Przechodzenie od ISO 14001:2004 do ISO 14001:2015 Przewodnik przejścia na nową wersję normy

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Przechodzenie od ISO 14001:2004 do ISO 14001:2015 Przewodnik przejścia na nową wersję normy"

Transkrypt

1 Aktualizacja ISO Norma Międzynarodowa Przechodzenie od ISO 14001:2004 do ISO 14001:2015 Przewodnik przejścia na nową wersję normy

2 Sukcesem biznesu jest zrozumienie, że teraźniejszość zapewnia przyszłość. Już dziś potrzebne jest współdziałanie biznesu w odniesieniu do aspektów środowiskowych oraz zaangażowanie się w podejmowanie działań adekwatnych do wpływu wywieranego na środowisko naturalne przez organizację i rynek. Dlatego właśnie organizacje potrzebują ciągłego, solidnego zarządzania środowiskiem o szerokim zasięgu. Podręcznik został zaprojektowany tak, aby pomóc spełnić wymagania nowej wersji międzynarodowego standardu zarządzania środowiskowego ISO sfinalizowanej w 2015 roku. Nowa wersja ISO aktualizuje i obejmuje uznawane na całym świecie wymagania dotyczące ustanowienia, wdrożenia, utrzymania i ciągłego doskonalenia Systemu Zarządzania Środowiskowego (SZŚ) dla każdej organizacji, niezależnie od jej typu i wielkości. Więc dlaczego to się zmienia? Wszystkie standardy systemów zarządzania ISO podlegają regularnym przeglądom w ramach przepisów, według których są napisane. W następstwie badania użytkowników, komisja zatwierdziła adekwatność dokonanego przeglądu i określono cele dla utrzymania znaczenia standardu w obecnej sytuacji rynkowej, jak i w przyszłości: Integracja z innymi systemami zarządzania, Zapewnienie zintegrowanego podejścia do zarządzania organizacją, Należy zastanowić się nad coraz bardziej złożonymi środowiskami, w których działają organizacje, Wzmocnienie zdolności organizacji do zajęcia się ich wpływem na środowisko. Norma ISO została pierwotnie napisana z myślą o ochronie środowiska i w dalszym ciągu stanowi to priorytet w ISO 14001: Uwaga: Ten przewodnik zmian przeznaczony jest do czytania w powiązaniu z najnowszą dostępną wersją normy ISO Systemy zarządzania środowiskowego Wymagania i wytyczne stosowania. Nie zawiera pełnej treści standardu i nie powinien być uważany za główne źródło odniesienia zamiast samego standardu. 2 ISO 14001:2015 System Zarządzania Środowiskowego Przewodnik przejścia na nową wersję normy

3 Co nowego pojawiło się w standardzie i jakie będą korzyści dla organizacji? ISO System Zarządzania Środowiskowego, pierwszy międzynarodowy standard zarządzania środowiskiem opublikowany w 1992 roku jako BS 7750 pomaga tysiącom organizacji zarządzać swoim środowiskiem, zapewnić zrównoważony rozwój oraz wydajność operacyjną. Nowa wersja została napisana, aby utrzymać swoje znaczenie na dzisiejszym rynku i nadal oferować organizacjom możliwości uzyskiwania lepszej wydajności i wyników biznesowych. Dzięki zastosowaniu wersji ISO z 2015 roku mogą Państwo: zapewnić, że zarządzanie środowiskiem jest zgodne z kierunkiem strategicznym organizacji; wprowadzić podejście ułatwiające zintegrowanie z innymi standardami dotyczącymi systemów zarządzania; zwiększyć zaangażowanie kadry kierowniczej; poprawić efektywność środowiskową. W porównaniu do wersji z 2004 obecna jest bardziej szczegółowa i jasna. Oznacza to, że mogą Państwo odnieść wymagania standardu adekwatnie do swojej działalności w celu uzyskania trwałej poprawy. Jedną z głównych zmian w ISO jest to, że przenosi zarządzanie środowiskiem i ciągłe doskonalenie do serca organizacji. Oznacza to, że nowy standard jest szansą dla organizacji na dostosowanie Systemu Zarządzania Środowiskowego do kierunku strategicznego organizacji. Ponadto, bardziej podkreślone zostało skoncentrowanie się na poprawie efektywności środowiskowej. Organizacje będą musiały podjąć kroki w celu ochrony środowiska i poprawy efektywności środowiskowej. To tylko niektóre z korzyści o których mówią nam nasi klienci, którzy uzyskali je w wyniku przyjęcia i wdrożenia systemu spełniającego wymagania ISO Nowa wersja standardu nadal będzie przynosić korzyści i tworzyć wartość dodaną. Standard umożliwia: Poprawę wydajności środowiska, oszczędność pieniędzy, zmniejszenie ilości odpadów i zachowanie zasobów naturalnych; Poprawę zarządzania ryzykiem i możliwość zapewnienia ciągłego doskonalenia w systematyczny sposób; Poprawę zarządzania cyklem życia pomaga zidentyfikować konkretne ulepszenia produktów; Pomaga zapewnić zgodność z przepisami, co zmniejsza ryzyko kar i niekorzystny rozgłos; Poprawę odpowiedzialności biznesowej organizacji, aby sprostać wymaganiom dotyczącym łańcucha dostaw; Pomaga stać się bardziej rzetelnym konkurentem na rynku; Motywowanie i angażowanie pracowników dla uzyskania większej efektywności procesów. Wdrażanie ISO ISO stanowi część zakresu zrównoważonego rozwoju oraz standardów związanych z zarządzaniem środowiskowym. Poniższe normy mogą okazać się przydatne w uzupełnieniu do ISO ISO 14004:2015 Systemy zarządzania środowiskowego Ogólne wytyczne dotyczące zasad, systemów i technik wspomagających 2 ISO 14006:2011, Systemy zarządzania środowiskowego Wytyczne do wdrażania ekoprojektowania 3 ISO 14031:2013, Zarządzanie środowiskowe Ocena efektów działalności środowiskowej 4 ISO 14044:2006, Zarządzanie środowiskowe Ocena cyklu życia Wymagania i wytyczne 5 PN-EN ISO 50001:2011, Zarządzanie energią Wymagania i wytyczne stosowania 6 ISO 20121:2012, System zarządzania zrównoważonym rozwojem wydarzeń. Wymagania i wytyczne stosowania. 7 PAS 2050:2011, Specyfikacja dla oceny emisji gazów cieplarnianych w cyklu życia towarów i usług 8 PAS 2060:2014, Specyfikacja demonstracji neutralności węglowej. ISO 14001:2015 System Zarządzania Środowiskowego Przewodnik przejścia na nową wersję normy 3

4 Porównanie ISO 14001:2015 z ISO 14001:2004 ISO 14001: 2015 jest oparte na załączniku SL nowa architektura wysokiego poziom (HLS), która wprowadza wspólne ramy do wszystkich systemów zarządzania. To pomaga zachować spójność, ujednolicić różne standardy systemów zarządzania poprzez dopasowanie punktów wg architektury wysokiego poziomu i zastosowanie wspólnego języka dla wszystkich standardów. Wprowadzając aktualną wersję standardu, organizacje będą mogły łatwiej zintegrować swój System Zarządzania Środowiskowego z procesami biznesowymi i uzyskać większe zaangażowanie ze strony kierownictwa. Cykl Planuj Wykonaj Sprawdzaj Działaj (PDCA) można stosować do wszystkich procesów, oraz do systemu zarządzania środowiskowego jako całości. Diagram przedstawiony na rysunku 1 ilustruje jak punkty od 4 do 10 są pogrupowane w odniesieniu do cyklu PDCA. Rysunek 1 DZIAŁAJ SPRAWDZAJ 10. Doskonalenie 9. Ocena funkcjonowania 4. kontekst organizacji 8. Działania operacyjne PLANUJ 5. Przywództwo 7. Wsparcie 6. Planowanie wykonaj Nowa/uaktualniona koncepcja Komentarz Kontekst organizacji Kwestie Zainteresowane strony Przywództwo Ryzyka i szanse Zobowiązania zgodności Cele w zakresie ochrony środowiska oraz planowanie ich osiągnięcia Komunikacja Udokumentowana informacja Planowanie operacyjne i kontrola Ocena funkcjonowania Ocena zgodności Niezgodności i działania korygujące Przegląd zarządzania Zakres zagadnień (patrz poniżej), które mogą wpływać pozytywnie lub negatywnie, sposób, w jaki organizacja zarządza swoimi obowiązkami w zakresie ochrony środowiska Kwestie mogą być wewnętrzne lub zewnętrzne, pozytywne lub negatywne łącznie z warunkami, które wpływają na lub też ulegają wpływom organizacji Znacznie bardziej szczegółowo na temat rozważania potrzeb i oczekiwań stron zainteresowanych oraz podejmowania decyzji, czy przyjąć któreś z nich jako wymagające spełnienia Wymagania specyficzne dla kadry kierowniczej, którzy są zdefiniowani jako osoba lub grupa osób, która kieruje i kontroluje organizację na najwyższym poziomie Planowanie działań wynikających z ryzyka zastępuje koncepcję działań zapobiegawczych. Aspekty i oddziaływanie są teraz częścią modelu zarządzania ryzykiem. Zastępuje wyrażenia wymogi prawne i inne wymagania, do których organizacja się zobowiązała Większy poziom szczegółowości w odniesieniu do celów środowiskowych, które teraz muszą odzwierciedlać zmieniony proces planowania (patrz ryzyko związane z zagrożeniami i szansami powyżej) obejmuje określenie odpowiednich wskaźników Istnieją sprecyzowane i bardzo szczegółowe wymagania zarówno dotyczące komunikacji wewnętrznej jak i zewnętrznej Zastępuje dokumenty i zapisy Generalnie bardziej szczegółowe wymogi, w tym rozpatrzenie zamówień, projektowanie i komunikowanie wymagań środowiska z uwzględnieniem perspektywy cyklu życia Obejmuje ocenianie: Systemów Zarządzania Środowiskowego (SZŚ), operacji, które mogą mieć znaczący wpływ na środowisko, kontroli operacyjnych, spełnienie wymagań dotyczących zgodności oraz ocenę postępów w realizacji celów Bardziej szczegółowe wymagania dotyczące zarządzania wiedzą oraz zrozumieniem statusu i poziomu zgodności. Bardziej szczegółowa ocena zarówno samych niezgodności jak i wymaganych działań korygujących Bardziej szczegółowe wymagania dotyczące danych wejściowych i wyjściowych z przeglądu zarządzania 4 ISO 14001:2015 System Zarządzania Środowiskowego Przewodnik przejścia na nową wersję normy

5 Kluczowe wymagania ISO 14001:2015 Punkt 1: Zakres Klauzula ta wciąż odnosi się do zakresu standardu, aby pomóc organizacjom w osiągnięciu zamierzonych wyników Systemu Zarządzania Środowiskiem. Teraz klauzula odwołuje się do zarządzania środowiskowego przez organizację z uwzględnieniem perspektywy cyklu życia. Punkt 2: Powołania normatywne Podobnie jak w poprzednich wersjach systemu ISO 14001, nie ma żadnych odniesień normatywnych, na przykład do innych dodatkowych wymagań określonych w innych standardach, które muszą być brane pod uwagę. Klauzula jest zachowywana w celu utrzymania tego samego systemu numeracji, jak we wszystkich innych standardach dotyczących systemów zarządzania. Punkt 3: Terminy i definicje Na pierwszy rzut oka zestawienie terminów i definicji wydaje się mylące, ponieważ nie są ułożone w porządku alfabetycznym. Terminy i definicje zostały pogrupowane tematycznie w odniesieniu do: organizacji i przywództwa, planowania, wsparcia i działań operacyjnych, oceny działania i doskonalenia. Czytelnicy nowego i poprzedniego wydania mogą korzystać z listy alfabetycznej dostępnej w załączniku C. Ponadto, dla korzystających z poprzedniej wersji standardu, którzy może również chcą zwrócić szczególną uwagę na znaczenie terminów zawartych po raz pierwszy w ISO 14001, takich jak stan środowiska, proces, obowiązki związane z zapewnieniem zgodności; cykl życia ; udokumentowana informacja. Punkt 4: Kontekst organizacji Celem tej klauzuli jest zapewnienie wysokiego poziomu zrozumienia strategii organizacji oraz ważnych kwestii, które mogą mieć wpływ zarówno pozytywny lub negatywny na sposób w jaki organizacja zarządza swoimi obowiązkami w zakresie ochrony środowiska. To daje organizacji możliwość zidentyfikowania i zrozumienia wpływu czynników i stron zainteresowanych na osiągnięcie zamierzonych wyników SZŚ. Również w części odnosi się do poprzedniej koncepcji działań zapobiegawczych. Po pierwsze, organizacja będzie musiała ustalić zewnętrzne i wewnętrzne czynniki, które są związane ze strategią, tj. jakie są istotne kwestie, zarówno wewnątrz jak i na zewnątrz, które mają wpływ na organizację i na zdolność SZŚ do osiągnięcia zamierzonych wyników. Należy zauważyć, że termin kwestia obejmuje nie tylko problemy, które byłyby przedmiotem działań zapobiegawczych w poprzednim standardzie, ale również ważne tematy dla SZŚ do rozwiązania, takie jak obowiązki zgodności, które organizacja ma określone dla SZŚ. Co ważne, te kwestie powinny obejmować nie tylko warunki środowiska, które mają wpływ na organizację, ale także takie, które nie mają na nią wpływu. Niektóre dalsze ogólne wytyczne dotyczące kwestii są podane w punkcie 5.3 ISO 31000:2009. Po drugie, organizacja będzie musiała zidentyfikować zainteresowane strony istotne dla swojego SZŚ, które są o wiele bardziej widoczne w tej wersji standardu. Grupy te mogą obejmować klientów, społeczności lokalne, dostawców i organizacje pozarządowe. Ustalenie ich odpowiednich potrzeb i oczekiwań jest obecnie częścią ustanowienia ram dla funkcjonowania SZŚ. Każda organizacja określi swój własny, unikalny zestaw zainteresowanych stron, a te mogą zmieniać się w czasie. Należy określić kontekst organizacji oraz ustalić zakres SZŚ w odniesieniu do różnych dodatkowych czynników. Ci, którzy korzystali z wcześniejszych wersji standardu powinni dokonać przeglądu aktualnego zakresu i być w stanie wykazać, że spełniają obecne wymagania. Wreszcie ostatnim wymogiem klauzuli 4 jest ustanowienie, wdrożenie, utrzymanie i ciągłe doskonalenie SZŚ zgodnie z wymaganiami normy. Wymaga to przyjęcia podejścia procesowego i chociaż każda organizacja jest inna, udokumentowana informacja, taka jak diagramy procesów lub procedury pisemne mogą być wykorzystane do wspierania systemu. ISO 14001:2015 System Zarządzania Środowiskowego Przewodnik przejścia na nową wersję normy 5

6 Punkt 5: Przywództwo Punkt ten przedstawia wymagania dotyczące najwyższego kierownictwa, wskazując. że jest to osoba lub grupa osób, kierująca i nadzorująca organizację na najwyższym poziomie. Zauważ, że jeśli organizacja, która jest przedmiotem SZŚ jest częścią większej organizacji, to termin najwyższego kierownictwa odnosi się do mniejszych organizacji. Celem tych wymagań jest pokazanie, że przywództwo i zaangażowanie wychodzi od góry, oraz tam gdzie jest to możliwe powinna nastąpić integracja zarządzania ochroną środowiska z procesami biznesowymi. Najwyższe kierownictwo musi wykazywać większe zaangażowanie w systemie zarządzania i muszą zapewnić, że wymagania są zintegrowane z procesami organizacji oraz że polityka i cele są zgodne z kierunkiem strategicznym organizacji. Szczególną odpowiedzialnością najwyższego kierownictwa jest ustanowienie polityki środowiskowej, a standard zawiera charakterystyczne wymagania i zobowiązania jakie powinny zostać włączone w Politykę środowiska. Może to obejmować zobowiązania specyficzne dla kontekstu danej organizacji, poza tymi bezpośrednio potrzebne, takie jak ochrona środowiska. Istnieje również większy nacisk na najwyższe kierownictwo, które powinno zobowiązać się do ciągłego doskonalenia SZŚ w celu zwiększenia efektywności środowiskowej. Komunikacja jest kluczowa, jak również zaangażowanie kadry najwyższego szczebla w realizację obowiązku zapewnienia, że SZŚ jest ustanowiony, komunikowany, utrzymywany i zrozumiały dla wszystkich stron. Wreszcie klauzula przedstawia wymaganie dla kadry kierowniczej związane z przypisaniem odpowiednich obowiązków i uprawnień, w celu ułatwienia zarządzania środowiskowego, podkreślając dwa szczególne zadania dotyczące SZŚ zapewnienia zgodności z normą ISO i sprawozdawczości dotyczącej realizacji SZŚ. Punkt 6: Planowanie Jako całość, punkt 6 prawdopodobnie prezentuje największy obszar zmian dla użytkowników wcześniejszych wersji standardu. Nawiązanie do punktu 4.1 Kontekst organizacji i 4.2 Zainteresowane strony wskazuje nową drogę do identyfikowania i zarządzania działaniami zapobiegawczymi. Koncentracja organizacji rozwoju procesu planowania. Koncentruje się ona na rozwóju i zastosowaniu procesu planowania, bardziej niż procedur aby zaadresować do nich zakres parametrów oraz ryzyko związane z każdym z parametrów. Pierwsza część tej klauzuli określa, co należy wziąć pod uwagę, określać i przypisać w trakcie tworzenia, wdrażania i utrzymywania procesów, aby spełnić wymagania klauzuli planowania. Punkt wymaga od organizacji ustalenia aspektów środowiskowych i działań, produktów i usług, które może kontrolować i wpływać na nie w określonym zakresie. Jest to w dużej mierze zgodne z wcześniejszymi wersjami standardu. Po raz pierwszy, istnieje wyraźne odniesienie do sytuacji niestandardowych i awaryjnych. Co ważniejsze, odniesienie do brania pod uwagę perspektywy cyklu życia i klauzula podkreśla, że istotne aspekty mogą stwarzać zagrożenia, które są zarówno korzystne i niekorzystne. W odniesieniu do zasad i wytycznych zawartych w normie ISO 31000, klauzula ta jest wstępem do dalszej identyfikacji ryzyka. Podobnie jak w przypadku wymagań w wersji z 2004 roku, kolejnym elementem w tej klauzuli jest termin zobowiązania przestrzegania przepisów, który zastąpił termin wymogi prawne i inne stosowany we wcześniejszym standardzie, choć wymogi prawne i inne jest dopuszczalnym terminem. W wielu przypadkach podstawowe podejście do identyfikacji i wykorzystania informacji przez organizację w odniesieniu do tego obszaru będzie nadal spełniać nowe wymagania. Punkt stanowi nowy wymóg dla organizacji w celu określenia zagrożeń i szans wynikających z pkt 4.1 kontekst organizacji, punkt 4.2 zainteresowane strony, pkt aspekty środowiskowe i wreszcie punktu zobowiązanie w zakresie zgodności. Ponieważ ryzyko jest definiowane jako efekt wpływu niepewności na cele środowiskowe istnieje tutaj bezpośredni związek z zamierzonymi wynikami SZŚ, który będzie oczywiście zawierać podstawowe zasady, takie jak zapobieganie zanieczyszczeniom i utrzymania zgodności z prawem. Jest też nowe wymaganie Planowanie podejmowania działań. To wymaga bardziej holistycznego podejścia wymaganego 6 ISO 14001:2015 System Zarządzania Środowiskowego Przewodnik przejścia na nową wersję normy

7 przez poprzednie punkty i wykorzystuje ten punkt do planowania działań na bardziej szczegółowym poziomie. Zapewni to, że wyniki procesu planowania są dostatecznie kompletne do utworzenia solidnej podstawy do pozostałej części systemu. Wreszcie ostatnia część punktu cele środowiskowe i planowanie ich osiągnięcia. Organizacja ustanawia cele środowiskowe dla odpowiednich funkcji i szczebli w organizacji. Cele środowiskowe muszą być spójne z polityką ochrony środowiska, mierzalne, monitorowane, przekazywane i aktualizowane. W planowaniu ich osiągnięcia, obecnie istnieje szczególny wymóg, aby ustalić, w jaki sposób wyniki działań będą oceniane za pomocą wskaźników dla monitorowania postępu. W celu uzyskania dalszych wskazówek w sprawie ustanawiania wskaźników wydajności istotnych dla zarządzania środowiskiem można skorzystać z wytycznych zawartych w normie ISO Wytyczne do oceny oddziaływania na środowisko. Punkt 7: WSPARcie Punkt ten zaczyna się od wymagania, że organizacje powinny określić i zapewnić niezbędne zasoby dla ustanowienia, wdrożenia, utrzymania i ciągłego doskonalenia SZŚ. Mówiąc wprost, jest to bardzo silne wymaganie, obejmujące zapewnienie potrzeby w zakresie niezbędnych zasobów dla SZŚ. Punkt ten nadal przedstawia konieczność określenia wymagań dotyczących kompetencji i świadomości, podobnie jak w ISO 14001:2004. Organizacje będą musiały określić niezbędne kompetencje dla osób wykonujących pracę, pod jej nadzorem, która wpływa na zarządzanie środowiskowe i zdolność do wywiązywania się z obowiązków przestrzegania przepisów. Organizacja powinna zapewnić im odpowiednie szkolenia. W tym punkcie istnieje wymóg, aby zachować udokumentowane informacje jako dowód kompetencji. Ponadto organizacje powinny upewnić się, że wszyscy ludzie wykonujący pracę pod nadzorem organizacji są świadomi polityki środowiskowej, oraz tego jaki ich praca może mieć wpływ na zgodność oraz jakie może spowodować niezgodności związane z SZŚ. Ponadto, muszą zdawać sobie sprawę z ich wkładu w skuteczność systemu zarządzania środowiskowego z uwzględnieniem korzyści płynących z większej efektywności środowiskowej. Choć nie jest to zasadnicza zmiana w odniesieniu do poprzedniej wersji, ale są teraz dodatkowe wymagania dotyczące zarówno komunikacji wewnętrznej i zewnętrznej. Ostatecznie, istnieją wymogi dotyczące udokumentowanej informacji, która jest nowym terminem, który zastępuje odniesienia w standardzie z 2004 roku do dokumentów i zapisów. Wymagania te odnoszą się do tworzenia i aktualizacji udokumentowanej informacji i jej nadzoru. Wymagania są podobne do ich odpowiedników w ISO 14001:2004 dla nadzoru nad dokumentami i zapisami. Punkt 8: Funkcjonowanie Klauzula ta zajmuje się realizacją planów i procesów, które są przedmiotem również poprzednich punktów. Zajmuje się realizacją działań określonych w odniesieniu zarówno do klauzuli 6.1, jak również klauzuli 6.2. Ponadto pojawiają się nowe, bardziej szczegółowe wymogi, które odnoszą się do nadzoru nad procesami outsourcingu. Potencjalnie jeszcze większa zmiana dla użytkowników wcześniejszego standardu w odniesieniu do nowego szerszego obowiązku patrzenia z perspektywy cyklu życia na pewne aspekty operacyjne. Oznacza to, by poważnie zastanowić się, jakie są rzeczywiste lub potencjalne skutki dla środowiska ma oddziaływanie prowadzonej działalności lub (jeśli to możliwe) jej kontrolowanie. Nowe obszary wyszczególnione w niniejszym punkcie obejmują zamówienia na produkty i usługi, kontrole w celu zapewnienia, że wymogi ochrony środowiska w odniesieniu do projektowania, dostawy, użytkowania obejmują koniec życia produktów i usług danej organizacji i są rozpatrywane na odpowiednim etapie. Organizacja musi brać pod uwagę konieczność zapewnienia informacji o potencjalnym, znaczącym oddziaływaniu na środowisko związanym z transportem lub dostarczeniem, używaniem, zużyciem i ostatecznym likwidacją swoich produktów i usług. Punkt 9: Ocena funkcjonowania Obejmuje wiele z tego co było w punkcie 4.5 poprzedniego standardu. Jako ogólne zalecenie, należy określić, jakie informacje są potrzebne do oceny oddziaływania na środowisko i skuteczność Twojego SZŚ. Działa wstecz od tej potrzeby informacji, aby ustalić, co należy mierzyć i monitorować, kiedy, kto i jak. Organizacje powinny również powrócić do swojego programu audytu, w szczególności w celu zapewnienia, że spełnia nowe wymagania. Ocena działania obejmuje wiele obszarów wcześniej opisywanych w punkcie 4.5 i 4.6 w wersji z 2004 roku. Jako ogólne ISO 14001:2015 System Zarządzania Środowiskowego Przewodnik przejścia na nową wersję normy 7

8 zalecenie, organizacje powinny ustalić, jakie informacje muszą poddać ocenie pod kątem skuteczności i efektywności środowiskowej. Najpierw należy określić co monitorować i mierzyć, kiedy, co i kto. Udokumentowana informacja, które dostarcza dowodów na ocenę musi być zachowana. Jest teraz bardziej szczegółowe wymagania w punkcie pkt 9.1.2, dotyczącego oceny zgodności, zwłaszcza wymaganie zarządzania wiedzą i zrozumieniem statusu zgodności. Audyty wewnętrzne muszą być także prowadzone w zaplanowanych odstępach czasu z uwzględnieniem zmian, które miały miejsce w organizacji, przeglądu systemu zarządzania organizacji i zapewnienia jego stałej przydatności, adekwatności i skuteczności. Punkt 10: Doskonalenie Ze względu na nową strukturę i koncentrację na ryzyku w standardzie, nie ma szczególnych wymagań w zakresie działań zapobiegawczych w tym punkcie. Jednakże, istnieje kilka nowych bardziej szczegółowych wymagań dotyczących działań korygujących. Pierwszym jest reagowanie na niezgodności i podjęcia działań, w stosownych przypadkach, korekcja i korygowanie niezgodności oraz radzenie sobie z ich konsekwencjami. Drugim jest ustalenie, czy istnieją podobne niezgodności lub czy potencjalnie mogą wystąpić w innych częściach organizacji, co prowadzi do odpowiednich działań korygujących w całej organizacji, jeśli to konieczne. Mimo, że pojęcie działania zapobiegawczego ewoluowało, nadal istnieje potrzeba rozważenia potencjalnych niezgodności, aczkolwiek w wyniku aktualnej niezgodności. Wymóg ciągłego doskonalenia został podtrzymany, aby zapewnić przydatność i adekwatność SZŚ, jak również jego skuteczność i są one rozpatrywane w świetle zwiększonej efektywności środowiskowej. Najważniejsze różnice w terminologii pomiędzy ISO 14001:2004 a ISO 14001:2015 ISO 14001:2004 Organizacja Zainteresowane strony Środowisko System Zarządzania Środowiskowego Działania korygujące Ciągłe doskonalenie Co nie zostało zdefiniowane w ISO 14001:2004 Udokumentowana informacja Zobowiązanie zgodności Proces Najwyższe kierownictwo Cykl życia produktu Stan środowiska naturalnego Ryzyko Udokumentowane informacje W ramach dostosowania do standardów innych systemów zarządzania przyjęto wspólną klauzulę dotyczącą udokumentowanej informacji. Określenia udokumentowana procedura i zapis zostały zastąpione w całym tekście wymagań przez udokumentowaną informację. Gdzie ISO 14001:2004 byłaby mowa o udokumentowanych procedurach (np określić, dla nadzoru lub wspierającą procesy) teraz jest to wyrażone jako wymóg utrzymania udokumentowanej informacji. Gdzie w ISO 14001: 2004 byłby mowa zapisach obecnie jest to wyrażone, jako wymóg zachowania udokumentowanej informacji. Wymagania, które wskazują na obowiązek utrzymywania udokumentowanej informacji są wyszczególnione w całym standardzie i niektóre przykłady podano poniżej. Proszę przeczytać uważnie zwłaszcza punkt Zakres 5.2 Polityka Organizacja powinna zaplanować i wdrożyć proces spełnienia wymagań, określonych w 6.1. Informacje w zakresie niezbędnym, aby mieć pewność, że procesy zostały przeprowadzone zgodnie z planem. 1. Trzeba mieć udokumentowane informacje na temat: kryteria stosowane do określenia jego istotnych aspektów środowiskowych; aspekty środowiskowe i związane z nimi oddziaływania na środowisko; znaczące aspekty środowiskowe. 2. Udokumentowane informacje dot. swoich zobowiązań w zakresie zgodności. 3. Udokumentowana informacja o ryzyku związanym z zagrożeniami oraz o szansach, którymi należy się zająć Udokumentowana informacje na temat celów środowiskowych. 7.2 Udokumentowana informacji jako dowód kompetencji Udokumentowana informacja jako dowód komunikacji Udokumentowana informacja wymagana przez międzynarodowy standard, jak również udokumentowana informacja, określona przez organizację za konieczną dla skuteczności systemu zarządzania środowiskowego Udokumentowane informacje pochodzenia zewnętrznego określona przez organizację jako niezbędna. 8.1 Udokumentowane informacje w niezbędnym zakresie, aby mieć pewność, że procesy prowadzono zgodnie z planem. 1. Dowody monitorowania, pomiarów, analiz i oceny rezultatów. 2. Dowody wyników oceny zgodności Dowody realizacji programu(-ów)audytów i wyników audytów. 9.3 Udokumentowane informacje jako dowód wyników przeglądów zarządzania Informacje o charakterze niezgodności i o wszelkich podjętych później działaniach, oraz wyniki działań korygujących. 8 ISO 14001:2015 System Zarządzania Środowiskowego Przewodnik przejścia na nową wersję normy

9 Wytyczne związane z przejściem ISO 14001:2015 Harmonogram zmian Wasza droga do przejścia na nowe wymagania Wrzesień 2015 publikacja nowej normy Wrzesień 2015 Początek 3-letniego okresu przejścia do września 2018 BSI określa krok po kroku działania pomocne w przejściu na nową wersję normy.bsi pomoże Państwu w przeprowadzeniu zmian. Ściśle współpracujemy z naszymi klientami oraz śledzimy postępy we wdrażaniu nowych wymagań norm. Mogą Państwo liczyć na nasze pełne wsparcie w zakresie szkoleń oraz materiałów pomocniczych, które pomogą Państwu w zrozumieniu istoty aktualizacji. Przekształcenie jest okazją Co trzeba zrobić? Zachęcamy do zakupu kopii Normy Międzynarodowej, aby zapoznać się z nowymi wymaganiami, terminologią i układem. 1. Przyjmij całkowicie nowe spojrzenie na System Zarządzania Środowiskowego (SZŚ) 2. Weź udział w jednodniowym kursie przekształceń, aby zrozumieć na czym polegają różnice. 3. Zaznacz kluczowe zmiany jako szanse do doskonalenia Zapraszamy do odwiedzin strony internetowej BSI, aby uzyskać dostęp do najbardziej aktualnych informacji pomocnych w zrozumieniu zmian. Na naszej stronie www. bsigroup.com/ ISO są dostępne materiały, które pomogą w zrozumieniu zmian 4. Dokonaj zmian w dokumentacji, aby uwzględnić nową strukturę (w razie potrzeby) 5. Wprowadź nowe wymogi dotyczące przywództwa, ryzyka i kontekstu organizacji Zapraszamy do zapoznania się z szerokim zakresem szkoleń BSI dotyczących nowych wymagań i procesu przejścia oferowanych, aby zapewnić możliwość pełnego zrozumienia zmian, obejmujących wprowadzenie i kursy przygotowawcze, jak również szkolenia zaawansowane. 6. Dokonaj przeglądu efektywności obecnych środków nadzoru. 7. Przyjmij, że każda regulacja może ulec zmianie 8. Przeprowadź ocenę oddziaływania Udostępniliśmy dla Państwa Zestaw Narzędzi Wdrożeniowych opracowany, aby pomóc zrozumieć i wdrożyć zmiany wynikające z aktualizacji ISO w całej organizacji. Rozważcie Państwo skorzystanie z szerokiej gamy usług dodatkowych, które pomogą we wdrażaniu zmian. BSI może przeprowadzić analizę luk, aby pomóc Państwa organizacji określić słabe strony przed właściwym auditem. Porównaj różnice między ISO 14001:2004 oraz ISO 14001:2015 Pobierz nasz Przewodnik po zmianach między ISO 14001:2004 a ISO 14001:2015 ISO 14001:2015 System Zarządzania Środowiskowego Przewodnik przejścia na nową wersję normy 9

10 Szkolenia BSI dotyczące przejścia Niezależnie od konkretnego wymogu, BSI opracowało cykl szkoleń, które spełniają wasze potrzeby. Warto zauważyć, że wszystkie kursy zostały zaprojektowane przez ekspertów w swoich dziedzinach, którzy byli bezpośrednio zaangażowani w rozwój standardów. Nasi trenerzy to najlepsi specjaliści na rynku. Jako doś wiadczeni auditorzy, przekazują swoją wiedzę w taki sposób, aby organizacje skutecznie wdrażały standardy i stale się doskonaliły. Kursy transformacji obejmują: ISO 14001:2015 Wymagania normy Szkolenie na temat nowej architektury wysokiego poziomu ISO oraz różnice między ISO 14001:2004 i ISO 14001:2015 Niezbędne dla osób zaangażowanych w dostosowanie do ISO 14001: 2015 od menedżerów do konsultantów i audytorów. ISO 14001:2015 Wdrożenie zmian normy Poznaj róźnice między normą ISO 14001:2004 a ISO 14001:2015 Warunkiem uczestnictwa w kursie jest uprzedni udział w kursie Wymagania normy ISO 14001:2015 Auditor Wewnętrzny Systemu Zarządzania Środowiskowego wg ISO 14001:2015 odgrywaj kluczową rolę w zapewnianiu o posiadaniu nowoczesnego Systemu Zarządzania Środowiskowego zgodnego z ISO Audit SZŚ jest konieczny w celu osiągnięcia i utrzymania standardów ISO Auditor Wiodący Systemu Zarządzania Środowiskowego wg ISO 14001:2015 (Akredytacja IRCA 14153) Zdobądź certyfikat na auditora wiodącego Poprowadź swoją firmę do doskonałości w zakresie zarządzania środowiskowego 10 ISO 14001:2015 System Zarządzania Środowiskowego Przewodnik przejścia na nową wersję normy

11 Dodatkowe materiały Istnieje wiele materiałów, które są dostępne w Internecie pod adresem NOWOŚĆ: ISO 14001:2015 Jakie zmiany nastąpią w przeprowadzaniu auditu? Niniejszy oficjalny dokument zawiera wskazówki informujące o tym, czego można spodziewać się podczas auditu w związku ze wspomnianymi nowymi wymogami, a także jest pomocny w przygotowaniu się do auditu. NOWOŚĆ: ISO 14001:2015 / ISO 9001:2015 Korzyści z wczesnego przejścia Wczesne przejście na nowe normy może przynieść organizacji liczne korzyści. W tym dokumencie znajdą Państwo informacje jak odnieść najwięcej korzyści z wdrożenia i jak najszybciej poprawić wyniki funkcjonowania Państwa przedsiębiorstwa. UaktUALNIONE: Nowe wydanie normy ISO UaktUALNIONE: Przewodnik po zmianach UaktUALNIONE: Instrukcja wdrożeniowa Przedstawienie Aneksu SL Nowa struktura, wspólne terminy i definicje i wzorzec dla wszystkich norm dotyczących systemów zarządzania w przyszłości w zrozumieniu tematu struktury pomocny będzie nasz podręcznik. DODATKOWO: Lista pytań kontrolnych pozwalająca na samoocenę wg wymagań nowego standardu ISO 14001:2015 Co wiemy na temat ISO 14001? BSI... Ukształtowało standard BS 5750, który stał się podstawą dla obowiązującej międzynarodowej normy Posiada najbardziej wykształconych i posiadających specjalistyczną wiedzę Trenerów Oferuje szeroką gamę rynkowych rozwiązań wspierających Jest organem certyfikującym numer jeden w Wielkiej Brytanii, USA i Korei Opiekuje się ponad globalnymi klientami na całym świecie Ma bezkonkurencyjną reputację doskonałości ISO 14001:2015 System Zarządzania Środowiskowego Przewodnik przejścia na nową wersję normy 11

12 Dlaczego BSI? BSI jest związane z ISO od początku. Standard ISO opiera się na BS Pierwszy System Zarządzania Środowiskowego został opracowany przez BSI w 1992 r., był to rok, w którym zorganizowano pierwszy Szczyt Ziemi w Rio de Janeiro. Dlatego też posiadamy wszelkie kompetencje, aby pomóc Państwu zrozumieć nową normę oraz aby pomóc Państwu przejść do jej nowej wersji. W BSI tworzymy doskonałość, ukierunkowując się na sukces naszych klientów poprzez korzystanie z norm. Umożliwiamy innym lepsze funkcjonowanie, zarządzanie ryzykiem oraz osiągnięcie zrównoważonego rozwoju. Od ponad stu lat nasi eksperci walczą z przeciętnością i bezczynnością, aby pomóc we wdrożeniu doskonałości do sposobów działania ludzi i produktów. Sprawiamy, że doskonałość staje się nawykiem. Nasze produkty i usługi Zapewniamy niepowtarzalne połączenie komplementarnych produktów i usług zarządzanych w ramach naszych trzech modeli biznesowych obejmujących wiedzę, pewność i zgodność. Wiedza BSI współpracuje z ekspertami w dziedzinie biznesu, organami rządowymi, organizacjami branżowymi i grupami konsumentów, aby uchwycić najlepsze praktyki i ukształtować wiedzę, jaką wszystkie organizacje powinny posiadać, aby odnieść sukces. Większość norm międzynarodowych stosowanych i wdrażanych na szeroką skalę było pierwotnie kształtowanych przez BSI, np. norma ISO dotycząca zarządzania środowiskowego oraz norma ISO/ IEC dotycząca bezpieczeństwa informacji. Zgodność Aby odnosić rzeczywiste, długoterminowe korzyści, nasi klienci muszą zapewnić stałą zgodność z normą, tak aby stało się to nawykiem. Szkolimy naszych klientów, aby zrozumieli znaczenie norm i sposób, w jaki należy je wdrażać, a także szkolimy ich w zakresie generowania wartości dodanej i dostarczania zróżnicowanych narzędzi zarządzania, aby ułatwić proces stałego zachowania zgodności. Pewność Niezależna ocena zgodności procesu lub produktu z konkretną normą zapewnia wysoki poziom doskonałości działań naszych klientów. Pomagamy naszym klientom zrozumieć sposób ich działania, określając tym samym obszary doskonalenia od wewnątrz. Więcej informacji na stronie internetowej: BSI Group BSI/PL/001/0316/pl/KW

Przechodzenie od ISO 9001:2008 do ISO 9001:2015 Przewodnik przejścia na nową wersję normy

Przechodzenie od ISO 9001:2008 do ISO 9001:2015 Przewodnik przejścia na nową wersję normy Aktualizacja ISO Norma Międzynarodowa Przechodzenie od ISO 9001:2008 do ISO 9001:2015 Przewodnik przejścia na nową wersję normy Dobrze prosperujące przedsiębiorstwa znają wartość skutecznego Systemu Zarządzania

Bardziej szczegółowo

Ryzyko w świetle nowych norm ISO 9001:2015 i 14001:2015

Ryzyko w świetle nowych norm ISO 9001:2015 i 14001:2015 Ryzyko w świetle nowych norm ISO 9001:2015 i 14001:2015 Rafał Śmiłowski_04.2016 Harmonogram zmian 2 Najważniejsze zmiany oraz obszary Przywództwo Większy nacisk na top menedżerów do udziału w systemie

Bardziej szczegółowo

ISO 9001:2015 Jakie zmiany nastąpią w przeprowadzaniu auditu w zakresie normy ISO 9001? Wprowadzenie

ISO 9001:2015 Jakie zmiany nastąpią w przeprowadzaniu auditu w zakresie normy ISO 9001? Wprowadzenie ISO 9001:2015 Jakie zmiany nastąpią w przeprowadzaniu auditu w zakresie normy ISO 9001? Wprowadzenie Wstęp W ramach nowej normy ISO 9001 wprowadzono pewne kluczowe zmiany w zakresie sposobu uwzględniania

Bardziej szczegółowo

Standard ISO 9001:2015

Standard ISO 9001:2015 Standard ISO 9001:2015 dr inż. Ilona Błaszczyk Politechnika Łódzka XXXIII Seminarium Naukowe Aktualne zagadnienia dotyczące jakości w przemyśle cukrowniczym Łódź 27-28.06.2017 1 Struktura normy ISO 9001:2015

Bardziej szczegółowo

ISO 9001:2015 przegląd wymagań

ISO 9001:2015 przegląd wymagań ISO 9001:2015 przegląd wymagań dr Inż. Tomasz Greber (www.greber.com.pl) Normy systemowe - historia MIL-Q-9858 (1959 r.) ANSI-N 45-2 (1971 r.) BS 4891 (1972 r.) PN-N 18001 ISO 14001 BS 5750 (1979 r.) EN

Bardziej szczegółowo

Szkolenie Stowarzyszenia Polskie Forum ISO 14000 Zmiany w normie ISO 14001 i ich konsekwencje dla organizacji Warszawa, 16.04.2015

Szkolenie Stowarzyszenia Polskie Forum ISO 14000 Zmiany w normie ISO 14001 i ich konsekwencje dla organizacji Warszawa, 16.04.2015 Wykorzystanie elementów systemu EMAS w SZŚ według ISO 14001:2015 dr hab. inż. Alina Matuszak-Flejszman, prof. nadzw. UEP Agenda Elementy SZŚ według EMAS (Rozporządzenie UE 1221/2009) i odpowiadające im

Bardziej szczegółowo

Aktualizacja ISO. ISO Revisio ISO 9001:2015. Istota nowelizacji. Jak podchodzić do zmian?

Aktualizacja ISO. ISO Revisio ISO 9001:2015. Istota nowelizacji. Jak podchodzić do zmian? ISO Revisio ISO 9001:2015 Istota nowelizacji Jak podchodzić do zmian? ISO 9001 w skrócie Jak działa ISO 9001? ISO 9001 można wykorzystywać we wszystkich organizacjach (bez względu na ich typ i wielkość)

Bardziej szczegółowo

ISO Revisions. ISO Revisions ISO 9001. Znaczenie ryzyka w zarządzaniu jakością. Jak podchodzić do zmian?

ISO Revisions. ISO Revisions ISO 9001. Znaczenie ryzyka w zarządzaniu jakością. Jak podchodzić do zmian? ISO 9001 Znaczenie ryzyka w zarządzaniu jakością Jak podchodzić do zmian? Tło historyczne i przegląd aktualizacji wprowadzonych do ISO 9001:2015 Międzynarodowy Standard ISO 9001 podlega przeglądowi w regularnych

Bardziej szczegółowo

WZ PW Norma ISO/IEC 27001:2013 najnowsze zmiany w systemach zarzadzania bezpieczeństwem informacji IT security trends

WZ PW Norma ISO/IEC 27001:2013 najnowsze zmiany w systemach zarzadzania bezpieczeństwem informacji IT security trends Norma ISO/IEC 27001:2013 najnowsze zmiany w systemach zarzadzania bezpieczeństwem informacji dr inż. Bolesław Szomański Wydział Zarządzania Politechnika Warszawska b.szomański@wz.pw.edu.pl Plan Prezentacji

Bardziej szczegółowo

Proces certyfikacji ISO 14001:2015

Proces certyfikacji ISO 14001:2015 ISO 14001:2015 Informacje o systemie W chwili obecnej szeroko pojęta ochrona środowiska stanowi istotny czynnik rozwoju gospodarczego krajów europejskich. Coraz większa liczba przedsiębiorców obniża koszty

Bardziej szczegółowo

Zmiany wymagań normy ISO 14001

Zmiany wymagań normy ISO 14001 Zmiany wymagań normy ISO 14001 Międzynarodowa Organizacja Normalizacyjna (ISO) opublikowała 15 listopada br. zweryfikowane i poprawione wersje norm ISO 14001 i ISO 14004. Od tego dnia są one wersjami obowiązującymi.

Bardziej szczegółowo

Transport odpadów a standardy bezpieczeństwa. System Zarządzania Bezpieczeństwem Ruchu drogowego. Joanna Bańkowska Dyrektor Zarządzający BSI

Transport odpadów a standardy bezpieczeństwa. System Zarządzania Bezpieczeństwem Ruchu drogowego. Joanna Bańkowska Dyrektor Zarządzający BSI Transport odpadów a standardy bezpieczeństwa System Zarządzania Bezpieczeństwem Ruchu drogowego Joanna Bańkowska Dyrektor Zarządzający BSI NOWOCZESNY SYSTEM GOSPODARKI ODPADAMI PROBLEM CZY BIZNES? 13.11.2013

Bardziej szczegółowo

Charakterystyka systemu zarządzania jakością zgodnego z wymaganiami normy ISO serii 9000

Charakterystyka systemu zarządzania jakością zgodnego z wymaganiami normy ISO serii 9000 Charakterystyka systemu zarządzania jakością zgodnego z wymaganiami normy ISO serii 9000 Normy ISO serii 9000 Zostały uznane za podstawę wyznaczania standardów zarządzania jakością Opublikowane po raz

Bardziej szczegółowo

Zmiany w standardzie ISO dr inż. Ilona Błaszczyk Politechnika Łódzka

Zmiany w standardzie ISO dr inż. Ilona Błaszczyk Politechnika Łódzka Zmiany w standardzie ISO 9001 dr inż. Ilona Błaszczyk Politechnika Łódzka 1 W prezentacji przedstawiono zmiany w normie ISO 9001 w oparciu o projekt komitetu. 2 3 4 5 6 Zmiany w zakresie terminów używanych

Bardziej szczegółowo

Zmiany w normie ISO 14001 i ich konsekwencje dla organizacji Warszawa, 2015-04-16

Zmiany w normie ISO 14001 i ich konsekwencje dla organizacji Warszawa, 2015-04-16 Zmiany w istniejących systemach zarządzania środowiskowego zbudowanych wg normy ISO 14001:2004, wynikające z nowego wydania ISO 14001 (wybrane przykłady) Grzegorz Ścibisz Warszawa, 16. kwietnia 2015 Niniejsza

Bardziej szczegółowo

1

1 Wprowadzenie 0.1 Postanowienia ogólne Wprowadzenie 0.1 Postanowienia ogólne Wprowadzenie 0.1 Postanowienia ogólne 0.2 Podejście procesowe 0.2 Zasady zarządzania jakością 0.2 Zasady zarządzania jakością

Bardziej szczegółowo

ISO 9000/9001. Jarosław Kuchta Jakość Oprogramowania

ISO 9000/9001. Jarosław Kuchta Jakość Oprogramowania ISO 9000/9001 Jarosław Kuchta Jakość Oprogramowania Co to jest ISO International Organization for Standardization największa międzynarodowa organizacja opracowująca standardy 13700 standardów zrzesza narodowe

Bardziej szczegółowo

SYSTEMOWE ZARZĄDZANIE ŚRODOWISKIEM

SYSTEMOWE ZARZĄDZANIE ŚRODOWISKIEM Wykład 11. SYSTEMOWE ZARZĄDZANIE ŚRODOWISKIEM 1 1. Istota i funkcje zarządzania środowiskowego: Racjonalne zagospodarowanie środowiska wymaga, aby rozwój działalności rozpatrywać w kontekście trzech sfer:

Bardziej szczegółowo

ROLA KADRY ZARZĄDZAJĄCEJ W KSZTAŁTOWANIU BEZPIECZEŃSTWA PRACY. dr inż. Zofia Pawłowska

ROLA KADRY ZARZĄDZAJĄCEJ W KSZTAŁTOWANIU BEZPIECZEŃSTWA PRACY. dr inż. Zofia Pawłowska ROLA KADRY ZARZĄDZAJĄCEJ W KSZTAŁTOWANIU BEZPIECZEŃSTWA PRACY dr inż. Zofia Pawłowska 1. Ład organizacyjny jako element społecznej odpowiedzialności 2. Podstawowe zadania kierownictwa w zakresie BHP wynikające

Bardziej szczegółowo

ZINTEGROWANY SYSTEM ZARZĄDZANIA JAKOŚCIĄ

ZINTEGROWANY SYSTEM ZARZĄDZANIA JAKOŚCIĄ Janusz Bronisław Berdowski EUROPEJSKA UCZELNIA INFORMATYCZNO-EKONOMICZNA W WARSZAWIE ZINTEGROWANY SYSTEM ZARZĄDZANIA JAKOŚCIĄ Od jakości nie ma odwrotu, gdyż na rynku globalnym nie walczy się tylko ceną

Bardziej szczegółowo

KLIENCI KIENCI. Wprowadzenie normy ZADOWOLE NIE WYRÓB. Pomiary analiza i doskonalenie. Odpowiedzialnoś ć kierownictwa. Zarządzanie zasobami

KLIENCI KIENCI. Wprowadzenie normy ZADOWOLE NIE WYRÓB. Pomiary analiza i doskonalenie. Odpowiedzialnoś ć kierownictwa. Zarządzanie zasobami SYSTEM ZARZĄDZANIA JAKOŚCIĄ ISO Jakość samą w sobie trudno jest zdefiniować, tak naprawdę pod tym pojęciem kryje się wszystko to co ma związek z pewnymi cechami - wyrobu lub usługi - mającymi wpływ na

Bardziej szczegółowo

PRZEWODNIK PO NOWEJ NORMIE

PRZEWODNIK PO NOWEJ NORMIE Skuteczna strategia przejścia ISO 14001:2015 ŚCISŁE KIEROWNICTWO SPECJALIŚCI DO SPRAW ŚRODOWISKOWYCH - AUDYTORZY 2 JAKI JEST CEL REWIZJI 2015? Głównym celem rewizji jest udostępnienie zbioru uniwersalnych

Bardziej szczegółowo

Metodyka wdrożenia. System Jakości ISO 9001

Metodyka wdrożenia. System Jakości ISO 9001 Metodyka wdrożenia System Jakości ISO 9001 Metodyka wdrożenia Proponowana przez nas metodyka wdrażania systemu zarządzania jakością według normy ISO 9001 bazuje na naszych wieloletnich doświadczeniach

Bardziej szczegółowo

ZARZĄDZANIE RYZYKIEM W LABORATORIUM BADAWCZYM W ASPEKCIE NOWELIZACJI NORMY PN-EN ISO/ IEC 17025:

ZARZĄDZANIE RYZYKIEM W LABORATORIUM BADAWCZYM W ASPEKCIE NOWELIZACJI NORMY PN-EN ISO/ IEC 17025: ZARZĄDZANIE RYZYKIEM W LABORATORIUM BADAWCZYM W ASPEKCIE NOWELIZACJI NORMY PN-EN ISO/ IEC 17025:2018-02 DR INŻ. AGNIESZKA WIŚNIEWSKA DOCTUS SZKOLENIA I DORADZTWO e-mail: biuro@doctus.edu.pl tel. +48 514

Bardziej szczegółowo

Zarządzanie jakością wg norm serii ISO 9000:2000 cz.1 system, kierownictwo i zasoby

Zarządzanie jakością wg norm serii ISO 9000:2000 cz.1 system, kierownictwo i zasoby Jakub Wierciak Zagadnienia jakości i niezawodności w projektowaniu Zarządzanie jakością wg norm serii ISO 9000:2000 cz.1 system, kierownictwo i zasoby System zarządzania jakością (ISO 9000:2000) System

Bardziej szczegółowo

ISO 14000 w przedsiębiorstwie

ISO 14000 w przedsiębiorstwie ISO 14000 w przedsiębiorstwie Rodzina norm ISO 14000 TC 207 ZARZADZANIE ŚRODOWISKOWE SC1 System zarządzania środowiskowego SC2 Audity środowiskowe SC3 Ekoetykietowanie SC4 Ocena wyników ekologicznych SC5

Bardziej szczegółowo

Zarządzanie projektami a zarządzanie ryzykiem

Zarządzanie projektami a zarządzanie ryzykiem Ewa Szczepańska Zarządzanie projektami a zarządzanie ryzykiem Warszawa, dnia 9 kwietnia 2013 r. Agenda Definicje Wytyczne dla zarządzania projektami Wytyczne dla zarządzania ryzykiem Miejsce ryzyka w zarządzaniu

Bardziej szczegółowo

Normy ISO serii 9000. www.greber.com.pl. Normy ISO serii 9000. Tomasz Greber (www.greber.com.pl) dr inż. Tomasz Greber. www.greber.com.

Normy ISO serii 9000. www.greber.com.pl. Normy ISO serii 9000. Tomasz Greber (www.greber.com.pl) dr inż. Tomasz Greber. www.greber.com. Normy ISO serii 9000 dr inż. Tomasz Greber www.greber.com.pl www.greber.com.pl 1 Droga do jakości ISO 9001 Organizacja tradycyjna TQM/PNJ KAIZEN Organizacja jakościowa SIX SIGMA Ewolucja systemów jakości

Bardziej szczegółowo

Co się zmieni w nowej wersji normy ISO 9001

Co się zmieni w nowej wersji normy ISO 9001 TÜV Rheinland Polska Co się zmieni w nowej wersji normy ISO 9001 Podsumowanie zmian www.tuv.pl Aktualizacja normy ISO 9001:2015 Publikacja nowej wersji normy ISO 9001:2015 jest oczekiwana we wrześniu 2015

Bardziej szczegółowo

Wpływ SZŚ na zasadnicze elementy ogólnego systemu zarządzania przedsiębiorstwem. Błędy przy wdrażaniu SZŚ

Wpływ SZŚ na zasadnicze elementy ogólnego systemu zarządzania przedsiębiorstwem. Błędy przy wdrażaniu SZŚ Błędy przy wdrażaniu SZŚ błąd 1 certyfikat jest najważniejszy błąd 2 kierownictwo umywa ręce błąd 3 nie utożsamianie się kierowników jednostek organizacyjnych z wytycznymi opracowanymi przez zespół projektujący

Bardziej szczegółowo

Normy środowiskowe w zarządzaniu firmą. dr Adam Jabłoński

Normy środowiskowe w zarządzaniu firmą. dr Adam Jabłoński 2012 Normy środowiskowe w zarządzaniu firmą dr Adam Jabłoński GENEZA POWSTANIA SYSTEMÓW ZARZĄDZANIA ŚRODOWISKOWEGO Konferencja w Rio de Janeiro 1992 r. 27 Zasad Zrównoważonego Rozwoju Karta Biznesu Zrównoważonego

Bardziej szczegółowo

Team Prevent Poland Sp. z o.o. Graficzna prezentacja struktury ISO 9001:2015 i IATF 16949:2016

Team Prevent Poland Sp. z o.o. Graficzna prezentacja struktury ISO 9001:2015 i IATF 16949:2016 Graficzna prezentacja struktury ISO 9001:2015 i 16949:2016 Struktura ISO 9001:2015 ISO 9001:2015 4. Kontekst organizacji 5. Przywództwo 6. Planowanie 7. Wsparcie 8. Działania operacyjne 9. Ocena efektów

Bardziej szczegółowo

Zarządzanie bezpieczeństwem i higieną pracy wg. normy ISO 45001

Zarządzanie bezpieczeństwem i higieną pracy wg. normy ISO 45001 SYMPOZJUM CCJ "DOSKONALENIE SYSTEMÓW ZARZĄDZANIA" Zarządzanie bezpieczeństwem i higieną pracy wg. normy ISO 45001 Andrzej DZIEWANOWSKI KOŚCIELISKO, 19-22 października 2015 r. 1 Układ prezentacji 1. BHP

Bardziej szczegółowo

Wprowadzenie. Przedstawiciel kierownictwa (Zgodnie z PN-EN ISO 9001:2009, pkt )

Wprowadzenie. Przedstawiciel kierownictwa (Zgodnie z PN-EN ISO 9001:2009, pkt ) Ośrodek Kwalifikacji Jakości Wyrobów SIMPTEST Sp. z o.o. Sp. k. ul. Przemysłowa 34 A, 61-579 Poznań, tel. 61-833-68-78 biuro@simptest.poznan.pl www.simptest.poznan.pl 1 Seminarium nt. Zarządzanie ryzykiem

Bardziej szczegółowo

Zarządzanie jakością. Opis kierunku. Co zyskujesz? Dla kogo? - Kierunek - studia podyplomowe

Zarządzanie jakością. Opis kierunku. Co zyskujesz? Dla kogo? - Kierunek - studia podyplomowe 1 Zarządzanie jakością - Kierunek - studia podyplomowe Niestacjonarne 2 semestry OD PAŹDZIERNIKA Opis kierunku Podyplomowe studia zarządzania jakością organizowane są we współpracy z firmą TÜV Akademia

Bardziej szczegółowo

ETAPY WDRAŻANIA SYSTEMÓW ZARZĄDZANIA ENERGIĄ

ETAPY WDRAŻANIA SYSTEMÓW ZARZĄDZANIA ENERGIĄ ETAPY WDRAŻANIA SYSTEMÓW ZARZĄDZANIA ENERGIĄ Standardowe etapy wdrażania systemu zarzadzania energią ETAP I: Przeprowadzenie przeglądu wstępnego zarządzania energią ETAP II: Opracowanie zakresu działań

Bardziej szczegółowo

ZINTEGROWANY SYSTEM ZARZĄDZANIA DOKUMENT NADZOROWANY W WERSJI ELEKTRONICZNEJ Wydanie 07 Urząd Miasta Płocka. Księga środowiskowa

ZINTEGROWANY SYSTEM ZARZĄDZANIA DOKUMENT NADZOROWANY W WERSJI ELEKTRONICZNEJ Wydanie 07 Urząd Miasta Płocka. Księga środowiskowa Strona 1 1. Księga Środowiskowa Księga Środowiskowa to podstawowy dokument opisujący strukturę i funkcjonowanie wdrożonego w Urzędzie Systemu Zarządzania Środowiskowego zgodnego z wymaganiami normy PN-EN

Bardziej szczegółowo

System Zarządzania Energią według wymagań normy ISO 50001

System Zarządzania Energią według wymagań normy ISO 50001 System Zarządzania Energią według wymagań normy ISO 50001 Informacje ogólne ISO 50001 to standard umożliwiający ustanowienie systemu i procesów niezbędnych do osiągnięcia poprawy efektywności energetycznej.

Bardziej szczegółowo

Norma to dokument przyjęty na zasadzie konsensu i zatwierdzony do powszechnego stosowania przez

Norma to dokument przyjęty na zasadzie konsensu i zatwierdzony do powszechnego stosowania przez KONCEPCJA SYSTEMU JAKOŚCI zgodnie z wymaganiami norm ISO serii 9000 dr Lesław Lisak Co to jest norma? Norma to dokument przyjęty na zasadzie konsensu i zatwierdzony do powszechnego stosowania przez upoważnioną

Bardziej szczegółowo

PROCEDURA ZINTEGROWANEGO SYSTEMU ZARZĄDZANIA PRZEGLĄD ZARZĄDZANIA P-03/02/III

PROCEDURA ZINTEGROWANEGO SYSTEMU ZARZĄDZANIA PRZEGLĄD ZARZĄDZANIA P-03/02/III Opracował: Sprawdził: Zatwierdził: Pełnomocnik ds. ZSZ i EMAS Główna Księgowa Bożena Sawicka Prezes Zarządu Jan Woźniak Podpisy: Strona 1 z 5 Data: 06.09.16r Dokument zatwierdzony Zarządzeniem Wewnętrznym

Bardziej szczegółowo

ZARZĄDZANIE WDRAŻANIEM INNOWACJI W FIRMIE

ZARZĄDZANIE WDRAŻANIEM INNOWACJI W FIRMIE GRY STRATEGICZNE ZARZĄDZANIE WDRAŻANIEM INNOWACJI W FIRMIE Warsztaty z wykorzystaniem symulacyjnych gier decyzyjnych TERMIN od: TERMIN do: CZAS TRWANIA:2-3 dni MIEJSCE: CENA: Symulacyjne gry decyzyjne

Bardziej szczegółowo

SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY. Europejski program bezpieczeństwa lotniczego

SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY. Europejski program bezpieczeństwa lotniczego KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 7.12.2015 r. COM(2015) 599 final SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY Europejski program bezpieczeństwa lotniczego PL PL 1. KOMUNIKAT KOMISJI Z 2011

Bardziej szczegółowo

5. Planowanie działań w systemie zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy

5. Planowanie działań w systemie zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy 5. Planowanie działań w systemie zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy 5.1. Jakie znaczenie ma planowanie działań w systemie zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy? Planowanie jest ważnym elementem

Bardziej szczegółowo

14. Sprawdzanie funkcjonowania systemu zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy

14. Sprawdzanie funkcjonowania systemu zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy 14. Sprawdzanie funkcjonowania systemu zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy 14.1. Co to jest monitorowanie bezpieczeństwa i higieny pracy? Funkcjonowanie systemu zarządzania bezpieczeństwem i higieną

Bardziej szczegółowo

Jak skutecznie wdrożyć System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji. Katowice 25 czerwiec 2013

Jak skutecznie wdrożyć System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji. Katowice 25 czerwiec 2013 Jak skutecznie wdrożyć System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji Katowice 25 czerwiec 2013 Agenda Na czym oprzeć System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji (SZBI) Jak przeprowadzić projekt wdrożenia

Bardziej szczegółowo

ISO 9001:2015 ORAZ ISO 14001:2015 REWIZJA NORM CZY JESTEŚ PRZYGOTOWANY?

ISO 9001:2015 ORAZ ISO 14001:2015 REWIZJA NORM CZY JESTEŚ PRZYGOTOWANY? ISO 9001:2015 ORAZ ISO 14001:2015 REWIZJA NORM CZY JESTEŚ PRZYGOTOWANY? JAKI JEST CEL REWIZJI 2015? W czasach nieustannych wyzwań natury gospodarczej, technologicznej i środowiskowej, firmy muszą stale

Bardziej szczegółowo

Zarządzanie środowiskowe w przedsiębiorstwie c.d.

Zarządzanie środowiskowe w przedsiębiorstwie c.d. Zarządzanie środowiskowe w przedsiębiorstwie c.d. System zarządzania środowiskowego określony przez: Normę ISO 14001:2015 M. Dacko Każdy SZŚ powinien być odpowiednio zaplanowany Norma ISO podaje, że w

Bardziej szczegółowo

Księga Zintegrowanego Systemu Zarządzania ODPOWIEDZIALNOŚĆ KIEROWNICTWA

Księga Zintegrowanego Systemu Zarządzania ODPOWIEDZIALNOŚĆ KIEROWNICTWA Strona: 1 z 6 1. Zaangażowanie kierownictwa Najwyższe kierownictwo SZPZLO Warszawa Ochota przejęło pełną odpowiedzialność za rozwój i ciągłe doskonalenie ustanowionego i wdrożonego zintegrowanego systemu

Bardziej szczegółowo

Omówienie podstawowych systemów zarządzania środowiskiem

Omówienie podstawowych systemów zarządzania środowiskiem Omówienie podstawowych systemów zarządzania środowiskiem Do najbardziej znanych systemów zarządzania środowiskiem należą: europejski EMAS światowy ISO 14000 Normy ISO serii 14000 1991 rok -Mędzynarodowa

Bardziej szczegółowo

INFORMACJE PODSTAWOWE

INFORMACJE PODSTAWOWE INFORMACJE PODSTAWOWE 15 września 2015 r. oficjalnie opublikowana została nowa norma ISO 14001, na mocy której wdrożono strukturę wysokiego poziomu HLS ( high level structure ). Struktura HLS ma na celu

Bardziej szczegółowo

KOLEJ NA BIZNES 2017 KOLEJ NA BIZNES PRZEJŚCIE Z IRIS Rev.2.1 NA ISO/TS 22163:2017

KOLEJ NA BIZNES 2017 KOLEJ NA BIZNES PRZEJŚCIE Z IRIS Rev.2.1 NA ISO/TS 22163:2017 KOLEJ NA BIZNES 2017 KOLEJ NA BIZNES 2017 PRZEJŚCIE Z IRIS Rev.2.1 NA ISO/TS 22163:2017 1 10 LAT IRIS PODSTAWOWE FAKTY Wydany w maju 2006 Opublikowano 3 wersje i sprzedano 7 300 podręczników Zakupiono

Bardziej szczegółowo

Powody wdraŝania i korzyści z funkcjonowania Systemu Zarządzania Jakością wg ISO 9001. Mariola Witek

Powody wdraŝania i korzyści z funkcjonowania Systemu Zarządzania Jakością wg ISO 9001. Mariola Witek Powody wdraŝania i korzyści z funkcjonowania Systemu Zarządzania Jakością wg ISO 9001 Mariola Witek Przedmiot wykładu 1.Rozwój systemów zarządzania jakością (SZJ) 2.Potrzeba posiadania formalnych SZJ 3.Korzyści

Bardziej szczegółowo

PRZEWODNIK PO NOWEJ NORMIE

PRZEWODNIK PO NOWEJ NORMIE Skuteczna strategia przejścia ISO 9001:2015 KIEROWNICTWO - OSOBY ODPOWIEDZIALNE ZA SYSTEM - AUDYTORZY 2 ISO 9001:2015 KIEROWNICTWO OSOBY ODPOWIEDIALNE ZA SYSTEM AUDYTORZY JAKIE SĄ NAJWAŻNIEJSZE ZMIANY

Bardziej szczegółowo

POLITYKA JAKOŚCI. Polityka jakości to formalna i ogólna deklaracja firmy, jak zamierza traktować sprawy zarządzania jakością.

POLITYKA JAKOŚCI. Polityka jakości to formalna i ogólna deklaracja firmy, jak zamierza traktować sprawy zarządzania jakością. POLITYKA JAKOŚCI Polityka jakości jest zestawem nadrzędnych celów, zamiarów oraz orientacji organizacji na jakość. Stanowi ona dowód na to, że przedsiębiorca wie, czego chce i kieruje swoim przedsiębiorstwem

Bardziej szczegółowo

Ekoinnowacje w zarządzaniu przedsiębiorstwem

Ekoinnowacje w zarządzaniu przedsiębiorstwem Ekoinnowacje w zarządzaniu przedsiębiorstwem dr hab. inż. Alina Matuszak-Flejszman, prof. nadzw. UEP Poznań, 17 listopada 2014 r. AGENDA Innowacyjne podejście do zarządzania przedsiębiorstwem Warunki i

Bardziej szczegółowo

Zarządzanie Jakością. System jakości jako narzędzie zarządzania przedsiębiorstwem. Dr Mariusz Maciejczak

Zarządzanie Jakością. System jakości jako narzędzie zarządzania przedsiębiorstwem. Dr Mariusz Maciejczak Zarządzanie Jakością System jakości jako narzędzie zarządzania przedsiębiorstwem Dr Mariusz Maciejczak SYSTEM System to zespół powiązanych ze sobą elementów, które stanowią pewną całość. Istotną cechą

Bardziej szczegółowo

System zarządzania energią ISO 50001:2011. Zbigniew Misiura

System zarządzania energią ISO 50001:2011. Zbigniew Misiura System zarządzania energią ISO 50001:2011 Zbigniew Misiura Efektywność energetyczna (ENE) Energia jest w Unii Europejskiej kwestią priorytetową z trzech powiązanych ze sobą powodów: zmiany klimatu: spalanie

Bardziej szczegółowo

Kliknij, aby edytować styl

Kliknij, aby edytować styl Biuro Usług Doskonalenia Zarządzania i Organizacji SYSTEM Sp.j. Kliknij, aby edytować styl ul. Faradaya 53 lok. 44 42-200 Częstochowa, tel.: 34-321 43 80 e-mail: sekretariat@biuro-system.com www.biuro-system.com

Bardziej szczegółowo

SYSTEMY ZARZĄDZANIA. cykl wykładów dr Paweł Szudra

SYSTEMY ZARZĄDZANIA. cykl wykładów dr Paweł Szudra SYSTEMY ZARZĄDZANIA cykl wykładów dr Paweł Szudra LITERATURA Brilman J., Nowoczesne koncepcje i metody zarządzania. PWE, 2006. Grudzewski W., Hejduk I., Projektowanie systemów zarządzania. Wydawnictwo

Bardziej szczegółowo

Wymagania wobec dostawców: jakościowe, środowiskowe, bhp i etyczne

Wymagania wobec dostawców: jakościowe, środowiskowe, bhp i etyczne VI Konferencja nt. systemów zarządzania w energetyce Nowe Czarnowo Świnoujście, 21-23 X 2008 Wymagania wobec dostawców: jakościowe, środowiskowe, bhp i etyczne Grzegorz Ścibisz Łańcuch dostaw DOSTAWCA

Bardziej szczegółowo

DOSKONALENIE SYSTEMU JAKOŚCI Z WYKORZYSTANIEM MODELU PDCA

DOSKONALENIE SYSTEMU JAKOŚCI Z WYKORZYSTANIEM MODELU PDCA Koncepcje zarządzania jakością. Doświadczenia i perspektywy., red. Sikora T., Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, Kraków 2008, ss. 17-22 Urszula Balon Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie DOSKONALENIE SYSTEMU

Bardziej szczegółowo

Budowanie skutecznych systemów zarządzania opartych na normach ISO

Budowanie skutecznych systemów zarządzania opartych na normach ISO UKatalog Szkoleń: Budowanie skutecznych systemów zarządzania opartych na normach ISO UBlok I Podejście procesowe: Zarządzanie procesowe (2 dni) Definicje procesu, zarządzanie procesami, podział i identyfikowanie

Bardziej szczegółowo

Cel walidacji- zbadanie, czy procedura/wyrób/technologia/projekt/... może zostać w sposób niebudzący wątpliwości wprowadzona/y/e do użytkowania

Cel walidacji- zbadanie, czy procedura/wyrób/technologia/projekt/... może zostać w sposób niebudzący wątpliwości wprowadzona/y/e do użytkowania 1. Proszę krótko scharakteryzować w sposób "ilościowy": a) produkt i technologię wytwarzania tego produktu przez firmę którą założyła Pani/Pana podgrupa oraz wyjaśnić dlaczego wybrana technologia jest

Bardziej szczegółowo

PODEJŚCIE STRATEGICZNE >>

PODEJŚCIE STRATEGICZNE >> Nasze wartości oraz niniejszy Kodeks Współpracy z Interesariuszami są przewodnikiem w zakresie naszych zasad i naszych zachowań. Odbieramy zaangażowanie Interesariuszy jako związek równych sobie oparty

Bardziej szczegółowo

SYSTEMY ZARZĄDZANIA JAKOŚCIĄ WEDŁUG

SYSTEMY ZARZĄDZANIA JAKOŚCIĄ WEDŁUG Wykład 10. SYSTEMY ZARZĄDZANIA JAKOŚCIĄ WEDŁUG NORM ISO 9000 1 1. Rodzina norm ISO 9000: Normy ISO 9000 są od 1987r., a trzecia rodzina norm ISO 9000 z 2000 r. (doskonalona w kolejnych latach) składa się

Bardziej szczegółowo

SYSTEMY ZARZĄDZANIA ŚRODOWISKOWEGO

SYSTEMY ZARZĄDZANIA ŚRODOWISKOWEGO Auditor wewnętrzny Systemu Zarządzania Środowiskowego 26 27.11.2012 Szczecin SYSTEMY ZARZĄDZANIA ŚRODOWISKOWEGO 1 Co to jest System Zarządzania Środowiskowego (SZŚ)? 2 Zarządzanie: - sposób realizacji

Bardziej szczegółowo

Wymagania dla środków zarządzania środowiskowego na przykładzie normy ISO 14001:2015. Identyfikacja aspektów środowiskowych.

Wymagania dla środków zarządzania środowiskowego na przykładzie normy ISO 14001:2015. Identyfikacja aspektów środowiskowych. Wymagania dla środków zarządzania środowiskowego na przykładzie normy ISO 14001:2015. Identyfikacja aspektów środowiskowych. Konferencja UZP Zielone zamówienia publiczne Warszawa, 6.12.2016 Andrzej Ociepa

Bardziej szczegółowo

V Ogólnopolska Konferencja nt. Systemów Zarządzania w Energetyce. Forum ISO 14000 INEM Polska. Polskie Forum ISO 14000 INEM Polska

V Ogólnopolska Konferencja nt. Systemów Zarządzania w Energetyce. Forum ISO 14000 INEM Polska. Polskie Forum ISO 14000 INEM Polska Forum ISO 14000 INEM Polska Polskie Forum ISO 14000 INEM Polska Wymagania norm: ISO 9001, ISO 14001 oraz PN-N-18001 dotyczące dostawców i podwykonawców. Szczyrk, 24 27. 09. 2006r. Maciej Kostrzanowski

Bardziej szczegółowo

SZKOLENIE 2. Projektu: Propagowanie wzorców produkcji i konsumpcji sprzyjających promocji zasad trwałego i zrównoważonego rozwoju.

SZKOLENIE 2. Projektu: Propagowanie wzorców produkcji i konsumpcji sprzyjających promocji zasad trwałego i zrównoważonego rozwoju. SZKOLENIE 2 Projektu: Propagowanie wzorców produkcji i konsumpcji sprzyjających promocji zasad trwałego i zrównoważonego rozwoju. FAMED Żywiec S.A. Dokumentacja Systemu Zarządzania zgodnego z PN-EN ISO

Bardziej szczegółowo

SPIS TREŚCI. Polityka dotyczy następujących kwestii: Jørgen Buhl Rasmussen prezes i dyrektor generalny. 1. Systemu i dokumentacji

SPIS TREŚCI. Polityka dotyczy następujących kwestii: Jørgen Buhl Rasmussen prezes i dyrektor generalny. 1. Systemu i dokumentacji Ochrona środowiska odgrywa istotną rolę w naszej działalności. Większość surowców i składników naszych produktów pochodzi prosto z natury. Trwały sukces naszej firmy jest więc bezpośrednio związany ze

Bardziej szczegółowo

Zarządzanie bezpieczeństwem i higieną pracy

Zarządzanie bezpieczeństwem i higieną pracy Ewa Górska Zarządzanie bezpieczeństwem i higieną pracy EWOLUCJA POGLĄDÓW NA ZAGADNIENIA BEZPIECZEŃSTWA PRACY Hand from root of finger to fingertip Hand frim wist to fingertip Arm from elbow to fingertip

Bardziej szczegółowo

Etapy wdrażania systemu zarządzania BHP wg PN-N-18001

Etapy wdrażania systemu zarządzania BHP wg PN-N-18001 Biuro Usług Doskonalenia Zarządzania i Organizacji SYSTEM Sp.j. ul. Faradaya 53 lok. 44, 42-200 Częstochowa tel.: 34-321 43 80 e-mail: sekretariat@biuro-system.com www.biuro-system.com Etapy wdrażania

Bardziej szczegółowo

Delegacje otrzymują w załączeniu dokument D047857/02 - Annexes.

Delegacje otrzymują w załączeniu dokument D047857/02 - Annexes. Rada Unii Europejskiej Bruksela, 19 stycznia 2017 r. (OR. en) 5386/17 ADD 1 ENV 31 PISMO PRZEWODNIE Od: Komisja Europejska Data otrzymania: 17 stycznia 2017 r. Do: Dotyczy: Sekretariat Generalny Rady ROZPORZĄDZENIE

Bardziej szczegółowo

Wprowadzenie do Zarządzania Środowiskowego

Wprowadzenie do Zarządzania Środowiskowego Wprowadzenie do Zarządzania Środowiskowego co to jest: certyfikat na ISO 14001? certyfikat zgodności z ISO 14001 2 = wydane przez neutralną i wiarygodną organizację zaświadczenie, że w naszej organizacji

Bardziej szczegółowo

JAK SKUTECZNIE PRZEPROWADZAĆ AUDITY

JAK SKUTECZNIE PRZEPROWADZAĆ AUDITY Klub Polskich Laboratoriów Badawczych POLLAB JAK SKUTECZNIE PRZEPROWADZAĆ AUDITY Anna Pastuszewska - Paruch Definicje Audit systematyczny, niezależny i udokumentowany proces uzyskiwania dowodów z auditu

Bardziej szczegółowo

Procedura zarządzania ryzykiem w Urzędzie Gminy Damasławek

Procedura zarządzania ryzykiem w Urzędzie Gminy Damasławek Załącznik nr 3 do Zarządzenia Nr Or. 0152-38/10 Wójta Gminy Damasławek z dnia 31 grudnia 2010 r. Procedura zarządzania ryzykiem w Urzędzie Gminy Damasławek celem procedury jest zapewnienie mechanizmów

Bardziej szczegółowo

Audyt energetyczny jako wsparcie Systemów Zarządzania Energią (ISO 50001)

Audyt energetyczny jako wsparcie Systemów Zarządzania Energią (ISO 50001) Audyt energetyczny jako wsparcie Systemów Zarządzania Energią (ISO 50001) ROMAN KOŁODZIEJ IV Konferencja Naukowo-Techniczna,,Utrzymanie ruchu w przemyśle spożywczym Szczyrk, 26 kwietnia 2012 r. 1 PLAN

Bardziej szczegółowo

ZASADY POLITYKI ZARZĄDZANIA RYZYKIEM W AKADEMII PEDAGOGIKI SPECJALNEJ IM. MARII GRZEGORZEWSKIEJ.

ZASADY POLITYKI ZARZĄDZANIA RYZYKIEM W AKADEMII PEDAGOGIKI SPECJALNEJ IM. MARII GRZEGORZEWSKIEJ. Załącznik do Zarządzenia Nr 204/14-15 Rektora APS z dnia 17 lutego 2015r. ZASADY POLITYKI ZARZĄDZANIA RYZYKIEM W AKADEMII PEDAGOGIKI SPECJALNEJ IM. MARII GRZEGORZEWSKIEJ. Cel wprowadzenia polityki zarządzania

Bardziej szczegółowo

Dobre praktyki integracji systemów zarządzania w administracji rządowej, na przykładzie Ministerstwa Gospodarki. Warszawa, 25 lutego 2015 r.

Dobre praktyki integracji systemów zarządzania w administracji rządowej, na przykładzie Ministerstwa Gospodarki. Warszawa, 25 lutego 2015 r. Dobre praktyki integracji systemów zarządzania w administracji rządowej, na przykładzie Ministerstwa Gospodarki Warszawa, 25 lutego 2015 r. 2 W celu zapewnienia, jak również ciągłego doskonalenia jakości,

Bardziej szczegółowo

Kontrola zarządcza w jednostkach samorządu terytorialnego z perspektywy Ministerstwa Finansów

Kontrola zarządcza w jednostkach samorządu terytorialnego z perspektywy Ministerstwa Finansów Kontrola zarządcza w jednostkach samorządu terytorialnego z perspektywy Ministerstwa Finansów Monika Kos, radca ministra Departament Polityki Wydatkowej Warszawa, 13 stycznia 2015 r. Program prezentacji

Bardziej szczegółowo

Pierwszy w Polsce System Zarządzania Energią (SZE) w oparciu o normę PN-EN ISO 50001 w Dzierżoniowie. Warszawa 8 maja 2013 r.

Pierwszy w Polsce System Zarządzania Energią (SZE) w oparciu o normę PN-EN ISO 50001 w Dzierżoniowie. Warszawa 8 maja 2013 r. Pierwszy w Polsce System Zarządzania Energią (SZE) w oparciu o normę PN-EN ISO 50001 w Dzierżoniowie Warszawa 8 maja 2013 r. Efektywne zarządzanie energią jest jednym z warunków krytycznych do osiągnięcia

Bardziej szczegółowo

Nowa norma ISO 14001:2015. Poradnik w odcinkach Identyfikacja wymagań i ocena zgodności

Nowa norma ISO 14001:2015. Poradnik w odcinkach Identyfikacja wymagań i ocena zgodności Wprowadzenie Po kilku odcinkach poświęconych terminologii wracamy do zmienionych wymagań normy ISO 14001:2015. Tym razem omówimy kwestie związane z identyfikacją wymagań zewnętrznych dotyczących organizacji

Bardziej szczegółowo

Społeczna odpowiedzialność biznesu podejście strategiczne i operacyjne. Maciej Bieńkiewicz

Społeczna odpowiedzialność biznesu podejście strategiczne i operacyjne. Maciej Bieńkiewicz 2012 Społeczna odpowiedzialność biznesu podejście strategiczne i operacyjne Maciej Bieńkiewicz Społeczna Odpowiedzialność Biznesu - istota koncepcji - Nowa definicja CSR: CSR - Odpowiedzialność przedsiębiorstw

Bardziej szczegółowo

NS-01 Procedura auditów wewnętrznych systemu zarządzania jakością

NS-01 Procedura auditów wewnętrznych systemu zarządzania jakością Załącznik nr 1 do zarządzenia Burmistrza Miasta Środa Wielkopolska Nr 19/2010 z dnia 22 lutego 2010 r. NS-01 Procedura auditów wewnętrznych systemu zarządzania jakością 1. Cel procedury Celem procedury

Bardziej szczegółowo

PRSupport oferuje szeroki zakres szkoleń dopasowanych do indywidualnych wymagań klientów

PRSupport oferuje szeroki zakres szkoleń dopasowanych do indywidualnych wymagań klientów Oferta szkoleniowa CORPORATE SOCIAL RESPONSIBILIT Y S z k o l e n i a i t r e n i n g i d l a p r a c o w n i k ó w i z a r z ą d ó w PRSupport oferuje szeroki zakres szkoleń dopasowanych do indywidualnych

Bardziej szczegółowo

System Zarządzania Energią

System Zarządzania Energią System Zarządzania Energią Seminarium w ramach Forum ISO 14000 24.03.2011, Warszawa Andrzej Ociepa Główny Specjalista Ekoekspert, Warszawa, Stowarzyszenie Polskie Forum ISO 14000 Definicja systemu zarządzania

Bardziej szczegółowo

Kwestionariusz dla przedstawiciela kadry kierowniczej lub specjalisty ds. bhp

Kwestionariusz dla przedstawiciela kadry kierowniczej lub specjalisty ds. bhp Kwestionariusz dla przedstawiciela kadry kierowniczej lub specjalisty ds. bhp Podstawowe informacje o przedsiębiorstwie Rodzaj działalności:. Liczba pracowników w jednostce lokalnej:. Wdrożony system zarządzania

Bardziej szczegółowo

Audyt organizacyjny. 4 powody, dla których warto przeprowadzić niezależny przegląd organizacji. 3. Rekomendacje. 1. Diagnoza. 4.

Audyt organizacyjny. 4 powody, dla których warto przeprowadzić niezależny przegląd organizacji. 3. Rekomendacje. 1. Diagnoza. 4. Audyt organizacyjny 4 powody, dla których warto przeprowadzić niezależny przegląd organizacji 1. Diagnoza co i dlaczego działa niesprawnie, nieefektywnie lub w sposób niejasny 2. Priorytety na czym się

Bardziej szczegółowo

BUDOWANIE POZYCJI FIRMY NA KONKURENCYJNYM GLOBALNYM RYNKU

BUDOWANIE POZYCJI FIRMY NA KONKURENCYJNYM GLOBALNYM RYNKU GRY STRATEGICZNE BUDOWANIE POZYCJI FIRMY NA KONKURENCYJNYM GLOBALNYM RYNKU Warsztaty z wykorzystaniem symulacyjnych gier decyzyjnych TERMIN od: TERMIN do: CZAS TRWANIA:2-3 dni MIEJSCE: CENA: Symulacyjne

Bardziej szczegółowo

Koncepcja organizacji zakupów grupowych Opracowano na podstawie materiałów Energy Centre Bratislava (ECB)

Koncepcja organizacji zakupów grupowych Opracowano na podstawie materiałów Energy Centre Bratislava (ECB) Koncepcja organizacji zakupów grupowych Opracowano na podstawie materiałów Energy Centre Bratislava (ECB) Cel Zapewnienie zakupów efektywnych energetycznie dla przyjaznych środowisku technologii lub produktów/usług.

Bardziej szczegółowo

SKZ System Kontroli Zarządczej

SKZ System Kontroli Zarządczej SKZ System Kontroli Zarządczej KOMUNIKAT Nr 23 MINISTRA FINANSÓW z dnia 16 grudnia 2009 r. w sprawie standardów kontroli zarządczej dla sektora finansów publicznych Na podstawie art. 69 ust. 3 ustawy z

Bardziej szczegółowo

Etapy wdraŝania Systemu Zarządzania Jakością zgodnego z ISO 9001:2008

Etapy wdraŝania Systemu Zarządzania Jakością zgodnego z ISO 9001:2008 1 2 Etapy wdraŝania Systemu Zarządzania Jakością zgodnego z ISO 9001:2008 Etapy wdraŝania Systemu Zarządzania Jakością zgodnego z ISO 9001:2008 3 Agenda 4 Jaki powinien być System Zarządzania wg norm serii

Bardziej szczegółowo

DCT/ISO/SC/1.02 Podręcznika Zintegrowanego Systemu Zarządzania w DCT Gdańsk S.A. Informacja dla Klientów 2016-04-08

DCT/ISO/SC/1.02 Podręcznika Zintegrowanego Systemu Zarządzania w DCT Gdańsk S.A. Informacja dla Klientów 2016-04-08 DCT/ISO/SC/1.02 Podręcznika Zintegrowanego Systemu Zarządzania w DCT Gdańsk S.A. Informacja dla Klientów 2016-04-08 2 ELEMENTY KSIĘGI JAKOŚCI 1. Terminologia 2. Informacja o Firmie 3. Podejście procesowe

Bardziej szczegółowo

Akredytacja laboratoriów wg PN-EN ISO/IEC 17025:2005

Akredytacja laboratoriów wg PN-EN ISO/IEC 17025:2005 Akredytacja laboratoriów wg PN-EN ISO/IEC 17025:2005 Marek Misztal ENERGOPOMIAR Sp. z o.o. Biuro Systemów Zarządzania i Ocen Nowe Brzesko, 26 września 2006 r. Czy systemy zarządzania są nadal dobrowolne?

Bardziej szczegółowo

Niniejsze sprawozdanie z przejrzystości spełnia wymogi Ustawy i obejmuje rok obrotowy zakończony dnia roku.

Niniejsze sprawozdanie z przejrzystości spełnia wymogi Ustawy i obejmuje rok obrotowy zakończony dnia roku. Sprawozdanie z przejrzystości działania AUDYTOR Kancelaria biegłego rewidenta Zofia Elżbieta Jabłecka za rok obrotowy od 01.01.2016 r. do 31.12.2016 r. AUDYTOR Kancelaria biegłego rewidenta Zofia Elżbieta

Bardziej szczegółowo

System. zarządzania jakością. Pojęcie systemu. Model SZJ wg ISO 9001:2008. Koszty jakości. Podsumowanie. [Słownik języka polskiego, PWN, 1979] System

System. zarządzania jakością. Pojęcie systemu. Model SZJ wg ISO 9001:2008. Koszty jakości. Podsumowanie. [Słownik języka polskiego, PWN, 1979] System Zarządzanie - wykład 3 Jakość produktu Pojęcie i zasady Zarządzanie. Planowanie w zarządzaniu Kontrola w zarządzaniu Metody i narzędzia projakościowe Wykład 03/07 Model SZJ Doskonalenie w zarządzaniu 2

Bardziej szczegółowo

Regulamin zarządzania ryzykiem. Założenia ogólne

Regulamin zarządzania ryzykiem. Założenia ogólne Załącznik nr 1 do Zarządzenia Nr 14/2018 dyrektora Zespołu Obsługi Oświaty i Wychowania w Kędzierzynie-Koźlu z dnia 29.11.2018r. Regulamin zarządzania ryzykiem 1 Założenia ogólne 1. Regulamin zarządzania

Bardziej szczegółowo

Procedura auditów wewnętrznych i działań korygujących

Procedura auditów wewnętrznych i działań korygujących 1/14 TYTUŁ PROCEURY Opracował: Zatwierdził: Pełnomocnik ds. SZJ Mariusz Oliwa 18 marca 2010r.... podpis Starosta Bolesławiecki Cezary Przybylski... podpis PROCEURA OBOWIĄZUJE O NIA: 25 czerwca 2010r. 18

Bardziej szczegółowo

ISO 9001 ISO 14001 OHSAS 18001

ISO 9001 ISO 14001 OHSAS 18001 ISO 9001 ISO 14001 OHSAS 18001 ZINTEGROWANY SYSTEM ZARZĄDZANIA W TRAKCJA PRKiI S.A. Warszawa, maj 2015 SYSTEM ZARZĄDZANIA JAKOŚCIĄ Od 1999 roku Trakcja PRKiI S.A. mając na uwadze satysfakcję Klienta i

Bardziej szczegółowo

Zarządzenie Nr 5 / 2011 Dyrektora Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Lipnie z dnia 27 kwietnia 2011 roku

Zarządzenie Nr 5 / 2011 Dyrektora Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Lipnie z dnia 27 kwietnia 2011 roku Zarządzenie Nr 5 / 2011 Dyrektora Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Lipnie z dnia 27 kwietnia 2011 roku w sprawie: ustalenia regulaminu kontroli zarządczej i zasad jej prowadzenia. Na podstawie art.

Bardziej szczegółowo