(96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego:

Transkrypt

1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: (13) T3 (1) Int. Cl. 7 F16K11/087 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (97) O udzieleniu patentu europejskiego ogłoszono: Europejski Biuletyn Patentowy 200/1 EP B1 (4) Tytuł wynalazku: Zawór, zwłaszcza zawór parowy (30) Pierwszeństwo: DE (43) Zgłoszenie ogłoszono: Europejski Biuletyn Patentowy 200/17 (4) O złożeniu tłumaczenia patentu ogłoszono: Wiadomości Urzędu Patentowego /2006 (73) Uprawniony z patentu: Karl Weinhold, Neuss, DE PL/EP T3 (72) Twórca (y) wynalazku: Karl Weinhold, Neuss, DE (74) Pełnomocnik: Polservice Kancelaria Rzeczników Patentowych Sp. z o.o. rzecz. pat. Alicja Rogozińska Warszawa skr. poczt. 33 Uwaga: W ciągu dziewięciu miesięcy od publikacji informacji o udzieleniu patentu europejskiego, każda osoba może wnieść do Europejskiego Urzędu Patentowego sprzeciw dotyczący udzielonego patentu europejskiego. Sprzeciw wnosi się w formie uzasadnionego na piśmie oświadczenia. Uważa się go za wniesiony dopiero z chwilą wniesienia opłaty za sprzeciw (Art. 99 (1) Konwencji o udzielaniu patentów europejskich).

2 84P20604PL00 Przedmiotem niniejszego wynalazku jest zawór, zwłaszcza zawór parowy, z obudową, do której uchodzi króciec wlotowy, króciec wylotowy i spust redukujący ciśnienie, z osadzonym obrotowo, kulistym elementem zamykającym, który jest poruszany ręczną dźwignią, przy czym w pozycji zamkniętej króciec wylotowy jest połączony ze spustem redukującym ciśnienie (pozycja zamknięta). Zawór o cechach zdefiniowanych w części nieznamiennej zastrzeżenia 1 jest znany z DE-U Takie zawory, nazywane również kurkami parowymi, stosowane są zwłaszcza przez przemysł chemiczny i znane oraz dostępne w licznych wariantach. Chociaż konstrukcje z redukcją ciśnienia już stanowią pewne udoskonalenie o tyle, że pozwalają pozbyć się resztkowego ciśnienia pary, 1 występującego nadal w przewodzie po zamknięciu głównego przelotu, wada tego rozwiązania technicznego polega na tym, że trzeba usunąć pozostały w przewodach kondensat względnie wodę, co jest kłopotliwe. W tym celu trzeba na przykład przez dodatkowy kurek wdmuchiwać do przewodu sprężone 20 powietrze, aby usunąć kondensat lub wodę z przewodów pozbawionych pary. Właśnie w miesiącach zimowych przewody mogą się zatykać wskutek tworzenia lodu z kondensatu względnie wody, co stwarza konieczność udoskonalenia konstrukcji pod tym względem. 2 Znany zawór kulowy jest opisany w DE U1. Znany zawór kulowy ma obudowę, w której mieści się w zasadzie kulisty korpusu zaworu. W obudowie przewidziany

3 2 jest biegnący prostoliniowo pomiędzy dwoma usytuowanymi współosiowo przyłączami przelot, który w pierwszym położeniu korpusu zaworu można otworzyć, zaś w drugim położeniu korpusu zaworu można zamknąć. W tym znanym zaworze trzpień zawiasowy, ruchomy sprężyście w kierunku promieniowym, jest unieruchomiony za pomocą kołka zabezpieczającego na elemencie przegubowym, w którym urządzenie zatrzaskowe nie może się już przemieszczać w kierunku promieniowym do wewnątrz. Znane rozwiązanie 10 opisuje wprawdzie zawór prosty i tani do wykonania, jednak również tutaj trzeba usunąć kondensat względnie wodę, zalegającą w przewodach, co wymaga dodatkowych nakładów. Celem wynalazku jest zatem takie ukształtowanie i udoskonalenie wymienionego na wstępie i bliżej opisanego 1 zaworu, aby przy zachowaniu prostej konstrukcji podłączone doń przewody elastyczne lub rurowe można było przedmuchiwać powietrzem w celu niezawodnego usunięcia kondensatu względnie wody, nadal znajdujących się w przewodach, bez konieczności rezygnacji z korzyści, jaką daje redukcja 20 ciśnienia. Zadanie to rozwiązano według wynalazku tak, że do obudowy uchodzi ponadto wlot powietrza oraz że kulisty element zamykający może być obracany o więcej niż 90 o i jest tak zbudowany, że po ruchu zamykającym o 90 o element 2 zamykający przy zamkniętym zaworze jest nadal obracalny w kierunku zamykania, aż do chwili gdy króciec wylotowy przy ponownie zamkniętej redukcji ciśnienia zostanie połączony z wlotem powietrza (położenie wydmuchowe).

4 3 W wynalazku wykorzystano wiedzę, że przy użyciu jednej armatury można usunąć niepożądane pozostałości z przyłączonych przewodów, jeżeli oprócz obu znanych położeń (położenia otwartego i położenia zamkniętego) zawór można przestawić jeszcze w trzecie położenie (położenie wydmuchowe). W tym celu przewidziano, że następuje dalszy obrót o kąt od 20 o do 4 o, zwłaszcza 30 o. Aby przy zamykaniu zaworu, czyli na przykład odłączaniu dopływu pary, zawór nie był ustawiany 10 bezpośrednio w położeniu wydmuchowym, w innej postaci wykonania wynalazku przewidziano, że dźwignia w swym położeniu zamkniętym jest zatrzaskiwalna z obudową pod działaniem sprężyny. W ten sposób eliminuje się ponadto możliwość niezamierzonego otwarcia zaworu w obu kierunkach. 1 Aby mimo dużego ruchu obrotowego zapewnić pozostawanie kulistego elementu zamykającego w centralnym ustawieniu, zapewniającym szczelne działanie wszystkich przyłączy, kulisty element zamykający jest w kolejnej korzystnej postaci wykonania wynalazku podwójnie ułożyskowany. 20 Od strony króćca wlotowego, spustu redukującego ciśnienie i wlotu powietrza kulisty element zamykający jest uszczelniony poszczególnymi sprężynowymi pierścieniami uszczelniającymi. Prowadzenie pierścieni uszczelniających od strony spustu redukującego ciśnienie i od strony wlotu 2 powietrza odbywa się za pomocą żeber odlanych w kulistym elemencie zamykającym. Jako sprężynowe pierścienie uszczelniające stosuje się korzystnie takie pierścienie ze zbrojonego włóknem szklanym tworzywa sztucznego, zwłaszcza

5 4 policzterofluoroetylenu. Stosowane sprężyny mogą być zarówno sprężynami śrubowymi, jak też krążkowymi. W innej postaci wykonania wynalazku przewidziano, że kulisty element zamykający jest wykonany z chromowanego na twardo odlewu. Ta postać wykonania ma szczególne zalety, aby w kulistym elemencie zamykającym można było korzystnie wykonywać wymagane różne kształty kanałów. Wreszcie obudowa zaworu jest korzystnie wykonana ze stali stopowej. Wynalazek jest poniżej objaśniony na podstawie 10 przedstawiającego tylko jeden korzystny przykład wykonania rysunku, na którym opisano szczegółowo także działanie zaworu według wynalazku. Na rysunku fig. 1 przedstawia zawór według wynalazku w widoku z boku, 1 fig. 2 fig. 3 zawór z fig. 1 w przekroju pionowym wzdłuż linii II-II, zawór według wynalazku w widoku z góry, fig. 4 zawór według wynalazku z fig. 1 w pozycji otwartej, w częściowym przekroju, 20 fig. zawór według wynalazku z fig. 1 w pozycji zamkniętej, w częściowym przekroju, oraz fig. 6 zawór według wynalazku z fig. 1 w położeniu wydmuchowym, w częściowym przekroju. Zawór według wynalazku jest przedstawiony na fig. 1 w 2 widoku z boku. Zawór ma przede wszystkim obudowę 1, w którą wkręcony jest króciec wlotowy 2, który w przedstawionym i korzystnym przykładzie wykonania jest skręcony z kołnierzem

6 3, i króciec wylotowy 4. Z boku widoczny jest wystający spust redukujący ciśnienie, który w znany sposób jest przeznaczony do tego, by zawór w jego położeniu zamkniętym tak przełączać, aby podłączony do króćca wylotowego 4 (nie przedstawiony) przewód wylotowy został połączony z spustem redukującym ciśnienie, dzięki czemu ciśnienie pary, panujące ewentualnie nadal w przewodzie, mogło ulegać redukcji nawet przy zamkniętym zaworze. Zamiast kołnierza 3 i zaopatrzonego w gwint króćca wylotowego 4 można 10 przewidzieć także inne dowolne połączenia, takie jak złączki lub temu podobne. Zawór może być również wspawany bezpośrednio w przewód rurowy. Zawór jest uruchamiany dźwignią 6 w postaci dźwigni ręcznej, pozostającej w połączeniu czynnym z kulistym 1 elementem zamykającym 7, jak widać na fig. 2. W przedstawionym i korzystnym przykładzie wykonania element zamykający 7 jest podwójnie ułożyskowany za pomocą dwóch łożysk 8 i 9 na przeciwległych w odniesieniu do średnicy stronach, aby jego położenie było dokładnie zdefiniowane we 20 wszystkich położeniach. Z fig. 2 wynika ponadto, że do obudowy 1 uchodzi również wlot 10 powietrza, który z kolei ma postać gwintowanego króća. Jasne jest, że wszystkie wkręcone w obudowę 1 złączki względnie króćce są zaopatrzone w odpowiednie, nie opisane bliżej uszczelki. 2 Na fig. 3 ukazany jest zawór według wynalazku w widoku z góry, przy czym dźwignia 6 znajduje się w położeniu otwartym. W korzystnym przedstawionym przykładzie wykonania dźwignia 6 jest w swym położeniu zamkniętym, zaznaczonym jedynie linią punktową, zatrzaskiwalna z obudową 1. W tym

7 6 celu dźwignia 6 ma przesunięty w bok względem nie zaznaczonego bliżej środka obrotu, zaopatrzony w uchwyt kołek 11, osadzony przesuwnie w kierunku wzdłużnym z pewnym luzem. Przy osiągnięciu położenia zamkniętego kołek 11 wpada w znajdujący się w zamocowanej na obudowie 1 blasze 12 otwór 13, który jest szczególnie dobrze widoczny na fig. 3. Ponieważ zawór według wynalazku może być zamontowany także w innym położeniu, inna postać wykonania wynalazku przewiduje, że kołek 11 może być również wspomagany 10 sprężyną, aby we wszystkich okolicznościach powodować odpowiednie zatrzaskiwanie dźwigni w położeniu zamkniętym. Dźwignię 6 można dopiero po ręcznym odblokowaniu poprzez uruchomienie kołka 11 ustawić ponownie w położeniu otwartym. 1 Wreszcie na fig. 3 widoczne jest trzecie położenie dźwigni 6, mianowicie położenie wydmuchowe według wynalazku. Połączony z przewodem sprężonego powietrza wlot 10 powietrza do obudowy 1 i króciec wylotowy 4 są tutaj połączone z podłączonym do niego (nie przedstawionym) 20 przewodem, dzięki czemu przy zamkniętym dopływie pary przewód można wydmuchiwać. Działanie zaworu według wynalazku jest poniżej objaśnione na podstawie przekrojów ukazanych na fig. 4 do 6. Przy otwartym zaworze odcinającym, czyli położeniu 2 zaworu według wynalazku odpowiednio do fig. 4, para płynąca przez króciec wlotowy 2 przechodzi bez przeszkód przez środkowy i nie oznaczony bliżej otwór kulistego elementu zamykającego 7 do przewodu, dołączonego do króćca wylotowego 4. Zarówno spust redukujący ciśnienie, jak też

8 7 wlot 10 powietrza są w tym położeniu zamknięte. Uruchomienie dźwigni 6, a tym samym kulistego elementu zamykającego 7, o 90 o powoduje zamknięcie głównego przelotu, jak przedstawiono na fig.. Przez usytuowane w kulistym elemencie zamykającym 7 otwory 7A i 7B króciec wylotowy 4 i spust redukujący ciśnienie są jednak połączone ze sobą, w związku z czym pozostałość pary pod ciśnieniem, znajdującj się w przewodzie, może się ulatniać przez spust redukujący ciśnienie. W tym położeniu 10 dźwignia 6 jest zatrzaśnięta z obudową 1. Jeżeli teraz po odpowiednim odblokowaniu dźwignia 6 zostanie dalej obrócona w kierunku zamykania, wówczas zawór znajduje się w swym położeniu wydmuchowym, jak przedstawiono na fig. 6. Podłączony do wlotu 10 powietrza 1 (nie przedstawiony) przewód sprężonego powietrza można teraz wykorzystać do wydmuchiwania przewodów podłączonych do zaworu. Powietrze płynie przy tym przez otwór 7C w kulistym elemencie zamykającym 7 i przedostaje się dalej przez otwór 20 7A i odpowiednie, jedynie zaznaczone, poszerzenie do króćca wylotowego 4 i podłączonych do niego przewodów. Zarówno króciec wlotowy 2, jak też spust redukujący ciśnienie są przy tym zamknięte, w związku z czym cały podłączony przewód można przez zawór napełnić powietrzem i wydmuchać. 2 Gdy proces ten zostanie zakończony, wówczas dźwignię 6 obraca się z powrotem w położenie ukazane na fig., w którym otwarty zostaje jeszcze spust redukujący ciśnienie i króciec wylotowy 4. Przez ponowne zatrzaśnięcie dźwignia 6 zostaje zablokowana w tym położeniu zamkniętym, co

9 8 powoduje zamknięcie zarówno podłączonego do króćca wlotowego wlotu 2 pary, jak też podłączonego do wlotu 10 powietrza przewodu sprężonego powietrza. Zawór według wynalazku ma tę zaletę ekonomiczną, że nie są potrzebne żadne dodatkowe urządzenia, aby wyeliminować wady występujące w stanie techniki. Przy użyciu jednej armatury można zatem wykonywać dwie różne funkcje. WEINHOLD, Karl Pełnomocnik:

10 84P20604PL00 Zastrzeżenia patentowe 1. Zawór, zwłaszcza zawór parowy, z obudową, do której uchodzi króciec wlotowy, króciec wylotowy i spust redukujący ciśnienie, z osadzonym obrotowo, kulistym elementem zamykającym, który jest poruszany dźwignią, zwłaszcza dźwignią ręczną, przy czym w pozycji zamkniętej króciec wylotowy jest połączony ze spustem redukującym ciśnienie, znamienny tym, że do obudowy (1) uchodzi ponadto wlot (10) powietrza oraz że kulisty element zamykający (7) może być obracany o więcej niż 90 o i jest tak zbudowany, że po ruchu zamykającym o 90 o element zamykający (7) przy zamkniętym zaworze jest nadal obracalny w kierunku zamykania, aż do chwili gdy króciec wylotowy (4) przy ponownie zamkniętej redukcji ciśnienia zostanie połączony z wlotem (10) powietrza. 2. Zawór według zastrz. 1, znamienny tym, że następuje dalszy obrót w położenie wydmuchowe o kąt od 20 o do 4 o. 3. Zawór według zastrz. 2, znamienny tym, że następuje dalszy obrót w położenie wydmuchowe o kąt 30 o. 4. Zawór według jednego z zastrz. 1 do 3, znamienny tym, że dźwignia (6) w swym położeniu zamkniętym jest zatrzaskiwalna z obudową.. Zawór według zastrz. 4, znamienny tym, że zatrzaskiwanie następuje pod działaniem sprężyny. 6. Zawór według jednego z zastrz. 1 do, znamienny tym, że kulisty element zamykający (7) ma podwójne łożyska (8, 9).

11 2 7. Zawór według jednego z zastrz. 1 do 6, znamienny tym, że kulisty element zamykający (7) jest od strony króćca wlotowego (2), spustu () redukującego ciśnienie i wlotu (10) powietrza uszczelniony poszczególnymi sprężynowymi pierścieniami uszczelniającymi (14, 1, 16). 8. Zawór według zastrz. 7, znamienny tym, że do prowadzenia pierścieni uszczelniających (1, 16) od strony spustu () redukującego ciśnienie i od strony wlotu (10) powietrza przewidziane są żebra odlane w kulistym elemencie zamykającym (7). 9. Zawór według zastrz. 7 albo 8, znamienny tym, że pierścienie uszczelniające (14, 1, 16) są wykonane ze zbrojonego włóknem szklanym tworzywa sztucznego, zwłaszcza policzterofluoroetylenu. 10. Zawór według jednego z zastrz. 1 do 9, znamienny tym, że kulisty element zamykający (7) jest od strony króćca wylotowego (4) podparty pierścieniem dociskowym (17) ze stopu łożyskowego. 11. Zawór według jednego z zastrz. 1 do 10, znamienny tym, że kulisty element zamykający (7) jest wykonany z chromowanego na twardo odlewu. 12. Zawór według jednego z zastrz. 1 do 11, znamienny tym, że obudowa (1) jest wykonana ze stali stopowej. WEINHOLD, Karl Pełnomocnik:

12

13

14

15