INFORMACJA O ROZLICZENIACH PIENIĘŻNYCH I ROZRACHUNKACH MIĘDZYBANKOWYCH W I KWARTALE 2011 R.

Transkrypt

1 Narodowy Bank Polski Departament Systemu Płatniczego INFORMACJA O ROZLICZENIACH PIENIĘŻNYCH I ROZRACHUNKACH MIĘDZYBANKOWYCH W I KWARTALE 2011 R. Warszawa, czerwiec 2011 r.

2 SPIS TREŚCI Informacja o rozliczeniach pieniężnych i rozrachunkach międzybankowych w I kwartale 2011 r. Wprowadzenie strona 3 System SORBNET strona 5 System TARGET2-NBP strona 8 Rozliczenia transgraniczne w TARGET2-NBP strona 10 Rozliczenia krajowe w TARGET2-NBP strona 11 System SORBNET-EURO strona 12 Rozliczenia transgraniczne w SORBNET-EURO strona 13 Rozliczenia międzybankowe i klientowskie w SORBNET-EURO strona 14 Rozliczenia krajowe w SORBNET-EURO strona 15 System ELIXIR strona 16 System EuroELIXIR strona 18 Rozliczenia transgraniczne w EuroELIXIR strona 19 Rozliczenia krajowe w EuroELIXIR strona 21 Podsumowanie strona 22 Tabela nr 3 System SORBNET. Liczba transakcji i wartość obrotów strona 24 w IV kwartale 2010 r. i w I kwartale 2011 r. Tabela nr 4 System TARGET2-NBP. Liczba transakcji i wartość obrotów strona 25 w IV kwartale 2010 r. i w I kwartale 2011 r. Tabela nr 5 System SORBNET-EURO. Liczba transakcji i wartość obrotów strona 26 w IV kwartale 2010 r. i w I kwartale 2011 r. Tabela nr 6 System ELIXIR: Liczba transakcji i wartość obrotów strona 27 w IV kwartale 2010 r. i w I kwartale 2011 r. Tabela nr 7 System Euro-ELIXIR: Liczba transakcji i wartość obrotów w IV kwartale 2010 r. i w I kwartale 2011 r. strona 28 Strona 2

3 Wprowadzenie Jednym z zadań realizowanych przez banki centralne jest sprawowanie nadzoru nad systemami płatności w celu zapewnienia ich sprawnego i bezpiecznego funkcjonowania. Do narzędzi służących sprawowaniu nadzoru zalicza się m.in. zbieranie informacji pozwalających na ocenę zmian zachodzących w poszczególnych systemach płatności. Dane uzyskane przez NBP za I kwartał 2011 r. wykazują w porównaniu do IV kwartału 2010 r.: a) w systemie SORBNET: - spadek o 1,1% średnich dziennych obrotów do poziomu 222,6 mld zł, - spadek o 2,2% średniej dziennej liczby zleceń do poziomu szt., b) w systemie TARGET2-NBP: - wzrost o 27,6% średnich dziennych obrotów do poziomu 1,22 mld euro, - wzrost o 31,2% średniej dziennej liczby zleceń do poziomu szt., c) w systemie SORBNET-EURO: - spadek o 7,5% średnich dziennych obrotów do poziomu 459,8 mln euro, - spadek o 13,3% średniej dziennej liczby zleceń do poziomu 807 szt., d) w systemie ELIXIR: - spadek o 9,7% średnich dziennych obrotów do poziomu 13,1 mld zł, - spadek o 1% średniej dziennej liczby zleceń do poziomu 5,4 mln szt., e) w systemie EuroELIXIR: - spadek o 2,7% średnich dziennych obrotów do poziomu 141 mln euro, - spadek o 1,1% średniej dziennej liczby zleceń do poziomu szt. Średnią wartość pojedynczego zlecenia, jakie było realizowane za pośrednictwem polskich systemów płatności, tj. systemów SORBNET, TARGET2-NBP, SORBNET-EURO, ELIXIR i EuroELIXIR, na przestrzeni I kwartału 2011 r. przedstawia wykres nr 1. Wielkość średniej dziennej liczby przetwarzanych zleceń za pośrednictwem systemów wysokokwotowych na przestrzeni ostatnich pięciu kwartałów przedstawia wykres nr 2. Strona 3

4 Wykres nr 1. Średnia wartość pojedynczego zlecenia w poszczególnych systemach płatności w I kwartale 2011 r. (dla celów porównawczych wartość na wykresie wyrażona w walucie krajowej, przy przeliczeniu zastosowano kurs: 1 euro = 3,9476 zł, czyli kurs średni w kwartale wg danych NBP) mln zł SORBNET TARGET2-NBP SORBNET-EURO Euro-ELIXIR ELIXIR 24,5 mln zł 0,582 mln euro 0,569 mln euro 5,25 tys.euro 2,42 tys. zł Wykres nr 2. Średnia dzienna liczba zleceń realizowanych w poszczególnych systemach płatności wysokokwotowych na przestrzeni kolejnych kwartałów od IV kwartału 2009 r SORBNET TARGET2-NBP SORBNET-EURO / Q4 2010/ 2010/ Q2 2010/ Q3 2010/ Q4 2011/ Strona 4

5 SYSTEM SORBNET Uczestnikami systemu SORBNET według stanu na koniec marca 2011 r. były, poza NBP, następujące podmioty: - 53 banki, tj o jeden Bank (AIB Bank Polska S.A.) mniej niż w grudniu 2010 r., - Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych S.A., - Krajowa Izba Rozliczeniowa S.A. W okresie I kwartału 2011 r. w systemie SORBNET: rozliczono łącznie ok. 572,4 tys. zleceń o wartości 14,0 bln zł, średnio dziennie rozliczono zleceń o wartości 222,6 mld zł, średnia wartość zlecenia wyniosła 24,5 mln zł. W porównaniu do wcześniejszego kwartału odnotowano: - spadek o 3,7% łącznej liczby zleceń płatniczych (z 594 do 572 tys. szt.), - spadek o 2,2% średniej dziennej liczby zleceń (z do szt.), - spadek o 2,7% łącznej wartości zleceń (z 14,4 do 14,0 bln zł), - wzrost o 1,2% średniej wartości rozliczanego zlecenia (z 24,2 do 24,5 mln zł), - wzrost o 20,7% średniej dziennej wielkości środków pieniężnych pozostawianych przez banki na koniec dnia na rachunkach bieżących w złotych w DSP (z 21,7 do 26,2 mld zł). Wartość obrotów i liczbę zleceń w systemie SORBNET w kolejnych kwartałach, począwszy od I kwartału 2010 r., przedstawiają wykresy nr 3 i 4. Szczegółowe dane dotyczące systemu SORBNET prezentuje tabela nr 3 (strona nr 25). Wykres nr 3. Wartość zleceń w systemie SORBNET w kolejnych kwartałach od I kwartału 2010 r bln zł 12,10 12,96 13,38 14,41 14, / 2010/ Q2 2010/ Q3 2010/ Q4 2011/ Strona 5

6 Wykres nr 4. Liczba zleceń w systemie SORBNET w kolejnych kwartałach od I kwartału 2010 r tys. szt. +10,9 % % -1,2% - 3,7% ,4% / 2010/ Q2 2010/ Q3 2010/ Q4 2011/ W systemie SORBNET w I kwartale br. rozliczono średnio zleceń dziennie. Największą liczbę zleceń w skali miesiąca odnotowano w dniach: - 31 stycznia 2011 r. - rozliczono zleceń, - 28 lutego 2011 r. - rozliczono zleceń, - 31 marca 2011 r. - rozliczono zleceń. W porównaniu do analogicznego okresu z poprzedniego roku średnia dzienna liczba rozliczanych zleceń w SORBNET wzrosła o 13,9% (wykres nr 5). Wykres nr 5. Średnia dzienna liczba zleceń w systemie SORBNET w analogicznych kwartałach lat ubiegłych od I kwartału 1998 r szt / 1999 / 2000 / 2001 / 2002 / 2003 / 2004 / 2005 / 2006 / 2007 / 2008 / / / 2011 / Strona 6

7 Średnia wartość pojedynczego zlecenia wyniosła w I kwartale 2011 r. 24,5 mln zł i w porównaniu do poprzedniego kwartału wzrosła o 1,2 % (wykres nr 6). Wykres nr 6. Średnia wartość pojedynczego zlecenia w systemie SORBNET w kolejnych kwartałach od I kwartału 2010 r. mln zł ,089 mln zł 23,888 mln zł 24,954 mln zł 24,239 mln zł 24,506 mln zł 2010/ 2010/ Q2 2010/ Q3 2010/ Q4 2011/ W I kwartale 2011 r. udział głównych typów operacji przeprowadzanych na rachunkach bieżących w całości obrotów przedstawiał się następująco: - rozrachunki wynikające z realizacji zleceń klientowskich 56,4% (we wcześniejszym kwartale 53,7%), - wykorzystanie kredytów udzielonych bankom przez NBP 12,5% (we wcześniejszym kwartale 13,9%), - operacje na rynku międzybankowym 11,3% (we wcześniejszym kwartale 12,8%), Udział głównych typów operacji przeprowadzanych na rachunkach bieżących banków w złotych w I kwartale 2011 r. przedstawia wykres nr 7. Wykres nr 7. Udział poszczególnych typów operacji przeprowadzanych na rachunkach bieżących banków w złotych w całości obrotów w I kwartale 2011 r. 1,7% 1,3% Zlecenia klientowskie 6,2% 10,6% Wykorzystanie kredytów udzielanych przez NBP Operacje na rynku międzybankowym 11,3% 12,5% 56,4% Zakup/wykup papierów wart. od NBP Zlecenia KDPW S.A. Wymiana zleceń za pośrednictwem KIR Pozostałe Strona 7

8 W okresie I kwartału 2011 r. średni dzienny stan środków na rachunkach bieżących banków kształtował się na poziomie 26,2 mld zł, przyjmując wielkości od 14,7 mld zł do 36,7 mld zł. Zmianę na przestrzeni kolejnych kwartałów od I kwartału 2010 r. w wielkości średniego dziennego stanu środków na rachunkach bieżących banków w złotych przedstawia wykres nr 8. Wykres nr 8. Średni dzienny stan środków pozostawianych przez banki na rachunkach bieżących w złotych w DSP w kolejnych kwartałach od I kwartału 2010 r. 30 mld zł ,2 20,5 21,2 21,7 26, / 2010/ Q2 2010/ Q3 2010/ Q4 2011/ SYSTEM TARGET2-NBP System o nazwie TARGET2-NBP, prowadzony przez Narodowy Bank Polski na SSP, tj. wspólnej platformie systemu TARGET2, służy do rozliczania płatności wysokokwotowych w walucie euro. Obecnie trwa proces migracji banków z systemu SORBNET-EURO na TARGET2, który zgodnie z założeniami powinien zostać zakończony w dniu 21 listopada 2011 r. Uczestnikami systemu TARGET2-NBP według stanu na koniec marca 2011 r. było 8 banków, Krajowa Izba Rozliczeniowa S.A. oraz Narodowy Bank Polski. W ciągu I kwartału 2011 r. liczba uczestników tego systemu nie zwiększyła się, ale na wyniki w tym kwartale wpływ miało przejście w grudniu 2010 r. z systemu SORBNET-EURO do systemu TARGET2-NBP czterech banków: Banku Millennium S.A, Banku Gospodarstwa Krajowego, NORDEA BANK POLSKA S.A., Rabobanku Polska S.A. W okresie I kwartału 2011 r. w systemie TARGET2-NBP: - rozliczono łącznie 134,3 tys. zleceń o wartości 78,2 mld euro, - średnio dziennie rozliczono zleceń o wartości 1,2 mld euro, - średnia wartość zlecenia wyniosła 582,4 tys. euro. Szczegółowe dane dotyczące systemu TARGET2-NBP prezentuje tabela nr 4 (strona nr 26). W porównaniu do wcześniejszego kwartału odnotowano: - wzrost o 27,3% łącznej liczby zleceń płatniczych (z 105,5 do 134,3 tys. szt.), Strona 8

9 - wzrost o 31,2% średniej dziennej liczby zleceń (z do szt.), - wzrost o 23,8% łącznej wartości zleceń (z 63,2 do 78,2 mld euro), - spadek o 2,7% średniej wartości rozliczanego zlecenia (z 598,8 do 582,4 tys. euro). Wartość i liczbę zleceń w systemie TARGET2-NBP w kolejnych kwartałach, począwszy od I kwartału 2010 r., przedstawiają wykresy nr 9 i 10. Wykres nr 9. Wartość zleceń w systemie TARGET2-NBP w kolejnych kwartałach od I kwartału 2010 r. 90 mld euro ,2 74, , ,0 51, / 2010/Q2 2010/Q3 2010/Q4 2011/ Wykres nr 10. Liczba zleceń w systemie TARGET2-NBP w kolejnych kwartałach od I kwartału 2010 r. 160 tys. szt , , ,0 92, , / 2010/Q2 2010/Q3 2010/Q4 2011/ Liczbę i wartość zleceń zrealizowanych w systemie TARGET2-NBP w podziale na zlecenia transgraniczne i krajowe przedstawiają wykresy nr 11 i 12. Strona 9

10 Wykres nr 11. Liczba zleceń w systemie TARGET2 - NBP w podziale na krajowe, transgraniczne wysłane i transgraniczne otrzymane w I kwartale 2011 r. 44,61% 4,88% 50,51% Zlecenia krajowe: szt. Zlecenia transgraniczne wysłane: szt. Zlecenia transgraniczne otrzymane: szt. Wykres nr 12. Wartość zleceń w systemie TARGET2 - NBP w podziale na krajowe, transgraniczne wysłane i transgraniczne otrzymane w I kwartale 2011 r. 48,87% 47,50% 3,64% Zlecenia krajowe: 2,8 mld euro Zlecenia transgraniczne wysłane: 37,153 mld euro Zlecenia transgraniczne otrzymane: 38,223 mld euro ROZLICZENIA TRANSGRANICZNE W TARGET2-NBP Kategoria rozliczeń transgranicznych w euro w systemie TARGET2-NBP obejmuje zlecenia wysyłane lub otrzymywane przez polskie banki w obrocie z bankami zagranicznymi. W I kwartale 2011 r. w ramach rozliczeń transgranicznych w TARGET2-NBP: - rozliczono łącznie 127,7 tys. zleceń o wartości 75,4 mld euro, - średnio dziennie rozliczono zleceń o wartości 1,2 mln euro, - średnia wartość zlecenia wyniosła 590,1 tys. euro. Zlecenia transgraniczne stanowiły: - 95,1% liczby wszystkich zleceń zrealizowanych w systemie TARGET2-NBP (we wcześniejszym kwartale wynosiły 97,2%), - 96,4% wartości wszystkich zleceń zrealizowanych w systemie TARGET2-NBP (we wcześniejszym kwartale 97,5%). Strona 10

11 Szczegółowe dane dotyczące liczby i wartości zleceń transgranicznych w systemie TARGET2 - NBP w podziale na zlecenia otrzymane i wysłane w I kwartale 2011 r. prezentują wykresy nr 13 i 14. Wykres nr 13. Liczba zleceń transgranicznych realizowanych w systemie TARGET2 - NBP w podziale na otrzymane i wysłane w I kwartale 2011 r. Zlecenia otrzymane: szt. Zlecenia wysłane: szt. 46,9% 53,1% Wykres nr 14. Wartość zleceń transgranicznych realizowanych w systemie TARGET2 - NBP w podziale na otrzymane i wysłane w I kwartale 2011 r. Zlecenia otrzymane: 38,223 mld euro Zlecenia wysłane: 37,153 mld euro 50,7% 49,3% ROZLICZENIA KRAJOWE W TARGET2 - NBP Kategoria rozliczeń krajowych w euro w systemie TARGET2-NBP obejmuje rozliczenia dotyczące zleceń kierowanych i otrzymanych przez polskie banki uczestniczące bezpośrednio w TARGET2- NBP dokonywane między nimi, a także między tymi bankami a NBP. W okresie I kwartału 2011 r. w ramach rozliczeń krajowych w TARGET2-NBP: - rozliczono łącznie zleceń o łącznej wartości 2,8 mld euro, - średnio dziennie rozliczono 102 zlecenia o wartości 44,4 mln euro, - średnia wartość zlecenia wyniosła 433,8 tys. euro. Zlecenia krajowe stanowiły: - 4,9% liczby wszystkich zleceń realizowanych w systemie TARGET2-NBP (we wcześniejszym kwartale 2,8%), - 3,6% wartości wszystkich zleceń realizowanych w systemie TARGET2 NBP (we wcześniejszym kwartale 2,5%). Strona 11

12 SYSTEM SORBNET-EURO Uczestnikami systemu SORBNET-EURO według stanu na koniec marca 2011 r., poza NBP, były 24 banki oraz Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych S.A. W ciągu I kwartału 2011 r. liczba uczestników tego systemu nie uległa zmianie, ale na wyniki osiągane w tym kwartale przez system SORBNET-EURO wpływ miało przejście w grudniu 2010 r. z systemu SORBNET-EURO do systemu TARGET2-NBP czterech banków: Banku Millennium S.A, Banku Gospodarstwa Krajowego, NORDEA BANK POLSKA S.A., Rabobanku Polska S.A. W okresie I kwartału 2011 r. w systemie SORBNET-EURO: - rozliczono łącznie 51,6 tys. zleceń o wartości 29,4 mld euro, - średnio dziennie rozliczono 807 zleceń o wartości 459,8 mln euro, - średnia kwota zlecenia wyniosła 569,8 tys. euro. Szczegółowe dane dotyczące systemu SORBNET-EURO prezentuje tabela nr 5 (strona nr 27). W porównaniu do wcześniejszego kwartału odnotowano w systemie SORBNET-EURO: - spadek o 10,3% łącznej wartości zleceń (z 32,8 do 29,4 mld euro), - spadek o 7,5% średniej dziennej wartości zleceń (z 497 do 459,8 mln euro), - spadek o 15,9% łącznej liczby zleceń (z do szt.), - wzrost o 6,6% średniej wartości rozliczanego zlecenia (z 534,5 do 569,8 tys. euro). Wartość obrotów i liczbę zleceń w systemie SORBNET-EURO w kolejnych kwartałach od I kwartału 2010 r. przedstawiają wykresy nr 15 i 16. Wykres nr 15. Wartość zleceń w systemie SORBNET-EURO w kolejnych kwartałach od I kwartału 2010 r. mld euro , ,9 28,6 29, , / 2010/ Q2 2010/ Q3 2010/ Q4 2011/ Strona 12

13 Wykres nr 16. Liczba zleceń w systemie SORBNET-EURO w kolejnych kwartałach od I kwartału 2010 r. 70 tys. szt ,3 56,0 59,8 61,4 51, / 2010/Q2 2010/Q3 2010/Q4 2011/ Zlecenia realizowane za pośrednictwem SORBNET-EURO można podzielić na dwie podstawowe kategorie, tj. zlecenia krajowe i transgraniczne oraz zlecenia międzybankowe i klientowskie. Liczbę i wartość zleceń zrealizowanych w systemie SORBNET-EURO w podziale na zlecenia transgraniczne i krajowe przedstawiają wykresy nr 17 i 18. Wykres nr 17. Liczba zleceń w systemie SORBNET-EURO w podziale na krajowe i transgraniczne w I kwartale 2011 r. 7,5% 92,5% Zlecenia krajowe: szt. Zlecenia transgraniczne: szt. Wykres nr 18. Wartość zleceń w systemie SORBNET-EURO w podziale na krajowe i transgraniczne w I kwartale 2011 r. 58,1% 41,9% Zlecenia krajowe: 12,324 mld euro Zlecenia transgraniczne: 17,106 mld euro ROZLICZENIA TRANSGRANICZNE W SORBNET-EURO W okresie I kwartału 2011 r. w ramach rozliczeń transgranicznych w TARGET2-NBP: rozliczono łącznie 47,8 tys. zleceń o wartości 17,1 mld euro, średnio dziennie rozliczono 746 zleceń o wartości 350,3 mln euro, Strona 13

14 średnia wartość zlecenia wyniosła 358,1 tys. euro. W porównaniu do wcześniejszego kwartału, odnotowano: - spadek o 16,0% wartości zleceń transgranicznych (z 20,4 do 17,1 mld euro), - spadek o 16,4% liczby zleceń transgranicznych (z do szt.). Szczegółowe dane dotyczące liczby i wartości zleceń transgranicznych w systemie SORBNET- EURO w podziale na otrzymane i wysłane w I kwartale br. prezentują wykresy nr 20 i 21. Wykres nr 19. Liczba zleceń transgranicznych realizowanych w systemie SORBNET-EURO w podziale na otrzymane i wysłane w I kwartale 2011 r. 93,1% 6,9% Zlecenia otrzymane: szt. Zlecenia wysłane: szt. Wykres nr 20. Wartość zleceń transgranicznych realizowanych w systemie SORBNET-EURO w podziale na otrzymane i wysłane w I kwartale 2011 r. 46,7% 53,3% Zlecenia otrzymane: 7,989 mld euro Zlecenia wysłane: 9,117 mld euro ROZLICZENIA MIĘDZYBANKOWE I KLIENTOWSKIE W SORBNET-EURO W odniesieniu do wartości zleceń w systemie SORBNET-EURO, w porównaniu do wcześniejszego kwartału, odnotowano: - spadek o 8,6% zleceń międzybankowych (z 30,5 do 27,9 mld euro), - spadek o 33,2% zleceń klientowskich (z 2,3 do 1,5 mln euro). W odniesieniu do liczby zleceń w SORBNET-EURO, w porównaniu do wcześniejszego kwartału, odnotowano: - spadek o 14,0% zleceń międzybankowych (z do szt.), - spadek o 16,6% zleceń klientowskich (z do szt.). Liczbę i wartość zleceń w podziale na międzybankowe i klientowskie w I kwartale 2011 r. przedstawia wykres nr 22. Strona 14

15 Wykres nr 22. Liczba i wartość zleceń w systemie SORBNET-EURO w podziale na zlecenia międzybankowe i klientowskie w I kwartale 2011 r. SORBNET-EURO Liczba zleceń 2011 SORBNET-EURO Wartość zleceń ,3% 72,5% 27,5% 94,7% Zlecenia międzybankowe: szt. Zlecenia klientowskie: szt. Zlecenia międzybankowe: 27,882 mld euro Zlecenia klientowskie: 1,548 mld euro ROZLICZENIA KRAJOWE W SORBNET-EURO W okresie I kwartału 2011 r. w ramach rozliczeń krajowych w SORBNET-EURO: - rozliczono łącznie 3,88 tys. zleceń o wartości 12,324 mld euro, - średnio dziennie rozliczono 61 zleceń o wartości 192,6 mln euro, - średnia wartość zlecenia wyniosła 3,176 mln euro. Odnotowano w porównaniu do wcześniejszego kwartału: - spadek o 8,7% liczby zleceń krajowych (z do szt.), - spadek o 1,2% wartości rozliczanych zleceń krajowych (z 12,5 do 12,3 mld euro). Zlecenia krajowe stanowiły w systemie SORBNET-EURO: - 7,5% liczby realizowanych zleceń (we wcześniejszym kwartale 6,9%), - 41,9% wartości realizowanych zleceń (we wcześniejszym kwartale 38,0%). W porównaniu do wcześniejszego kwartału, zwiększył się wartościowy udział zleceń krajowych w ogólnej wartości obrotów realizowanych w SORBNET-EURO (wykres nr 19). Jednocześnie odnotowano wzrost udziału liczby zleceń krajowych w ogólnej liczbie zleceń realizowanych w SORBNET-EURO. Strona 15

16 Wykres nr 21. Udział zleceń krajowych w systemie SORBNET-EURO w kolejnych kwartałach od I kwartału 2010 r. 32,6% 35,6% 39,4% 38% 41,9% udział w wartości zleceń SORBNET- EURO 7,6% 7% 6,7% 6,9% 7,5% udział w liczbie zleceń SORBNET- EURO Q Q Q SYSTEM ELIXIR Według stanu na koniec I kwartału 2011 r. bezpośrednimi uczestnikami wymiany zleceń płatniczych w systemie ELIXIR były 51 banki (w tym NBP), tj. o jeden bank (AIG Bank Polska S.A.) mniej niż w grudniu 2010 r. W okresie I kwartału 2011 r. w systemie ELIXIR: - rozliczono łącznie 340,3 mln zleceń o wartości 823,3 mld zł, - średnio dziennie rozliczono 5,4 mln zleceń o wartości 13,1 mld zł, - średnia wartość zlecenia wyniosła zł. W porównaniu do poprzedniego kwartału odnotowano: - spadek o 2,5% łącznej liczby transakcji (z 349,0 do 340,3 mln szt.), - spadek o 11,1% łącznej wartości transakcji (z 925,8 do 823,3 mld zł), - spadek o 1,0% średniej dziennej liczby transakcji (z do tys. szt.), - spadek o 9,7% średnich dziennych obrotów (z 14,5 do 13,1 mld zł), - spadek o 8,8% średniej kwoty transakcji (z do zł). Szczegółowe dane dotyczące systemu ELIXIR prezentuje tabela nr 6 (strona nr 28). Wartość obrotów i liczbę zleceń w systemie ELIXIR w kolejnych kwartałach od I kwartału 2010 r. przedstawiają wykresy nr 23 i 24. Strona 16

17 Wykres nr 23. Wartość zleceń rozliczanych w systemie ELIXIR w kolejnych kwartałach od I kwartału 2010 r mld zł / 2010/ Q2 2010/ Q3 2010/ Q4 2011/ Wykres nr 24. Liczba zleceń rozliczanych w systemie ELIXIR w kolejnych kwartałach od I kwartału 2010 r mln szt / 2010/ Q2 2010/ Q3 2010/ Q4 2011/ W I kwartale 2011 r., podobnie jak w poprzednich kwartałach, ponad 80% wartości obrotów było realizowanych na dwóch pierwszych sesjach, czyli porannej i popołudniowej, szczegóły przedstawia wykres nr 25. Wykres nr 25. Udział poszczególnych sesji rozrachunkowych w realizacji rozrachunku KIR w I kwartale 2011 r. 19,6% 44,2% 36,2% sesja poranna sesja popołudniowa sesja wieczorna Strona 17

18 SYSTEM EuroELIXIR Według stanu na koniec marca 2011 r. bezpośrednimi uczestnikami systemu EuroELIXIR było 26 banków (w tym NBP), tj. tyle samo co na koniec grudnia 2010 r. W okresie I kwartału 2011 r. w systemie EuroELIXIR: - rozliczono łącznie 1,718 mln zleceń o wartości 9,0 mld euro, - średnio dziennie rozliczono zleceń o wartości 141,0 mln euro, - średnia wartość zlecenia wyniosła euro. Szczegółowe dane charakteryzujące funkcjonowanie systemu EuroELIXIR prezentuje tabela nr 7 (strona nr 29). W porównaniu do wcześniejszego kwartału odnotowano w systemie EuroELIXIR: - spadek o 4,1% łącznej liczby zleceń (z 1,8 do 1,7 mln szt.), - spadek o 5,6% łącznej wartości zleceń (z 9,6 do 9,0 mld euro), - spadek o 1,1% średniej dziennej liczby realizowanych zleceń (z do szt.), - spadek o 2,7% średniej dziennej wartości realizowanych zleceń (z 144,9 do 141,0 mln euro), - spadek o 1,6% średniej wartości realizowanego zlecenia (z do euro). Wartość obrotów i liczbę zleceń w systemie EuroELIXIR w kolejnych kwartałach od I kwartału 2010 r. przedstawiają wykresy nr 26 i 27. Wykres nr 26. Wartość zleceń w systemie EuroELIXIR w kolejnych kwartałach od I kwartału 2010 r. 12 mld euro ,077 7,339 8,406 9,565 9, / 2010/ Q2 2010/ Q3 2010/ Q4 2011/ Strona 18

19 Wykres nr 27. Liczba zleceń w systemie EuroELIXIR w kolejnych kwartałach od I kwartału 2010 r. 2 1,8 1,6 1,4 1,2 1 0,8 0,6 0,4 0,2 0 mln szt. 1,656 1,791 1,718 1,517 1, / 2010/Q2 2010/Q3 2010/Q4 2011/ TRANSAKCJE TRANSGRANICZNE w EuroELIXIR W okresie I kwartału 2011 r. w obrocie transgranicznym w systemie EuroELIXIR: - rozliczono 1,6 mln zleceń o łącznej wartości 8,0 mld euro, - średnio dziennie rozliczono zleceń, - średnia wartość pojedynczego zlecenia wyniosła euro. W systemie EuroELIXIR zlecenia transgraniczne są wysyłane i otrzymywane do/z systemu STEP 2, tj. paneuropejskiego systemu rozliczeń detalicznych w euro prowadzonego przez EBA Clearing, oraz w ramach powiązań z innymi izbami rozliczeniowymi zrzeszonymi w organizacji EACHA (w I kwartale 2011 r. aktywnym połączeniem było jedynie połączenie z niemieckoholenderską izbą rozliczeniową o nazwie VocaLink). W porównaniu do poprzedniego kwartału odnotowano: - spadek o 4% liczby zleceń (z do szt.), - spadek o 4,6% wartości zleceń (z 8,3 do 8,0 mld euro), - spadek o 1% dziennej liczby zleceń (z do szt.). Zlecenia transgraniczne stanowiły w I kwartale 2011 r.: - 94,4% liczby wszystkich zleceń realizowanych w systemie EuroELIXIR (poprzednio 94,3%), - 88,2% wartości wszystkich zleceń realizowanych w systemie EuroELIXIR (poprzednio 87,2%). Strona 19

20 W ramach rozliczeń transgranicznych realizowanych za pośrednictwem systemu EuroELIXIR możemy wyróżnić dwie podstawowe kategorie, tj. zlecenia wysyłane i zlecenia otrzymywane. W porównaniu do poprzedniego kwartału odnotowano spadek o 4,1% wartości zleceń wysyłanych (z 3,5 do 3,4 mld euro). Zlecenia transgraniczne wysyłane w I kwartale 2011 r. stanowiły 42,4% wartości wszystkich zleceń realizowanych w systemie EuroELIXIR (poprzednio 36,8%). W porównaniu do poprzedniego kwartału odnotowano spadek o 5% wartości zleceń otrzymywanych (z 4,8 do 4,58 mld euro). Zlecenia transgraniczne otrzymywane nadal pozostają najbardziej znaczącą kategorią w obrotach systemu EuroELIXIR. W I kwartale 2011 r. stanowiły one 57,6% wartości wszystkich zleceń realizowanych w systemie EuroELIXIR (poprzednio 50,4%). Wartość i liczbę zleceń w systemie EuroELIXIR w podziale na trzy kategorie transakcji, tj. krajowe, transgraniczne wysyłane i otrzymane, na przestrzeni dwóch ostatnich kwartałów przedstawiają wykresy nr 28 i 29. Wykres nr 28. Liczba transakcji rozliczanych w systemie EuroELIXIR w podziale na wysyłane i otrzymane transgraniczne oraz krajowe w dwóch kolejnych kwartałach, tj. IV kwartale 2010 r. i I kwartale 2011 r. 1,5 mln szt. 1,314 1,25 1 Q4 0,5 0,347 0,372 0 Wykres nr Q4 0,102 Q4 0,096 tr. wysłane tr. otrzymane tr. krajowe Wartość transakcji rozliczanych w systemie EuroELIXIR w podziale na wysyłane i otrzymane transgraniczne oraz krajowe w dwóch kolejnych kwartałach, tj. IV kwartale 2010 r. i I kwartale 2011 r. mld euro 4,824 4, ,520 3, Q4 1,219 Q4 1,067 Q4 tr. wysłane tr. otrzymane tr. krajowe Strona 20

21 TRANSAKCJE KRAJOWE w EuroELIXIR W I kwartale 2011 r. w systemie EuroELIXIR w kategorii zleceń krajowych: - rozliczono łącznie 95,9 tys. szt. zleceń o wartości 1,1 mld euro, - średnio dziennie rozliczano zleceń, - średnia wartość pojedynczego zlecenia to euro. W porównaniu do poprzedniego kwartału odnotowano: - spadek o 6,2% liczby zleceń krajowych (z 102,2 do 95,9 tys. szt.), - spadek o 12,5% wartości zleceń krajowych (z 1,219 do 1,067 mln euro), - spadek o 3,2% średniej dziennej liczby zleceń (z do szt.), - spadek o 6,7% średniej wartości zlecenia (z do euro). Zlecenia krajowe stanowiły w I kwartale 2011 r.: - 5,6% liczby wszystkich zleceń realizowanych w systemie EuroELIXIR (poprzednio 5,7%), - 11,8% wartości wszystkich zleceń realizowanych w systemie EuroELIXIR (poprzednio 12,8%). Liczbę i wartość zleceń w systemie EuroELIXIR w podziale na transgraniczne i krajowe w I kwartale 2011 r. przedstawia wykres nr 30. Wykres nr 30. Liczba i wartość zleceń rozliczonych w systemie EuroELIXIR, w podziale na transgraniczne i krajowe, w I kwartale 2011 r. EuroELIXIR Liczba zleceń w ,6% EuroELIXIR Wartość zleceń w ,8% 94,4% 88,2% Zlec. transgraniczne:1,622 mln szt. Zlecenia krajowe: 0,095 mln szt. Zlec. transgraniczne: 7,958 mld euro Zlecenia krajowe: 1,067 mld euro Strona 21

22 PODSUMOWANIE W I kwartale 2011 r. jedynym omawianym systemem płatności, w którym odnotowano wzrost wartości obrotów w porównaniu do kwartału poprzedniego, był system TARGET2-NBP. Wielkość obrotów w systemie TARGET2-NBP wzrosła o 23,8%. Wielkość obrotów w TARGET2-NBP wzrosła o 56% na przestrzeni ostatniego roku (tj. porównując analogiczne I kwartały w roku 2011 oraz 2010). Wszystkie pozostałe systemy odnotowały spadek wielkości obrotów w I kwartale 2011 r. (tabela nr 1). Relatywnie najmniejszy spadek dotyczył systemu SORBNET, gdzie obroty zmniejszyły się o 2,6%, natomiast system ELIXIR odnotował spadek obrotów o 11,1%. Tabela nr 1. Wartość zleceń rozliczanych w polskich systemach płatności w IV kwartale 2010 r. i I kwartale 2011 r. Wartość zleceń Systemy płatności 2010/ Q4 ZMIANA 2011/ SORBNET (zł) ,7 mld -2,6% ,1 mld TARGET2-NBP (euro) 63,199 mld + 23,8% 78,219 mld SORBNET-EURO (euro) 32,825 mld - 10,3% 29,430 mld ELIXIR (zł) 925,8 mld - 11,1% 823,3 mld EuroELIXIR (euro) 9,565 mld - 5,6% 9,026 mld Większość systemów odnotowała w I kwartale 2011 r. również spadek liczby zleceń w porównaniu do kwartału ubiegłego (tabela nr 2). W systemie SORBNET odnotowano spadek o 3,7%, co miało także wyraz w spadku średniej dziennej liczby zleceń rozliczanych w SORBNET z poziomu zleceń (w IV kwartale 2010 r.) do poziomu zleceń (w I kwartale 2011 r.). Największy spadek liczby zleceń, tj. na poziomie 15,9%, dotyczył systemu SORBNET-EURO. System TARGET2-NBP analogicznie, jak w przypadku wielkości obrotów - był jedynym systemem, w którym nie odnotowano spadku. W porównaniu do poprzedniego kwartału liczba rozliczanych zleceń w systemie TARGET2-NBP wzrosła o 27,3%. Było to w części spowodowane zwiększeniem o cztery banki liczby uczestników systemu TARGET2-NBP w grudniu 2010 r., co Strona 22

23 miało zmniejszy wpływ jeszcze na IV kwartał 2010 r. i co odzwierciedliło się w pełni dopiero w I kwartale 2011 r. Tabela nr 2. Liczba zleceń rozliczanych w polskich systemach płatności w IV kwartale 2010 r. i I kwartale 2011 r. Systemy płatności 2010/ Q4 ZMIANA 2011/ Liczba zleceń (szt.) SORBNET ,7% TARGET2-NBP ,3% SORBNET-EURO ,9% ELIXIR 349,0 mln - 2,5% 340,26 mln EuroELIXIR ,1% Zestaw podstawowych wskaźników charakteryzujących wielkość obrotów w poszczególnych systemach płatności, tj. SORBNET, TARGET2-NBP, SORBNET-EURO, ELIXIR i EuroELIXIR, prezentują tabele zamieszczone w dalszej części opracowania (od str. 25 do str. 29). Dodatkowo szczegółowe dane publikowane są na stronie w katalogu: System płatniczy > Dane i opracowania. Opracowała: Magdalena Rabong Departament Systemu Płatniczego Wydział Analiz i Badań magdalena.rabong@ nbp.pl Strona 23

24 Tabela nr 3. Wartość i liczba zleceń w systemie SORBNET w IV kwartale 2010 r. i I kwartale 2011 r. System SORBNET 2010/ Q4 ZMIANA 2011/ Liczba dni roboczych: 64 dni 63 dni Wartość zleceń (zł) Ogółem ,7 mld -2,7% ,1 mld Średnia miesięczna 4.802,2 mld 4.675,4 mld Średnia dzienna 225,1 mld -1,1% 222,6 mld Liczba zleceń (szt.) Ogółem ,7% Średnia miesięczna Średnia dzienna ,2% Średnia kwota zlecenia (zł) 24,24 mln +1,2% 24,50 mln Wartość obrotów (strony Wn) wg typów operacji 1) Zlecenia klientowskie (międzybankowe) 5,499 bln zł +2,2% 5,622 bln zł 2) Wykorzystanie kredytów udzielanych bankom przez NBP 3) Zakup lub wykup bonów pieniężnych od NBP 1,355 bln zł - 3,6% 1,306 bln zł 1,131 mld zł - 1,6% 1,113 mld zł 4) Operacje na międzybankowym rynku pieniężnym 858 mld zł - 6,5% 802 mld zł Dzienna liczba zleceń w SORBNET Średnia w styczniu 2011 r Średnia w lutym 2011 r Średnia w marcu 2011 r MAX w styczniu 2011 r MAX w lutym 2011 r MAX w marcu 2011 r Strona 24

25 Tabela nr 4. Wartość i liczba zleceń w systemie TARGET2-NBP w IV kwartale 2010 r. i I kwartale 2011 r. System TARGET2-NBP 2010/ Q4 ZMIANA 2011/ Liczba dni roboczych: 66 dni 64 dni Wartość zleceń (euro) Ogółem 63,199 mld + 23,8% 78,219 mld Średnia miesięczna 21,066 mld + 23,8% 26,073 mld Średnia dzienna 0,957 mld + 27,6% 1,222 mld Liczba zleceń Ogółem ,3% Średnia miesięczna ,3% Średnia dzienna ,2% Średnia kwota zlecenia (euro) 598,8 tys. - 2,7% 582,4 tys. Transakcje transgraniczne Wartość transakcji (w euro) 60,99 mld + 23,6% 75,38 mld Liczba transakcji ,6% Transakcje krajowe Wartość transakcji (w euro) 2,205 mld + 29,0% 2,844 mld Liczba transakcji % Transakcje międzybankowe Wartość transakcji (w euro) 59,87 mld + 23,4% 73,87 mld Liczba transakcji ,1% Transakcje klientowskie Wartość transakcji (w euro) 3,33 mld + 30,7% 4,35 mld Liczba transakcji ,9% Strona 25

26 Tabela nr 5. Wartość i liczba zleceń w systemie SORBNET-EURO w IV kwartale 2010 r. i I kwartale 2011 r. System SORBNET-EURO 2010/ Q4 ZMIANA 2011/ Liczba dni roboczych: 66 dni 64 dni Wartość zleceń (euro) Ogółem 32,825 mld - 10,3% 29,430 mld Średnia miesięczna 10,941 mld - 10,3% 9,810 mld Średnia dzienna 0,497 mld - 7,5% 0,460 mld Liczba zleceń Ogółem ,9% Średnia miesięczna ,9% Średnia dzienna ,3% 807 Średnia kwota zlecenia (euro) 534,5 tys. + 6,6% 569,8 tys. Transakcje transgraniczne Wartość transakcji (w euro) 20,350 mld - 16,0% 17,106 mld Liczba transakcji ,4% Transakcje krajowe Wartość transakcji (w euro) 12,474 mld - 1,2% 12,324 mld Liczba transakcji ,7% Transakcje międzybankowe Wartość transakcji (w euro) 30,506 mld - 8,6% 27,882 mld Liczba transakcji % Transakcje klientowskie Wartość transakcji (w euro) 2,318 mld - 33,2% 1,548 mld Liczba transakcji ,6% Strona 26

27 Tabela nr 6. Wartość i liczba zleceń w systemie ELIXIR w IV kwartale 2010 r. i I kwartale 2011 r. System ELIXIR 2010/ Q4 ZMIANA 2011/ Liczba dni roboczych: 66 dni 63 dni Wartość zleceń (zł) Ogółem 925,8 mld - 11,1% 823,3 mld Średnia miesięczna 308,6 mld - 11,1% 274,4 mld Średnia dzienna 14,5 mld - 9,7% 13,1 mld Liczba zleceń Ogółem 349,0 mln - 2,5% 340,3 mln Średnia miesięczna 116,3 mln - 2,5% 113,4 mln Średnia dzienna 5,5 mln - 1% 5,4 mln Średnia kwota zlecenia (zł) ,8% Transakcje uznaniowe Wartość transakcji (w zł) 921,3 mld - 11,1% 819,0 mld Udział w obrotach KIR 99,5% 99,5% Liczba transakcji 343,6 mln - 2,5% 334,9 mln Udział w ogólnej liczbie trans. KIR 98,4% 98,4% Transakcje obciążeniowe Wartość transakcji (w zł) 4,5 mld -4,2% 4,345 mld Udział w ogólnych obrotach KIR 0,5% 0,5% Liczba transakcji 5,4 mln - 1,7% 5,3 mln Udział w ogólnej liczbie trans. KIR 1,6% 1,6% Sesja poranna 43,4% 44,2% Sesja popołudniowa 37,1% 36,2% Sesja wieczorna 19,5% 19,6% Strona 27

28 Tabela nr 7. Wartość i liczba zleceń w systemie EuroELIXIR w IV kwartale 2010 r. i I kwartale 2011 r. System EuroELIXIR 2010/ Q4 ZMIANA 2011/ Liczba dni roboczych: 66 dni 64 dni Wartość zleceń (euro) Ogółem 9,565 mld - 5,6% 9,026 mld Średnia miesięczna 3,188 mld + 5,6% 3,009 mld Średnia dzienna 144,917 mln - 2,7% 141,0 mln Liczba zleceń Ogółem ,1% Średnia miesięczna ,1% Średnia dzienna ,1% Średnia kwota zlecenia (euro) ,6% Transakcje transgraniczne Wartość transakcji (w euro) 8,345 mld - 4,6% 7,958 mld Udział w ogólnych obrotach KIR 87,2% 88,2% Liczba transakcji % Udział w ogólnej liczbie trans. KIR 94,3% 94,4% Transakcje krajowe Wartość transakcji (w euro) 1,219 mld - 12,5% 1,068 mld Udział w obrotach KIR 12,8% 11,8% Liczba transakcji ,2% Udział w ogólnej liczbie trans. KIR 5,7% 5,6% Strona 28