KARTA PRZEDMIOTU. 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Antropologia KOD S/I/st/5

Transkrypt

1 KARTA PRZEDMIOTU 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Antropologia KOD S/I/st/5 2. KIERUNEK: Sport 3. POZIOM STUDIÓW 1 : I stopień studia stacjonarne 4. ROK/ SEMESTR STUDIÓW: II rok/iv semestr 5. LICZBA PUNKTÓW ECTS: 4 6. LICZBA GODZIN: 15/30 7. TYP PRZEDMIOTU 2 : obowiązkowy 8. JĘZYK WYKŁADOWY: polski 9. FORMA REALIZACJI PRZEDMIOTU 3 : / 10. WYMAGANIA WSTĘPNE I DODATKOWE (np. przedmioty poprzedzające): Anatomia, Biologiczne uwarunkowania wysiłku sportowego. 1 Stacjonarny, niestacjonarny, e-learning 2 Obowiązkowy, fakultatywny. 3 Wykłady,, laboratoria, projekty, warsztaty, samodzielne prowadzenie zajęć przez studenta.

2 11. CEL PRZEDMIOTU: Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z przebiegiem procesów wzrastania i dojrzewania biologicznego dziewcząt i chłopców, zmiennością międzyosobniczą towarzyszącą rozwojowi oraz metodami oceny budowy ciała, które można wykorzystać w naborze, selekcji i kontroli efektów treningowych. 12. PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA 4 Odniesienie do kierunkowych efektów kształcenia (symbol) P_W01. Umie wyjaśnić funkcjonowanie biologiczne organizmu człowieka w rożnych fazach rozwoju. Rozumie znaczenie etapów rozwoju somatycznego i funkcjonalnego w ontogenezie w procesie nauczania czynności ruchowych. P_W02. Zna i rozumie miejsce człowieka w przyrodzie oraz znaczenie wpływu czynników środowiskowych i społeczno-ekonomicznych, jako modyfikatorów w różnych fazach życia człowieka. Zna i umie wyjaśnić uwarunkowania budowy ciała oraz podstawowe metody jego pomiaru. P_W03. Potrafi wyjaśnić pojęcia związane z rozwojem biologicznym i funkcjonalnym człowieka. Zna i rozumie funkcjonowania organizmu ludzkiego oraz podstawowe procesy zachodzące w organizmie człowieka w ontogenezie. P_U01. Potrafi prawidłowo zastosować podstawowe metody i techniki pomiarowe do oceny rozwoju fizycznego i motorycznego dzieci i młodzieży oraz wykorzystać ich do diagnozowania możliwości wysiłkowych organizmu i programowania obciążeń treningowych. K_W01 K_W08 K_W11 K_U07 Odniesienie do obszarowych efektów kształcenia (symbol) M1_W01 M1_W02 M1_W06 M1_W07 M1_W03 M1_W06 M1_W10 M1_U02 M1_U08 4 Efekty kształcenia w zakresie wiedzy (P_W), umiejętności (P_U) i kompetencji społecznych (P_K).

3 P_U02. Potrafi dobierać podstawowe metody badawcze oceny budowy ciała na potrzeby sportu dzieci i młodzieży. Umie diagnozować predyspozycje somatyczne oraz rozpoznawać talenty sportowe. P_U03. Potrafi dobrać formy aktywności fizycznej oraz obciążenia zajęć sportowych, pod kątem potrzeb rozwojowych człowieka oraz potrafi wytłumaczyć zależności i związki występujące pomiędzy nimi. Potrafi samodzielnie rozwiązywać sprecyzowane zadania o charakterze praktycznym w zakresie działalności sportowej. P_K02 Rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się zawodowego i o wykorzystywania nowych badań naukowych niezbędnych do uzyskania wyniku sportowego na wysokim poziomie. K_U10 K_U17 K_K01 K_K10 M1_U09 M1_U10 M1_U04 M1_U05 M1_U10 M1_K06 M1_K08 M1_K02 M1_K04 M1_K05 M1_K METODY OCENY EFEKTÓW KSZTAŁCENIA Symbol przedmiotowego efektu kształcenia Metody (sposoby) oceny Typ oceny Forma dokumentacji P_W01 egzamin pisemny podsumowująca praca pisemna P_W02 egzamin pisemny podsumowująca praca pisemna P_W03 egzamin pisemny podsumowująca praca pisemna P_U01 zaliczenie pisemne formująca praca pisemna P_U02 zaliczenie pisemne formująca praca pisemna P_U03 ocenianie ciągłe formująca dziennik zajęć prowadzącego ocenianie ciągłe formująca dziennik zajęć prowadzącego P_K02 ocenianie ciągłe formująca dziennik zajęć prowadzącego

4 14. TREŚCI PROGRAMOWE Treść zajęć 1. Definicje rozwoju fizycznego funkcjonalnego człowieka oraz antropologii. Podstawowe procesy rozwoju ontogenetycznego człowieka. 2. Okresy rozwojowe w ontogenezie: prenatalny, noworodka, niemowlęcy, wczesnego dzieciństwa, starszego dzieciństwa i dojrzewania płciowego, wieku dojrzałego i starzenia się. Charakterystyka somatyczna i motoryczna oraz czas trwania. 3. Tempo wzrastania dzieci i młodzieży w kolejnych okresach rozwoju ontogenetycznego. Skoki pokwitaniowe w cechach morfologicznych, przeciętne ich wartości oraz sekwencja występowania. Zmienność międzyosobnicza. 4. Objawy dojrzewania biologicznego oraz metody oceny wieku biologicznego. Sprawność fizyczna dziewcząt i chłopców o różnym tempie dojrzewania. Zmienność międzyosobnicza. 5. Związki pomiędzy wskaźnikami budowy ciała oraz zdolnościami motorycznymi. 6. Normy dla podstawowych cech somatycznych, motorycznych i czasu dojrzewania płciowego. Konstruowanie norm oraz sposoby ich wykorzystywania w treningu sportowym. 7. Zjawisko trendów sekularnych w cechach morfologicznych, zdolnościach motorycznych oraz dojrzewaniu płciowym. Akceleracja i retardacja. 8. Skład tkankowy ciała, a trening sportowy. Sprawność fizyczna chłopców i dziewcząt z nadwagą i otyłością. Zapobieganie przerostom tkanki tłuszczowej. 9. Wskaźnik masy ciała (BMI) jako metoda rekomendowana przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) do oceny niedowagi, nadwagi i otyłości dzieci, młodzieży oraz osób dorosłych. Normy otłuszczenia. Forma zajęć (liczba godz.) Symbol przedmiotowych efektów kształcenia P_W03, P_U01 P_W 01, P_K02 P_W01, P_W 03 P_U03 P_W01, P_W 02 P_W01, P_U02 P_W02, P_U01 P_W01, P_W 02 P_W03 P_W03, P_U0 P_K02 P_W03, P_U02

5 10. Metody oceny rozwoju funkcjonalnego u dzieci i młodzieży. Wykorzystanie wskaźników antropologicznych w sporcie. 11. Sport jako czynnik stymulujący rozwój fizyczny dzieci i młodzieży. Uwarunkowania rozwoju fizycznego, motoryczności oraz dojrzewania biologicznego. 12. Morfologiczne kryteria doboru i selekcji w sporcie. Predyspozycje do osiągania wysokich rezultatów sportowych. 13. Typy somatyczne zawodników uprawiających indywidualne dyscypliny sportu. 14. Typy somatyczne sportowców trenujących zespołowe gry sportowe z uwzględnieniem pozycji na boisku. 15. Kryteria somatyczne w naborze i selekcji do wybranych dyscyplin sportu z uwzględnieniem faz rozwoju. 1. Techniki pomiarowe ciała człowieka oraz zdolności motorycznych. Antropometria: definicja antropometrii i jej działy, punkty antropometryczne, linie i płaszczyzny ciała, instrumentarium. 2. Pomiary antropometryczne - praktyczne wykonywanie pomiarów ciała. 3. Pomiary antropomotoryczne - praktyczne wykonywanie pomiarów rozwoju funkcjonalnego człowieka. 4. Wskaźniki antropometryczne omówienie, obliczanie i interpretacja własnych wartości wskaźników antropometrycznych. 5. Określanie wielkości trendów sekularnych i różnic środowiskowych - wykreślanie krzywych wzrastania oraz sprawności fizycznej dzieci i młodzieży oraz wyliczanie trendów sekularnych z uwzględnieniem różnic genetycznych i środowiskowych. 6. Praktyczne zastosowanie norm rozwojowych - ocena rozwoju fizycznego i motorycznego dzieci i młodzieży z wykorzystaniem: siatek centylowych, tablic Pirqeta i skali punktowej T. P_W03, P_U02 P_W02, P_W03 P_W02, P_U01 P_U02 P_W02, P_U02 P_W02, P_U02 P_W01, P_W02 P_U02, K_K01 P_W02, P_U01 P_U01, P_K02 K_K01 P_U01, P_K02 K_K01 P_U03, P_K02 P_K02

6 7. Praktyczne wykorzystanie kryteriów BMI do oceny niedowagi, nadwagi i otyłości u dzieci i młodzieży oraz wykreślanie diagramów spraw sprawności fizycznej uczniów z nadwagą i otyłych. 8.Metody oceny wieku biologicznego - omówienie i praktyczne określanie wieku biologicznego dzieci w oparciu o metodę wieku wtórnych cech płciowych. Wyznaczanie poziomu cech somatycznych i zdolności motoryczny uczniów o odmiennym tempie dojrzewania. 9. Ocena rozwoju fizycznego i motorycznego sprawdzian z praktycznej oceny rozwoju dziecka na podstawie poznanych metod zaliczenie. 10. Prognozowanie dorosłej wysokości ciała omówienie metod oraz szacowanie ostatecznej wysokości ciała na podstawie kart badań. 11. Ocena predyspozycji do osiągania wysokich rezultatów sportowych z uwzględnieniem grup wzorcowych omówienie i praktyczna ocena (metoda Milicerowej i Perkala). 12. Metody oceny budowy ciała omówienie i ocena własnej budowy ciała metodami: Sheldona w modyfikacji Heath i Carter oraz Wankego. 13. Metody oceny składu tkankowego ciała omówienie oraz szacowanie ilości tłuszczu i beztłuszczowej masy ciała oraz masy mięśniowej. 14. Sprawność fizyczna osób o zróżnicowanym typie budowy ciała i składzie tkankowym ciała wykreślanie typów motorycznych. 15. Ocena predyspozycji somatycznych i motorycznych dziecka do trenowania wybranej dyscypliny sportu zaliczeniepraktyczne. P_W02, P_U03 P_K02, P_K02 P_U03 P_U01, P_U03 P_K02 P_U01, P_U03 P_U01, P_U03

7 15. NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE: 1. Antropometryczne instrumenty pomiarowe. 2. Analizator składu tkankowego ciała. 3. Filmy dydaktyczne. 4. Taśmy metryczne. 5. Stopery 16. WARUNKI ZALICZENIA: Obecność na ch, zaliczenie praktyczne oceny rozwoju dziecka oraz naboru i selekcji w wybranych dyscyplinach sportu, egzamin. 17. PRZYKŁADOWE ZAGADNIENIA: a) Wymień i opisz fazy rozwoju somatycznego i motorycznego człowieka. b) Opisz zmienność międzyosobnicza w dojrzewaniu dziewcząt i chłopców. c) Opisz wpływ budowy ciała na sprawność fizyczną. d) Na podstawie norm rozwojowych oceń rozwój fizyczny i funkcjonalny dziecka. e) Wylicz typ budowy oraz skład tkankowy ciała. f) Oszacuj ostateczną wysokość ciała dziecka.

8 18. LITERATURA PODSTAWOWA I UZUPEŁNIAJĄCA: 1. Charzewski J. (red.).(1999). Antropologia. AWF Warszawa. 2. Łaska-Mierzejewska T. (red.) (1997). Zeszyt do ćwiczeń z antropologii. AWF Warszawa. 3. Łaska-Mierzejewska T.(2003). Antropologia sportowa. AWF Warszawa. 4. Malinowski A., Bożiłow W.(1997). Podstawy antropometrii. Metody, techniki, normy. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa-Łódź. 5. Malinowski A., Strzakło S.(1999). Antropologia. Łódź. 6. Osiński W.(2000). Antropomotoryka. Wydawnictwo Naukowe AWF Poznań. 7. Pilicz S.(1997). Pomiar ogólnej sprawności fizycznej. AWF, Warszawa. 8. Saczuk J., Wilczewski A., Wasiluk A.(2008). Rozwój fizyczny i sprawność fizyczna dziewcząt oraz chłopców z województwa podlaskiego (charakterystyka i normy rozwoju). ZWWF Biała Podlaska. Monografie i Opracowania s. 9. Wilczewski A., Chaliburda I., Saczuk J.(2011). Antropomotoryka Przewodnik do ćwiczeń. PZWL, Warszawa. 10. Wolański N.(2005). Rozwój biologiczny człowieka. PWN, Warszawa.

9 Zajęcia wymagające udziału prowadzącego Samokształcenie 19. OBCIĄŻENIE PRACĄ STUDENTA Forma aktywności a) Realizacja przedmiotu: Liczba godzin na zrealizowanie aktywności w semestrze 15 b) Realizacja przedmiotu: 30 c) Realizacja przedmiotu: laboratoria 0 d) Egzamin 2 e) Inne godziny kontaktowe z nauczycielem 10 Łączna liczba godzin zajęć realizowanych z udziałem prowadzącego (pkt. a +b + c + d + e) f) Przygotowanie się do zajęć g) Przygotowanie się do zaliczeń/kolokwiów 15 h) Przygotowanie się do egzaminu/zaliczenia 15 końcowego i) Wykonanie zadań poza uczelnią 0 Łączna liczba godzin zajęć realizowanych we własnym zakresie (pkt. f + g +h + i) Razem godzin 100 (zajęcia z udziałem prowadzącego + samokształcenie) Liczba punktów ECTS PROWADZĄCY PRZEDMIOT (IMIĘ, NAZWISKO, ADRES , KATEDRA, ZAKŁAD, NR POKOJU) 1. Dr Jerzy Saczuk jerzy.saczuk(katedra Wychowania Fizycznego, Zakład Żywienia i Rozwoju Biologicznego Człowieka, Pokój 237) 2. Dr Agnieszka Wasiluk agnieszka.wasiluk@awf-bp.edu.pl (Katedra Wychowania Fizycznego, Zakład Antropologii i Antropomotoryki, pokój 237)