Obserwacje, doświadczenia, hodowle - aktywny uczeń na lekcjach biologii w klasie piątej

Transkrypt

1 Obserwacje, doświadczenia, hodowle - aktywny uczeń na lekcjach biologii w klasie piątej Anna Kimak-Cysewska 2018

2 Samodzielne przeprowadzenie nawet bardzo prostego doświadczenia lub obserwacji dostarcza uczniom pozytywnych doznań związanych z odkrywaniem czegoś nowego, nieznanego. Nauczyciel powinien możliwie często zachęcać uczniów do samodzielnego działania.

3 Co mówi podstawa programowa? W procesie kształcenia istotne jest zaplanowanie cyklu obserwacji i doświadczeń prowadzonych przez ucznia lub mały zespół uczniowski, samodzielnie oraz pod kierunkiem nauczyciela. Ważne jest, aby doświadczenia i obserwacje były proste do wykonania, nie wymagały skomplikowanych urządzeń i drogich materiałów. Podczas planowania i przeprowadzania doświadczeń oraz obserwacji należy stworzyć warunki umożliwiające uczniom zadawanie pytań weryfikowalnych metodami naukowymi, zbieranie danych, analizowanie i prezentowanie danych, konstruowanie odpowiedzi na zadane pytania.

4 MIĄŻSZ ZIEMNIAKA Po dodaniu jodyny do miąższu ziemniaka, zmieniła ona kolor z żółto-pomarańczowego na granatowy, czyli w miąższu ziemniaka jest skrobia.

5 Co mówi podstawa programowa? W prawidłowym kształtowaniu umiejętności badawczych uczniów istotne jest, aby uczeń umiał odróżnić doświadczenia od obserwacji oraz od pokazu będącego ilustracją omawianego zjawiska, a także znał procedury badawcze. Dużą wagę należy przykładać do tego, by prawidłowo kształtować umiejętność określania prób kontrolnych i badawczych oraz matematycznej analizy wyników. Większość doświadczeń powinna być przeprowadzona bezpośrednio podczas zajęć lekcyjnych. Rekomendowane jest, by w procesie dydaktycznym były uwzględniane także inne obserwacje i doświadczenia, które wynikają z ciekawości poznawczej uczniów.

6

7 BIOLOGIA Klas 5 szkoły podstawowej

8 W klasie 5 SP podstawa podstawowa przewiduje następujące zagadnienia do realizacji: I. Organizacja i chemizm życia. II. Różnorodność życia 1. Klasyfikacja organizmów 2. Wirusy bezkomórkowe formy materii. 3. Bakterie organizmy jednokomórkowe. 4. Protisty organizmy o różnorodnej budowie komórkowej. 5. Różnorodność i jedność roślin: 6. Grzyby organizmy cudzożywne.

9 Dział I Organizacja i chemizm życia. Uczeń: 3) wymienia podstawowe grupy związków chemicznych występujących w organizmach (białka, cukry, tłuszcze, kwasy nukleinowe, woda, sole mineralne) i podaje ich funkcje

10 Wykrywanie cukrów prostych reakcja Trommera (roztwór CuSO 4 + roztwór NaOH)

11 Dział I Organizacja i chemizm życia 4) dokonuje obserwacji mikroskopowych komórki (podstawowej jednostki życia), rozpoznaje (pod mikroskopem, na schemacie, na zdjęciu lub na podstawie opisu) podstawowe elementy budowy komórki

12

13 Hodowla moczarki kanadyjskiej (może być hodowana w akwarium z ( organizmami innymi Obserwacje mikroskopowe budowy komórki roślinnej (można ( jadalnej wykorzystać liść innej rośliny lub skórkę liścia spichrzowego cebuli Obserwacja wytwarzania tlenu przez roślinę podczas fotosyntezy

14 Dział I Organizacja i chemizm życia. Uczeń: 6) przedstawia istotę fotosyntezy jako jednego ze sposobów odżywiania się organizmów (substraty, produkty i warunki przebiegu procesu) oraz planuje i przeprowadza doświadczenie wykazujące wpływ wybranych czynników na intensywność procesu fotosyntezy

15 Dział I Organizacja i chemizm życia. Uczeń: 7) przedstawia oddychanie tlenowe i fermentację jako sposoby wytwarzania energii potrzebnej do życia (substraty, produkty i warunki przebiegu procesów) oraz planuje i przeprowadza doświadczenie wykazujące, że podczas fermentacji drożdże wydzielają dwutlenek węgla

16 Zdjęcie z prezentacji ucznia

17 Dział I Organizacja i chemizm życia 8) Uczeń przedstawia czynności życiowe organizmów

18 Dział II Różnorodność życia. 1. Klasyfikacja organizmów. Uczeń: 3) rozpoznaje organizmy z najbliższego otoczenia, posługując się prostym kluczem do ich oznaczania.

19 Dział II Różnorodność życia. 3. Bakterie organizmy jednokomórkowe. Uczeń: 5) wyjaśnia znaczenie bakterii w przyrodzie i dla człowieka. Bakterie azotowe bulwki korzeniowe

20 Dział II Różnorodność życia. 4. Protisty organizmy o różnorodnej budowie komórkowej. Uczeń: 1) wykazuje różnorodność budowy protistów (jednokomórkowe, wielokomórkowe) na wybranych przykładach Morszczyn pęcherzykowaty By Yvalima - Own work, CC BY-SA 4.0, php?curid=

21 Uczniowie pobierają nalot pierwotka do wykonania preparatu mikroskopowego Okrzemki obraz z mikroskopu Pinpin - Praca własna, CC BY-SA 2.5, d=140676by3

22 Dział II Różnorodność życia. 4. Protisty 3) Uczeń zakłada hodowlę protistów oraz dokonuje obserwacji mikroskopowej protistów Pantofelk

23 Dział II Różnorodność życia. 5.Różnorodność i jedność roślin. 1) tkanki roślinne uczeń dokonuje obserwacji i rozpoznaje (pod mikroskopem...) tkanki roślinne oraz wskazuje ich cechy adaptacyjne do pełnienia określonych funkcji ( )

24 Dział II Różnorodność życia. 5.Różnorodność i jedność roślin. 2) mchy uczeń: a) dokonuje obserwacji przedstawicieli mchów i przedstawia cechy ich budowy zewnętrznej, c) ( ) planuje i przeprowadza doświadczenie wykazujące zdolność mchów do chłonięcia wody

25 Dział II Różnorodność życia. 5.Różnorodność i jedność roślin. 3)Paprociowe, widłakowe, skrzypowe. a) Uczeń dokonuje obserwacji przedstawicieli paprociowych ( ) oraz przedstawia cechy ich budowy zewnętrznej

26 Dział II Różnorodność życia. 5.Różnorodność i jedność roślin. 4) rośliny nagonasienne uczeń: a) przedstawia cechy budowy zewnętrznej rośliny nagonasiennej na przykładzie sosny, b) rozpoznaje przedstawicieli rodzimych drzew nagonasiennych

27 Dział II Różnorodność życia. 5.Różnorodność i jedność roślin. 5)Rośliny okrytonasienne b) Uczeń dokonuje obserwacji rośliny okrytonasiennej ( ), rozpoznaje jej organy i określa ich funkcje (korzeń, łodyga, liść, kwiat)

28 Dział II Różnorodność życia. 5.Różnorodność i jedność roślin. 5)Rośliny okrytonasienne c) Uczeń opisuje modyfikacje korzeni, łodyg i liści jako adaptacje roślin okrytonasiennych do życia w określonych środowiskach

29 Dział II Różnorodność życia. 5.Różnorodność i jedność roślin. 5)Rośliny okrytonasienne d) Uczeń przedstawia sposoby rozmnażania wegetatywnego roślin oraz dokonuje obserwacji wybranych sposobów rozmnażania wegetatywnego

30

31 Dział II Różnorodność życia. 5.Różnorodność i jedność roślin. 5)Rośliny okrytonasienne g) Uczeń planuje i przeprowadza doświadczenie wykazujące wpływ wybranego czynnika środowiska (temperatura, dostęp tlenu, światła lub wody) na proces kiełkowania nasion

32

33 Obserwacja wzrostu kiełków rośniewodziewzamoczonejwacienawysianarzeżucha zielonyintensywnymająlistki. cm 2 jużosiągnęłaidalej drugimna. wysokościąsięróżniąkiełkiniektóre. kolor procesnastąpiłnie, octemzwodązmoczonym, talerzu kiełkowanianasion.

34 Dział II Różnorodność życia. 5.Różnorodność i jedność roślin. 5)Rośliny okrytonasienne i) rozpoznaje przedstawicieli rodzimych drzew liściastych

35 Dział II Różnorodność życia. 6.Grzyby organizmy cudzożywne 5)Rośliny okrytonasienne. Uczeń: 2) wymienia cechy umożliwiające zaklasyfikowanie organizmu do grzybów 4) przedstawia wybrane czynności życiowe grzybów (odżywianie, oddychanie)

36 m/2012/04/hodowla-drozdzy.html

37

38 Źródła: - podręczniki oraz inne materiały dla nauczycieli biologii wydawnictw Nowa Era - Podstawa programowa kształcenia ogólnego - pl.wikipedia.org (ilustracje, zdjęcia)