6. Pszenżyto jare/żyto jare

Transkrypt

1 6. Pszenżyto jare/żyto jare W doświadczeniach PDO założonych w 2016 roku na terenie województwa łódzkiego badano 6 odmian pszenżyta jarego oraz 1 odmianę żyta jarego. Doświadczenia założono w trzech punktach doświadczalnych. Warunki polowe przedstawia Tabela 2. Przedplonami w Lućmierzu i Sulejowie były ziemniaki, a w Strzelcach rzepak. W krajowym rejestrze odmian (KR) znajduje się 12 odmian pszenżyta jarego i 1 odmiana żyta jarego. W roku 2016 zarejestrowano 1 odmianę Mamut z hodowli DANKO. Nawożenie azotowe było zróżnicowane. W Strzelcach i Sulejowie wahało się od 91 do 92 kg/ha a w Lućmierzu 80kg/ha. Nawozy fosforowe i potasowe wysiano przedsiewnie w dawkach dostosowanych do zasobności gleby. Nawożenie fosforowe było na poziomie od 25kg/ha w Sulejowie aż do 60 kg/ha w Strzelcach, a nawożenie potasowe od 70 kg/ha w Sulejowie do 96 kg/ha w Lućmierzu. Na poziomie intensywnym (a2) dokarmiano rośliny dolistnymi preparatami wieloskładnikowymi (Agroleaf Power Total 4kg/ha, Florowit 1,5l/ha, Maximus 3kg/ha, Basfoliar Extra 10 l/ha i Mocznik 46%). Ochronę fungicydową (dwa zabiegi) prowadzono tylko na intensywnym poziomie agrotechnicznym (a2). W sezonie wegetacyjnym 2016 najwyższy plon pszenżyta jarego uzyskano w Strzelcach, gdzie na podstawowym poziomie agrotechniki (a1) średni plon ziarna badanych odmian wynosił 8,8 t/ha i 9,4 t/ha na intensywnym poziomie agrotechnicznym (a2). Najniższy plon pszenżyta jarego uzyskano w Lućmierzu, gdzie zbiory ziarna na podstawowym poziomie agrotechniki (a1) wynosiły 5,5 t/ha a na intensywnym 5,8 t/ha. Na podstawowym poziomie agrotechniki (a1) najlepiej plonowała odmiana Mamut natomiast na intensywnym poziomie (a2) odmiana Sopot. W 2016 roku, we wszystkich doświadczeniach odmiana żyta jarego Bojko plonowała zdecydowanie niżej (50%) niż odmiany pszenżyta jarego. Na poziomie a1 średni plon ze wszystkich doświadczeń wyniósł 3,5t/ha oraz 4,4 t/ha na poziomie a2, co stanowi 57% wzorca. Intensyfikacja agrotechniki pociąga za sobą zwiększone nakłady, których rekompensatą powinny być wyższe zbiory. Efekt zastosowania nawożenia dolistnego oraz ochrony fungicydowej w 2016 roku był zauważalny, przyczynił się do wzrostu plonowania na intensywnym poziomie agrotechnicznym o 600 kg/ha. Porażenie pszenżyta jarego i żyta jarego przez choroby w roku 2016 było małe, jedynie septorioza liści wystąpiła w większym nasileniu na podstawowym poziomie agrotechniki (a1). Ważniejsze właściwości rolniczo-użytkowe odmian przedstawiono w Tabeli 7. Wyleganie roślin w dojrzałości mlecznej w większym nasileniu zaobserwowano w Strzelcach, ale było to spowodowane przez ulewne deszcze. W pozostałych punktach wyleganie było niewielkie. Natomiast przed zbiorem najbardziej wyległa odmiana pszenżyta jarego Dublet na obu poziomach agrotechnicznych i we wszystkich punktach. W poprzednich latach największą podatność na ugięcie łanu wykazywało żyto jare Bojko. Było ono także znacznie wyższe od badanych odmian pszenżyta jarego. Dorodność ziarna określa masa tysiąca ziaren i jest uważana za jeden z głównych elementów struktury plonu. Najdorodniejsze ziarno w 2016 roku na obu poziomach agrotechniki uzyskała odmiana Mamut. Na podstawie uzyskanych wyników z doświadczeń PDO, z pszenżytem jarym Łódzki Wojewódzki Zespół PDO podjął decyzję o utworzeniu dla tego gatunku Listy Zalecanych Odmian do uprawy (LZO): 1. Dublet 3. Mazur 2. Milewo Powyższe odmiany potwierdziły w ostatnich latach dużą przydatność do uprawy w warunkach rejonu łódzkiego. Prezentowana lista powinna ułatwić rolnikom dokonanie wyboru odmiany najbardziej dostosowanej do miejscowych warunków gospodarowania. Odmiany z LOZ są formą rekomendacji odmian najwartościowszych i najlepszych. Potwierdziły to swoją stabilnością plonowania i wysoką wartością w ostatnich latach w doświadczeniach PDO.

2 Tabela 1. Pszenżyto jare. Odmiany badane. Rok zbioru: Rok wpisania do Krajowego Rok włączenia Odmiana Lp. Rejestru Odmian do LOZ w Polsce Adres jednostki zachowującej odmianę, A w przypadku odmiany zagranicznej - pełnomocnika w Polsce Dublet DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o., Choryń 27, PL KOŚCIAN 2 Milewo DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o., Choryń 27, PL KOŚCIAN 3 Mazur DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o., Choryń 27, PL KOŚCIAN 4 Puzon 2015 DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o., Choryń 27, PL KOŚCIAN 5 Sopot 2015 DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o., Choryń 27, PL KOŚCIAN 6 Mamut R DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o., Choryń 27, PL KOŚCIAN 7 Bojko 2005 Hodowla Roślin Smolice sp. z o.o., Grupa IHAR, Smolice 146, Kobylin PL R Odmiana wstępnie rekomendowana

3 Tabela 2. Pszenżyto jare. Warunki polowe doświadczeń. Rok zbioru: Miejscowość Lućmierz Sulejów Strzelce Powiat Zgierski Piotrkowski Kutnowski Kompleks rolniczej przydatności gleby żytni dobry pszenny dobry pszenny dobry Klasa bonitacyjna gleby IV a III b III a PH gleby w KCl 6,2 6,4 6,6 Przedplon ziemniak ziemniak rzepak Data siewu (dzień, m-c, rok) Obsada nasion (szt/m 2 ) 500 * 450 ** 450** Data zbioru (dzień, m-c, rok) Nawożenie mineralne N na poziomie a 1 (kg/ha) N na poziomie a 2 (kg/ha) P 2 O 5 (kg/ha) K 2 O (kg/ha) Nawożenie dolistne preparatami wieloskładnikowymi na poziomie a 2 (l/ha) Agroleaf Power Total - 4 kg Florowit - 1,5 l Mocznik 46% - 18 kg Maximus - 3 kg Mocznik 46% - 21,7kg Basfoliar Extra 10 l Środki ochrony roślin Zaprawa nasienna (nazwa) Dominic 060FS Dominic 060FS Dominic 060FS Herbicyd (nazwa, dawka/ha) Mustang 306 SE - 0,6 l Chwastox Trio 540 SL 1,5 l Mustang Forte 195 SC 0,8 l Insektycyd (nazwa, dawka/ha) Fury 100 EW 0,1 l Fury 100 EW 0,1 l Karate Zeon 050-0,15 l Decis Mega 050 CS - 0,125 l Pirinex 480 EC - 0,5 l Fungicyd- pierwszy zabieg (nazwa, dawka/ha Soligor 425 EC - 1 l Soligor 425 EC - 1 l Soligor 425 EC - 1 l Fungicyd drugi zabieg (nazwa, dawka/ha) Falcon 460 EC 0,6 l Prosaro 250 EC 1 l Osiris 65 EC 2,5 l Regulator wzrostu (nazwa, dawka/ha) * Bojko obsada 400(szt/m 2 ) ** Bojko obsada 350(szt/m 2 )

4 Tabela 3. Pszenżyto jare. Warunki ogólne doświadczeń. Rok zbioru: Lp. Cecha Lućmierz Sulejów Strzelce a 1 a 2 a 1 a 2 a 1 a 2 1 Termin kłoszenia (dzień, m-c) Termin dojrzałości woskowej (dzień, m-c) Wysokość roślin (cm) 95,2 91,7 95,8 96,0 97,3 92,5 Wyleganie roślin w fazie 4 (skala 9 o ) 8,0 8,0 8,7 8,6 6,4 8,0 dojrzałości mlecznej 5 Wyleganie roślin przed zbiorem (skala 9 o ) 7,4 7,8 6,8 6,6 6,4 8,0 6 Porażenie przez mączniaka (skala 9 o ) 7,3 8, ,6 9 7 Porażenie przez rdzę brunatną (skala 9 o ) 9,0 9 8,5 9 9,0 9 8 Porażenie przez septoriozę liści (skala 9 o ) 6,8 7,5 5,6 7,3 8,3 8,5 9 Masa 1000 ziaren (g) 34,2 34,9 43,1 44,3 39,1 40,9 Wilgotność ziarna podczas 10 zbioru (%) 15,2 15,4 17,0 16,9 15,3 15,1 11 Plon ziarna (dt z ha) 55,3 57,8 67,5 75,3 88,0 94,5 Wyniki średnie z wszystkich badanych odmian. a 1 przeciętny poziom agrotechniki; a 2 wysoki poziom agrotechniki. Skala 9 o : 9 - oznacza stan najkorzystniejszy, 1 - oznacza stan najmniej korzystny. Tabela 4. Pszenżyto jare. Plon ziarna odmian w miejscowościach (%wzorca). Rok zbioru: 2016 Poziom a Lp. Odmiana 1 Poziom a 2 Lućmierz Sulejów Strzelce Lućmierz Sulejów Strzelce Wzorzec, dt z ha 55,3 67,5 88,0 57,8 75,3 94,5 1 Dublet Sopot Mamut Milewo Mazur Puzon Bojko żyto jare Wzorzec wszystkie badane odmiany pszenżyta jarego

5 Tabela 5. Pszenżyto jare. Plon ziarna odmian (%wzorca). Lata zbioru: 2016, 2015, Plon ziarna w % wzorca Lp. Odmiana Poziom a 1 Poziom a Wzorzec, dt z ha 70,3 58,0 70,7 65,3 75,9 66,8 80,1 72,9 1 Dublet Sopot * * 3 Mamut Milewo Mazur Puzon * * 7 Bojko żyto jare Liczba doświadczeń Wzorzec: w roku 2016 wszystkie badane odmiany pszenżyta jare, w 2015 Dublet, Sopot, Mamut, Milewo, Mazur i Puzon, a w 2014 Dublet, Milewo i Mazur. Tabela 6. Pszenżyto jare. Porażenie odmian przez ważniejsze choroby na przeciętnym poziomie agrotechniki a 1 (odchylenia od wzorca). Lata zbioru: 2016, Liczba Mączniak Rdza brunatna Septorioza liści Lp. Odmiana lat badań Wzorzec, (skala 9 o ) 8,3 8,2 8,8 8,3 6,9 6,8 1 Dublet 3-0,6-0,9-0,7-0,7 0,1 0,1 2 Sopot 2 0,4 0,5* 0,2 0,3* 0,1 0,4* 3 Mamut 1 0,1-0,2-0,3-4 Milewo 3-0,3-0,1 0,0-0,2-0,4-0,4 5 Mazur 3 0,2 0,1 0,2 0,2 0,0-0,1 6 Puzon 2 0,2 0,4* 0,2 0,3* -0,2 0,0* 7 Bojko żyto jare 3 0,1 0,3-2,2-2,4 0,3 0,0 Liczba doświadczeń Wzorzec: w roku 2016 wszystkie badane odmiany pszenżyta jare, w 2015 Dublet, Sopot, Mamut, Milewo, Mazur i Puzon, a w 2014 Dublet, Milewo i Mazur. * - średnia z dwóch lat

6 Tabela 7. Pszenżyto jare. Ważniejsze właściwości rolniczo użytkowe odmian (odchylenia od wzorca). Lata zbioru: 2016, Wyleganie (skala 9 o ) Liczba Wysokość roślin Masa 1000 ziaren w fazie Lp. Odmiana lat przed zbiorem (cm) (g) dojrzałości mlecznej badań Wzorzec (skala 9 o ) Poziom agrotechniki a 1 7,7 8,2 6,9 7,5 96,1 100,8 38,8 39,1 1 Dublet 3-1,7-0,7-2,0-1,1 0,2 3,0 1,5 0,5 2 Sopot 2 0,2 0,2* 0,8 0,7* -6,8-12,6* -0,7-0,5* 3 Mamut 1 0,7-1,5 - -3,9-4,8-4 Milewo 3 0,7 0,1 0,0-0,1 7,9 10,2-2,2 0,2 5 Mazur 3 0,3 0,4 0,3 0,5-1,1-0,4-1,1 1,3 6 Puzon 2 0,0 0,1* -0,5 0,0 3,6-0,2* -2,3-1,6* 7 Bojko żyto jare 3-0,2-0,7-0,2-1,2 42,9 45,1-12,3-4,2 Wzorzec (skala 9 o ) Poziom agrotechniki a 2 8,2 8,6 7,4 8,0 93,4 99,4 40,0 39,9 1 Dublet 3-1,2-0,3-1,3-0,5 1,3 2,7 3,8 1,9 2 Sopot 2 0,0 0,1* 0,9 0,5* -7,1-12,8* -3,3-1,4* 3 Mamut 1 0,3-1,2 - -4,1-3,3-4 Milewo 3 0,0 0,1-0,4 0,0 5,9 10,9-0,3 0,5 5 Mazur 3 0,0 0,1 0,1 0,3 0,6 1,0 0,8 1,4 6 Puzon 2 0,0 0,1* -0,4-0,3* 3,3-1,8* -4,3-2,3* 7 Bojko żyto jare 3 0,0-0,7 0,2-1,2 41,6 43,8-10,1-3,1 Liczba doświadczeń Wzorzec: w roku 2016 wszystkie badane odmiany pszenżyta jare, w 2015 Dublet, Sopot, Mamut, Milewo, Mazur i Puzon a w 2014 Dublet, Milewo i Mazur. * - średnia z dwóch lat.