Łódzki Zespół Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego

Transkrypt

1 Łódzki Zespół Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego WYNIKI PLONOWANIA ODMIAN ROŚLIN ROLNICZYCH W DOŚWIADCZENIACH POREJESTROWYCH w województwie łódzkim Jęczmień ozimy 2018 Sulejów, marzec

2 Przewodniczący Łódzkiego Zespołu Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego dr inż. Przemysław Majchrowski Stacja Koordynująca PDO w woj. łódzkim CENTRALNY OŚRODEK BADANIA ODMIAN ROŚLIN UPRAWNYCH Stacja Doświadczalna Oceny Odmian w Sulejowie ul Polna 10, Sulejów tel.: sdoo.sulejow@coboru.pl Opracowanie: mgr inż. Joanna Kilańczyk Redakcja merytoryczna: dr inż. Przemysław Majchrowski Wydawca: SDOO w Sulejowie Rozpowszechnianie danych zawartych w publikacji z podaniem COBORU SDOO w Sulejowie jako źródła informacji 2

3 4. Jęczmień ozimy 0prac. mgr inż. Joanna Kilańczyk Jęczmień ozimy jest gatunkiem o bardzo dużym potencjale plonowania. Wyjątkowa odporność na późnowiosenne susze, wysoka wartość paszowa ziarna (wyższa niż żyta) i krótszy okres wegetacji w stosunku do innych gatunków zbóż ozimych zachęcają do uprawy jęczmienia ozimego. Pomimo wielu zalet, udział tego gatunku w strukturze zasiewów ozimin jest niewielki. Uprawa jęczmienia ozimego wiąże się z ryzykiem, ponieważ w porównaniu do innych zbóż ozimych jest mało odporny na wymarzanie. Krajowy rejestr obejmuje 33 odmiany jęczmienia ozimego, z czego 28 to odmiany wielorzędowe pastewne, 4 dwurzędowe pastewne i dwurzędowa browarna. W marcu 2018 roku zarejestrowano 4 nowe odmiany: Impala, Mirabelle, SU Jule i Yukon. W doświadczeniach porejestrowych, realizowanych na terenie województwa łódzkiego w sezonie 2017/2018 badano 11 odmian jęczmienia ozimego, wśród nich znajdowało się 10 kreacji typu wielorzędowego pastewnego i 1 odmiana dwurzędowa pastewna. Doświadczenia zlokalizowano w Lućmierzu, Masłowicach i Sulejowie. Ze względu na błąd statystyczny pominięto wyniki z ZDOO w Lućmierzu i w opracowaniu wykorzystano wyniki z ZDOO w Kawęczynie. W wyniku niekorzystnego przebiegu pogody w sezonie zimowym 2015/2016 wiele plantacji jęczmienia ozimego wymarzło. Na skutek słabego przezimowania odmian doświadczenia w województwie łódzkim musiały zostać zlikwidowane. Wyniki w tegorocznej publikacji pochodzą z lat 2015, 2017 i Badania prowadzono na dwóch poziomach agrotechnicznych podstawowym (a1) i intensywnym (a2). Agrotechnika na poziomie a2 różniła się od agrotechniki na poziomie a1 zwiększonym nawożeniem azotowym o 40 kg/ha, ochroną przed chorobami, stosowaniem dolistnych preparatów wieloskładnikowych oraz zapobieganiem przeciw wyleganiu z użyciem regulatora wzrostu. Na podstawowym poziomie agrotechniki (a1) nawożenie azotowe najwyższe było w Sulejowie i kształtowało się na poziomie 117 kg N/ha, najniższe w Masłowicach 90 kg N/ha. Wysokości dawek nawożenia fosforowego i potasowego dostosowane były do zasobności gleb w te składniki. Nawożenie fosforowe wynosiło kg P2O5/ha, natomiast potasowe kg K2O/ha. Plonowanie jęczmienia ozimego w ww. doświadczeniach PDO w roku 2018 kształtowało się na poziomie 5,9 t/ha w uprawie podstawowej (a1) i 7,1 t/ha w uprawie intensywnej (a2). Intensyfikacja uprawy (a2) wpłynęła na zwyżkę plonowania jęczmienia ozimego średnio o 1,2 t/ha. Wyniki plonowania uzyskane w poszczególnych punktach doświadczalnych były zróżnicowane. Najniższy plon uzyskano w Kawęczynie gdzie na podstawowym poziomie agrotechniki (a1) średni plon ziarna badanych odmian wynosił ok. 4,5 t/ha i 5,1 t/ha na intensywnym poziomie agrotechnicznym (a2). Najwyższy plon jęczmienia ozimego uzyskano w Masłowicach, gdzie zbiory ziarna na podstawowym poziomie agrotechniki (a1) wynosiły 7,6 t/ha, a na intensywnym poziomie agrotechnicznym (a2) 8,9 t/ha. Powyżej wzorca, na obu poziomach agrotechnicznych, plonowały odmiany: KWS Kosmos, Kaylin, KWS Astaire oraz Jakubus na podstawowym poziomie agrotechnicznym (a1) i KWS Higgins na intensywnym poziomie agrotechnicznym (a2). Najdorodniejszym ziarnem na obu poziomach agrotechnicznych charakteryzowały się odmiany: Zita, Nele, KWS Higgins i Titus. Stopień porażenia przez choroby był zróżnicowany (tabela 6). Najmniej wrażliwe na porażenie przez mączniaka były odmiany: Zita, KWS Astaire, Titus, przez rynchosporiozę Zita, KWS Astaire, Arenia, przez ciemnobrunatną plamistość Kaylin, 3

4 KWS Higgins i Nele, z kolei przez plamistość siatkową Kaylin, KWS Kosmos i KWS Higgins. W żadnym z opisywanych doświadczeń nie wystąpiło wyleganie roślin w fazie dojrzałości mlecznej. Przed zbiorem odmiany wyległy w bardzo niewielkim stopniu. Największą odpornością na wyleganie cechowały się odmiany KWS Kosmos i Titus. Biorąc pod uwagę wyniki uzyskane z doświadczeń porejestrowych Łódzki Zespół PDO zdecydował o utworzeniu dla jęczmienia ozimego Listy Odmian Zalecanych do uprawy na terenie województwa (LOZ). Lista jest efektywną formą rekomendacji najodpowiedniejszych odmian do praktyki rolniczej. W dużym stopniu pozwala ograniczać napływ odmian, których uprawa może łączyć się z ryzykiem. Zawiera jedynie odmiany najwartościowsze do uprawy w danym regionie, a tym samym ułatwia rolnikom dokonanie trafnego wyboru odmian najbardziej dostosowanych do lokalnych warunków gospodarowania. Lista Odmian Zalecanych do uprawy (LOZ): 1. Jakubus R 2. KWS Astaire R 3. KWS Kosmos R - odmiana wstępnie rekomendowana 4

5 Tabela 1. Jęczmień ozimy. Odmiany badane. Rok zbioru: 2018 Rok wpisania Rok do włączenia Odmiana Krajowego Lp. do Rejestru LOZ Odmian w Polsce Adres jednostki zachowującej odmianę, a w przypadku odmiany zagranicznej - pełnomocnika w Polsce Titus 2012 Saaten-Union Polska sp. z o.o., ul. Straszewska 70, Wągrowiec 2 SU Melania 2013 Saaten-Union Polska sp. z o.o., ul. Straszewska 70, Wągrowiec 3 Zenek 2013 DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o., Choryń 27, Kościan 4 KWS Kosmos KWS Lochow Polska sp. z o.o., Kondratowice, ul. Słowiańska 5, Prusy 5 Arenia 2016 Saaten-Union Polska sp. z o.o., ul. Straszewska 70, Wągrowiec 6 Kaylin 2016 IGP Polska sp. z o.o. sp. k., ul. Wyspiańskiego 43, Poznań 7 Nele 2016 Saaten-Union Polska sp. z o.o., ul. Straszewska 70, Wągrowiec 8 Jakubus Saaten-Union Polska sp. z o.o., ul. Straszewska 70, Wągrowiec 9 KWS Astaire KWS Lochow Polska sp. z o.o., Kondratowice, ul. Słowiańska 5, Prusy 10 KWS Higgins 2017 KWS Lochow Polska sp. z o.o., Kondratowice, ul. Słowiańska 5, Prusy 11 Zita 2017 Saaten-Union Polska sp. z o.o., ul. Straszewska 70, Wągrowiec 5

6 Tabela 2. Jęczmień ozimy. Warunki polowe doświadczeń. Rok zbioru: 2018 Miejscowość Kawęczyn Masłowice Sulejów Powiat sochaczewski wieluński piotrkowski Kompleks rolniczej przydatności gleby żytni bardzo dobry żytni bardzo dobry żytni bardzo dobry Klasa bonitacyjna gleby III a III b III b ph gleby w KCl 5,9 6,5 6,4 Przedplon rzepak ozimy bobik rzepak ozimy Data siewu (dzień, m-c, rok) Obsada nasion (szt/m 2 ) Data zbioru (dzień, m-c, rok) Nawożenie mineralne N na poziomie a 1 (kg/ha) N na poziomie a 2 (kg/ha) P 2 O 5 (kg/ha) K 2 O (kg/ha) Nawożenie dolistne preparatami wieloskładnikowymi na poziomie a 2 (l/ha) Insol 3 2 1,0 l Florovit 2 2,0 l Basfoliar 36 8 l Maximus kg Plonvit Opty 2 kg Środki ochrony roślin Zaprawa nasienna (nazwa, dawka) Domnic 060 FS 50 ml/100kg Domnic 060 FS 50 ml/100kg Domnic 060 FS 50 ml/100kg Herbicyd (nazwa, Komplet 560 SC 0,5 l Axial 50 EC 1,2 l dawka/ha) Mustang 306 SE 0,6 l Snajper 600 SC 1,5 l Insektycyd Fungicyd - pierwszy zabieg Fungicyd - drugi zabieg Regulator wzrostu (nazwa, dawka/ha) (nazwa, dawka/ha) (nazwa, dawka/ha) (nazwa, dawka/ha) (tylko na poziomie a 2 ) Karate Zeon 050 CS 0,1 l Fury 100 EW 0,1 l Bumper Super 490 EC 1,0 l Topsin M 500 SC 1,4 l Soligor 425 EC 0,8 l Amistar 250 EC 0,6 l Menara 410 EC 0,4 l Soligor 425 EC 0,8 l Menara 410 EC 0,5 l Cerone 480 SL 1,5 l Optimus 175 EC 0,5 l 6

7 Tabela 3. Jęczmień ozimy. Warunki ogólne doświadczeń. Rok zbioru: 2018 Kawęczyn Masłowice Sulejów Lp. Cecha a 1 a 2 a 1 a 2 a 1 a 2 1 Stan roślin przed zimą (skala 9 o ) 8,7 8,9 8,6 8,8 8,5 8,5 2 Stan roślin po zimie (skala 9 o ) 8,1 8,4 5,9 6,0 6,9 7,1 3 Martwe rośliny (%) 0,5 0,5 23,2 19,3 3,5 3,0 4 Pleśń śniegowa (skala 9 o ) 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 5 Pałecznica traw (skala 9 o ) 9,0 9,0 9,0 9,0 7,6 7,6 6 Termin kłoszenia (dzień, m-c) Termin dojrzałości woskowej (dzień, m-c) Wysokość roślin (cm) Wyleganie roślin w fazie dojrzałości mlecznej (skala 9 o ) 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 10 Wyleganie roślin przed zbiorem (skala 9 o ) 8,8 8,7 8,5 9,0 8,4 8,9 11 Porażenie przez mączniaka (skala 9 o ) 7,3 8,0 7,6 8,5 8,4 9,0 12 Porażenie przez rynchosporiozę (skala 9 o ) 8,4 8,7 8,4 9,0 6,8 8,7 13 Porażenie przez plamistość siatkową (skala 9 o ) 7,8 8,0 6,6 8,0 6,4 8,2 14 Porażenie przez ciemnobrunatną plamistość (skala 9 o ) 7,4 8,0 8,2 7,8 7,5 8,7 15 Porażenie przez rdzę jęczmienia (skala 9 o ) 8,0 8,7 7,1 8,2 7,3 9,0 16 Porażenie przez głownię pylącą (szt) Masa 1000 ziaren (g) 48,9 50,0 44,7 46,1 50,7 53,2 18 Wilgotność ziarna podczas zbioru (%) 11,4 11,2 13,2 13,5 15,1 17,4 19 Plon ziarna (dt/ha) 45,1 50,9 76,4 89,1 54,2 72,5 Wyniki średnie z wszystkich badanych odmian a 1 przeciętny poziom agrotechniki; a 2 wysoki poziom agrotechniki Skala 9 o : 9 - oznacza stan najkorzystniejszy, 1 - oznacza stan najmniej korzystny 7

8 Tabela 4. Jęczmień ozimy. Plon ziarna odmian w miejscowościach (%wzorca). Rok zbioru: 2018 Lp. Odmiana Poziom a 1 Poziom a 2 Kawęczyn Masłowice Sulejów Kawęczyn Masłowice Sulejów Wzorzec, dt z ha 45,1 76,4 54,2 50,9 89,1 72,5 1 Titus SU Melania Zenek KWS Kosmos Arenia Kaylin Nele Jakubus KWS Astaire KWS Higgins Zita (2-rz) Wzorzec wszystkie badane odmiany. (2-rz) odmiana dwurzędowa Tabela 5. Jęczmień ozimy. Plon ziarna odmian (%wzorca). Lata zbioru: 2018, 2017, 2015 Lp. Odmiana Plon ziarna w % wzorca Mrozoodporność 1 Poziom a 2 Poziom a Średnia Średnia Wzorzec, dt z ha 58,6 78,8 74,8 70,7 70,8 91,7 86,2 82,9 1 Titus 5, SU Melania 4, Zenek 5, KWS Kosmos 5, Arenia 5, Kaylin 5, Nele 4, Jakubus 5, KWS Astaire 4, KWS Higgins 4, Zita (2-rz) 5, Liczba doświadczeń Wzorzec: w roku 2018 wszystkie badane odmiany, w roku 2017 Titus, SU Melania, Zenek, KWS Kosmos, Arenia, Kaylin, Nele, w 2015 Titus, SU Melania, Zenek 8

9 Tabela 6. Jęczmień ozimy. Porażenie odmian przez ważniejsze choroby na przeciętnym poziomie agrotechniki a 1 (odchylenia od wzorca). Lata zbioru: 2018, 2017, 2015 Liczba Ciemnobrunatna Mączniak Lp. Odmiana lat plamistość Rynchosporioza Plamistość siatkowata badań Wzorzec (skala 9 o ) 7,8 8,1 7,7 7,8 7,9 8,1 6,9 7,1 1 Titus 3 0,7 0,5-0,4-0,2-0,9-0,9-0,6-0,3 2 SU Melania 3-0,4-0,3-0,4-0,2-0,0-0,2-0,1 0,1 3 Zenek 3 0,4 0,3-0,2-0,4-0,2 0,1-1,4-1,0 4 KWS Kosmos 2-0,4-0,7-0,2-0,1-0,0 0,3 0,6 0,3 5 Arenia 2-1,3-0,9 0,1 0,2 0,5 0,4 0,1 0,2 6 Kaylin 2 0,4 0,2 0,8 0,8 0,3 0,6 0,9 0,9 7 Nele 2-0,3 0,1 0,3 0,3-0,2-0,2-0,3 0,0 8 Jakubus 1-0,3-0,3-0,0-0,0 0,3 0,3 0,1 0,1 9 KWS Astaire 1 0,6 0,6-0,2-0,2 0,5 0,5 0,1 0,1 10 KWS Higgins 1-0,1-0,1 0,3 0,3-0,7-0,7 0,4 0,4 11 Zita (2-rz) 1 0,7 0,7-0,2-0,2 0,5 0,5 0,2 0,2 Liczba doświadczeń Wyniki pochodzą tylko z tych doświadczeń, w których dana choroba wystąpiła; wyższa wartość oznacza ocenę korzystniejszą. Wzorzec: w roku 2018 wszystkie badane odmiany, w roku 2017 Titus, SU Melania, Zenek, KWS Kosmos, Arenia, Kaylin, Nele, w 2015 Titus, SU Melania, Zenek 9

10 Tabela 7. Jęczmień ozimy. Ważniejsze właściwości rolniczo użytkowe odmian (odchylenia od wzorca). Lata zbioru: 2018, 2017, 2015 Lp. Odmiana Wyleganie (skala 9 o ) Liczba Wysokość roślin Masa 1000 ziaren w fazie lat przed zbiorem (cm) (g) dojrzałości mlecznej badań Wzorzec (skala 9 o Poziom agrotechniki a 1 ) 9,0 9,0 8,5 8, ,1 46,0 1 Titus 3 0,0 0,0 0,3 0, ,4 1,9 2 SU Melania 3 0,0 0,0-0,0-0, ,2 0,3 3 Zenek 3 0,0 0,0-0,0-0, ,4-4,4 4 KWS Kosmos 2 0,0 0,0 0,3 0, ,8-0,8 5 Arenia 2 0,0 0,0-0,0-0, ,6-0,2 6 Kaylin 2 0,0 0,0 0,1 0, ,3 0,2 7 Nele 2 0,0 0,0-0,0 0, ,1 2,8 8 Jakubus 1 0,0 0,0-0,0-0, ,7-0,7 9 KWS Astaire 1 0,0 0,0 0,1 0, ,1-0,1 10 KWS Higgins 1 0,0 0,0-0,4-0, ,9 0,9 11 Zita (2-rz) 1 0,0 0,0-0,2-0, ,6 2,6 Liczba doświadczeń Wzorzec (skala 9 o Poziom agrotechniki a 2 ) 9,0 9,0 8,9 8, ,8 46,5 1 Titus 3 0,0 0,0-0,2 0, ,4 2,3 2 SU Melania 3 0,0 0,0-0,0-0, ,9 0,0 3 Zenek 3 0,0 0,0-0,0-0, ,1-3,5 4 KWS Kosmos 2 0,0 0,0 0,1 0, ,7-0,9 5 Arenia 2 0,0 0,0 0,1 0, ,0-2,0 6 Kaylin 2 0,0 0,0-0,0-0, ,3-0,4 7 Nele 2 0,0 0,0 0,1-0, ,6 3,0 8 Jakubus 1 0,0 0,0 0,1 0, ,3-0,3 9 KWS Astaire 1 0,0 0,0-0,0-0, ,6 0,6 10 KWS Higgins 1 0,0 0,0-0,0-0, ,7 0,7 11 Zita (2-rz) 1 0,0 0,0-0,0-0, ,2 3,2 Liczba doświadczeń Wzorzec: w roku 2018 wszystkie badane odmiany, w roku 2017 Titus, SU Melania, Zenek, KWS Kosmos, Arenia, Kaylin, Nele, w 2015 Titus, SU Melania, Zenek 10