Lista Zalecanych odmian do uprawy (LOZ): 1. Tonacja 6. Linus 2. Bamberka 7. Patras 3. Natula 8. Praktyk 4. Skagen 9. Platin 5. KWS Ozon 10.

Transkrypt

1 Pszenica ozima Pszenica ozima ma największe znaczenie spośród zbóż uprawianych w Polsce. Według danych GUS średnia łączna powierzchnia uprawy tego gatunku w ostatnich latach wynosiła 1,8-1,9 mln ha. Największy udział pszenicy w strukturze zasiewów występuje w tzw. "zagłębiu pszenicznym" w województwach dolnośląskim i opolskim (54% i 47%) oraz w podkarpackim i małopolskim (42% i 40%). Najmniej pszenicy uprawia się w województwach podlaskim (6%) oraz mazowieckim i łódzkim (11%). Dysproporcja ta wynika z przestrzennego zróżnicowania gleb w naszym kraju. Ziarno pszenicy ma znaczenie strategiczne jako surowiec chlebowy i paszowy. Głównym kierunkiem użytkowania pszenicy jest przerób na mąkę. Mąka pszenna ma szerokie zastosowanie w przemyśle spożywczym. Wykorzystuje się ją w piekarnictwie, cukiernictwie, w produkcji makaronów oraz wyrobów kulinarnych. Duża część wyprodukowanego ziarna przeznaczona jest także na paszę. Jednym z warunków decydujących o opłacalności uprawy tego gatunku jest właściwy dobór odmian. Odmiany pszenicy wykazują znaczne zróżnicowanie cech rolniczych i użytkowych, dlatego też przed dokonaniem wyboru warto zapoznać się z wynikami plonowania odmian w różnych rejonach kraju, a także w poszczególnych województwach. W krajowym rejestrze odmian znajduje się obecnie 88 odmian pszenicy ozimej: 1 odmiana z grupy elitarnej (E), 47 odmian jakościowych (A), 31 odmian chlebowych (B), 1 odmiana na ciastka (K) oraz 8 odmian paszowych (C). Trzy odmiany wśród zarejestrowanych odmian (Mewa, Ostka Strzelecka i Ostroga) charakteryzują się ościstym kłosem i mogą być uprawiane na terenach przyleśnych, gdyż w mniejszym stopniu są uszkadzane przez zwierzynę. Odmiana Tulecka wyróżnia się białą barwą ziarna. Jesienią 2014 roku zarejestrowano 10 nowych odmian pszenicy ozimej - 5 odmian jakościowych (A): Franz, Honda, KWS Dakota, RGT Kilimanjaro i Tobak oraz 4 odmiany chlebowe (B): Belissa, Florus, Rota, KWS Loft. Skreślono z krajowego rejestru 5 odmian - (stan na roku, źródło: Analizując KR można zauważyć, iż w ostatnich latach znacznie wzrósł udział odmian zagranicznych, w 2004 roku wynosił zaledwie 25%, a obecnie 59%. W roku 2011 zagraniczne odmiany przekroczyły połowę krajowego rejestru. Od kilku lat zwiększa się udział odmian jakościowych i chlebowych, maleje natomiast znaczenie odmian pastewnych. Wynika to ze znacznego postępu w plenności, jaki wnoszą najnowsze odmiany jakościowe i chlebowe. W województwie łódzkim w 2014 roku badano 31 odmian pszenicy ozimej. Analizie poddano 1 odmianę elitarną, 18 odmian jakościowych i 12 odmian chlebowych. Badania prowadzone były w ZDOO Lućmierz, ZDOO Masłowice i HR Strzelce, przy uprawie na dwóch, znacznie zróżnicowanych poziomach agrotechniki ściśle według metodyki COBORU. Nawożenie azotem przy podstawowym poziomie agrotechniki (a1) we wszystkich punktach doświadczalnych kształtowało się od 100 kg/ha do 141 kg/ha. Nawożenie fosforowe wahało się od 12 kg/ha w Lućmierzu i 20 kg/ha Masłowicach do 45 w Strzelcach, a potasowe wynosiło 50 kg/ha w Lućmierzu oraz 90 kg/ha w Masłowicach i w Strzelcach. Wysoki poziom agrotechniki (a2) różnił się od podstawowego (a1) zwiększonym naważeniem azotowym o 40 kg/ha, stosowaniem fungicydów oraz ochroną przed wyleganiem (tabela 2). W ocenie zdrowotności uwzględniono tylko choroby najczęściej występujące: mączniak, rdza brunatna, septorioza liści i brunatna plamistość liści. Ze względu na brak danych z roku 2012, gdzie warunki atmosferyczne panujące zimą spowodowały wymarznięcie odmian, a doświadczenia wcześniej zakończono, w publikacji wykorzystano dwuletnie wyniki badań w latach Odmienne warunki siedliskowe i pogodowe różnicowały wyniki uzyskane w w/w punktach doświadczalnych. Najwyższe plony uzyskano w Strzelcach, gdzie pszenica na podstawowym poziomie agrotechniki (a1) plonowała na poziomie 85,8 dt/ha, w pozostałych jednostkach doświadczalnych możliwości plonotwórcze odmian wyniosły odpowiednio: w Lućmierzu 81,0 dt/ha, w Masłowicach 68,6 dt/ha. Na terenie województwa łódzkiego w doświadczeniach PDOiR średni plon pszenicy ozimej, który jest zarazem wartością wzorca, na podstawowym poziomie agrotechniki wyniósł 7,8 t/ha. Wyraźnie powyżej wzorca plonowały odmiany: Speedway, KWS Livius i KWS Magic. Dobre plonowanie wykazały również odmiany: Sailor, Patras, Ludwig, Artist, Natula, Fakir, Nutka, Bamberka i Linus. Intensyfikacja uprawy (a2) pozwala ocenić reakcję odmian na dodatkowe nawożenie i ochronę przeciwgrzybową. Pozytywny wpływ wyższego nawożenia azotowego oraz ochrona przed patogenami, 1

2 zastosowanie retardantów przyczyniły się do wzrostu plonotwórczego pszenicy ozimej średnio aż o 9,3 dt/ha. Najbardziej wdzięcznymi za taką uprawę były odmiany: Speedway, KWS Magic, Patras, Fakir, Ludwig, Artist i KWS Livius. Obfite opady deszczu, od maja do sierpnia, przyczyniły się do znacznego wylegania odmian i rozwoju chorób grzybowych. Stopień porażenia chorobami był zróżnicowany (tabela 6). Należy podkreślić, że odmiany: Arkadia, Lavantus, Astoria i Tonacja cechowały się mniejszą odpornością na mączniaka, natomiast: Speedway, Skagen, Muszelka, KWS Ozon i Artist wykazały większą odporność na tę chorobę. Odmiany immunne na patogen rdzy brunatnej to: Linus, Praktik, Nutka, Muszelka, KWS Ozon, KWS Magic, Platin, Speedway, Artist i Pengar. Mniejszą odpornością wykazały się odmiany: Arkadia, Figura i KWS Livius. Septoriozą liści najbardziej porażały się odmiany: Natula, Forum, Skagen, Smuga i Artist, a brunatną plamistością liści Natula i Arkadia. W fazie dojrzałości mlecznej i przed zbiorem na poziomie agrotechnicznym z zastosowanym regulatorem wzrostu wyleganie odmian odnotowano jedynie w Strzelcach. Przed zbiorem, na podstawowym poziomie agrotechniki (a1), wyleganie wystąpiło we wszystkich punktach doświadczalnych, a w Strzelcach było wyjątkowo duże. Mniejszą odpornością na wyleganie cechowały się odmiany: Skagen, Forum i Bamberka. Dorodność ziarna określa masa tysiąca ziaren i jest uważana za jeden z głównych elementów struktury plonu. Odmiany cechujące się dorodnym ziarnem to: Astoria, Patras, Ludwig i Mewa. Podstawowym rolniczym kryterium oceny odmian ozimych jest i ich zimotrwałość. Rolnicy powinni zwrócić uwagę przede wszystkim na plonowanie i zimotrwałość odmian w rejonie ich gospodarstwa. Przyjmuje się, że w naszych warunkach stosunkowo niewielkie ryzyko wymarzania wykazują odmiany o minimum średniej zimotrwałości (ocena powyżej 4,5), tę cechę przedstawia tabela 5. Na ogół wysoka plenność odmian wiąże się z obniżoną zimotrwałością. W sezonie 2013/2014 zima była wyjątkowo łagodna, a kilkudniowe niskie temperatury do ok. -17 o C w styczniu i lutym nie spowodowały żadnych uszkodzeń gdyż na polach znajdowała się pokrywa śnieżna. W takich warunkach odmiany o obniżonej mrozoodporności tj. KWS Magic czy Speedway mogły wykazać swój potencjał plonotwórczy. Mając na uwadze uzyskane wyniki z doświadczeń porejestrowych Łódzki Wojewódzki Zespół PDOiR w 2015 roku podjął decyzję o utworzeniu dla pszenicy ozimej Listy Odmian Zalecanych do uprawy na terenie województwa łódzkiego. Odmiany te potwierdziły swoją wysoką wartość w ostatnim sezonie wegetacyjnym. Rekomendacja odmian ułatwia rolnikom dokonanie trafnego wyboru odmian najbardziej dostosowanych do lokalnych warunków gospodarowania. Dzięki tym listom rolnicy mają dostęp do wiarygodnej i obiektywnej informacji o odmianach w najważniejszych gatunkach roślin uprawnych. Udział odmian rekomendowanych w plantacjach nasiennych wynosi około 65%, co potwierdza zasadność tworzenia takich list. Lista Zalecanych odmian do uprawy (LOZ): 1. Tonacja 6. Linus 2. Bamberka 7. Patras 3. Natula 8. Praktyk 4. Skagen 9. Platin 5. KWS Ozon 10. KWS Livius 2

3 Tabela 1. Pszenica ozima. Odmiany badane. Rok zbioru: 2014 Rok wpisania do Rok Krajowego Odmiana włączenia Lp. Rejestru do LOZ Odmian w Polsce Adres jednostki zachowującej odmianę, a w przypadku odmiany zagranicznej - pełnomocnika w Polsce Astoria 2012 Poznańska Hodowla Roślin sp. z o.o. ul. Kasztanowa 5, Tulce 2 Zyta 1999 Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR, ul. Główna 20, Strzelce 3 Tonacja Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR, ul. Główna 20, Strzelce 4 Wydma 2005 Hodowla Roślin Smolice sp. z o.o. Grupa IHAR Smolice 146, Kobylin 5 Figura 2007 DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń 27, Kościan 6 Bamberka Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR, ul. Główna 20, Strzelce 7 Natula Małopolska Hodowla Roślin HBP sp. z o.o. ul. Zbożowa 4, Kraków 8 Skagen Saaten - Union Polska sp. z o.o. ul. Straszewska 70, Wągrowiec 9 Arkadia 2011 DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń 27, Kościan 10 Linus RAGT Semences Polska sp. z o.o. ul. Sadowa 10A, Łysomice 11 Sailor 2011 DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń 27, Kościan 12 Estivus 2012 Saaten - Union Polska sp. z o.o. ul. Straszewska 70, Wągrowiec 13 Patras DSV Polska sp. z o.o. ul. Straszewska 70, Wągrowiec 14 Praktik RAGT Semences Polska sp. z o.o. ul. Sadowa 10A, Łysomice 15 Tulecka b/ 2012 Poznańska Hodowla Roślin sp. z o.o. ul. Kasztanowa 5, Tulce 16 Smuga 2004 DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń 27, Kościan 17 Ludwig 2006 DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń 27, Kościan 18 Arktis 2013 DSV Polska sp. z o.o. ul. Straszewska 70, Wągrowiec 19 Lavantus 2013 Saaten - Union Polska sp. z o.o. ul. Straszewska 70, Wągrowiec 3

4 cd. tabeli 1. Pszenica ozima. Odmiany badane. Rok zbioru: 2014 Rok wpisania do Rok Krajowego Odmiana włączenia Lp. Rejestru do LOZ Odmian w Polsce Adres jednostki zachowującej odmianę, a w przypadku odmiany zagranicznej - pełnomocnika w Polsce Mewa o/ 1998 DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń 27, Kościan 21 Nutka 2011 Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR, ul. Główna 20, Strzelce 22 Muszelka 2008 DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń 27, Kościan 23 KWS Ozon KWS Lochow Polska sp. z o.o. Kondratowice, ul. Słowiańska 5, Prusy 24 Forum 2012 Saaten - Union Polska sp. z o.o. ul. Straszewska 70, Wągrowiec 25 KWS Magic 2012 KWS Lochow Polska sp. z o.o. Kondratowice, ul. Słowiańska 5, Prusy 26 Platin Saaten - Union Polska sp. z o.o. ul. Straszewska 70, Wągrowiec 27 Speedway 2012 Saaten - Union Polska sp. z o.o. ul. Straszewska 70, Wągrowiec 28 Artist 2013 DSV Polska sp. z o.o. ul. Straszewska 70, Wągrowiec 29 Fakir 2013 Lantmännen SW Seed sp. z o.o. ul. Głowackiego 1A, Milanówek 30 KWS Livius * KWS Lochow Polska sp. z o.o. Kondratowice, ul. Słowiańska 5, Prusy 31 Pengar 2013 Saaten - Union Polska sp. z o.o. ul. Straszewska 70, Wągrowiec * wstępnie rekomendowana 4

5 Tabela 2. Pszenica ozima. Warunki polowe doświadczeń. Rok zbioru: 2014 Miejscowość ZDOO Lućmierz ZDOO Masłowice HR Strzelce Powiat zgierski wieluński kutnowski Kompleks rolniczej przydatności gleby żytni dobry żytni bardzo dobry pszenny bardzo dobry Klasa bonitacyjna gleby IV a III b III a ph gleby w KCl 6,2 6,3 6,3 Przedplon groch siewny jęczmień jary owies Data siewu (dzień, m-c, rok) Obsada nasion (szt/m 2 ) Data zbioru (dzień, m-c, rok) Nawożenie mineralne N na poziomie a 1 (kg/ha) N na poziomie a 2 (kg/ha) P 2 O 5 (kg/ha) K 2 O (kg/ha) Nawożenie dolistne preparatami wieloskładnikowymi na poziomie a 2 (l/ha) Florovit 1,0 l Florovit 1,0 l Florovit 1,0 l Siarczan Magnezu +ADOB Cu IDHA + ADOB Fe IDHA 7,5 kg+1,0 kg+2,0 l Środki ochrony roślin Zaprawa nasienna (nazwa) Vitavax 200 FS Zaprawa Nasienna T Kinto Duo 080 FS Herbicyd (nazwa, dawka/ha) Huzar Activ 387 OD 1,0 l Maraton 375 SC 4 l/ha Apyros 75 WG 26,5 g/ha Legato Plus 600 SC 1,5 l Insektycyd (nazwa, dawka/ha) Karate Zeon 050 CS 0,1 l Karate Zeon 050 CS 0,1 l Bi 58 Nowy 400 EC 0,5 l Fungicyd- pierwszy zabieg Fungicyd drugi zabieg Regulator wzrostu (nazwa, dawka/ha) (nazwa, dawka/ha) (nazwa, dawka/ha) (tylko na poziomie a 2 ) Amistar 250 SC 0,6 l + Artea 330 SC 0,4 l Topsin M 500 SC 1,4 l Capalo 337,5 SE 1,5 l Falcon 460 EC 0,6 l Falcon 460 EC 0,6 l Cerone 480 SL 0,75 l Cerone 480 SL 0,75 l Medax Top 350 SC 0,4 l Modus 250 EC 0,6 l 5

6 Tabela 3. Pszenica ozima. Warunki ogólne doświadczeń. Rok zbioru: 2014 Lp. Cecha Lućmierz Masłowice Strzelce a 1 a 2 a 1 a 2 a 1 a 2 1 Stan roślin przed zimą (skala 9 o ) 8,9 8,9 2 Stan roślin po zimie (skala 9 o ) 8,0 8,1 3 Martwe rośliny (%) 0,0 0,0 4 Termin kłoszenia (dzień, m-c) Termin dojrzałości woskowej (dzień, m-c) Wysokość roślin (cm) Wyleganie roślin w fazie dojrzałości mlecznej (skala 9 o ) 9,0 9,0 9,0 9,0 6,5 6,6 8 Wyleganie roślin przed zbiorem (skala 9 o ) 7,7 9,0 8,9 9,0 6,3 4,4 9 Porażenie przez mączniaka (skala 9 o ) 7,5 8,6 7,1 8,0 10 Porażenie przez rdzę brunatną (skala 9 o ) 8,6 9,0 8,9 9,0 11 Porażenie przez septoriozę liści (skala 9 o ) 6,8 7,8 5,8 7,3 6,3 5,4 12 Porażenie przez brunatną plamistość liści (skala 9 o ) 8,0 8,8 7,7 8,5 13 Masa 1000 ziaren (g) 44,3 45,7 40,3 42,2 38,4 37,0 14 Wilgotność ziarna podczas zbioru (%) 15,2 15,0 13,1 13,4 14,7 15,6 15 Plon ziarna (dt z ha) 81,0 90,2 68,6 74,2 85,8 98,6 Wyniki średnie z wszystkich badanych odmian. a 1 przeciętny poziom agrotechniki; a 2 wysoki poziom agrotechniki. Skala 9 o : 9 - oznacza stan najkorzystniejszy, 1 - oznacza stan najmniej korzystny. 6

7 Tabela 4. Pszenica ozima. Plon ziarna odmian w miejscowościach (%wzorca). Rok zbioru: 2014 Poziom a 1 Poziom a 2 Lp. Odmiana Lućmierz Masłowice Strzelce Lućmierz Masłowice Strzelce Wzorzec, dt z ha 81,0 68,6 85,8 90,2 74,2 98,6 odmiany elitarne (grupa E) 1 Astoria odmiany jakościowe (grupa A) 2 Zyta Tonacja Wydma Figura Bamberka Natula Skagen Arkadia Linus Sailor Estivus Patras Praktik Tulecka b/ Smuga Ludwig Arktis Lavantus

8 cd. tabeli 4. Pszenica ozima. Plon ziarna odmian w miejscowościach (%wzorca). Rok zbioru: 2014 odmiany chlebowe (grupa B) 20 Mewa o/ Nutka Muszelka KWS Ozon Forum KWS Magic Platin Speedway Artist Fakir KWS Livius Pengar wzorzec wszystkie badane odmiany. 8

9 Tabela 5. Pszenica ozima. Plon ziarna odmian (%wzorca). Lata zbioru: 2013, 2014, średnia* Plon ziarna w % wzorca Lp. Odmiana Mrozoodporność Poziom a 1 Poziom a * * Wzorzec, dt z ha 78,4 74,1 76,3 87,7 87,6 87,7 odmiany elitarne (grupa E) 1 Astoria odmiany jakościowe (grupa A) 2 Zyta 2, Tonacja 5, Wydma 4, Figura 5, Bamberka 3, Natula 4, Skagen 4, Arkadia 6, Linus 4, Sailor 5, Estivus 2, Patras 4, Praktik 4, Tulecka b/ 2, Smuga 6, Ludwig 3, Arktis 4, Lavantus 3,

10 cd. tabeli 5. Pszenica ozima. Plon ziarna odmian (%wzorca). Lata zbioru: 2013, 2014 średnia* Lp. Odmiana Mrozoodporność Plon ziarna w % wzorca Poziom a 1 Poziom a * * Wzorzec, dt z ha 78,4 74,1 76,3 87,7 87,6 87,7 odmiany chlebowe (grupa B) 20 Mewa o/ 6, Nutka 3, Muszelka 2, KWS Ozon 4, Forum 2, KWS Magic 1, Platin 4, Speedway 2, Artist 4, Fakir 4, KWS Livius 3, Pengar 3, Wzorzec: w latach wszystkie badane odmiany. * - średnia z dwóch lat; w 2012 rok dyskwalifikacja doświadczenia z powodu wymarznięcia. 10

11 Tabela 6. Pszenica ozima. Porażenie odmian przez ważniejsze choroby na przeciętnym poziomie agrotechniki a 1 (odchylenia od wzorca). Lp. Odmiana Liczba lat badań Mączniak Rdza brunatna Septorioza liści Brunatna plamistość liści (DTR) * * * * Wzorzec, (skala 9 o ) 7,3 7,0 8,7 7,7 6,3 6,4 7,8 8,0 odmiany elitarne (grupa E) 1 Astoria 2-0,8-0,9 0,0 0,3 0,4-0,1-0,1-0,1 odmiany jakościowe (grupa A) 2 Zyta 2-0,5-0,9-0,2-0,5 0,2 0,0 0,4 0,4 3 Tonacja 2-0,8-0,8 0,0-0,1 0,5 0,4-0,3-0,5 4 Wydma 2-0,5-0,4-0,2-1,4 0,0-1,5-0,3-0,7 5 Figura 2-0,3 0,2-0,7-0,9 0,2-0,2-0,3-0,6 6 Bamberka 2 1,0 0,8 0,0 0,2 0,4 0,4-0,1-0,2 7 Natula 2 0,2 0,2 0,0-0,2-0,8-0,7-0,6-0,3 8 Skagen 2 1,0 1,2 0,0-0,3-0,5 0,0 0,2 0,4 9 Arkadia 2-1,8-1,6-0,5 0,2 0,0-0,3-0,6-0,7 10 Linus 2-0,3-0,3 0,3 0,3 0,2 0,0 0,4 0,3 11 Sailor 2-0,0-0,2-0,2-0,5 0,0-0,3-0,3-0,2 12 Estivus 2 0,5 0,8 0,0 0,7 0,2 0,0 0,2 0,2 13 Patras 2 0,5 0,3 0,0-0,2-0,3 0,0-0,1-0,2 14 Praktik 2 0,2 0,4 0,3 0,9-0,3-0,5-0,1-0,3 15 Tulecka b/ 2-0,5-0,6 0,0 0,2 0,2 0,3 0,7 0,5 16 Smuga 1-0,3-0,2-0,6-0,3 17 Ludwig 1-0,5 0,0 0,0-0,1 18 Arktis 1 0,2 0,0 0,0 0,2 19 Lavantus 1-1,0 0,0-0,5 0,4 11

12 cd. tabeli 6. Pszenica ozima. Porażenie odmian przez ważniejsze choroby na przeciętnym poziomie agrotechniki a 1 (odchylenia od wzorca). Lp. Odmiana Liczba lat badań Mączniak Rdza brunatna Septorioza liści Brunatna plamistość liści (DTR) * * * * Wzorzec, (skala 9 o ) 7,3 7,0 8,7 7,7 6,3 6,4 7,8 8,0 odmiany chlebowe (grupa B) 20 Mewa o/ 2 0,5 0,5 0,0-0,2-0,1-0,2 0,2-0,2 21 Nutka 2-0,3-0,8 0,3-1,1 0,4-0,1-0,3-0,3 22 Muszelka 2 1,0 1,1 0,3 0,3 0,4 0,1-0,3-0,2 23 KWS Ozon 2 0,7 0,2 0,3 0,0 0,2 0,3-0,3-0,6 24 Forum 2-0,3 0,0 0,0 0,8-0,8-0,4 0,2 0,3 25 KWS Magic 2 0,2 0,4 0,3 0,9 0,7 0,9 0,4 0,6 26 Platin 2-0,5-0,4 0,3 1,0 0,4 0,2 0,4 0,4 27 Speedway 2 1,2 1,6 0,3 1,0 0,2 0,6 0,7 0,5 28 Artist 1 0,7 0,3-0,8-0,3 29 Fakir 1 0,5-0,2-0,3 0,2 30 KWS Livius 1-0,5-0,5 0,0 0,7 31 Pengar 1 0,5 0,3 0,5-0,3 Liczba doświadczeń Wzorzec: w latach wszystkie badane odmiany. *- średnia z dwóch lat; w 2012 roku wymarznięcie doświadczeń. W 2014 roku choroby określono w następujących punktach: mączniaka i DTR w Lućmierzu i Masłowicach, rdzę brunatną w Strzelcach i Masłowicach. 12

13 Tabela 7. Pszenica ozima. Ważniejsze właściwości rolniczo użytkowe odmian (odchylenia od wzorca). Lata zbioru: 2013, 2014 średnia* Wyleganie (skala 9 o ) Liczba Wysokość roślin Masa 1000 ziaren w fazie Lp. Odmiana lat przed zbiorem (cm) (g) dojrzałości mlecznej badań * * * * Wzorzec, (skala 9 o ) Poziom agrotechniki a 1 8,2 8,6 7,7 7, ,0 41,2 odmiany elitarne (grupa E) 1 Astoria 2 0,0 0,0 0,5-0, ,5 7,1 odmiany jakościowe (grupa A) 2 Zyta 2-0,7-0,3 0,2-0, ,1 0,3 3 Tonacja 2-0,2-0,1 0,5 0, ,9 1,9 4 Wydma 2 0,5 0,3 0,8 0, ,6-4,3 5 Figura 2 0,5 0,3-0,2-0, ,0 0,5 6 Bamberka 2-0,8-0,4-0,8-0, ,0 3,8 7 Natula 2 0,2 0,1-0,3 0, ,2 2,6 8 Skagen 2-1,3-0,7-2,7-1, ,3 0,2 9 Arkadia 2 0,5 0,3 0,8 0, ,5 2,4 10 Linus 2-0,5-0,2 0,2 0, ,4-3,4 11 Sailor 2 0,3 0,2-0,0-0, ,7 1,4 12 Estivus 2 0,7 0,3 0,5 0, ,6-0,6 13 Patras 2-0,7-0,3-0,2 0, ,9 5,0 14 Praktik 2 0,8 0,4 0,2 0, ,6-4,2 15 Tulecka b/ 2-0,3-0,2-0,3-0, ,5 1,1 16 Smuga 1-0,2-0,0 14 2,3 17 Ludwig 1 0,0 0,2 16 5,9 18 Arktis 1-0,2 0,2 6-3,9 19 Lavantus 1 0,2 0,0-6 -5,4 13

14 cd. tabeli 7. Pszenica ozima. Ważniejsze właściwości rolniczo użytkowe odmian (odchylenia od wzorca). Lata zbioru: 2013, 2014 średnia* Wyleganie (skala 9 o ) Liczba Wysokość roślin Masa 1000 ziaren w fazie Lp. Odmiana lat przed zbiorem (cm) (g) dojrzałości mlecznej badań * * * * Wzorzec, (skala 9 o ) Poziom agrotechniki a 1 8,2 8,6 7,7 7, ,0 41,2 odmiany chlebowe (grupa B) 20 Mewa o/ 2-0,7-0,3-0,7-1, ,2 3,1 21 Nutka 2 0,5 0,3 0,8 0, ,0-1,3 22 Muszelka 2 0,8 0,4 1,3 1, ,9-4,0 23 KWS Ozon 2 0,7 0,3 0,5 0, ,1-0,1 24 Forum 2-1,2-0,6-1,8-1, ,4 1,6 25 KWS Magic 2 0,3 0,2 0,2 0, ,2-0,9 26 Platin 2 0,2 0,1 0,2 0, ,3-2,1 27 Speedway 2 0,5 0,3-0,3 0, ,8-4,1 28 Artist 1 0,2-0,2-11 0,5 29 Fakir 1-0,8-0,0-6 -2,1 30 KWS Livius 1 0,2 0,2 9 3,2 31 Pengar 1 0,2 0,5-6 -4,7 Liczba doświadczeń Wzorzec: w latach wszystkie badane odmiany. * - średnia z dwóch lat; w 2012 roku wymarznięcie doświadczeń. 14

15 Tabela 8. Pszenica ozima. Ważniejsze właściwości rolniczo użytkowe odmian (odchylenia od wzorca). Lata zbioru: 2013, 2014 średnia* Lp. Odmiana Liczba lat badań w fazie dojrzałości mlecznej Wyleganie (skala 9 o ) przed zbiorem Wysokość roślin (cm) Masa 1000 ziaren (g) * * * * Wzorzec, (skala 9 o ) Poziom agrotechniki a 2 8,2 8,6 7,5 7, ,6 43,2 odmiany elitarne (grupa E) 1 Astoria 2 0,0 0,0 0,0 0, ,9 6,7 odmiany jakościowe (grupa A) 2 Zyta 2-0,2-0,1-0,3-0, ,1-0,3 3 Tonacja 2 0,5 0,2 0,7 0, ,6 2,0 4 Wydma 2 0,5 0,2 0,5 0, ,4-4,4 5 Figura 2 0,5 0,2 0,9 0, ,7 1,3 6 Bamberka 2-1,0-0,5-0,8-1, ,6 4,1 7 Natula 2 0,5 0,2 1,2 1, ,5 1,8 8 Skagen 2-1,5-0,8-1,1-1, ,6 1,0 9 Arkadia 2 0,5 0,2 1,2 0, ,4 2,1 10 Linus 2-1,5-0,8-0,8-0, ,2-2,8 11 Sailor 2 0,3 0,1-0,3 0, ,2 1,4 12 Estivus 2 0,8 0,4 1,2 1, ,8-1,7 13 Patras 2-1,5-0,8-0,8-0, ,7 5,7 14 Praktik 2 0,6 0,3-0,8-0, ,4-4,7 15 Tulecka b/ 2-0,4-0,2-0,1-0, ,5 1,7 16 Smuga 1 0,3-0,1 10 0,9 17 Ludwig 1 0,1 1,0 14 7,0 18 Arktis 1 0,3 0,5 2-4,4 19 Lavantus 1 0,5 0,5-5 -5,5 15

16 cd. tabeli 8. Pszenica ozima. Ważniejsze właściwości rolniczo użytkowe odmian (odchylenia od wzorca). Lata zbioru: 2013, 2014 średnia* Wyleganie (skala 9 o ) Liczba Wysokość roślin Masa 1000 ziaren w fazie Lp. Odmiana lat przed zbiorem (cm) (g) dojrzałości mlecznej badań * * * * Wzorzec, (skala 9 o ) Poziom agrotechniki a 2 8,2 8,6 7,5 7, ,6 43,2 odmiany chlebowe (grupa B) 20 Mewa o/ 2 0,0-0,0-0,8-1, ,8 2,9 21 Nutka 2 0,5 0,2 1,2 0, ,8-1,0 22 Muszelka 2 0,8 0,4 1,2 1, ,1-3,0 23 KWS Ozon 2 0,5 0,2 0,2 0, ,5 1,2 24 Forum 2-1,5-0,8-0,8-1, ,2 0,3 25 KWS Magic 2 0,1 0,1-0,8-0, ,9-0,9 26 Platin 2 0,5 0,2 0,0 0, ,2-3,5 27 Speedway 2 0,5 0,2-0,8-0, ,6-3,9 28 Artist 1 0,1-0,8-8 -0,7 29 Fakir 1-0,2-0,1-2 -2,1 30 KWS Livius 1 0,1-0,8 5 2,7 31 Pengar 1 0,0-0,6-4 -6,0 Liczba doświadczeń Wzorzec: w latach wszystkie badane odmiany. * - średnia z dwóch lat; w 2012 roku wymarznięcie doświadczeń 16

17 17