Komunikowanie grupowe. Grupowe podejmowanie decyzji Sytuacje konfliktowe Różnice kulturowe

Transkrypt

1 Komunikowanie grupowe Grupowe podejmowanie decyzji Sytuacje konfliktowe Różnice kulturowe

2 Podejmowanie decyzji

3 Decyzja grupowa: ujęcie systemowe System: wejścia proces (elementy i relacje) wyjścia Wejścia: każdy z uczestników procesu komunikowania wnosi posiadane umiejętności, cechy, postawy, kulturowe orientacje, wartości, itd. Proces: interakcja pomiędzy jednostkami: przekaz oraz przetwarzanie informacji. Wyjścia: efekt interakcji pomiędzy jednostkami (decyzja podjęta przez grupę).

4 Teoria interakcji (Hirokawa & Rost, 1992) Podstawowe założenia: 1. Wysoka jakość interakcji pomiędzy członkami grupy pozwala lepiej wykorzystać elementy, które wnosi każda z jednostek oraz wpływa bezpośrednio na efektywność grupy w zakresie podejmowania decyzji. 2. Ostateczna decyzja podjęta przez grupę jest wynikiem szeregu decyzji podejmowanych podczas interakcji.

5 Obszary decyzji 1. Co można zmienić lub poprawić? 2. Co możemy osiągnąć? Do czego zmierzamy? 3. Jakie są możliwe rozwiązania? 4. Jakie są pozytywne i negatywne konsekwencje poszczególnych rozwiązań?

6 Podejście krytyczne a podejmowanie decyzji Analiza sytuacji wyjściowej. Określenie celów i kryteriów postępowania. Ocena pozytywnych i negatywnych konsekwencji dostępnych rozwiązań.

7 Czynniki wpływające na efektywność procesu podejmowania decyzji Prawidłowe rozpoznanie celu. Wysoka jakość interakcji. Akceptacja zasad i celów. Właściwy styl interakcji. Właściwa dynamika interakcji.

8 Sposoby podejmowania decyzji Kompromis Metoda większości głosów Konsensus Autorytarne podejmowanie decyzji

9 Teoria Hirokawy i Rosta a różnice kulturowe Pierwotnie badania laboratoryjne dotyczyły grup monokulturowych potwierdzone założenia teoretyczne. Badania Oetzela (1995): grupy zróżnicowane kulturowo.

10 Grupy zróżnicowane kulturowo Tożsamość jednostek Status poszczególnych jednostek Podział na grupę własną i grupy zewnętrzne (my oni).

11 Różnice kulturowe Indywidualizm versus kolektywizm. Tożsamość jednostki budowana w oparciu o grupę versus tożsamość budowana w oparciu o własne osiągnięcia lub cechy. Dystans wobec władzy. Unikanie niepewności. Role grupowe a płeć.

12 Modele procesu podejmowania decyzji przez grupy zróżnicowane kulturowo Stewart (1985): trzy główne komponenty: podmiot podejmujący decyzję, założenia systemowe, kryteria decyzyjne. Kume (1985): 6 głównych funkcji komunikowania w procesie podejmowania decyzji: 1. umiejscowienie decyzji; 2. inicjowanie i koordynowanie interakcji; 3. określenie perspektywy czasowej;4. określenie sposobu podejmowania decyzji; 5. określenie kryteriów podejmowania decyzji; 6. styl komunikacji.

13 Ocena efektywności procesu podejmowania decyzji Uwarunkowania kulturowe, grupowe i jednostkowe: - Szybkość podjęcia decyzji. - Racjonalność decyzji. - Osiągnięty konsensus. - Poziom zaangażowania poszczególnych członków grupy w proces podejmowania decyzji.

14 Małe grupy Homogeniczne kulturowo: Równy udział jednostek Wyższy poziom zaangażowania Kultury indywidualistyczne: zadanie i efekt Kultury kolektywistyczne: interakcja Mały dystans wobec władzy: zadania Duży dystans wobec władzy: role Heterogeniczne kulturowo: Nierówny udział jednostek Niższy poziom zaangażowania Różnice: komunikacja werbalna; role a zadania; organizacja czasu i przestrzeni; dynamika interakcji; kryteria efektywności.

15 Sytuacje konfliktowe

16 Pojęcie konfliktu (Ting Toomey & Oetzel, 2001). Konflikt: bezpośrednia lub pośrednia emocjonalna walka (spięcie) lub frustracja pojawiająca się pomiędzy ludźmi. Konflikt międzykulturowy: bezpośrednia lub pośrednia emocjonalna walka (spięcie) lub frustracja pojawiająca się pomiędzy ludźmi pochodzącymi z różnych kultur, wynikająca z odmiennego sposobu postrzegania świata, wartości, norm, celów, procesów oraz efektów podczas procesów komunikowania

17 Postawy wobec konfliktu Akceptacja + reakcja: Uważam, że konflikt stanowi naturalny element każdego typu relacji, w tym relacji zawodowych. Negatywna ocena + bierna postawa: Uważam, że konflikt przynosi tylko szkody dla relacji z innymi. Negatywna ocena + aktywna postawa: Uważam, że konflikt musi być natychmiast rozwiązany, by uniknąć przyszłych negatywnych zjawisk.

18 Style rozwiązywania konfliktu 1. Unikanie: żółw. 2. Dominujący (kontrolujący/konkurujący): rekin. 3. Dostosowujący: pluszowy miś. 4. Integrujący: sowa. 5. Kompromisowy: lis.

19 Unikanie Unikanie sytuacji konfliktowych, kwestii, które mogą doprowadzić do konfliktu, osób, interakcji. Zaprzeczanie, że konflikt w ogóle istnieje. Porzucanie sytuacji konfliktowych. Rezygnacja z własnych celów i nie liczenie się z celami innych.

20 Styl dominujący (kontrolujący, konkurujący) Koncentracja na własnych celach. Nie liczenie się z celami innych. Próba narzucenia rozwiązania oraz własnych poglądów. Zachowania agresywne, obronne, przejmowanie kontroli nad sytuacją.

21 Styl dostosowujący Porzucanie własnych celów i dostosowanie się do potrzeb, opinii, pozycji innej osoby. Stosowany zwykle w kontaktach z osobami, z którymi chcemy zachować dobre relacje (relacje te są ważniejsze od naszego celu). Poddanie się w sytuacji konfliktu.

22 Styl integrujący Poszukiwanie rozwiązania satysfakcjonującego wszystkie strony konfliktu (uwzględnienie celów własnych i cudzych. Unikanie wypowiedzi wartościujących, stosowanie opisów pozwalających na dookreślenie pozycji, opinii i celów. Zadawanie wszystkim uczestnikom sytuacji konfliktowej pytań. Poszukiwanie wspólnego pola. Najbardziej czasochłonny styl.

23 Styl kompromisowy Zakłada rezygnację z części własnych celów przez każdego uczestnika sytuacji konfliktowej. Ustalenie reguł, targowanie się, określanie granic. W efekcie każdy ma poczcie, że coś zyskał, ale i coś stracił.

24 Różnice kulturowe 1. Ocena stylów (np. w USA negatywna ocena unikania i stylu dostosowującego; kultury kolektywistyczne: oba te style postrzegane są jako konstruktywne, pozwalające obu stronom zachować twarz i zachować harmonię w grupie). 2. Pojęcie twarzy : godność, honor, dobre zdanie. W kulturach indywidualistycznych (k. niskiego kontekstu) nacisk położony na własną twarz (styl bezpośredni), w kulturach kolektywistycznych (k. wysokiego kontekstu), na zachowanie twarzy przez obie strony (styl pośredni).

25 Różnice kulturowe 3. Stosowane style: kultury indywidualistyczne: styl dominujący, konkurujący; kultury kolektywistyczne: integrujący, kompromisowy. 4. Odmienne znaczenie pojęcia kompromis : kultury indywidualistyczne: utrata czegoś w zamian za coś; kultury kolektywistyczne: postrzeganie relacji długofalowo: równowaga (orientacja czasowa i zorientowanie na cele!)

26 Różnice kulturowe 5. Unikanie i styl dostosowujący: w kulturach indywidualistycznych znacznie rzadziej stosowany, w szczególnych sytuacjach; w kulturach kolektywistycznych: znacznie częściej i powszechniej. 6. Różnice dotyczące własnej grupy i obcej grupy: kultury kolektywistyczne w większym stopniu różnicują strategie niż kultury indywidualistyczne.