJĄTKOWYCH W LATACH [w zł] WYSZCZEGÓLNIENIE WYDATKI MAJĄTKOWE, W TYM: INWESTYCJE I ZAKUPY INWESTYCYJNE WNIESIENIE WKŁADÓW DO SPÓŁEK PRAWA HANDLOWEGO ZAKUP I OBJECIE UDZIAŁÓW TAB. 72 STRUKTURA WYDATKÓW MAJĄTKOWYCH BUDŻETU MIASTA W LATACH [w zł] WYSZCZEGÓLNIENIE WYDATKI MAJĄTKOWE, W TYM: 10% 10% 10% INWESTYCJE I ZAKUPY INWESTYCYJNE 85,90% 81,38% 86,09% WNIESIENIE WKŁADÓW DO SPÓŁEK PRAWA HANDLOWEGO 14,10% 18,62% 13,90% ZAKUP I OBJECIE UDZIAŁÓW % % % Poniżej zaprezentowano wydatki majątkowe w 2015 roku w podziale na działy klasyfikacji budżetowej ze wskazaniem stopnia realizacji w stosunku do planu pierwotnego oraz do planu po zmianach. TAB. 73 STOPIEŃ REALIZACJI WYDATKÓW MAJĄTKOWYCH WG DZIAŁÓW KLASYFIKACJI BUDŻETOWEJ W 2015 R. [w zł] DZIAŁ KLASYFIKACJI BUDŻETOWEJ PLAN PIERWOTNY PLAN PO ZMIANACH WYKONANIE STOPIEŃ REALIZACJI DO PLANU PIERWOT. STOPIEŃ REALIZACJI DO PLANU PO ZM. 600 Transport i łączność ,09% 91,66% 700 Gospodarka mieszkaniowa ,30% 76,78% 710 Działalność usługowa ,30% 10% 750 Administracja publiczna ,93% 81,01% 754 Bezpieczeństwo publiczne i ochrona przeciwpożarowa ,30% 99,85% 801 Oświata i wychowanie ,57% 91,28% 851 Ochrona zdrowia ,97% 852 Pomoc społeczna ,35% 854 Edukacyjna opieka wychowawcza % Gospodarka komunalna i ochrona 900 środowiska Kultura i ochrona dziedzictwa 921 narodowego Ogrody botaniczne i zoologiczne oraz 925 naturalne obszary i obiekty chronionej przyrody ,12% 93,39% ,74% 97,88% % 926 Kultura fizyczna ,78% 81,32% RAZEM ,30% 90,87%

165 WYK. 74 STOPIEŃ WYKONANIA WYDATKÓW MAJĄTKOWYCH WG DZIAŁÓW KLASYFIKACJI BUDŻETOWEJ W 2015 ROKU [w %] 100% 80% 60% 40% 92% 77% 100% 81% 100% 91% 100% 80% 100% 93% 98% 100% 81% 20% 0% W większości działów klasyfikacji budżetowej, stopień wykonania wydatków majątkowych oscylował wokół wartości 90%100%. Wyjątkami były działy: 700, 750, 852 i 926. W zakresie działu 700 wydatki majątkowe zrealizowano na poziomie 77%, niepełne wykonanie odnotowano w głównej mierze na zadaniu związanym z wykupami terenów niewykonanie zadania na poziomie ponad 5,9 mln zł, przy planie wynoszącym 8,4 mln zł. Następny niższy stopień wykonania zadań majątkowych na poziomie 81,3% dotyczył działu 926 niewykonanie kwoty 4,6 mln zł, przy planie w wysokości prawie 22 mln zł w ramach zadania Wykup udziałów w Spółce Stadion w Zabrzu Sp. z o.o. przesunięcie na 2016 rok. W przypadku kolejnych działów 750 i 852 realizacja wydatków majątkowych ukształtowała się na poziomie odpowiednio 81% i 80%. Niewykonanie w dziale 750 dotyczyło przede wszystkim zadań na informatyzację (zakup sprzętu i rozwój systemu informatycznego) niewykonanie na poziomie 119 tys. zł przy planie 517,4 tys. zł. Natomiast w zakresie działu 852 niewykonanie planu na poziomie 29 tys. zł dotyczyło zakupu samochodu na rzecz Domu Dziecka (zakup samochodu nastąpi w 2016 roku). W zakresie wydatków majątkowych, udział poszczególnych grup w strukturze jest ściśle związany z wykonywanymi w danym okresie inwestycjami. Niezależnie pod powyższego, w przypadku wydatków majątkowych Miasta Zabrze można wyznaczyć pewne grupy, które stanowią trzon. Zalicza się do nich przede wszystkim wydatki na gospodarkę komunalną, transport i usługi. Ponadto od lat miasto inwestuje spore środki na zadania związane z gospodarką mieszkaniową, szkolnictwem przede wszystkim w zakresie zadań termomodernizacyjnych a także w sferę kulturalno sportowo rekreacyjną. Strukturę wydatków majątkowych wg poszczególnych kierunków rozdysponowania środków przedstawiono w poniższych zestawieniach.

166 TAB. 74 PORÓWNANIE WYDATKÓW MAJĄTKOWYCH WG GRUP W LATACH [w zł] WYSZCZEGÓLNIENIE WZROST / SPADEK NOMINALNY Gospodarka komunalna, transport, usługi Kultura i sport Gospodarka mieszkaniowa Oświata i wychowanie oraz edukacyjna opieka wychowawcza Ochrona zdrowia Bezpieczeństwo publiczne i ochrona przeciwpożarowa Administracja publiczna Opieka społeczna Pozostałe Jednostki samorządu terytorialnego, będąc częścią gospodarki wolnorynkowej nie pozostają nieczułe na sytuację gospodarczą państwa, a więc i cykle koniunkturalne. Powyższe ma znaczne przełożenie na stronę dochodową budżetów w poszczególnych latach, a to z kolei przekłada się na wysokość wyasygnowanych środków na działania rozwojowe, tj. poziom wydatków majątkowych. Jednocześnie różnice w poziomie zadań inwestycyjnych w kolejnych okresach są ściśle powiązane z realizacją tzw. dużych projektów ze znacznym dofinansowaniem ze źródeł zewnętrznych, bez których ich prowadzenie przekraczałaby możliwości finansowe Miasta. Zadania te posiadają swoje fazy realizacji tj. przygotowanie, wykonanie i rozliczenie, które w znaczny sposób wpływają na przepływy finansowe związane z ich realizacją, co ma bezpośredni i znaczący wpływ na poziom wydatków majątkowych w jednorocznych budżetach miast. Poniżej przedstawiono źródła finansowania wydatków majątkowych w 2015 roku. Zgodnie z poniższym wyszczególnieniem w ramach źródeł finansowania wydatków majątkowych wyróżniamy: środki własne 31%, środki pozyskane z budżetu Unii Europejskiej 40%, przy czym uwzględniono w tej grupie zaliczki, pozostające na rachunkach bankowych na dzień r., a rozdysponowane na wydatki majątkowe w 2015 roku, środki otrzymane z Budżetu Państwa oraz pozyskane z innych źródeł 2% pozycja ta głównie dotyczy dofinansowania z Budżetu Państwa projektów unijnych, jak również środków z Wojewódzkiego i Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej na działania proekologiczne, środki z emisji obligacji komunalnych, kredytu i preferencyjnych pożyczek 26%.

167 Środki z BP i innych źródeł 15,1 Środki z BP i innych źródeł 5,1 Środki z UE 69,2 Środki własne 96,0 Kredyty, pożyczki, obligacje 76,5 Środki własne 71,0 Środki z UE 90,8 Kredyty, pożyczki, obligacje 60,1 Sprawozdanie z wykonania budżetu miasta Zabrze za 2015 rok TAB. 75 ŹRÓDŁA FINANSOWANIA INWESTYCJI MIEJSKICH W LATACH [w tys. zł] WYSZCZEGÓLNIENIE Środki własne * Środki z UE ** Środki z BP i innych źródeł *** Kredyty, pożyczki, obligacje Ogółem wydatki majątkowe * w 2015 roku uwzględniono kwoty dotacji otrzymane z UE a stanowiące refundację wcześniej poniesionych wydatków ze środków własnych oraz pomoc finansową stanowiącą rozliczenie DTŚ **uwzględniono zaliczki pozostające na rachunkach bankowych na dzień r., stanowiące źródło finansowania poszczególnych projektów w 2015 roku, ***do grupy tej obok dotacji z Budżetu Państwa zalicza się m.in.: środki otrzymane od pozostałych jednostek zaliczanych do sektora finansów publicznych, dotacje rozwojowe, dotacje otrzymane od innych jednostek samorządu terytorialnego, dotacje z funduszy celowych oraz z WFOŚiGW i NFOŚiGW WYK. 75 ŹRÓDŁA FINANSOWANIA INWESTYCJI MIEJSKICH W LATACH [w zł] w mln zł

168 4.2 Układ zadaniowy wykonanego budżetu Miasta Zabrze za 2015 rok Układ zadaniowy dla wykonanego budżetu za 2015 rok w części wydatkowej stanowiący załącznik Nr 4 na str. 398 w części tabelarycznej sprawozdania zawiera: wykaz zadań bieżących według jednostek realizujących wraz z określeniem kwot wykonanych wydatków, wykaz zadań majątkowych wraz z określeniem kwot wykonanych wydatków. Omówienie realizacji zadań finansowanych z budżetu miasta oraz uzasadnienie odchyleń w stosunku do uchwalonego budżetu na rok 2015 w zakresie zadań bieżących i majątkowych zawierają poszczególne karty zadań. Komplet sprawozdań szczegółowych dotyczących realizacji budżetu miasta za rok 2015, w tym w zakresie wydatków i dochodów, sporządzonych przez wydziały i jednostki organizacyjne Miasta znajduje się w Wydziale Budżetu i Analiz Finansowych oraz według kompetencji w Wydziałach i Biurach merytorycznych Urzędu Miejskiego. 4.3 Wydatki budżetu Miasta Zabrze w 2015 roku według dysponentów Poniżej zaprezentowano wykonanie strony wydatkowej budżetów poszczególnych jednostek realizujących w podziale na jednostki o planie finansowym do 10 mln zł oraz powyżej. W ramach drugiej kategorii, podobnie jak w latach ubiegłych, najwyższe wykonanie zrealizowano w jednostce Urząd Miejski. Drugą grupę stanowią skonsolidowane jednostki oświatowe. TAB. 76 ZESTAWIENIE WYDATKÓW BUDŻETU MIASTA W LATACH WEDŁUG JEDNOSTEK REALIZUJĄCYCH PRZY PLANIE FINANSOWYM DO 10 MLN ZŁ [w zł] JEDNOSTKA PLAN PO ZMIANACH WYKONANIE PLAN PO ZMIANACH WYKONANIE DPS 1 Dom Pomocy Społecznej Nr DPS 2 Dom Pomocy Społecznej Nr DPS 3 Dom Pomocy Społecznej Nr IW Izba Wytrzeźwień KMPSP Komenda Miejska Państwowej Straży Pożarnej MOB Miejski Ogród Botaniczny PINB Powiatowy Inspektorat Nadzoru Budowlanego SM Straż Miejska ŻM Żłobek Miejski CWKDiM Centrum Wsparcia Kryzysowego Dzieci i Młodzieży DD Dom Dziecka

169 WYK. 76 WIELKOŚCI WYKONYWANYCH WYDATKÓW OGÓŁEM W 2015 ROKU WG JEDNOSTEK REALIZUJĄCYCH PRZY PLANIE FINANSOWYM DO 10 MLN ZŁ [w mln zł] DD 1,47 CWKDiM 4,04 ŻM 1,91 SM 4,21 PINB 0,64 MOB 1,14 KMPSP 7,30 IW 1,51 DPS 3 DPS 2 DPS 1 2,52 2,78 3,60 mln zł TAB. 77 ZESTAWIENIE WYDATKÓW BUDŻETU MIASTA W LATACH ROKU WEDŁUG JEDNOSTEK REALIZUJĄCYCH PRZY PLANIE FINANSOWYM POWYŻEJ 10 MLN ZŁ [w zł] JOFGN JRP JEDNOSTKA Jednostka Obsługi Finansowej Gospodarki Nieruchomościami Jednostka Realizująca Projekt pn.: Poprawa gospodarki wodnościekowej na terenie Gminy Zabrze PLAN PO ZMIANACH WYKONANIE PLAN PO ZMIANACH WYKONANIE MOPR Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie MZDIII PLACÓWKI OSWIATOWE Miejski Zarząd Dróg i Infrastruktury Informatycznej Placówki oświatowe ZKR Zabrzański Kompleks Rekreacji PUP Powiatowy Urząd Pracy UM Urząd Miejski

170 WYK. 77 WIELKOŚCI WYKONYWANYCH WYDATKÓW OGÓŁEM W 2015 ROKU WG JEDNOSTEK REALIZUJĄCYCH PRZY PLANIE FINANSOWYM POWYŻEJ 10 MLN ZŁ [w mln zł] UM 371,60 PUP ZKR 10,61 10,27 PLACÓWKI OSWIATOWE 228,19 MZDIII 14,36 MOPR 93,40 JRP 54,08 JOFGN 55,34 mln zł Legenda: DPS 1 Dom Pomocy Społecznej Nr 1 DPS 2 Dom Pomocy Społecznej Nr 2 DPS 3 Dom Pomocy Społecznej Nr 3 DD IW CWKDIM JOFGN JRP KMPSP MOB MOPR MZDIII ZKR PINB PUP SM UM ŻM Dom Dziecka Izba Wytrzeźwień Centrum Wsparcia Kryzysowego Dzieci i Młodzieży Jednostka Obsługi Finansowej Gospodarki Nieruchomościami Jednostka Realizująca Projekt pn.: Poprawa gospodarki wodnościekowej na terenie Gminy Zabrze Komenda Miejska Państwowej Straży Pożarnej Miejski Ogród Botaniczny Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie Miejski Zarząd Dróg i Infrastruktury Informatycznej Zabrzański Kompleks Rekreacji Powiatowy Inspektorat Nadzoru Budowlanego Powiatowy Urząd Pracy Straż Miejska Urząd Miejski Żłobek Miejski

171 4.4 Charakterystyka wykonania wydatków według działów klasyfikacji budżetowej w 2015 roku Charakterystyka wydatków poniesionych w 2015 roku w zakresie poszczególnych działów klasyfikacji budżetowej zaprezentowana zostanie w poniższej części sprawozdania. TAB. 78 ZESTAWIENIE WYDATKÓW BUDŻETU MIASTA W 2015 ROKU WEDŁUG DZIAŁÓW KLASYFIKACJI BUDŻETOWEJ [w zł] DZIAŁ KLASYFIKACJI BUDŻETOWEJ WYKONANIE 2015 r. BIEŻĄCE MAJĄTKOWE OGÓŁEM 10 Rolnictwo i łowiectwo Leśnictwo Transport i łączność Turystyka Gospodarka mieszkaniowa Działalność usługowa Administracja publiczna Urzędy naczelnych organów władzy państwowej, kontroli i ochrony prawa oraz sądownictwa Obrona narodowa Bezpieczeństwo publiczne i ochrona przeciwpożarowa Obsługa długu publicznego Różne rozliczenia Oświata i wychowanie Szkolnictwo wyższe Ochrona zdrowia Pomoc społeczna Pozostałe zadania w zakresie polityki społecznej Edukacyjna opieka wychowawcza Gospodarka komunalna i ochrona środowiska Kultura i ochrona dziedzictwa narodowego Ogrody botaniczne i zoologiczne oraz naturalne obszary i obiekty chronionej przyrody Kultura fizyczna RAZEM

172 DZIAŁ 010 ROLNICTWO I ŁOWIECTWO Realizacja zadań w tym dziale należy do kompetencji następujących Wydziałów Urzędu Miejskiego: Wydział Podatków i Opłat Lokalnych, Wydział Zarządzania Nieruchomościami. Środki w ramach tego działu zostały rozdysponowane jedynie na zadania bieżące i poziom ich wykonania w 2015 roku wyniósł ponad 54,6 tys. zł, co daje 97,5% założonej prognozy rocznej. DZIAŁ 010 PLAN PO ZMIANACH WYKONANIE % WYKONANIA WYDATKI OGÓŁEM, W TYM: ,96 97,5% BIEŻĄCE ,96 97,5% Kierunki rozdysponowania założonych limitów wydatków podobnie jak w okresach poprzednich były następujące: wpłaty na rzecz izb rolniczych w wysokości 2% uzyskanych wpływów z podatku rolnego 4.124,45 zł, upowszechnianie wiedzy i kultywowanie tradycji rolniczych zł, zakup materiałów i wyposażenia 908,23 zł, realizacja zadań wynikających ustawy z dnia r. o zwrocie podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej ,28 zł. Największy udział w omawianej grupie stanowią wydatki przeznaczone na realizację zadań wskazanych w ustawie z dnia 10 marca 2006 r. o zwrocie podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej. Powyższe środki zostały przyznane w trakcie roku decyzją Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego w formie dotacji celowej. Kolejną pozycję pod względem wielkości stanowiły wydatki mające na celu integrację społeczności miasta oraz upowszechnianie wiedzy i podtrzymywanie tradycji regionalnej pożniwnego spotkania rolników (dofinansowanie dożynek miejskich). Przekazano także odpis od uzyskanych wpływów z tytułu podatku rolnego pobieranego na terenie Miasta Zabrza w wysokości 2%, który zgodnie z ustawą z dnia 14 grudnia 1995 r. o izbach rolniczych (Dz.U z późn. zm.) stanowi dochód właściwej izby rolniczej.

173 DZIAŁ 020 LEŚNICTWO Sprawozdanie z wykonania budżetu miasta Zabrze za 2015 rok Realizacja zadań w tym dziale należy do kompetencji następujących Wydziałów Urzędu Miejskiego: Wydział Infrastruktury Komunalnej, Wydział Ekologii. Wydatki w ramach działu leśnictwo kształtowały się w omawianym okresie następująco: DZIAŁ 020 PLAN PO ZMIANACH WYKONANIE % WYKONANIA WYDATKI OGÓŁEM, W TYM: ,29 71% BIEŻĄCE ,29 71% wydatków w dziale leśnictwo obejmował wyłącznie wydatki bieżące i opiewał na kwotę zł, przy czym został zrealizowany na poziomie 71% prognozy rocznej, tj. w wysokości ,29 zł. Większość środków sfinansowała czynności związane z konserwacją i utrzymaniem zalesionych obszarów miejskich oraz właściwym zachowaniem roślinności leśnej. Pozostała część rozdysponowanych w omawianym dziale wydatków została przeznaczona na prace naprawcze prowadzone na terenach rekreacyjnych, dostawę i montaż szlabanów leśnych (rogatek) oraz słupków blokujących wjazd do lasów komunalnych. Zakres robót prowadzonych na terenie lasu komunalnego jest opracowywany na podstawie obowiązującego uproszczonego planu urządzenia lasu komunalnego miasta Zabrze na okres od r. do r. MIasto Zabrze to aż 56% terenów zielonych skwerów, parków, lasów. W 2015 roku przeprowadzono inwentaryzację w lasach prywatnych na terenie Miasta 25 nieruchomości działek stanowiących użytki gruntowe leśne o łącznej powierzchni około 11,5 ha, zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 12 listopada 2012 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu sporządzania planu urządzenia lasu, uproszczonego planu urządzenia lasu oraz inwentaryzacji stanu lasu. Wydatki w omawianym dziale leśnictwo wiążą się z możliwością wypoczynku i rekreacji mieszkańców miasta na zieleńcach, w parkach i terenach leśnych oraz z poprawą bezpieczeństwa dla ruchu kołowego i pieszego w tych rejonach. DZIAŁ 600 TRANSPORT I ŁĄCZNOŚĆ Realizacja zadań w tym dziale należy do kompetencji następujących Wydziałów Urzędu Miejskiego oraz jednostek zewnętrznych: Wydział Infrastruktury Komunalnej, Wydział Inwestycji i Remontów, Biuro Nadzoru Właścicielskiego,

174 Wydział Zarządzania Nieruchomościami, Jednostka Obsługi Finansowej Gospodarki Nieruchomościami, Miejski Zarząd Dróg i Infrastruktury Informatycznej. Poniżej zaprezentowano podział wydatków w dziale 600 na wydatki bieżące i inwestycyjne: DZIAŁ 600 PLAN PO ZMIANACH WYKONANIE % WYKONANIA WYDATKI OGÓŁEM, W TYM: ,65 94% BIEŻĄCE ,17 97% INWESTYCYJNE ,48 92% Pierwotnie limit wydatków w tej grupie został ustalony na poziomie 104,2 mln zł. Następnie w trakcie roku dokonano korekty polegającej na zwiększeniu planowanych środków w omawianej grupie o kwotę około 3,5 mln zł na realizację zadania pn.: Kompleksowe uzbrojenie terenów inwestycyjnych w północnej części miasta Zabrze, w tym rozliczenie otrzymanej zaliczki ze środków budżetu Unii Europejskiej dostosowanie do harmonogramu. Ostatecznie w omawianym okresie ustalono plan wydatków przeznaczonych na transport i łączność na poziomie 107,7 mln zł, z czego rozdysponowano środki w wysokości 101,1 mln zł, co daje 94% limitu rocznego. Wydatki przeznaczone na zadania w ramach omawianego działu stanowią 11,63% wykonanych wydatków ogółem w 2015 roku. Na wydatki bieżące przeznaczono kwotę ogółem 43,8 mln zł, w tym na: 1. przekazanie dotacji dla KZK GOP w Katowicach kwotę 31 mln zł zgodnie z Uchwałą KZK GOP w Katowicach Nr CXXVIII/30/2014 z dnia r. Wartość ta jest niższa w porównaniu do 2014 roku o około 800 tys. zł. Ponadto wskutek rozliczenia w czerwcu 2015 roku dotacji gmin członkowskich za 2014 rok, KZK GOP dokonał zwrotu nadmiernie pobranej dotacji w wysokości 1,5 mln zł, co ujęte zostało po stronie dochodowej budżetu miasta, 2. zadania realizowane przez jednostkę budżetową Miejski Zarząd Dróg i Infrastruktury Informatycznej (MZDiII) w zakresie zarządzania drogami na terenie Miasta. Jednostka ta rozdysponowała środki bieżące w wysokości ponad 12 mln zł, co stanowi ponad 28% wydatków bieżących w dziale 600. W trakcie 2015 roku wyżej wspomniany Zarząd Dróg wykonywał prace polegające m in. na: a) utrzymaniu dróg i towarzyszącej im infrastruktury, w tym: utrzymanie dróg powiatowych w ilości 50,5 km, krajowych w ilości 14,8 km, wojewódzkich 14,9 km oraz gminnych 218,3 km, utrzymanie 40 drogowych sygnalizacji świetlnych oraz 2 stacji pogodowych,

175 utrzymanie oznakowania pionowego oraz poziomego w ciągu dróg w granicach administracyjnych miasta w ilości ogółem 603 km, utrzymanie i konserwacji wiat przystankowych w ilości 155 szt., przeprowadzanie 93 podstawowych przeglądów oraz wykonanie 3 ekspertyz obiektów inżynierskich, utrzymaniu 4 wyświetlaczy prędkości. Na powyższe działania w omawianym okresie przeznaczono kwotę 5,2 mln zł. b) utrzymaniu czystości na drogach, w tym m.in. ręczne utrzymanie czystości na 66,1 tys. m 2 chodników, placów, wiaduktów i tuneli, oczyszczenie letnie i zimowe ponad 1,4 mln m 2 powierzchni ulic, całoroczne utrzymanie 16,3 tys. m 2 przystanków autobusowych oraz 4,8 tys. m 2 przystanków tramwajowych, opróżnienie 846 szt. koszy przyulicznych oraz 69 szt. koszy na przystankach tramwajowych oraz 245 szt. na przystankach autobusowych. Na w/w prace przeznaczono kwotę 1,8 mln zł, co stanowi 83% zakładanego planu na rok Oszczędności odnotowano w głównej mierze na realizacji umowy związanej z względu na jej łagodny przebieg. likwidacją skutków zimy na drogach ze c) utrzymaniu kanalizacji deszczowej, w tym: czyszczenie 385 km kanalizacji oraz jej konserwacja, czyszczenie 110 km cieków i rowów odwadniających w pasie drogowym, eksploatacja 6 szt. przepompowni oraz usunięciem 219 awarii na sieci kanalizacji deszczowej wydatki przeznaczone na ten cel wyniosły 1,6 mln zł, d) utrzymaniu zieleni w pasie drogowym w ilości 100,02 ha (koszenie, wygrabianie, prześwietlanie drzew i krzewów) oraz zakup i nasadzenia 1,5 tys. szt. drzew i krzewów. Na cel ten przeznaczono kwotę w wysokości 950 tys. zł, e) utrzymaniu strefy parkowania niestrzeżonego płatnego na ten cel wydatkowano kwotę 3,2 tys. zł bieżące utrzymanie kas rejestrujących, ubioru oraz środków czystości dla pracowników parkingowych, f) bieżącym utrzymaniu sieci bezprzewodowych, światłowodowych oraz infokiosków infrastruktura powstała z realizacji projektów unijnych w ramach budowy społeczeństwa informacyjnego. wydatków w tym zakresie wyniosło blisko 140 tys. zł, g) magazynowaniu materiałów brukowych pochodzących z rozbiórki nawierzchni drogowych, przeznaczone do sprzedaży. Poniesione wydatki na ten cel w omawianym okresie to kwota 63,6 tys. zł.

176 Poza wyżej wymienionymi zadaniami Jednostka rozdysponowała środki bieżące w wysokości 2,7 mln zł związane z jej utrzymaniem, w tym z zatrudnieniem 44 pracowników oraz utrzymanie siedziby Jednostki. 3. zadanie prowadzone przez Jednostkę Obsługi Finansowej Gospodarki Nieruchomościami polegające na utrzymaniu stanów technicznych zasobów komunalnych gminy miejskiej Zabrze, w tym utrzymanie dróg wewnętrznych, parkingów osiedlowych oraz chodników przydomowych wydatkowano na ten cel w omawianym okresie kwotę 87,8 tys. zł, 4. zadanie realizowane przez Wydział Infrastruktury Komunalnej związane z utrzymaniem i aktualizacją reklam w mieście, gdzie w omawianym okresie przeznaczono na ten cel kwotę 43,7 tys. zł, w tym m. in. na: utrzymanie 16 tablic miejskich na wjazdach do miasta, utrzymanie 31 tablic Rad Dzielnic, konserwację i utrzymanie gablot i tablic informacyjnych, utrzymanie i konserwacja Miejskiego Systemu Informacji, konserwację i utrzymanie tablic kierunkowych, konserwację i naprawę miejskich słupów ogłoszeniowych, 5. zadanie prowadzone przez Wydział Zarządzania Nieruchomościami, w tym remonty nawierzchni chodników wewnątrzosiedlowych oraz dojść do budynków, na które wydatkowano kwotę blisko 50 tys. zł, gdzie przeprowadzono remonty przy ul. Urbana 3, Wolności a, Szczęść Boże 21, Sienkiewicza 24 i Puszkina. W kategorii wydatków majątkowych w omawianym dziale rozdysponowano kwotę 57,3 mln zł na niżej wymienione zadania: Drogowa Trasa Średnicowa wykonano analizę, raport i pomiar hałasu po zakończonej inwestycji. Ponadto dokonano zapłaty za zarządzanie inwestycją inwestorowi zastępczemu wykonanie wyniosło 76 tys. zł. Budowa i przebudowa dróg wykonano prace w następującym zakresie: projekt modernizacji zatok autobusowych przy ul. Budowlanej i de Gaulle a, projekt i budowy miejsc postojowych przy ul. Reymonta, projekt i budowy ścieżek rowerowych przy ul. Brygadzistów. Realizacja finansowa zadania wyniosła 338 tys. zł. Kompleksowe uzbrojenie terenów inwestycyjnych w północnej części Miasta Zabrze etap I i II przedsięwzięcie przebiegało zgodnie z harmonogramem rzeczowo finansowym. Zakończono realizację inwestycji, a mianowicie: budowę drogi (7 km) wraz z organizacją ruchu,

177 budowę kanalizacji sanitarnej i deszczowej (21 km), budowę sieci wodociągowej (4 km), budowę sieci energetycznej (9 km), oraz niezbędną przebudowę istniejących sieci. Łącznie uzbrojono 133 ha terenu Realizacja finansowa projektu w 2015 roku wyniosła 55,3 mln zł, Przebudowa skrzyżowania ulic Wolności i ul. Kondratowicza w Zabrzu wraz z sygnalizacją świetlną zakończono przebudowę skrzyżowania. W trakcie 2015 roku wykonano podbudowę i budowę nawierzchni, odwodnienie drogi, montaż urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego w omawianym okresie na ten cel rozdysponowano środki w wysokości 1,3 mln zł. Przebudowa skrzyżowania ulic Roosevelta z ul. Piłsudskiego w Zabrzu opracowano dokumentację projektową wraz z uzyskaniem decyzji administracyjnej wykonanie 40 tys. zł. Ponadto w związku z rozstrzygnięciem Iszej edycji Zabrzańskiego Budżetu Partycypacyjnego zrealizowano wydatki na poziomie 12,8 tys. zł na niżej wymienione zadania: Bezpieczna droga do szkoły Nr 25, Odblokuj Osiedle Kotarbińskiego, Utwardzenie terenu stanowiącego dojścia do szkoły i osiedla od ul. Pokoju. DZIAŁ 630 TURYSTYKA Realizacja zadań w tym dziale należy do kompetencji następujących Wydziałów Urzędu Miejskiego: Biuro Nadzoru Właścicielskiego, Wydział Promocji, Turystyki i Sportu. Podział wydatków ze względu na wydatki bieżące i inwestycyjne kształtuje się następująco: DZIAŁ 630 PLAN PO ZMIANACH WYKONANIE 2015 % WYKONANIA WYDATKI OGÓŁEM, W TYM: ,94 99% BIEŻĄCE ,94 99% INWESTYCYJNE 0 0 W 2015 roku na dział związany z turystyką rozdysponowano środki w łącznej wysokości 755,1 tys. zł, co daje wykonanie założonej prognozy rocznej na poziomie 99%, przy czym całość wydatków obejmowała zadania bieżące jest to jednocześnie poziom porównywalny do ubiegłorocznego gdzie wykonanie wyniosło 767 tys. zł. W zakresie w/w środków opłacono składkę członkowską na rzecz Śląskiej Organizacji Turystycznej w wysokości zł, która zrzesza 9 jednostek samorządu terytorialnego. Śląska Organizacja

178 Turystyczna to stowarzyszenie działające od 2004 roku w oparciu o Ustawę Prawo o Stowarzyszeniach z dnia 7 kwietnia 1989 r. oraz Ustawę o Polskiej Organizacji Turystycznej z dnia 25 czerwca Zadaniem Śląskiej Organizacji Turystycznej jest szeroko pojęta promocja Województwa Śląskiego w kraju i za granicą, jako regionu charakteryzującego się bardzo zróżnicowanym krajobrazem przyrodniczym oraz bogactwem wspaniałych pomników historii i kultury śląskiej. Jej celem jest kreowanie atrakcyjnego wizerunku Województwa Śląskiego, w tym naszego Miasta, jako miejsca na mapie Polski wartego odwiedzenia i zwiedzenia. Kolejna grupa środków w ramach omawianej grupy została przeznaczona w omawianym okresie na działania związane z promocją i upowszechnianiem turystyki, w tym: organizację imprez i spotkań turystycznych, udział w targach turystycznych krajowych i zagranicznych, wspieranie turystyki dzieci i młodzieży, organizację IX Rodzinnego Biegu Zabrzańskim Szlakiem Zabytków Techniki, wydanie publikacji, folderów, map, filmów oraz gadżetów związanych z promocją turystyki. Na powyższe działania w 2015 roku przeznaczono środki w wysokości 453,6 tys. zł. Ponadto w omawianym okresie rozdysponowano wydatki na poziomie 278,3 tys. zł na zorganizowanie dwóch towarzyszących sobie imprez tj.: Międzynarodowej Konferencji Naukowo Praktycznej w Zabrzu oraz Międzynarodowych Targów Turystyki Dziedzictwa Przemysłowego i Turystyki Podziemnej. W ubiegłym roku pod auspicjami Światowej Organizacji Turystyki oraz przy wsparciu Ministerstwa Sportu i Turystyki odbyła się XII edycja międzynarodowej konferencji, a jej tematem było: Nowe otwarcie dla turystyki. Niematerialne dziedzictwo przemysłowe. Z roku na rok zwiększa się zasięg i znaczenie konferencji. Jej dorobek jest zauważalny w skali międzynarodowej. W konferencji od lat uczestniczą instytucje Unii Europejskiej, Rady Europy, OECD i UNESCO, a także organizacje pozarządowe, takie jak Europejski Szlak Dziedzictwa Przemysłowego, Komitet Ochrony Dziedzictwa Przemysłowego. Podstawowym celem konferencji jest popularyzacja idei ochrony europejskiego dziedzictwa przemysłowego poprzez wykorzystanie jego walorów turystycznych, kulturowych. Konferencja w znacznym stopniu przyczynia się do promocji regionu Śląska oraz zintensyfikowania działań mających na celu rozwój i promocję nowego rodzaju turystyki turystyki industrialnej, turystyki w obiektach przemysłowych. Miasto Zabrze jest gospodarzem tych wydarzeń ze względu na długie tradycje związane z rozwojem przemysłu oraz z uwagi na dbałość o swoje dziedzictwo i jego konsekwentne wykorzystanie na rzecz rozwoju turystyki. Pierwsza konferencja zakończyła się uchwaleniem rezolucji adresowanej do administracji centralnej i samorządów, jak również do dysponentów dziedzictwa przemysłowego, branży turystycznej, świata nauki i mediów. Następstwem

179 kolejnych konferencji jest utworzenie w Zabrzu, w 2008 roku, Międzynarodowego Centrum Badań i Dokumentacji nad Dziedzictwem Przemysłowym dla Turystyki z inicjatywy Światowej Organizacji Turystyki. Z kolei Zabrzańskie Międzynarodowe Targi Turystyki Dziedzictwa Przemysłowego i Turystyki Podziemnej organizowane są również pod patronatem Światowej Organizacji Turystycznej oraz Ministerstwa Sportu i Turystyki. Z roku na rok rośnie liczba wystawców i przybywa zwiedzających. Targi są unikatowym wydarzeniem w skali naszego kraju, promują turystykę industrialną oraz podziemną. Ta gałąź turystyki prężnie się rozwija, staje się coraz bardziej popularna, dlatego coraz więcej obiektów oferujących unikatowe produkty turystyczne docenia i popiera tą inicjatywę. Podczas minionych edycji Targów wśród wystawców znaleźli się przedstawiciele instytucji i obiektów dziedzictwa przemysłowego, przedstawiciele szlaków, miast, regionów z Polski i ze świata oraz twórcy rękodzieła, artyści, producenci żywności, m.in.: Polskie Stowarzyszenie Miłośników Kolei Skierniewice, Muzeum PRL, Muzeum Starożytnego Hutnictwa Mazowieckiego Im. Stefana Woydy, Ośrodek KonferencyjnoSzkoleniowy Innowacja Politechniki Śląskiej, Park Wielokulturowy Stara Kopalnia Wałbrzych, Tigran Vardikyan, Muzeum Przemysłu I Kolejnictwa Na Śląsku W Jaworzynie Śląskiej, Towarzystwo Motoryzacyjne Zabytek, Ukraiński Świat Bursztynu, Śląska Izba Turystyki oraz wystawcy z Niemiec, Czech, Ukrainy, Słowacji, Belgii i wielu innych. Krajem partnerskim ubiegłorocznych Targów była Słowacja, która zaprezentowała ofertę Regionu Żylina, Muzeum Zamku Orawskiego oraz Orawskiej Kolejki Leśnej. W 2015 roku impreza obfitowała w liczne atrakcje. Muzeum starożytnego Hutnictwa Mazowieckiego zaprosiło na pokazy pradziejowego tkactwa, tkanie krajek na bardkach i tabliczkach, szycie sakiewek, wykopaliska archeologiczne w specjalnie zaaranżowanym wykopie, starożytne gry planszowe. Restauracja Szyb Maciej w Zabrzu przeprowadzała mini warsztaty czekoladowe oraz pokazy kulinarne. Odbyły się też warsztaty produkcji biżuterii z węgla, Akademia Łucznica prowadziła warsztaty garncarstwa i ceramiki. DZIAŁ 700 GOSPODARKA MIESZKANIOWA Realizacja zadań w tym dziale należy do kompetencji następujących Wydziałów Urzędu Miejskiego oraz jednostki zewnętrznej: Wydział Zarządzania Nieruchomościami, Wydział Obrót Nieruchomościami, Wydział Inwestycji i Remontów, Jednostka Obsługi Finansowej Gospodarki Nieruchomościami.

180 Poniżej zaprezentowano podział wydatków w ramach tej kategorii na bieżące i inwestycyjne: DZIAŁ 700 PLAN PO ZMIANACH WYKONANIE % WYKONANIA WYDATKI OGÓŁEM, W TYM: % BIEŻĄCE % INWESTYCYJNE % Rozdysponowane środki budżetowe w sferze zadań z zakresu gospodarki mieszkaniowej wyniosły blisko 73 mln zł, co stanowi 90% wykonania założonego planu po zmianach i 8,4% wydatków ogółem wykonanych w 2015 roku. W trakcie roku dokonano zmian planu w stosunku do pierwotnie zakładanego poprzez jego zwiększenie o ponad 5,3 mln zł, w tym w szczególności z przeznaczeniem na zadania inwestycyjne, w wysokości ponad 3,5 mln zł, tj. na: podwyższenie kapitału zakładowego Zarządu Budynków Mieszkaniowych Towarzystwo Budownictwa Społecznego Spółka z o. o. zwiększenie w wysokości 2 mln zł, modernizację zasobu komunalnego i budynków komunalnych zwiększenie o 838 tys. zł, termomodernizację lokali mieszkaniowych zwiększenia o 736 tys. zł, budowę infrastruktury teleinformatycznej oraz zakup wyposażenia dla JOFGN zwiększenie o 146 tys. zł, realizację Budżetu Partycypacyjnego w związku z rozdysponowaniem rezerwy celowej zwiększenie w wysokości 333 tys. zł, makroniwelacja terenu i nasypów budowlanych pomiędzy trasą DTŚ a potokiem Czarniawka z tytułu powstałych oszczędności przy realizacji zadania zmniejszenie w wysokości 588 tys. zł. Największy wolumen zwiększenia planu wydatków na zadania bieżące w dziale 700 w wysokości ponad 2 mln zł przeznaczono na realizację roszczeń odszkodowawczych z tytułu niedostarczania lokali socjalnych. W kategorii wydatków bieżących nadal dominującą pozycję w omawianym dziale stanowią zadania prowadzone przez Jednostkę Obsługi Finansowej Gospodarki Mieszkaniowej, która w trakcie 2015 roku rozdysponowała przyznane środki na zadania związane z utrzymaniem nieruchomości, a w szczególności na: utrzymanie zasobów komunalnych Miasta, w skład których wchodzą budynki komunalne 702 szt., lokale komunalne we wspólnotach mieszkaniowych szt., mieszkania socjalne 878 szt., budynki użytkowe 1 szt. Poniesione wydatki to kwota 26,3 mln zł,

181 utrzymanie stanów technicznych zasobów komunalnych, gdzie w 2015 roku przeprowadzono przeglądy techniczne 683 budynków, 5261 mieszkań komunalnych we wspólnotach poniesione wydatki to blisko 7,5 mln zł, utrzymanie zasobów Skarbu Państwa w ilości 168 szt. nieruchomości wydatkowano kwotę 10 tys. zł, utrzymanie dworca PKP przeznaczone środki to 617,3 tys. zł, wydatki bieżące związane z budową Centrum Zdrowia Matki i Dziecka (odprowadzenie podatku VAT) wykonanie wyniosło 1,7 mln zł. Na utrzymanie Jednostki i jej prawidłowe funkcjonowanie, w tym wypłatę wynagrodzeń pracownikom, zapłatę za zużycie mediów rozdysponowano 2015 rok środki na poziomie 8,5 mln zł. Cześć zadań związanych z gospodarką mieszkaniową prowadzona jest także przez: Wydziału Zarządzania Nieruchomościami, w tym m.in.: utrzymanie budynków użytkowych Gminy, obejmujące m.in. umowy najmu 47 nieruchomości wydatkowana kwota to 204,2 tys. zł, utrzymanie stanów technicznych budynków remonty i rozbiórki budynków, w tym m.in.: 13 wyburzeń, remonty 47 mieszkań socjalnych, 7 mieszkań zamiennych, prace remontowe w 35 mieszkaniach komunalnych oraz opracowania dokumentacji projektowych dla wykonywanych remontów i inwentaryzacji mieszkań na powyższe zadanie przeznaczono środki w wysokości blisko 2 mln zł, koszty administracyjne w gospodarce mieszkaniowej, w tym regulowanie odszkodowań za niedostarczanie lokali socjalnych osobom uprawnionym do ich otrzymania na podstawie wyroku sądu o eksmisję. Poniesione wydatki to 1,7 mln zł, utrzymanie nieruchomości Skarbu Państwa w ramach środków z otrzymanej dotacji na realizację zadań zleconych z zakresu administracji rządowej 630 tys. zł, remonty lokali socjalnych i chronionych z finansowym wsparciem Banku Gospodarstwa Krajowego wykonano remont 20 lokali socjalnych i 2 mieszkań chronionych oraz opracowano dokumentację kosztorysową na remonty 35 mieszkań, jak również wykonano nadzór inwestorski nad pracami remontowymi mieszkania chronionego łącznie na wskazane cele wydatkowano w 2015 roku kwotę 1,5 mln zł, remonty 3 lokali romskich w ramach Programu integracji społeczności romskiej w Polsce na lata otrzymano i wydano dotację z budżetu państwa w wysokości 50 tys. zł, ponoszenie opłaty rocznej z tytułu wieczystego użytkowania nieruchomości gruntowych stanowiących własność Skarbu Państwa 172 tys. zł.

182 Wydział Obrót Nieruchomościami w zakresie: przygotowania nieruchomości do sprzedaży, gdzie zlecono rzeczoznawcom w omawianym okresie wyceny nieruchomości, będących własności Miasta, z czego wykonano 965 wycen. Ponadto poniesiono wydatki w 118 sprawach sądowych związanych z egzekucją należności od wieczystych użytkowników, zalegających z opłatami posiadającymi nakaz egzekucyjny. Jednocześnie rozdysponowano środki na dokumentacje geodezyjne w 91 sprawach dotyczących wydania opinii o możliwości sprzedaży nieruchomości, a także na opłaty notarialne w 21 sprawach, za czynności związane ze zbywaniem lub nabywaniem nieruchomości wykonanie wydatków w omawianym okresie to 297 tys. zł, regulacji stanów prawnych, gdzie dokonano zapłaty za 10 dokumentacji geodezyjnych oraz poniesiono koszty związane z wykonaniem operatów szacunkowych, jak również uiszczano opłaty związane z regulacją stanów prawnych nieruchomości (odpisy z ksiąg wieczystych oraz koszty postępowań dotyczących praw użytkowania wieczystego) rozdysponowano na ten cel to 73 tys. zł. Dokonano także wypłaty odszkodowań za nieruchomości zajęte pod drogi publiczne na rzecz osób fizycznych w wysokości ponad 20 tys. zł, wypłaty zgodnie z zawarta umową prowizji na rzecz Katowickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej S.A. za przygotowanie i przeprowadzenie na koszt KSSE przetargów na zbycie nieruchomości położonych w Zabrzu Mikulczycach. Wysokość prowizji uzależniona jest od wartości sprzedanych nieruchomości, i za rok 2015 wyniosła ona 418 tys. zł. Jednocześnie w ramach wydatków inwestycyjnych w omawianej grupie w 2015 roku prowadzono następujące zadania: Podwyższenie kapitału zakładowego ZBM TBS zaplanowano i wydatkowano kwotę 1,1 mln zł, jako finansowe wsparcie Miasta dla wywiązania się ze zobowiązań w zakresie emisji obligacji przez Spółkę ZBMTBS Sp. z o.o. realizacja umowy wsparcia poprzez podwyższenie kapitału. Przedmiotowa emisja obligacji związana była z inwestycją dotyczącą siedziby Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie. Podwyższenie kapitału zakładowego ZBM TBS Sp. z o. o. zadanie utworzone w tracie roku z budżetem przewidzianym na poziomi 2,1 mln zł. Środki przeznaczono na zapłatę zobowiązań wynikających z emisji obligacji na zakup mieszkań w budynkach po Hucie Zabrze (etap I). Podwyższenie kapitału zakładowego Zarządu Budynków Mieszkaniowych Towarzystwo Budownictwa Społecznego Spółka z o. o wykonanie wyniosło 198 tys. zł w związku z przesunięciem terminu emisji obligacji na zakup mieszkań po Hucie Zabrze (etap II) wykonanie wyniosło 65% założonego planu.

183 Sprawozdanie z wykonania budżetu miasta Zabrze za 2015 rok Budowa Centrum Zdrowia Kobiety i Dziecka zaplanowano na 2015 rok wydatki w wysokości 8 mln zł. Przekazano środki z tytułu umowy forfaitingowej (wykup wierzytelności) w wysokości 7,8 mln zł, Budowa infrastruktury teleinformatycznej oraz zakupu wyposażenia JOFGN zakupiono wyposażenie szafy serwerowej oraz zmodernizowano klaster sieciowy wykonanie wyniosło 137 tys. zł. Modernizacja zasobu komunalnego zadanie zostało utworzone w trakcie roku budżetowego z założonym limitem na poziomie 349 tys. zł. Wydatkowano kwotę 344 tys. zł na roboty zduńskie oraz dekarskie, modernizacje instalacji c. o w lokalach mieszkalnych oraz izolację pionową budynku Izby Wytrzeźwień. Modernizacja budynków komunalnych na zadanie to przeznaczono środki w wysokości 704 tys. zł, gdzie wykonano m. in.: wymianę instalacji elektrycznych na klatkach schodowych w 10 budynkach komunalnych, przebudowy pomieszczeń na lokale mieszkalne, remonty klatek schodowych, docieplanie ścian zewnętrznych, wykonanie oświetlenia solarnego. Termomodernizacja oraz zmiana systemu ogrzewania lokali mieszkalnych w zasobach komunalnych Miasta Zabrze prace wykonywane były w budynkach przy ul. 11 Listopada oraz ul. Nyskiej. Na wykonanie audytów energetycznych, instalacji c. o. oraz dokumentację projektową i kosztorysy wydatkowano środki w wysokości 566 tys. zł. Termomodernizacja oraz zmiana systemu ogrzewania lokali mieszkalnych w budynku przy ul. Goethego 22 w omawianym okresie dokonano zmiany sposobu użytkowania pomieszczenia piwnicznego na pomieszczenie wymiennikowni c.o. z sieci miejskiej w budynku przy ul. Goethego 22 wraz z wykonaniem instalację c. o. wydatkowano na ten cel kwotę 102 tys. zł. Wykupy terenów w planie budżetu na realizację tego zadania w 2015 roku przyjęto środki w wysokości 2,5 mln zł, z przeznaczeniem w szczególności na: odszkodowania za nieruchomości zajęte na potrzeby inwestycji pn.; Budowa ul. Nowopaderewskiego wypłacona kwota odszkodowania to 590,5 tys. zł, nabywanie nieruchomości do gminnego zasobu nieruchomości w omawianym okresie nabyto nieruchomość przy ul. Ks. J. Brejzy, W. Stwosza, ul. Pyskowickiej 2, Familijnej i Pośpiecha wydatkowano na ten cel kwotę ok. 288 tys. zł, spłata III raty należności na rzecz Agencji Nieruchomości Rolnych zasądzonej wyrokiem

184 sądu za nabytą prze Gminę nieruchomość pod inwestycje w wysokości 1,3 mln zł. Termomodernizacja budynku Śląskiego Uniwersytetu Medycznego przy placu Traugutta 2 w Zabrzu zaplanowane środki w wysokości 3 mln zł przeznaczono na docieplanie ścian, renowację elewacji zachodniej części budynku, prace dekarskie. Ponadto wykonano modernizację instalacji c. o i wentylacji budynku. Makroniwelacja terenu i nasypów budowlanych pomiędzy trasą DTŚ a Potokiem Czarniawka w Zabrzu na realizację makroniwelacji terenu i nasypów budowlanych pomiędzy trasą DTŚ a potokiem Czarniawka, jako przygotowanie inwestycji do sprzedaży przeznaczono kwotę 1,6 mln zł. W omawianym okresie zapłacono za usługę makroniwelacji oraz za pełnienie funkcji Inspektora Nadzoru Inwestorskiego zgodnie z umową. DZIAŁ 710 DZIAŁALNOŚĆ USŁUGOWA Realizacja zadań w tym zakresie należy do kompetencji następujących Wydziałów Urzędu Miejskiego oraz jednostek zewnętrznych: Biuro ds. Inwestora, Biuro owania Przestrzennego, Wydział Infrastruktury Komunalnej, Wydział Inwestycji i Remontów, Wydział Geodezji, Wydział Strategii i Rozwoju Miasta, Wydział Informatyki, Wydział Kultury i Dziedzictwa, Zabrzańskie Centrum Rozwoju Przedsiębiorczości, Zabrzański Kompleks Rekreacji, Powiatowy Inspektorat Nadzoru Budowlanego, Miejski Zarząd Dróg i Infrastruktury Informatycznej. Poniżej zaprezentowano podział wydatków w ramach działu 710 na bieżące i inwestycyjne: DZIAŁ 710 PLAN PO ZMIANACH WYKONANIE % WYKONANIA WYDATKI OGÓŁEM, W TYM: ,24 97% BIEŻĄCE ,87 96% INWESTYCYJNE ,37 100%

185 Wydatki na zadania z zakresu działalności usługowej w 2015 roku zrealizowano na poziomie ponad 12,2 mln zł, z czego 7,5 mln stanowiły wydatki bieżące, a na wydatki majątkowe przeznaczono ponad 4,6 mln zł. Środki na zadania bieżące rozdysponowane w 2015 roku w omawianej grupie związane były w szczególności z: utrzymaniem cmentarza komunalnego oraz miejsc grobownictwa wojennego, w tym utrzymaniem domu pogrzebowego oraz 2,05 ha cmentarza komunalnego wydatkowana kwota na te działania to 135,5 tys. zł, usuwaniem pojazdów z dróg publicznych na dzień r. na parkingach strzeżonych przechowywanych było: 59 szt. pojazdów na podstawie art. 130a ustawy prawo o ruchu drogowym (39 w Zabrzu, 20 w Rudzie Śląskiej), 6 szt pojazdów na podstawie art. 50a ustawy prawo o ruchu drogowym. W trakcie 2015 roku na podstawie prawomocnego postanowienia sądu w oparciu o opinię biegłego sądowego odholowano 11 pojazdów, które zostały oddane do demontażu w trybie art. 130a ustawy prawo o ruchu drogowym. Na podstawie wyceny rzeczoznawcy samochodowego w oparciu o Zarządzenie Prezydenta Miasta Zabrze w sprawie przejęcia na własność gminy z mocy ustawy, pojazdów pozostawionych bez tablic rejestracyjnych lub pojazdów, których stan wskazuje na to, że nie są używane odholowano, a następnie oddano do demontażu 6 pojazdów w trybie art. 50a ustawy Prawo o ruchu drogowym. Złożono 28 wniosków dotyczących 28 pojazdów do NFOŚiGW o dofinansowanie kosztów utylizacji pojazdów (art. 50a) za oddane do demontażu pojazdy w roku Poniesione wydatki na w/w działania w 2015 roku wyniosły 171,4 tys. zł, prowadzeniem spraw związanych rozwojem terenów inwestycyjnych miasta opracowano koncepcje programowo przestrzenną zagospodarowania nieruchomości położonych w Zabrzu przy ul. Tenisowej i ul. Przy Ujęciu wydatkowana kwota to zł, prowadzeniem zadań przez Wydział Strategii i Rozwoju Miasta związanych bezpośrednio z pozyskiwaniem środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej oraz działania w ramach planowania strategicznego na te działania wydatkowano w omawianym okresie kwotę 59,2 tys. zł, prowadzeniem spraw związanych z podziałami geodezyjnymi oraz rozgraniczeniami nieruchomości wykonane wydatki to kwota prawie 155 tys. zł, a także z utrzymaniem zasobu geodezyjnego, gdzie rozdysponowano środki na poziomie 305 tys. zł,

186 Sprawozdanie z wykonania budżetu miasta Zabrze za 2015 rok sporządzaniem i zmianami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego zadania z zakresu planowania przestrzennego były realizowane na bieżąco poprzez wykonywanie poszczególnych faz sporządzania projektów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego /mpzp/ zgodnie z ustawą o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Zakończono proces sporządzania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla terenów położonych w rejonie ulicy Pod Borem wydatkowana kwota na omawiane działania to 34 tys. zł, rewitalizacją przestrzeni miasta wydatkowana kwota to 50 tys. zł, w ramach której wykonano m.in.: opracowanie dokumentu ewaluacyjnego Lokalnego Programu Rewitalizacji Obszarów Miejskich Miasta Zabrze na lata w kontekście priorytetów rozwojowych polityki spójności i perspektywy budżetowej UE na lata , wizje w terenie w ramach monitoringu rewitalizacji m.in. wizja postępu prac kompleksu Sztolni Królowa Luiza, koncepcje w ramach spójnych działań na rzecz procesów rewitalizacji, koncepcje i propozycje do programowania dokumentów strategicznych, opracowanie dotyczące kształtowania powiązań urbanistyczno przestrzennych na rzecz miejsc pamięci miasta Zabrze w aspekcie środowiskowej rewitalizacji miasta. Dodatkowo zaprezentowano doświadczenia i efekty rewitalizacji w Zabrzu przedstawicielom uczelni wyższej z włoskiego miasta Cassino, a także uczestniczono w spotkaniach z Komisją Dziedzictwa i Kultury. bieżącą działalnością Zabrzańskiego Centrum Rozwoju Przedsiębiorczości w 2015 roku zorganizowano 105 szkoleń i warsztatów oraz 24 konsultacje z zakresu przedsiębiorczości, w których uczestniczyły 654 osoby. Całe zadanie realizowane było w ramach bezpłatnej współpracy z partnerami świadczącymi usługi szkoleniowe dla przedsiębiorców oraz osób zainteresowanych założeniem firmy. Ponadto została podpisana umowa z kancelarią adwokacką na świadczenie bezpłatnych porad prawnych w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej. Ponadto doradztwo w zakresie możliwości uzyskania wsparcia ze środków Unii Europejskiej w nowej perspektywie finansowej oferowane było podczas comiesięcznych konsultacji w siedzibie Zabrzańskiego Centrum Rozwoju Przedsiębiorczości przez Mobilne Punkty Informacyjne. Jednocześnie przeprowadzono działania promocyjne (wykonanie plakatów, ulotek oraz informatorów), a także zorganizowano konferencje, konkursy oraz spotkania promujące przedsiębiorczość środki przeznaczone na powyższe cele to kwota 125,4 tys. zł,

187 zapewnieniem prawidłowego funkcjonowania systemu informacji kulturalnej dla mieszkańców Zabrza rozdysponowano na ten cel kwotę 20,3 tys. zł. Jednocześnie w ramach omawianej kategorii wydatkowano środki na działalność bieżącą niżej wymienionych jednostek: Zabrzański Kompleks Rekreacji, który oferuje swoim klientom dwa obiekty sportowo rekreacyjne przy Pl. Krakowskim 10 Aquarius, gdzie znajduje się m.in. grota solna, sauna sucha i mokra, bicze szkockie a także sala gimnastyczna oraz przy Al. W. Korfantego 18 Aquarius Kopernik, który zaspokaja potrzeby nawet najbardziej wymagających Klientów. W ofercie drugiego obiektu znajduje się basen sportowy, basen rekreacyjny, jacuzzi, brodzik oraz Strefa SPA poniesione w 2015 roku wydatki ogółem to kwota prawie 4,9 mln zł, w tym środki przeznaczone na pierwszy i drugi obiekt to odpowiednio ,84 zł oraz ,13 zł, Powiatowy Inspektorat Nadzoru Budowlanego wykonanie wydatków w 2015 roku zamknęło się kwotą 644,9 tys. zł, przy czym funkcjonowanie tej Jednostki, jako zadanie zlecone, finansowane jest głównie z dotacji z Budżetu Państwa. Niezależnie Miasto przekazało do wyżej wymienionej Jednostki z własnych środków kwotę 35 tys. zł, jako dofinansowanie zadań zleconych. W zakresie inwestycji w omawianej dziedzinie prowadzono następujące przedsięwzięcia: Budowa krytego basenu kąpielowego nastąpiła spłata drugiej raty factoringu w wysokości zł, Zakupy inwestycyjne dla potrzeb Wydziału Geodezji zadanie związane jest z podjęciem działań zmierzających do zapewnienia niezbędnego środowiska informatycznego, umożliwiającego poszerzenie zakresu udostępnianych formatów danych oraz świadczonych usług informatycznych dla mieszkańców, przedsiębiorców i wykonawców prac geodezyjnych w omawianym okresie wydatkowano kwotę ,37 zł, Zakupy inwestycyjne na rzecz ZKR poniesione wydatki w wysokości 20 tys. zł przeznaczono na zakup zestawu do utrzymania porządku na podległych terenach Jednostki (parking oraz tereny zielone). DZIAŁ 750 ADMINISTRACJA PUBLICZNA Realizacja zadań w tym dziale należy do kompetencji następujących Wydziałów / Biur Urzędu Miejskiego oraz jednostek zewnętrznych: Wydział Zarządzania Zasobami Ludzkimi i Organizacji Pracy Urzędu, Wydział Organizacyjny, Wydział Inwestycji i Remontów,

188 Wydział Księgowości Urzędu, Wydział Egzekucji Administracyjnej, Wydział Promocji i Turystyki, Wydział Spraw Obywatelskich, Wydział Kontaktów Społecznych, Wydział Informatyki, Wydział Komunikacji, Wydział Podatków i Opłat Lokalnych, Biuro Nadzoru Właścicielskiego, Biuro Rady Miasta, Biuro Współpracy z Zagranicą, Wydział Budżetu i Analiz Finansowych, Biuro ds. Inwestorów, Wydział Zarządzania Obiegiem Dokumentów, Urząd Stanu Cywilnego, Wydział Strategii i Rozwoju Miasta, Zabrzańskie Centrum Rozwoju Przedsiębiorczości, Wydział Zarządzania Kryzysowego i Ochrony Ludności, Miejski Zarząd Dróg i Infrastruktury Informatycznej. Podział wydatków działu 750 ze względu na wydatki bieżące i inwestycyjne prezentuje poniższa tabela: DZIAŁ 750 PLAN PO ZMIANACH WYKONANIE % WYKONANIA WYDATKI OGÓŁEM, W TYM: ,47 96% BIEŻĄCE ,75 96% INWESTYCYJNE ,72 81% W roku 2015 w zakresie administracji publicznej na realizację zadań zaplanowano środki w wysokości ogółem zł, z tego wykorzystano na realizację zadań bieżących kwotę zł, a na wydatki inwestycyjne zł. Ostatecznie wykonanie wydatków ogółem w tym dziale zamknęło się na poziomie 96% planu po zmianach nominalnie w wysokości ,47 zł, w tym na zadania bieżące i majątkowe wydatkowano odpowiednio kwoty 50,5 mln zł i 471 tys. zł. Jednocześnie taki poziom wykonania wydatków w porównaniu do roku ubiegłego daje spadek zarówno w grupie bieżącej, jak i majątkowej odpowiednio o ponad 1,1 mln zł i 2,6 mln zł. W dziale tym klasyfikowane są wydatki bieżące związane głównie z:

189 Sprawozdanie z wykonania budżetu miasta Zabrze za 2015 rok funkcjonowaniem Urzędu Miejskiego w Zabrzu, w tym wynagrodzenia pracowników, delegacje krajowe w roku 2015 zatrudniono ogółem 63 osób, w tym: 25 osób na stanowiska pomocnicze i obsługi, 37 osób na stanowiska urzędnicze (w tym 16 osób na zastępstwo, 4 osoby z rozstrzygniętych konkursów, 2 osoby przeniesione na podstawie art. 22 ustawy o pracownikach samorządowych) oraz 1 osoba na stanowisko doradcy. Jednocześnie rozwiązano stosunek pracy z różnych przyczyn z 47 osobami (w tym 5 emerytur). Dodatkowo skorzystano z innej formy zatrudnienia, tzw. roboty publiczne w ramach, których przyjęto 9 osób. Stan zatrudnienia na dzień r. wyniósł 687. Na wynagrodzenia w omawianym okresie rozdysponowano środki na poziomie zł. Jednocześnie przeznaczono kwotę zł na wynagrodzenia i pochodne dla 17 osób w ramach projektu Współpraca to się opłaca. Delegacje realizowane były na bieżąco, zgodnie ze zgłaszanymi wnioskami. W trakcie 2015 roku rozliczono 742 delegacji rozdysponowano na ten cel środki na poziomie zł. Szkolenia pracowników prowadzone były w miarę zgłaszanych potrzeb oraz zgodnie z Rocznym em Szkoleń na podstawie wniesionych wniosków. Analizy szkoleń dokonywano pod kątem tematyki oraz zaleceń pokontrolnych. W 2015 roku przeprowadzono 2002 osoboszkoleń w ramach szkoleń grupowych oraz 319 szkoleń indywidualnych kwota przeznaczona na realizację omawianych działań to ponad 271,5 tys. zł. Dodatkowo podpisano umowę o dofinansowanie ze środków Funduszu Pracy w ramach Krajowego Funduszu Szkoleniowego kosztów kształcenia pracowników w wieku 45 lat i więcej. Uzyskano dofinansowanie do realizacji 602 osoboszkoleń na łączna kwotę ,33 zł. Krajowy Fundusz Szkoleniowy stanowi wydzieloną cześć Funduszu Pracy, przeznaczoną na dofinansowanie kształcenia ustawicznego pracowników i pracodawców, podejmowanego z inicjatywy lub za zgodą pracodawcy. Celem utworzenia KFS jest zapobieganie utracie zatrudnienia przez osoby pracujące z powodu kompetencji nieadekwatnych do wymagań dynamicznie zmieniającej się gospodarki, utrzymaniem budynków Urzędu Miejskiego, jak również zadaniami bieżącymi związanymi z funkcjonowaniem jednostki Urząd Miejski w 2015 roku wydatkowano ten cel środki na poziomie ogółem zł. W szczególności w omawianym okresie poniesiono wydatki na media oraz opłaty związane z administrowaniem 7 obiektów, jak również eksploatacją 5 wynajmowanych obiektów. Dodatkowo w ramach omawianego zakresu wydatkowano środki z przeznaczeniem na bieżące konserwacje i naprawy oraz na ubezpieczenie Miasta. Ponadto dokonano niezbędnych zakupów materiałów biurowych, druków, sprzętu gospodarczego itp., oraz wypłacono pracownikom należności z tytułu używania samochodów prywatnych do celów służbowych, zapewnieniem sprawnego funkcjonowania obiegu dokumentów w Urzędzie Miejskim środki przeznaczone na funkcjonowanie systemu KSOD (zakupiono etykiety kodów kreskowych),

190 realizację umowy z Pocztą Polską w zakresie usług pocztowych, wykonywanie usług kurierskich wykorzystano środki w wysokości 912,6 tys. zł, sfinansowaniem działań wynikających z zapisów Kodeksu Pracy i przepisów BHP (badania lekarskie, refundacja kosztów zakupu okularów, konserwacja sprzętu gaśniczego, szkolenia BHP, pomiary czynników środowiskowych pracy, itp.) wykonanie wydatków na ten cel w omawianym okresie zamknęło się kwotą 58,5 tys. zł, utrzymanie Rady Miasta w tym m.in. wypłaty diet, szkolenia Radnych, podróże służbowe, zakup literatury wydatki w łącznej wysokości ,82 zł, jak również utrzymanie siedzib rad dzielnic, gdzie rozdysponowano środki na poziomie ,39 zł, utrzymaniem Urzędu Stanu Cywilnego, w tym środki przeznaczono na: budynek Urzędu Stanu Cywilnego, obsługę uroczystości, zakup druków i literatury fachowej na ten cel przeznaczono kwotę ,04 zł, dokumentacją i usługami związanymi z promocją i pozyskaniem inwestorów na ten cel rozdysponowano w omawianym okresie kwotę ,20 zł, promocją Miasta zorganizowano m.in. Bal charytatywny oraz Dzień Nauki. Ponadto wykonano szereg publikacji, folderów, informatorów, map turystycznych oraz gadżetów promujących Miasto Zabrze wydatki w omawianym okresie to kwota ,59 zł, bieżącym opłacaniem składek tytułem współpracy międzygminnej przeznaczono na ten cel środki w wysokości ,77 zł w przedmiotowym zadaniu realizowano wpłaty składek członkowskich dla 4 związków międzygminnych, organizacją współpracy z zagranicą, współpracą z klubami europejskimi, organizacją imprez europejskich wydatki w tym zakresie wyniosły w ,81 zł w ramach realizacji przedmiotowego zadania przeprowadzono m.in. następujące działania związane ze współpracą z zagranicą: zorganizowanie wizyty w Zabrzu grupy profesorów i studentów z Międzynarodowego Instytutu Przemysłowej Ekonomiki Środowiska w Lund mieście partnerskim Zabrza w Szwecji, realizujących w Zabrzu projekt badawczy na temat inteligentnych rozwiązań energetycznych dla Nowego Miasta, zorganizowanie tłumaczenia i pokrycie kosztu noclegów zagranicznych prelegentów podczas międzynarodowej konferencji pn. Kierunki Rozwoju Zarządzania Zasobami Ludzkimi w Zabrzu, zorganizowanie tłumaczenia podczas spotkania przedsiębiorców zabrzańskich z przedsiębiorcami rosyjskimi goszczącymi na Kongresie małych i Średnich Przedsiębiorstw w Katowicach,

191 Sprawozdanie z wykonania budżetu miasta Zabrze za 2015 rok zorganizowanie wyjazdu chóru Państwowej Szkoły Muzycznej I i II stopnia im. Stanisława Moniuszki w Zabrzu do Sangerhausen miasta partnerskiego Zabrza w Niemczech na występ w trakcie koncertu z okazji 25tej rocznicy zjednoczenia Niemiec, zorganizowanie wyjazdu zabrzańskich seniorów na targi dla seniorów na zaproszenie Miasta Trnavy miasta partnerskiego Zabrza na Słowacji, realizacja reportażu o mieście partnerskim Essen i jego współpracy z Zabrzem, emitowanego w Telewizji Polskiej i Telewizji Zabrze, zorganizowanie występu ukraińskiego zespołu Kleriko wystawiającego spektakl pt. Alicja w krainie czarów podczas Metropolitalnego Święta Rodziny, delegacjami zagranicznymi w ramach realizacji tego zadania przedstawiciele Miasta Zabrze wzięli udział w międzynarodowych konferencjach, wizytach studialnych, targach turystycznych i innych wydarzeniach o charakterze promocyjnym w Austrii, Belgii, Republice Czeskiej, Niemczech, a także turnieju piłki nożnej w Trnavie (Słowacja) wydatki poniesione na ten cel to kwota ,05 zł, organizacją i przeprowadzaniem kwalifikacji wojskowej na kwalifikację wojskową zgłosiło się 865 osób. Zaplanowane środki zostały wydatkowane na pokrycie kosztów związanych z przygotowaniem i przeprowadzeniem kwalifikacji wojskowej w 2015 roku na realizację w/w zadania przeznaczono środki w wysokości ,13 zł, dowozem dokumentów do osób chorych i niepełnosprawnych, usługi drukarskie (m.in. druki ewidencyjne, wnioski) pracownicy referatu dowodów osobistych dowozili dokumenty zgodnie z zapotrzebowaniem do osób chorych, niepełnosprawnych i osadzonych 72 razy w ciągu roku zgodnie z zapotrzebowaniem razem około 800 osób. Poniesione wydatki na w/w cele wyniosły łącznie kwotę ,65 zł, obsługą mieszkańców w zakresie wydawania praw jazdy, dowodów osobistych i tablic rejestracyjnych pojazdów wydatki w tej grupie dotyczą m.in. zakupu tablic rejestracyjnych, odpowiednich druków do wyrabiania dokumentów, bez wynagrodzeń obsługujących to zadanie pracowników poniesione wydatki na te działania w 2015 roku zamknęły się kwotą ,38 zł, utrzymaniem oprogramowania, sieci i sprzętu informatycznego w stanie gotowości eksploatacyjnej zakupiono materiały eksploatacyjne i niezbędne akcesoria komputerowe (zasilacze moduły, nagrywarki itp.), a także sprzęt komputerowy. Ponadto w omawianym okresie rozdysponowano środki związane utrzymaniem sieci, systemów i oprogramowania ( w tym: asysta techniczna i konserwacja, rozbudowa i aktualizacja systemów) na realizację tego zadania przeznaczono w 2015 roku kwotę w wysokości ,79 zł,

192 przekazywaniem informacji związanych z działalnością Urzędu Miasta Zabrze poniesiono wydatki związane z wykonaniem publikacji informacyjnych oraz ogłoszeń związanych z działalnością Urzędu Miejskiego. Ponadto wykonano audycje radiowe i telewizyjne, realizowano także umowy na ogłoszenia prasowe oraz współpracę z Centrum Organizacji Pozarządowych. wydatków w tym zakresie wyniosło ogółem kwotę ,59 zł, kosztami poboru podatków i opłat lokalnych składają się na nie: obsługa inkasentów podatków i opłat lokalnych, dostarczanie decyzji wymiarowych wykonanie w 2015 roku wyniosło ,30 zł, działaniami promocyjnymi na rzecz Miasta Zabrze podczas Ogólnopolskiej Konferencji Jubileuszowej pn. Zarządzanie z perspektywy nauk ekonomicznych, technicznych i humanistycznych, która odbyła się w ramach obchodów 20lecia istnienia Wydziału Organizacji i Zarządzania Politechniki Śląskiej, W ramach wydatków inwestycyjnych w omawianej dziedzinie działalności miejskiej na 2015 rok stanowiły środki przeznaczone na zadania: Elektroniczne Biuro Obsługi Klienta ebok wykonano dokumentację aplikacyjną dla projektu wykonanie to kwota zł, Utworzenie Centrum Aktywności Cyfrowej w Zabrzu zakupiono sprzęt komputerowy wraz z oprogramowaniem poniesiono wydatki w wysokości ,52 zł, Modernizacje i zakupy dla potrzeb Urzędu Miejskiego w Zabrzu zakupiono sprzęt multimedialny i gospodarczy niezbędny do funkcjonowania Jednostki wykonanie na poziomie zł, Modernizacja budynków Urzędu Miejskiego opracowano dokumentację projektową pn. Aktualizacja zagospodarowania terenu dla budynku w Zabrzu na ul. Religi 1 wykonanie w wysokości zł, Rozwój Systemu Informatycznego Urzędu Miejskiego w Zabrzu zakupiono oprogramowanie, sprzęt komputerowy, aplikację do przeglądania danych z systemu wykonane wydatki to kwota ,20 zł.

193 DZIAŁ 751 URZĘDY NACZELNYCH ORGANÓW WŁADZY PAŃSTWOWEJ, KONTROLI I OCHRONY PRAWA ORAZ SĄDOWNICTWA Realizacja zadań w tym dziale należy do kompetencji Wydziału Zarządzania Zasobami Ludzkimi i Organizacji Pracy Urzędu oraz Wydziału Organizacyjnego. Poniżej zaprezentowano plan i wykonanie wydatków bieżących w ramach działu 751: DZIAŁ 751 PLAN PO ZMIANACH WYKONANIE 2015 % WYKONANIA WYDATKI OGÓŁEM, W TYM: % BIEŻĄCE % INWESTYCYJNE W omawianym dziale w 2015 roku zostały zrealizowane przez Miasto zadania z zakresu administracji rządowej zlecone gminie na kwotę 970,0 tys. zł (z tego środki w wysokości 930,3 tys. zł pochodzą z budżetu państwa, a 39,6 tys. zł z własnych środków Miasta), w tym: przeprowadzenie wyborów do Sejmu i Senatu RP gdzie przeznaczono kwotę 259 tys. zł na wydatki związane z materialnotechnicznym przygotowaniem i przeprowadzeniem wyborów zarządzonych na dzień 25 października 2015 roku, przeprowadzenie wyboru Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej gdzie rozdysponowano kwotę 434,4 tys. zł na wydatki związane z materialnotechnicznym przygotowaniem i przeprowadzeniem dwóch tur wyborów tj. w dniu 10 i roku na Prezydenta RP, przeprowadzenie referendum ogólnokrajowego gdzie wydatkowano kwotę 210,8 tys. zł na wydatki związane z materialnotechnicznym przygotowaniem i przeprowadzeniem referendum w dniu 6 września 2015 roku, prowadzenie i aktualizacja rejestru wyborców poniesiono wydatki w wysokości 65,7 tys. zł, z czego dotacja to 26,8 tys. zł, a 38,9 tys. zł stanowiły środki własne miasta. DZIAŁ 752 OBRONA NARODOWA Realizacja zadań w tym dziale należy do kompetencji następujących Wydziałów: Wydziału Spraw Obywatelskich, Wydziału Zarządzania Kryzysowego i Ochrony Ludności. Poniżej zaprezentowano plan i wykonanie wydatków bieżących w ramach działu 752: DZIAŁ 752 PLAN PO ZMIANACH WYKONANIE 2015 % WYKONANIA WYDATKI OGÓŁEM, W TYM: ,1% BIEŻĄCE ,1% INWESTYCYJNE

194 W omawianej grupie wydatkowej rozdysponowano w 2015 roku środki na: prefinansowanie należności mieszkaniowych dla osób odbywających służbę przygotowawczą i uczestniczących w ćwiczeniach rezerwy zgodnie z Ustawą o powszechnym obowiązku obrony Rzeczpospolitej Polskiej z 2012 poz. 461 t.j. art. 132 i Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia r. Dz. U. Nr 159 poz Na wyżej wymienione należności zaplanowano kwotę zł, której nie zrealizowano, nadzór i koordynację nad realizacją zadań obrony cywilnej i powszechnej samoobrony ludności miasta Zabrze i załóg zakładów, na które miasto otrzymało dotację celową w wysokości zł. 754 BEZPIECZEŃSTWO PUBLICZNE I OCHRONA PRZECIWPOŻAROWA Realizacja zadań w tym dziale należy do kompetencji następujących Wydziałów Urzędu Miejskiego oraz jednostek zewnętrznych: Wydział Zarządzania Kryzysowego i Ochrony Ludności, Wydział Księgowości Urzędu, Wydział Inwestycji i Remontów, Wydział Oświaty, Wydział Budżetu i Analiz Finansowych, Straż Miejska, Komenda Miejska Państwowej Straży Pożarnej. Poniżej zaprezentowano podział wydatków w ramach działu 754 na bieżące i inwestycyjne: DZIAŁ 754 PLAN PO ZMIANACH WYKONANIE 2015 % WYKONANIA WYDATKI OGÓŁEM, W TYM: ,61 98% BIEŻĄCE ,91 98% INWESTYCYJNE ,70 99% W roku 2015 wydatki na bezpieczeństwo publiczne i ochronę przeciwpożarową wyniosły ogółem ,61 zł, w tym kwota ,91 zł została przeznaczona na wydatki bieżące, a kwotę ,70 zł rozdysponowano na wydatki majątkowe. Zadania z zakresu bezpieczeństwa publicznego prowadzone są jako zadania z zakresu administracji rządowej, na które w ramach otrzymanej dotacji wydano ,99 zł, co daje 53,9% udziału w wydatkach ogółem działu 754. Na wydatki bieżące poniesione w roku 2015 składają się m.in.: środki z Budżetu Państwa przeznaczone na funkcjonowanie Komendy Miejskiej Państwowej Straży Pożarnej w Zabrzu w wysokości ,20 zł oraz ,55 zł to dofinansowanie tej Jednostki z budżetu Miasta,

195 środki wydatkowane na funkcjonowanie Straży Miejskiej w Zabrzu w wysokości ,49 zł, wydatki związane z organizacją Międzynarodowego Turnieju Piłki Nożnej Służb Mundurowych o tytuł Prezydenta Miasta Zabrze na kwotę ,21 zł, wydatki na przeprowadzenie kształcenia ustawicznego funkcjonariuszy Straży Miejskiej w kwocie ,95 z, które pozyskano z Krajowego Funduszu Szkoleniowego, wydatki na zadania związane z usuwaniem skutków katastrof i klęsk żywiołowych ,28 zł, w tym część przeznaczono m.in. na: zabezpieczenie terenów miejskich przed ingerencją dzikich zwierząt leśnych, w tym zakup pożywienia dla dzikich zwierząt migrujących na tereny zurbanizowane w poszukiwaniu pokarmu, usługi związane z wywozem dzikich i rannych zwierząt stanowiących zagrożenie oraz usługi weterynaryjne, realizacja programu Lepiej razem niż osobno w kwocie ,72 zł, wydatki na zadania z zakresu zarządzania kryzysowego i ochrony ludności na poziomie ,39 zł, w tym środki przeznaczono m.in. na: konserwację sprzętu obrony cywilnej, utrzymanie i konserwację wraz z remontami syren alarmowych, utrzymanie i konserwację radiowego systemu sterowania syrenami alarmowymi, kontrola utrzymania oraz remont i konserwacja budowli ochronnych, organizację konkursów z zakresu bezpieczeństwa dla dzieci i młodzieży oraz konkursu wiedza o obronności dla uczniów, dofinansowanie dla Komendy Miejskiej Policji w Zabrzu na kwotę ,81 zł, którą rozdysponowano w szczególności na dodatkowe służby prewencyjne, w tym na realizację wyżej wymienionego programu Lepiej razem i osobno. Dodatkowo w ramach współpracy z Katowicką Szkołą Policji pokryto wydatki na organizację nocnych i popołudniowych patroli sprawowanych przez słuchaczy tejże szkoły na terenie Miasta Zabrze. dofinansowanie kosztów działalności Ochotniczych Straży Pożarnych, na działania te wydatkowano kwotę zł, środki na utrzymanie łączy światłowodowych w wysokości ,48 zł, koszty windykacji mandatów karnych nałożonych przez Straż Miejską wykonanie na poziomie 3.693,80 zł. Wydatki majątkowe w 2015 roku w dziale 754 wyniosły ogółem ,70 zł, w ramach których zrealizowano:

196 Sprawozdanie z wykonania budżetu miasta Zabrze za 2015 rok Zakupy inwestycyjne dla potrzeb KMPSP kwotę w wysokości ,39 zł przeznaczono na zakup archiwizera służącego do nagrywania rozmów z radiotelefonów i numerów alarmowych, łodzi ratowniczej wraz z silnikiem i osprzętem oraz motopompy pływającej, Modernizację budynku Straży Miejskiej w Zabrzu wydatki na poziomie ,06 zł przeznaczono na przeprowadzenie modernizacji instalacji wodnokanalizacyjnej, centralnego ogrzewania oraz modernizację klatki schodowej budynku, Zakupy inwestycyjne dla Komendy Miejskiej Policji w Zabrzu środki w wysokości ,96 zł z przeznaczeniem na zakup samochodów służbowych, Termomodernizację i standaryzację w budynku Komendy Miejskiej Policji oraz komisariatach na terenie miasta Zabrze kwota w wysokości ,29 zł została przekazana na przeprowadzenie prac termomodernizacyjnych budynku I Komisariatu Policji oraz przebudowę parteru budynku II Komisariatu wraz ze strefą wejściową, Obsługę strefy bezpieczeństwa w Zabrzu poprzez rozbudowę oraz eksploatacje systemu monitoringu wizyjnego wydatki na kwotę zł przeznaczono na zakup oraz zainstalowanie macierzy dyskowej w celu zapewnienie prawidłowego działania systemu monitoringu miejskiego, ZBP 2015 Rewitalizacja strażnicy Ochotniczej Straży Pożarnej w Grzybowicach w ramach Zabrzańskiego Budżetu Partycypacyjnego edycja 2015 utworzono w/w zadanie, środki w wysokości zł przeznaczono na opracowanie dokumentacji projektowej wraz z pozwoleniem na budowę, podpisano umowę na roboty budowlane oraz przekazano plac budowy wykonawcy robót. owany termin zakończenie zadania maj 2016 rok. DZIAŁ 757 OBSŁUGA DŁUGU PUBLICZNEGO Realizacja zadań w tym dziale należy do kompetencji Wydziału Budżetu i Analiz Finansowych. Szczegółowa charakterystyka wydatków przeznaczonych na obsługę długu Miasta Zabrze w 2015 roku została przedstawiona w punkcie niniejszego opracowania. wydatków bieżących w 2015 roku w ramach działu 757 przedstawia się następująco: DZIAŁ 757 PLAN PO ZMIANACH WYKONANIE % WYKONANIA WYDATKI OGÓŁEM, W TYM: ,50 94% BIEŻĄCE ,50 94% INWESTYCYJNE

197 DZIAŁ 758 RÓŻNE ROZLICZENIA Realizacja zadań w tym dziale należy do kompetencji Wydziału Budżetu i Analiz Finansowych, Wydziału Oświaty, Biura Nadzoru Właścicielskiego oraz Wydziału Księgowości Urzędu. W ramach tego działu klasyfikowane są między innymi rezerwy budżetu Miasta, które zostały omówione w punkcie 1.8 niniejszego opracowania. wydatków bieżących w 2015 roku w ramach działu 758 przedstawia się następująco: DZIAŁ 758 PLAN PO ZMIANACH WYKONANIE % WYKONANIA WYDATKI OGÓŁEM, W TYM: ,63 51% BIEŻĄCE ,63 51% INWESTYCYJNE 0 0 W omawianym dziale poniesiono wydatki na następujące zadania: obsługę bankową Miasta Zabrze na poziomie 700 zł za wydanie opinii bankowych, przy założonym planie w wysokości zł, zwrot do budżetu państwa subwencji oświatowej w wysokości ,63 zł, przy planie w wysokości zł. Pozostała niewydatkowana część planu wydatków przypisana jest do nierozdysponowanych w trakcie 2015 roku rezerw budżetowych, w tym: rezerwa ogólna plan w wysokości zł, rezerwa celowa Inicjatywy rad Dzielnic plan w wysokości zł, rezerwa celowa zarządzanie kryzysowe plan na poziomie zł, rezerwa celowa budżet partycypacyjny plan w wysokości zł. DZIAŁ 801 OŚWIATA I WYCHOWANIE DZIAŁ 803 SZKOLNICTWO WYŻSZE DZIAŁ 854 EDUKACYJNA OPIEKA WYCHOWAWCZA Realizacja zadań w tych działach należy do kompetencji Wydziału Oświaty, Wydziału Inwestycji i Remontów, Wydział Kontaktów Społecznych (w zakresie zlecania ogłoszeń z zakresu działań oświatowych na terenie Miasta) a także Wydziału Zarządzania Zasobami Ludzkimi i Organizacji Pracy Urzędu (w zakresie wynagrodzeń w ramach realizowanego projektu unijnego Mam zawód mam pracę w regionie ) oraz miejskich oświatowych jednostek organizacyjnych (jednostki budżetowe działające w sferze finansów publicznych, są to publiczne szkoły i placówki oświatowe, dla których organem prowadzącym jest Miasto Zabrze).

198 Podział wydatków na oświatę ze względu na wydatki bieżące i inwestycyjne prezentuje poniższa tabela: TAB. 79 WYDATKI NA ZADANIA OŚWIATOWE W 2015 ROKU [w zł] WYKONANIE 2015 WYSZCZEGÓLNIENIE OGÓŁEM WYDATKI WYDATKI BIEŻĄCE WYDATKI MAJĄTKOWE Ogółem wykonanie budżetu Ogółem wykonanie oświaty: Dział Dział Struktura % w wydatkach ogółem 30,38% 39,43% 4,78% TAB. 80 PORÓWNANIE WYDATKÓW NA ZADANIA OŚWIATOWE W LATACH [w zł] WYSZCZEGÓLNIENIE Ogółem wykonanie budżetu Ogółem wykonanie oświaty: Dział Dział Dział Struktura % w wydatkach ogółem 35,80% 34,48% 31,38% 29,01% 30,38% TAB. 81 PORÓWNANIE WYDATKÓW BIEŻĄCYCH NA ZADANIA OŚWIATOWE W LATACH [w zł] WYSZCZEGÓLNIENIE wyd. bieżących budżetu wyd. bieżących oświaty: Dział Dział Dział Struktura % w wydatkach bieżących 40,40% 40,93% 40,35% 38,74% 39,43% W roku 2015 na wydatki związane z oświatą, wychowaniem i edukacją rozdysponowano środki w wysokości 264 mln zł, co daje poziom wyższy o ponad 6,3 mln zł w stosunku do roku ubiegłego. Realizacja wydatków bieżących w tej grupie wyniosła ponad 253,1 mln zł, a wydatków majątkowych 10,9 mln zł, co stanowi w porównaniu do roku ubiegłego wzrost wydatków bieżących o kwotę 8,5 mln zł i spadek wydatków majątkowych o kwotę 2,2 mln zł. Udział środków na tą sferę działalności miejskiej w wykonanych wydatkach ogółem budżetu miasta w 2015 roku wyniósł 30,4%. Jednocześnie oświatowe wydatki bieżące stanowią aż 39,4% wykonanych wydatków bieżących ogółem budżetu Miasta, a majątkowe 4,8% wszystkich wydatków majątkowych.

199 TAB. 82 PORÓWNANIE GRUP WYDATKÓW W DZIAŁACH 801, 803, 854 W LATACH [w zł] WYSZCZEGÓLNIENIE % WZROSTU/SPADKU WYDATKÓW BIEŻĄCYCH KWOTA WZROSTU/SPADKU WYDATKÓW BIEŻĄCYCH WYNAGRODZENIA I SKŁADKI OD NICH NALICZANE WYDATKI ZWIĄZANE Z REALIZACJĄ STATUTOWYCH ZADAŃ DOTACJE NA ZADANIA BIEŻĄCE WYDATKI NA PROGRAMY FINANSOWANE Z UDZIAŁEM ŚRODKÓW UE ŚWIADCZENIA NA RZECZ OSÓB FIZYCZNYCH 104% 105% 105% 56% 99% W 2015 r. odnotowano wzrost wykonania wydatków bieżących na oświatę w porównaniu do 2014 roku ogółem per saldo o kwotę ponad 8,5 mln zł. Największy wzrost wydatków bieżących dotyczył grupy wynagrodzeń, gdzie środki wzrosły o prawie 7 mln zł w stosunku do roku poprzedniego. Wskazana powyżej dynamika omawianej grupy wydatków oświatowych jest wynikiem m.in. zwiększenia liczby nauczycieli dyplomowanych (awans zawodowy), wzrostu liczby pedagogów (dane liczbowe przedstawione w poniższej tabeli), w tym prowadzących zajęcia w świetlicach z uwagi na większe zapotrzebowanie na miejsca w świetlicach szkolnych (dzieci 6letnie w I klasie), większej ilość nauczycieli korzystających z urlopów dla poratowania zdrowia (o 15), a także wypłata w styczniu wyrównania do średniorocznych wynagrodzeń. Na znaczny wzrost środków przeznaczonych na działalność oświatową miała również przełożenie zmiana od 2015 roku sposobu finansowania edukacji uczniów objętych kształceniem specjalnym niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym oraz dzieci i młodzieży z dysfunkcjami umysłowymi w stopniu głębokim objętych zajęciami rewalidacyjnowychowawczymi. Z tego tytułu w systemie oświaty pojawiło się nowe stanowisko asystenta nauczyciela. Przepisy ustawy z dnia 5 grudnia 2014 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z realizacją ustawy budżetowej (Dz. U. poz art. 32) wprowadzają obowiązek wydatkowania na realizację zadań wymagających stosowania specjalnej organizacji nauki i metod pracy środków w wysokości nie niższej niż zostały naliczone w subwencji oświatowej dla każdej jednostki samorządu terytorialnego. Wzrost w wydatkach bieżących w stosunku do 2014 r. odnotowano również w wydatkach na zadania statutowe o kwotę prawie 1,5 mln zł, a to głównie w związku z w/w nowelizacją stosowania specjalnej organizacji nauki i metod pracy (kwota w 2015 roku w wysokości prawie 1,2 mln zł na zadania statutowe), a także w związku z wyższymi wydatkami na stołówki szkolne i przedszkolne (o kwotę większą o prawie 280,7 tys. zł) oraz na kształcenie ustawiczne i praktyczne (o kwotę 166,4 tys. zł). Ponadto wyższe wydatki bieżące w stosunku do 2014 r. odnotowano w grupie dotacji o kwotę prawie 1,2 mln zł, dotyczy to dotacji przekazywanych dla szkól publicznych oraz szkół i placówek

200 niepublicznych gdzie stawka dotacji zależna jest od ilości uczniów/słuchaczy. Dodatkowo wzrosła stawka dotacji dla placówek publicznych i niepublicznych, a także w 2015 roku wypłacone były wyrównania dotacji za 2014 rok. Natomiast w wydatkach bieżących największy spadek w porównaniu do 2014 roku odnotowano w grupie wydatków na programy unijne, gdzie środki zmniejszyły się o kwotę prawie 1,1 mln zł, co wynika głównie z opóźnionego rozpoczęcia naboru wniosków do realizacji w nowej perspektywie finansowej Podkreślenia wymaga fakt, iż w omawianym okresie uzyskano niewystarczającą subwencję oświatową na realizację niezbędnych zadań w kategorii oświaty, pomimo iż w omawianym okresie w ramach subwencji oświatowej Miasto otrzymało o prawie 3 mln zł więcej środków aniżeli w ubiegłym roku. Jednakże po sfinansowaniu przez Miasto nowych zadań dotyczących wymogu stosowania specjalnej organizacji nauki i metod pracy dla dzieci i młodzieży w szkołach, którego realizacja w 2015 roku wyniosła ponad 15,7 mln zł (gdzie ustawa zobligowała jednostki samorządu terytorialnego do przeznaczenia środków w wysokości nie mniejszej niż wynikające z podziału części oświatowej subwencji ogólnej) w dalszym ciągu środki z subwencji są niewystarczające i Miasto uzupełniło z własnych środków na realizację zadań oświatowych kwotę ponad 93,4 mln zł. TAB. 83 WYSZCZEGÓLNIENIE REALIZACJI ZADAŃ OŚWIATOWYCH ORAZ WYSOKOŚCI SUBWENCJI OŚWIATOWEJ I WKŁADU WŁASNEGO MIASTA W LATACH R. Wyszczególnienie Wydatki na oświatę Część oświatowa subwencji ogólnej Dotacje celowe z Budżetu Państwa Środki Miasta na sfinansowanie oświaty TAB. 84 WYSZCZEGÓLNIENIE REALIZACJI ZADAŃ WYMAGAJĄCYCH STOSOWANIA SPECJALNEJ ORGANIZACJI NAUKI I METOD PRACY W 2015 ROKU WYSZCZEGÓLNIENIE Realizacja zadań wymagających stosowania specjalnej organizacji nauki i metod pracy dla dzieci w przedszkolach, oddziałach przedszkolnych w szkołach podstawowych i innych formach wychowania przedszkolnego Realizacja zadań wymagających stosowania specjalnej organizacji nauki i metod pracy dla dzieci i młodzieży w szkołach podstawowych, gimnazjach, liceach ogólnokształcących, liceach profilowanych i szkołach zawodowych oraz szkołach artystycznych WYNAGRODZENIA I SKŁADKI OD NICH NALICZANE WYDATKI ZWIĄZANE Z REALIZACJĄ STATUTOWYCH ZADAŃ DOTACJE NA ZADANIA BIEŻĄCE ŚWIADCZENIA NA RZECZ OSÓB FIZYCZNYCH OGÓŁEM

201 Jednocześnie w omawianym okresie Miasto otrzymało na prowadzenie działań oświatowych większe środki z Budżetu Państwa w stosunku do roku 2014 o kwotę per saldo prawie 1,4 mln zł (w tym 466,7 tys. zł na zadania bieżące, a 891,7 tys. zł na zadania majątkowe). Na powyższe środki składa się wzrost dotacji celowej na realizację zadań zleconych o prawie 1,7 mln zł oraz spadek dofinansowania do zadań własnych o kwotę ponad 429,4 tys. zł. W ramach pierwszego źródła finansowania Miasto otrzymało środki w wysokości 891,7 tys. zł na realizację zadania majątkowego pn. Przyłączenie jednostek budżetowych do sieci szerokopasmowej, a także środki w wysokości wyższej od roku 2014 o prawie 788,8 tys. zł na zakup podręczników i materiałów edukacyjnych. W ramach drugiego źródła znaczny spadek dotacji celowej w porównaniu do roku 2014 dotyczył środków na przedszkola i oddziały przedszkolne w szkołach podstawowych (kwota niższa o prawie 223 tys. zł od ubiegłorocznej dotacji), a także środków na wyprawki szkolne (mniej o 138 tys. zł). Dodatkowo Miasto w 2015 roku uzyskało nowe środki w wysokości prawie 91 tys. zł jako dotacje celowe na zadania realizowane na podstawie porozumień na wyrównywanie szans edukacyjnych uczniów romskich z rówieśnikami polskimi Program na Rzecz Społeczności Romskiej w Polsce. TAB. 85 PORÓWNANIE LICZBY ETATÓW ORAZ UCZNIÓW W ZABRZAŃSKICH PLACÓWKACH OŚWIATOWYCH W LATACH SPADEK () WYSZCZEGÓLNIENIE /WZROST (+) NAUCZYCIELE ETATÓW NAUCZYCIELE PROWADZĄCY ZAJĘCIA W ŚWIETLICACH ETATÓW NAUCZYCIELE DORADCY METODYCZNI ETATÓW NAUCZYCIELE PROWADZĄCY NAUCZANIE INDYWIDUALNE ETATÓW PEDAGODZY ETATÓW PSYCHOLODZY ETATÓW LOGOPEDZY ETATÓW DORADCY ZAWODOWI ETATÓW OSOBY PRACUJĄCE W BIBLIOTECE ETATÓW POZOSTALI PRACOWNICY ETATÓW UCZNIOWIE W SZKOŁACH UCZNIÓW DZIECI W PRZEDSZKOLACH UCZNIÓW UCZNIOWIE KORZYSTAJĄCY ZE ŚWIETLIC UCZNIÓW DZIECI OBJĘTE WCZESNYM WSPOMAGANIEM ROZWOJU UCZNIÓW ODDZIAŁY W PRZEDSZKOLACH LICZBA ODDZIAŁY W SZKOŁACH LICZBA SZKOŁY, W KTÓRYCH FUNKCJONUJĄ ODDZIAŁY PRZEDSZKOLNE LICZBA ODDZIAŁY ZEROWE W PRZEDSZKOLACH LICZBA ODDZIAŁY ZEROWE W SZKOŁACH LICZBA

202 TAB. 86 PORÓWNANIE LICZBY UCZNIÓW/DZIECI DO ETATÓW NAUCZYCIELI W ZABRZAŃSKICH PLACÓWKACH OŚWIATOWYCH W LATACH WYSZCZEGÓLNIENIE SPADEK () /WZROST (+) UCZNIOWIE ETATY UCZNIOWIE ETATY UCZNIOWIE ETATY SZKOŁY PODSTAWOWE GIMNAZJA SZKOŁY PONADGIMNAZJALNE PRZEDSZKOLA Wydatki bieżące w zakresie zadań oświatowych obejmują m.in.: dotacje dla 4 szkól publicznych oraz 41 szkół i placówek niepublicznych wykonanie wyniosło ponad 23,4 mln zł, co w porównaniu do roku 2014 jest większe o kwotę prawie 1,2 mln zł, mimo iż dotacja przeznaczona była dla mniejszej ilości szkół niż w 2014 gdzie dotowanych było 47 szkół niepublicznych i 4 szkół publicznych, jednakże należy pamiętać, że stawka dotacji zależna jest od ilości uczniów/słuchaczy, a dodatkowo jak wspomniano powyżej na wzrost dotacji miał również wpływ zmieniony od roku 2015 sposób finansowania edukacji uczniów objętych kształceniem specjalnym, gdzie dodatkowo musiało być dofinansowane nowe stanowisko asystenta nauczyciela, dowożenie uczniów niepełnosprawnych do szkół oraz zwrot dla rodziców/opiekunów kosztów dowozu dzieci prywatnym samochodem (w 2015 roku z powyższego uprawnienia skorzystało 381 uczniów/opiekunów więcej o 45 osób w porównaniu do 2014 roku) wykonanie na kwotę ponad 1,3 mln zł, doskonalenie zawodowe nauczycieli i doradztwo metodyczne nauczycieli zatwierdzono 32 wnioski o dotacje na dokształcenie indywidualne nauczycieli (dla porównania w 2014 roku zatwierdzono 64 wniosków) wykonanie wyniosło kwotę prawie 1,3 mln zł, dofinansowanie do różnych akcji oświatowych z których skorzystały w 2015 roku 93 placówki oświatowe, m.in. przygotowanie konkursów szkolnych, olimpiad, festiwali, nagrody dla uczestników ogółem odbyło się 243 przedsięwzięć w 2015 roku, na które przeznaczono kwotę prawie ponad 213 tys. zł, organizację dzieciom różnych form wypoczynku (kolonie, obozy) oraz zielone szkoły z tej formy wyjazdów skorzystało uczniów, w tym 459 uczniów klas trzecich szkół podstawowych wzięło udział w wyjeździe śródrocznym zielone szkoły zadanie zrealizowano na kwotę ponad 298 tys. zł (z tego środki w wysokości 98 tys. zł stanowiły dofinansowanie z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej mniejsze dofinansowanie o kwotę 26 tys. zł niż w ubiegłym roku i tym samym mniejszy o 14 tys. zł wkład

203 Sprawozdanie z wykonania budżetu miasta Zabrze za 2015 rok własny Miasta z wyjazdu śródrocznego skorzystało mniej o 136 uczniów niż w ubiegłym roku z uwagi na przyczyny zdrowotne, emocjonalne, a także finansowe), wypłatę zasiłków i stypendiów o charakterze socjalnym dla ponad 5,9 tys. uczniów w wysokości ogółem na ponad 3,1 mln zł, szkolenia, utrzymanie i obsługa programów informatycznych wspomagających zarządzanie oświatą wykonanie 149 tys. zł, prowadzenie świetlic szkolnych w 2015 roku ze świetlic skorzystało prawie 3,4 tys. uczniów (więcej o 753 uczniów w porównaniu do roku 2014) przy pomocy 119 nauczycieli prowadzących zajęcia w świetlicach (więcej o 32 nauczycieli w porównaniu do 2014 r.) na ten cel wydatkowano kwotę ponad 5,4 mln zł, pokrywanie wydatków związanych z zajęciami z dziećmi niepełnosprawnymi, nauczaniem indywidualnym, rewalidacją, wczesnym wspomaganiem rozwoju zadania te w 2015 roku były organizowane dla 118 uczniów przy pomocy 61 nauczycieli prowadzących nauczanie indywidualne rozdysponowano na ten cel kwotę prawie 2,5 mln zł, prowadzenie bibliotek dla uczniów szkół przy pomocy 62 osób pracujących w bibliotekach wykonanie w wysokości prawie 3,6 mln zł, pokrywanie wydatków na podstawie porozumień z innymi jednostkami samorządu terytorialnego jako zwrot kosztów pobytu dzieci zabrzańskich w przedszkolach niepublicznych prowadzonych przez inne gminy, zatrudnienie pedagoga uczącego lekcji religii Kościoła Baptystów, oraz na pokrycie kosztów za kursy dla uczniów z klas wielozawodowych Zasadniczej Szkoły Zawodowej kierowanych na nie przez Centrum Kształcenia Praktycznego wykonanie w wysokości 293 tys. zł, pokrywanie wydatków związanych z nauczaniem i wychowaniem dzieci i młodzieży poprzez utrzymanie etatów nauczycieli, utrzymanie budynków szkół i placówek oświatowych (w tym remonty) oraz zapewnienie obsługi administracyjnej kwota wykonania w 2015 roku to 209,9 mln zł. Jednocześnie w ramach zadań oświatowych w 2015 roku prowadzono szereg projektów współfinansowanych ze środków unijnych: Uczenie się przez całe życie Comenius wykonanie na kwotę 103,3 tys. zł (całość dofinansowana ze środków unijnych), Leonardo da Vinci Zespół Szkół Nr 10 wykonanie na kwotę 40,8 tys. zł (całość dofinansowana ze środków unijnych),

204 Erasmus + Akcja KA wykonanie na kwotę 65,3 tys. zł (całość dofinansowana ze środków unijnych), Erasmus + Akcja KA wykonanie na kwotę 392,6 tys. zł (całość dofinansowana ze środków unijnych), Erasmus wykonanie na kwotę 81,6 tys. zł (całość dofinansowana ze środków unijnych), Erasmus + KA wykonanie na kwotę 47,4 tys. zł (całość dofinansowana ze środków unijnych), Erasmus Zespół Szkół Nr 10 wykonanie na kwotę 12,9 tys. zł (całość dofinansowana ze środków unijnych), Erasmus + Akcja KA2 Zespół Szkół 10 wykonanie na kwotę 77 tys. zł (całość dofinansowana ze środków unijnych), PO WER wykonanie na kwotę 429 tys. zł (całość dofinansowana ze środków unijnych), Mam zawód mam pracę w regionie dofinansowanie ze środków unijnych, Budżetu Państwa i środków własnych Miasta ogółem na kwotę ponad 72,9 mln zł, Chcę więc potrafię dofinansowanie ze środków unijnych i własnych Miasta ogółem na kwotę ponad 7,9 tys. zł, PolskoLitewska współpraca młodzieży dofinansowanie na kwotę 17,1 tys. zł (całość dofinansowana ze środków unijnych), PolskoNiemiecka współpraca młodzieży dofinansowanie na kwotę 7,2 tys. zł (całość dofinansowana ze środków unijnych). W 2015 roku w sektorze oświaty na zadania inwestycyjne poniesiono kwotę 13 mln zł, z czego prowadzono następujące zadania: Budowa przedszkola przy ul. Lipowej w 2015 roku za kwotę prawie 2,3 mln zł wykonano roboty wykończeniowe budynku, tj. montaż sufitów podwieszanych i oświetlenia, montaż urządzeń sanitarnych, roboty związane z zagospodarowaniem terenu, montaż wyposażenia i elementów aranżacji wnętrz. Zadanie zostało zakończone, w I półroczu 2015 r. uzyskano decyzję pozwolenia na użytkowanie obiektu, Termomodernizacja w budynkach miejskich jednostek organizacyjnych na ten cel w omawianym okresie rozdysponowano środki w wysokości ponad 5,5 mln zł, w tym prowadzono następujące prace:

205 opracowano dokumentacje projektowe termomodernizacji w Przedszkolu Nr 43, Przedszkolu Nr 45, Przedszkolu Nr 6, Szkole Podstawowej Nr 23, Szkole Podstawowej Nr 1 i Szkole Podstawowej Nr 16. Szkoła Podstawowa Nr 30 przy ul. Wawrzyńskiej 11 za kwotę prawie 2 mln zł wykonano docieplenie stropu, obróbki blacharskie, parapety zewnętrzne i wewnętrzne, schody zewnętrzne, remont pochylni dla osób niepełnosprawnych, instalacje elektryczne, wody zimnej, ciepłej i cyrkulacji, instalację p.pożarową, kanalizację sanitarną, montaż kotłowni gazowej i instalacji centralnego ogrzewania, a także wykonano wentylację świetlicy i sali gimnastycznej, Zespół Szkół Nr 20 przy ul. Gagarina 2 na ten cel w omawianym okresie rozdysponowano środki w wysokości prawie 1,7 mln zł na wykonanie naprawy i przemurowania ścian, docieplenia ścian zewnętrznych z kolorystyką elewacji, wymianę dachu, instalacji c.w.u., remont stref wejściowych, tarasów i zadaszeń, wymianę parapetów zewnętrznych, wykonanie izolacji termicznej i przyziemia, wymianę rynien, a także wykonanie chodnika przy strefie wejściowej do budynku szkoły, Zespół Szkół EkonomicznoUsługowych w omawianym okresie rozdysponowano kwotę 84,7 tys. zł na wykonanie modernizacji ściany szczytowej oraz wymianę stolarki okiennej w budynku, Szkoła Podstawowa Nr 16 przy ul. Lompy 78 w omawianym okresie rozdysponowano kwotę 968,8 tys. zł na wykonanie częściowego docieplenia przegród zewnętrznych budynku szkoły, wymiany okien w sali gimnastycznej i piwnicy, docieplenia stropodachów wraz z wymianą pokrycia dachowego i remontem kominów, modernizacji kotłowni gazowej wraz z instalacją solarną na potrzeby c.w.u. oraz wymiany instalacji c.o., Gimnazjum Nr 20 przy ul. Kasprowicza w omawianym okresie rozdysponowano kwotę 13,9 tys. zł zlecono wykonanie aktualizacji kosztorysów inwestorskich, w celu ogłoszenia przetargu na roboty budowlane. W ramach zadania w 2015 roku rozpoczęto wykonanie izolacji przeciwwilgociowej wraz z dociepleniem piwnic, wymianę okien w sali gimnastycznej oraz częściowe docieplenie stropu nad częścią sanitarną i łącznikiem, Przedszkole Nr 34 przy ul. Brysza 4 za kwotę 612,8 tys. zł wykonano konserwatorską renowację elewacji budynku, rekonstrukcję tarasów i balkonu, wykonano instalację odgromową, a także wymieniono chodnik, odnowiono pomieszczenia kuchni wraz z wykonaniem instalacji wentylacji mechanicznej oraz instalacją elektryczną, wykonano instalację c.o. z wymianą kotłów gazowych w kotłowni, wymieniono stolarkę okienną i drzwiową,

206 Sprawozdanie z wykonania budżetu miasta Zabrze za 2015 rok Modernizacja placówek oświaty wykonanie wydatków w omawianym okresie na poziomie prawie 1,3 mln zł wynika ze zrealizowania robót budowlanych na niżej wymienionych budynkach placówek oświatowych: Zespół Szkół Nr 10 przy ul. Chopina 26 dostosowanie klatek schodowych do warunków przeciwpożarowych, Gimnazjum Nr 25 przy ul. Kotarbińskiego 25 przebudowa i modernizacja pomieszczeń higienicznosanitarnych, Zespół SzkolnoPrzedszkolny Nr 7 przy ul. Dalekiej 2 I etap modernizacji dotyczącej zmiany sposobu użytkowania pomieszczeń strychowych na cele dydaktyczne wraz z przebudową i remontem starego budynku poprzez wykonanie w 2015 roku izolacji pionowej budynku, Szkoła Podstawowa Nr 18 przy ul. Karczewskiego 10 dostosowanie budynku do warunków przeciwpożarowych, Centrum Edukacji przy ul. 3 Maja przebudowa i modernizacja strefy wejściowej, Zespół Szkół EkonomicznoUsługowych zrealizowano wzmocnienie krokwi dachowych. Dodatkowo zlecono opracowanie dokumentacji na modernizacje w poniższych placówkach: Szkoła Podstawowa nr 24 przy ul. Tarnopolskiej 85 dostosowanie budynku do warunków przeciwpożarowych, Przedszkole Nr 45 przy ul. Kopalnianej 7 dostosowanie budynku do warunków przeciwpożarowych oraz zagospodarowanie terenu i przebudowy zjazdu, Przedszkole Nr 19 przy ul. Konopnickiej 1 dostosowanie budynku do warunków przeciwpożarowych. Przyłączenie jednostek budżetowych do sieci szerokopasmowej w 2015 roku za kwotę otrzymaną jako dotacja celowa z Budżetu Państwa w wysokości 892 tys. zł przyłączono 40 placówek oświatowych do internetu, Budowa boiska przy Zespole Szkół Nr 3 przy ul. 3go Maja w 2015 r. za kwotę prawie 500 tys. zł wykonano następujące roboty: przygotowane terenu pod budowę boiska, odwodnienie terenu, wykonanie nawierzchni boiska, montaż piłko chwytów, montaż monitoringu oraz oświetlenia. Roboty budowlane zostały zakończone i odebrane w kwietniu bieżącego roku. przedszkolnych ogrodów zielonych pracowni w ramach programu Zintegrowane Inwestycje Terytorialne na ten cel w omawianym okresie Miasto rozdysponowało środki

207 w wysokości ponad 253 tys. zł na wykonanie przebudowy części pomieszczeń oraz budowy placu zabaw w Przedszkolu Nr 43, (kwota 145,6 tys. zł), Przedszkolu Nr 47 (kwota 58,5 tys. zł) i Przedszkolu Nr 49 (kwota 49,2 tys. zł), Zakupy inwestycyjne dla potrzeb Centrum Kształcenia Praktycznego i Ustawicznego w omawianym okresie zakupiono, zamontowano i zainstalowano za kwotę 60 tys. zł maszyny, urządzenia, oprogramowania i elementy wyposażenia stanowisk szkoleniowych w Pracowni Odnawialnych Źródeł Energii powyższej placówki, Obsługa długu publicznego z tytułu realizowanych inwestycji na kwotę 38 tys. zł zapłacono odsetki od zaciągniętych pożyczek z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach na realizację zadań termomodernizacyjnych w obiektach oświatowych, Platforma zarządzająca oświatą realizacja umowy z firmą pełniącą asystę programu dot. platformy wspomagającej zarządzaniem oświatą za kwotę 20 tys. zł. Budowa sali gimnastycznej przy Szkole Podstawowej Nr 15 przy ul. Czołgistów w 2015 roku za kwotę 10 tys. zł w ramach przygotowania inwestycji do realizacji dokonano wycinki drzew. W 2015 roku po ogłoszeniu przetargu na roboty budowlane rozpoczęto prace proceduralne sprawdzania ofert i wyboru wykonawcy robót. Dodatkowo w omawianej grupie wydatków oświatowych w 2015 roku rozpoczęto realizację zadania majątkowego w ramach pierwszej edycji Zabrzańskiego Budżetu Partycypacyjnego pn. Przygotowanie i modernizacja toalet oraz wymiana instalacji wody zimnej i ciepłej w budynku Szkoły Podstawowej Nr 5 w Zabrzu za kwotę 3 tys. zł, którego szerszy opis znajduje się w części DZIAŁ 851 OCHRONA ZDROWIA Realizacja zadań w zakresie ochrony zdrowia należy do kompetencji Wydziału Ochrony Zdrowia i Polityki Społecznej oraz Wydziału Inwestycji i Remontów, a także do niżej wymienionych miejskich jednostek organizacyjnych: Izba Wytrzeźwień, Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie, Powiatowy Urząd Pracy, Dom Dziecka, Centrum Wsparcia Kryzysowego Dzieci i Młodzieży, jednostki oświatowe: Zabrzańskie Centrum Kształcenia Ogólnego i Zawodowego, Centrum Edukacji, Zespoły Szkół Nr 3 i Nr 20, Zespoły Szkół Ogólnokształcących Nr 13 i 14, Szkoły

208 Podstawowe Nr 5, 8, 14 i 25, Zespół SzkolnoPrzedszkolny Nr 16, Zespół Szkół Ekonomiczno Usługowych, Zespoły Szkół Specjalnych Nr 38 i 42 ubezpieczenie zdrowotne uczniów. Podział wydatków na ochronę zdrowia ze względu na wydatki bieżące i inwestycyjne przedstawiono w poniższej tabeli: DZIAŁ 851 PLAN PO ZMIANACH WYKONANIE % WYKONANIA WYDATKI OGÓŁEM, W TYM: % BIEŻĄCE % MAJĄTKOWE % TAB. 87 PORÓWNANIE WYDATKÓW NA ZADANIA DOTYCZĄCE OCHRONY ZDROWIA W LATACH [w zł] WYSZCZEGÓLNIENIE Ogółem wykonanie budżetu Ogółem wykonanie ochrony zdrowia wydatki bieżące wydatki majątkowe Struktura % w wydatkach ogółem 1,92% 1,80% 1,74% 1,27% 1,54% wydatków na ochronę zdrowia w 2015 roku wyniosło ogółem prawie 13,4 mln zł, co stanowi 1,5% wszystkich zrealizowanych wydatków przez Miasto. Rozdysponowane środki bieżące w tym zakresie zamknęły się kwotą ponad 9,3 mln zł, a majątkowe ponad 4 mln zł. Wyżej wskazany poziom wydatków w porównaniu do roku ubiegłego daje z jednej strony spadek w zakresie wydatków bieżących o kwotę prawie 850 tys. zł, a z drugiej wzrost wydatków majątkowych o kwotę prawie 3 mln zł. Spadek wydatków bieżących w porównaniu do roku 2014 wynika głównie z mniejszej dotacji celowej przeznaczonej na składki na ubezpieczenia zdrowotne za bezrobotnych bez prawa do zasiłku (mniej o kwotę ponad 1 mln zł) z uwagi na mniejszą liczbę osób bezrobotnych zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy nie podlegających obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego z innego tytułu w 2015 roku wypłacono świadczeń, co daje mniej w porównaniu do roku 2014 o świadczenia. W ramach zadań bieżących w zakresie ochrony zdrowia w 2015 należy wyróżnić: realizację gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych gdzie w 2015 roku wydatkowano na ten cel prawie 3 mln zł oraz programu przeciwdziałania narkomanii, gdzie wykonanie wynosi 40 tys. zł szczegółowy opis przeznaczenia środków na powyższe zadania przedstawia zestawienie tabelaryczne ze str. 419 pn. dochodów

209 z tytułu wydania zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych oraz wydatków na realizację Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych za 2015 r. załącznik nr 8 do Budżetu. W przedmiotowym Programie kwota ponad 1,2 mln zł przeznaczona była na dotacje dla podmiotów działających w zakresie profilaktyki i rozwiązywania problemów uzależnień, przeciwdziałaniu patologiom społecznym, opieki i wychowania oraz niepełnosprawności. W 2015 roku zostały wydane przez biegłych opinie o stopniu uzależnienia od alkoholu dla 106 osób, działalność Izby Wytrzeźwień w omawianym okresie rozdysponowano w ramach tej Jednostki środki w wysokości ponad 1,1 mln zł, gdzie zapewniono opiekę osobom w stanie nietrzeźwym (jest to mniej o 169 osób aniżeli w roku ubiegłym), pokrywanie zobowiązań po zlikwidowanych samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej w 2015 roku na podstawie wyroków sądowych Miasto Zabrze pokryło zobowiązania w wysokości prawie 77 tys. zł, realizację programów zdrowotnych na ten cel przeznaczono w 2015 roku kwotę 80 tys. zł dla osób uczestniczących w programach zdrowotnych, promocję zdrowia zadanie zrealizowane w ujęciu finansowym na poziomie 20,7 tys. zł poprzez szkolenia wykłady z zakresu promocji zdrowia, audycje edukacyjne dla mieszkańców o tematyce prozdrowotnej w telewizji kablowej, nagrody w konkursach, plakaty i kalendarze o tematyce prozdrowotnej, zapewnienie rehabilitacji dla dzieci niepełnosprawnych na działania te w 2015 roku wydatkowano kwotę 380 tys. zł realizacja zadania w zakresie rehabilitacji uzupełniającej dla dzieci niepełnosprawnych przebiega zgodnie z założeniami programu zdrowotnego Kompleksowa terapia i rehabilitacja dzieci i młodzieży niepełnosprawnej z terenu Miasta Zabrze będącego przedmiotem umowy z Ośrodkiem Rehabilitacji Dzieci Niepełnosprawnych w Zabrzu. W ramach w/w programu wykonywane są: badania i terapia w kierunku FAS, stymulacja rozwoju mowy w zakresie logopedii, fizykoterapia i kinezyterapia. realizację zadań z zakresu administracji rządowej zleconych gminie ustawami w tym: wydawanie decyzji w sprawach świadczeniobiorców w 2015 roku otrzymano z Budżetu Państwa dotację celową na realizację tego zadania przez Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie na kwotę ponad 81 tys. zł, sfinansowanie zobowiązań wymagalnych z tytułu składek na ubezpieczenie zdrowotne za osoby bezrobotne bez prawa do zasiłku otrzymano dotację celową na realizację zadania przez Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie, Powiatowy Urząd Pracy, Centrum Wsparcia Kryzysowego Dzieci i Młodzieży oraz Dom Dziecka w wysokości ogółem prawie

210 4,5 mln zł (jak wyżej wymieniono jest to mniej w porównaniu do otrzymanej dotacji w 2014 r. o kwotę ponad 1 mln zł). Jednocześnie w 2015 roku Miasto Zabrze zrealizowało następujące zadania majątkowe: Podwyższenia kapitału zakładowego Szpitala Miejskiego w Zabrzu Sp. z o.o. na kwotę 4 mln zł, Zakupy inwestycyjne na potrzeby Komendy Miejskiej Policji w Zabrzu za kwotę prawie 14 tys. zł, z czego zakupiono urządzenie do badania zawartości alkoholu w wydychanym powietrzu. DZIAŁ 852 POMOC SPOŁECZNA Realizacja zadań w zakresie pomocy społecznej należy do kompetencji Wydziału Ochrony Zdrowia i Polityki Społecznej, Wydziału Inwestycji i Remontów, Wydziału Budżetu i Analiz Finansowych (w zakresie obsługi zwrotów nienależnie pobranych zasiłków i świadczeń rodzinnych przez świadczeniobiorców), Wydziału Zarządzania Nieruchomościami (wypłata dodatków mieszkaniowych i energetycznych ), oraz miejskich jednostek organizacyjnych: Dom Pomocy Społecznej Nr 1, Dom Pomocy Społecznej Nr 2, Dom Pomocy Społecznej Nr 3, Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie, Dom Dziecka, Centrum Wsparcia Kryzysowego Dzieci i Młodzieży. Podział wydatków na pomoc społeczną ze względu na wydatki bieżące i inwestycyjne przedstawiono w poniższej tabeli: DZIAŁ 852 PLAN PO ZMIANACH WYKONANIE % WYKONANIA WYDATKI OGÓŁEM, W TYM: % BIEŻĄCE % MAJĄTKOWE % TAB. 88 PORÓWNANIE WYDATKÓW NA POMOC SPOŁECZNĄ W LATACH [w zł] WYSZCZEGÓLNIENIE OGÓŁEM WYKONANIE BUDŻETU OGÓŁEM WYKONANIE POMOCY SPOŁECZNEJ WYDATKI BIEŻĄCE WYDATKI MAJĄTKOWE STRUKTURA % W WYDATKACH OGÓŁEM 16,91% 15,67% 14,84% 14,04% 14,46%

211 W sferze pomocy społecznej wykonane wydatki w 2015 roku wyniosły ponad 125,6 mln zł i jest to poziom wyższy o prawie 1 mln zł w porównaniu do roku Jest to kolejny rok, w którym Miasto przeznacza coraz to wyższe środki na poprawę sfery społecznej, gdyż pomoc społeczna jest to jedno z głównych zadań samorządu, której celem jest umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężania trudnych sytuacji życiowych, gdy nie są w stanie ich pokonać wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości. W roku 2015 realizacja wydatków bieżących w omawianym zakresie zamknęła się kwotą ponad 125,5 mln zł i jednocześnie wykonanie na wskazanym poziomie stanowi 19,6% wykonanych wydatków bieżących ogółem budżetu Miasta za 2015 rok, a także daje kwotę wyższą od środków rozdysponowanych na ten cel w porównaniu do ubiegłego roku o prawie 860 tys. zł. Ponadto na wydatki majątkowe w omawianym okresie przeznaczono kwotę około 122 tys. zł, co daje wzrost do roku ubiegłego o prawie 100 tys. zł. Wzrost wydatków bieżących w porównaniu z rokiem 2014 o kwotę prawie 860 tys. zł wynika m.in. z otrzymania przez Miasto większego dofinansowania z Budżetu Państwa, bo aż o kwotę ponad 741 tys. zł. Na wskazany powyżej poziom miało wpływ otrzymanie przez Miasto Zabrze większych środków z dotacji celowych na zadania z zakresu administracji rządowej o kwotę ponad 2 mln zł i jednocześnie otrzymanie mniejszych środków z dotacji celowej na realizację własnych zadań o kwotę ponad 1,4 mln zł. Dodatkowo Miasto w 2015 roku uzyskało dodatkowo środki w wysokości 145 tys. zł jako dotacje celowe na zadania realizowane na podstawie porozumień. Podział dotacji celowych z powyższych tytułów według poszczególnych źródeł kształtuje się w następujący sposób: TAB. 89 PORÓWNANIE OTRZYMANYCH DOTACJI W RAMACH POMOCY SPOŁECZNEJ W LATACH [w mln zł] WYSZCZEGÓLNIENIE DOTACJE CELOWE NA ZADANIA Z ZAKRESU ADMINISTRACJI RZĄDOWEJ świadczenia rodzinne, zaliczka alimentacyjna oraz składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z ubezpieczenia społecznego WYKONANIE 2014 R. WYKONANIE 2015 R. [w mln zł] RÓŻNICA 39,336 41,380 2,044 37,364 40,259 2,895 dotacja na wypłatę zryczałtowanych dodatków energetycznych 0,262 0,401 0,139 składki na ubezpieczenia zdrowotne opłacane za osoby pobierające niektóre świadczenia z pomocy społecznej 0,137 0,246 0,110 usługi opiekuńcze 0,132 0,149 0,017 dofinansowanie do wypłaty wynagrodzenia za sprawowanie opieki 9 0,022 0,013 rządowy program dla rodzin wielodzietnych przeciwdziałanie przemocy w rodzinie 0,029 0,019 9 ośrodki wsparcia 0,301 0,255 0,046 świadczenia pielęgnacyjne 1,101 0,023 1,077

212 WYSZCZEGÓLNIENIE Sprawozdanie z wykonania budżetu miasta Zabrze za 2015 rok WYKONANIE 2014 R. WYKONANIE 2015 R. RÓŻNICA DOTACJE CELOWE NA REALIZACJĘ WŁASNYCH ZADAŃ 19,517 18,069 1,448 zasiłki stałe 3,750 3,943 0,192 dotacja na Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie 1,718 1,882 0,163 dofinansowanie zadań z zakresu wspierania rodziny oraz systemu pieczy zastępczej 0,045 0,128 0,083 składki na ubezpieczenia zdrowotne opłacane za osoby pobierające niektóre świadczenia z pomocy społecznej dofinansowanie zadań z zakresu wspierania rodziny oraz systemu pieczy zastępczej 0,310 0, ,171 0,116 0,056 dotacja na Domy Pomocy Społecznej 1,128 1,051 0,077 zasiłki i pomoc w naturze oraz składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe 8,601 7,758 0,843 posiłek dla potrzebujących 3,794 2,880 0,914 DOTACJE CELOWE NA ZADANIA REALIZOWANE NA PODSTAWIE POROZUMIEŃ dofinansowanie zadania publicznego pn.: "Gminne programy aktywizacji społecznozawodowej na rzecz budownictwa socjalnego edycja 2015 r." 0 0,145 0, ,105 0,105 program na rzecz społeczności romskiej 0 0,040 0,040 Podział wydatków bieżących na pomoc społeczną w latach w podziale na grupy wydatkowe przedstawia poniższa tabela: TAB. 90 PORÓWNANIE WYDATKÓW W RAMACH DZIAŁU 852 W LATACH [w zł] WYSZCZEGÓLNIENIE % WZROSTU WYDATKÓW BIEŻĄCYCH KWOTA WZROSTU WYDATKÓW BIEŻĄCYCH WYNAGRODZENIA I SKŁADKI OD NICH NALICZANE WYDATKI ZWIĄZANE Z REALIZACJĄ STATUTOWYCH ZADAŃ DOTACJE NA ZADANIA BIEŻĄCE WYDATKI NA PROGRAMY FINANSOWANE Z UDZIAŁEM ŚRODKÓW UE ŚWIADCZENIA NA RZECZ OSÓB FIZYCZNYCH 106% 104% 107% 96% 98% W porównaniu z rokiem 2014 znaczny wzrost zrealizowanych wydatków odnotowano w grupie wynagrodzeń, które wzrosły o prawie 1,6 mln zł, a największy spadek odnotowano w grupie świadczeń na rzecz osób fizycznych, gdzie wydatki zmniejszyły się o kwotę ponad 1,7 mln zł. Powyższe odchylenia w ramach grupy wynagrodzeń są głównie wynikiem: uzyskania większej dotacji z budżetu państwa mającej wpływ na wysokość wynagrodzeń, które wzrosły z tytułu realizacji świadczeń rodzinnych, zaliczek alimentacyjnych oraz składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z ubezpieczenia społecznego wzrost wynagrodzeń z tego tytułu o kwotę prawie 700 tys. zł w związku z dostosowaniem wysokości dotacji do potrzeb,

213 przeznaczenia większych środków własnych Miasta na wynagrodzenia dla koordynatorów rodzinnej pieczy zastępczej wzrost o prawie 360 tys. zł, przeznaczenia większych środków własnych Miasta na wynagrodzenia w Centrum Wsparcia Kryzysowego Dzieci i Młodzieży wzrost o kwotę ponad 371 tys. zł w związku z uruchomieniem w 2015 roku nowego mieszkania dla 9 wychowanków tej jednostki przy ul. Kossaka 21/2. Natomiast odchylenia w ramach grupy świadczeń na rzecz osób fizycznych są wynikiem per saldo m.in. następujących czynników: przeznaczenia mniejszych środków własnych Miasta na dodatki mieszkaniowe z uwagi na zmniejszoną ich realizację dostosowaną do złożonych wniosków i wydanych decyzji wykonanie niższe o 420 tys. zł, przeznaczenia mniejszych środków na wypłatę zasiłków celowych kwota mniejsza o 259 tys. zł, uzyskania niższej dotacji z budżetu państwa na realizację Programu wieloletniego w zakresie dożywiania pn. Pomoc państwa w zakresie dożywiania kwota mniejsza o 914 tys. zł, a także odpowiednio mniejszego wkładu własnego Miasta Zabrze do przedmiotowego Programu o kwotę 902 tys. zł, uzyskania mniejszej dotacji z budżetu państwa na realizację świadczeń pielęgnacyjnych kwota mniejsza o 1,1 mln zł z uwagi na to, iż w roku 2014 realizowany był program pomocy finansowej dla osób mających ustalone prawo do świadczenia pielęgnacyjnego, którym za miesiące styczeń, luty lub marzec 2014 r. z urzędu zostało przyznane dodatkowe świadczenie w wysokości 200 zł miesięcznie, a w 2015 roku były to już tylko zaległe wypłaty z 2014 r., uzyskania większej dotacji z budżetu państwa z tytułu świadczeń rodzinnych kwota większa w powyższej grupie o ponad 2,2 mln zł w związku z dostosowaniem wysokości dotacji do potrzeb, uzyskania mniejszej dotacji z budżetu państwa z tytułu zasiłków i pomocy w naturze oraz składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe kwota mniejsza o 843 tys. zł w związku z dostosowaniem wysokości dotacji do zapotrzebowania. Zadania bieżące realizowane w zakresie pomocy społecznej przez Miasto Zabrze w 2015 roku to m.in.: zapewnienie opieki osobom w podeszłym wieku i przewlekle somatycznie chorym środki przeznaczone w omawianym okresie na to zadanie to kwota prawie 9,2 mln zł, z tego ponad 1 mln zł stanowiło dofinansowanie z Budżetu Państwa (w porównaniu do roku 2014 jest to mniejsze dofinansowanie o kwotę prawie 77 tys. zł, przy większych nakładach na ten cel o 102 tys. zł w stosunku do roku 2014 ogółem dało to wzrost zrealizowanych wydatków per saldo o 178 tys. zł)). Działania te prowadzone są przez trzy Domy Pomocy Społecznej będące jednostkami organizacyjnymi Miasta oraz niepubliczny Dom Pomocy Społecznej (który na

214 realizację tego zadania otrzymuje od Miasta dotację). W 2015 roku zapewniono opiekę dla 293 osób w w/w Domach. Dodatkowo oprócz powyższej kwoty Miasto przeznacza środki w wysokości prawie 1,3 mln zł dla zapewnienia opieki i pomocy osobom przewlekle chorym w zakresie usług pielęgnacyjnoopiekuńczych, rehabilitacji, profilaktyki i edukacji zdrowotnej poprzez dofinansowanie dla stowarzyszeń realizujących te zadania, gdzie na realizację tego zadania zawarto aż 37 umów (w porównaniu do roku 2014 jest dało to większe środki o ponad 122 tys. zł), zapewnienie osobom bezdomnym schronienia oraz kompleksowej pomocy w wychodzeniu z bezdomności na to zadanie wydatkowano kwotę ponad 1,7 mln zł (kwota na poziomie porównywalnym do 2014 roku), z czego środki w wysokości około 1 mln zł przeznaczono na zapewnienie miejsc w Ośrodku Wsparcia dla Kobiet, Przytulisku w Domu Pokora i Chrześcijańskim Stowarzyszeniu Dobroczynnym jednorazowo dla 116 osób (a w trakcie 2015 roku aż 295 osób skorzystało z w/w miejsc), natomiast kwotę 715 tys. zł rozdysponowano na zapewnienie miejsc w domach prowadzonych przez Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie: trzy mieszkania chronione dla osób bezdomnych łącznie dla 13 osób, Dom Noclegowy jednorazowo dla 28 osób, Ogrzewalnia jednorazowo dla 30 osób. zapewnienie opieki i wychowania dzieciom i młodzieży przebywającym w placówkach opiekuńczowychowawczych i w rodzinach zastępczych, a także w świetlicach środowiskowych na ten cel przeznaczono kwotę ponad 12,7 mln zł (w porównaniu do roku 2014 jest to więcej o 690 tys. zł). W Mieście dwie jednostki budżetowe prowadzą powyższe zadanie, a mianowicie Centrum Wsparcia Kryzysowego dla Dzieci i Młodzieży, które zapewnia miejsca dla 77 dzieci, oraz Dom Dziecka, który zapewnia miejsca dla 30 dzieci. Miasto dodatkowo w 2015 roku zapewniło opiekę w rodzinach zastępczych dla 428 dzieci. W ramach tego zadania 31 pełnoletnich wychowanków opuszczających rodziny zastępcze i placówki opiekuńczowychowawcze otrzymało pomoc pieniężną na usamodzielnienie. Zapewniono również opiekę w pięciu świetlicach środowiskowych prowadzonych przez Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie, gdzie udostępniono 106 miejsc dla zabrzańskich dzieci, współpraca z jednostkami samorządu terytorialnego w zakresie zapewnienia zabrzańskim dzieciom i młodzieży opieki w placówkach opiekuńczowychowawczych oraz rodzinach zastępczych na terenie innych powiatów w 2015 roku rozdysponowano na ten cel środki w wysokości prawie 4,1 mln zł na podstawie 166 umów zawartych z innymi miastami na przebywające w nich 171 dzieci z miasta Zabrze (w tym 81 dzieci w placówkach opiekuńczowychowawczych, a 90 dzieci w rodzinach zastępczych). Dało to wzrost środków przeznaczonych na ten cel w porównaniu do roku ubiegłego o kwotę około 303 tys. zł, co wynika głównie

215 z ciągłej rotacji dzieci w placówkach opiekuńczowychowawczych, a co za tym idzie co roku zmienia się ilość dzieci interwencyjnie umieszczanych w tych placówkach, wydawanie decyzji o przyznanie dodatku mieszkaniowego zadanie prowadzone przez Wydział Zarządzania Nieruchomościami, który w roku 2015 wydał decyzji przyznających dofinansowanie na kwotę prawie 11,2 mln zł, co daje w porównaniu do ubiegłorocznego dofinansowania mniej środków o kwotę 420 tys. zł w związku z mniejszą ilością o 441 decyzji przyznających przedmiotowy dodatek, wydawanie decyzji o przyznanie dodatku energetycznego (wsparcie dla osób uprawnionych do dodatku mieszkaniowego na pokrycie rachunków za prąd) zadanie prowadzone również przez Wydział Zarządzania Nieruchomościami, który w roku 2015 wydał decyzji przyznających dofinansowanie na kwotę prawie 401 tys. zł. Jest to świadczenie w całości dofinansowywane z budżetu państwa, które w porównaniu do roku 2014 jest większe o kwotę 139 tys. zł w związku z większą ilością o 433 wydanych decyzji, przeciwdziałanie marginalizacji społecznej mieszkańców Zabrza prowadzone przez Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie wydatki na przedmiotowe działania w 2015 roku wyniosły prawie 71,9 mln zł, z czego m.in.: wypłacono świadczenia rodzinne, zaliczki alimentacyjne oraz składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z ubezpieczenia społecznego, świadczenia pielęgnacyjne, a także zapewniono składki na ubezpieczenia zdrowotne opłacane za osoby pobierające niektóre świadczenia z pomocy społecznej środki przeznaczone na te zadania łącznie dały kwotę ponad 40,6 mln zł, co stanowiło więcej od ubiegłorocznych wydatków o ponad 1,9 mln zł są to zadania Budżetu Państwa zlecone gminie ustawami, z czego Miasto wypłaciło świadczeń, wypłacono zasiłki i pomoc w naturze oraz składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w kwocie prawie 19,6 mln zł, z czego środki na poziomie blisko 7,8 mln zł pochodziły z Budżetu Państwa, a 11,8 mln zł to wkład własny Miasta (jest to mniej wydatków w porównaniu do roku 2014 o 203 tys. zł z czego otrzymano mniejszą dotację o ponad 843 tys. zł z Budżetu Państwa, przy jednoczesnym przeznaczeniu wyższych środków własnych miasta o 640 tys. zł), wypłacono zasiłki stałe w kwocie ponad 3,9 mln zł dotacja z Budżetu Państwa (większa od ubiegłorocznej o 192 tys. zł). W ramach realizacji tego zadania Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie wypłacił świadczeń (więcej o 180 aniżeli w 2014 roku), zapewniono posiłki dla potrzebujących w ramach Rządowego programu wieloletniego Pomoc państwa w zakresie dożywiania ogółem w kwocie prawie 4,9 mln zł, z czego

216 kwota prawie 2,9 mln zł to dotacja z Budżetu Państwa, a środki w wysokości 2 mln zł to wkład własny Miasta (w porównaniu do poprzedniego roku jest to mniejsza kwota o 1,8 mln zł z czego mniej z dotacji o 914 tys. zł, oraz mniej ze środków własnych miasta o 902 tys. zł). W ramach tego zadania wydano świadczeń na dożywianie, którymi objęto: osoby dorosłe w placówkach dla osób bezdomnych, rodziny o niskim dochodzie w formie posiłku lub zasiłku celowego, dzieci i młodzież w placówkach szkolnych, przedszkolnych i świetlicach w formie posiłku, pokrywanie odpłatności za pobyt mieszkańców Miasta Zabrze w domach pomocy społecznej w zabrzańskich DPSach oraz domach spoza terenu miasta na ten cel wydatkowano w 2015 roku kwotę ponad 10,8 mln zł i jest to więcej wydanych środków o prawie 926 tys. zł w porównaniu do roku 2014 z uwagi na duży wzrost liczby nowych osób umieszczanych w DPSach, a także wzrost średniego miesięcznego kosztu utrzymania pensjonariuszy (liczba świadczeń na powyższy cel wyniosła 4.839, co jest więcej o 369 wypłaconych świadczeń w porównaniu do roku 2014). W omawianej grupie działań w 2015 roku prowadzono także projekty współfinansowane ze środków unijnych: a) Reintegracja, aktywność, praca rozwój i upowszechnianie aktywnej integracji w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki na projekt wydatkowano kwotę ponad 1,1 mln zł, w tym środki na poziomie ponad 106 tys. zł stanowiły wkład własny Miasta, b) Drogowskaz projekt rozpoczęty w 2015 roku z rozdysponowanymi środkami w wysokości prawie 600 tys. zł, w tym kwota ponad 105 tys. zł to wkład własny Miasta. Jednocześnie w 2015 roku Miasto Zabrze zrealizowało następujące zadania majątkowe: a) Zakupy inwestycyjne dla potrzeb Centrum Wsparcia Kryzysowego Dzieci i Młodzieży w ramach zadania za kwotę 99 tys. zł zakupiono 9cio osobowy samochód do przewożenia wychowanków, b) Zakupy inwestycyjne dla potrzeb Domu Pomocy Społecznej Nr 3 w ramach zadania za kwotę 6 tys. zł zakupiono zmywarkę do naczyń stołowych, c) Zakupy inwestycyjne dla potrzeb Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie za kwotę 17 tys. zł zakupiono kocioł centralnego ogrzewania do Dzielnicowego Punktu Pomocy Społecznej przy ul. 3go Maja.

217 DZIAŁ 853 POZOSTAŁE ZADANIA Z ZAKRESU POLITYKI SPOŁECZNEJ Realizacja zadań w tym dziale należy do kompetencji następujących Wydziałów Urzędu Miejskiego oraz jednostek zewnętrznych: Wydział Ochrony Zdrowia i Polityki Społecznej, Wydział Spraw Obywatelskich, Wydziału Strategii i Rozwoju Miasta (w zakresie poniesionych wydatków z tytułu zwrotu nienależnie pobranych dotacji), Wydział Kontaktów Społecznych (w zakresie publikacji informacji dot. działań z zakresu polityki społecznej), Wydział Inwestycji i Remontów (w zakresie zadania inwestycyjnego prowadzonego przez Powiatowy Urząd Pracy), Wydział Zarządzania Zasobami Ludzkimi i Organizacji Pracy Urzędu (w zakresie obsługi zadań z zakresu rehabilitacji zawodowej i społecznej), Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie, Powiatowy Urząd Pracy, Żłobek Miejski. Podział wydatków ze względu na wydatki bieżące i inwestycyjne kształtuje się następująco: DZIAŁ 853 PLAN PO ZMIANACH WYKONANIE % WYKONANIA WYDATKI OGÓŁEM, W TYM % BIEŻĄCE % INWESTYCYJNE 0 0 W omawianym okresie wydatki w ramach tego działu wyniosły ogółem ponad 10,3 mln zł i całość dotyczyła działań bieżących, co stanowi udział w wysokości 1,2% we wszystkich zrealizowanych wydatkach w 2015 roku przez Miasto, natomiast 1,6% w wydatkach bieżących. Rozdysponowane środki na w/w poziomie w porównaniu do roku ubiegłego są mniejsze o kwotę ponad 940 tys. zł. Powyższe jest wynikiem uzyskania mniejszych środków finansowych niż w tym samym okresie roku ubiegłego, głównie jako konsekwencja kończącej się perspektywy finansowej ale również w związku z opóźnieniem rozpoczęcia naboru wniosków do realizacji w nowej perspektywie Wysokości wykonania wydatków w 2015 roku w podziale na grupy wydatków przedstawia poniższa tabela:

218 TAB. 91 PORÓWNANIE WYDATKÓW W RAMACH DZIAŁU 853 W LATACH [w zł] WYSZCZEGÓLNIENIE % WZROSTU WYDATKÓW BIEŻĄCYCH WZROST/SPADEK WYDATKÓW BIEŻĄCYCH WYNAGRODZENIA I SKŁADKI OD NICH NALICZANE WYDATKI ZWIĄZANE Z REALIZACJĄ STATUTOWYCH ZADAŃ DOTACJE NA ZADANIA BIEŻĄCE WYDATKI NA PROGRAMY FINANSOWANE Z UDZIAŁEM ŚRODKÓW UE ŚWIADCZENIA NA RZECZ OSÓB FIZYCZNYCH 108% 143% 118% 46% 30% W omawianym dziale polityki społecznej prowadzone były zadania związane z problemami ubóstwa, bezrobocia, problemami rodzinnymi oraz problemami dzieci. W 2015 roku miasto Zabrze prowadziło następujące zadania bieżące w tym zakresie: 1. funkcjonowania Powiatowego Urzędu Pracy w 2015 roku na bieżące funkcjonowanie tej jednostki przeznaczono prawie 4,6 mln zł. W powyższej kwocie środki na poziomie 620 tys. zł stanowiły dofinansowanie z Funduszu Pracy na pokrycie kosztów wynagrodzenia i składek na ubezpieczenia społeczne pracowników. Przez Powiatowy Urząd Pracy prowadzone były również działania w ramach Programu Pomocy Bezrobotnym i Pracodawcom w myśl ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Wsparcie ze strony Programu pozwoliło m.in. na usprawnienie zadań tej Jednostki z zakresu pośrednictwa pracy, poradnictwa zawodowego i informacji zawodowej. Na ten cel wydatkowano kwotę ponad 8 tys. zł. Poniższa tabela przedstawia dane dotyczące osób bezrobotnych zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Zabrzu: TAB. 92 PORÓWNANIE DANYCH DOTYCZĄCYCH OSOB BEZROBOTNYCH ZAREJESTROWANYCH W POWIATOWYM URZĘDZIE PRACY W ZABRZU ZA LATA WYSZCZEGÓLNIENIE MIERNIK 2014 rok 2015 rok Spadek () / wzrost (+) REJESTRACJA BEZROBOTNYCH osoba OBSŁUGA BEZROBOTNYCH osoba POZYSKIWANIE I REJESTRACJA OFERT PRACY osoba DOBÓR KANDYDATÓW NA ODPOWIEDNIE MIEJSCE PRACY, WYDAWANIE SKIEROWAŃ osoba zadania w zakresie orzekania o niepełnosprawności realizowane przez Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie na które w 2015 roku zostały wydatkowane środki w wysokości 289 tys. zł. Miasto w 2015 roku wydało decyzji orzekających o stopniu niepełnosprawności dla osób dorosłych oraz 272 decyzji o stopniu niepełnosprawności dla dzieci jest to zadanie zlecone z zakresu

219 administracji rządowej, a co za tym idzie finansowane z Budżetu Państwa, na które Miasto otrzymuje dotację celową, 3. zapewnienie opieki dzieciom do lat 3 zadanie realizowane jest przez Żłobek Miejski w Zabrzu (przeznaczony dla 145 dzieci), a także przez żłobki niepubliczne, które otrzymują dotację z Miasta. Środki przeznaczone na ten cel w omawianym okresie to kwota ponad 3,1 mln zł, w tym ponad 1,2 mln zł stanowiły dotacje dla placówek niepublicznych (w 2015 roku dotacja dla 6 żłobków niepublicznych i jednego klubu dziecięcego, które posiadają łącznie 226 miejsc dla dzieci) w porównaniu do roku 2014 było to więcej środków przeznaczonych na przedmiotowe zadanie o kwotę ponad 284 tys. zł (w tym wzrosły dotacje o kwotę 146 tys. zł), a Miasto zyskało o 29 miejsc więcej dla dzieci w tych placówkach, 4. zadania z zakresu rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych związane z obsługą osób niepełnosprawnych źródłem sfinansowania tych zadań jest 2,5%owy odpis od wydatków ponoszonych przez Miasto ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych wykonanie w 2015 roku to kwota 85 tys. zł, 5. dofinansowanie warsztatów terapii zajęciowej realizacja indywidualnych zajęć rehabilitacyjnych rozdysponowano na ten cel w 2015 roku kwotę 199 tys. zł. Warto zaznaczyć, że środki wydatkowane z budżetu Miasta Zabrze są wkładem własnym do zadania (w wysokości 10%) realizowanym ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (90%), 6. sprowadzenie repatriantów do kraju w ramach otrzymanej w 2015 roku dotacji celowej z Budżetu Państwa w wysokości za prawie 134 tys. zł przeprowadzono remont lokalu i zakupiono wyposażenie do mieszkania przeznaczonego dla 3osobowej rodziny repatriantów, która przyjedzie do Miasta Zabrza na początku marca 2016 roku, 7. Program Rodzina na 5+ na realizację uchwalonego Programu w Mieście Zabrze przeznaczono w 2015 roku kwotę 45,3 tys. zł m.in. zakupiono materiały promocyjne, a także nagrody w ramach inicjatyw profilaktycznych oraz działań integracyjnych dotyczących zabrzańskich rodzin. Celem Programu jest zwiększenie dostępności do dóbr kultury, imprez sportowych i rekreacji poprzez stworzenie i rozwijanie katalogu ulg dla osób uprawnionych. W 2015 roku osób skorzystało z uprawnień w ramach przedmiotowego programu, 8. Program Zabrzański Senior 65+ na realizację uchwalonego Programu w Mieście Zabrze przeznaczono w 2015 roku kwotę 39 tys. zł. Celem Programu jest podniesienie poziomu aktywności oraz zwiększenie ich dostępności dla osób, które ukończyły 65 rok życia, między innymi w zakresie usług rekreacyjnych, sportowych, kulturalnych i innych, a także kształtowanie pozytywnego wizerunku osób starszych w społeczeństwie miedzy innymi poprzez stworzenie i rozwijanie katalogu ulg dla osób uprawnionych.

220 W ramach działu 853 w 2015 roku Miasto Zabrze prowadziło następujące projekty współfinansowany ze środków unijnych, które w szczególności mają na celu wsparcie osób długotrwale bezrobotnych, do zdobycia doświadczenia zawodowego oraz umożliwienie rozwoju kwalifikacji i kompetencji tym osobom: a) Kierunek przedsiębiorczość całość dofinansowana ze środków unijnych na kwotę ponad 84 tys. zł, b) Praca na celu całość dofinansowana ze środków unijnych i Budżetu Państwa na kwotę ponad 36 tys. zł, c) Doradzamy zawodowo II całość dofinansowana ze środków unijnych i Budżetu Państwa na kwotę prawie 307 tys. zł, d) Metamorfoza. Aktywizacja zawodowa osób niepełnosprawnych z powiatu miasta Zabrze całość dofinansowana ze środków unijnych i Budżetu Państwa na kwotę prawie 231 tys. zł, e) Szansa na przyszłość wsparcie osób bezrobotnych z miasta Zabrze całość dofinansowana ze środków unijnych i Budżetu Państwa na kwotę prawie 379 tys. zł, f) Aktywni młodzi całość dofinansowana ze środków unijnych i Budżetu Państwa na kwotę 370 tys. zł, g) Schematom STOP! Wspólne działania instytucji pomocy społecznej i instytucji rynku pracy całość dofinansowana ze środków unijnych i Budżetu Państwa na kwotę 94,5 tys. zł, h) Klucz do sukcesu projekt na rzecz zatrudnienia edycja IV realizacja ogółem na kwotę ponad 19,2 tys. zł, w tym wkład własny miasta 3 tys. zł. DZIAŁ 900 GOSPODARKA KOMUNALNA Realizacja zadań w tym dziale należy do kompetencji następujących Wydziałów Urzędu Miejskiego oraz jednostek zewnętrznych: Wydział Infrastruktury Komunalnej, Wydział Ekologii, Wydział Oświaty, Wydział Inwestycji i Remontów, Miejski Ogród Botaniczny, Miejski Zarząd Dróg i Infrastruktury Informatycznej. Poniżej zaprezentowano podział wydatków w 2015 roku w zakresie tej kategorii na wydatki bieżące i inwestycyjne:

221 DZIAŁ 900 PLAN PO ZMIANACH WYKONANIE % WYKONANIA WYDATKI OGÓŁEM, W TYM: ,81 95% BIEŻĄCE* ,82 97% INWESTYCYJNE ,99 93% * w tym: zł plan wydatków bieżących związanych z gospodarką odpadami W omawianym okresie na gospodarkę komunalną zaplanowano pierwotnie wydatki ogółem na poziomie 76 mln zł. W trakcie realizacji budżetu dokonano zwiększenia planu wydatków, o ponad 27,7 mln zł, w tym głównie majątkowych, w następujący sposób: przeniesienie kwoty 1,2 mln zł między działami klasyfikacji budżetowej z działów 750 i 756 do działu 900 wydatki związane z pokryciem kosztów funkcjonowania systemu gospodarowania odpadami komunalnymi zgodnie z nowelizacją Rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych z jednoczesną analogiczną zmianą w dochodach, zwiększenie wydatków o 26 mln zł w zakresie projektu pn.: Poprawa gospodarki wodnościekowej na terenie Gminy Zabrze. Etap II w związku ze zmniejszeniem kosztów kwalifikowanych Projektu na rzecz zwiększenia kosztów niekwalifikowanych Projektu, jak również zwiększeniem wydatków na część drogową prowadzoną poza Projektem. Ponadto w/w zmiana była konsekwencją uwzględnienia niewydatkowanych środków z roku 2014 oraz koniecznością ujęcia zwrotu niezrealizowanej części zaliczki w wysokości 9,4 mln zł, zwiększenie per saldo o kwotę 288 tys. zł na wydatki inwestycyjne w związku z rozstrzygnięciem Iszej edycji Zabrzańskiego Budżetu Partycypacyjnego w tym zwiększenie o kwotę 1,1 mln zł, a następnie zmniejszenie o kwotę 812 tys. zł w drugim półroczu ze względu na przeniesienie realizacji niektórych zadań na 2016 rok, o kwotę 203,5 tys. zł na utrzymanie terenów zrekultywowanych w ramach zadania pn.: Rekultywacja terenów w rejonie rzeki Bytomki na obszarze Gminy Zabrze. wydatków w omawianym dziale w 2015 roku wyniosło 98,5 mln zł, co stanowi 11% wykonanych wydatków budżetu Miasta Zabrze ogółem. Wydatki bieżące w omawianej grupie za rok 2015 roku zamknęły się łącznie kwotą 31,9 mln zł i obejmują one w szczególności niżej wymienione działania: utrzymanie i konserwację zieleni miejskiej, w tym m.in.: bieżące utrzymanie zieleńców, zieleni osiedlowej, parków i lasu komunalnego (koszenie trawników, wygrabianie liści, prześwietlanie drzew, konserwacja 42 placów zabaw i 25 boisk wielofunkcyjnych, bieżące utrzymanie czystości, prace remontowe małej architektury oraz alejek parkowych). Miasto

222 konserwuje 3 fontanny zlokalizowane na Placu Krakowskim, zieleńcu przy ul. Wolności i de Gaulle a oraz zieleńcu przy ul. 3 Maja i Św. Floriana. Ponadto przeprowadzane są prace związane z obsadą waz, gazonów, kwietników, konstrukcji kwiatowych roślinami sezonowymi. W ramach zadania utrzymywanych jest 196 szt. waz, gazonów i donic kwiatowych w 32 lokalizacjach, 19 konstrukcji kwiatowych (kłodziny, kosze oraz wieże kwiatowe) w 15 lokalizacjach. Do stałej konserwacji terenu zieleni włączono 3,07 ha skwerów i zieleńców osiedlowych, od których odstąpiła Zabrzańska Spółdzielnia Mieszkaniowa. Na ww. zadania wydatkowano kwotę 2,8 mln zł, utrzymanie czystości na terenie Miasta usuwanie padłych zwierząt z terenu miasta, w tym z terenów leśnych, interwencyjne prace porządkowe oraz utrzymanie koksowników miejskich wykonanie wyniosło 158,5 tys. zł, usuwanie dzikich wysypisk zadanie prowadzone na bieżąco po zgłoszeniu lokalizacji i sprawdzeniu właściciela terenu. W 2015 roku zlikwidowano 81 dzikich wysypisk wydatkowano na ten cel kwotę 56 tys. zł, ochronę mieszkańców przed bezdomnymi zwierzętami, ich opiekę w schronisku oraz realizację programu opieki nad zwierzętami bezdomnymi i zapobieganiu bezdomności zwierząt na terenie Miasta Zabrze. Ponadto dokonano niezbędnych prac remontowych pomieszczeń schroniska wykonanie wyniosło 821,3 tys. zł, utrzymanie 7 szaletów miejskich za kwotę 136,1 tys. zł, bieżące utrzymanie 25 szt. cieków i rowów na terenie Miasta, tj. utrzymanie drożności i przepustowości cieków i rowów, utrzymanie kraty na rzece Bytomce, utrzymanie i konserwacja oświetlenia, w tym: 11 tys. szt. punktów oświetlenia ulicznego oraz 221 szt. szafek oświetlenia ulicznego, za kwotę 4,8 mln zł, obsługa uroczystości miejskich polegająca na oflagowaniu Miasta z okazji świąt miejskich i państwowych, wykonanie dekoracji świątecznych miasta 526 tys. zł, gospodarkę odpadami, zgodnie z zawartą umową z A.S.A Eko Polska Sp. z o. o., w tym: systematyczne opróżnianie/odbiór pojemników/worków i wywóz odpadów zmieszanych oraz selektywnie zebranych, zgodnie z określonymi harmonogramami i częstotliwością wywozu, selektywne odbieranie następujących frakcji odpadów: papieru, szkła, tworzyw sztucznych, metali, opakowań wielomateriałowych, odpadów ulegających biodegradacji, w tym odpadów zielonych bezpośrednio od właścicieli nieruchomości,

223 odbieranie odpadów wielkogabarytowych oraz budowlanych i rozbiórkowych z terenów nieruchomości jedno i wielorodzinnej, a także odpadów niebezpiecznych (leki, baterie) z wyznaczonych obiektów. W przedmiocie wydatków na gospodarowanie odpadami wzorem lat ubiegłych nadal uwzględnia się stanowisko Krajowej Rady Regionalnych Izb Obrachunkowych z dnia 10 czerwca 2014 roku, które wskazuje na to, iż wydatki przeznaczone na gospodarkę odpadami powinny być w całości pokrywane dochodami uzyskiwanymi z opłat z tego tytułu, lub w razie wystąpienia niedoboru uzupełniane środkami własnymi gminy. W trakcie 2015 roku celem spełnienia powyższej zasady i przekalkulowaniem ustanowionych wcześniej stawek Uchwałą XII/126/15 Rady Miasta Zabrze z dnia 22 czerwca 2015r. ustalono nową (wyższą) stawkę opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi od właścicieli nieruchomości zamieszkałych oraz od właścicieli nieruchomości niezamieszkałych, gdzie powstają odpady komunalne. W omawianym okresie dochody z tytułu omawianych opłat wniesione zostały w stopniu, który pozwolił Miastu Zabrze na bieżącą realizację zadań związanych z odbiorem i utylizacją odpadów komunalnych odpowiednia prezentacja w tabeli poniżej. Poniesione wydatki wyniosły ,62 zł przy dochodach osiągniętych na poziomie ,14 zł. TAB. 93 PORÓWNANIE WYDATKÓW ORAZ DOCHODÓW ZWIĄZANYCH Z GOSPODARKĄ ODPADAMI KOMUNALNYMI W 2015 r. [w zł] WYSZCZEGÓLNIENIE WYDATKI NA SYSTEM GOSPODARKI ODPADAMI, W TYM: DOCHODY WYDATKI PLAN WYKONANIE PLAN WYKONANIE , ,62 GOSPODARKA ODPADAMI ,30 KAMPANIA INFORMACYJNA ,16 WYDATKI ADMINISTRACYJNE ,16 WYDATKI INWESTYCYJNE Ponadto zrealizowano następujące zadania z zakresu ochrony środowiska: kampanię informacyjno edukacyjną w zakresie właściwego sposobu segregacji odpadów, wycieczki ekologiczne, organizacja konkursu pn.: Zielone Zabrze, polegającego na zachęcaniu mieszkańców do upiększania miasta poprzez dbałość o tereny zielone, ogrody przydomowe i ogródki działkowe wydatki w wysokości ponad 80 tys. zł, ekspertyzy i opinie w zakresie ochrony środowiska, w tym przeprowadzono badania kontrolne w ramach programu: Likwidacja pożaru hałdy Ruda w Zabrzu wykonanie na poziomie 24 tys. zł,

224 modernizacja źródeł ciepła w budynkach indywidualnych realizacja umowy na pełnienie funkcji Operatora oraz Inspektora Nadzoru Inwestorskiego dla VI etapu PONE 162,3 tys. zł, utrzymanie terenów zrekultywowanych w rejonie rzeki Bytomki 163,5 tys. zł wydatki bieżące na projekt pn..: Poprawa gospodarki wodnościekowej na terenie Gminy Zabrze. Etap II. W omawianym okresie wydatkowano zgodnie z zawartą umową środki na prowadzenie działań informacyjnych i promocyjnych oraz asystę techniczną przy realizacji projektu wykonanie za 2015 rok to kwota 258,8 tys. zł, przygotowanie planu gospodarki niskoemisyjnej, wraz z utworzeniem bazy danych, szkoleniem pracowników oraz promocją planu rozdysponowano na ten cel środki w wysokości 218 tys. W ramach omawianej grupy prowadzone są także działania z zakresu edukacji ekologicznej oraz promocji ekologii (kształtowanie postaw ekologicznych, seminaria, konferencje, konkursy itp.). Miasto dofinansowało w omawianym okresie przedsięwzięcia pn.: XXII Tydzień Ziemi organizowane przez Muzeum Górnictwa Węglowego, Śmieci pod lupą czyli Ekologiczny Pawłów oraz konkurs ekologiczny podczas miejskich dożynek. Jednocześnie Miejski Ogród Botaniczny w Zabrzu przeprowadził 157 warsztatów edukacji ekologicznej, na które przeznaczono kwotę blisko 70 tys. zł. W ramach omawianego działu prowadzono także zadanie z konkursu Inicjatyw Rad Dzielnic pn.: Nasza dzielnica czysta okolica, polegające na organizacji wycieczek do oczyszczalni ścieków celem poprawy świadomości ekologicznej mieszkańców naszego miasta na ten cel rozdysponowano środki na poziomie 6,4 tys. zł. Wydatki inwestycyjne w zakresie gospodarki komunalnej i ochrony środowiska zostały zrealizowane w 2015 roku w wysokości ponad 66 mln zł, co stanowiło 93% zakładanego planu i obejmowały one w szczególności niżej wymienione zadania: Rekultywacja terenów w rejonie rzeki Bytomki na obszarze Gminy Zabrze w omawianym okresie oddano do użytku trzy zrekultywowane tereny w szczególności wykonano remont ciągu pieszo rowerowego wokół stawu Anaszacht 10 (w rejonie ul. Tarnopolskiej), zakończono prace uzupełniające na terenie po byłej koksowni Concordia: w rejonie ul. Hagera wydatkowano na ten cel środki na poziomie 5,6 mln zł. Poniesiono także wydatki związane z obsługa administracyjną zadania wynagrodzenie jednostki realizującej projekt w wysokości 201,7 tys. zł, Poprawa gospodarki wodnościekowej na terenie Gminy Zabrze. Etap II Inwestycja poniesiono wydatki z tytułu umów na roboty budowlane i na usługę Inżyniera. Wykonano 10 nazwa pochodzi od szybu Anna (niem. AnnaSchacht), który znajdował się niedaleko

225 m 2 nowych dróg oraz odtworzono w połączeniu z modernizacją drogi i chodniki już istniejące wydatkowana kwota na ten cel to 19,4 mln zł. W zakresie zadania obsługi długu publicznego w 2015 roku zapłacono odsetki od obligacji wyemitowanych w celu sfinansowania inwestycji drogowej w ramach projektu w wysokości 428 tys. zł. Poprawa gospodarki wodnościekowej na terenie Gminy Zabrze. Etap II w trakcie roku dokonano zwiększenia wydatków o kwotę 17,9 mln zł w związku ze zmniejszeniem kosztów kwalifikowanych Projektu na rzecz zwiększenia kosztów niekwalifikowanych, jak również zwiększeniem wydatków na część drogową realizowaną poza Projektem (opis w punkcie powyżej). Ponadto w/w zmiana była konsekwencją uwzględnienia niezrealizowanych wydatków z roku 2014 oraz koniecznością ujęcia zwrotu nierozdysponowanej części zaliczki (w wysokości 9,4 mln zł). W omawianym okresie poniesiono wydatki związane z prowadzeniem robót budowlanych Kontraktów 15 oraz wynikające z realizacji umowy na prowadzenie działań informacyjnych i promocyjnych, Asystę Techniczną oraz usługę Inżyniera Projektu. Przekazano również środki wysokości 214,7 tys. zł, jako refundację wydatków kwalifikowanych poniesionych przez ZPWiK Sp. z o. o, a które Miasto otrzymało na podstawie zatwierdzonych wniosków na pokrycie kosztów funkcjonowania Jednostki realizującej Projekt. W 2015 roku wydatkowano na wyżej wymienione działania łącznie kwotę 34 mln zł, co daje 93% zakładanego planu rocznego. Budowa, przebudowa, modernizacja oświetlenia ulicznego na terenie miasta Zabrze na realizacje tego zadania przeznaczono środki w wysokości 205 tys. zł. Poza modernizacją oświetlenia w różnych lokalizacjach naszego miasta wykonano także budowę oświetlenia w ciągu ul. Żnieńskiej. Budowa infrastruktury oświetleniowej na terenie miasta Zabrze w omawianym okresie podpisano i zrealizowano umowę na wykonanie 30 solarnych lamp parkowych za kwotę 129 tys. zł. Uzyskano na to zadanie pożyczkę z WFOŚ i GW w Katowicach w wysokości 76,5 tys. oraz dotację z NFOŚ i GW w wysokości 16 tys. zł. Modernizacja ogrzewania w obiektach nie należących do Gminy w trakcie roku do Urzędu Miejskiego wpłynęło 298 wniosków o udzielenie dofinansowania osobom do modernizacji ogrzewania. Zrealizowano łącznie 364 wnioski, w tym 231 wniosków z 2014 roku. Realizacja pozostałych wniosków nastąpi w 2016 roku wydatkowano na ten cel w omawianym okresie kwotę 600 tys. zł,

226 Modernizacja źródeł ciepła w budynkach indywidualnych realizowanych w ramach Programu Ograniczenia Niskiej Emisji na terenie Miasta Zabrze 2015 rok był kolejnym, w którym prowadzone były zadania związane z modernizacją źródeł ciepła w budynkach indywidualnych w ramach Programu Ograniczenia Niskiej Emisji, na które Miasto pozyskuje preferencyjne pożyczki z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach (w 2015 roku była to kwota 3 mln zł). Realizacja rzeczowa zadania obejmuje 505 jednostkowych inwestycji, w tym modernizacja źródeł ciepła, docieplanie ścian, stropów, dachów, wymiana okien, montaż instalacji solarnych i ogniw fotowoltanicznych. W ramach VI etapu programu KAWKA, polegającego na ograniczaniu niskiej emisji wymienionych zostało 160 starych kotłów węglowych na ekologiczne modele. Wykonano montaże 105 kolektorów słonecznych. Na ten cel otrzymano dotację z WFOŚiGW w wysokości 1,2 mln zł oraz pożyczkę w wysokości 931 tys. zł, Budowa schroniska dla bezdomnych zwierząt wykonano dokumentację projektową i złożono wniosek o wydanie decyzji pozwolenia na budowę wykonanie na poziomie 36,9 tys. zł. Zagospodarowanie terenu zieleńca w Zabrzu Kończycach wykonano pełen zakres rzeczowy zadania obejmujący wykonanie odwodnienia liniowego terenu, jego nawierzchni oraz wykonanie elementów małej architektury wykonanie to 160 tys. zł. Ponadto w związku z rozstrzygnięciem Iszej edycji Zabrzańskiego Budżetu Partycypacyjnego prowadzono zadania, gdzie wydatkowano środki na poziomie 266,3 tys. zł, tj.: Zamontowanie oświetlenia na ulicy Młodego Górnika i Pod Borem w Zabrzu, Siłownia pod chmurką na osiedlu Zandka, przy ulicy ks. Norberta Bończyka, Promenada Rokitnickadeptak, Oświetlenie chodnika prowadzącego z ulicy Banachiewicza na ulicę Heweliusza przy Przedszkolu Nr 36, Centrum Integracji Osiedla Kotarbińskiego w zakresie dokumentacji projektowej, Uroczysko Leśne park przy Matejki i Czołgistów. projekt rewitalizacji parku leśnego im. Powstańców Śląskich etap I na ww. zadania zawarto umowy na wykonanie dokumentacji technicznej.

227 DZIAŁ 921 KULTURA I OCHRONA DZIEDZICTWA NARODOWEGO Realizacja zadań w tym dziale należy do kompetencji następujących Wydziałów: Biuro Miejskiego Konserwatora Zabytków, Wydział Kultury i Dziedzictwa, Wydział Inwestycji i Remontów, Wydział Oświaty. Poniżej zaprezentowano podział wydatków w zakresie tej kategorii na wydatki bieżące i inwestycyjne: DZIAŁ 921 PLAN PO ZMIANACH WYKONANIE % WYKONANIA WYDATKI OGÓŁEM, W TYM: ,79 98% BIEŻĄCE ,94 98,8% INWESTYCYJNE ,85 69,5% W 2015 roku w ramach omawianej kategorii limity wydatków opiewały łącznie na kwotę 66 mln zł, z czego 42 mln zł stanowiły wydatki inwestycyjne. Ostatecznie w dziale związanym z kulturą i ochroną dziedzictwa narodowego wydatkowano kwotę 64,9 mln zł, w tym na wydatki bieżące i majątkowe przeznaczono odpowiednio 23,7 mln zł i 41,2 mln zł. Znaczną część środków bieżących rozdysponowano w formie dotacji na dofinansowanie instytucji kultury (kwota zł), co zostało przedstawione w załączniku Nr 10 do budżetu dotyczącym wykonania planów dotacji dla samorządowych instytucji kultury w 2015 roku. Ponadto na działania związane z ochroną i konserwacją zabytków przeznaczono w omawianym okresie środki w wysokości prawie 1,3 mln zł. Udzielono dotacje w łącznej wysokości ,52 zł na prace restauratorskie i roboty budowlane dla niżej wymienionych dziesięciu obiektów wpisanych do rejestru zabytków przy założonym planie na poziomie zł: remont elewacji Kościoła św. Wawrzyńca w Zabrzu Mikulczycach. Etap I, prace remontowokonserwatorskie wieży i elewacji frontowej Kościoła św. Anny Etap I, przygotowanie inwentaryzacji i dokumentacji projektowej remontu drewnianego budynku Kościoła EwangelickoAugsburskiego w Zabrzu Mikulczycach przy ul. Brygadzistów, remont dachu budynku nr 4 Samodzielnego Publicznego Szpitala Klinicznego Nr 1 im. Prof. S. Szyszko Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Zabrzu przy ul. 3 Maja 1315, roboty tynkarskie wewnątrz budynku oraz wzmocnienie stropów nad parterem zabytkowego dworu w Zabrzu Mikulczycach przy ulicy Kosynierów 19/Lipowej, rewitalizacja zabytkowego zespołu Szyb Maciej etap II. Remont budynku biurowego dla celów turystyki industrialnej przy ul. Srebrnej 6 w Zabrzu,

228 wymiana pokrycia dachowego w budynku mieszkalnym, wielorodzinnym przy ul. Krakusa 4 w Zabrzu, remont elewacji wraz z wykonaniem drenażu opaskowego oraz pionowej izolacji przeciwwilgociowej przy ul. Szafarczyka 13 w Zabrzu Rokitnicy, wymiana pokrycia dachowego nad częścią budynku mieszkalnego w Zabrzu przy ul. Szafarczyka 30 wraz z wymianą obróbek blacharskich i orynnowania oraz montażem wyłazu dachowego, remont dachu (wymiana dachówki) w zabytkowym budynku mieszkalnym przy ul. Komuny Paryskiej nr 7A. Jednocześnie, podobnie jak w latach poprzednich, środki przeznaczone na organizację imprez kulturalnych w poszczególnych radach dzielnic i osiedli zostały wykonane w 100%. Ponadto w omawianym okresie zorganizowano szereg imprez kulturalnych, wśród których wyróżnić można: XXII Zabrzańskie Chóralne Spotkanie Kolędowe, Noc Sylwestrowa 2014/2015 i Koncert Noworoczny, Wiosenny Rajd Pojazdów Zabytkowych, uroczystość nadania parkowi w Kończycach imienia ks. Kard. A. Hlonda, Koncert w ramach Dni Papieskich,, uroczystości związane z upamiętnieniem ofiar zbrodni katyńskiej i katastrofy smoleńskiej, Metropolitalne Święto Rodziny, koncerty letnie w Ogrodzie Botanicznym, Koncert Galowy z okazji Święta Miasta połączony z wręczeniem nagród Prezydenta Miasta w dziedzinie kultury. W kategorii wydatków majątkowych w dziale 921 nominalnie najwyższy poziom dotyczył projektu pn.: Europejski Ośrodek Kultury i Turystyki Przemysłowej wydatki na tą inwestycję zamknęły się w omawianym okresie kwotą ponad 35 mln zł, która stanowi 85% wszystkich wydatków majątkowych w omawianej grupie. W ramach tego zadania wykonano m. in.: roboty budowlane i rewitalizacyjne w części naziemnej kompleksu ul. Wolności 410, Sienkiewicza 43, Etap I roboty budowlane i rewitalizacyjne w części naziemnej kompleksu ul. Wolności 410 kontynuacja, montaż urządzeń regulujących wraz z zamontowaniem tłumików akustycznych, nagrzewnicy elektrycznej oraz uchwytów dla niepełnosprawnych zamówienie dodatkowe realizowane w ramach zadania inwestycyjnego pn. Roboty budowlane i rewitalizacyjne w części naziemnej kompleksu ul. Wolności 410, Sienkiewicza 43 Etap I Roboty budowlane i rewitalizacyjne w części naziemnej kompleksu ul. Wolności 410 kontynuacja,

229 montaż sprężarki tłokowej BellisMorton w Skansenie Górniczym Królowa Luiza ul. Wolności 410 w Zabrzu, projekt architektoniczny pn. dokumentacji klatki schodowej w szybie Carnall na terenie Skansenu Górniczego Królowa Luiza w Zabrzu przy ul. Wolności 410 wraz z pełnieniem nadzoru autorskiego w trakcie realizacji tego projektu, opracowanie pn. Program FunkcjonalnoUżytkowy dla potrzeb rozbudowy wylotu GKSD o strefę wejściową (port wodny), budowy zjazdu z drogi publicznej wraz z zagospodarowaniem terenu, infrastrukturą drogową i techniczną, wykonanie projektu przebudowy budynku wentylatorów Guibald wraz z zagospodarowaniem terenu, budową i przebudową niezbędnej infrastruktury technicznej i drogowej oraz nadzorem autorskim, adaptację i zabezpieczenie chodnika diagonalnego w celu wykonania ekspozycji Chodnik po pożarze", odcinek instalacji p.poż. Głównej Kluczowej Sztolni Dziedzicznej od przecinki nr XI Skalley do mijanki Pod Browarem, wyrobiska pochyłego łączącego powierzchnię terenu z rejonem podszybia szybu Carnall wraz z urządzeniem transportowym, modernizację i adaptację na cele ruchu turystycznego szybu Wyzwolenie Etap I remont obmurza szybu Wyzwolenie". Ponadto w ramach wydatków inwestycyjnych w przedmiotowej kategorii zrealizowano następujące zadania: Rewitalizacja obiektów poprzemysłowych Gminy Zabrze wraz z adaptacją na cele kulturalne, turystyczne i oświatowe. W ramach tego zadania w 2015 roku kontynuowano prace w zakresie doposażenia, przebudowy i adaptacji zabytkowej infrastruktury kopalni zabytkowej GUIDO na cele turystyczne i kulturalne. Ponadto: zakończono prace związane z zabudową systemów AV oraz z realizacją dostaw wyposażenia, wykonano usługi zewnętrzne związane z odbiorem prac objętych projektem, przeprowadzono roboty obejmujące zabudowę zaplecza sanitarnego wraz z systemem odprowadzania ścieków sanitarnych z poziomów 170 i 320 ZKWK GUIDO" na powierzchnię, przeprowadzono roboty obejmujące przebudowę budynku i parkingu mieszczącego się przy ul. 3 Maja 93 w Zabrzu, opracowano dokumentację w zakresie aranżacji, wspólnej wizualizacji dla zrewitalizowanych obiektów będących we władaniu MGW w Zabrzu.

230 W omawianym okresie poniesiono wydatki na te działania na poziomie zł. Adaptacja Poprzemysłowych Obiektów Związanych Z Rozwojem Parku Tematycznego 12 C wydatkowana kwota to ,96 zł. Wykonano m.in.: budowę stacji transformatorowej 6/0,5/0,4 kv Skansenu Górniczego Królowa Luiza, przebudowę systemu wentylacji wyrobisk Skansenu Górniczego Królowa Luiza, remont wyłączników elektrycznych zasilających wybrane eksponaty Skansenu Górniczego Królowa Luiza w Zabrzu, remont i dostosowanie do potrzeb ruchu turystycznego wyrobisk Skansenu Górniczego Królowa Luiza zakres realizowany z remontem ekspozycji, remont i przebudowę systemu łączności (system bezpieczeństwa), remont ekspozycji znajdujących się w wyrobiskach Skansenu Górniczego "Królowa Luiza", rozbudowę rozdzielni i montaż przycisków oświetlenia wyrobisk Skansenu, zabudowę systemów audiowizualnych w wyrobiskach Skansenu Górniczego Królowa Luiza. Przyłączenie jednostek budżetowych do sieci szerokopasmowej celem zadania było zapewnienie możliwości korzystania z usługi szerokopasmowego dostępu do Internetu w Bibliotece Miejskiej poniesione wydatki w omawianym okresie to kwota 34,8 tys. zł, Modernizacja budynków Miejskiego Ośrodka Kultury zadanie uzyskało dofinansowanie ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w ramach programu priorytetowego pn. System zielonych inwestycji Zarządzanie energią w budynkach Miejskiego Ośrodka Kultury w Zabrzu, jego celem jest wykonanie termomodernizacji budynków: Dzielnicowego Ośrodka Kultury w Zabrzu Kończyce ul. Dorotki 3, Dzielnicowego Ośrodka Kultury w Zabrzu Biskupice ul. Kossaka 23, Dzielnicowego Ośrodka Kultury w Zabrzu Pawłów ul. Sikorskiego 114, Filii Miejskiego Ośrodka Kultury w Zabrzu Budynek ul. Hutnicza 8. Poniesione wydatki w omawianym okresie to kwota ,64. DZIAŁ 925 OGRODY BOTANICZNE I ZOOLOGICZNE ORAZ NATURALNE OBSZARY I OBIEKTY CHRONIONEJ PRZYRODY Wydatki w tej grupie w 2015 roku realizował Miejski Ogród Botaniczny w Zabrzu. Poniżej zaprezentowano wykonanie założonej prognozy rocznej w omawianym okresie wydatków w ramach działu 925: DZIAŁ 925 PLAN PO ZMIANACH WYKONANIE % WYKONANIA WYDATKI OGÓŁEM, W TYM: ,18 100%

231 BIEŻĄCE ,18 100% INWESTYCYJNE % W ramach tego działu zaplanowano wydatki na poziomie zł, które zostały zrealizowane w 100%. Kwota ,18 zł została przeznaczona na wydatki bieżące, natomiast na zadania majątkowe wydatkowano zł. Powyższe środki w całości przeznaczono na wydatki związane funkcjonowaniem oraz zadaniami prowadzonymi przez Miejski Ogród Botaniczny. Miejski Ogród Botaniczny położony jest w śródmieściu Zabrza. To praktycznie jedyny obiekt na terenie Śląska z tak dużą ilością taksonów roślin, przez co ma duże znaczenie dydaktyczne, ekologiczne oraz zdrowotne. Posiada w części parkowej ok okazów drzew i krzewów (260 grup populacji). Znajdziemy tu również kolekcję roślin zielnych wieloletnich liczącą ponad 200 taksonów (łącznie z dziko rosnącymi). W 2004 roku założono na terenie Ogrodu Rosarium, na którym obsadzono 2500 sztuk róż różnych typów w 64 odmianach. Są tutaj róże wielkokwiatowe, wielokwiatowe, parkowe, okrywowe, miniaturowe i pnące. Ważne dla Ogrodu jest posiadanie skromnej wprawdzie (ponad 30 gatunków), kolekcji roślin objętych ochroną prawną. Rosną tu chronione paprocie: języcznik zwyczajny, podrzeń żebrowiec i pióropusznik strusi. Na skalniku zobaczyć można zimowita jesiennego, goździka sinego, szarotkę alpejską, rojnika górskiego, orlika pospolitego, dziewięćsiła bezłodygowego, naparstnicę zwyczajną a nieopodal dzwonka szerokolistnego i cieszyniankę wiosenną. Dla miłośników przyrody Ogród byłby niekompletny gdyby nie zamieszkały w nim zwierzęta. Ogród będąc dość zróżnicowanym zbiorowiskiem, stanowi siedlisko i bazę pokarmową dla wielu gatunków. Oprócz często obserwowanych kaczek krzyżówek, gołębi grzywaczy, kosów i sikor można spotkać dzięcioła dużego, kwiczoła, pleszkę, muchołówkę żałobną i kilkanaście innych. W stawach można dostrzec zielone" żaby i ryby. Sporo tu też owadów: ważek, chrząszczy, motyli, muchówek i pszczołowatych uwijających się wśród kwitnących roślin. Przedmiotem działalności Miejskiego Ogrodu Botanicznego jest tworzenie prawidłowych warunków organizacyjnych, technicznych i rekreacyjnych w dziedzinie świadczonych usług komunalnych, w tym: dbałość o prawidłowy stan kolekcji botanicznych, stan techniczny obiektu, urządzeń i mienia tej Jednostki, organizowanie i wspieranie edukacji ekologicznej dzieci i młodzieży, prowadzenie działalności edukacyjnej poprzez wdrażanie proekologicznych programów w środowisku lokalnym i regionalnym. Jednocześnie Miejski Ogród Botaniczny prowadzi usługi komunalne poprzez odpłatne udostępnianie osobom indywidualnym i grupom zorganizowanym:

232 zwiedzania ekspozycji i kolekcji botanicznych po wytyczonych ścieżkach dydaktycznych w części botanicznej Ogrodu, korzystania z placu zabaw dla dzieci, korzystania z wypoczynku w części parkowej Ogrodu, organizowanie przy współpracy z innymi organizacjami oraz jednostkami imprez o charakterze kulturalnym, naukowym i edukacyjnym. Ponadto Jednostka ta prowadzi także działalność polegającą na: produkcji i sprzedaży materiału roślinnego, sprzedaży wydań własnych (w tym folderów, widokówek i zakładek), organizowaniu i prowadzeniu różnorodnych form kształcenia ekologicznego, współpracy i wymiany doświadczeń, w tym konferencji, warsztatów oraz tworzeniu i rozwijaniu systemu informacji w zakresie ekologii, ochrony środowiska i rozwoju zrównoważonego, opracowywaniu materiałów edukacyjnych, gromadzeniu i udostępnianiu materiałów edukacji ekologicznej z zasobów Biblioteki ekologicznej, wzbogacaniu oferty zajęć lekcyjnych i pozalekcyjnych. W zakresie inwestycji w ramach omawianej kategorii wydatki w wysokości zł przeznaczono na zakup spalinowego opryskiwacza taczkowego umożliwiającego bezpieczne, zgodne z przepisami BHP i bezawaryjne prace związane z wykonywaniem niezbędnych oprysków pestycydami. DZIAŁ 926 KULTURA FIZYCZNA Realizacja zadań w tym dziale należy do kompetencji następujących Wydziałów Urzędu Miejskiego oraz jednostek zewnętrznych: Wydział Oświaty, Wydział Inwestycji i Remontów, Wydział Zarządzania Nieruchomościami, Wydział Promocji, Turystyki i Sportu, Biuro Nadzoru Właścicielskiego Jednostka Obsługi Finansowej i Gospodarki Nieruchomościami Poniżej zaprezentowano podział wydatków w zakresie tej kategorii na wydatki bieżące i inwestycyjne: DZIAŁ 926 PLAN PO ZMIANACH WYKONANIE % WYKONANIA WYDATKI OGÓŁEM ,69 85,1% WYDATKI BIEŻĄCE ,14 98,3% WYDATKI MAJĄTKOWE ,55 81,3%

233 W omawianym okresie na dział związany z kulturą fizyczną rozdysponowano ogółem ponad 26,7 mln zł ze środków budżetowych, w tym 6,8 mln zł stanowiły wydatki bieżące, a 19,9 mln zł przeznaczono na wydatki majątkowe. W zakresie wydatków bieżących prowadzono działania związane z utrzymaniem oraz remontami obiektów sportowych Miasta. W 2015 roku Wydział Zarządzania Nieruchomościami kontynuował realizację pięciu umów z Miejskim Ośrodkiem Sportu i Rekreacji, dotyczących zarządzania obiektami sportowymi położonymi w Zabrzu przy ul. Mickiewicza 66a, ul. Żniwiarzy, ul. Szafarczyka 16, ul. Młodego Górnika oraz ul. Bytomskiej 2b. Ponadto realizowana była umowa z MKS Zaborze na dozorowanie i wykonywanie czynności porządkowo technicznych obiektu sportowego położonego przy ul. Wyciska 6. Wydatkowana kwota na te obiekty wyniosła ,93 zł. Jednostka Obsługi Finansowej i Gospodarki Nieruchomościami na bieżące utrzymanie obiektów sportowych, którymi zarządza, tj. Walka, Hala Pogoń oraz Park Jana Pawła II wydatkowała łącznie ponad 1,1 mln zł. Jednocześnie Wydział Oświaty przeznaczył na utrzymanie kompleksów sportowych Orlik kwotę ponad 67 tys. zł. Ponadto w roku 2015 z dotacji skorzystało 49 stowarzyszeń i klubów sportowych, z którymi zawarto 69 umów na realizacje zadań w zakresie szkolenia sportowego dzieci i młodzieży, prowadzenia zajęć o charakterze sportowo rekreacyjnym, jak również zorganizowano imprezy sportowe i rekreacyjne dla dzieci i młodzieży. Łączna kwota udzielonych dotacji wyniosła ,51 zł. Przeprowadzono także zajęcia o charakterze sportowo rekreacyjnym dla osób niepełnosprawnych. Ponadto poniesiono wydatki na organizację oraz współorganizację 26 imprez, zawodów, turniejów i wyjazdów o charakterze sportowym i rekreacyjnym, na które wydatkowano kwotę ,11 zł (w tym prowadzonych przez Rady Dzielnic). Wypłacono również nagrody pieniężne w wysokości 184,6 tys. zł dla 109 zawodników i trenerów za wysokie wyniki sportowe uzyskane w krajowym bądź międzynarodowym współzawodnictwie sportowym. Jednocześnie w 2015 roku, podobnie jak w latach ubiegłych, uzyskano środki z Ministerstwa Sportu i Turystyki na realizację zadania Szkolenie młodzieży uzdolnionej sportowo w wysokości zł. Oprócz tego przekazano dopłatę w kwocie 2,5 mln zł na rzecz Spółki Stadion w Zabrzy Sp. z o.o. Wydatki majątkowe w dziale kultura fizyczna w 2015 roku zostały przeznaczone na: Wykup udziałów w Spółce Stadion w Zabrzu Sp. z o.o. zadanie realizowane w celu zapewnienia finansowania modernizacji stadionu im Ernesta Pohla Arena Zabrze przez spółkę celową miasta t.j. Stadion w Zabrzu sp. z o.o. wykonanie w omawianym okresie na poziomie prawie 17,4 mln zł, w tym kwota ,93 zł dotyczyła zapłaty ceny za udziały które zostały objęte przez Miasto w latach Należy także zaznaczyć, że wykup przypadający na grudzień w wysokości ,72 zł, za zgodą FM Bank PBP SA, został przesunięty na styczeń 2016 roku. Jednocześnie środki w wysokości ,28 zł przeznaczono na objęcie nowych

234 udziałów w Spółce jako realizacja umowy wsparcia spółki Stadion w Zabrzu dla programu emisji obligacji własnych spółki przeznaczonych na dokończenie modernizacji stadionu. owany termin udostępnienia kibicom I etapu modernizacji, tj. pierwszych 24 tys. miejsc, to pierwszy kwartał 2016 roku, a zakończenie I etapu prognozuje się na przełom II i III kwartału, Budowa hali tenisowej przy ul. Olimpijskiej w Zabrzu zakończono prace związane z budową hali do gry w tenisa wraz z zapleczem socjalnym oraz zagospodarowaniem terenu wydatkowane środki na ten cel wyniosły ,37 zł, Podwyższenie kapitału zakładowego Spółki Górnik Zabrze Handball Sp. z o.o. objęcie udziałów w Spółce wykonanie na poziomie 500 tys. zł, Zakup udziałów Spółki Wodny Świat Zabrze Sp. z o.o. wykonanie na poziomie 50 tys. zł, Zakup akcji Spółki Górnik Zabrze S.S.A. zakupiono sztuk akcji na kwotę 3.167,78 zł, Modernizacja obiektów sportowych w ramach zadania wykonano następujące prace: montaż nowej klimatyzacji, w miejscu starej jednostki, w Sali kominkowej ośrodka sportowego Walka przy ul. Jaskółczej 40, wykonanie przyłącza do sieci energetycznej na potrzeby zasilania kamer wizyjnego monitoringu miejskiego Parku im. Jana Pawła II, montaż monitoringu w Parku Jana Pawła II. Na wyżej wymienione zadania rozdysponowano środki w wysokości ,52 zł. Ponadto w związku z rozstrzygnięciem Iszej edycji Zabrzańskiego Budżetu Partycypacyjnego prowadzono zadania w omawianej sferze, gdzie wydatkowano środki na poziomie 36,8 tys. zł, tj.: Budowa ogólnodostępnego boiska piłkarskiego wraz z zagospodarowaniem terenu przy Gimnazjum Nr 29 w Zabrzu opracowano dokumentację projektową wraz z przyjęciem zgłoszenia robót budowlanych oraz ogłoszono przetarg nieograniczony w celu wyboru wykonawcy robót poniesione wydatki opiewają na kwotę ,88 zł, Boisko sportowe SP 7 wydatkowana kwota to ,79 zł, którą przeznaczono na wykonanie dokumentacji projektowej oraz zawarto umowę na pełnienie nadzoru inwestorskiego, Boisko treningowe do piłki nożnej z oświetleniem opracowano dokumentację projektową na boisko treningowo rekreacyjne do piłki nożnej z oświetleniem przy ul. Wyciska 5 poniesiono wydatki na kwotę zł.

235 4.5 Zabrzański Budżet Partycypacyjny w 2015 roku Budżet jednostki samorządu terytorialnego oznacza gromadzenie wpływów, które przeznaczane są na zadania służące ogółowi mieszkańców jednostki. Wprowadzane są jednak rozwiązania, które w sposób bardziej bezpośredni dają mieszkańcom możliwość wpływania na kierunki przeznaczenia środków z miejskiej kasy. Jednym z takich instrumentów jest budżet partycypacyjny. Procedura budżetu partycypacyjnego została przeprowadzona w Zabrzu w 2015 roku dwukrotnie, przy czym wynik pierwszej edycji znalazł swoje odbicie w budżecie roku Druga procedura dotyczyła zadań, które zostały wpisane do budżetu miasta na rok Budżet partycypacyjny jako instrument włączania mieszkańców w sprawy miasta Przed budżetem partycypacyjnym zwykle stawianych jest kilka celów. Celem takim jest oczywiście wskazanie ważnych z punktu widzenia mieszkańców zadań. Jest to jednak również dobry instrument włączania mieszkańców w sprawy miasta i w sprawy decydowania o miejskich priorytetach. Jest to też instrument edukacyjny między innymi na temat zadań samorządu i podziału zadań między stronami rządową i samorządową. Odpowiedź mieszkańców Zabrza na zaproszenie do procedury budżetu partycypacyjnego była duża. W 2015 roku przeprowadzono procedurę wyboru zadań dwukrotnie. Szczegółowy terminarz dwóch edycji zawiera poniższa tabela. TAB. 94 SZCZEGÓŁOWY TERMINARZ DWÓCH EDYCJI ZABRZAŃSKIEGO BUDŻETU PARTYCYPACYJNEGO WYSZCZEGÓLNIENIE EDYCJA I EDYCJA II Rozpoczęcie składania wniosków Zakończenie składania wniosków Ogłoszenie listy projektów do głosowania Rozpoczęcie głosowania Zakończenie głosowania Ogłoszenie wyników głosowania Mieszkańcy łącznie złożyli 285 projektów 146 i 139 odpowiednio w pierwszej i drugiej edycji. Szczegółowe informacje na temat składanych projektów zawiera poniższa tabela.

236 TAB. 95 ZŁOŻONE PROJEKTY DO DWÓCH EDYCJI ZABRZAŃSKIEGO BUDŻETU PARTYCYPACYJNEGO WYSZCZEGÓLNIENIE EDYCJA I (2015) [W %] EDYCJA II (2016) [W %] ZMIANA [SZT] ZMIANA [W %] wniosków złożono % % 7 5% przedmiotem głosowania % % 20 19% wniosków odrzucono 38 26% 11 8% 27 71% w tym z przyczyn: formalnych 17 12% 3 2% 14 82% prawno finansowych 21 14% 8 5% 13 62% W głosowaniu każdorazowo brało udział ponad 30 tys. mieszkańców, którzy oddali odpowiednio przeszło 70 tys. i 80 tys. głosów. Powyższe dane oznaczają, że co piąty mieszkaniec Zabrza głosował w każdej z edycji budżetu partycypacyjnego. Informację dotyczącą frekwencji przedstawia poniższa tabela. TAB. 96 FREKWENCJA W GŁOSOWANIU W DWÓCH EDYCJACH ZABRZAŃSKIEGO BUDŻETU PARTYCYPACYJNEGO RELACJA LICZBY GŁOSUJĄCYCH DO LICZBY UPRAWNIONYCH MIESZKAŃCÓW edycja I 21,6% edycja II 23,5% 1 Łącznie głosy na projekty z poszczególnych dzielnic przedstawiały się następująco: TAB. 97 GŁOSY NA PROJEKTY W PODZIALE WG DZIELNIC WYSZCZEGÓLNIENIE EDYCJA I EDYCJA II ZMIANA [W %] Dzielnice duże % Biskupice % Centrum Południe % Centrum Północ % Guido % Helenka % Mikulczyce % Osiedle Tadeusza Kotarbińskiego % Rokitnica % Zaborze Północ % Dzielnice małe % Grzybowice % Kończyce % Maciejów % Makoszowy % Osiedle Mikołaja Kopernika % Osiedle Młodego Górnika % Pawłów Zaborze Południe %

237 WYSZCZEGÓLNIENIE EDYCJA I EDYCJA II ZMIANA [W %] Zandka % Projekty ponaddzielnicowe (tylko edycja I) % Suma końcowa % Pierwsza edycja Zabrzańskiego Budżetu Partycypacyjnego Pierwszą edycję Zabrzańskiego Budżetu Partycypacyjnego przeprowadzono w okresie od 30 marca 2015 roku do 22 maja Mieszkańcy złożyli łącznie 146 projektów, z których pozytywnie zostało ocenionych i było przedmiotem głosowania 108. Głosowanie miało miejsce w dniach od 1 do 10 maja. Ostatecznie wyniki głosowania to werdykt prawie 31 tysięcy mieszkańców Zabrza, którzy oddali przeszło 71 tysięcy głosów. W efekcie tego głosowania mieszkańcy wskazali 13 projektów, które skierowano do realizacji w wydziałach i jednostkach. Źródłem finansowania była specjalnie utworzona rezerwa celowa na realizację procedury. Dodatkowo podjęto decyzję o realizacji dwóch kolejnych projektów z tych dzielnic, których mieszkańcy wykazali się największą aktywnością, a jednocześnie dzielnica nie uzyskała do realizacji żadnego z projektów. Źródłem finansowania były oszczędności na zadaniach zaplanowanych w budżecie miasta. Należy zaznaczyć, iż ze względu na trwające procedury część zadań będzie jednak kontynuowana w 2016 roku, tak aby ostatecznie mogły służyć mieszkańcom. Informacje na temat zaawansowania realizacji poszczególnych projektów można znaleźć na stronie internetowej Urzędu Miasta. Poniższa tabela przedstawia wartość poszczególnych zadań wynikających z budżetu partycypacyjnego. TAB. 98 PLAN I WYKONANIE ZADAŃ WYNIKAJĄCYCH Z PIERWSZEJ EDYCJI ZABRZAŃSKIEGO BUDŻETU PARTYCYPACYJNEGO DZIAŁ NR ZADANIA 600 P P P P0045 NAZWA ZADANIA WI/MZDIII/32/15,ZBP 2015 ODBLOKUJ OSIEDLE KOTARBIŃSKIEGO WI/MZDIII/33/15,ZBP 2015 BEZPIECZNA DROGA DO SZKOŁY NR 25 WI/MZDIII/34/15,ZBP 2015 UTWARDZENIE TERENU STANOWIĄCEGO DOJŚCIA DO SZKOŁY I OSIEDLA OD ULICY POKOJU WI/JOFGN/35/15,ZBP 2015 PARK ZABAW "WESOŁA HELENKA" LICZBA GŁOSÓW PLAN WG UCHWAŁY PLAN NA DZIEŃ PLAN PO ZMIANACH WYKONANIE KONIEC REALIZACJI , r , r , r , r.

238 DZIAŁ NR ZADANIA 754 P P P P P P P P P P P0007 NAZWA ZADANIA WI/WI/40/15,ZBP 2015 REWITALIZACJA STRAŻNICY OCHOTNICZEJ STRAŻY POŻARNEJ W GRZYBOWICACH WI/WI/26/15,ZBP 2015 PRZYGOTOWANIE I MODERNIZACJA TOALET ORAZ WYMIANA INSTALACJI WODY ZIMNEJ I CIEPŁEJ W BUDYNKU SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 5 W ZABRZU WI/IK/29/15,ZBP 2015 OŚWIETLENIE CHODNIKA PROWADZĄCEGO Z ULICY BANACHIEWICZA NA ULICĘ HEWELIUSZA PRZY PRZEDSZKOLU NR 36 WI/IK/28/15,ZBP 2015 PROMENADA ROKITNICKA DEPTAK WI/IK/41/15,ZBP 2015 ZAMONTOWANIE OŚWIETLENIA NA ULICY MŁODEGO GÓRNIKA I POD BOREM W ZABRZU WI/WI/24/15,ZBP 2015 CENTRUM INTEGRACJI OSIEDLA KOTARBIŃSKIEGO WI/WI/25/15,ZBP 2015 UROCZYSKO LEŚNE PARK PRZY MATEJKI I CZOŁGISTÓW. PROJEKT REWITALIZACJI PARKU LEŚNEGO IM. POWSTAŃCÓW ŚLĄSKICH ETAP I WI/ZN/30/15,ZBP 2015 SIŁOWNIA POD CHMURKĄ WI/WI/22/15,ZBP 2015 BUDOWA OGÓLNODOSTĘPNEGO BOISKA PIŁKARSKIEGO WRAZ Z ZAGOSPODAROWANIEM TERENU PRZY GIMNAZJUM NR 29 W ZABRZU WI/WI/23/15,ZBP 2015 BOISKO SPORTOWE SP 7 WI/ZN/31/15,ZBP 2015 BOISKO TRENINGOWE DO PIŁKI NOŻNEJ Z OŚWIETLENIEM Sprawozdanie z wykonania budżetu miasta Zabrze za 2015 rok LICZBA GŁOSÓW PLAN WG UCHWAŁY PLAN NA DZIEŃ PLAN PO ZMIANACH WYKONANIE KONIEC REALIZACJI , r , r r , r r r , r r , r , r , r. RAZEM ,51

239 Druga edycja Zabrzańskiego Budżet Partycypacyjnego Drugą edycję Zabrzańskiego Budżetu Partycypacyjnego przeprowadzono w okresie od 1 lipca 2015 do 19 października Czynności odbywały się na podstawie Zarządzenia nr 527/WBU/2015 Prezydenta Miasta Zabrze z dnia 30 czerwca 2015 w sprawie wyboru projektów mieszkańców w ramach Zabrzańskiego Budżetu Partycypacyjnego. Procedura zakładała kilka etapów: zbieranie propozycji projektów od mieszkańców, ocenę projektów z punktu widzenia możliwości i kosztów ich realizacji oraz głosowanie. Propozycje złożone przez wnioskodawców w dniach 1 29 lipca były przedmiotem dwustopniowej oceny. W wyniku procesu oceny powstała lista projektów do głosowania, która liczyła 128 projektów (ze 139 zgłoszonych przez mieszkańców). W okresie 28 września 8 października trwało głosowanie, w którym udział wzięło ponad 33 tysiące zabrzan, którzy oddali w sumie przeszło 80 tysięcy głosów. Wszystkie projekty będące przedmiotem głosowania podzielono na dwie grupy: realizowanych w dzielnicach małych i w dzielnicach dużych. Przynależność dzielnicy do danej z grup wynikała z liczby jej mieszkańców: do 5 tys. osób lub powyżej. Założono, że na realizację projektów z dzielnic małych zostanie przeznaczone 1,3 mln zł a z dzielnic dużych 2,7 mln zł. Wskazywano do realizacji projekty począwszy od tego, który w grupie uzyskał najwięcej głosów. W przypadku, kiedy kolejny projekt oznaczał, że przekroczona zostanie zakładana kwota wówczas sprawdzano czy któryś z projektów niżej na liście zmieściłby się w zakładanej kwocie. Tak postępowano, aż do wyczerpania możliwości. W efekcie procedury powstała lista osiemnastu projektów rekomendowanych do wprowadzenia do projektu budżetu miasta na rok Przyjęta na 2016 rok uchwała budżetowa zawiera te zadania. Poniższa tabela przedstawia projekty w podziale na działy klasyfikacji budżetowej. TAB. 99 PROJEKTY PRZYJĘTE DO REALIZACJI W RAMACH BUDŻETU MIASTA ZABRZE NA 2016 DZIAŁ NR ZADANIA NAZWA ZADANIA LICZBA GŁOSÓW PLAN WG UCHWAŁY 600 P0096 WI/MZDIII/09/16, ZBP 2016 PRZYJAZNA ULICA SKŁODOWSKIEJ CURIE P P P P P0065 WI/MZDIII/20/16, ZBP 2016 ORLIK W MACIEJOWIE BUDOWA DROGI DOJAZDOWEJ DO OBIEKTU ORLIK 2012 NA TERENIE PARKU RODZINNEGO PRZY UL. KONDRATOWICZA W DZIELNICY MACIEJÓW WI/WI/19/16, ZBP 2016 PARKING SAMOCHODOWY PRZY SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 16 W ZABRZU WI/WI/04/16, ZBP 2016 SPORTOWE OSIEDLE KOTARBIŃSKIEGO BOISKO PIŁKARSKIE I BIEŻNIA LEKKOATLETYCZNA. ETAP I WI/WI/06/16, ZBP 2016 SPORTOWE OSIEDLE KOTARBIŃSKIEGO STREFA AKTYWNEGO WYPOCZYNKU WI/WI/11/16, ZBP 2016 BUDOWA POMIESZCZEŃ SANITARNO SZATNIOWYCH I INSTALACJA DEFIBRYLATORA ZEWNĘTRZNEGO PRZY OGÓLNODOSTĘPNYM BOISKU PIŁKARSKIM NA TERENIE GIMNAZJUM NR 29 W ZABRZU

240 DZIAŁ NR ZADANIA 801 P P P P P P P P P P P P0042 Sprawozdanie z wykonania budżetu miasta Zabrze za 2015 rok NAZWA ZADANIA WI/WI/18/16, ZBP 2016 PAWILON SPORTOWY PRZY SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 16 W ZABRZU IK/20/16, ZBP MONTAŻ ŁAWEK I POPRAWA ESTETYKI PRZYSTANKU BISKUPICE KOŚCIÓŁ WI/IK/05/16, ZBP 2016 ROD WEBERA I ROD BIAŁA RÓŻA BUDOWA LAMP OŚWIETLENIOWYCH NA ALEJKACH OGRODOWYCH WI/IK/07/16, ZBP 2016 ROD RÓŻA NA GUIDO I ROD ODRODZENIA NA MIKULCZYCACH BUDOWA LAMP OŚWIETLENIOWYCH NA ALEJKACH OGRODOWYCH WI/IK/14/16, ZBP 2016 MODERNIZACJA PLACÓW ZABAW POPRZEZ WYPOSAŻENIE W URZĄDZENIA ATESTOWANE WI/IK/15/16, ZBP 2016 OŚWIETLENIE CHODNIKA PROWADZĄCEGO PRZY ULICY BANACHIEWICZA 7 9. NUMER DZIAŁKI: 1794/52 WI/IK/16/16, ZBP 2016 ROD WIŚNIA, ROD 1000 LECIA I ROD RATOWNIK BUDOWA LAMP OŚWIETLENIOWYCH NA ALEJKACH OGRODOWYCH WI/WI/08/16, ZBP 2016 AKTYWNI RAZEM ZABAWOWO, SPORTOWO, NA NOWO WI/WI/10/16, ZBP 2016 SIŁOWNIA "POD CHMURKĄ" OBOK GIMNAZJUM NR 20 WI/WI/17/16, ZBP 2016 SIŁOWNIE "POD CHMURKĄ" DLA DZIELNIC ZABORZE POŁUDNIE, MAKOSZOWY I PAWŁÓW WI/WI/13/16, ZBP 2016 BIBLIOTEKA MIEJSCEM SPOTKAŃ STWORZENIE INNOWACYJNEJ PRZESTRZENI PRZYJAZNEJ RODZINIE WI/ZN/12/16, ZBP 2016 REMONT SZATNI I ŁAZIENEK W BUDYNKU KLUBOWYM MKS ZABORZE ZABRZE LICZBA GŁOSÓW PLAN WG UCHWAŁY RAZEM Wydatki na realizację procedury wyboru zadań W zakresie budżetu partycypacyjnego w okresie sprawozdawczym wydatkowano również środki na realizację procedury wyboru zadań. Realizacja zadań w w/w zakresie należała do kompetencji Wydziału Budżetu i Analiz Finansowych (koszty związane z pozyskaniem systemu głosowania) oraz Wydziału Kontaktów Społecznych (koszty akcji upowszechniania informacji na temat procedury). TAB. 100 WYDATKI W 2015 ROKU ZWIĄZANE Z PRZEPROWADZENIEM BUDŻETU PARTYCYPACYNEGO WYDZIAŁ PRZEDMIOT WYDATKÓW PLAN WG UCHWAŁY PLAN PO ZMIANACH WYKONANIE WBU REALIZACJA PROCEDURY WYBORU ,26 WKS UPOWSZECHNIANIE INFORMACJI ,59 RAZEM ,85 W ramach wydatków dokonywanych w pierwszym wydziale utworzono panel do składania wniosków do budżetu partycypacyjnego i głosowania. Panel był utrzymywany przez okres dwóch edycji budżetu partycypacyjnego, co umożliwiło zrealizowanie procedury wyboru zadań zgodnie z regulaminem.

241 Środki rozdysponowane na ten cel w omawianym okresie według zawartej umowy to kwota 75 tys. zł. Natomiast w ramach Wydziału Kontaktów Społecznych dokonano wydatków w wysokości 93,5 tys. zł. Środki te przeznaczono na zamówienie czterech projektów graficznych, druk czterech publikacji, oraz wykonanie siedemnastu ogłoszeń w prasie lokalnej i regionalnej. Dodatkowo należy podkreślić, że nie wszystkie wykonane przez wdział zadania związane z promocją budżetu partycypacyjnego wiązały się z koniecznością uiszczenia zapłaty. Część z nich w formie audycji czy informacji (radio, telewizja, publikacje w prasie i Internecie) została wykonana nieodpłatnie Informacja o wykonanych w 2015 roku wydatkach na zadania wynikające z procedury budżetu partycypacyjnego Poniżej przedstawiono informację na temat dokonanych w 2015 roku wydatków na realizacje poszczególnych projektów (zadań) wynikających z procedury budżetu partycypacyjnego. Dział 600 Transport i łączność W ramach Zabrzańskiego Budżetu Partycypacyjnego w dziale 600 zaplanowano łącznie wydatki o wartości (plan po zmianach) zł. Z tej kwoty zrealizowano wydatki o wartości ,45 zł (czyli 100% zakładanego planu). Przedmiotem realizacji były zadania: P0075 WI/MZDIII/32/15 ZBP 2015 ODBLOKUJ OSIEDLE KOTARBIŃSKIEGO z planem po zmianach zł i wykonaniem 1.949,55 zł (czyli 100% planu). Celem zadania jest stworzenie miejsc postojowych wzdłuż ul. Gdańskiej, które przyczynią się do polepszenia komunikacji, odciążenia dróg wewnętrznych, a także umożliwią dojazd pojazdom służb ratunkowych i porządkowych do bloków mieszkalnych na Osiedlu Kotarbińskiego. W roku sprawozdawczym dokonano wydatków na dokumentację projektową. uje się ukończenie zadania na przełomie kwietnia i maja 2016 r. P0073 WI/MZDIII/33/15 ZBP 2015 BEZPIECZNA DROGA DO SZKOŁY NR 25 z planem po zmianach zł i wykonaniem 4.612,50 zł (czyli 100% planu). Przedmiotem zadania jest modernizacja odcinka ul. prof. Władysława Tatarkiewicza przy Szkole Podstawowej nr 25, obejmująca budowę chodnika i powstanie przejścia dla pieszych, umożliwiająca bezpieczne dojście do szkoły dzieciom i młodzieży zamieszkującym przy ul. prof. Władysława Tatarkiewicza i Grunwaldzkiej. W roku sprawozdawczym dokonano wydatków na dokumentację projektową. uje się ukończenie zadania na przełomie kwietnia i maja 2016 r. P0020 WI/MZDIII/34/15 ZBP 2015 UTWARDZENIE TERENU STANOWIĄCEGO DOJŚCIA DO SZKOŁY I OSIEDLA OD ULICY POKOJU z planem po zmianach zł i wykonaniem 6.252,40 zł

242 (czyli 100% planu). Zadanie polega na wybudowaniu drogi od ulicy Pokoju pomiędzy zabudowaniami od strony ul. Ciupki a parkanem Szkoły Podstawowej nr 7 oraz chodnika od drogi do miejsca wybrukowanego stanowiącego dojście do szkoły. W 2015 roku dokonano zapłaty za dokumentację. Uzyskano zezwolenie na realizację robót. Złożono wniosek na wycinkę drzew. Przewidywany termin ukończenia to drugi kwartał 2016 r. Dział 700 Gospodarka mieszkaniowa W dziale 700 zaplanowano łącznie wydatki o wartości (plan po zmianach) zł. Z tej kwoty rozdysponowano środki w wysokości ,05 zł (czyli 99% zakładanego planu). Przedmiotem realizacji było zadanie: P0045 WI/JOFGN/35/15 ZBP 2015 PARK ZABAW WESOŁA HELENKA. Złożone w przetargu na wykonanie robót budowlanych przewyższały zaplanowane na ten cel środki. Uchwałą Rady Miasta Nr XV/149/15 z dnia r. zwiększono plan finansowy zadania o kwotę zł. Zakres rzeczowy zadania obejmował wykonanie nawierzchni gumowej EDPM, ogrodzenie parku, montaż oświetlenia, wyznaczenie stref wiekowych, montaż urządzeń zabawowych, montaż elementów małej architektury. W ramach zadania wybudowano ogrodzony Park Zabaw Wesoła Helenka, który zajmuje przestrzeń 764 m², a którą pokryto nawierzchnią amortyzującą upadek. Znajdują się tam m. in. kolorowy zestaw zabawowy z piaskownicą dla najmłodszych, huśtawki dla dzieci w różnym wieku, karuzela, równoważnia, zamek, ścianka wspinaczkowa oraz tzw. sprężyna. Plac oświetlają trzy lampy solarne. RYS. 1 PARK ZABAW "WESOŁA HELENKA" POWSTAŁY W RAMACH PIERWSZEJ EDYCJI ZABRZAŃSKIEGO BUDŻETU PARTYCYPACYJNEGO

243 Dział 754 Bezpieczeństwo publiczne i ochrona przeciwpożarowa Dział 754 obejmował zaplanowane wydatki o wartości (plan po zmianach) zł. Z tej kwoty zrealizowano wydatki o wartości 8.976,00 zł (czyli 100% zakładanego planu). Przedmiotem realizacji było zadanie: P0044 WI/WI/40/15 ZBP 2015 REWITALIZACJA STRAŻNICY OCHOTNICZEJ STRAŻY POŻARNEJ W GRZYBOWICACH. Realizacja zadania polegała na opracowaniu dokumentacji projektowej i uzyskaniu decyzji pozwolenia na budowę. Podpisano również umowę na roboty budowlane oraz przekazano plac budowy wykonawcy robót. Zadanie będzie kontynuowane w 2016 roku, planowany termin zakończenia robót budowlanych to maj 2016 roku. Dział 801 Oświata i wychowanie W dziale 801 plan obejmował łącznie wydatki o wartości (plan po zmianach) zł. Z tej kwoty zrealizowano wydatki o wartości 2.596,53 zł (czyli 100% zakładanego planu). Przedmiotem realizacji było zadanie: P0119 WI/WI/26/15 ZBP 2015 PRZYGOTOWANIE I MODERNIZACJA TOALET ORAZ WYMIANA INSTALACJI WODY ZIMNEJ I CIEPŁEJ W BUDYNKU SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 5 W ZABRZU. Wykonując zadanie ogłoszono dwa przetargi nieograniczone. Zadanie 1 obejmuje wykonanie robót budowlanych związanych z wymianą instalacji wody zimnej i ciepłej. Zadanie 2 obejmuje przebudowę toalet w piwnicy w trybie zaprojektuj i wybuduj. Dokonano wyboru wykonawców robót budowlanych oraz nadzoru inwestorskiego oraz rozpoczęto realizację zadań. Zadanie będzie kontynuowane w 2016 roku. Dział 900 Gospodarka komunalna i ochrona środowiska Dział 900 przewidywał plan wydatków w wysokości (plan po zmianach) zł. Z tej kwoty faktycznie wydatkowano ,81 zł (czyli 96% zakładanego planu). Przedmiotem realizacji były zadania: P0038 WI/ZN/30/15 ZBP 2015 SIŁOWNIA POD CHMURKĄ z planem po zmianach zł i z wykonaniem zł (czyli 100% planu). W 2015 roku wykonano roboty budowlane związane z budową siłowni zewnętrznej przy ulicy ks. Norberta Bończyka, obejmujące urządzenia siłowni, wykonanie fundamentów pod urządzenia, zakupiono i zamontowano ławki, kosz na śmieci oraz tablicę informacyjną.

244 RYS. 2 SIŁOWNIA ZEWNĘTRZNA NA ZANDCE P0074 WI/WI/24/15 ZBP 2015 CENTRUM INTEGRACJI OSIEDLA KOTARBIŃSKIEGO z planem po zmianach zł i z wykonaniem zł (czyli 100% planu). W roku sprawozdawczym opracowano dokumentację projektową. Uzyskano przyjęcie zgłoszenia robót budowlanych. Ogłoszono przetarg na roboty budowlane. W roku 2016 trwać będzie procedura sprawdzania ofert oraz wyboru wykonawcy robót. Zakłada się, że realizacja zadania powinna zakończyć się w maju 2016 r. P0096 WI/IK//29/15 ZBP 2015 OŚWIETLENIE CHODNIKA PROWADZĄCEGO Z ULICY BANACHIEWICZA NA ULICĘ HEWELIUSZA PRZY PRZEDSZKOLU NR 36 z planem po zmianach zł i z wykonaniem zł (czyli 100% planu). Zgodnie z wnioskiem mieszkańców złożonym w ramach budżetu partycypacyjnego posadowiono dwa zestawy fotowoltaniczne oświetlające chodnik prowadzący z ul. Banachiewicza na ulicę Heweliusza przy przedszkolu nr 36. P0100 WI/WI/25/15 ZBP 2015 UROCZYSKO LEŚNE PARK PRZY MATEJKI I CZOŁGISTÓW. PROJEKT REWITALIZACJI PARKU LEŚNEGO IM. POWSTAŃCÓW ŚLĄSKICH ETAP I z planem po zmianach zł i z wykonaniem ,01 zł (czyli 100% planu). Opracowano dokumentację projektową, uzyskano przyjęcie zgłoszenia robót budowlanych oraz ogłoszono przetarg na roboty budowlane. W roku 2016 trwać będzie procedura sprawdzania ofert oraz wyboru wykonawcy robót. Zakłada się, że realizacja zadania powinna zakończyć się w maju 2016 r. P0105 WI/IK/41/15 ZBP 2015 ZAMONTOWANIE OŚWIETLENIA NA ULICY MŁODEGO GÓRNIKA I POD BOREM W ZABRZU z planem po zmianach zł i z wykonaniem 6.15 zł (czyli 100%