(12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego:

Transkrypt

1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: (97) O udzieleniu patentu europejskiego ogłoszono: Europejski Biuletyn Patentowy 2011/10 EP B1 (13) (51) T3 Int.Cl. C04B 24/26 ( ) C04B 24/42 ( ) C04B 28/02 ( ) (54) Tytuł wynalazku: Hydrofobowe układanie płytek wykładzinowych (30) Pierwszeństwo: DE (43) Zgłoszenie ogłoszono: w Europejskim Biuletynie Patentowym nr 2009/38 (45) O złożeniu tłumaczenia patentu ogłoszono: Wiadomości Urzędu Patentowego 2011/07 (73) Uprawniony z patentu: Wacker Chemie AG, München, DE (72) Twórca(y) wynalazku: PL/EP T3 Thomas BASTELBERGER, Emmerting, DE Franz JODLBAUER, Marktl, DE (74) Pełnomocnik: rzecz. pat. Grażyna Palka JAN WIERZCHOŃ & PARTNERZY BIURO PATENTÓW I ZNAKÓW TOWAROWYCH ul. Żurawia 47/ Warszawa Uwaga: W ciągu dziewięciu miesięcy od publikacji informacji o udzieleniu patentu europejskiego, każda osoba może wnieść do Europejskiego Urzędu Patentowego sprzeciw dotyczący udzielonego patentu europejskiego. Sprzeciw wnosi się w formie uzasadnionego na piśmie oświadczenia. Uważa się go za wniesiony dopiero z chwilą wniesienia opłaty za sprzeciw (Art. 99 (1) Konwencji o udzielaniu patentów europejskich).

2 11854/11/P-RO/GP/KM EP Hydrofobowe układanie płytek wykładzinowych Wynalazek dotyczy hydrofobowego zespolenia płytek wykładzinowych jak również sposobu jego wytwarzania poprzez układanie płytek wykładzinowych przy użyciu betonowych zapraw, które są modyfikowane przez dodanie hydrofobowych mieszanin polimerowych. W przypadku układania płytek wykładzinowych, takich jak na przykład płytki porcelanowe, ceramiczne, kamionkowe czy szklane, wykorzystuje się z reguły zmodyfikowany przez dodanie mieszaniny polimerowej układ jednoskładnikowy w postaci suchej zaprawy. Te suche zaprawy zawierają z reguły cement, materiały wypełniające i piasek, środki zagęszczające, redyspergowalny w wodzie proszek polimerowy (proszek dyspergowany) i ewentualnie inne składniki. Suchą zaprawę rozrabia się poprzez dodanie wymaganej ilości wody, a następnie nanosi się ją za pomocą zębatej kielni w postaci cienkiej warstwy na podłożu. Płytki wykładzinowe układa się na przygotowaną w ten sposób warstwę klejową, a po jej utwardzeniu szczeliny między płytkami wykładzinowymi spaja się za pomocą zaprawy do spoin. Tak więc WO-A 2005/ opisuje suchą zaprawę zawierającą cement, materiały wypełniające i hydrofobowe mieszaniny polimerowej oraz ich zastosowanie w przypadku gładzi wierzchnich, tzn. w przypadku bardzo cienkich wierzchnich warstw tynku lub warstw gładko szpachlowanych, a także w przypadku konstrukcji skorupowych, tzn. w przypadku jednowarstwowych tynków, które pełnią jednocześnie funkcje dekoracyjne, jak również w przypadku materiałów wypełniających szczeliny między płytkami wykładzinowymi. Wykorzystanie proszków dyspergowanych w masach zaprawowych służy zwłaszcza do zwiększenia przyczepności. Siła przyczepności jest kontrolowana według EN 1348, normy określającej wymagane wartości progowe po składowaniu w normalnych warunkach klimatycznych i po składowaniu w wodzie. Nie uwzględniono przy tym faktu, że w praktyce, w zależności od warunków klimatycznych, występuje obciążenie obustronnie zmienne. W przypadku niezadaszonych tarasów deszcz może na przykład przeniknąć na brzegu powierzchni wyłożonej płytami wykładzinowymi w układzie zespolonych płytek wykładzinowych, a tym samym może doprowadzić do zawilgnięcia warstwy klejowej płytek wykładzinowych i podłoża. Wtedy trzeba długo czekać, aż dojdzie do całkowitego wysuszenia warstwy klejowej płytek wykładzinowych i podłoża, ponieważ woda może wydobywać się jedynie poprzez stosunkowo małe, w porównaniu do płytek wykładzinowych, szczeliny w układzie zespolonych płytek wykładzinowych.

3 - 2 - W ciągu ostatnich lat przyjął się sposób dotyczący tarasów i balkonów, sprowadzający się do tego, że płytki wykładzinowe skleja się na gęstych matach odprowadzających względnie drenujących, wykonanych z polietylenu. W skrajnych przypadkach wysuszenie w ogóle nie jest możliwe. Tarasy i balkony mają także zwykle niewielkie nachylenie, dzięki czemu woda deszczowa nie stoi na płytkach wykładzinowych, nie powoduje zatem powstawania kałuż. Jednak z drugiej strony nachylenie sprawia, że woda, która przenikła do warstwy klejowej płytek wykładzinowych i podłoża, rozprzestrzenia się, powodując szkody obejmujące duże powierzchnie. Woda opadowa, która przeniknęła do warstwy klejowej płytek wykładzinowych, jest w stanie rozpuścić poszczególne składniki mieszaniny klejącej płytki wykładzinowe, takie jak na przykład chlorek wapnia lub siarczan wapnia, wskutek czego w warstwie klejowej płytek wykładzinowych panuje słone, zasadowe, a tym samym korozyjne środowisko, co może doprowadzić do uszkodzenia układu zespolonych płytek wykładzinowych. Poza tym pojawianie się roztworów wodnych pochodzących z warstwy klejowej płytek wykładzinowych na powierzchni szczelin względnie płytek wykładzinowych może doprowadzić po odparowaniu wody do powstawania trudnych do usunięcia wykwitów. Jak to pokazują odnośne normy (np. EN 12004), w przypadku klejenia płytek wykładzinowych wychodzi się z założenia, że klejenie to jest wodoodporne, a także odporne na trwałe przemakanie, które nie przynosi szkód nawet w przypadku ekspozycji na naprzemienne działanie mrozu i odwilży? Co się tyczy uszkodzeń powstających wskutek częstych zmian temperatury i wskutek częstych naprzemiennych zmian charakteru środowiska z wilgotnego na suche, to nie istnieją żadne wytyczne ujęte w normach europejskich względnie normach niemieckich, dotyczące klejów do płytek wykładzinowych. Praktyka pokazuje jednak, iż to właśnie w przypadku niezadaszonych balkonów i tarasów często dochodzi do uszkodzeń. Uszkodzenia te ograniczają się zazwyczaj do rozsadzającej siły mrozu. Co do uszkodzeń powstających wskutek działania rozsadzającej siły soli, w stanie techniki nie sformułowano żadnych wskazówek. Nawiasem mówiąc, rozsadzanie poprzez sól zdarza się w praktyce często i stanowi jedną z form wietrzenia. Z powodu ciągłych zmian zawartości wilgoci oraz zmian temperatury z roztworów soli mogą wytrącać się kryształy względnie może dojść do zmian przypominających ten proces, co wraz z upływem czasu prowadzi do niszczenia się materiału budowlanego. Szkodliwe sole mogą być zawarte już w samym materiale budowlanym, mogą też przedostawać się do tego materiału z zewnątrz, poprzez gazowe lub uwodnione SO 2 lub CO 2. Zatem powstało zadanie wytworzenia takiego sposobu układania płytek wykładzinowych i ich zespolenia obejmującego podłoże, warstwę klejową płytek wykładzinowych, płytki wykładzinowe i zaprawy do ich spajania, które prawie nie wchłaniałoby wilgoci w wilgotnych i mokrych warunkach. Przedmiotem wynalazku jest zespolenie płytek wykładzinowych, uzyskiwane poprzez sklejanie i spoinowanie płytek wykładzinowych za pomocą cementowych zapraw zawierających od 15 do 70% wagowych cementu, od 30 do 85% wagowych materiału wypełniającego i od 0,1 do 15% wagowych hydrofobowej mieszaniny polimerowej,

4 - 3 - każdorazowo wyrażone w stosunku do masy całkowitej receptury do sklejania lub spoinowania, znamienne tym, że płytki wykładzinowe są układane na powierzchniach poziomych lub powierzchniach o niewielkim nachyleniu, a hydrofobowa mieszanina polimerowa zawiera a) jeden lub więcej nienasyconych monomerów etylenowych polimerów organicznych i ewentualnie jeden lub więcej b) związków organicznych krzemu i/lub c) związków kwasów tłuszczowych i/lub pochodnych kwasów tłuszczowych, przy czym udział ewentualnie zawartych związków organicznych krzemu b) lub udział ewentualnie zawartych kwasów tłuszczowych lub pochodnych kwasów tłuszczowych c) jak również udział ewentualnie zawartych mieszanin otrzymywanych z b) i c) wynosi każdorazowo od 0,1 do 30% wagowych, przy czym dane są wyrażone w % wagowych każdorazowo w stosunku do masy całkowitej polimeru organicznego a). Utwardzona zaprawa klejowa płytek wykładzinowych i utwardzona zaprawa wypełniacza spoin wykazują współczynniki wchłaniania wody każdorazowo 0,3 kg/m 2 h 0,5 i ekwiwalentne względem dyfuzji grubości S d warstwy powietrza każdorazowo 0,5 m, a iloczyn w x S d dla utwardzonej zaprawy klejowej płytek wykładzinowych i utwardzonej zaprawy wypełniacza spoin jest każdorazowo 0,1 kg/mh 0,5. Współczynnik w wchłaniania wody opisuje wchłanianą przez sklejenie względnie spoinowanie, na jednostkę powierzchni, ilość wody, w zależności od czasu. Ekwiwalentną względem dyfuzji grubość S d warstwy powietrza oblicza się na podstawie równania S d = μ x d, przy czym μ to współczynnik oporu dyfuzji pary wodnej, określony według DIN EN ISO 12527, a d oznacza grubość warstwy spoinowania lub sklejenia. Określenie współczynników w i S d następuje według DIN (obecnie: EN ISO i EN ISO 15148) na utwardzonej warstwie zaprawy o grubości 4 mm, rozprowadzanej na całej powierzchni betonu porowatego. Po wytworzeniu próbek zaprawy składuje się je przez okres 14 dni w normalnych warunkach klimatycznych (DIN 50014L 23 0 C, 50% względnej wilgotności powietrza). Współczynnik w wchłaniania wody i ekwiwalentna względem dyfuzji grubość S d warstwy powietrza były dotąd brane pod uwagę jedynie w przypadku tynkowania fasad zewnętrznych według DIN Tych parametrów nie uwzględniano natomiast do tej pory w przypadku układania płytek wykładzinowych. W porównaniu do powierzchni pionowych, takich jak fasady zewnętrzne, ilość opadów na powierzchniach poziomych, zwłaszcza zaś na powierzchniach poziomych znajdujących na zewnątrz, jest w tych samych warunkach o wiele większa, a do tego dochodzi także fakt, iż z powierzchni poziomych woda spływa o wiele wolniej albo też nie spływa wcale. Oba te czynniki powodują wyraźnie wyższe ciśnienie spiętrzenia wody na przykładowo poziomych powierzchniach wyłożonych płytkami wykładzinowymi. Korzystnie w 0,2 kg/m 2 h 0,5 i korzystnie S d 0,15 m. Iloczyn w x S d wynosi korzystnie 0,05 kg/ mh 0,5, najkorzystniej 0,015 kg/mh 0,5.

5 - 4 - Wartości według wynalazku dla współczynnika w wchłaniania wody, ekwiwalentnej względem dyfuzji grubości S d warstwy powietrza i iloczynu w x S d produktu osiąga się dzięki dodatkowi hydrofobowej mieszaniny polimerowej. Właściwe są hydrofobowe mieszaniny polimerowe, zawierające jeden lub więcej polimerów organicznych, które składają się z nienasyconych monomerów zawierających grupy etylenowe i ewentualnie jeden lub więcej dodatkowych składników hydrofobowych, takich jak na przykład związki krzemu i/lub związki kwasów tłuszczowych i/lub pochodne kwasów tłuszczowych. Przy tym właściwe są także niehydrofobowe polimery organiczne, gdyż odporność na wodę hydrofobowych mieszanin polimerowych można zapewnić także wyłącznie poprzez użycie dodatkowych składników hydrofobowych. Hydrofobowe mieszaniny polimerowe stosuje się zwłaszcza w postaci redyspergowanych w wodzie proszków dyspergowanych lub wodnych dyspersji. Korzystne są hydrofobowe mieszaniny polimerowe zawierające a) co najmniej jeden polimer organiczny na bazie jednego lub więcej nienasyconych monomerów etylenowych z grupy obejmującej estry winylowe nierozgałęzionych lub rozgałęzionych kwasów alkilokarboksylowych z atomami C w liczbie od 1 do 20, estry kwasu akrylowego lub estry kwasu metakrylowego rozgałęzionych lub nierozgałęzionych alkoholi lub dioli z atomami C w liczbie od 1 do 20, mono- lub diestry kwasu fumarowego i/lub kwasu maleinowego nierozgałęzionych lub rozgałęzionych alkoholi z atomami C w liczbie od 1 do 12, olefiny, dieny, aromatyczne winyle i halogenki winylowe oraz ewentualnie b) jeden lub więcej związków organicznych krzemu lub c) jeden lub więcej kwasów tłuszczowych i/lub pochodnych kwasów tłuszczowych albo kombinację składników b) i c). Korzystnymi estrami winylowymi są octan winylu, propionian winylu, maślan winylu, heksanian 2-etylowinylu, laurynian winylu, octan 1-metylowinylu, piwalan winylu i ester winylowy rozgałęzionego w pozycji α kwasu monokarboksylowego z liczbą atomów C nie większą od 13, na przykład VeoVa9 lub VeoVa10 (nazwa handlowa firmy Shell). W szczególności korzystny jest octan winylu. Korzystne grupami estrów są grupy kwasu fumarowego i maleinowego: metylowy, etylowy, n-propylowy, izo-propylowy, n-butylowy, izo-butylowy, tert-butylowy, heksylowy, etyloheksylowy i dodecylowy. Korzystnymi estrami kwasu metakrylowego lub estrami kwasu akrylowego są akrylan metylowy, metakrylan metylowy, akrylan etylowy, metakrylan etylowy, akrylan propylowy, metakrylan propylowy, akrylan n-butylowy, akrylan tert-butylowy, metakrylan n-butylowy, metakrylan tert-butylowy, akrylan 2-etyloheksylowy. Szczególnie korzystne są akrylan metylowy, metakryaln metylowy, akrylan n-butylowy i akrylan 2-etyloheksylowy.

6 - 5 - Korzystnymi olefinami i/lub dienami są na przykład etylen, propylen, izopren i buta-1,3-dien. Korzystnymi aromatycznymi połączeniami winylowymi są styren, metylostryren i winylotoluen. Korzystnym halogenkiem winylowym jest chlorek winylu. Korzystny jest jeden lub więcej polimerów organicznych a) wybranych z grupy obejmującej homogeniczne produkty polimeryzacji na bazie estru winylowego, mieszaniny produktów polimeryzacji na bazie estru winylowego zawierające jedną lub kilka jednostek monomerowych z grupy estrów winylowych, olefin, winylowych związków aromatycznych, halogenków winylowych, estrów kwasu akrylowego, estrów kwasu metakrylowego, monolub diestrów kwasu fumarowego i/lub kwasu maleinowego; homogeniczne produkty polimeryzacji na bazie kwasu (met)akrylowego, mieszaniny produktów polimeryzacji na bazie kwasu (met)akrylowego zawierające jedną lub kilka jednostek monomerowych z grupy estrów kwasu metakrylowego, estrów kwasu akrylowego, olefin, winylowych związków aromatycznych, halogenków winylowych, mono- lub diestrów kwasu fumarowego i/lub kwasu maleinowego; homogeniczne produkty polimeryzacji lub mieszaniny produktów polimeryzacji, bazujące na strukturze dienów, takie jak butadien lub izopren, a także olefin, takich jak eten czy propen, przy czym dieny mogą być ko-polimeryzowane ze styrenem, estrami kwasu (met)akrylowego lub z estrami kwasu fumarowego lub kwasu maleinowego; homogeniczne produkty polimeryzacji lub mieszaniny produktów polimeryzacji, na bazie winylowych związków aromatycznych, takie jak styren, metylostyren, winylotoluen; homogeniczne produkty polimeryzacji lub mieszaniny produktów polimeryzacji, pochodnych związków halogenków winylowych, takich jak chlorek winylu. Przykładowymi korzystnymi ko-monomerami w przypadku mieszanin produktów polimeryzacji, stanowią pochodne estru winylowego, takie jak octan winylu i/lub laurynian winylu i/lub ester winylowy pochodnych kwasów monokarboksylowych rozgałęzionych w pozycji α z liczbą atomów węgla nie większą niż 13, α-olefiny, takie jak etylen lub propylen i/lub halogenki winylowe, takie jak chlorek winylu i/lub estry kwasu akrylowego względnie estry kwasu metakrylowego i alkoholi z liczbą atomów węgla mieszczącą się w przedziale od 1 do 15, takie jak akrylan metylu, metakrylan metylu, akrylan etylu, metakrylan etylu, akrylan propylu, metakrylan propylu, akrylan n-butylu, akrylan tert butylu, metakrylan n-butylu, metakrylan tert butylu, akrylan 2-etylo-heksylu i/lub mono- lub diestry kwasu fumarowego i/lub kwasu maleinowego, takie jak estry dimetylowe, estry metylo-tert-butylowe, estry di-nbutylowe, estry di-tert-butylowe i estry dietylowe kwasu maleinowego lub kwasu fumarowego. Przykładami korzystnych ko-monomerów w przypadku mieszanin produktów polimeryzacji na bazie estrów kwasu (met)akrylowego są estry winylowe, takie jak octan winylu, α-olefiny, takie jak etylen lub propylen i/lub winylowe połączenia aromatyczne, takie jak styren. Przykładami korzystnych ko-monomerów w przypadku mieszanin produktów polimeryzacji bazujących na chlorku winylu są α-olefiny, takie jak etylen lub propylen i/lub estry winylowe, takie jak octan winylu i/lub estry kwasu akrylowego względnie estry kwasu metakrylowego i alkoholi z liczbą atomów węgla zawierającą się w przedziale od 1 do 15, takie jak akrylan metylu, metakrylan metylu, akrylan etylu, metakrylan etylu, akrylan propylu, metakrylan

7 - 6 - propylu, akrylan n-butylu, akrylan tert-butylu, metakrylan n-butylu, metakrylan tert-butylu, akrylan 2-etylo-heksylu i/lub mono- i/lub diestry kwasu fumarowego i/lub kwasu maleinowego, takie jak estry dimetylowe, estry metylo-tert-butylowe, estry di-n-butylowe, estry di-tert-butylowe i estry dietylowe kwasu maleinowego względnie kwasu fumarowego. Szczególnie korzystnymi mieszaninami produktów polimeryzacji są mieszaniny produktów polimeryzacji na bazie octanu winylu i etylenu z od 5 do 50% wagowych jednostek etylenowych; mieszaniny produktów polimeryzacji na bazie/ pochodnych octanu winylu zawierające od 50 do 90% wagowych jednostek octanu winylu, od 5 do 50% wagowych jednostek estrów winylowych (pochodnych) kwasów karboksylowych rozgałęzionych w pozycji α, z liczbą atomów węgla w przedziale od 9 do 13, z od 0 do 30% wagowych jednostek estrów kwasu metakrylowego (pochodnych) alkoholi z liczbą atomów węgla mieszczącą się w przedziale od 1 do 15, z od 0 do 40% wagowych jednostek estrów winylowych długołańcuchowych kwasów monokarboksylowych z liczbą atomów węgla zawierającą się w przedziale od 10 do 20 i z od 0 do 20% wagowych jednostek etylenowych, przy czym dane wyrażone w procentach wagowych są obliczane w stosunku do masy całkowitej mieszaniny produktów polimeryzacji i sumują się każdorazowo do 100% wagowych Szczególnie korzystnymi mieszaninami produktów polimeryzacji są także mieszaniny produktów polimeryzacji chlorku winylu i etylenu, zawierające od 60 do 99% wagowych jednostek chlorku winylu i od 1 do 40% jednostek etylenu, przy czym dane wyrażone w procentach wagowych są obliczane w stosunku do masy całkowitej produktów kopolimeryzacji i sumują się każdorazowo do 100% wagowych Takie produkty kopolimeryzacji chlorku winylu i etylenu są znane z EP A2. Korzystnymi związkami organicznymi krzemu są b) estry kwasu krzemowego Si(OR') 4, silany, takie jak organiczne tetrasilany SiR 4 i organiczne oksysilany SiR n (OR') 4-n, gdzie n = 1 do 3, polisilany korzystnie o ogólnym wzorze R 3 Si(SiR 2 ) n SiR 3, gdzie n = 0 do 500, organiczne silanole SiR n (OH) 4-n, disiloksany, oligosiloksany, polisiloksany otrzymywane z jednostek o ogólnym wzorze R c H d Si(OR') e (OH) f O (4-c-c-e-f) /2, gdzie c = 0 do 3, d = 0 do 1, e = 0 do 3, f = 0 do 3 i gdzie suma c+d+e+f na każdą jednostkę jest najwyżej 3,5, przy czym każdorazowo R jest takie same lub różne i oznacza rozgałęzione lub nierozgałęzione reszty alkilowe z atomami C w liczbie od 1 do 22, reszty cykloalkilowe z atomami C w liczbie od 3 do 10, reszty alkilenowe z atomami C w liczbie od 2 do 4, jak również reszty arylowe, aralkilowe, alkiloarylowe z atomami C w liczbie od 6 do 18, a R' oznacza te same lub różne reszty alkilowe i alkoksyalkilenowe z atomami C każdorazowo w liczbie od 1 do 4, korzystnie zaś oznacza metyl lub etyl, przy czym reszty R i R' mogą być podstawiane także przez halogenki, takie jak chlor, przez grupy eterowe, tioeterowe, estrowe, amidowe, nitrylowe, hydroksylowe, aminowe, karboksylowe, reszty kwasu sulfonowego, bezwodniki kwasów karboksylowych i grupy karbonylowe, przy czym w przypadku polisilanów R może także oznaczać OR'. Korzystnymi związkami organicznymi krzemu b) są także karbosilany, polikarbosilany, karbosiloksany, polikarbosiloksany lub polisililenodisiloksany, jak również cyklosiloksany.

8 - 7 - Szczególnie korzystnymi związkami organicznymi krzemu b) są tetrametoksysilan, tertraetoksysilan, metylo-tripropoksysilan, metylo-tri(etoksoetoksy)silan, winylo-tri(metoksyetoksy)silan, (met)akryloksypropylo-trimetoksysilan, (met)akryloksypropylo-trietoksysilan, γ-chloropropylo-trietoksysilan, β-nitroetylo-trietoksysilan, γ-merkaptopropylo-trimetoskysilan, γ-merkaptopropylo-trietoskysilan, fenylo-trietoksysilan, izooktylo-trietoksysilan, n- oktylo-trietoksysilan, heksadecylo-trietoksysilan, dipropylo-dieetoksysilan, metylofenylodietoksysilan, difenylo-diemetoksysilan, metylowinylo-tri-(etoksoestoksy)silan, tertrametylodietoksysilan, trimetylo-trimetoksydisilan, trimetylo-trietoksydisilan, diemetylotertrametoksydisilan, dimetylo-tertraetoskydisilan, blokowane na zakończeniu za pomocą grup trimetylosiloksysililowych mieszaniny polimerowe, utworzone z dimetylosilokasnu i jednostek metylowodorosilioksanowych, dimetylopolisiloksany, takie jak dimetylopolisiloksany z grupami Si-OH w jednostkach końcowych tych związków. Korzystne kwasy tłuszczowe lub pochodne kwasów tłuszczowych c) są z grupy nasyconych i nienasyconych kwasów tłuszczowych z atomami C w liczbie od 8 do 22, z ich mydłami metalicznymi, ich amidami jak również ich estrami z jednowartościowymi alkoholami z atomami C w liczbie od 1 do 14, z glikolem, z poliglikolem, z poliglikolem alkilenowym, z gliceryną, z mono-, di- lub trieetanoloaminą, z monosacharydami i ze związkami polihydroksylowymi. Szczególnie korzystnymi kwasami tłuszczowymi są kwas laurynowy (kwas n-dodekanowy), kwas mirystynowy (kwas n-tetradekanowy), kwas palmitynowy (kwas n-heksadekanowy), kwas stearynowy (kwas n-oktadekanowy) oraz kwas oleinowy (kwas 9-dodecenowy). Szczególnie korzystnymi mydłami metalicznymi są mydła metaliczne korzystnych kwasów tłuszczowych z liczba atomów węgla w przedziale od 8 do 22 z metalami od pierwszej do trzeciej grupy głównej względnie drugiej grupy pobocznej układu okresowego pierwiastków, a także ze związkami amoniowymi o ogólnym wzorze NX 4 +, przy czym X jest taki sam lub różny i dla H, z liczbą atomów węgla mieszczącą się w przedziale od 1 do 9 i resztę hydroksyalkilową z liczbą atomów węgla zawierającą się w przedziale od 1 do 8. Szczególnie korzystne są mydła metaliczne z litem, sodem, potasem, magnezem, wapniem, glinem, cynkiem i związkami amoniowymi. Szczególnie korzystnymi amidami kwasów tłuszczowych są uzyskiwane za pomocą reakcji mono- lub dietanoloamin i wyżej wymienionych kwasów tłuszczowych z liczbą atomów węgla w przedziale od 8 do 22 amidy kwasów tłuszczowych. Szczególnie korzystnymi estrami kwasów tłuszczowych są estry alkilowe i alkilo-arylowe z liczbą atomów węgla mieszczącą się w przedziale od 1 do 14 wymienionych kwasów tłuszczowych z liczbą atomów węgla zawierającą się w przedziale od 9 do 22, zwłaszcza estry metylowe, etylowe, propylowe, butylowe i etyloheksylowe oraz estry benzylowe. Szczególnie korzystnymi estrami kwasów tłuszczowych są także estry mono-, di- i poliglikolowe kwasów tłuszczowych z liczbą atomów węgla w przedziale od 8 do 22. Innymi szczególnie korzystnymi estrami kwasów tłuszczowych są mono- i diestry poliglikoli i/lub polialkilenoglikoli z co najwyżej 20 jednostkami oksoalkilenowymi, takie jak glikol

9 - 8 - polietylenowy i glikol polipropylenowy. Szczególnie korzystne są także mono-, di- i poliestry kwasów tłuszczowych gliceryny z wymienionymi kwasami tłuszczowymi o liczbie atomów węgla mieszczącą się w przedziale od 8 do 22, jak również mono-, di- i poliestry kwasów tłuszczowych mono-, di- i trietanoloaminy z wymienionymi kwasami tłuszczowymi o liczbie atomów węgla zawierającą się w przedziale od 8 do 22. Szczególnie korzystne są także estry kwasów tłuszczowych sorbitolu i mannitolu. Szczególnie korzystne są estry alkilowe i alkiloarylowe z liczbą atomów węgla w przedziale od 1 do 14 kwasów laurynowych i kwasów oleinowych, mono- i diestry glikolu kwasów laurynowych i oleinowych, jak również mono-, di- i tri estry kwasów tłuszczowych gliceryny z kwasami laurynowymi i kwasami oleinowymi. Udział procentowo-wagowy związków organicznych krzemu b) oraz udział procentowowagowy kwasów tłuszczowych lub pochodnych kwasów tłuszczowych c), a także udział procentowo-wagowy mieszanin z b) i c) wynosi każdorazowo od 0,1 do 20% wagowych, zwłaszcza zaś od 1 do 20% wagowych, a szczególnie korzystne są wartości mieszczące się w przedziale od 1 do 10% wagowych, przy czym dane wyrażone w procentach wagowych oblicza się każdorazowo w stosunku do masy całkowitej polimeru organicznego a). Hydrofobowe mieszaniny polimerowe są wykorzystywane w postaci dyspersji w wodzie lub w postaci ich redyspergowanych w wodzie proszków dyspergowalnych. W WO 2006/ A1, WO 95/20627 A1, Ep A1 i WO 97/18175, stanowiących część składową przedłożonego zgłoszenia patentowego, opisano przykładowe hydrofobowe mieszaniny polimerowej oraz sposób ich wytwarzania w postaci dyspersji lub proszku dyspergowanego. Następny przykład właściwych hydrofobowych mieszanin polimerowych opisano w WO 02/31036, gdzie przedmiot opisu zawiera co najmniej jeden polimer organiczny a) i od 0,1 do 30% wagowych, obliczonych w stosunku do masy całkowitej polimeru organicznego a), co najmniej jednego estru kwasu karboksylowego, którego grupa alkoholowa pochodzi z grupy związków polihydroksylowych, i który to ester wykazuje od 0 do 80 jednostek poli(tlenku etylenu) między resztą kwasu karboksylowego a resztą pochodzącą od alkoholu. Typowe receptury do wytwarzania cementowego kleju do płytek wykładzinowych zawierającego od 15 do 70% wagowych cementu, zwłaszcza cementu portlandzkiego, ewentualnie w połączeniu z cementem glinianowym dla układów szybko wiążących. Innym składnikiem są materiały wypełniające o udziale procentowo-wagowym rzędu od 30 do 85% wagowych, takie jak piasek kwarcowy, węglanowe materiały wypełniające, takie jak węglan wapnia, talk, lekkie wypełniacze, kule drążone, wypełniacze reagujące z cementem pucolanowym, takie jak popiół lotny, metakaolinit, mikrokrzemionka i gumowe ścinki. Do tego dochodzą jeszcze środki zagęszczające o udziale procentowo-wagowym rzędu od 0,1 do 2% wagowych, takie jak eter celulozy, krzemiany warstwowe, poliakrylany. Korzystny udział procentowo-wagowy hydrofobowych mieszanin polimerowych (w stanie suchym) wynosi od 1 do 10% wagowych Ewentualnie można dodać także inne składniki, na przykład środki poprawiające odporność materiału, jego podatność na obróbkę, czas schnięcia odkrytego kleju lub wodoodporność. Dane wyrażone w procentach wagowych oblicza się każdorazowo w stosunku do 100% wagowych suchej masy receptury.

10 - 9 - Typowe receptury do wytwarzania cementowych wypełniaczy szczelin między płytkami wykładzinowymi zawierają od 15 do 60% wagowych cementu, zwłaszcza cementu portlandzkiego, ewentualnie w kombinacji z cementem glinianowym dla układów szybko wiążących. Kolejnym komponentem są materiały wypełniające o udziale procentowowagowym rzędu od 40 do 85% wagowych, takie jak piasek kwarcowy, węglanowe wypełniacze, takie jak węglan wapnia, talk, lekkie wypełniacze, kule drążone, wypełniacze reagujące z cementem pucolanowym, takie jak popiół lotny, metakaolinit, mikrokrzemionka i ścinki gumowe. Do tego dochodzą jeszcze środki zagęszczające o udziale procentowowagowym rzędu od 0,05 do 1% wagowych, takie jak eter celulozy, krzemiany warstwowe, poliakrylany. Korzystny udział procentowo-wagowy hydrofobowej mieszaniny polimerowej (w stanie suchym) wynosi od 0,1 do 6% wagowych Ewentualnie można wykorzystać jeszcze inne składniki, na przykład środki poprawiające odporność materiału, jego podatność na obrabianie, czas schnięcia odkrytego kleju lub wodoodporność. Dane wyrażone w procentach wagowych oblicza się każdorazowo w stosunku do 100% wagowych masy suchej receptury. Cementowe kleje do płytek wykładzinowych lub cementowe wypełniacze szczelin między płytkami wykładzinowymi uzyskuje się na drodze mieszania i homogenizacji hydrofobowych mieszanin polimerowych, zwłaszcza w postaci proszku dyspergowanego, z innymi komponentami receptury, takimi jak cement, materiały wypełniające i ewentualnie z innymi dodatkami, w specjalnych mieszarkach. Alternatywne rozwiązanie polega na wymieszaniu i zhomogenizowaniu hydrofobowych mieszanin polimerowych także w postaci dyspersji polimerów w wodzie lub redyspersji w wodzie proszków dyspergowalnych z innymi komponentami receptury, takimi jak cement, materiały wypełniające, i ewentualnie z innymi dodatkami, w specjalnych mieszarkach, wskutek czego otrzymuje się zaprawy klejowe do płytek wykładzinowych lub zaprawy spoinowe do wypełniania szczelin między płytkami. W razie konieczności hydrofobowe związki polimerów można dodawać także w postaci redyspersji w wodzie na miejscu budowy podczas mieszania odpowiednich receptur (układ dwuskładnikowy). Celem wytworzenia mas o konsystencji pasty należy najpierw przyrządzić część wodną, a następnie dodać hydrofobowe mieszaniny polimerowe w postaci dyspersji polimerów w wodzie, a na końcu domieszać pozostałe komponenty receptury, dzięki czemu uzyskuje się odpowiednią zaprawę. W ten sposób wytwarza się zwłaszcza mieszaniny suche, tzn. cementowe kleje do płytek wykładzinowych względnie cementowe wypełniacze szczelin między płytkami wykładzinowymi, a wymaganą do obróbki wodę dodaje się bezpośrednio przed obróbką na miejscu budowy. Następnym przedmiotem wynalazku jest sposób układania płytek wykładzinowych poprzez sklejanie i spoinowanie za pomocą cementowych zapraw zawierających od 15 do 70% wagowych cementu, od 30 do 85% wagowych materiału wypełniającego, od 0,1 do 15% wagowych hydrofobowej mieszaniny polimerowej, znamienny tym, że płytki wykładzinowe układa się na powierzchniach poziomych lub powierzchniach o niewielkim nachyleniu, a hydrofobowa mieszanina polimerowa zawiera a) jeden lub więcej nienasyconych monomerów etylenowych polimerów organicznych i ewentualnie jeden lub więcej b) związków organicznych krzemu i/lub c) związków kwasów tłuszczowych i/lub pochodnych kwasów tłuszczowych, przy czym udział ewentualnie

11 zawartych związków organicznych krzemu b) lub udział ewentualnie zawartych kwasów tłuszczowych lub pochodnych kwasów tłuszczowych c) jak również udział ewentualnie zawartych mieszanin otrzymywanych z b) i c) wynosi każdorazowo od 0,1 do 30% wagowych, przy czym dane są wyrażone w % wagowych każdorazowo w stosunku do masy całkowitej polimeru organicznego a). Układanie płytek wykładzinowych może odbywać się według sposobów znanych fachowcom na różnych rodzajach podłoża. Powszechnie stosuje się układanie płytek wykładzinowych na łożu z zaprawy grubowarstwowej, według sposobu polegającego na nanoszeniu grubej warstwy zaprawy (zazwyczaj od 15 do 30 mm) na spodnią część płytki wykładzinowej i na jej przyciskaniu spodnią stroną do podłoża. Obecnie szeroko rozpowszechniony jest sposób klejenia płytek wykładzinowych metodę ich układania na łożu z zaprawy cienkowarstwowej. Zaprawę klejową do płytek wykładzinowych nanosi się przy tym na podłoże i równomiernie rozprowadza, wskutek czego powstaje równomierna warstwa kleju do płytek wykładzinowych o grubości zazwyczaj od 2 do 4 mm, do której następnie wciskane są płytki. Po utwardzeniu warstwy zaprawy szczeliny między płytkami wykładzinowymi są spoinowane za pomocą zaprawy spoinowej. W przypadku również powszechnie stosowanej metody kombinowanej, typu płynnego rozprowadzania zaprawy, na spodniej stronie płytek wykładzinowych dodatkowo rozprowadza się warstwę zaprawy, zanim jeszcze włoży się płytki ich spodnią stroną do warstwy zaprawy. Sposób według wynalazku służy do układania wszelkiego rodzaju płytek wykładzinowych, na przykład płytek fajansowych, kamionkowych, płytek z krzemionki szlachetnej, ceramicznych lub płytek z innych materiałów naturalnych na zewnątrz lub we wnętrzach. Sposób według wynalazku służy do układania płytek wykładzinowych na wszystkich powszechnie znanych podłożach, zwłaszcza zaś do układania płytek wykładzinowych na betonie porowatym, betonie, tynku, samopoziomującej zaprawie do wykonywania podkładów. Sposób według wynalazku służy zwłaszcza do układania płytek wykładzinowych w miejscach wystawionych na działanie wilgoci i bezpośrednio wody lub na ciągłe, naprzemienne działanie mrozu i odwilży. Położone według wynalazku płytki wykładzinowe charakteryzują się bowiem tym, że po pierwsze wchłaniają mało wody nawet w warunkach dużego zawilgocenia, po drugie płytki wykładzinowe położone według wynalazku oddają całkowicie do otoczenia wchłoniętą wcześniej wilgoć. Sposób według wynalazku może zostać zastosowany zwłaszcza na balkonach, tarasach lub w basenach. Następujące przykłady służą do szczegółowego objaśnienia wynalazku i nie należy ich w żadnym razie rozumieć jako ograniczenia. Przykłady: Z wyszczególnionych poniżej komponentów cementowych klejów do płytek wykładzinowych względnie cementowych wypełniaczy szczelin między płytkami wykładzinowymi najpierw wytworzono poprzez intensywne mieszanie każdorazowe mieszaniny suche. Wskutek bezpośrednio następującego dodania ok. 26% wagowych wody, obliczonych w stosunku do

12 masy całkowitej każdorazowej mieszaniny suchej, i intensywnego mieszania uzyskano gotowe do użycia zaprawy klejowe do płytek wykładzinowych względnie zaprawy spoinowe do wypełniania szczelin między płytkami wykładzinowymi. Wytwarzanie cementowych klejów do płytek wykładzinowych (FK): FK 1: niehydrofobowy cementowy klej do płytek wykładzinowych: 350 g cementu portlandzkiego CEM I 52,5 R Milke 58 g piasku kwarcowego 9a (od 0,1 do 0,4 mm) 568 g piasku kwarcowego Nr 12 (od 0,06 do 0,3 mm) 40 g Vinnapas RE 5018 N (niehydrofobowy proszek dyspergowany na bazie octanu winylu i etylenu) 3,6 g Walocel MKX PFI (eter celulozowy) ilość wody 260 ml FK 2: hydrofobowy cementowy klej do płytek wykładzinowych: 350 g cementu portlandzkiego CEM I 52,5 Milke 58 g piasku kwarcowego 9a (od 0,1 do 0,4 mm) 568 g piasku kwarcowego Nr 12 (od 0,06 do 0,3 mm) 40 g Vinnapas RI 554 Z (hydrofobowy proszek dyspergowany na bazie chlorku winylu, laurynianiu winylu i etylenu z izo-alkilo-trialkoksysilanem) 3,9 g Walocel MKX PF 25 L (eter celulozowy) ilość wody 260 ml Wytwarzanie cementowych wypełniaczy spoin (FF): FF 1: niehydrofobowy cementowy wypełniacz spoin: 350 g białego cementu portlandzkiego CEM I 52,5 634, 3 g piasku kwarcowego 9a (od 0,1 do 0,4 mm) 0,7 g Walocel MKX PP 20 (eter celulozowy) 15 g Vinnapas RE 5028 N (niehydrofobowy proszek dyspergowany na bazie octanu winylowego i etylenu) ilość wody 230 ml FF 2: hydrofobowy cementowy wypełniacz spoin: 350 g cementu portlandzkiego CEM I 42,5 634, 3 g piasku kwarcowego 9a (od 0,1 do 0,4 mm) 0,7 g Walocel MKX PP 20 (eter celulozowy) 15g Vinnapas RI 554 Z (hydrofobowy proszek dyspergowany na bazie chlorku winylowego, laurynianiu winylowego i etylenu z alkilo-trialkoksysilanem) ilość wody 230 ml Przytoczone powyżej przykładowe zaprawy klejowe do płytek wykładzinowych względnie zaprawy spoinowe do szczelin między płytkami wykładzinowymi po utwardzeniu wykazują następujące właściwości:

13 cementowy klej do płytek wykładzinowych [m] μ w [kg/m 2 h 0,5 ] S d x w [kg/mh 0,5 ] KK 1 0,15 37,5 2,5 0,375 KK 2 0, ,12 0,0144 cementowy wypełniacz spoin FF 1 0, ,0 0,24 FF 2 0,07 17,5 0,07 0,0049 S d : ekwiwalentna względem dyfuzji grubość warstwy powietrza μ: współczynnik oporu dyfuzji pary wodnej według DIN EN ISO w: współczynnik wchłaniania wody Układanie płytek wykładzinowych S d Układanie płytek wykładzinowych odbywało się poprzez położenie wodoszczelnych płytek z kamionki szlachetnej (stosowanie do EN176, o współczynniku wchłaniania wody rzędu do 0,5%, o wymiarach: 10 cm x 10 cm, producent Winckelmans) z każdorazowo podaną zaprawą klejową do płytek wykładzinowych (warstwa 6x6x6, szpachla zębata, grubość warstwy: ok. 4 mm) względnie z zaprawą spoinową do wypełniania szczelin między płytkami wykładzinowymi (szerokość szczeliny: 6 mm) według metody kombinowanej (ang. floatingbuttering, metoda płynnego rozprowadzania zaprawy) na płytach betonowych odpowiednio do EN 1323 (wymiary 40 cm x 40 cm). Spodnia strona i powierzchnie boczne zostały uszczelnione za pomocą poliuretanowego lakieru nawierzchniowego. Następnie ułożone według tej metody płytki wykładzinowe utwardzano przez siedem dni w temperaturze 23 0 C i przy wilgotności powietrza rzędu 100%. Przykład: Próbka badana z FK2 i FF2. Przykład porównawczy: Próbka badana z FK1 i FF1. Badanie zastosowań technicznych Badanie zastosowań technicznych przykładu i przykładu porównawczego przeprowadzono według następującego schematu: Dzień badania obejmował 1 godzinę składowania w wodzie (ciśnienie spiętrzenia wody: 1 cm na kolumnę wody), a następnie 23 godziny składowania w normalnych warunkach klimatycznych według DIN Tydzień badania obejmował cztery dni badania, następnie 1 godzinę składowania w wodzie i na samym końcu 71 godzin składowania w normalnych warunkach klimatycznych według DIN Łącznie badanie obejmowało dwa tygodnie badania i 4 dni badania (patrz figura 1). Po składowaniu w wodzie, a także po każdym dniu względnie tygodniu badania, każdorazowo określano masę próbki, a na podstawie każdorazowej zmiany masy określano wartości dla wchłaniania wody względnie wartości oddawania wody do otoczenia (wynik: patrz figura 1).

14 Na podstawie figury 1 można stwierdzić, iż zawartość wody próbki według wynalazku zmniejszała się systematycznie w trakcie procesu badania po każdym dniu badania w zakresie dokładności pomiaru; tzn. podczas składowania w normalnych warunkach klimatycznych próbka oddawała do otoczenia wodę wchłoniętą uprzednio podczas składowania w wodzie i dalej zawartą w niej jeszcze wilgoć. Jednocześnie w przypadku próbki badanej, w trakcie procesu badania stwierdzano na początku każdego kolejnego dnia badania ciągły wzrost zawartości wody w zakresie dokładności pomiaru. Oznacza to, że próbka badana wiązała wodę tak mocno, że nie mogła jej oddać całkowicie do otoczenia podczas suszenia. Na końcu badania próbka badana wchłonęła 28 g wody, tymczasem próbka według wynalazku oddała do otoczenia 7 g wody. Oznacza to, iż płytki wykładzinowe położone według wynalazku nie wchłaniają trwale żadnej wody, nawet w skrajnie wilgotnych warunkach, a tym samym odpowiedni sposób układania płytek wykładzinowych zapewnia odpowiednią odporność na zmiany atmosferyczne. Sporządziła i zweryfikowała patentowy Grażyna Palka Rzecznik

15 Zastrzeżenia patentowe 1. Zespolenie płytek wykładzinowych, uzyskiwane poprzez sklejanie i spoinowanie płytek wykładzinowych za pomocą cementowych zapraw zawierających od 15 do 70% wagowych cementu, od 30 do 85% wagowych materiału wypełniającego i od 0,1 do 15% wagowych hydrofobowej mieszaniny polimerowej, każdorazowo wyrażone w stosunku do masy całkowitej receptury do sklejania lub spoinowania, znamienne tym, że płytki wykładzinowe są układane na powierzchniach poziomych lub powierzchniach o niewielkim nachyleniu, a hydrofobowa mieszanina polimerowa zawiera a) jeden lub więcej nienasyconych monomerów etylenowych polimerów organicznych i ewentualnie jeden lub więcej b) związków organicznych krzemu i/lub c) związków kwasów tłuszczowych i/lub pochodnych kwasów tłuszczowych, przy czym udział ewentualnie zawartych związków organicznych krzemu b) lub udział ewentualnie zawartych kwasów tłuszczowych lub pochodnych kwasów tłuszczowych c) jak również udział ewentualnie zawartych mieszanin otrzymywanych z b) i c) wynosi każdorazowo od 0,1 do 30% wagowych, przy czym dane są wyrażone w % wagowych każdorazowo w stosunku do masy całkowitej polimeru organicznego a). 2. Zespolenie płytek wykładzinowych według zastrz. 1, znamienne tym, że hydrofobowa mieszanina polimerowa zawiera a) co najmniej jeden polimer organiczny na bazie jednego lub więcej nienasyconych monomerów etylenowych z grupy obejmującej estry winylowe nierozgałęzionych lub rozgałęzionych kwasów alkilokarboksylowych z atomami C w liczbie od 1 do 20, estry kwasu akrylowego lub estry kwasu metakrylowego rozgałęzionych lub nierozgałęzionych alkoholi lub dioli z atomami C w liczbie od 1 do 20, mono- lub diestry kwasu fumarowego i/lub kwasu maleinowego nierozgałęzionych lub rozgałęzionych alkoholi z atomami C w liczbie od 1 do 12, olefiny, dieny, aromatyczne winyle i halogenki winylowe oraz ewentualnie b) jeden lub więcej związków organicznych krzemu lub c) jeden lub więcej kwasów tłuszczowych i/lub pochodnych kwasów tłuszczowych albo kombinację składników b) i c). 3. Zespolenie płytek wykładzinowych według zastrz. 1 albo 2, znamienne tym, że hydrofobowa mieszanina polimerowa zawiera b) jeden lub więcej związków organicznych krzemu, z grupy estrów kwasu krzemowego Si(OR') 4, silanów, takich jak organiczne tetrasilany SiR 4 i organiczne oksysilany SiR n (OR') 4-n, gdzie n = 1 do 3, polisilany o ogólnym

16 wzorze R 3 Si(SiR 2 ) n SiR 3, gdzie n = 0 do 500, organiczne silanole SiR n (OH) 4-n, disiloksany, oligosiloksany, polisiloksany otrzymywane z jednostek o ogólnym wzorze R c H d Si(OR') e (OH) f O (4-c-d-e-f) /2, gdzie c = 0 do 3, d = 0 do 1, e = 0 do 3, f = 0 do 3 i gdzie suma c+d+e+f na każdą jednostkę jest najwyżej 3,5, przy czym każdorazowo R jest takie same lub różne i oznacza rozgałęzione lub nierozgałęzione reszty alkilowe z atomami C w liczbie od 1 do 22, reszty cykloalkilowe z atomami C w liczbie od 3 do 10, reszty alkilenowe z atomami C w liczbie od 2 do 4, jak również reszty arylowe, aralkilowe i alkiloarylowe z atomami C w liczbie od 6 do 18, a R' oznacza te same lub różne reszty alkilowe i alkoksyalkilenowe z atomami C każdorazowo w liczbie od 1 do 4, karbosilany, polikarbosilany, karbosiloksany, polikarbosiloksany, polisililenodisiloksany, cyklosiloksany. 4. Zespolenie płytek wykładzinowych według zastrz. 1 do 3, znamienne tym, że hydrofobowa mieszanina polimerowa zawiera kwasy tłuszczowe lub pochodne kwasów tłuszczowych c), z grupy nasyconych i nienasyconych kwasów tłuszczowych z atomami C w liczbie od 8 do 22, z ich mydłami metalicznymi, ich amidami jak również ich estrami z jednowartościowymi alkoholami z atomami C w liczbie od 1 do 14, z glikolem, z poliglikolem, z poliglikolem alkilenowym, z gliceryną, z mono-, di- lub trietanoloaminą, z monosacharydami i ze związkami polihydroksylowymi. 5. Sposób wytwarzania zespolenia płytek wykładzinowych według zastrz. 1 do 4 przez układanie płytek wykładzinowych poprzez ich sklejanie i spoinowanie za pomocą cementowych zapraw zawierających od 15 do 70% wagowych cementu, od 30 do 85% wagowych materiału wypełniającego, od 0,1 do 15% wagowych hydrofobowej mieszaniny polimerowej, znamienny tym, że płytki wykładzinowe układa się na powierzchniach poziomych lub powierzchniach o niewielkim nachyleniu, a hydrofobowa mieszanina polimerowa zawiera a) jeden lub więcej nienasyconych monomerów etylenowych polimerów organicznych i ewentualnie jeden lub więcej b) związków organicznych krzemu i/lub c) związków kwasów tłuszczowych i/lub pochodnych kwasów tłuszczowych, przy czym udział ewentualnie zawartych związków organicznych krzemu b) lub udział ewentualnie zawartych kwasów tłuszczowych lub pochodnych kwasów tłuszczowych c) jak również udział ewentualnie zawartych mieszanin otrzymywanych z b) i c) wynosi każdorazowo od 0,1 do 30% wagowych, przy czym dane są wyrażone w % wagowych każdorazowo w stosunku do masy całkowitej polimeru organicznego a). Sporządziła i zweryfikowała Grażyna Palka Rzecznik patentowy

17 - 16 -

18 - 17 -