Scenariusz zajęć terenowych

Transkrypt

1 Scenariusz zajęć terenowych Licencja CC: Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0) Autorka scenariusza i realizatorka lekcji: Kazimiera Atroszko Temat: Witamy na wiosennej łące. A. Wstęp Wprowadzenie merytoryczne: Przedmiotem zajęć będzie wycieczka na łąkę, która położona jest około 200 m od szkoły. Jest to teren gdzie występuje przyroda dzika, miejsce to jest nieużytkiem. Uczniowie wcześniej poznali pojęcie łąki, dowiedzieli się, że łąka jest środowiskiem życia wielu roślin i zwierząt. Omówiono jak wygląda łąka w poszczególnych porach roku, nie było to trudne ponieważ wszyscy uczniowie klasy czwartej mieszkają na wsi. Uczniowie wskazywali zależności pokarmowe między organizmami żyjącymi na łące. Omówiono zadania, które wykonywać będą uczniowie, nauczyciel przypomniał jak prawidłowo posługiwać się lupą. Dzieci obserwować będą rośliny, budowę kwiatów, zwierzęta, a szczególnie bogaty świat owadów. Należy zwrócić uwagę na szczegółową budowę rośliny, takie jak łodyga (okrągła, kanciasta, owłosiona), liście (kształt blaszki liściowej, ogonek, unerwienie, włoski parzące), kwiaty (liczba płatków, kolor). Ciekawe obserwacje zobaczyć można oglądając szczegóły budowy drobnych zwierząt (np. liczba odnóży, u owadów i pajęczaków). Przy pomocy atlasu zwierząt i roślin łąkowych oraz podręcznika rozpoznają i podają nazwy typowych organizmów łąki, podają ich znaczenie dla człowieka. Uwaga! Przypomnienie zasad poruszania się po drogach publicznych oraz zasady kulturalnego zachowania podczas pracy w grupie. Krótka pogadanka n/t stworzeń, które można spotkać na łące tj. szerszeni i pszczół, które mogą być zagrożeniem dla człowieka w przypadku użądlenia. Omówienie czym będziemy zajmować się podczas zajęć, podział klasy na grupy, przypomnienie jak dokonać obserwacji z użyciem lupy. Czas realizacji 2 godziny lekcyjne Cele ogólne: zaciekawienie światem przyrody, szczególnie przyrodą najbliższej okolicy,

2 dostrzeganie piękna najbliższej okolicy, nabycie umiejętności współpracy w grupie prowadzenie obserwacji roślin i zwierząt łąkowych i rozpoznawanie pospolitych organizmów z wykorzystaniem atlasów, prezentacja wyników na forum klasy, wyciąganie wniosków kształtowanie odpowiedzialności za środowisko Cele operacyjne: zna zasady zachowania się na drodze i stosuje się do nich zna warunki panujące na łące oraz charakterystyczne dla tego środowiska rośliny i zwierzęta - potrafi posługiwać się lupą potrafi wykonać prosty rysunek na podstawie obserwacji np. kształty łodygi, liścia -wymienia kilka owadów łąki przyczyniających się do zapylania (pszczoły, motyle, trzmiele) wyjaśnia pojęcia: trawa, siano, sianokosy omawia znaczenie łąki dla człowieka Elementy podstawy programowej kształcenia ogólnego: obserwuje i podaje nazwy typowych organizmów łąki podaje ich znaczenie dla człowieka podaje nazwy przyrządów stosowanych w poznawaniu przyrody (lupa) podaje przykłady wykorzystania zmysłów do prowadzenia obserwacji przyrodniczych (wzrok, węch, słuch)np. zapach kwiatów, wygląd łąki, głosy ptaków i owadów korzysta z różnych źródeł wiedzy o przyrodzie Materiały potrzebne do realizacji zajęć: atlasy, lupy, karty pracy, instrukcje dla grup, worki na śmieci, podręcznik, apteczka. B. Przebieg zajęć instrukcja dla nauczyciela Miejsce i czas zajęć. I. Faza wstępna. 1. Ze względów bezpieczeństwa zajęcia odbędą się z udziałem pracownika obsługi szkoły.

3 Zajęcia odbędą się na łące, jest to nieużytek, koszony tylko raz lub dwa razy do roku ze względów estetycznych. Łąka ponieważ jest terenem dzikim obfituje w barwny zestaw kwitnących roślin zmieniających w zależności od pory roku. Zajęcia realizowane będą ok 10 maja. Majowa łąka jest zielona, ponieważ trawy mają dużo świeżych liści, kłoszą się i zaczynają kwitnąć. Spotkamy tam kilka gatunków traw i podobnych do nich turzyc. W pierwszej połowie mają łąka jest żółta od kwitnącego mniszka lekarskiego, potem biała od dmuchawców. Inne rośliny to: firletki, jaskry o żółtych jakby polakierowanych kwiatkach, szczaw kwitnący na czerwono, koniczyna, stokrotka, jastrun, dzwonek rozpierzchły. Wśród kwiatów spotkamy owady: koniki polne, trzmiele, motyle. Na naszej łące szczególnie dużo będzie pszczół, ponieważ w pobliżu znajduje się duża pasieka stacjonarna. Częsty widok na łące to spacerujące bociany, które żywią owadami, myszami i żabami. W naszej wsi znajdują się obecnie 3 gniazda bocianie więc możemy je zobaczyć z bliska. 2. Nauczyciel przedstawia zadania do wykonania: uczniowie będą pracować w parach. Każdy uczeń w parze musi tak pracować aby miał możliwość obserwacji pod lupą, rysowania, szukania obiektów. Czas zajęć to 90 minut z uwzględnieniem czasu dojścia i powrotu szkoły. II. Faza realizacyjna. Uczniowie pracują samodzielnie w parach wg instrukcji, z zachowaniem zasad bezpieczeństwa. W każdej chwili nauczyciel jest do dyspozycji uczniów. Zadanie 1. Na podstawie ilustracji w podręczniku (str ), atlasu, rozpoznaj i podaj nazwy minimum 3 roślin i 3 zwierząt łąkowych. Zapisz nazwy w tabeli Rośliny łąkowe Zwierzęta łąkowe

4 Zadanie 2. Z użyciem lupy dokonaj obserwacji roślin, zwróć uwagę na szczegóły budowy roślin, takie jak: łodyga (okrągła, kanciasta, owłosiona), liście (kształt blaszki liściowej, ogonek, unerwienie) kwiaty (liczba płatków, kolor) Zapisz wyniki w tabeli: Organ oglądany Bez lupy Z lupą łodyga liść kwiat Zadanie 3. Z użyciem lupy dokonaj obserwacji szczegółowej budowy drobnych zwierząt bezkręgowych np. pszczoły, osy, pająka, motyla, biedronki, muchy (np. kształt i budowę skrzydeł, odnóży, budowa pajęczej sieci) zapisz wynik obserwacji: Zadanie 4. Za pomocą lupy dokonaj obserwacji liścia pokrzywy i włosków parzących, zapisz wynik swoich obserwacji:

5 Zadanie 5. Wybierz roślinę, którą umiesz nazwać, narysuj ją, obejrzyj pod lupą, obrysuj liść. Roślina Liść Zadanie 6. Użyj zmysłu węchu i porównaj zapach trawy i siana. Odpowiedz na pytanie: Jak powstaje siano i jakie zwierzęta je zjadają? III. Faza podsumowująca. Po zakończeniu zadań uczniowie zbierają się w jednym miejscu, następuje krótkie podsumowanie. Uczniowie mają czas na opracowanie kart pracy w ciągu tygodnia. Na koniec zajęć uczniowie wypełniają arkusz ewaluacji.

6 Arkusz samooceny ucznia Dokonaj analizy i samooceny dzisiejszych zajęć. Zaznacz kółkiem na skali cyfrę odpowiadającą Twoim odczuciom. 1. Czy podobały Ci się dzisiejsze zajęcia? Oceń swoje zaangażowanie na tych zajęciach? Czy zdobyłeś nowe umiejętności, które potrafisz wykorzystać?