Jęczmień ozimy Adam Mazur - SDOO Przecław

Transkrypt

1 Jęczmień ozimy Adam Mazur - SDOO Przecław Uwagi ogólne Zaletą uprawy jęczmienia ozimego jest dobre plonowanie, wcześniejszy zbiór oraz jest dobrym przedplonem dla rzepaku ozimego. Jednak słaba mrozoodporność ogranicza udział tego gatunku w strukturze zasiewu zbóż i ciągle brakuje postępu w tym zakresie. Aktualnie zarejestrowanych jest 33 odmiany przeważają odmiany hodowli zagranicznych (88%), tylko cztery odmiany są rodzime. W 2018 r dołączono do krajowego rejestru 4 nowe odmiany - Impala, Mirabelle, SU Jule i Yukon. W badaniach w województwie podkarpackim w ostatnim roku uczestniczyło16 odmian, tylko jedna z polskiej hodowli. Doświadczenia przeprowadzono w SDOO Przecław oraz PODR Boguchwała zgodnie z metodyką Centralnego Ośrodka Badania Odmian w dwóch powtórzeniach oraz na dwóch poziomach agrotechnicznych. Wyniki doświadczeń W ostatnim trzyleciu wystąpiły korzystne warunki do uprawy tego gatunku zarówno w SDOO Przecław jak i PODR w Boguchwale. W 2018 roku średni plon odmian w Przecławiu wynosił 99,5 dt z ha na przeciętnym poziomie agrotechniki a 1 i 116,9 dt z ha na wysokim poziomie agrotechniki a 2. Odmianami najwyżej plonującymi były: Titus, Souleyka, KWS Kosmos oraz badane pierwszy rok - KWS Astaire, Jakubus i KWS Higgins. Natomiast na poziomie a 2 najwyżej plonowały odmiany badane pierwszy rok - KWS Astaire i KWS Higgins. Średnie plonowanie odmian w Boguchwale wynosiło odpowiednio dla poziomów agrotechnicznych a 1 i a 2 65,4 dt z ha i 96,7 dt z ha. Niższe średnie plonowanie odmian na poziomie a 1 spowodowane były dość dużym wyleganiem przed zbiorem. Dobrze plonowały odmiany Zenek, KWS Kosmos, KWS Meridian, Antonella oraz Jakubus badana pierwszy rok. Na wysokim poziomie a 2 najwyższe plony osiągnęły odmiany: Jakubus, Nele, Titus i KWS Merdian. W ostatnim trzyleciu badań w województwie wysoko plonowały na poziomie a 1 odmiany: KWS Kosmos, Quadriga, SU Elma. Również powyżej średniej plonowały odmiany Zenek i Souleyka. Podobnie dobre wyniki wykazały wymienione odmiany na poziomie a 2. Ważnym czynnikiem wpływającym na plonowanie zbóż jest odporność odmian na choroby. W ostatnich latach zaobserwowano bardzo małe porażenie pleśnią śniegową, co spowodowane jest niewielką pokrywą śniegu okresowo krótko zalegającą. W analizowanym okresie na poziomie technologicznym a 1 nie stwierdzono znacznego porażenia chorobami występującymi w tym gatunku. Odmianami najbardziej odpornymi na poszczególne choroby były:- rdzę jęczmienia - SU Elma, Souleyka, Antonella, - maczniaka liści - Antonella, Titus, SU Elma. - ciemnobrunatną plamistość Scarpia, Antonella, Souleyka, - plamistość siatkowa - niewielkie porażenie na odmianach Souleyka, Antonella, SU Elma, KWS Kosmos, Qadriga. rynchosporiozę - Arenia, Antonella, Souleyka. Wyleganie roślin jęczmienia ozimego w ostatnim roku wystąpiło w nieznacznym nasileniu na obydwu poziomach agrotechnicznych w Przecławiu, natomiast w Boguchwale w większym stopniu na a 1 zarówno w fazie dojrzałości mlecznej jak i przed zbiorem. Po trzech latach obserwacji najmniejszą skłonność do wylegania wykazały odmiany: Kaylin, Titus, KWS Kosmos i Henriette. Dość wysoką masę tysiąca nasion po zbiorze uzyskały odmiany: Titus, Henriette i Souleyka. Szczegółowe zestawienie wyników przedstawiono w tabelach 1-9. /

2 Kod kraju pochodzenia Tabela 1 Jęczmień ozimy. Odmiany badane. Rok zbioru: 2018 Rok wpisania do Odmiana Krajowego Rejestru Odmian w Polsce Rok włączenia do LOZ Adres jednostki zachowującej odmianę, a w przypadku odmiany zagranicznej - pełnomocnika w Polsce 1 Scarpia 2007 DE Saaten Union Polska sp. z o. o., Wągrowiec, ul. Straszewska 70 2 Souleyka DE Saaten Union Polska sp. z o.o., Wągrowiec, ul. Straszewska 70 3 Antonella DE Saaten Union Polska sp. z o.o., Wągrowiec, ul. Straszewska 70 4 Henriette 2011 FR Saaten- Union Polska sp. z o.o., Wągrowiec, ul. Straszewska 70 5 KWS Meridian DE KWS Lochow-Petkus Polska sp. z o.o., Prusy, Kondratowice, ul. Słowiańska 5 6 Titus 2012 DE Saaten Union Polska sp. z o. o., Wągrowiec, ul. Straszewska 70 7 Zenek DANKO Hodowla Roślin HPB sp. z o.o., Kościan, Choryń 27 8 SU Elma DE Saaten Union Polska sp. z o.o., Wągrowiec, ul. Straszewska 70 9 KWS Kosmos DE KWS Lochow-Petkus Polska sp. z o.o., Prusy, Kondratowice, ul. Słowiańska 5 10 Quadriga DE DANKO Hodowla Roślin HPB sp. z o.o., Kościan, Choryń Arenia 2016 DE Saaten Union Polska sp. z o. o., Wągrowiec, ul. Straszewska Kaylin 2016 DE IGP Polska sp. z o.o sp. k, Polska, ul. Wyspiańskiego Nele 2016 DE Saaten Union Polska sp. z o. o., Wągrowiec, ul. Straszewska KWS Astaire 2017 DE KWS Lochow-Petkus Polska sp. z o.o., Prusy, Kondratowice, ul. Słowiańska 5 15 KWS Higgins 2017 DE KWS Lochow-Petkus Polska sp. z o.o., Prusy, Kondratowice, ul. Słowiańska 5 16 Jakubus 2017 DE Saaten Union Polska sp. z o. o., Wągrowiec, ul. Straszewska 70

3 Tabela 2 Jęczmień ozimy. Warunki polowe doświadczeń. Rok zbioru: 2018 Miejscowość SDOO Przecław PODR Boguchwała Powiat Mielec Rzeszów Kompleks rolniczej przydatności gleby 2 1 Klasa bonitacyjna gleby IIIa II ph gleby w KCl 6,0 5,4 Przedplon Rzepak oz Rzepak oz Data siewu (dzień, m-c, rok) Obsada nasion (szt/m 2 ) Data zbioru (dzień, m-c, rok) Nawożenie mineralne N na poziomie a 1 (kg/ha) N na poziomie a 2 (kg/ha) P 2 O 5 (kg/ha) K 2 O (kg/ha) Nawożenie dolistne preparatami wieloskładnikowymi na poziomie a 2 (l/ha) Plonvit Z - 1,0 l Plonvit Z - 1,0 l Basfoliar Adob Mn +Adop CU- 1,0+2,0+1,0 Basfoliar 36 Extra +Basfoliar Adop Zn- 3,0+3,0+1,0 l/ha Środki ochrony roślin Zaprawa nasienna (nazwa) Dominic 060 FS Dominic 060 FS Herbicyd (nazwa,dawka/ha) Komplet 560 EC - 0,5 l Gold 450 EC - 1,25 l Expert Met 56 WG - 0,35 kg Insektycyd (nazwa,dawka/ha) Fury 100 EW - 0,1 l Karate Zeon 050 CS - 0,1 l (tylko na poziomie a 2 ) Fungicyd - pierwszy zabieg (nazwa,dawka/ha) Soligor 425 EC - 1,0 l Tilt Turbo 460 EC -1,0 Fungicyd - drugi zabieg (nazwa,dawka/ha) Manera 420 EC - 0,5 l Artea 330 EC - 0,5 l Regulator wzrostu (nazwa,dawka/ha) Moddus 250 EC - 0,6 l Moddus 250 EC - 0,6 l Cerone 480 SL - 0,5 l Cerone 480SL - 0,5 l

4 Tabela 3 Jęczmień ozimy. Wyniki ogólne doświadczeń. Rok zbioru: 2018 Cecha Przecław Boguchwała a 1 a 2 a 1 a 2 1 Stan roślin przed zimą (skala 9 o ) 7,6 7,6 9,0 9,0 2 Stan roślin po zimie (skala 9 o ) 8,9 8,9 9,0 9,0 3 Martwe rośliny (%) 0,4 0,0 4 Termin kłoszenia (dzień, m-c) Termin dojrzałości pełnej (dzień, m-c) , Wysokość roślin (cm) Wyleganie roślin w fazie dojrzałości mlecznej (skala 9 o ) 9,0 9,0 7,3 9,0 8 Wyleganie roślin przed zbiorem (skala 9 o ) 7,9 9,6 5,5 8,4 9 Porażenie przez choroby : mączniak (skala 9 o ) 8,8 7, rynchosorioza (skala 9 o ) 8,8 8, choroby podstawy - kompleks (skala 9 o ) 9,0 9, rdza źdźbłowa (skala 9 o ) 8,0 9, rdza jęczmienia (skala 9 o ) 7,9 7, plamistość siatkowa (skala 9 o ) 7,6 7, ciemnobrunatna plamistość (skala 9 o ) 7,5 8, pleśń śniegowa 9,0 9,0 17 Masa 1000 ziaren (g) 52,0 55,4 46,7 46,7 18 Wilgotność ziarna podczas zbioru (%) 11,6 11,6 12,0 12,1 19 Plon ziarna (dt z ha) 99,5 116,9 65,4 96,7 Wyniki średnie z wszystkich badanych odmian a 1 - przeciętny poziom agrotechniki; a 2 - wysoki poziom agrotechniki Skala 9 o : 9 - oznacza stan najkorzystniejszy, 1 - oznacza stan najmniej korzystny

5 Tabela 4 Jęczmień ozimy. Plon ziarna odmian w miejscowościach (% wzorca). Rok zbioru: 2018 Odmiana Poziom a 1 Poziom a 2 Przecław Boguchwała Przecław Boguchwała Wzorzec, dt z ha 99,5 65,4 116,9 96,7 1 Scarpia Souleyka Antonella Henrirtte KWS Meridian Titus Zenek SU Elma KWS Kosmos Quadriga Arenia Kaylin Nele KWS Astaire KWS Higgins Jakubus Wzorzec wszystkie odmiany badane

6 Tabela 5 Jęczmień ozimy. Plon ziarna odmian (% wzorca). Lata zbioru: 2018, 2017, 2016 Mrozo- Poziom a 1 Poziom a 2 Odmiana odporność skala Wzorzec, dt z ha 82,5 79,3 90,4 80,9 84,1 106,8 90,6 115,3 98,7 104,2 1 Scarpia Souleyka 4, Antonella Henriette KWS Meridian Titus Zenek 5, SU Elma KWS Kosmos Quadriga Arenia Kaylin Nele 4, KWS Astaire 4, KWS Higgins 4, Jakubus Liczba doświadczeń Wzorzec: wszystkie badane odmiany

7 Tabela 6 Jęczmień ozimy. Porażenie odmian przez ważniejsze choroby na przeciętnym poziomie agrotechniki - a 1 (odchylenia od wzorca). Lata zbioru: 2018, 2017, 2016 Odmiana Liczba lat badań Rdza jęczmienia Ciemnobrunatna plamistość Rynchosporioza Plamistość siatkowa Wzorzec, (skala 9 o ) 7,7 7,5 7,5 6,9 8,1 7,8 7,6 7,6 1 Scarpia 3 0,6-0,1 0,0 0,2-0,1-0,8-0,3-0,5 2 Souleyka 3 0,1 0,3 0,0 0,2-0,1 0,5-0,1 0,5 3 Antonella 3-0,2 0,3-0,5 0,1 0,9 0,7 0,4 0,5 4 Henriette 3-0,4-0,1 0,0-0,6-0,1 0,2-0,1-0,1 5 KWS Meridian 3 0,1-0,1 0,0-0,3-0,1-0,2-0,6-0,6 6 Titus 3 0,3 0,1 0,5-0,1-0,1-0,3-0,3 0,0 7 Zenek 3 0,8 0,1 0,5-0,6-1,1-0,5-1,3-0,7 8 SU Elma 3 0,6 0,4-0,5-0,4 0,9 0,2 0,2 0,5 9 KWS Kosmos 3-0,4-0,1 0,0-0,4-0,1 0,0 0,4 0,4 10 Quadriga 3-0,2-0,1-0,5-0,9-0,1 0,0-0,1 0,4 11 Arenia 2 0,1 0,0 0,5-0,3 0,9 0,7 0,4 0,2 12 Kaylin 2-0,2-0,1 0,5-0,1-0,1 0,0 0,4 0,2 13 Nele 2 0,3 0,2-0,5 0,1-0,1 0,0 0,4 0,2 14 KWS Astaire 1-0,7 0,0-1,1-0,1 15 KWS Higgins 1-0,4-0,5-0,1-0,1 16 Jakubus 1-0,2 0,5-0,1-0,1 Liczba doświadczeń Wyniki pochodzą tylko z tych doświadczeń w których dana choroba wystąpiła; wyższa wartość oznacza ocenę korzystniejszą. Wzorzec: wszystkie badane odmiany. Liczba doświadczeń dla okresu odnosi się do odmian badanych trzy lata, dla badanych dwa lata i rok jest odpowiednio mniejsza.

8 Tabela 7 Jęczmień ozimy. Porażenie odmian przez ważniejsze choroby oraz procent martwych roślin na przeciętnym poziomie agrotechniki - a 1 (odchylenia od wzorca). Lata zbioru: 2018, 2017, 2016 Lp Odmiana Liczba lat badań Pleśń śniegowa Mączniak prawdziwy % roślin martwych Wzorzec, (skala 9 o ) 9,0 9,0 7,7 7,4 0,4 0,1 1 Scarpia 3 0,0 0,0-0,7-0,6 0,6 0,2 2 Souleyka 3 0,0 0,0-0,7-0,6-0,4-0,1 3 Antonella 3 0,0 0,0 0,3 0,6-0,4-0,1 4 Henriette 3 0,0 0,0-0,7-0,4 0,6 0,2 5 KWS Meridian 3 0,0 0,0-0,7-0,2-0,4-0,1 6 Titus 3 0,0 0,0 0,3 0,4 0,1 0,0 7 Zenek 3 0,0 0,0 0,3-0,1-0,4-0,1 8 SU Elma 3 0,0 0,0 0,3 0,4 1,1 0,4 9 KWS Kosmos 3 0,0 0,0 0,3 0,3 0,1 0,0 10 Quadriga 3 0,0 0,0 0,3 0,3-0,4-0,1 11 Arenia 2 0,0 0,0 0,3-0,7 0,1 0,0 12 Kaylin 2 0,0 0,0 0,3 0,2-0,4-0,2 13 Nele 2 0,0 0,0 0,3 0,2-0,4-0,2 14 KWS Astaire 1 0,0 0,3 0,1 15 KWS Higgins 1 0,0-0,7-0,4 16 Jakubus 1 0,0 0,3 0,6 Liczba doświadczeń Wyniki pochodzą tylko z tych doświadczeń w których dana choroba wystąpiła; wyższa wartość oznacza ocenę korzystniejszą Wzorzec: wszystkie badane odmiany, Liczba doświadczeń dla okresu odnosi się do odmian badanych trzy lata, dla badanych dwa lata i rok jest odpowiednio mniejsza.

9 Tabela 8 Jęczmień ozimy. Ważniejsze właściwości rolniczo-użytkowe odmian (odchylenia od wzorca). Lata zbioru: 2018, Odmiana Liczba lat badań Wyleganie w fazie (skala 9 o ) dojrzałości mlecznej przed zbiorem Wysokość roślin (cm) Masa 1000 ziaren (g) Poziom agrotechniki a 1 Wzorzec 7,3 8,1 6,7 6, ,3 47,6 1 Scarpia 3 0,2 0,0-0,9-0, ,2-0,3 2 Souleyka 3-0,3-0,1-0,7-0, ,2 1,5 3 Antonella 3-0,3 0,1-0,7-1, ,3-2,1 4 Henriette 3 0,7 0,4 0,1 0, ,1 1,9 5 KWS Meridian 3-0,3-0,2 0,1-0, ,0-0,6 6 Titus 3-1,3-0,3 0,3 0, ,3 2,1 7 Zenek 3-0,3-0,3 0,6 0, ,3-2,2 8 SU Elma 3 1,2 0,6 0,8 0, ,1-0,3 9 KWS Kosmos 3 0,7 0,4 0,1 0, ,4-1,7 10 Quadriga 3-0,3-0,5 1,1 0, ,8 1,1 11 Arenia 2 0,7 0,5-1,7-0, ,8 -,09 12 Kaylin 2 0,2 0,0 1,1 1, ,0 1,3 13 Nele 2-0,8-0,5-0,4-0, ,6 1,4 14 KWS Astaire 1 0,7 0,1 1 0,0 15 KWS Higgins 1-1,3-0,4-2 0,5 16 Jakubus 1 0,2 0,8-2 -0,9 Liczba doświadczeń Wyleganie: wyniki pochodzą tylko z tych doświadczeń w których miało ono miejsce; wyższa wartość oznacza ocenę korzystniejszą Wzorzec: wszystkie badane odmiany, Liczba doświadczeń dla okresu odnosi się do odmian badanych trzy lata, dla badanych dwa lata i rok jest odpowiednio mniejsza

10 Tabela 9 Jęczmień ozimy. Ważniejsze właściwości rolniczo-użytkowe odmian (odchylenia od wzorca). Lata zbioru 2018, Odmiana Liczba lat badań Wyleganie (skala 9 o ) w fazie przed zbiorem dojrzałości mlecznej Wysokość roślin (cm) Masa 1000 ziaren (g) Poziom agrotechniki a 2 Wzorzec 9,0 8,6 8,5 8, ,0 49,6 1 Scarpia 3 0,0 0,0-0,5-0, ,2-0,3 2 Souleyka 3 0,0 0,1-0,7-0, ,2 1,5 3 Antonella 3 0,0 0,2-0,5-0, ,3-2,1 4 Henriette 3 0,0-0,1 0,5 0, ,1 1,9 5 KWS Meridian 3 0,0-0,2 0,3-0, ,0-0,6 6 Titus 3 0,0 0,3 0,3 0, ,3 2,1 7 Zenek 3 0,0 0,0 0,3 0, ,3-2,2 8 SU Elma 3 0,0-0,1 0,5 0, ,1-0,3 9 KWS Kosmos 3 0,0 0,2 0,3 0, ,4-1,7 10 Quadriga 3 0,0 0,0 0,0 0, ,8 1,1 11 Arenia 2 0,0-0,2-0,2 0, ,8-0,9 12 Kaylin 2 0,0-0,2-0,2-0, ,0 1,3 13 Nele 2 0,0-0,4 0,3-0, ,6 1,4 14 KWS Astaire 1 0,0-0,3 1 0,0 15 KWS Higgins 1 0,0 0,0-1 0,5 16 Jakubus 1 0,0 0,3-4 -0,9 Liczba doświadczeń Wyleganie: wyniki pochodzą tylko z tych doświadczeń w których miało ono miejsce; wyższa wartość oznacza ocenę korzystniejszą. Wzorzec: wszystkie badane odmiany Liczba doświadczeń dla okresu odnosi się do odmian badanych trzy lata, dla badanych dwa lata i rok jest odpowiednio mniejsza

11 Charakterystyka odmian jęczmienia ozimego wpisanych do krajowego rejestru w 2018 r. wg COBOBU - LOO 2018 IMPALA - Odmiana wielorzędowa, typu pastewnego. Plenność dobra do bardzo dobrej. Przyrost plonu przy uprawie na wysokim poziomie agrotechniki powyżej przeciętnej. Zimotrwałość na tle gatunku dość duża (6 o ). Odporność na rdzę jęczmienia - dość duża, na mączniaka prawdziwego. plamistość siatkową, ciemnobrunatną plamistość i rynchosporiozę - średnia. Rośliny dość wysokie o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren mała, wyrównanie ziarna, gęstość ziarna w stanie zsypnym i zawartość białka w ziarnie - średnie. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna. Zachowujący odmianę: DSV Polska, sp. z o.o., ul. Straszewska 70, Wągrowiec MIRABELLE - Odmiana wielorzędowa, typu pastewnego. Plenność dobra do bardzo dobrej. Przyrost plonu przy uprawie na wysokim poziomie agrotechniki przeciętny. Zimotrwałość na tle gatunku średnia (5 o ). Odporność na ciemnobrunatną plamistość dość duża, na mączniaka prawdziwego, rdzę jęczmienia, plamistość siatkową i rynchosporiozę - średnia. Rośliny dość wysokie o dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren dość duża, wyrównanie ziarna dość dobre, gęstość ziarna w stanie oraz zawartość białka w ziarnie - średnie. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna. Zachowujący odmianę: Saaten-Union Polska sp. z o.o., ul. Straszewska 70, Wągrowiec SU JULE - Odmiana wielorzędowa, typu pastewnego. Plenność dobra do bardzo dobrej. Przyrost plonu przy uprawie na wysokim poziomie agrotechniki przeciętny. Zimotrwałość na tle gatunku średnia (5 o ). Odporność na plamistość siatkową i ciemnobrunatną plamistość - dość duża, na mączniaka prawdziwego, rdzę jęczmienia i rynchosporiozę - średnia. Rośliny dość wysokie o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia dość wczesny, dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren duża, wyrównanie ziarna dość dobre, gęstość ziarna w stanie zsypnym oraz zawartość białka w ziarnie - średnie. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna. Zachowujący odmianę: Saaten-Union Polska sp. z o.o., ul. Straszewska 70, Wągrowiec YUKON - Odmiana wielorzędowa, typu pastewnego. Plenność bardzo dobra. Przyrost plonu przy uprawie na wysokim poziomie agrotechniki przeciętny. Zimotrwałość na tle gatunku dość duża (5,5 o ). Odporność na mączniaka prawdziwego - dość duża, na plamistość siatkową, rdzę jęczmienia, rynchosporiozę i ciemnobrunatną plamistość - średnia. Rośliny średniej wysokości, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren mała, wyrównanie ziarna, gęstość ziarna w stanie zsypnym średnia i zawartość białka w ziarnie średnie. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna. Zachowujący odmianę: IGP Polska sp. z o.o. sp.k, ul. Wyspiańskiego43, Poznań