PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2015/2016 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY

Transkrypt

1 PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2015/2016 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY 1. NAZWA PRZEDMIOTU : ZNACZENIE RELACJI LEKARZ PACJENT W PROCESIE ZMAGANIA SIĘ Z CHOROBĄ SOMATYCZNĄ GRUPA BALINTA 2. NAZWA JEDNOSTKI (jednostek ) realizującej przedmiot: Zakład Psychologii Klinicznej 3. Adres jednostki odpowiedzialnej za dydaktykę: Adres: Collegium Stomatologicum, ul. Bukowska 70 Tel. /Fax: , fax Strona WWW: psychologia@ump.edu.pl 4. Kierownik jednostki: Dr hab. Ewa Mojs, prof. UM 5. Osoba zaliczająca przedmiot w E indeksie z dostępem do platformy WISUS dr Bogusław Stelcer 6. Osoba odpowiedzialna za zajęcia fakultatywne z dostępem do platformy WISUS do list studentów Nazwisko: dr Bogusław Stelcer Tel. kontaktowy: (61) Możliwość kontaktu: poniedziałek, godz. 9:30 11:30, Coll. Stom. E104 stelcer@ump.edu.pl

2 7. Miejsce przedmiotu w programie studiów: Rok: III i IV Semestr: zimowy i letni 8. Liczba godzin ogółem : liczba pkt ECTS: Jednostki uczestniczące w nauczaniu przedmiotu Semestr zimowy liczba godzin W Ć Ćwiczenia kategoria S 15 Razem: 15 Jednostki uczestniczące w nauczaniu przedmiotu Semestr letni liczba godzin W Ć Ćwiczenia kategoria S 15 Razem: Cel nauczania przedmiotu Celem zajęć fakultatywnych jest zapoznanie studentów z uwarunkowaniami procesu komunikowania się z chorym somatycznie i jego rodziną. Student uczestniczący w zajęciach pozna podstawowe zasady prowadzenia rozmowy z chorym, w szczególności: - przekazywania niepomyślnych informacji - radzenia sobie z trudnymi emocjami pacjenta - zasad rozmowy z rodziną chorego - rozumienia własnych reakcji w kontakcie z chorym. Niniejsze cele realizowane będą w oparciu o zapoznanie ze złożonością problemów psychologicznych człowieka chorego z wykorzystaniem w tym celu interwencji i metod psychoterapeutycznych. Poznanie kluczowe techniki psychoanalizy, neopsychoanalizy, terapii behawioralnej, podejścia poznawczego oraz podejścia humanistycznoegzystencjalego w kontakcie z chorym somatycznie. Efekt kształcenia umiejętności i kompetencje: Student nabędzie umiejętności rozpoznawania własnych postaw i wartości. Podniesie repertuar swych umiejętności społecznych w tym słuchania, stosowania komunikatów werbalnych i niewerbalnych, rozpoznawania i rozwiązywania sytuacji problemowych. Po zajęciach student posiądzie wiedzę dotyczącą złożoności problemów psychologicznych człowieka chorego oraz otaczającej go rodziny.

3 10.SYLABUS EFEKTYWNE KOMUNIKOWANIE SIĘ Z PACJENTEM I JEGO RODZINĄ W KONTEKŚCIE CHOROBY SOMATYCZNEJ Zajęcia wynikają z konieczności i zapotrzebowania na rozwój umiejętności komunikowania w procesie leczenia. Nie ma bowiem leczenia bez interakcji pomiędzy leczącym i leczonym. Zajęcia będą obejmowały część wykładową i warsztatową. W części wykładowej omówione zostaną zasady budowania poprawnego kontaktu z chorym. Zaprezentowane zostaną techniki i metody czynienia proces tegoż kontaktu efektywnym, czyli dającym zadowolenie obu stronom procesu interakcji i gwarancję rozpoznania i zrozumienia natury problemu pacjenta. W części warsztatowej studenci będą mogli przećwiczyć własne umiejętności interpersonalne w ramach tzw. Grup Balinta. Warsztaty oparte są na metodzie Michaela Balinta i stwarzają studentom możliwość poznania ukrytych motywów własnego postępowania jak i źródeł trudności, jakie mogą się pojawiać w relacji lekarz-pacjent. Studenci pracują w małych grupach, wykorzystując własne doświadczenia w kontaktach z pacjentami. Każda z sesji balintowskiej opiera się na materiale wniesionym do grupy poprzez jednego z jej uczestników i wynika z jego/jej doświadczenia. Grupy Balinta nie są klasycznym konsylium lekarskim, nie służą omawianiu diagnostyki ani terapii, uczestnicy zajmują się relacją psychologiczną zaistniałą we współpracy lekarza z pacjentem. Jej istotą jest analiza relacji między lekarzem a pacjentem w środowisku wspierającym i nieoceniającym. Grupy Balinta wpisują się w wieloletnią historię edukacji medycznej, w sposób szczególny skierowanej do lekarzy pierwszego kontaktu. Podkreślają znaczenie zrozumienia i świadomości swego stylu budowania kontaktu, charakteru, systemu wartości, preferencji etc. Podstawowym celem grup Balintowskich jest obserwacja czynników interakcji obecnych w relacji leczenia. Grupa wykracza w swej analizie poza diadę lekarz pacjent, uwzględniając znaczenie czynników organizacyjnych i systemowych. Celem jest głębsze zrozumienie swej osoby jak i chorego. Ogólne przedmiotowe cele kształcenia obejmują: Doskonalenie umiejętności komunikacyjnych w nawiązywaniu i podtrzymywaniu kontaktów Rozwój empatii u uczestników Zrozumienie roli lekarza i pacjenta w procesie leczenia Podnoszenie jakości pracy lekarza Zdobycie umiejętności dostrzegania związku pomiędzy stanem emocjonalnym pacjenta a jego sytuacją zdrowotną (pogłębianie umiejętności oceny zależności psychosomatycznych) Zrozumienie złożoności zachowania pacjenta w jego chorobie Rozpoznanie i uświadomienie sobie własnych uczuć w kontakcie z pacjentem, ograniczenie blokad emocjonalnych utrudniających budowanie prawidłowych relacji. Przeciwdziałanie syndromowi wypalenia zawodowego

4 11.Tematyka poszczególnych ćwiczeń i seminariów Seminaria - Semestr zimowy Seminarium 1. Seminarium 2. Seminarium 3. Seminarium 4. Seminarium 5. Tematyka seminariów Wyznaczniki efektywnego komunikowania się w kontekście leczenia szpitalnego. Sytuacje problemowe w opiece medycznej Kompetencje pomagającego i rozwój umiejętności interpersonalnych. Założenia grup Balinta. Imię i nazwisko osoby prowadzącej zajęcia Seminarium 6. Seminarium 7. Seminarium 8. Seminarium 9. Seminarium 10. Seminaria - Semestr letni Tematyka seminariów Wyznaczniki efektywnego komunikowania się w kontekście leczenia szpitalnego. Sytuacje problemowe w opiece medycznej Kompetencje pomagającego i rozwój umiejętności interpersonalnych. Założenia grup Balinta. Imię i nazwisko osoby prowadzącej zajęcia 12. Organizacja zajęć: Zajęcia fakultatywne odbywają się : (proszę wpisać dni tygodnia oraz rozpisać dokładnie godziny w każdym dniu zajęć) Aktualny podział grupy studenckiej na stronie internetowej jednostki : (proszę wpisać)

5 REGULAMIN ZAJĘĆ: Student zobowiązany jest do uczestniczenia w zajęciach, każda nieobecność wymaga usprawiedliwienia u osoby prowadzącej. Warunkiem zaliczenia zajęć jest zdanie zaliczenia pisemnego wykazującego, że student opanował fundamentalne treści teoretyczne. PROGRAM ZAJĘĆ: Wyznaczniki efektywnego komunikowania się w kontekście leczenia szpitalnego. - pomoc dla chorych i ich rodzin - bariery i ograniczenia efektywnego komunikowania się z pacjentem i rodziną - sposoby pogłębiania wzajemnego zrozumienia Sytuacje problemowe w opiece medycznej: - przekazywanie niepomyślnych informacji - zmowa milczenia - radzenie sobie z trudnymi sytuacjami - radzenie sobie z trudnymi i skrajnymi emocjami pacjenta Kompetencje pomagającego i rozwój umiejętności interpersonalnych Zajęcia warsztatowe: Grupa uczestników liczy osób, jedna sesja trwa ok. 90 min. Studentów zachęca się do przedstawiania własnych doświadczeń z kontaktu z tzw. trudnymi pacjentami, przy czym trudności te leżeć mogą zarówno po stronie samego pacjenta (specyfika choroby, osobowość pacjenta), czy lekarza (własne doświadczenia, osobowość). Po prezentacji pracę zaczyna reszta członków grupy, starając się dostrzec i nazwać to wszystko, co zaistniało w rzeczywistej relacji student-pacjent. Sesja kończy się podsumowaniem przez prowadzącego. W czasie trwania ćwiczeń przewiduje się dwie sesje. PROGRAM NAUCZANIA Wymagania wstępne: brak Przygotowanie do zajęć: zaznajomienie się z polecaną literaturą Wymagania końcowe: aktywne uczestnictwo a zajęciach warsztatowych, zaliczenie testu wiedzy

6 13.Kryteria zaliczenia przedmiotu: Zaliczenie kryterium zaliczenia Test wiedzy 14. Literatura: Zalecana literatura: 1. Wasilewski B., Engel L., (2011). Grupowy Trening Balintowski, Teoria i zastosowanie. Eneteia Wydawnictwo IPS Mojs E., Skommer M., Stelcer B. [red.] Elementy Psychologii Ogólnej i Klinicznej, Poznań Barański J., Waszyński E., Steciwko A., Komunikowanie się Lekarza z Pacjentem. Astrum Wrocław, Macarto L., Rocchi M., Komunikacja w Relacjach Niesienia Pomocy, Wydawnictwo WAM Luban-Plozza B. (red.) Zaburzenia psychosomatyczne w praktyce lekarskiej. WL PZWL, Warszawa, Balint M., The Doctor His Patient and the Illness, Pitman, London Hebanowski N., Kliszcz J., Trzeciak B., Poradnik komunikowania się lekarza z pacjentem, PZWL, Warszawa Podpis osoby odpowiedzialnej za nauczanie przedmiotu lub koordynatora