UWARUNKOWANIA PRAWNE I TECHNICZNE STOSOWANIA URZĄDZEŃ BEZPIECZEŃSTWA RUCHU DROGOWEGO W POLSCE

Transkrypt

1 UWARUNKOWANIA PRAWNE I TECHNICZNE STOSOWANIA URZĄDZEŃ BEZPIECZEŃSTWA RUCHU DROGOWEGO W POLSCE Leszek Kornalewski INSTYTUT BADAWCZY DRÓG i MOSTÓW Warszawa, ul. Instytutowa 1 lkornalewski@ibdim.edu.pl tel. kom.: Zespół Centrum Monitoringu Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego

2 Podstawy prawne: art. 7 ust. 3 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz.U. z 2005 r. Nr 108, poz. 908, z późn. zm.): Minister właściwy do spraw transportu w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw wewnętrznych, uwzględniając konieczność zapewnienia czytelności i zrozumienia znaków i sygnałów drogowych dla uczestników ruchu drogowego, okresli w drodze rozporządzenia, szczegółowe warunki techniczne dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego, a także warunki ich umieszczania na drogach. 1 pkt 4 rozporządzenia ministra infrastruktury z dnia 3 lipca 2003 r. w sprawie warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego i warunków ich umieszczania na drogach (Dz.U. Nr 220, poz oraz z 2008 r. Nr 67, poz. 413, Nr 126, poz.813, Nr 235, poz.1596 i z 2010 r. Nr 65, poz.411): Szczegółowe warunki techniczne dla. urządzeń bezpieczeństwa ruchu i warunki ich umieszczania na drogach. określa załącznik nr 4 do rozporządzenia

3 Podstawy prawne cd: art. 7 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (tekst jednolity: Dz.U. z 2010 r. Nr 243, poz. 1623): Właściwi ministrowie, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej określą w drodze rozporządzenia warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać obiekty budowlane i ich usytuowanie. 128 rozporządzenia ministra transportu i gospodarki morskiej z dnia 2 marca 1999 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie (Dz.U. Nr 43, poz.430) Na drodze powinno być przewidziane miejsce na urządzenia techniczne określone w odrębnych przepisach, w taki sposób, aby gwarantowało to bezpieczne korzystanie z drogi.

4 WYMAGANIA OGÓLNE DLA URZĄDZEŃ BRD Urządzenia brd stosuje się przede wszystkim w celu: zapewnienia ochrony życia oraz w ograniczonym zakresie mienia uczestników ruchu drogowego i osób pracujących na drodze. Na drodze można umieszczać urządzenia brd, dopuszczone do obrotu i powszechnego stosowania w budownictwie, które zostały właściwie oznaczone, dla których wydano: certyfikat na znak bezpieczeństwa w odniesieniu do wyrobów podlegających certyfikacji, dokonano oceny zgodności w odniesieniu do wyrobów nie podlegających certyfikacji. wydano atest lub certyfikat w kraju wytworzenia, co do których nie jest wymagane nadanie znaku bezpieczeństwa.

5 WYMAGANIA OGÓLNE DLA URZĄDZEŃ BRD Urządzenia brd powinny mieć wyraźne i trwałe oznakowanie podające: nazwę lub znak towarowy, rok produkcji. W urządzeniach bezpieczeństwa ruchu, z którymi mogą stykać się piesi należy zaokrąglać ich ostre krawędzie. Lica urządzeń brd, od strony ruchu pieszych i pojazdów, takie jak: zapory drogowe, tablice kierujące i prowadzące powinny być odblaskowe. Odblaskowość ta nie powinna być mniejsza niż odblaskowość znaków drogowych pionowych zastosowanych na danym odcinku drogi. Pozostałe urządzenia brd, takie jak: separatory ruchu, bariery ochronne powinny być wyposażone w elementy odblaskowe.

6 WYMAGANIA OGÓLNE DLA URZĄDZEŃ BRD Konstrukcje wsporcze urządzeń brd powinny być stabilne i nie powodować zagrożeń dla uczestników ruchu drogowego. Urządzenia brd powinny mieć estetyczny wygląd, być możliwie łatwe w konserwacji, odporne na działanie środków chemicznych i warunków atmosferycznych. ZADANIA URZĄDZEŃ BEZPIECZEŃSTWA RUCHU DROGOWEGO optyczne prowadzenie ruchu, wskazanie pikietażu drogi, oznaczenie obiektów znajdujących się w skrajni drogi, zabezpieczenia ruchu pojazdów i pieszych, informowanie i ostrzeganie kierujących, zamykanie dróg dla ruchu, zabezpieczenia robót w pasie drogowym, prowadzenie nadzoru nad ruchem drogowym

7 PODZIAŁ FUNKCJONALNY URZADZEŃ BEZPIECZEŃSTWA RUCHU DROGOWEGO 1. Urządzenia optycznego prowadzenia ruchu 1) słupki prowadzące stosuje się w celu ułatwienia kierującym, szczególnie w porze nocnej i w trudnych warunkach atmosferycznych, orientacji co do szerokości drogi, jej przebiegu na łukach pionowych i poziomych. Słupki prowadzące umieszcza się po obu stronach jezdni w odległości 1,0 m od jej krawędzi. Na odcinkach dróg, na których zastosowano bariery ochronne, słupki prowadzące umieszcza się bezpośrednio nad barierą

8

9 2) słupki krawędziowe stosuje się w celu bardziej precyzyjnego zlokalizowania zjazdu z drogi na skrzyżowaniu na inną drogę. Słupki te określają dokładniej geometrię skrzyżowania i ułatwiając manewr skręcania, szczególnie w porze nocnej i w trudnych warunkach atmosferycznych.

10 3) Tablice prowadzące stosuje się w celu uprzedzenia kierującego pojazdem o koniecznej zmianie kierunku jazdy. Tablice te stosuje się przede wszystkim: na łukach poziomych, których geometria może być zaskoczeniem dla kierujących lub mają promień mniejszy od normatywnego dla danej drogi oraz duży kąt zwrotu, na skrzyżowaniach typu T, na wyspach małych i średnich rond, w szczególności położonych poza obszarem zabudowanym, w obszarach robót drogowych. Tablice dzielą się one na pojedyncze i ciągłe.

11 4) Tablice rozdzielające stosuje się w celu wskazania kierującemu pojazdem miejsca rozdzielenia się kierunków ruchu. Tablice te stosuje się: na autostradach i drogach ekspresowych (A) na drogach ogólnodostępnych (B) przy robotach drogowych (C). A B C

12 5) Słupki przeszkodowe stosuje się w celu oznaczenia przeszkód na jezdni, takich jak: bariery rozdzielające pasy ruchu, azyle dla pieszych, wysepki wyodrębnione krawężnikami, miejsca rozpoczęcia pasów dzielących jezdnie, itp. A B C

13 6) Tablice kierujące stosuje się w celu wskazania kierującemu pojazdem miejsca występowania na jezdni przeszkód, takich jak: bariery, azyle dla pieszych, wysepki wyodrębnione krawężnikami, miejsca rozpoczęcia pasów dzielących jezdnie, itp zlokalizowane od strony odcinka pomiędzy skrzyżowaniami, gdzie występuje najazd na przeszkodę tylko z jednej strony. Tablice kierujące wąskie stosuje się do oznaczania zwężonej szerokości jezdni lub skrajni w tunelach Tablice kierujące szerokie Tablice kierujące wąskie

14 3. Znaki wskazujące pikietaż drogi Są to znaki kilometrowe i hektometrowe umieszczane na odcinkach dróg, na których zastosowano słupki prowadzące (drogi krajowe, wojewódzkie, powiatowe). 1) znaki kilometrowe stosuje się w celu oznaczenia przebiegu drogi i wskazania jej kilometrażu narastająco od początku do końca drogi. Znaki kilometrowe na oddzielnych tabliczkach umieszcza się na drogach dwujezdniowych w pasie dzielącym. Są one instalowane na słupkach barwy szarej o wysokości 1,0 m i średnicy ~ 0,6 m.

15 2) znaki hektometrowe stosuje się w celu uściślenia przebiegu drogi drogi oraz ułatwienia lokalizacji elementów składowych drogi podlegających ewidencji dróg oraz zdarzeń drogowych. W sytuacji, gdy na odcinku drogi nie można zastosować słupków prowadzących zaleca się stosowanie tabliczek wskazujących bieżący kilometr i hektometr drogi umieszczanych na elementach wyposażenia drogi (elementy oświetleniowe, konstrukcje bramowe, itp.).

16 4. Urządzenia do oznaczania obiektów znajdujących się w skrajni drogi stosuje się w celu ostrzeżenia kierujących pojazdami o ograniczeniu skrajni oraz ochrony niektórych obiektów przed uszkodzeniem przez pojazdy. Tablicami do oznaczania ograniczenia skrajni pionowej i poziomej drogi oznacza się: w szczególności budynki, podpory wiaduktów, wystające murki przepustów, poręcze mostowe, konstrukcje nad jezdnią itp. Tablice umieszczone na obiekcie o niezmiennej skrajni Tablice umieszczone na obiekcie o zmiennej skrajni

17 Urządzenia umieszczane przed obiektem stosuje się w celu wskazania maksymalnych gabarytów pojazdów, które nie spowodują uszkodzenia obiektu na drodze i uprzedzeniu kierujących o występowaniu obiektów ograniczających skrajnię pionową poniżej 4,5 m Urządzenie bez elementów uchylnych Urządzenie z elementami uchylnymi

18 5. Urządzenia zabezpieczające ruch pieszych i rowerzystów stosuje w celu wyeliminowania lub ograniczenia niebezpieczeństw, na jakie narażony jest pierwszy lub rowerzysta korzystający z drogi i obiektów przy niej położonych. Mogą one być wykonane z betonu lub metalu. Urządzenia te stosuje się: na wszystkich drogach i w ich obrębie, na obiektach leżących w ciągu dróg, na kłakach dla pieszych, wzdłuż ciągów pieszych oddzielonych od jezdni, przy ścieżkach rowerowych przebiegających przez obiekty inżynierskie itp. 1) Balustrady i poręcze stosuje się w celu zabezpieczenia przed upadkiem z wysokości, jeżeli powierzchnia, po której odbywa się ruch pieszych i rowerzystów położona powyżej 0,5 m od poziomu terenu

19 2) Barieroporęcze stosuje się na obiektach mostowych, a także w innych miejscach, gdzie nie ma możliwości oddzielnego stosowania barier i balustrad, a zachodzi konieczność zastosowania ochrony ruchu pieszego i kołowego.

20 3) Ogrodzenia stosuje się w celu ochrony pieszych i oddzielenia ich od jezdni, uniemożliwienia im przekraczania jezdni w miejscach niedozwolonych lub skanalizowania ruchu pieszych. Ogrodzenia mogą być segmentowe lub łańcuchowe

21 4) Słupki blokujące stosuje się w celu niedopuszczenia do wjeżdżania pojazdów na chodniki lub ciągi pieszych. Słupki blokujące mogą być wykonane z metalu, tworzyw sztucznych lub drewna. Barwa słupków powinna być biało-czerwona. Dopuszcza się też słupki ozdobne, dostosowane do architektury otoczenia o barwach innych niż biało-czerwone

22 6. Aktywne urządzenia bezpieczeństwa ruchu drogowego są to urządzenia, z którymi pojazd wchodzi w bezpośredni kontakt podczas niezamierzonych zdarzeń drogowych. Konstrukcja tych urządzeń zapewnia minimalizację bezpośrednich zderzeń z pojazdem, zwłaszcza ich następstw dla osób znajdujących się w pojeździe.

23 1) drogowe bariery ochronne stosowane są w celu ochrony zdrowia i życia uczestników ruchu drogowego oraz bezpieczeństwa osób i budowli znajdujących się w otoczeniu drogi. Stosowanie drogowych barier ochronnych dopuszczalne jest tylko i w takich miejscach, w których skutki wypadków będą poważniejsze niż skutki najechania pojazdu na barierę. Podział barier ze względu na: a) funkcję: skrajne umieszczane przy krawędzi jezdni, korony drogi lub obiektu mostowego, dzielące umieszczane na pasie dzielącym drogę, osłonowe umieszczane między jezdnią a obiektami lub przeszkodami stałymi znajdującymi się w pobliżu jezdni. b) materiał stalowe, betonowe, stalowo betonowe, stalowe linowe, z tworzyw sztucznych wypełniane woda lub piaskiem.

24 Bariera osłonowa

25 2) Osłony energochłonne i zabezpieczające służą do pochłaniania energii pojazdu uderzającego w urządzenie, co skutkuje zmniejszeniem skutków wypadków, w porównaniu do zderzenia pojazdu bezpośrednio przeszkodą Przykłady segmentowych osłon energochłonnych Prowerk-Alpina

26 3) osłony zabezpieczające stosowane są jako oznakowanie i zabezpieczenie rozgałęzień drogi. Mogą być stosowane dla oznaczenia obiektów i przeszkód znajdujących się na obrzeżach drogi. Mogą także służyć jako dodatkowe oznakowanie np. stanowisk poboru opłat na autostradach płatnych. Umożliwiają one wczesne dostrzeżenie zagrożenia - stanowiąc skuteczne ostrzeżenie przed najechaniem przez pojazdy samochodowe. Uwaga: osłony zabezpieczajace nie mają praktycznie żadnych właściwości energochłonnych i stąd nie mogą pełnić funkcji osłon energochłonnych. Przykłady osłon zabezpieczających Prowerk-Alpina

27 7. Urządzenia bezpieczeństwa ruchu drogowego stosowane przy robotach prowadzonych w pasie drogowym. Zabezpieczenie i oznakowanie robót drogowych powinno być dostosowane do występujących utrudnień na drodze, atakże zapewniać bezpieczeństwo uczestnikom ruchu drogowego. Urządzenia brd użyte do zabezpieczenia robót powinny być dobrze widoczne zarówno w dzień jak i w nocy. W przypadku zastosowania elementów odblaskowych, powinny być one widoczne w okresie od zmroku do świtu, co najmniej z odległości 150 m. Pojazd wykorzystywany przy robotach powinien być: wyposażony w lampę błyskowa widoczna co najmniej z odległości 500 m, przy dobrej przejrzystości powietrza, oznakowany pasami na przemian barwy białej i czerwonej o wymiarach 250 x 250 mm, na całej szerokości pojazdu. Konstrukcje wsporcze po umieszczeniu na nich urzadzeń powinny zapewniać stabilność. Osoby wykonujące czynności związane z robotami, powinny być ubrane w odzież barwy pomarańczowej lub żółtej i wyposażone w elementy odblaskowe.

28 1) Zapory drogowe stosuje się do wygradzania miejsc robót prowadzonych w pasie drogowym Zapora pojedyncza do wygradzania wzdłuż jezdni Zapora pojedyncza do wygradzania poprzecznego Zapora podwójna i potrójna do wygradzania robót na chodnikach, ciągach pieszych, pieszo-rowerowych lub ścieżkach rowerowych

29 2) Tablice kierujące przeznaczone są do oznaczania krawędzi: zawężonego pasa ruchu, zajętego lub zaniżonego (zawyzonego) pobocza, pasa awaryjnego lub dzielącego, pasa ruchu z załamaniami w planie. Tablice umieszcza się prostopadle do osi jezdni w odstępach nie większych 10 m w obszarze zabudowanym i 20 m poza obszarem zabudowanym. Tablice kierujące do oznaczania ograniczonej skrajni Tablice kierujące wysokie stosowane na początku wygrodzenia od strony nadjeżdżających pojazdów

30 3) Taśmy ostrzegawcze mogą być stosowane jedynie do wygradzania miejsc robót prowadzonych poza jezdnią w miejscach nie przeznaczonych do ruchu pojazdów oraz pieszych. Odległość taśmy od miejsc ruchu pojazdów lub pieszych powinna być 1,0 m. Wysokość zawieszenia taśmy: 0,9 1,2 m. Wygrodzenia taśmą jest dopuszczalne tylko przy wykopach do głębokości 0,5 m. Krótkotrwałe wygrodzenie obszarów drogi przez służby mundurowe mogą być wykonane taśmą z napisem np. POLICJA

31 4) Pachołki drogowe należy stosować do: wyznaczania skosów stopniowe zwężanie jezdni, wyznaczania toru jazdy pojazdów, prowadzenia robót krótkotrwałych i szybko postępujących, awaryjnego, doraźnego oznakowania miejsca niebezpiecznego na jezdni, oznaczenia podłużnego uskoku przy wykonywaniu nakładek bitumicznych, wygrodzeń wzdłuż jezdni powierzchni wyłączonych z ruchu, zabezpieczenia świeżo malowanych linii oznakowania poziomego, zabezpieczenia świerżo wykonywanych remontów cząstkowych, nie większych niż o powierzchni 1,0 m 2

32 5) Tablice uchylne z elementami odblaskowymi są wyposażone w punktowe elementy odblaskowe, stosuje się do tymczasowej organizacji ruchu dla uzupełnienia: linii oddzielających pasy o przeciwnych kierunkach ruchu, linii oddzielających pasy o tych samych kierunkach ruchu. Tablice powinny mieć konstrukcje podatną w celu zabezpieczenia przed zniszczeniem wskutek najechania pojazdu.

33 6) Separatory ruchu przeznaczone są do optycznego i fizycznego: rozdzielenia pasów o przeciwnych kierunkach ruchu, rozdzielenia pasów o tych samych kierunkach ruchu, oddzielenia pwsów dla pojazdów komunikacji zbiorowej, wyznaczenia toru jazdy pojazdów, zawężonych pasów ruchu, wyznaczania krawędzi jezdni, oraz przeciwdziałania nieporządanemu wjeżdżaniu na powierzchnie wyłączone z ruchu, ciągi piesze i rowerowe. Przykład separatora ciągłego Przykład separatora punktowego

34 7) Tablica ostrzegawcza

35 8) Tablice zamykająca służy do zamykania pasa ruchu podczas prowadzenia robót drogowych; są one mocowane na pojeździe. Pojazd, na którym umieszczona jest tablica, znajduje się na odcinka wyłączonego z ruchu, od strony nadjeżdżających pojazdów. Rozróżnia się dwie wielkości tablic: duża stosowana na drogach krajowych, mała stosowana na pozostałych drogach

36 9) Tablica wcześnie ostrzegająca

37 8. Urządzenia do ograniczenia prędkości pojazdów: progi zwalniające, progi podrzutowe. Urządzenia te można wyłącznie stosować w tych miejscach i natych odcinkach dróg, na których konieczne skuteczne jest ograniczenie prędkości ruchu pojazdów, jeśli inne metody nie mogą być stosowane lub ich skuteczność jest niewystarczająca. 1) Progi zwalniające są urządzeniami brd wykonanymi z zasady w formie wygarbienia. Progi zwalniające można stosować w obszarze zabudowanym, drogach lokalnych (L), dojazdowych (D), a wyjątkowo na drogach zbiorczych (Z). Niedopuszczalne jest stosowanie progów zwalniających na drogach: krajowych i wojewódzkich, miejskich drogach ekspresowych, ulicach klasy GP i P, wyjazdu straży pożarnej, pogotowia ratunkowego (bazy), po których odbywa się ruch autobusowy komunikacji zbiorowej, na łukach dróg.

38 Liniowy - listwowy próg zwalniający o ograniczonej prędkości przejazdu km/h Liniowy - płytowy próg zwalniający o ograniczonej prędkości przejazdu km/h

39 Kształt i wymiary progu zwalniającego o zmniejszonej szerokości w poprzecznym przekroju jezdni Przykłady progów zwalniających wyspowych

40

41 2) Progi podrzutowe można stosować poza drogami publicznymi: na obszarach o ograniczonej dostępności lub na obszarach zamkniętych (obszary osiedli tereny zakładowe, parkingi itp.), gdy konieczne jest ograniczenie prędkości do 5-8 km/h. przy wjazdach na parkingi, tereny zakładowe tereny jednostek użyteczności publicznej, jeżeli są tam zainstalowane urządzenia zamykające wjazd na teren. Na drogach publicznych dopuszcza się stosowanie progów podrzutowych na obszarach przejścia granicznego. Kształt i wymiary w przekroju poprzecznym Przykładowych progów podrzutowych

42 DZIĘKUJĘ PAŃSTWU ZA UWAGĘ