1. Pojęcie kultury organizacji:

Transkrypt

1 WYKŁAD 11 KULTURA I ETYKA W ORGANIZACJI 1

2 1. Pojęcie kultury organizacji: Kultura organizacji zbiór podzielanych przez członków organizacji wartości, przekonań i symboli częściowo świadomie, a częściowo nieświadomie które wyznaczają ich zachowania. Kultura organizacyjna zawiera w sobie m. in.: całość ludzkich sposobów życia w grupach, władzę, współuczestnictwo i lojalność, wynagrodzenie, motywowanie i rozwój kariery, sposoby reagowania i zaspokajania potrzeb, wzajemne komunikowanie się, innowacyjność, hierarchię wartości itp. 2

3 Kultura wg G. Hofsted a jest kolektywnym zaprogramowaniem umysłu, które wyróżnia jedną grupę społeczną od drugiej. indy- widualny kolektywny uniwersalny osobowość i jej zróżnicowanie grupa, region, obszar podobny wszędzie, np. podstawowe potrzeby 3

4 2. Model kultury organizacji E. Scheina: Poziomy kultury organizacyjnej: 1. Artefakty widoczne i uświadomione 2. Normy i wartości częściowo widoczne i uświadomione 3. Założenia całkiem niewidoczne i nieuświadomione 1. Artefakty: językowe, behawioralne i fizyczne; 2. Normy i wartości deklarowane i przestrzegane; 3. Założenia rzeczywistości, organizacji, otoczenia itp. 4

5 3. Funkcje kultury organizacyjnej: Główną funkcją kultury organizacyjnej jest ograniczanie niepewności i określenie reguł zachowania się w konkretnych sytuacjach, a w następstwie tego mobilizowania do działań. Składają się na to m. in. następujące funkcje: integracyjna model współpracy, wspólnoty, two- rzenia zgody itp. poprzez wspólny język, system motywacji, poczucie bezpieczeństwa itp.; poznawczo- informacyjna proces zrozumienia misji i strategii organizacji oraz poznania sposobów i kryteriów pomiaru efektów; adaptacyjna proces poznania przydatnych schematów zachowań i wyuczonych sposobów radzenia sobie w organizacji. 5

6 4. Typologie kultur: 1. Kultura introwertyczna i ekstrawertyczna: introwertyczna skoncentrowana na swoim wnętrzu, ma tendencję do samowystarczalności; ekstrawertyczna otwarta na otoczenie i zmiany; 2. Kultura zachowawcza i innowacyjna: zachowawcza tradycje, wartości, symbole itp.; innowacyjna np. zmiana wartości, nowe działania, 3. Kultura biurokratyczna i pragmatyczna: biurokratyczna przestrzeganie reguł i przepisów, pragmatyczna oparta na skuteczności działań; 4. Kultura męska i kobieca: męska rywalizacja i nastawienie na zadania, kobieca opiekuńczość i nastawienie na potrzeby. 6

7 Typologia kultur wg T. Deal a i A. Kennedy ego: Sprzęż żenia zwrotne duże małe Ryzyko podejmowanych działań duże małe 2. Kultura hazardzistów 3. Kultura rutyniarzy 1. Kultura 4. Kultura indywidualistów zrównoważona 1 twardość, przebojowość, agresywność, ryzyko; 2 intensywna praca i zabawa po pracy; 3 trwanie, stabilność, tradycja, formalizacja; 4 porządek, spokój, racjonalność, hierarchia. 7

8 5. Uwarunkowania kultury organizacyjnej: Czynniki określające kulturę organizacyjną: Typ organizacji: branża, produkty i technologie, sytuacja rynkowa. Cechy organizacji: historia, wielkość, struktura, formalizacja, przywództwo. Kultura organiza- cyjna Typ otoczenia: kultura narodowa, system wartości społeczeństwa (ogółem, regionu, lokalny). Cechy uczestników: wartościipostawy, wiek i płeć, wykształcenie, doświadczenie, więzi emocjonalne. 8

9 Rodzaje organizacji ze względu na orientację na: władzę organizacja hierarchiczna, nadzoruje pracowników i chce zdominować otoczenie (buduje kulturę władzy); rolę organizacja uporządkowana i stabilna, jasno określone prawa i przywileje (buduje kulturę roli); zadania organizacja ceni osiągnięcie zadania lub celu, dostosowując się do otoczenia (buduje kulturę zadaniową); ludzi organizacja ceni współpracę, dobre stosunki interpersonalne, wzajemną pomoc itp. (buduje kulturę osobową). 9

10 Przekazywanie wzorów kultury odbywa się poprzez: instrukcje i szkolenia oraz sposób ich przekazu ukazujący ducha organizacji; nieformalne przekazy, np. o panujących zwyczajach, znaczących wydarzeniach w historii firmy, które informują o sposobach zachowań organizacyjnych i ich rozwiązywania; obserwowanie i ocenę zachowań uważanych za właściwe lub też niewłaściwe (karane); metodę prób i błędów pracownik powoli odkrywa, co jest akceptowane, a co nie. 10

11 6. Zarządzanie przez kulturę: Grupy norm i wartości wpływające na zarządzanie: 1. Indywidualizm kolektywizm (jednostkowe wspólne interesy); 2. Dystans władzy (mały duży); 3. Stopień unikania niepewności (mały duży); 4. Męskość kobiecość. Modelowanie kultury organizacyjnej polega na kształ- towaniu i podtrzymywaniu proefektywnościowych wzorów zachowań, przy wykorzystaniu: strategii zmiany programowej (ewolucyjnej); strategii zmiany rewolucyjnej; strategii charyzmatycznego przywództwa. 11

12 7. Etyka w zarządzaniu: Etyka osobiste przekonanie jednostki dotyczące zachowania słusznego i niesłusznego. Zachowania etyczne mieszczą się w ogólnie przyjętych normach społecznych. Na kształtowanie zachowań etycznych ma wpływ: rodzina, koledzy, doświadczenie życiowe, w tym zawodowe, osobiste wartości i normy moralne, czynniki sytuacyjne. 12

13 Etyka zarządzania: normy zachowania, którymi kierują się poszczególni kierownicy. Etyka zarządzania, a: odpowiedzialność organizacji, odpowiedzialność menedżera. Społeczna odpowiedzialność organizacji wobec: klientów za cenę i jakość produktu, obsługę gwarancyjną oraz informacje marketingowe o produkcie; pracowników za bezpieczeństwo ich pracy i godziwe wynagrodzenie; społeczności lokalnych za bezpieczeństwo działania; konkurentów za sposób sprzedaży i marketingu (uczciwa konkurencja). 13

14 Dziękuję za uwagę... 14