7. Jęczmień ozimy. Uwagi ogólne. Wyniki doświadczeń. presji chorób jęczmienia ozimego. Odmianą z nieco większym porażeniem mączniakiem była

Transkrypt

1 7. Jęczmień ozimy Uwagi ogólne W sezonie 2017/ w ramach PDO w woj. warmińsko-mazurskim prowadzono dwa doświadczenia z jęczmieniem ozimym. Założono je w stacjach doświadczalnych we Wrócikowie i w Rychlikach. Badano 8 odmian wybranych przez Wojewódzki Zespół PDO. W roku na Listę Odmian Zalecanych (LOZ) jęczmienia ozimego wpisano w naszym regionie odmianę KWS Kosmos. Aktualnie zalecane są: Titus, Zenek oraz KWS Kosmos. Badania prowadzone były na dwóch poziomach agrotechniki. Były to doświadczenia dwuczynnikowe, gdzie pierwszym czynnikiem były odmiany, a drugim poziomy agrotechniki. Celem tych badań było sprawdzenie wartości gospodarczej wybranych omian w warunkach rejonu północnego oraz określenie ich reakcji na zróżnicowaną agrotechnikę. Środki ochrony roślin do wykonywanych zabiegów wybierali prowadzący doświadczenia. Preparaty te były zarejestrowane w Polsce i znajdowały się w oryginalnych opakowaniach. Na obu poziomach agrotechnicznych w uzasadnionych przypadkach zwalczano także szkodniki. Wyniki doświadczeń Plonowanie jęczmienia ozimego w minionym sezonie wegetacyjnym było słabsze, niż w roku ubiegłym. Średnie plony w roku we Wrócikowie, przy zastosowaniu podstawowych metod agrotechnicznych (a 1 ) wynosiły 75,4 dt/ha i 88,6 dt/ha przy zwiększonym nakładzie (a 2 ). W Rychlikach średnio na poziomie a 1 zebrano 84,0 dt/ha, na poziomie intensywnym 90,8 dt/ha, natomiast w Krzyżewie na poziomie a 1 zebrano 72,4 dt/ha, a na poziomie intensywnym 85,7 dt/ha. We Wrócikowie efektywność poziomu a 2 wyniosła 13,2 dt/ha, w Rychlikach 6,8 dt/ha, a w Krzyżewie 13,3 dt/ha (tabela 3). W tabeli 4 przedstawiono plonowanie jęczmienia ozimego w poszczególnych miejscowościach. Wyższym plonem średnio z doświadczeń na poziomie a 1 wyróżniały się odmiany Zenek, Quadriga, Kaylin i Jakubus. Podobnie na poziomie a 2 powyżej wzorca plonowały odmiany: Zenek, Quadriga, Kaylin, a także pierwszy rok badane odmiany Jakubus i Zita. Na przełomie trzech lat, na obu poziomach, w miarę dobrym plonowaniem wykazały się Titus, Zenek i KWS Kosmos. W ostatnich dwóch latach wysokie plonowanie na poziomie podstawowym jak i intensywnym uzyskały Titus, Zenek, Quadriga i Kaylin (tabela 5). Zaprezentowane w tabeli 6 porażenie odmian jęczmienia ozimego przez choroby analizowano na poziomie podstawowym (bez ochrony fungicydowej). W minionym roku nie odnotowano większej presji chorób jęczmienia ozimego. Odmianą z nieco większym porażeniem mączniakiem była KWS Kosmos. Mocniejsze porażenie rdzą jęczmienia odnotowano również u odmiany KWS Kosmos. Większą podatność na plamistość siatkową wykazały Zenek i KWS Kosmos. Nieznaczne objawy rynchosporiozy odnotowano u odmiany Zenek. Natomiast na czarną plamistość liści mniejszą odpornością wykazały się Zenek, Quadriga i KWS Kosmos. W minionym sezonie nie odnotowano wylegania w fazie dojrzałości mlecznej w żadnej z miejscowości, a przed zbiorem wyleganie w niewielkim stopniu wystąpiło w SDOO Krzyżewo ( odmiana KWS Kosmos). Masa tysiąca ziaren (MTZ) w roku wyniosła średnio na poziomie a 1 55,1 g, a na a 2 57,4g. Najgrubszym ziarnem na poziomie a 1 wyróżniały się Titus, Jakubus i Zita, a na a 2 Quadriga, Kaylin, Jakubus oraz Zita. Natomiast najdrobniejszym ziarnem na obu poziomach cechowały się odmiany Zenek, KWS Kosmos i Arenia.nnBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBbbbbbbbbbbbbbbnnnnn

2 Kod kraju pochodzenia Tabela 1. Jęczmień ozimy. Odmiany badane. Rok zbioru: Rok wpisania do Krajowego rejestru * Rok włączenia do LOZ Hodowca (jednostka prowadząca hodowlę zachowawczą lub dla odmian zagranicznych krajowy przedstawiciel) 1. Titus DE Saaten-Union Polska sp. z o.o. ul. Straszewska 70; PL Wągrowiec 2. Zenek FR DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń 27; PL Kościan 3. KWS Kosmos DE 2015 KWS Lochow Polska sp. z o.o. Kondratowice ul. Słowiańska 5; PL Prusy 4. Quadriga DE 2015 DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń 27; PL Kościan 5. Arenia DE 2016 Saaten-Union Polska sp. z o.o. ul. Straszewska 70; PL Wągrowiec 6. Kaylin DE 2016 IGP Polska sp. z o.o. sp. k.; ul. Wyspiańskiego 43; PL Poznań 7. Jakubus DE 2017 Saaten-Union Polska sp. z o.o. ul. Straszewska 70; PL Wągrowiec 8. Zita DE 2017 Saaten-Union Polska sp. z o.o. ul. Straszewska 70; PL Wągrowiec * - według Listy odmian roślin rolniczych wpisanych do krajowego rejestru w Polsce

3 Tabela 2. Jęczmień ozimy. Warunki polowe doświadczeń. Rok zbioru: Miejscowość SDOO Wrócikowo pow. Olsztyn ZDOO Rychliki pow. Elbląg SDOO Krzyżewo woj. podlaskie Kompleks rolniczej przydatności gleby pszenny dobry pszenny dobry żytni bardzo dobry Klasa bonitacji gleby III b III b IV a ph gleby w KCl 6,23 6,3 5,8 Przedplon owies groch siewny groch siewny Data siewu Obsada nasion (szt./m 2 ) Data zbioru Nawożenie mineralne N na poziomie a 1 (kg/ha) N na poziomie a 2 (kg/ha) P 2 O 5 (kg/ha) K 2 O (kg/ha) Nawożenie dolistne preparatami wieloskładnikowymi na poziomie a 2 (nazwa, dawka/ha) Opti Zboża (2 x 3kg) Mikro Zboże (2 x 2kg) Plonvit zboża (1,5 l) Mikrovit Mangan (1 l) Środki ochrony roślin Zaprawa nasienna (nazwa) Komplet 560 SC Herbicyd (nazwa, dawka/ha) (0,45 l) Komplet 560 SC Fenoxinn 110 EC Axial 50 EC (0,9 l) (0,45 l) (0,7 l) Helm-Flurox 200 EC (0,7 l) Insektycyd (nazwa, dawka/ha) Titan 100 EW (0,1 l) - - tylko na poziomie a 2 Fungicyd - pierwszy zabieg (nazwa, dawka/ha) Tilt Turbo 575 EC (1 l) Bumper Super 490 EC (1 l) Topsin M 500 SC (1,4 l) Fungicyd - drugi zabieg (nazwa, dawka/ha) Elatus Era (1 l) Sokól 460 EC (0,6 l) Reveller 280 SC (1 l) Regulator wzrostu (nazwa, dawka/ha) Moddus 250 EC (0,6 l) Moddus 250 EC (0,6 l) Moddus 250 EC (0,6 l) Tabela 3. Jęczmień ozimy. Wyniki ogólne doświadczeń. Rok zbioru: Wyszczególnienie Wrócikowo Rychliki Krzyżewo a 1 a 2 a 1 a 2 a 1 a 2 1. Stan roślin przed zimą (skala 9 ) ,5 8,5 2. Stan roślin po zimie (skala 9 ) 8,9 9 8,2 8,0 7,6 7,8 3. Martwe rośliny (%) Termin kłoszenia (data) Termin dojrzałości woskowej (data) Wysokość roślin (cm) Wyleganie roślin w fazie dojrzałości mlecznej (skala 9 ) Wyleganie roślin przed zbiorem (skala 9 ) , Porażenie przez choroby (skala 9 ): -mączniak prawdziwy 9 9 7,4 8, rdza jęczmienia 8,6 9 8,4 9 6,7 7,7 -plamistość siatkowa 9 9 8,9 9 7,4 8 -czarna plamistość liści 8,1 9 7,3 8,7 7,4 8 -rynchosporioza 8,6 9 8,7 9 7,4 7,7 10. Masa 1000 ziaren (przy wilgotności 14%) (g) 56,5 59,4 56,3 58,7 52,4 54,1 11. Wilgotność ziarna podczas zbioru (%) 14,1 15,6 13,3 13,6 14,3 14,5 12. Plon ziarna (przy wilgotności 14%) (dt/ha) 75,4 88,6 84,0 90,8 72,4 85,7 Wyniki średnie ze wszystkich badanych odmian a 1 - przeciętny poziom agrotechniki; a 2 - wysoki poziom agrotechniki Skala oznacza stan najkorzystniejszy, 1 - oznacza stan najmniej korzystny

4 Liczba lat badań Zimotrwałość Tabela 4. Jęczmień ozimy. Plon ziarna odmian w miejscowościach (% wzorca). Rok zbioru: przy wilgotności ziarna 14% Poziom a 1 Poziom a 2 Wrócikowo Rychliki Krzyżewo Wrócikowo Rychliki Krzyżewo Wzorzec (dt/ha) 77,9 83,6 75,8 90,3 85,8 88,9 1. Titus w Zenek KWS Kosmos w Quadriga Arenia Kaylin Jakubus w Zita w - odmiany wchodzące w skład wzorca w roku Tabela 5. Jęczmień ozimy. Plon ziarna odmian (% wzorca). Lata zbioru:, 2017, 2016 przy wilgotności ziarna 14% a 1 a Wzorzec (dt/ha) 79,1 97,3 55,6 79,1 67,4 88,3 114,7 58,2 101,5 87,1 1. Titus w Zenek 3 5, KWS Kosmos w Quadriga Arenia Kaylin Jakubus w Zita Liczba doświadczeń w - odmiany wchodzące w skład wzorca w roku 2016

5 Tabela 6. Jęczmień ozimy. Porażenie odmian przez ważniejsze choroby na przeciętnym poziomie agrotechniki - a 1 (odchylenia od wzorca). Lata zbioru:, Liczba lat badań Mączniak Rdza jęczmienia Plamistość siatkowa Czarna plamistość liści Rynchosporioza Wzorzec (skala 9º) 8,3 7,4 7,8 7,4 8,2 7,7 7,8 6,7 8,3 8,3 1. Titus w 3 0,7 0,4 0,6 0,9 0,1 0,5 0,2 0,4 0,1-0,2 2. Zenek 3 0,7 0,5 0,7 1,0-0,2-0,2-1,2-1,0-0,6-0,1 3. KWS Kosmos w 3-1,3-0,4-0,8-0,8-0,2-0,2-0,5-0,3 0,2 0,3 4. Quadriga 3 0,7 0,3 0,1-0,2 0,1 0,2-0,7-0,1 0,4 0,2 5. Arenia 2 0,7 - -0,4-0,9 0,3 0,3 0,2 - -0,1-6. Kaylin 2 0,7-0,7 0,7 0,1 0,5 0,3-0,4-7. Jakubus w 1 0,7-0,2-0,1-0,3 - -0,3-8. Zita 1 0,7-0,7-0,3 - -0,3 - -0,3 - Liczba doświadczeń Wyniki pochodzą jedynie z doświadczeń, w których wystąpiło dane zjawisko; wyższa wartość oznacza ocenę korzystniejszą w - odmiany wchodzące w skład wzorca

6 nie wystąpiło nie wystąpiło nie wystąpiło nie wystąpiło Tabela 7. Jęczmień ozimy. Ważniejsze właściwości rolniczo-użytkowe odmian (odchylenia od wzorca). Lata zbioru:, Liczba lat badań w fazie doj. mlecznej Wyleganie (skala 9º) przed zbiorem Wysokość roślin (cm) Masa 1000 ziaren (g) Poziom agrotechniki a 1 Wzorzec (skala 9º) 9 9 8,5 8, ,0 54,3 1. Titus w 3 0,0 0, ,0 2,2 2. Zenek 3 0,5 0, ,0-3,9 3. KWS Kosmos w 3-0,5-0, ,1-2,1 4. Quadriga 3 0,0 0, ,2 0,4 5. Arenia 2 0, ,9-6. Kaylin 2 0, ,9-7. Jakubus w 1 0, ,1-8. Zita 1 0, ,0 - Liczba doświadczeń Poziom agrotechniki a 2 Wzorzec (skala 9º) , ,3 56,1 1. Titus w 3 0,0 0, ,9 1,6 2. Zenek 3 0,0 0, ,2-4,6 3. KWS Kosmos w 3 0,0 0, ,1-1,9 4. Quadriga 3 0,0-0, ,2 1,3 5. Arenia 2 0, ,5-6. Kaylin 2 0, ,8-7. Jakubus w 1 0, ,2-8. Zita 1 0, ,1 - Liczba doświadczeń w - odmiany wchodzące w skład wzorca

7 Charakterystyka odmian jęczmienia ozimego wpisanych do Krajowego rejestru w sezonie wegetacyjnym 2017/ na podstawie Listy Opisowej Odmian COBORU (odmiany badane w doświadczeniach regionalnych) JAKUBUS wielorzędowa, typu pastewnego. Plenność bardzo dobra. Przyrost plonu przy uprawie na wysokim poziomie agrotechniki przeciętny. Zimotrwałość średnia (na tle gatunku). Odporność na mączniaka prawdziwego, plamistośc siatkową, rdzę jęczmienia, rynchosporiozę i ciemnobrunatną plamistość- średnia. Rośliny średniej wysokości, o dość dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania przeciętny. Masa 1000 ziaren średnia, wyrównanie ziarna dość dobre, gęstość ziarna w stanie zsypnym i zawartość białka w ziarnie średnie. Tolerancja na zakwaszenie gleby dość duża. ZITA dwurzędowa, typu pastewnego. Plenność powyżej innych odmian dwurzędowych pastewnych. Przyrost plonu przy uprawie na wysokim poziomie agrotechniki przeciętny. Zimotrwałość średnia (na tle gatunku). Odporność na mączniaka prawdziwego i rynchosporiozę- dość duża, na plamistośc siatkową, rdzę jęczmienia i ciemnobrunatną plamistość- średnia. Rośliny dość niskie, o dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia dość wczesny, dojrzewania przeciętny. Masa 1000 ziaren bardzo duża, wyrównanie ziarna dość dobre, gęstość ziarna w stanie zsypnym średnia. Zawartość białka w ziarnie dość duża. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna.