rejestrowych oraz wyników PDO z roku zbioru R - odmiana wstępnie rekomendowana, na podstawie dwuletnich wyników doświadczeń

Transkrypt

1 6. Pszenica jara Opracowanie zawiera wyniki doświadczeń porejestrowych z jarymi odmianami pszenicy zwyczajnej z roku 2016 na tle wyników z lat W omawianym sezonie wegetacyjnym w województwie łódzkim w badaniach testowano 14 odmian pszenicy jarej, w tym 12 odmian jakościowych i 2 odmiany chlebowe. Natomiast w 2016 roku na 30 odmian pszenicy zwyczajnej jarej wpisanych do Krajowego Rejestru 2 należały do grupy elitarnej (E), 23 - do jakościowej (A), 4 - do chlebowej (B) i 1 - do paszowej (C) - stan na roku, źródło: W latach przeprowadzono 9 doświadczeń z odmianami pszenicy jarej. Doświadczenia były założone w Stacji Doświadczalnej w Sulejowie, Zakładzie Doświadczalnym w Lućmierzu i Hodowli Roślin w Strzelcach i realizowane na dwóch zróżnicowanych poziomach agrotechniki. Wysoki poziom agrotechniczny (a 2 ) różnił się od przeciętnego (a 1 ) zastosowaniem wyższego nawożenia azotowego, dolistnych preparatów wieloskładnikowych oraz ochroną przed chorobami i wyleganiem. Na przeciętnym poziomie agrotechniki (a 1 ) nawożenie mineralne było zróżnicowane w poszczególnych punktach doświadczalnych i dostosowane do lokalnych warunków. Szczegółowe elementy agrotechniki ujęto w tabeli 2. Materiał siewny dostarczony do punktów doświadczalnych był zaprawiony zaprawą nasienną Syrius 02 WS. Obsada nasion była jednakowa dla wszystkich odmian, jednakże zależna od kompleksu rolniczej przydatności gleby. Na glebach kompleksów pszennych obsada nasion wynosiła 450 szt/m 2, na glebach żytnich dobrych szt/m 2. Siewy pszenicy jarej przeprowadzono w drugiej dekadzie marca w Strzelcach, w pierwszej dekadzie kwietnia w Lućmierzu i w Sulejowie. Nawożenie azotowe stosowano przedsiewnie oraz pogłównie i dolistnie. Na podstawowym poziomie agrotechniki (a 1 ) łącznie wysiano od 52 do 91 kg N/ha, zaś na poziomie intensywnym (a 2 ) zużyto odpowiednio o 40 kg/ha więcej. Nawożenie fosforowe (P 2 O 5 ) wahało się od 25 do 60 kg/ha, a potasowe (K 2 O) od 70 do 96 kg/ha. Na intensywnym poziomie agrotechnicznym (a 2 ) przeprowadzono dwa zabiegi fungicydowe, zastosowano regulator wzrostu w Lućmierzu i w Strzelcach oraz dokarmiano rośliny dolistnymi preparatami wieloskładnikowymi. Porażenie pszenicy jarej przez choroby grzybowe w sezonie było różne na terenie województwa łódzkiego (tabela 6). Mączniak prawdziwy zbóż wystąpił w dwóch miejscowościach lecz w niewielkim natężeniu. Wysoką odporność na mączniaka wykazują od lat odmiany: Tybalt, Kandela i Struna, natomiast bardziej podatną odmianą jest Harenda. Porażenie roślin przez rdzę brunatną nie wystąpiło w roku 2016, natomiast w latach odmianami o największej odporności na patogena powodującego tę chorobę były Struna i Harenda. Wyraźnie większe nasilenie porażenia odmian septoriozą liści i plew wystąpiło w roku Na odmianach: Arabella i Nimfa najbardziej uwidoczniła się septorioza liści, a na odmianach: KWS Torridon, Serenada i Nimfa septorioza plew. W 2016 roku oraz w wieloleciu najniższą odmianą była KWS Torridon, a najwyższą okazała się odmiana Struna (tabela 7). Wyleganie roślin w fazie dojrzałości mlecznej i przed zbiorem wystąpiło w Sulejowie i w Strzelcach, a w Lućmierzu - przed zbiorem. Z odmian badanych trzy lata wrażliwa na wyleganie okazała się Struna i Kandela. Odmianą cechującą się dorodnym ziarnem była Serenada. Najdrobniejszym ziarnem w 2016 roku, a także w wieloleciu charakteryzowała się odmiana Mandaryna. Zbiór doświadczeń z pszenicą jarą w województwie łódzkim przeprowadzono w pierwszej dekadzie sierpnia, uzyskując średni plon ziarna na podstawowym poziomie agrotechniki 5,97, a na wysokim poziomie agrotechnicznym 6,46 ton w przeliczeniu na hektar, który był niższy od średniej z wielolecia (tabela 5). Z odmian badanych trzy lata najlepiej

2 plonowała Mandaryna i Harenda, natomiast z badanych dwa lata Goplana. Na obu poziomach agrotechniki powyżej wzorca plonowały odmiany jakościowe badane pierwszy rok. Plonowanie pszenicy jarej w latach uwarunkowane było w dużej mierze od ilości opadów i ich korzystnym rozkładem w ciągu sezonu wegetacyjnego. Plonotwórczość odmian zależała również od temperatura. Bardzo korzystny dla pszenicy jarej był przebieg pogody w 2014 roku plonowanie wyższe o około 10 dt z ha od średniej z wielolecia. Na podstawie wyników badań i doświadczeń prowadzonych w ramach Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego w województwie łódzkim tworzone są Listy odmian zalecanych do uprawy (LOZ). Utworzona na 2017 rok Lista odmian zalecanych do uprawy dla pszenicy jarej obejmuje 7 odmian. 1. Arabella 5. Rusałka R 2. Goplana 6. Struna 3. Harenda 7. Tybalt 4. Mandaryna R - odmiana wstępnie rekomendowana, na podstawie dwuletnich wyników doświadczeń rejestrowych oraz wyników PDO z roku zbioru 2016.

3 Tabela 1. Pszenica jara. Odmiany badane. Rok zbioru: 2016 Rok Rok wpisania włączeni do a do LZO Odmiana Krajoweg Lp. o Rejestru Odmian w Polsce Adres jednostki zachowującej odmianę, a w przypadku odmiany zagranicznej - pełnomocnika w Polsce Tybalt Irena Szyld, ul. Celtycka 41A, Kalisz 2 Kandela 2010 DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń 27, Kościan 3 Arabella DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń 27, Kościan 4 KWS Torridon 2012 KWS Lochow Polska sp. z o.o. Kondratowice, ul. Słowiańska 5, Prusy 5 Struna DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń 27, Kościan 6 Mandaryna DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń 27, Kościan 7 Goplana DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń 27, Kościan 8 Serenada 2015 Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR, ul. Główna 20, Strzelce 9 Nimfa 2016 Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR, ul. Główna 20, Strzelce 10 Rusałka R Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR, ul. Główna 20, Strzelce 11 Varius 2016 Saaten-Union Polska sp. z o.o., ul. Straszewska 70, Wągrowiec 12 WPB Skye 2016 Irena Szyld, ul. Celtycka 41A, Kalisz 13 Harenda Małopolska Hodowla Roślin sp. z o.o., ul. Zbożowa 4, Kraków 14 Kamelia 2015 Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR, ul. Główna 20, Strzelce R odmiana wstępnie rekomendowana.

4 Tabela 2. Pszenica jara. Warunki polowe doświadczeń. Rok zbioru: Miejscowość Sulejów Lućmierz Strzelce Powiat Piotrkowski Zgierski Kutnowski Kompleks rolniczej przydatności gleby żytni bardzo dobry żytni dobry pszenny dobry Klasa bonitacyjna gleby III b IV a III a ph gleby w KCl 6,4 5,5 6,6 Przedplon ziemniaki ziemniaki rzepak Data siewu (dzień, m-c, rok) Obsada nasion (szt/m 2 ) Data zbioru (dzień, m-c, rok) Nawożenie mineralne N na poziomie a 1 (kg/ha) N na poziomie a 2 (kg/ha) P 2 O 5 (kg/ha) K 2 O (kg/ha) Nawożenie dolistne preparatami Maximus kg/ha Agroleaf Power Total - 4 kg/ha wieloskładnikowymi na poziomie a (l/ha) 2 Agravita Galaxy 2 l/ha Florovit -1,5 l/ha Basfoliar Extra 10 l/ha Środki ochrony roślin Zaprawa nasienna (nazwa) Syrius 02 WS Syrius 02 WS Syrius 02 WS Herbicyd (nazwa, dawka/ha) Chwastom Trio 540-1,5 l Starane 250 EC - 0,6 l Mustang 306 SE - 0,6 l Mustang Forte 195 SE - 0,8 l Insektycyd (nazwa, dawka/ha) Fury 100 EW - 0,1 l Karate Zeon 050 SC 0,15 l Fury 100 EW 2 x 0,1 l Pyrinex 480 EC 0,5 l Decis Mega 050 EW 0,125 l (tylko na poziomie a 2 ) Fungicyd - pierwszy zabieg (nazwa, dawka/ha) Soligor 425 EC - 1 l Soligor 425 EC - 1 l Soligor 425 EC 0,8 l Fungicyd - drugi zabieg (nazwa, dawka/ha) Prosaro 250 EC -1 l Falcon 460 EC - 0,6 l Osiris 65 EC - 2,5 l Regulator wzrostu (nazwa, dawka/ha) - Moddus 250 EC - 0,3 l Moddus 250 EC - 0,3 l

5 Tabela 3. Pszenica jara. Warunki ogólne doświadczeń. Rok zbioru: Sulejów Lućmierz Strzelce Lp. Cecha a 1 a 2 a 1 a 2 a 1 a 2 1 Termin kłoszenia (dzień, m-c) Termin dojrzałości woskowej (dzień, m-c) Wysokość roślin (cm) Wyleganie roślin w fazie dojrzałości mlecznej (skala 9 o ) 8,3 8,3 9,0 9,0 7,4 8,0 5 Wyleganie roślin przed zbiorem (skala 9 o ) 5,9 5,8 8,2 8,8 7,4 8,0 6 Porażenie przez mączniaka (skala 9 o ) 8,9 9,0 9,0 9,0 8,5 8,9 7 Porażenie przez rdzę brunatną (skala 9 o ) 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 8 Porażenie przez septoriozę liści (skala 9 o ) 6,0 8,0 6,6 7,7 9,0 9,0 9 Porażenie przez septoriozę plew (skala 9 o ) 6,7 8,0 9,0 9,0 9,0 9,0 10 Porażenie przez fuzariozę kłosów (skala 9 o ) 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 11 Porażenie przez brunatną plamistość liści (skala 9 o ) 7,3 8,2 8,7 9,0 9,0 9,0 12 Porażenie przez rdzę żółtą (skala 9 o ) 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 13 Masa 1000 ziaren (g) 39,7 41,5 33,6 34,2 41,1 40,4 14 Wilgotność ziarna podczas zbioru (%) 13,4 14,9 16,0 16,8 13,8 14,7 15 Plon ziarna (dt z ha) 59,9 63,9 43,8 49,5 75,4 80,3 Wyniki średnie z wszystkich badanych odmian. a 1 przeciętny poziom agrotechniki; a 2 wysoki poziom agrotechniki Skala 9 o : 9 - oznacza stan najkorzystniejszy, 1 - oznacza stan najmniej korzystny.

6 Tabela 4. Pszenica jara. Plon ziarna odmian w miejscowościach (% wzorca). Rok zbioru: 2016 Lp. Odmiana Poziom a 1 Poziom a 2 Sulejów Lućmierz Strzelce Sulejów Lućmierz Strzelce Wzorzec, dt z ha 59,9 43,8 75,4 63,9 49,5 80,3 1 Tybalt Kandela Arabella KWS Torridon Struna Mandaryna Goplana Serenada Nimfa Rusałka Varius WPB Skye Harenda Kamelia Wzorzec wszystkie badane odmiany.

7 Tabela 5. Pszenica jara. Plon ziarna odmian (%wzorca). Lata zbioru: 2016, 2015, 2014 Plon ziarna w % wzorca Poziom a 1 Poziom a Lp. Odmiana 2 Średnia Średnia Wzorzec, dt z ha 59,7 63,3 76,7 66,6 64,6 68,9 85,0 72,8 1 Tybalt Kandela Arabella KWS Torridon Struna Mandaryna Goplana * * 8 Serenada * * 9 Nimfa Rusałka Varius WPB Skye Harenda Kamelia * * Liczba doświadczeń Wzorzec: w roku 2016 wszystkie badane odmiany, w roku 2015 Tybalt, Kandela, Arabella, KWS Torridon, Struna, Mandaryna, Goplana, Serenada, Harenda i Kamelia, w roku 2014 Tybalt, Kandela, Arabella, KWS Torridon, Struna, Mandaryna i Harenda. * - średnia z lat: Liczba doświadczeń dla okresu odnosi się do odmian badanych trzy lata, dla badanych dwa lata jest odpowiednio mniejsza.

8 Tabela 6. Pszenica jara. Porażenie odmian przez ważniejsze choroby na przeciętnym poziomie agrotechniki a 1 (odchylenia od wzorca). Lata zbioru: 2016, Liczba Mączniak Rdza brunatna Septorioza liści Septorioza plew Lp. Odmiana lat badań Wzorzec (skala 9 o ) 8,7 8,4 9,0 8,3 6,3 6,8 6,7 7,5 1 Tybalt 3 0,3 0,5 0,0 0,0 0,2-0,3 0,0-0,5 2 Kandela 3 0,3 0,5 0,0 0,4-0,3 0,0 0,0 0,6 3 Arabella 3 0,3-0,1 0,0-0,5-1,1-0,6 0,0 0,3 4 KWS Torridon 3-0,7-0,5 0,0 0,0-0,1-0,1-1,0-0,4 5 Struna 3 0,3 0,5 0,0 0,5 0,2 0,4 0,0 0,4 6 Mandaryna 3 0,1 0,4 0,0-0,4 0,2-0,3 1,0 0,7 7 Goplana 2 0,3 0,1* 0,0-0,8** 0,2 0,2* 0,5 0,0* 8 Serenada 2-0,2 0,1* 0,0 0,2** 0,9 0,8* -1,0-1,7* 9 Nimfa 1-0,2-0,0 - -1,1 - -1,0-10 Rusałka 1-0,2-0,0 - -0,1-0,0-11 Varius 1-0,7-0,0-0,4-0,0-12 WPB Skye 1 0,1-0,0-0,2-0,0-13 Harenda 3-0,2-1,0 0,0 0,5-0,1 0,3 1,0 0,3 14 Kamelia 2 0,1 0,0* 0,0-0,1** 0,2-0,3* 1,0 0,0* Liczba doświadczeń Wyniki pochodzą tylko z tych doświadczeń, w których dana choroba wystąpiła; wyższa wartość oznacza ocenę korzystniejszą. Wzorzec: w roku 2016 wszystkie badane odmiany, w roku 2015 Tybalt, Kandela, Arabella, KWS Torridon, Struna, Mandaryna, Goplana, Serenada, Harenda i Kamelia, w roku 2014 Tybalt, Kandela, Arabella, KWS Torridon, Struna, Mandaryna i Harenda. * - średnia z lat: , **-średnia z roku Liczba doświadczeń dla okresu odnosi się do odmian badanych trzy lata, dla badanych dwa lata jest odpowiednio mniejsza.

9 Tabela 7. Pszenica jara. Ważniejsze właściwości rolniczo użytkowe odmian (odchylenia od wzorca). Lata zbioru: 2016, Wyleganie (skala 9 o ) Wysokość roślin Masa 1000 ziaren Liczba lat w fazie Lp. Odmiana przed zbiorem (cm) (g) badań dojrzałości mlecznej Wzorzec Poziom agrotechniki a 1 7,8 8,2 7,2 6,6 81,3 86,5 38,1 39,4 1 Tybalt 3 0,2 0,3-0,5 0,2-3,3-5,5-1,1 0,8 2 Kandela 3-0,6-0,5-0,8-1,1 1,8 0,1 1,1 0,7 3 Arabella 3 0,4 0,5 0,5 0,0 0,8 0,9-1,9-1,1 4 KWS Torridon 3 1,2 0,8 1,2 1,4-5,5-8,1-2,3-1,1 5 Struna 3-1,1-1,3-0,7-1,2 9,3 10,1 1,0 0,5 6 Mandaryna 3 1,2 0,6 1,2 0,9 2,3 3,7-3,4-4,5 7 Goplana 2-0,1 - -0,7 0,2* 0,0-4,8* -0,2 1,1* 8 Serenada 2-0,8 - -0,2-0,1* 3,2-0,7* 4,6 5,3* 9 Nimfa 1-0,3 - -0,3 - -1,0-2,4-10 Rusałka 1-0,8 - -0,5-0,8-2,4-11 Varius 1 0,2 - -0,2 - -1,2 - -2,7-12 WPB Skye 1-0,3-0,0 - -1,5-1,2-13 Harenda 3-0,1 0,2 0,2-0,1-1,8 0,1 0,0 0,1 14 Kamelia 2 1,2-0,7 1,3* -4,2-7,4* -1,2-0,5* Liczba doświadczeń

10 cd. tabeli 7. Lp. Odmiana Liczba lat badań Wyleganie (skala 9 o ) Wysokość roślin Masa 1000 ziaren w fazie przed zbiorem (cm) (g) dojrzałości mlecznej Poziom agrotechniki a 2 Wzorzec 8,1 8,5 7,5 7,8 76,8 81,5 38,7 40,3 1 Tybalt 3-0,1 0,0-1,2-0,2-2,0-4,8-0,8 0,7 2 Kandela 3-0,6-0,5-0,7-0,5 1,2 1,7 1,6 0,8 3 Arabella 3 0,4 0,3 1,2 1,1-1,3-0,8-1,8-1,3 4 KWS Torridon 3 0,9 0,5 1,0 0,8-4,7-5,4-1,6-0,6 5 Struna 3-0,9-0,8-0,7-1,2 8,0 6,9 0,3 0,2 6 Mandaryna 3 0,9 0,5 1,2 0,4 1,8 2,5-4,1-4,3 7 Goplana 2-0,6 - -0,8-0,7* -1,0-3,7* -0,5 0,0* 8 Serenada 2-0,4-0,0-0,1* 1,3 0,1* 4,5 4,3* 9 Nimfa 1 0,4 - -0,7-0,2-1,9-10 Rusałka 1-0,6 - -0,2-2,7-1,8-11 Varius 1 0,9-0,2 - -2,3 - -2,5-12 WPB Skye 1-0,6 - -0,3 - -1,2-2,1-13 Harenda 3-0,1 0,0 0,2-0,1 0,3 0,5-0,4-0,1 14 Kamelia 2 0,9-1,0 0,9* -2,8-6,0* -0,5-0,6* Liczba doświadczeń Wyleganie: wyniki pochodzą tylko z tych doświadczeń, w których miało ono miejsce; wyższa wartość oznacza ocenę korzystniejszą. Wzorzec: w roku 2016 wszystkie badane odmiany, w roku 2015 Tybalt, Kandela, Arabella, KWS Torridon, Struna, Mandaryna, Goplana, Serenada, Harenda i Kamelia, w roku 2014 Tybalt, Kandela, Arabella, KWS Torridon, Struna, Mandaryna i Harenda. *- średnia z lat: Liczba doświadczeń dla okresu odnosi się do odmian badanych trzy lata, dla badanych dwa lata jest odpowiednio mniejsza.