Matematyka dyskretna
|
|
- Magdalena Świątek
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Matematyka dyskretna Wykład 10: Algorytmy teorii liczb Gniewomir Sarbicki
2 Literatura A. Chrzęszczyk Algorytmy teorii liczb i kryptografii w przykładach Wydawnictwo BTC 2010 N. Koblitz Wykład z teorii liczb i kryptografii WNT Warszawa 2006 N. Koblitz Algebraiczne aspekty kryptografii WNT Warszawa 2000
3 Algorytm kolejnych dzieleń Liczba n jeżeli jest złożona, posiada czynnik rozkładu n. Obliczamy n mod m dla wszystkich m {2,..., [ n]}. Jeżeli otrzymujemy 0, to liczba m jest dzielnikiem liczby n. Kontynuujemy poszukiwania dzielników dla n m. Algorytm nadaje się do poszukiwania małych dzielników pierwszych. Szybkość algorytmu można zwiększyć biorąc za m tylko liczby pierwsze (tablicując je, lub tworząc ich tablicę jak w sicie Eratostenesa).
4 Algorytm Fermata Jeżeli liczba nieparzysta n jest iloczynem dwóch liczb p i q, p q, to n = pq = (x + y)(x y) = x 2 y 2 dla x = p+q 2, y = p q 2. Ponieważ p i q są nieparzyste, to x, y Z. Przyjmujemy x = n (całkowite przybliżenie górne) i rozważamy ciąg potencjalnych y 2 : ( ) n x 2 n, (x + 1) 2 n, (x + 2) 2 n,..., n 2 Jeżeli w ciągu tym wystąpi kwadrat liczby naturalnej zanim osiągniemy ostatni wyraz, to mamy znalezioną parę dzielników. W przeciwym wypadku n jest liczbą pierwszą. Dla każdego dzielnika z tej pary powtarzamy procedurę.
5 Metoda p 1 Pollarda tw. Fermata: p P p a = a p 1 = 1 (mod p). Zatem p a p 1 1, więc również p a k 1, gdzie k - dowolna wielokrotność p 1. Liczymy NWD(a k 1, n) - jeżeli k jest iloczynem wielu liczb pierwszych, duża szansa że ma wspólny dzielnik z n! Za a wybiera się 2, natomiast k powinno być wielokrotnością nieznanej liczby, czyli iloczynem możliwie dużej ilości czynników pierwszych (ich potęg). Wybieramy ograniczenie B Za k bierze się NWW (1, 2,..., B) lub B! lub iloczyn potęg liczb pierwszych mniejszych od B, tak że każda potęga nie przekracza B.
6 Metoda szybkiego potęgowania Ile mnożeń trzeba wykonać, żeby obliczyć wartość liczby 7 223? 223 = b Obliczamy wartości: 7, 7 2, 7 4, (siedem razy wykonujemy podnoszenie do kwadratu) i zapamiętujemy je. Następnie mnożymy te z nich, które wchodzą w rozwinięcie binarne wykładnika: (tutaj 6 mnożeń) = Maksymalnie dla n-bitowego wykładnika wykonamy (n 1) 2 mnożeń. Naiwnie mnożąc byłoby to 2 n 2.
7 Metoda ρ Pollarda Jeżeli liczba n ma dzielnik pierwszy d, to Z n rozpadnie się na n/d klas abstrakcji kongruencji różnienia się o wielokrotność d. Losując odpowiednio dużo liczb x k, dwie z nich znajdą się w tej samej klasie abstrakcji, więc NWD tej różnicy i liczby n będzie równy wielokrotności d. Ciąg x 1,... x k znajdujemy wybierając dowolnie pierwszy element, a kolejny znajdujemy z poprzedniego działając funkcją wielomianową: x i+1 = f (x i ). Wystarczy wielomian stopnia 2. Szukamy NWD(x i x j, n) dla tego ciągu. Wszystkie możliwe wartości uzyskamy rozważając NWD(x 2j x j, n).
8 Metoda ρ Pollarda Przykład: n = 221(= 15 17), x 0 = 3, x k+1 = x 2 k + 1 Skąd nazwa metoda ρ? x k NWD(x 2k x k, 221)
9 Metoda sita kwadratowego i metoda ECM Wybieramy ograniczenie B i generujemy zbiór liczb pierwszych P B nie większych od B. Szukamy par liczb x = y mod n, o czynnikach pierwszych w zbiorze P B. Generujemy takich par więcej niż #P B. Mnożąc stronami odpowiednie wiersze układu równań, dostaniemy równość a 2 = b 2 mod n (a b)(a + b) = kn. Sprawdzamy, czy liczby po lewej stronami są dzielnikami n. General number field sieve oraz Special number field sieve są ulepszeniami tej metody. Usprawniony jest sposób generowania par x, y. Są to najszybsze algorytmy faktoryzacji.
10 Złożoność czasowa algorytmów faktoryzacji algorytm rok największy sukces złożoność czasowa kolejnych dzieleń staroż L n (1, 1 2 ) = n Fermata L n (1, 1 3 ) = 3 n p cyfrowy czynnik O(B logb log 2 n) QS cyfrowa liczba L n ( 1 2, 1) ECM cyfrowy czynnik L p ( 1 2, 2) SNFS cyfrowa liczba L n ( 1 3, ) GNFS cyfrowa liczba L n ( 1 3, ) gdzie n jest rozmiarem liczby na wejściu algorytmu. Oznaczenie L n (a, b) oznacza złożoność e cn(log n)a (log log n) 1 a, lim c n = b n Złożoność czasowa tych wszystkich algorytmów w funkcji rozmiaru danych wejściowych (w bitach) jest wykładnicza.
11 Test Leibnitza Z twierdzenia Fermata, wiemy że jeżeli dla liczby pierwszej p, p a, to a p 1 = 1 (mod p). Chcemy sprawdzić, czy dana liczba nieparzysta n jest liczbą pierwszą. Jeżeli dla pewnej liczby b {2,..., n 1} b n 1 1 (mod n), to liczba n jest liczbą złożoną, a liczbę b nazywamy świadkiem złożoności liczby n. jeżeli b {2,..., n 1} b n 1 = 1, to liczba n jest liczbą pierwszą. Liczby pseudopierwsze Liczba złożona, nie wykrywana przez świadka b, nazywana jest liczbą pseudopierwszą względem podstawy b.
12 Test Millera-Rabina Liczba n 1 jest liczbą parzystą, zatem można ją zapisać jako 2 k q. Z twierdzenia Fermata wiemy, że b 2kq = 1 (mod n). Niech j k będzie najmniejszym wykładnikiem, dla którego b 2j q = 1 (mod n). Jeżeli j > 0 to ( ) ( ) b 2j 1q 1 b 2j 1q + 1 = 0 ( mod n) liczba b 2j 1q nie może być równa 1 (mod n) (na mocy wyboru j), zatem b 2j 1q = 1 ( mod n) jeżeli natomiast j = 0, to b q = 1 (mod n). Zatem w ciągu reszt modulo n wyrazów b q, b 2q, b 22q,..., b 2k q pierwsza reszta jest równa 1, lub jest przynajmniej jedna 1.
13 Test Millera-Rabina Kolejną resztę w ciągu oblicza się podnosząc poprzednią do kwadratu (i dzieląc modulo n). Jeżeli pierwsza reszta jest różna od 1, a następne są wszystkie różne od 1, to liczba na pewno jest złożona. W sytuacji przeciwnej test nie rostrzyga o pierwszości Przykład: Weźmy liczbę 25 i podstawę 7. n 1 = 24 = Szukamy reszt {7 3, 7 6, 7 12, 7 24 } modulo 25: 7 3 = 343 = 7 49 = 1 mimo, że liczba 25 jest liczbą złożoną. Definicja: Liczby złożone, których nie wykrywa test Millera-Rabina przy podstawie b nazywamy silnie pseudopierwszymi przy podstawie b
14 Test Millera-Rabina Twierdzenie Rabina: Liczba nieparzysta n jest silnie pseudopierwsza dla co najwyżej 1/4 podstaw z przedziału {1, n 1}. Twierdzenie to pozwala stwierdzać pierwszość liczby z prawdopodobieństwem dowolnie bliskim 1 (losując odpowiednio dużo postaw) Przykład: Najmniejszą liczbą pseudopierwszą względem podstaw 2, 3, 5 jest liczba Najmniejszą liczbą pseudopierwszą względem podstaw 2, 3, 5, 7 jest liczba
15 Test Lucasa pierwszości Twierdzenie:(test Lucasa pierwszości) Niech n-nieparzysta liczba naturalna, b {2,..., n 1}. Jeżeli dla dowolnej liczby pierwszej p dzielącej n 1 zachodzi b n 1 1 ( mod p) b n 1 p 1 ( mod p), to n jest liczbą pierwszą. Dowód: Z założenia wynika, że rzędem elementu b w grupie Z n jest n 1, więc #Z n = n 1. Test ten ma sens dla liczb dla których znamy rozkład n 1 na czynniki pierwsze, np. dla liczb Fermata 2 2n + 1 Skuteczność testu zależy od wyboru liczby b.
16 Metoda Gaussa znajdowania rzędu elementu Będziemy szukać rzędu elementu a Z p. Wiemy że a φ(p) = 1. Niech liczba φ(p) ma rozkład na czynniki pierwsze q e qen n. Wyznaczamy pierwszy wyraz równy 1 w ciągu a qe qn en, a q 1 q e q en a q2 1 qe qn en,..., a qe 1 1 q e qn en. Niech będzie to a qr 1 1 q e qn en (wyraz n-ty dostajemy podnosząc poprzedzający do potęgi q 1 modulo p). Zminimalizowaliśmy wartość wykładnika przy q 1. W ten sam sposób zmniejszamy w niej teraz wykładnik przy q 2. Ostatecznie dostajemy liczbę q r 1 elementu a. 1 qr qrn n, która jest rzędem n,
17 Metoda Gaussa znajdowania rzędu elementu Ćwiczenie: Sprawdzić, czy 2 jest generatorem Z = Rozważamy ciąg (2 5, 2 10 ): 2 5 = 32 = 1 1. Jedynka pojawi się dla wykładnika 1 przy 2 w rozkładzie φ(11). Podobnie sprawdzamy dla 5: 2 2 = 4 (2 2 ) 5 = 1024 = = 1, zatem jedynka się pojawia też dla wykładnika 1 przy 5 w rozkładzie φ(11). Rząd elementu to najmniejszy wykładnik, dla którego 2 2r 1 5 r 2 = 1 i wynosi on = 10, zatem dwójka jest generatorem w Z 11.
18 Metoda Gaussa znajdowania rzędu elementu Ćwiczenie: Sprawdzić, czy 2 jest generatorem Z 41. φ(41) = 40 = Rozważamy ciąg (2 5, 2 10, 2 20, 2 40 ): 2 5 = = = 1 1. Jedynka pojawi się dla wykładnika 2 przy 2 w rozkładzie φ(41). Podobnie sprawdzamy dla 5: 2 8 = 32 = 9 (2 8 ) 5 = 81 = = 1, zatem jedynka się pojawia też dla wykładnika 1 przy 5 w rozkładzie φ(41). Rząd elementu to najmniejszy wykładnik, dla którego 2 2r 1 5 r 2 = 1 i wynosi on = 20, zatem 2 nie jest generatorem w Z 41.
19 Metody wyznaczania logarytmu dyskretnego Najprostszą metodą jest systematyczne przeszukiwanie. W każdym kroku wykonujemy mnożenie przez podstawę logarytmu (jak robiliśmy to przy wypełnianiu tabelki logarytmu). Trzeba wykonać o jedno mnożenie mniej niż wynosi wartość logarytmu, w najgorszym przypadku φ(n) mnożeń. (znów złożoność wykładnicza w liczbie bitów!)
20 Metoda Shanksa Metodą poprawiającą metodę systematycznego przeszukiwania jest metoda Schanksa. Niech x = log γ (α) (mod n), a m = n. Wtedy x = qm + r oraz (γ m ) q = α(1/γ) r ( mod n) Poszukujemy pary (q, r) dla której obie strony są równe. Najpierw tablicujemy prawą stronę dla wszystkich r Z m, a następnie przeszukujemy wartości lewej strony. W najgorszym przypadku wykonujemy 2 n mnożeń, ale potrzeba zająć pamięć na przechowanie tablicy n elementów.
21 Metoda ρ Pollarda Szukamy rozwiązania równania γ n = α (mod n). Badamy ciąg trójek (e i, f i, x i ). Za zerowy element bierzemy (0, f 0, γ f 0 ), gdzie f 0 wybieramy losowo ze zbioru {0,..., n 2}. Element i + 1 definijemy indukcyjnie: e i+1 f i+1 x i+1 = e i + 1 ( mod n 1) f i x i α ( mod n) 2e i ( mod n 1) 2f i ( mod n 1) x 2 i ( mod n) e i f i + 1 ( mod n 1) x i γ ( mod n) dla x i = 1 ( mod 3) dla x i = 2 ( mod 3) dla x i = 0 ( mod 3)
22 Metoda ρ Pollarda Takie określenie ciągu zapewnia, że i x i = α e i γ f i. Ciąg ten może przyjmować tylko skończoną liczbę wartości, więc od pewnego miejsca jest okresowy (kształt litery ρ). Jeżeli znajdziemy dwie równe wartości, to γ n(e i e j ) = γ f j f i Zatem n(e i e j ) = f j f i, bo logarytm jest funkcją różnowartościową. Pozostaje rozwiązać kongruencję liniową sn = t(mod φ(n)). Da ona możliwe wartości logarytmu, które trzeba będzie systematycznie sprawdzić.
23 Metoda Pohlinga-Hellmana Zakładamy, że φ(n) jest iloczynem potęg liczb pierwszych. Dla każdej liczby pierwszej występującej w rozkładzie definiujemy jej resztę n p = n/p e(p), gdzie e(p) oznacza krotność czynnika rozkładu. Dla każdego czynnika pierwszego rozwiązujemy zagadnienie logarytmu w mniejszej grupie (o rzędzie p): γ x(p) p = α p ( mod n), γ p = γ np, α p = α np a następnie znajdujemy x(p) z chińskiego twierdzenia o resztach. Przykład: Chcąc wyznaczyć log 2 (7) (mod 181), gdzie 180 = rozwiązujemy trzy równania: 162 x(2) = 19, 43 x(3) = 132, 59 x(5) = 1 ( mod 181) Trzeba znać rozkład n 1. Wtedy n 1 = p e(p 1) 1 pn e(pn) mnożeń redukuje się do p p n 1 mnożeń i zastosowania ch.tw. o resztach.
Matematyka dyskretna
Matematyka dyskretna Wykład 10: Algorytmy teorii liczb Gniewomir Sarbicki Literatura A. Chrzęszczyk Algorytmy teorii liczb i kryptografii w przykładach Wydawnictwo BTC 2010 N. Koblitz Wykład z teorii liczb
Bardziej szczegółowoDr inż. Robert Wójcik, p. 313, C-3, tel Katedra Informatyki Technicznej (K-9) Wydział Elektroniki (W-4) Politechnika Wrocławska
Dr inż. Robert Wójcik, p. 313, C-3, tel. 320-27-40 Katedra Informatyki Technicznej (K-9) Wydział Elektroniki (W-4) Politechnika Wrocławska E-mail: Strona internetowa: robert.wojcik@pwr.edu.pl google: Wójcik
Bardziej szczegółowoTwierdzenie Eulera. Kongruencje wykład 6. Twierdzenie Eulera
Kongruencje wykład 6 ... Euler, 1760, Sankt Petersburg Dla każdego a m zachodzi kongruencja a φ(m) 1 (mod m). Przypomnijmy: φ(m) to liczba reszt modulo m względnie pierwszych z m; φ(m) = m(1 1/p 1 )...
Bardziej szczegółowoMatematyka dyskretna
Matematyka dyskretna Wykład 6: Ciała skończone i kongruencje Gniewomir Sarbicki 2 marca 2017 Relacja przystawania Definicja: Mówimy, że liczby a, b Z przystają modulo m (co oznaczamy jako a = b (mod m)),
Bardziej szczegółowoMatematyka dyskretna
Matematyka dyskretna Wykład 6: Ciała skończone i kongruencje Gniewomir Sarbicki 24 lutego 2015 Relacja przystawania Definicja: Mówimy, że liczby a, b Z przystają modulo m (co oznaczamy jako a = b (mod
Bardziej szczegółowoTeoria liczb. Magdalena Lemańska. Magdalena Lemańska,
Teoria liczb Magdalena Lemańska Literatura Matematyka Dyskretna Andrzej Szepietowski http://wazniak.mimuw.edu.pl/ Discrete Mathematics Seymour Lipschutz, Marc Lipson Wstęp Teoria liczb jest dziedziną matematyki,
Bardziej szczegółowoAlgorytmy i struktury danych. Wykład 4
Wykład 4 Różne algorytmy - obliczenia 1. Obliczanie wartości wielomianu 2. Szybkie potęgowanie 3. Algorytm Euklidesa, liczby pierwsze, faktoryzacja liczby naturalnej 2017-11-24 Algorytmy i struktury danych
Bardziej szczegółowoPrzykładowe zadania z teorii liczb
Przykładowe zadania z teorii liczb I. Podzielność liczb całkowitych. Liczba a = 346 przy dzieleniu przez pewną liczbę dodatnią całkowitą b daje iloraz k = 85 i resztę r. Znaleźć dzielnik b oraz resztę
Bardziej szczegółowoWybrane zagadnienia teorii liczb
Wybrane zagadnienia teorii liczb Podzielność liczb NWW, NWD, Algorytm Euklidesa Arytmetyka modularna Potęgowanie modularne Małe twierdzenie Fermata Liczby pierwsze Kryptosystem RSA Podzielność liczb Relacja
Bardziej szczegółowoWykład 4. Określimy teraz pewną ważną klasę pierścieni.
Wykład 4 Określimy teraz pewną ważną klasę pierścieni. Twierdzenie 1 Niech m, n Z. Jeśli n > 0 to istnieje dokładnie jedna para licz q, r, że: m = qn + r, 0 r < n. Liczbę r nazywamy resztą z dzielenia
Bardziej szczegółowoKodowanie i kompresja Streszczenie Studia Licencjackie Wykład 15, Kryptografia: algorytmy asymetryczne (RSA)
Kodowanie i kompresja Streszczenie Studia Licencjackie Wykład 15, 19.06.2005 1 Kryptografia: algorytmy asymetryczne (RSA) Niech E K (x) oznacza szyfrowanie wiadomości x kluczem K (E od encrypt, D K (x)
Bardziej szczegółowoSpis treści. Przedmowa... 9
Spis treści Przedmowa... 9 1. Algorytmy podstawowe... 13 1.1. Uwagi wstępne... 13 1.2. Dzielenie liczb całkowitych... 13 1.3. Algorytm Euklidesa... 20 1.4. Najmniejsza wspólna wielokrotność... 23 1.5.
Bardziej szczegółowoAlgorytmy w teorii liczb
Łukasz Kowalik, ASD 2004: Algorytmy w teorii liczb 1 Algorytmy w teorii liczb Teoria liczb jest działem matemtyki dotyczącym własności liczb naturalnych. Rozważa się zagadnienia związane z liczbami pierwszymi,
Bardziej szczegółowoKodowanie i kompresja Streszczenie Studia Licencjackie Wykład 14, Kryptografia: algorytmy asymetryczne (RSA)
Kodowanie i kompresja Streszczenie Studia Licencjackie Wykład 14, 7.06.2005 1 Kryptografia: algorytmy asymetryczne (RSA) Niech E K (x) oznacza szyfrowanie wiadomości x kluczem K (E od encrypt, D K (x)
Bardziej szczegółowoMatematyka dyskretna
Matematyka dyskretna Wykład 4: Podzielność liczb całkowitych Gniewomir Sarbicki Dzielenie całkowitoliczbowe Twierdzenie: Dla każdej pary liczb całkowitych (a, b) istnieje dokładnie jedna para liczb całkowitych
Bardziej szczegółowoOdwrotne twierdzenie Fermata. Odwrotne twierdzenie Fermata
Przypomnijmy... a p, a p 1 1 (mod p). Zachodzi naturalne pytanie...... czy z faktu a m 1 1 (mod m) wynika, że m = p? Niekoniecznie. Wprawdzie, jeszcze przed 25 wiekami chińscy matematycy uważali, że podzielność
Bardziej szczegółowoKongruencje twierdzenie Wilsona
Kongruencje Wykład 5 Twierdzenie Wilsona... pojawia się po raz pierwszy bez dowodu w Meditationes Algebraicae Edwarda Waringa (1770), profesora (Lucasian Professor) matematyki w Cambridge, znanego głównie
Bardziej szczegółowoMatematyka dyskretna
Matematyka dyskretna Wykład 9: Grupy skończone Gniewomir Sarbicki Grupy cykliczne Definicja: Jeżeli każdy element grupy G jest postaci a n dla pewnego a G, to mówimy, że grupa G jest grupą cykliczną o
Bardziej szczegółowoKongruencje pierwsze kroki
Kongruencje wykład 1 Definicja Niech n będzie dodatnią liczbą całkowitą, natomiast a i b dowolnymi liczbami całkowitymi. Liczby a i b nazywamy przystającymi (kongruentnymi) modulo n i piszemy a b (mod
Bardziej szczegółowoFunkcja kwadratowa. f(x) = ax 2 + bx + c = a
Funkcja kwadratowa. Funkcją kwadratową nazywamy funkcję f : R R określoną wzorem gdzie a, b, c R, a 0. f(x) = ax + bx + c, Szczególnym przypadkiem funkcji kwadratowej jest funkcja f(x) = ax, a R \ {0}.
Bardziej szczegółowo1. Liczby wymierne. x dla x 0 (wartością bezwzględną liczby nieujemnej jest ta sama liczba)
1. Liczby wymierne. - wartość bezwzględna liczby. dla 0 (wartością bezwzględną liczby nieujemnej jest ta sama liczba) - dla < 0 ( wartością bezwzględną liczby ujemnej jest liczba do niej przeciwna) W interpretacji
Bardziej szczegółowo2. Liczby pierwsze i złożone, jednoznaczność rozkładu na czynniki pierwsze, największy wspólny dzielnik, najmniejsza wspólna wielokrotność.
2. Liczby pierwsze i złożone, jednoznaczność rozkładu na czynniki pierwsze, największy wspólny dzielnik, najmniejsza wspólna wielokrotność. 11 października 2008 r. 19. Wskazać takie liczby naturalne m,
Bardziej szczegółowoFunkcja kwadratowa. f(x) = ax 2 + bx + c,
Funkcja kwadratowa. Funkcją kwadratową nazywamy funkcję f : R R określoną wzorem gdzie a, b, c R, a 0. f(x) = ax 2 + bx + c, Szczególnym przypadkiem funkcji kwadratowej jest funkcja f(x) = ax 2, a R \
Bardziej szczegółowoPierwiastki pierwotne, logarytmy dyskretne
Kongruencje wykład 7 Definicja Jeżeli rząd elementu a modulo n (dla n będącego liczba naturalną i całkowitego a, a n) wynosi φ(n) to a nazywamy pierwiastkiem pierwotnym modulo n. Przykład Czy 7 jest pierwiastkiem
Bardziej szczegółowoMatematyka dyskretna. Wykład 5: Funkcje multiplikatywne. Gniewomir Sarbicki
Matematyka dyskretna Wykład 5: Funkcje multiplikatywne Gniewomir Sarbicki Definicja: Funkcję f : N Z nazywamy: multiplikatywną, jeżeli n, m NW D(n, m) = 1 = f(nm) = f(n)f(m) całkowicie multiplikatywną,
Bardziej szczegółowo0 --> 5, 1 --> 7, 2 --> 9, 3 -->1, 4 --> 3, 5 --> 5, 6 --> 7, 7 --> 9, 8 --> 1, 9 --> 3.
(Aktualizacja z dnia 3 kwietnia 2013) MATEMATYKA DYSKRETNA - informatyka semestr 2 (lato 2012/2013) Zadania do omówienia na zajęciach w dniach 21 i 28 kwietnia 2013 ZESTAW NR 3/7 (przykłady zadań z rozwiązaniami)
Bardziej szczegółowoJarosław Wróblewski Matematyka Elementarna, zima 2012/13
Poniedziałek 12 listopada 2012 - zaczynamy od omówienia zadań z kolokwium nr 1. Wtorek 13 listopada 2012 - odbywają się zajęcia czwartkowe. 79. Uprościć wyrażenia a) 4 2+log 27 b) log 3 2 log 59 c) log
Bardziej szczegółowoKryptografia. z elementami kryptografii kwantowej. Ryszard Tanaś Wykład 6a
Kryptografia z elementami kryptografii kwantowej Ryszard Tanaś http://zon8.physd.amu.edu.pl/~tanas Wykład 6a Spis treści 10 Trochę matematyki (c.d.) 3 10.19 Reszty kwadratowe w Z p.............. 3 10.20
Bardziej szczegółowoLiczby pierwsze na straży tajemnic
Liczby pierwsze na straży tajemnic Barbara Roszkowska-Lech MATEMATYKA DLA CIEKAWYCH ŚWIATA Liczby rzadzą światem Ile włosów na głowie? Dowód z wiedzą zerową Reszty kwadratowe Dzielenie sekretu Ile włosów
Bardziej szczegółowoWykład 1. Na początku zajmować się będziemy zbiorem liczb całkowitych
Arytmetyka liczb całkowitych Wykład 1 Na początku zajmować się będziemy zbiorem liczb całkowitych Z = {0, ±1, ±2,...}. Zakładamy, że czytelnik zna relację
Bardziej szczegółowoAnaliza kongruencji. Kongruencje Wykład 3. Analiza kongruencji
Kongruencje Wykład 3 Kongruencje algebraiczne Kongruencje jak już podkreślaliśmy mają własności analogiczne do równań algebraicznych. Zajmijmy się więc problemem znajdowania pierwiastka równania algebraicznego
Bardziej szczegółowoLiczby pierwsze wielomianowo - ekstremalnie trudne?
Liczby pierwsze wielomianowo - ekstremalnie trudne? Wojciech Czerwiński Wydział Matematyki, Informatyki i Mechaniki Uniwersytet Warszawski 28 sierpnia 2011 Wojciech Czerwiński PRIMES w P 1/12 Problem Wejście:
Bardziej szczegółowoWstęp do Informatyki zadania ze złożoności obliczeniowej z rozwiązaniami
Wstęp do Informatyki zadania ze złożoności obliczeniowej z rozwiązaniami Przykład 1. Napisz program, który dla podanej liczby n wypisze jej rozkład na czynniki pierwsze. Oblicz asymptotyczną złożoność
Bardziej szczegółowoLogarytmy. Funkcje logarytmiczna i wykładnicza. Równania i nierówności wykładnicze i logarytmiczne.
Logarytmy. Funkcje logarytmiczna i wykładnicza. Równania i nierówności wykładnicze i logarytmiczne. Definicja. Niech a i b będą dodatnimi liczbami rzeczywistymi i niech a. Logarytmem liczby b przy podstawie
Bardziej szczegółowoZadania do samodzielnego rozwiązania
Zadania do samodzielnego rozwiązania I. Podzielność liczb całkowitych 1. Pewna liczba sześciocyfrowa a kończy się cyfrą 5. Jeśli tę cyfrę przestawimy na miejsce pierwsze ze strony lewej, to otrzymamy nową
Bardziej szczegółowoJarosław Wróblewski Matematyka Elementarna, lato 2012/13. W dniu 21 lutego 2013 r. omawiamy test kwalifikacyjny.
W dniu 21 lutego 2013 r. omawiamy test kwalifikacyjny. Uwaga: Przyjmujemy, że 0 nie jest liczbą naturalną, tzn. liczby naturalne są to liczby całkowite dodatnie. 1. Dane są liczby naturalne m, n. Wówczas
Bardziej szczegółowoWstęp do analizy matematycznej
Wstęp do analizy matematycznej Andrzej Marciniak Zajęcia finansowane z projektu "Rozwój i doskonalenie kształcenia na Politechnice Poznańskiej w zakresie technologii informatycznych i ich zastosowań w
Bardziej szczegółowoTeoria liczb. Zajmuje się własnościami liczb, wszystkim całkowitych
Teoria liczb Zajmuje się własnościami liczb, przede wszystkim całkowitych Niepraktyczna? - kryptografia Dzielenie liczb całkowitych z resztą Niech b>0, wtedy dla każdej liczby całkowitej a istnieją jednoznacznie
Bardziej szczegółowoWstęp do programowania INP001213Wcl rok akademicki 2018/19 semestr zimowy. Wykład 5. Karol Tarnowski A-1 p.
Wstęp do programowania INP001213Wcl rok akademicki 2018/19 semestr zimowy Wykład 5 Karol Tarnowski karol.tarnowski@pwr.edu.pl A-1 p. 411B Plan prezentacji Algorytm Euklidesa Liczby pierwsze i złożone Metody
Bardziej szczegółowoKongruencje oraz przykłady ich zastosowań
Strona 1 z 25 Kongruencje oraz przykłady ich zastosowań Andrzej Sładek, Instytut Matematyki UŚl sladek@ux2.math.us.edu.pl Spotkanie w LO im. Powstańców Śl w Bieruniu Starym 27 października 2005 Strona
Bardziej szczegółowoAtaki na RSA. Andrzej Chmielowiec. Centrum Modelowania Matematycznego Sigma. Ataki na RSA p. 1
Ataki na RSA Andrzej Chmielowiec andrzej.chmielowiec@cmmsigma.eu Centrum Modelowania Matematycznego Sigma Ataki na RSA p. 1 Plan prezentacji Wprowadzenie Ataki algebraiczne Ataki z kanałem pobocznym Podsumowanie
Bardziej szczegółowoKodowanie i kompresja Streszczenie Studia dzienne Wykład 6
Kodowanie i kompresja Streszczenie Studia dzienne Wykład 6 1 Kody cykliczne: dekodowanie Definicja 1 (Syndrom) Niech K będzie kodem cyklicznym z wielomianem generuja- cym g(x). Resztę z dzielenia słowa
Bardziej szczegółowoSumy kwadratów kolejnych liczb naturalnych
Sumy kwadratów kolejnych liczb naturalnych Andrzej Nowicki 24 maja 2015, wersja kk-17 Niech m < n będą danymi liczbami naturalnymi. Interesować nas będzie równanie ( ) y 2 + (y + 1) 2 + + (y + m 1) 2 =
Bardziej szczegółowo1. Wykład NWD, NWW i algorytm Euklidesa.
1.1. NWD, NWW i algorytm Euklidesa. 1. Wykład 1 Twierdzenie 1.1 (o dzieleniu z resztą). Niech a, b Z, b 0. Wówczas istnieje dokładnie jedna para liczb całkowitych q, r Z taka, że a = qb + r oraz 0 r< b.
Bardziej szczegółowoLICZBY PIERWSZE. 14 marzec 2007. Jeśli matematyka jest królową nauk, to królową matematyki jest teoria liczb. C.F.
Jeśli matematyka jest królową nauk, to królową matematyki jest teoria liczb. C.F. Gauss (1777-1855) 14 marzec 2007 Zasadnicze twierdzenie teorii liczb Zasadnicze twierdzenie teorii liczb Ile jest liczb
Bardziej szczegółowoLuty 2001 Algorytmy (7) 2000/2001 s-rg@siwy.il.pw.edu.pl
System dziesiętny 7 * 10 4 + 3 * 10 3 + 0 * 10 2 + 5 *10 1 + 1 * 10 0 = 73051 Liczba 10 w tym zapisie nazywa się podstawą systemu liczenia. Jeśli liczba 73051 byłaby zapisana w systemie ósemkowym, co powinniśmy
Bardziej szczegółowoZastosowania arytmetyki modularnej. Zastosowania arytmetyki modularnej
Obliczenia w systemach resztowych [Song Y. Yan] Przykład: obliczanie z = x + y = 123684 + 413456 na komputerze przyjmującym słowa o długości 100 Obliczamy kongruencje: x 33 (mod 99), y 32 (mod 99), x 8
Bardziej szczegółowoMADE IN CHINA czyli SYSTEM RESZTOWY
MADE IN CHINA czyli SYSTEM RESZTOWY System ten oznaczmy skrótem RNS (residue number system czyli po prostu resztowy system liczbowy). Wartość liczby w tym systemie reprezentuje wektor (zbiór) reszt z dzielenia
Bardziej szczegółowoKryptografia. z elementami kryptografii kwantowej. Ryszard Tanaś Wykład 5
Kryptografia z elementami kryptografii kwantowej Ryszard Tanaś http://zon8.physd.amu.edu.pl/~tanas Wykład 5 Spis treści 9 Algorytmy asymetryczne RSA 3 9.1 Algorytm RSA................... 4 9.2 Szyfrowanie.....................
Bardziej szczegółowoFunkcje wymierne. Jerzy Rutkowski. Działania dodawania i mnożenia funkcji wymiernych określa się wzorami: g h + k l g h k.
Funkcje wymierne Jerzy Rutkowski Teoria Przypomnijmy, że przez R[x] oznaczamy zbiór wszystkich wielomianów zmiennej x i o współczynnikach rzeczywistych Definicja Funkcją wymierną jednej zmiennej nazywamy
Bardziej szczegółowoParametry systemów klucza publicznego
Parametry systemów klucza publicznego Andrzej Chmielowiec Instytut Podstawowych Problemów Techniki Polskiej Akademii Nauk 24 marca 2010 Algorytmy klucza publicznego Zastosowania algorytmów klucza publicznego
Bardziej szczegółowo2. LICZBY RZECZYWISTE Własności liczb całkowitych Liczby rzeczywiste Procenty... 24
SPIS TREŚCI WYRAŻENIA ALGEBRAICZNE RÓWNANIA I NIERÓWNOŚCI ALGEBRAICZNE 7 Wyrażenia algebraiczne 0 Równania i nierówności algebraiczne LICZBY RZECZYWISTE 4 Własności liczb całkowitych 8 Liczby rzeczywiste
Bardziej szczegółowoKongruencje. Beata Łojan. Koło Naukowe Matematyków Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.
Kongruencje Beata Łojan b.lojan@knm.katowice.pl Koło Naukowe Matematyków Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach www.knm.katowice.pl III Liceum Ogólnokształcące im. Lucjana Szenwalda w Dąbrowie Górniczej Spis
Bardziej szczegółowoWrocław, Wstęp do informatyki i programowania: liczby pierwsze. Wydział Matematyki Politechniki Wrocławskiej.
Wrocław, 28.11.2017 Wstęp do informatyki i programowania: liczby pierwsze Wydział Matematyki Politechniki Wrocławskiej Andrzej Giniewicz Dzisiaj na zajęciach... Zajmiemy się liczbami pierwszymi... liczby
Bardziej szczegółowo3a. Wstęp: Elementarne równania i nierówności
3a. Wstęp: Elementarne równania i nierówności Grzegorz Kosiorowski Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie zima 2017/2018 Grzegorz Kosiorowski (Uniwersytet Ekonomiczny 3a. Wstęp: w Krakowie) Elementarne równania
Bardziej szczegółowoBezpieczeństwo systemów komputerowych
Bezpieczeństwo systemów komputerowych Szyfry asymetryczne Aleksy Schubert (Marcin Peczarski) Instytut Informatyki Uniwersytetu Warszawskiego 10 listopada 2015 Na podstawie wykładu Anny Kosieradzkiej z
Bardziej szczegółowoMatematyka dyskretna
Matematyka dyskretna wykład 1: Indukcja i zależności rekurencyjne Gniewomir Sarbicki Literatura Kenneth A. Ross, Charles R. B. Wright Matematyka Dyskretna PWN 005 J. Jaworski, Z. Palka, J. Szymański Matematyka
Bardziej szczegółowoMatematyka dyskretna
Matematyka dyskretna Wykład 12: Krzywe eliptyczne Gniewomir Sarbicki Rozważać będziemy przestrzeń K n Definicja: x y λ K x = λy. Relację nazywamy różnieniem się o skalar Przykład: [4, 10, 6, 14] [6, 15,
Bardziej szczegółowoZaawansowane algorytmy i struktury danych
Zaawansowane algorytmy i struktury danych u dr Barbary Marszał-Paszek Opracowanie pytań praktycznych z egzaminów. Strona 1 z 12 Pytania praktyczne z kolokwium zaliczeniowego z 19 czerwca 2014 (studia dzienne)
Bardziej szczegółowoLuty 2001 Algorytmy (8) 2000/2001
Algorytm Euklidesa Danymi są dwie nieujemne liczby całkowite m i n. Liczba k jest największym wspólnym dzielnikiem m i n, jeśli dzieli m oraz n i jest największą liczbą o tej własności - oznaczamy ją przez
Bardziej szczegółowoEgzamin z Metod Numerycznych ZSI, Egzamin, Gr. A
Egzamin z Metod Numerycznych ZSI, 06.2007. Egzamin, Gr. A Imię i nazwisko: Nr indeksu: Section 1. Test wyboru, max 33 pkt Zaznacz prawidziwe odpowiedzi literą T, a fałszywe N. Każda prawidłowa odpowiedź
Bardziej szczegółowoJeśli czas działania algorytmu zależy nie tylko od rozmiaru danych wejściowych i przyjmuje różne wartości dla różnych danych o tym samym rozmiarze,
Oznaczenia: Jeśli czas działania algorytmu zależy nie tylko od rozmiaru danych wejściowych i przyjmuje różne wartości dla różnych danych o tym samym rozmiarze, to interesuje nas złożoność obliczeniowa
Bardziej szczegółowoRozdział 1. Zadania. 1.1 Liczby pierwsze. 1. Wykorzystując sito Eratostenesa wyznaczyć wszystkie liczby pierwsze mniejsze niż 200.
Rozdział 1 Zadania 1.1 Liczby pierwsze 1. Wykorzystując sito Eratostenesa wyznaczyć wszystkie liczby pierwsze mniejsze niż 200. 2. Wyliczyć największy wspólny dzielnik d liczb n i m oraz znaleźć liczby
Bardziej szczegółowoKongruencje i ich zastosowania
Kongruencje i ich zastosowania Andrzej Sładek sladek@ux2.math.us.edu.pl Instytut Matematyki, Uniwersytet Śląski w Katowicach Poznamy nowe fakty matematyczne, które pozwolą nam w łatwy sposób rozwiązać
Bardziej szczegółowoPodstawy systemów kryptograficznych z kluczem jawnym RSA
Podstawy systemów kryptograficznych z kluczem jawnym RSA RSA nazwa pochodząca od nazwisk twórców systemu (Rivest, Shamir, Adleman) Systemów z kluczem jawnym można używać do szyfrowania operacji przesyłanych
Bardziej szczegółowoProjekt Era inżyniera pewna lokata na przyszłość jest współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Materiały dydaktyczne na zajęcia wyrównawcze z matematyki dla studentów pierwszego roku kierunku zamawianego Biotechnologia w ramach projektu Era inżyniera pewna lokata na przyszłość Projekt Era inżyniera
Bardziej szczegółowoALGORYTMY MATEMATYCZNE Ćwiczenie 1 Na podstawie schematu blokowego pewnego algorytmu (rys 1), napisz listę kroków tego algorytmu:
ALGORYTMY MATEMATYCZNE Ćwiczenie 1 Na podstawie schematu blokowego pewnego algorytmu (rys 1), napisz listę kroków tego algorytmu: Rys1 Ćwiczenie 2 Podaj jaki ciąg znaków zostanie wypisany po wykonaniu
Bardziej szczegółowoRównania i nierówności wykładnicze i logarytmiczne
Równania i nierówności wykładnicze i logarytmiczne Paweł Foralewski Teoria Ponieważ funkcje wykładnicza i logarytmiczna zostały wprowadzone wcześniej, tutaj przypomnimy tylko definicję logarytmu i jego
Bardziej szczegółowoSumy kolejnych bikwadratów
Sumy kolejnych bikwadratów Znane są następujące dwie równości Andrzej Nowicki 18 maja 2015, wersja bi-12 3 2 + 4 2 = 5 2 3 3 + 4 3 + 5 3 = 6 3. Czy istnieją podobnego typu równości dla czwartych potęg?
Bardziej szczegółowo1. Określenie pierścienia
1. Określenie pierścienia Definicja 1. Niech P będzie zbiorem, w którym określone są działania +, (dodawanie i mnożenie). Mówimy, że struktura (P, +, ) jest pierścieniem, jeżeli spełnione są następujące
Bardziej szczegółowoBadanie pierwszości liczby, klasa NP i test Rabina
Badanie pierwszości liczby, klasa NP i test Rabina Mateusz Chynowski 11 stycznia 2009 Liczby pierwsze są bardzo istotne zarówno w matematyce, jak i informatyce. W tej drugiej nauce istnieje dość poważny
Bardziej szczegółowoMatematyka Dyskretna Zestaw 2
Materiały dydaktyczne Matematyka Dyskretna (Zestaw ) Matematyka Dyskretna Zestaw 1. Wykazać, że nie istnieje liczba naturalna, która przy dzieleniu przez 18 daje resztę 13, a przy dzieleniu przez 1 daje
Bardziej szczegółowoWielomiany. dr Tadeusz Werbiński. Teoria
Wielomiany dr Tadeusz Werbiński Teoria Na początku przypomnimy kilka szkolnych definicji i twierdzeń dotyczących wielomianów. Autorzy podręczników szkolnych podają różne definicje wielomianu - dla jednych
Bardziej szczegółowoElementy metod numerycznych
Wykład nr 5 i jej modyfikacje. i zera wielomianów Założenia metody Newtona Niech będzie dane równanie f (x) = 0 oraz przedział a, b taki, że w jego wnętrzu znajduje się dokładnie jeden pierwiastek α badanego
Bardziej szczegółowo1. LICZBY DZIAŁ Z PODRĘCZNIKA L.P. NaCoBeZu kryteria sukcesu w języku ucznia
L.P. DZIAŁ Z PODRĘCZNIKA NaCoBeZu kryteria sukcesu w języku ucznia 1. LICZBY 1. Znam pojęcie liczby naturalne, całkowite, wymierne, dodatnie, ujemne, niedodatnie, odwrotne, przeciwne. 2. Potrafię zaznaczyć
Bardziej szczegółowoElementy teorii liczb. Matematyka dyskretna
Elementy teorii liczb Matematyka dyskretna Teoria liczb dziedzina matematyki, zajmująca się badaniem własności liczb (początkowo tylko naturalnych). Jej początki sięgają starożytności. Zajmowali się nią
Bardziej szczegółowoPaweł Gładki. Algebra. http://www.math.us.edu.pl/ pgladki/
Paweł Gładki Algebra http://www.math.us.edu.pl/ pgladki/ Konsultacje: Środa, 14:00-15:00 Jeżeli chcesz spotkać się z prowadzącym podczas konsultacji, postaraj się powiadomić go o tym przed lub po zajęciach,
Bardziej szczegółowoLiczby pierwsze. Kacper Żurek, uczeń w Gimnazjum nr 1 im. Jana Pawła II w Giżycku.
Liczby pierwsze Kacper Żurek, uczeń w Gimnazjum nr 1 im. Jana Pawła II w Giżycku. Liczbą pierwszą nazywany każdą taką liczbę naturalną, która posiada dokładnie dwa dzielniki naturalne, czyli jest podzielna
Bardziej szczegółowo0 + 0 = 0, = 1, = 1, = 0.
5 Kody liniowe Jak już wiemy, w celu przesłania zakodowanego tekstu dzielimy go na bloki i do każdego z bloków dodajemy tak zwane bity sprawdzające. Bity te są w ścisłej zależności z bitami informacyjnymi,
Bardziej szczegółowoProjekt Era inżyniera pewna lokata na przyszłość jest współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Materiały dydaktyczne na zajęcia wyrównawcze z matematyki dla studentów pierwszego roku kierunku zamawianego Inżynieria Środowiska w ramach projektu Era inżyniera pewna lokata na przyszłość Projekt Era
Bardziej szczegółowoMatematyka dyskretna
Matematyka dyskretna Wykład 7: Kody korygujące błędy Gniewomir Sarbicki Błędy transmisji i kodowanie nadmiarowe Zakładamy, że przy pewnym małym prawdopodobieństwie ɛ przy transmisji bit zmienia wartość.
Bardziej szczegółowoRównania wielomianowe
Instytut Matematyki Uniwersytetu Jagiellońskiego 20 marca 2009 Kraków Równanie z jedną niewiadomą Wielomian jednej zmiennej to wyrażenie postaci P(x) = a n x n + a n 1 x n 1 + + a 1 x + a 0, gdzie współczynniki
Bardziej szczegółowoO MACIERZACH I UKŁADACH RÓWNAŃ
O MACIERZACH I UKŁADACH RÓWNAŃ Problem Jak rozwiązać podany układ równań? 2x + 5y 8z = 8 4x + 3y z = 2x + 3y 5z = 7 x + 8y 7z = Definicja Równanie postaci a x + a 2 x 2 + + a n x n = b gdzie a, a 2, a
Bardziej szczegółowo0.1 Pierścienie wielomianów
0.1 Pierścienie wielomianów Zadanie 1. Znaleźć w pierścieniu Z 5 [X] drugi wielomian określający tę samą funkcję, co wielomian X 2 X + 1. (Odp. np. X 5 + X 2 2X + 1). Zadanie 2. Znaleźć sumę i iloczyn
Bardziej szczegółowoLuty 2001 Algorytmy (4) 2000/2001
Mając dany zbiór elementów, chcemy znaleźć w nim element największy (maksimum), bądź najmniejszy (minimum). We wszystkich naturalnych metodach znajdywania najmniejszego i największego elementu obecne jest
Bardziej szczegółowoElementy teorii liczb i kryptografii Elements of Number Theory and Cryptography. Matematyka Poziom kwalifikacji: II stopnia
Nazwa przedmiotu: Kierunek: Rodzaj przedmiotu: Kierunkowy dla specjalności: matematyka przemysłowa Rodzaj zajęć: wykład, ćwiczenia Elementy teorii liczb i kryptografii Elements of Number Theory and Cryptography
Bardziej szczegółowo3. Macierze i Układy Równań Liniowych
3. Macierze i Układy Równań Liniowych Rozważamy równanie macierzowe z końcówki ostatniego wykładu ( ) 3 1 X = 4 1 ( ) 2 5 Podstawiając X = ( ) x y i wymnażając, otrzymujemy układ 2 równań liniowych 3x
Bardziej szczegółowoWykłady z matematyki Liczby zespolone
Wykłady z matematyki Liczby zespolone Rok akademicki 015/16 UTP Bydgoszcz Liczby zespolone Wstęp Formalnie rzecz biorąc liczby zespolone to punkty na płaszczyźnie z działaniami zdefiniowanymi następująco:
Bardziej szczegółowoMetoda Lenstry-Shora faktoryzacji dużych liczb całkowitych
Metoda Lenstry-Shora faktoryzacji dużych liczb całkowitych Tomasz Stroiński 23.06.2014 Po co faktoryzować tak duże liczby? System RSA Działanie systemu RSA Każdy użytkownik wybiera duże liczby pierwsze
Bardziej szczegółowoKody blokowe Wykład 2, 10 III 2011
Kody blokowe Wykład 2, 10 III 2011 Literatura 1. R.M. Roth, Introduction to Coding Theory, 2006 2. W.C. Huffman, V. Pless, Fundamentals of Error-Correcting Codes, 2003 3. D.R. Hankerson et al., Coding
Bardziej szczegółowoTematyka do egzaminu ustnego z matematyki. 3 semestr LO dla dorosłych
Tematyka do egzaminu ustnego z matematyki 3 semestr LO dla dorosłych I. Sumy algebraiczne 1. Dodawanie i odejmowanie sum algebraicznych 2. Mnożenie sum algebraicznych 3. Wzory skróconego mnożenia - zastosowanie
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA EDUKACYJNE NA POSZCZEGÓLNE OCENY MATEMATYKA STOSOWANA - KLASA II I. POWTÓRZENIE I UTRWALENIE WIADOMOŚCI Z ZAKRESU KLASY PIERWSZEJ
WYMAGANIA EDUKACYJNE NA POSZCZEGÓLNE OCENY MATEMATYKA STOSOWANA - KLASA II I. POWTÓRZENIE I UTRWALENIE WIADOMOŚCI Z ZAKRESU KLASY PIERWSZEJ zna i potrafi stosować przekształcenia wykresów funkcji zna i
Bardziej szczegółowoa)wykaż,żejeżeli2 n 1jestliczbapierwszą,to2 n 1 (2 n 1)jestliczbądoskonałą.
Teoria liczb z elementami kryptografii Lista 1-Rozmaitości Liczby doskonałe, zaprzyjaźnione, trójkątne itp. były przedmiotem zainteresowania matematyków począwszy od Pitagorasa(VI-V w. p.n.e) przynajmniej
Bardziej szczegółowoZestaw 2. Definicje i oznaczenia. inne grupy V 4 grupa czwórkowa Kleina D n grupa dihedralna S n grupa symetryczna A n grupa alternująca.
Zestaw 2 Definicja grupy Definicje i oznaczenia grupa zbiór z działaniem łącznym, posiadającym element neutralny, w którym każdy element posiada element odwrotny grupa abelowa (przemienna) grupa, w której
Bardziej szczegółowoPodstawowe struktury algebraiczne
Maciej Grzesiak Podstawowe struktury algebraiczne 1. Wprowadzenie Przedmiotem algebry było niegdyś przede wszystkim rozwiązywanie równań. Obecnie algebra staje się coraz bardziej nauką o systemach matematycznych.
Bardziej szczegółowoPierścień wielomianów jednej zmiennej
Rozdział 1 Pierścień wielomianów jednej zmiennej 1.1 Definicja pierścienia wielomianów jednej zmiennej Definicja 1.1 Niech P będzie dowolnym pierścieniem. Ciąg nieskończony (a 0, a 1,..., a n,...) elementów
Bardziej szczegółowo2 Kongruencje 5. 4 Grupy 9. 5 Grupy permutacji Homomorfizmy grup Pierścienie 16
DB Algebra dla informatyków 1 semestr letni 2018 1 Spis treści 1 Podzielność w Z, algorytm Euklidesa 2 2 Kongruencje 5 3 Twierdzenia: Fermata, Eulera i Wilsona 7 4 Grupy 9 5 Grupy permutacji 12 6 Homomorfizmy
Bardziej szczegółowoWIELOMIANY I FUNKCJE WYMIERNE
WIELOMIANY I FUNKCJE WYMIERNE. RozwiąŜ nierówność.. Dla jakiej wartości parametru a R wielomian W() = ++ a dzieli się bez reszty przez +?. Rozwiązać nierówność: a) 5 b) + 4. Wyznaczyć wartości parametru
Bardziej szczegółowo2. Liczby pierwsze i złożone, jednoznaczność rozkładu na czynniki pierwsze, największy wspólny dzielnik, najmniejsza wspólna wielokrotność. (c.d.
2. Liczby pierwsze i złożone, jednoznaczność rozkładu na czynniki pierwsze, największy wspólny dzielnik, najmniejsza wspólna wielokrotność. (c.d.) 10 października 2009 r. 20. Która liczba jest większa,
Bardziej szczegółowoPrzykładowe rozwiązania zadań. Próbnej Matury 2014 z matematyki na poziomie rozszerzonym
Zadania rozwiązali: Przykładowe rozwiązania zadań Próbnej Matury 014 z matematyki na poziomie rozszerzonym Małgorzata Zygora-nauczyciel matematyki w II Liceum Ogólnokształcącym w Inowrocławiu Mariusz Walkowiak-nauczyciel
Bardziej szczegółowo