STANDARD WYPOSAENIA DYDAKTYCZNEGO PRACOWNI KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO

Transkrypt

1 Wydział Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego, KOWEZiU STANDARD WYPOSAENIA DYDAKTYCZNEGO PRACOWNI KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO Zawód: operator urzdze przemysłu chemicznego Symbol cyfrowy: 815[01] Warunki techniczne W szkole kształccej w zawodzie Operator Urzdze Przemysłu Chemicznego niezbdne s nastpujce klasy i pracownie: I. Klasopracownia II. Laboratorium chemii III. Pracownia techniki laboratoryjnej IV. Pracownia podstaw kontroli procesów technologicznych V. Hala technologiczna V.1. Pracownia procesów gorcych V.2. Pracownia procesów rozdrabniania, filtracji, transportu cieczy i gazów, rozdzielania mieszanin VI. Warsztaty szkolne I. Klasopracownia Przeznaczona do zaj z cał klas lub w grupach z tematyki dotyczcej zagadnie kształcenia z zakresu: maszynoznawstwa, podstaw sterowania procesami technologicznymi, technologii chemicznej, rysunku technicznego, bezpieczestwa i higieny pracy oraz ergonomii. 1. Wyposaenie ogólnodydaktyczne pracowni - stół nauczyciela wyposaony w konsol do urzdze audiowizualnych, - meble szkolne: stoliki i krzesła umoliwiajce indywidualn i zespołow prac uczniów, - tablica szkolna, - rzutnik do przeroczy, - rzutnik foliogramów i ekran, - telewizor z magnetowidem, - komputer z oprogramowaniem i drukark, - układ okresowy pierwiastków plansza, - tablice pogldowe, - modele urzdze i czci maszyn, - przerocza, foliogramy i kasety VHS, - biblioteczka podrczna. 2. Opis infrastruktury stanowisk a. usytuowanie stanowiska: - w budynku; b. wielko i inne wymagania dotyczce pomieszczenia lub innego miejsca, w którym znajduje si stanowisko: - pomieszczenie przestronne, wyposaone w co najmniej 18 stolików uczniowskich, - owietlenie naturalne z moliwoci zaciemnienia i owietlenie sztuczne, - szafy na pomoce dydaktyczne; c. minimalna powierzchnia niezbdna dla pojedynczego stanowiska: - według norm dla sali dydaktycznej; d. wyposaenie stanowiska w niezbdne media z okreleniem ich parametrów: grudzie

2 - instalacja elektryczna 230 V do zasilania urzdze audiowizualnych i przyrzdów pomiarowych, - ogrzewanie sali. 3. Opisy wyposaenia stanowisk a. wykaz maszyn, urzdze, aparatów, narzdzi i innego sprztu właciwego dla zawodu: - układów elektrotechnicznych i elektronicznych, - foliogramy i tablice pogldowe czci maszyn i armatury chemicznej, - maszyny wzorce miar, elementy prdu stałego, komutatorowe prdu przemiennego i indukcyjne asynchroniczne, transformator, elektryczne ródła wiatła, materiały oporowe grzejne, sprzt owietleniowy i instalacyjny, przewody i kable elektryczne, materiały i sprzt ochron przeciwporaeniowych, - regulatory: cinienia, temperatury, poziomu cieczy, natenia przepływu, - czujniki, zawory, siłowniki, przetworniki, przełczniki, zabezpieczenia układów automatyki, - sprzt do chromatografii cienkowarstwowej, - sprzt ochrony osobistej i przeciwpoarowy; b. wykaz sprztu/urzdze pomiarowych, diagnostycznych: - przyrzdy pomiarowe wskazujce, liczce, rejestrujce, sygnalizujce, do wskaza zdalnych, w tym elektryczne i elektroniczne: manometry, termometry, poziomowskazy, przepływomierze, lepkociomierze, refraktometry, polarymetr, konduktometr, pehametr, analizator gazów, - mostki pomiarowe i przyrzdy krzyowe (logometry); c. wykaz modeli, symulatorów, fantomów maszynoznawstwo: - elementy aparatury i armatury chemicznej, - czci maszyn, zawory i elementy rurocigów, - plansze, przerocza, foliogramy, kasety ilustrujce: czci maszyn, prac maszyn i urzdze, elementy konstrukcyjne aparatury chemicznej, połczenia rurowe z zaworami, konstrukcj i prac kotłów parowych, maszyn tłokowych i przepływowych, - próbki materiałów konstrukcyjnych i izolacyjnych; podstawy sterowania procesami: - modele, plansze, foliogramy, kasety VHS ilustrujce: schematy przyrzdów i aparatów pomiarowych oraz układów i elementów stosowanych w elektrotechnice, elektronice i automatyce; technologia chemiczna: - miniaturowe instalacje modelowe MIM aparatury i urzdze przemysłu chemicznego, - oprogramowanie komputerowe symulujce róne procesy technologiczne, umoliwiajce obserwacj zmian parametrów procesu i jakoci produktów, - zestawy próbek surowców, produktów i półproduktów, - przerocza, foliogramy i kasety VHS ilustrujce: prowadzenie podstawowych procesów, prowadzenie produkcji w cigach technologicznych przemysłu chemicznego organicznego i nieorganicznego, schematy aparatów i urzdze przemysłu chemicznego; bezpieczestwo i higiena pracy oraz ergonomia: - plansze, foliogramy, kasety VHS ilustrujce problemy dotyczce realizowanych tematów; rysunek techniczny: - tablice pogldowe rzutów prostoktnych i aksonometrycznych, - rysunki wykonawcze czci maszyn, rysunki złoeniowe, - rysunki schematyczne czci maszyn, przekładni, mechanizmów, - schematy elektryczne, hydrauliczne, pneumatyczne, grudzie

3 - schematy cigów technologicznych i instalacji, - modele do rysowania w rzutach prostoktnych; d. stanowisko komputerowe z wykazem urzdze peryferyjnych oraz programów właciwych dla danego zawodu/pracowni/stanowiska dydaktycznego: - komputer z odpowiednim oprogramowaniem i drukark do symulowania przebiegu procesów technologicznych i obsługi aparatów i urzdze chemicznych; e. biblioteczka zawodowa wyposaona w dokumentacj, instrukcje, normy, procedury, przewodniki, regulaminy, przepisy prawne właciwe dla danego zawodu/pracowni/stanowiska dydaktycznego: - literatura zawodowa podrczniki, poradniki chemiczne, tablice, katalogi, czasopisma fachowe, - przykładowe przepisy bhp, - przykładowe instrukcje technologiczne, - normy przedmiotowe: PN, BN; f. wykaz rodków zapewniajcych przestrzeganie zasad ergonomii oraz bezpieczestwa i higieny pracy: - ganica i koc ganiczy, - pojemniki na odpady. II. Laboratorium chemii Pracownia przeznaczona do wicze w grupach, wyposaona w stoły laboratoryjne z instalacjami: wodn, gazow, elektryczn, dygestorium oraz podstawowy sprzt laboratoryjny i odczynniki wynikajce z treci kształcenia umoliwiajce wykonywanie prostych wicze ilustrujcych specyfik chemii w zawodzie operatora urzdze przemysłu chemicznego. 1. Wyposaenie ogólnodydaktyczne pracowni - stoły laboratoryjne wraz z krzesłami, - stółnauczyciela jednoczenie spełniajcy rol stanowiska do prezentacji, - tablica szkolna, - rzutnik foliogramów i ekran, - układ okresowy pierwiastków, - zestawy do modelowania budowy zwizków chemicznych, - tablice pogldowe dotyczce treci kształcenia w przedmiocie chemii, - telewizor z magnetowidem, - komputer z oprogramowaniem i drukark. 2. Wykaz niezbdnych stanowisk dydaktycznych właciwych dla danej pracowni - stoły laboratoryjne pokryte materiałem kwasoodpornym z instalacjami: wodn, gazow, elektryczn oraz dygestorium. 3. Opisy infrastruktury stanowisk a. usytuowanie stanowiska: - w budynku; b. wielko i inne wymagania dotyczce pomieszczenia lub innego miejsca, w którym znajduj si stanowiska: - sala przestronna, z oknami o jak najwikszej powierzchni powinna by wyposaona w co najmniej 10 trzyosobowych stołów laboratoryjnych oraz schowki lub szafy mieszczce wyposaenie pracowni, - podłogi antypolizgowe, łatwo zmywalne; c. wyposaenie stanowiska w niezbdne media z okreleniem ich parametrów: - instalacja wodno-kanalizacyjna (ciepła i zimna woda), grudzie

4 - instalacja elektryczna 230 V, - instalacja gazowa, - instalacja wentylacyjna nawiewno-wywiewna, - instalacja owietleniowa, - ogrzewanie sali. 4. Opisy wyposaenia stanowisk a. wykaz maszyn, urzdze, aparatów, narzdzi i innego sprztu właciwego dla zawodu: - sprzt laboratoryjny: zlewki, kolby, cylindry miarowe, rurki, krystalizatory, statywy, probówki, lejki, szkiełka zegarkowe, parownice i modzierze porcelanowe, bagietki, łyki, łopatki, we gumowe i z tworzyw sztucznych, korki, pipety, butelki, słoiki, - podstawowe urzdzenia pomocnicze: palniki, czasze grzejne elektryczne, aparat Kippa, waga automatyczna techniczna; b. wykaz sprztu/urzdze pomiarowych, diagnostycznych: - termometry cieczowe, - woltomierz; c. wykaz modeli, symulatorów, fantomów: - tablice pogldowe: tablica rozpuszczalnoci soli, szereg napiciowy metali, - modele budowy atomu i czsteczek, - foliogramy obrazujce rodzaje orbitali, rodzaje wiza chemicznych i inne, - kasety VHS prezentujce bardziej złoone procesy fizyczne i chemiczne; d. wykaz materiałów, surowców, półfabrykatów i innych rodków niezbdnych w procesie kształcenia: - podstawowe odczynniki nieorganiczne i organiczne w tym wskaniki, róne rodzaje tworzyw sztucznych i naturalnych, bibuła filtracyjna; e. stanowisko komputerowe z wykazem urzdze peryferyjnych oraz programów właciwych dla danego zawodu: - komputer z odpowiednim oprogramowaniem i drukark do modelowania budowy zwizków chemicznych, procesów chemicznych, oblicze chemicznych; f. biblioteczka zawodowa wyposaona w dokumentacj, instrukcje, normy, procedury, przewodniki, regulaminy, przepisy prawne właciwe dla danego zawodu/pracowni/stanowiska: - podrczniki do nauki chemii, - tablice chemiczne, - literatura zawodowa niezbdna w procesie kształcenia; g. wykaz rodków do udzielania pomocy przedmedycznej: - apteczka pierwszej pomocy zawierajca rodki opatrunkowe, przeciwbólowe, pooparzeniowe oraz roztwory wglanu sodu i kwasu borowego do neutralizacji poparze chemicznych, - instrukcja do udzielania pierwszej pomocy; h. wykaz rodków zapewniajcych przestrzegania zasad ergonomii oraz bezpieczestwa i higieny: - rodki ochrony osobistej (rkawice ochronne i gumowe, okulary ochronne, fartuchy, osłony na twarz), - sprzt ppo. ganica, koc azbestowy, - regulaminy, przepisy bhp i instrukcje bezpiecznej obsługi urzdze, - rodki i sprzt do utrzymania czystoci na stanowisku, - pojemniki na odpady stałe i ciecze. 5. Inne szczególne wymagania dotyczce stanowiska, właciwe dla danego zawodu zaplecze chemiczne: - pomieszczenie z oknem, wielko ok m 2 wyposaone w szafy na sprzt i odczynniki, grudzie

5 - podłogi antypolizgowe, łatwozmywalne. III. Pracownia techniki laboratoryjnej Przeznaczona do wicze w grupach, wyposaona i zorganizowana podobnie jak laboratorium chemii z uwzgldnieniem specyfiki treci kształcenia, wykonywanie podstawowych czynnoci laboratoryjnych oraz podstawowych bada właciwoci zwizków organicznych i nieorganicznych 1. Wyposaenie ogólnodydaktyczne pracowni - stoły laboratoryjne wraz z krzesłami, - stółnauczyciela, jednoczenie spełniajcy rol stanowiska dla egzaminatorów, - tablica szkolna, - układ okresowy pierwiastków, - tablice pogldowe schematy aparatury chemicznej i podstawowych procesów chemicznych, - rzutnik foliogramów i ekran. 2. Wykaz niezbdnych stanowisk dydaktycznych właciwych dla danej pracowni - podstawowe czynnoci laboratoryjne, jak : rozpuszczanie substancji, zatanie, - roztworów, strcanie, sczenie, przemywanie osadów, praenie osadów do stałej, - masy, dekantacja, destylacja, rektyfikacja, ekstrakcja, absorpcja, adsorpcja, wirowanie, waenie, odmierzanie objtoci cieczy i gazów, - podstawowe badania właciwoci substancji chemicznych jak: pomiar temperatury, gstoci cieczy, ph roztworów, - wykonywanie prostych prac szklarskich. 3. Opisy infrastruktury stanowisk a. usytuowanie stanowiska: - w budynku, b. wielko i inne wymagania dotyczce pomieszczenia lub innego miejsca, w którym znajduj si stanowiska: pracownia techniki laboratoryjnej - jasna (owietlenie dzienne i sztuczne), przestronna, zapewniajca prac dla co najmniej 20 uczniów (20 stanowisk), podłoga antypolizgowa, łatwozmywalna, wyposaona w dygestoria, szafy mieszczce niezbdny sprzt laboratoryjny, blaty stołów laboratoryjnych z materiału kwasoodpornego; pomieszczenie do prac szklarskich - jasne (owietlenie dzienne i sztuczne) zapewniajce prac, dla co najmniej 12 uczniów (12 stanowisk), podłoga antypolizgowa, łatwozmywalna, wyposaona w stojaki na rury szklane, blaty stołów uczniowskich z materiału ognioodpornego; c. minimalna powierzchnia niezbdna dla pojedynczego stanowiska pracownia techniki laboratoryjnej i pomieszczenie do obróbki szkła: - 2 m 2 /osob; d. wyposaenie stanowiska w media z okreleniem ich parametrów pracownia techniki laboratoryjnej: - instalacja elektryczna 230 V, - instalacja wodno-kanalizacyjna, - instalacja wentylacyjna nawiewno-wywiewna, - instalacja gazowa, - ogrzewanie; pomieszczenie do obróbki szkła: - instalacja elektryczna 230 V, grudzie

6 - instalacja wodno-kanalizacyjna, - instalacja wentylacyjna nawiewno-wywiewna, - instalacja gazowa i tlenowa, - ogrzewanie. 4. Opisy wyposaenia stanowisk a. wykaz, maszyn, urzdze, aparatów, narzdzi i innego sprztu właciwego dla danego zawodu: pracownia techniki laboratoryjnej - sprzt laboratoryjny: trójnogi, statywy, łapy drewniane i metalowe, piercienie, ciskacze, płytki izolacyjne, szczypce, podstawki do szkła, butelki, zlewki, kolby stokowe, okrgłodenne, miarowe i destylacyjne, pipety, biurety, cylindry miarowe, chłodnice, naczyka wagowe, rozdzielacze, lejki zwykłe, sitowe z płytk ze spiekanego szkła, do sczenia na gorco, tygle, parownice, krystalizatory, łyki, łopatki, we gumowe i tworzyw sztucznych, korki, eksykatory, probówki, szkiełka zegarkowe, złcza na szlif, przedłuacze do chłodnic, rurki, szali Petriego, kolby z tubusem bocznym, bagietki, bibuła i sczki, modzierze z tłuczkami, korkobory, aparat Kippa, - podstawowa aparatura i urzdzenia pomocnicze: palniki, grzejniki czaszowe, łanie wodne, olejowe, piaskowe, lewary, pompka do sprania powietrza, - sprzt ogólnego stosowania: destylarka, redestylarka, zestaw kolumn jonitowych, chłodziarka z zamraark, suszarka, piec elektryczny, pompa próniowa, elektroniczne wagi techniczne i analityczne, wytrzsarka, zestaw sit, młyn kulowy, wyparka laboratoryjna; pomieszczenie do obróbki szkła: - palniki gazowo-tlenowe, butla z tlenem wyposaona w reduktor i manometr, rury szklane ze szkła borowokrzemowego o rónych rednicach, noe do cicia szkła, proszek szlifierski, maszyna do cicia szkła, narzdzia do obróbki rcznej szkła; b. wykaz sprztu/urzdze pomiarowych, diagnostycznych: - termometry o rónych zakresach, - zestaw do pomiaru temperatury topnienia, - komplety areometrów, - pehametry, - polaryskop; c. wykaz modeli, symulatorów, fantomów: - plansze lub foliogramy prezentujce prawidłowe wykonanie czynnoci laboratoryjnych; d. wykaz materiałów surowców, półfabrykatów i innych rodków niezbdnych w procesie kształcenia oraz podczas egzaminu zawodowego: - odczynniki nieorganiczne, - odczynniki organiczne, w tym wskaniki; e. biblioteczka zawodowa wyposaona w dokumentacj, instrukcje, normy, procedury, przewodniki, regulaminy, przepisy prawne właciwe dla danego zawodu/pracowni/stanowiska: - tablice fizykochemiczne, - kalendarz chemiczny, - poradniki, - zestawy norm przedmiotowych; g. wykaz rodków do udzielania pomocy przedmedycznej - apteczka pierwszej pomocy rodki opatrunkowe, przeciwbólowe, pooparzeniowe, - roztwory wglanu sodu i kwasu borowego do neutralizacji poparze chemicznych, - instrukcje udzielania pierwszej pomocy; grudzie

7 h. wykaz rodków zapewniajcych przestrzeganie zasad ergonomii oraz bezpieczestwa i higieny: - rodki ochrony osobistej rkawice ochronne i gumowe, okulary ochronne, osłony na twarz, fartuch gumowy, - sprzt ppo. ganica pianowa i proszkowa, koc azbestowy, - wszystkie urzdzenia mechaniczne powinny posiada zabezpieczenia przed poraeniem i osłony na elementach ruchomych, - regulaminy, przepisy bhp i instrukcje bezpiecznej obsługi aparatów i urzdze, - rodki i sprzt do utrzymania czystoci na stanowisku pojemniki na odpady stałe i ciekłe. 5. Inne, szczególne wymagania dotyczce stanowiska, właciwe dla danego zawodu Przy pracowni powinien znajdowa si pokój przygotowawczy: - powierzchnia ok.12m 2 wielko okna odpowiednia do kubatury podłoga łatwo zmywalna, antypolizgowa ciana przy stole przygotowawczym do wysokoci 1,7 m wyłoona glazur wyposaony w: - instalacj wodno-kanalizacyjn, wentylacyjn, gazow, - elektryczn o napiciu 230 V, - owietleniow i grzewcz, - dygestorium, - stółprzygotowawczy, - szafy na sprzt laboratoryjny i odczynniki, - szaf pancern na trucizny, - apteczk ze standardowym wyposaeniem i rodkami na poparzenia chemiczne, - sprzt ppo. ganica i koc ganiczy, - rodki ochrony osobistej rkawice, fartuch ochronny i gumowy okulary ochronne, osłona na twarz, - pojemnik na odpady stałe i ciekłe. IV. Pracownia podstaw kontroli procesów technologicznych Pracownia przeznaczona do wicze w grupach, wyposaona w stale stanowiska umoliwiajce wykonywanie pomiarów i analiz typowych w kontroli surowców, procesów technologicznych oraz wyrobów chemicznych objtych normami przedmiotowymi. Wyposaenie powinno umoliwi kademu uczniowi wykonywanie pomiarów przemysłowych i laboratoryjnych objtych zakresem kształcenia. 1. Wyposaenie ogólnodydaktyczne pracowni - stółnauczyciela jednoczenie spełniajcy rol stanowiska do prezentacji, - stoły laboratoryjne uczniowskie wraz z krzesłami, - tablica szkolna, - komputer z oprogramowaniem, - układ okresowy pierwiastków, - instrukcje do wykonywania wicze, obsługi i konserwacji urzdze, - polskie normy, - rzutnik foliogramów i ekran, - szafy i gabloty do przechowywania pomocy naukowych, sprztu i aparatów pomiarowych oraz odczynników chemicznych. 2. Wykaz niezbdnych stanowisk dydaktycznych właciwych dla danej pracowni - analiza jakociowa substancji nieorganicznych i organicznych, - analiza kroplowa, - analiza mikroskopowa, grudzie

8 - jakociowa analiza elementarna, - analiza ilociowa: wagowa i miareczkowa, - podstawowe pomiary: cinienia, temperatury, poziomu cieczy, natenia przepływu cieczy i gazów, lepkoci, składu mieszanin gazowych, pomiary refraktometryczne, polarymetryczne, konduktometryczne, potencjometryczne i chromatograficzne. 3. Opisy infrastruktury stanowisk a. usytuowanie stanowisk: - w budynku na tej samej kondygnacji pokój wagowy i przygotowawczy przy pracowni; b. wielko i inne wymagania dotyczce pomieszczenia lub innego miejsca, w którym znajduj si stanowiska: - pracownia powinna by wyposaona w stoły laboratoryjne dla co najmniej 20 uczniów (blaty kwasoodporne), okna o jak najwikszej powierzchni, podłogi łatwo zmywalne antypolizgowe, zlewy kwasoodporne, dygestoria; c. minimalna powierzchnia niezbdna dla pojedynczego stanowiska: - powierzchnia dla jednego stanowiska zaley od aparatury stosowanej w danym wiczeniu, ale nie mniejsza ni 2 m 2 na osob; d. wyposaenie stanowiska w niezbdne media z okreleniem ich parametrów: - instalacja wodno-kanalizacyjna (ciepła i zimna woda), - instalacja wentylacyjna nawiewno-wywiewna, - instalacja gazowa, - instalacja elektryczna o napiciu 230 V, - owietlenie sali, - ogrzewanie sali. 4. Opisy wyposaenia stanowisk a. wykaz maszyn, urzdze, aparatów, narzdzi i innego sprztu właciwego dla zawodu: - sprzt szklany o rónych pojemnociach: probówki, zlewki, cylindry miarowe, lejki zwykłe, sitowe, z płytk ze spiekanego szkła do sczenia na gorco, krystalizatory, szkiełka zegarkowe, naczyka wagowe, eksykatory, kolby miarowe, pipety, biurety, kolby stokowe i okrgłodenne, wkraplacze, rozdzielacze, tygle kwarcowe, butle, słoje, złcza na szlif, chłodnice, przedłuacze do chłodnic, szalki Petriego, kolby z tubusem bocznym, bagietki, rurki, - sprzt porcelanowy parownice, modzierze z tłuczkami, łyeczki, łopatki, - sprzt metalowy statywy, łapy, trójnogi, łczniki, kółka do lejków, szczypce, palniki gazowe, mieszadło magnetyczne, młotki komplet wkrtaków, łyeczki do spala, płytki do ogrzewania, - sprzt gumowy we, korki, - naczynia na surowce i produkty (ciekłe i stałe), - sprzt do pobierania próbek w rónym stanie skupienia, - zestaw do mineralizacji metod Kjeldahla, - wyposaenie do skali półmikroanalitycznej, - zestawy do chromatografii bibułowej i cienkowarstwowej (komory chromatograficzne i płytki chromatograficzne), - wagi techniczne i analityczne i komplety odwaników, - termoregulatory i przedłuacze, - bibuła filtracyjna i sczki, - papierki wskanikowe, - sprzt ogólnego stosowania: destylarka, redestylarka, suszarka, - piec elektryczny, chłodziarka z zamraark, wyparki laboratoryjne, - pompa próniowa, sprarka powietrza, łanie wodne, olejowe, grudzie

9 - piaskowe, butle z gazem, czasze grzejne elektryczne; b. wykaz sprztu/urzdze pomiarowych, diagnostycznych: - mikroskopy optyczne, - termometry cieczowe i elektryczne, - zestaw do pomiaru temperatury topnienia, - cinieniomierze, - poziomowskazy, - przepływomierze cieczowe i gazowe, - lepkociomierze Hopllera i Englera, - analizatory gazów aparat Orsata, analizator MONO, - wilgotnociomierze, - refraktometry rczny, laboratoryjny, Abbego, - polarymetry, - konduktometry i naczyka konduktometryczne, - pehametry z rónymi elektrodami oraz wzorce o rónym ph (bufory), - elektrolizery z wyposaeniem; c. wykaz modeli, symulatorów, fantomów: - próbki materiałów konstrukcyjnych i izolacyjnych, - oprogramowanie komputerowe symulujce róne procesy technologiczne, - tablice pogldowe przykłady aparatów pomiarowych termometrów cinieniomierzy, lepkociomierzy, analizatorów gazów, - foliogramy przedstawiajce: sposoby montowania zestawów w analizie jakociowej i ilociowej, aparatur pomiarow w cigach technologicznych, zasady działania aparatów np. schemat refraktometru, polarymetru, konduktometru, pehametru, elektrolizera, - kasety VHS przedstawiajce: prawidłowe wykonywanie czynnoci laboratoryjnych, schematy zestawów czynnociowych, obsług laboratoryjnej i przemysłowej aparatury pomiarowej, róne techniki pomiarowe; d. wykaz materiałów, surowców, półfabrykatów i innych rodków niezbdnych w procesie kształcenia oraz podczas egzaminowania: - odczynniki chemiczne organiczne i nieorganiczne niezbdne w procesie kształcenia o właciwych stopniach czystoci, - wskaniki róne, - paliwa i smary, - surowce pochodzenia naturalnego, np. owoce, cukry, tłuszcze stałe i ciekłe, - rodki do konserwacji urzdze, rodki myjce do aparatury i sprztu chemicznego; e. stanowisko komputerowe z wykazem urzdze peryferyjnych oraz programów właciwych dla danego zawodu/pracowni/stanowiska dydaktycznego: - komputer z odpowiednim oprogramowaniem i drukark słucy do modelowania krzywych miareczkowania, opracowywania wyników i ich prezentacji, obliczania błdów pomiarowych, symulowania przebiegu procesów technologicznych i obsługi aparatów i urzdze chemicznych; f. biblioteczka zawodowa wyposaona w dokumentacj, instrukcje, normy, procedury, przewodniki, regulaminy, przepisy prawne właciwe dla zawodu: - instrukcje obsługi i konserwacji przyrzdów oraz urzdze stosowanych w procesie kształcenia/egzaminowania, - instrukcje do wykonywania wicze, - polskie normy, - literatura zawodowa niezbdna w procesie kształcenia podrczniki, - tablice chemiczne i poradniki chemiczne, - czasopisma fachowe; g. wykaz rodków do udzielania pomocy przedmedycznej: grudzie

10 - apteczka pierwszej pomocy zawierajca rodki opatrunkowe, przeciwbólowe, pooparzeniowe oraz roztwory wglanu sodu i kwasu borowego do neutralizacji poparze chemicznych, - instrukcje udzielania pierwszej pomocy; h. wykaz rodków zapewniajcych przestrzeganie zasad ergonomii ora bezpieczestwa i higieny: - rodki ochrony osobistej rkawice ochronne i gumowe, okulary ochronne, osłony na twarz, fartuch gumowy, - sprzt ppo. ganica pianowa i proszkowa, koc ganiczy, - wszystkie urzdzenia powinny posiada zabezpieczenia przed poraeniem i osłony na elementach ruchomych, - regulaminy, przepisy bhp i instrukcje bezpiecznej obsługi aparatów i urzdze, - rodki i sprzt do utrzymania czystoci na stanowisku, - pojemniki na odpady stałe i ciekłe. 5. Inne szczególne wymagania dotyczce stanowiska, właciwe dla danego zawodu pokój wagowy - wielko zaley od iloci stanowisk do waenia, - wyposaony w betonowe konsole do wag, pomieszczenie, - nienasłonecznione, zamykane z moliwoci utrzymania stałej temperatury i wilgotnoci powietrza (najlepiej klimatyzowane), - podłogi antypolizgowe łatwozmywalne; pomieszczenie to powinno by wyposaone w nastpujce media: - instalacja elektryczna o napiciu 230 V, - instalacja wentylacyjna grawitacyjna, - instalacja owietleniowa; pokój przygotowawczy - podobnie jak przy innych pracowniach. V. Hala technologiczna Przeznaczona do zaj w grupach, zorganizowana i wyposaona analogicznie do wydziału produkcyjnego z odpowiednim zapleczem. Aparatura w hali, w skali ułamkowo technicznej (najlepiej szklana przemysłowa) powinna by tak dobrana, aby mona było realizowa w niej wszystkie podstawowe procesy fizyczne i chemiczne przemysłu chemicznego zawarte w treciach kształcenia. V.1. Pracownia procesów gorcych (wymiany masy i ciepła) 1. Wyposaenie ogólnodydaktyczne pracowni - stoły laboratoryjne pokryte odpornym chemicznie materiałem, krzesła, - stółnauczyciela, jednoczenie spełniajcy rol stanowiska dla egzaminatorów, - tablica szkolna, - komputer z oprogramowaniem i drukarka, - instrukcje do wykonywania wicze, obsługi i konserwacji urzdze, - Polskie Normy. 2. Wykaz niezbdnych stanowisk dydaktycznych właciwych dla danej pracowni - destylacja prosta, - destylacja próniowa, - rektyfikacja atmosferyczna, - absorpcja, - ługowanie, grudzie

11 - hydroliza tłuszczów, - estryfikacja, - krystalizacja i proces wyparny. 3. Opis infrastruktury stanowisk a. usytuowanie stanowiska: - w budynku; b. wielko i inne wymagania dotyczce pomieszczenia lub innego miejsca, w którym znajduj si stanowiska: - pracownia wymiar 7x15x5 m z oknami o jak najwikszej powierzchni, podłogi wyłoone antypolizgow terakot ze studzienkami kanalizacyjnymi, ciany z glazur do wysokoci 1,7 m, wyposaone w dygestoria, kratownica do montau zestawów wiczeniowych; c. minimalna powierzchnia dla pojedynczego stanowiska: - zaley od aparatury stosowanej w danym wiczeniu, ale nie mniejsza ni 2 m 2 ; d. wyposaenie stanowiska w niezbdne media z okreleniem ich parametrów: - instalacja wodno-kanalizacyjna (ciepła i zimna woda), - instalacja wentylacyjna nawiewno-wywiewna, - instalacja gazowa, - instalacja próni i spronego powietrza min. 3 kpa, - wytwornica pary o wydajnoci min. 25 kg pary o cinieniu 6 kpa, - instalacja elektryczna o napiciu 230 V i 380 V wraz z tablic rozdzielcz, - instalacja owietleniowa w wykonaniu przeciwwybuchowym, - ogrzewanie sali. 4. Opisy wyposaenia stanowisk a. wykaz maszyn, urzdze aparatów, narzdzi i innego sprztu właciwego dla zawodu: - destylacja prosta: warnik ogrzewany elektrycznie, skraplacz wownicowy, odbieralnik z rozdzielaczem frakcji, - destylacja próniowa: warnik ogrzewany elektrycznie lub par, kolumna deflegmacyjna, odbieralnik próniowy, - rektyfikacja atmosferyczna: warnik ogrzewany elektrycznie, kolumna wypełniona piercieniami Raschiga, skraplacz, układ regulacji zawrotu wyposaony w rotametry i odbieralnik, - absorpcja: pompa odrodkowa, zbiornik oraz dwie kolumny jedna z wypełnieniem, druga skruber, analizator gazów, oprzyrzdowanie analityczne biurety, kolby miarowe, zlewki, kolby, stokowe, pipety, cylindry miarowe, lejki do biuret, - ługowanie: aparat Soxhleta do ekstrakcji w układzie ciecz-ciało stałe, wyparka do odzysku ekstrachenta, waga techniczna do kontroli masy produktów i substratów, naczynia pomocnicze, cylindry miarowe, - hydroliza tłuszczów: ogrzewany par reaktor z mieszadłem kotwicznym, chłodnica zwrotna, naczynia pomocnicze na surowce i produkty, - estryfikacja: oprzyrzdowanie umoliwiajce przeprowadzenie estryfikacji, azeotropowej lub klasycznej w moliwie małej skali ze wzgldu, na bezpieczestwo uczniów. Reaktor ogrzewany par lub elektrycznie wyposaony w kolumn rektyfikacyjn, rozdzielacz, naczynia pomocnicze, cylindry miarowe, butelki na produkty, - krystalizacja i proces wyparny: mieszalnik, wyparka, naczynia pomocnicze; b. wykaz sprztu/urzdze pomiarowych, diagnostycznych: - destylacja prosta: termometry termoelektryczne (logometry) w kubie i przed skraplaczem, aparatura kontrolno-pomiarowa z moliwoci pobierania próbek, cieczy wrzcej i destylatu oraz analizy składu (refraktometr lab.), grudzie

12 - destylacja próniowa: termometry termoelektryczne jak wyej; aparatura kontrolno-pomiarowa jak wyej, - rektyfikacja atmosferyczna: 3 termometry termoelektryczne umoliwiajce pomiar temperatury w kubie, w połowie kolumny i przed skraplaczem, aparatura kontrolno-pomiarowa jak wyej, - absorpcja: analizator gazu np.co 2, zestaw do alkacymetrycznego oznaczania składu absorbatu (biureta, kolby miarowe, pipety, roztwór mianowany HCl), - ługowanie: waga techniczna 5 kg, - hydroliza zasadowa tłuszczów: termometr elektryczny, manometr cinienia pary grzewczej, - estryfikacja: termometry elektryczne do pomiaru temperatury w reaktorze i przed skraplaczem, - krystalizacja i proces wyparny: termometry; c. wykaz modeli, symulatorów, fantomów: - oprogramowanie komputerowe symulujce róne procesy technologiczne, umoliwiajce obserwacj zmian parametrów procesu i jakoci produktów; d. wykaz materiałów, surowców, półfabrykatów i innych rodków niezbdnych w procesie kształcenia oraz podczas egzaminu zawodowego: - odczynniki chemiczne organiczne i nieorganiczne niezbdne w procesie kształcenia, - rozpuszczalniki, - surowce pochodzenia naturalnego (np. nasiona lnu, siemienia, rzepaku, tłuszcze stałe i ciekłe), - rodki do konserwacji urzdze, rodki myjce do aparatury i sprztu chemicznego; e. stanowisko komputerowe z wykazem urzdze peryferyjnych oraz programów właciwych dla danego zawodu/pracowni/stanowiska dydaktycznego: - komputer z odpowiednim oprogramowaniem i drukark; do opracowywania wyników i ich prezentacji, do symulowania przebiegu procesów technologicznych i obsługi aparatów i urzdze chemicznych; f. biblioteczka zawodowa wyposaona w dokumentacj, instrukcje, normy, procedury, przewodniki, regulaminy, przepisy prawne właciwe dla danego zawodu/pracowni/stanowiska dydaktycznego instrukcje obsługi i konserwacji przyrzdów oraz urzdze stosowanych w procesie kształcenia/egzaminowania - instrukcje do wykonywania wicze, - Polskie Normy, - literatura zawodowa niezbdna w procesie kształcenia podrczniki, - tablice chemiczne i poradniki chemiczne, - czasopisma fachowe; g. wykaz rodków do udzielania pomocy przedmedycznej: - apteczka pierwszej pomocy zawierajca rodki opatrunkowe, przeciwbólowe, pooparzeniowe oraz roztwory wglanu sodu i kwasu borowego do neutralizacji poparze chemicznych, - instrukcje udzielania pierwszej pomocy; h. wykaz rodków zapewniajcych przestrzeganie zasad ergonomii oraz bezpieczestwa i higieny pracy: - rodki ochrony osobistej rkawice ochronne i gumowe, okulary ochronne, osłony na twarz, fartuchy gumowe, maska przeciwgazowa, - sprzt ppo. ganica pianowa i proszkowa agregat ganiczy CO 2, koc ganiczy, - wszystkie urzdzenia mechaniczne oraz napdy pomp powinny posiada zabezpieczenia przed poraeniem i osłony na elementach ruchomych, - regulaminy, przepisy bhp i instrukcje bezpiecznej obsługi aparatów i urzdze, - rodki i sprzt do utrzymania czystoci na stanowisku, - pojemniki na odpady stałe i ciekłe. grudzie

13 5. Inne, szczególne wymagania dotyczce stanowiska, właciwe dla danego zawodu a. przy pracowni powinien znajdowa si pokój przygotowawczy: - powierzchnia ok.12 m 2, - wielko okna odpowiednia do kubatury, - podłoga łatwo zmywalna, antypolizgowa, - ciana przy stole przygotowawczym do wysokoci 1,7 m wyłoona glazur; wyposaony w: - instalacj wodno-kanalizacyjn, wentylacyjn, gazow, - elektryczn o napiciu 230 V, owietleniow i grzewcz, - dygestorium, - stółprzygotowawczy, - szafy na sprzt laboratoryjny i odczynniki, - apteczk ze standardowym wyposaeniem i rodkami na poparzenia chemiczne, - sprzt ppo. ganica i koc ganiczy, - rodki ochrony osobistej rkawice, fartuch ochronny i gumowy okulary ochronne, osłona na twarz, - pojemniki na odpady stałe i ciekłe; b. ze wzgldów bezpieczestwa, do pomocy w procesie dydaktycznym nauczyciel powinien mie wykwalifikowanego laboranta asystenta. V.2. Pracownia procesów rozdrabniania, filtracji, transportu cieczy i gazów i rozdzielania mieszanin 1. Wyposaenie ogólnodydaktyczne pracowni - stoły laboratoryjne z krzesłami, - stółnauczyciela, jednoczenie spełniajcy rol stanowiska dla egzaminatorów, - tablica szkolna, - komputer z oprogramowaniem i drukarka, - instrukcje do wykonywania wicze, obsługi i konserwacji urzdze, - Polskie Normy. 2. Wykaz niezbdnych stanowisk dydaktycznych właciwych dla danej pracowni - rozdrabnianie, - suszenie, - transport cieczy, - regulacja wydajnoci i dozowanie, - regulacja natenia przepływu, - fluidyzacja, - sedymentacja i klasyfikacja hydrauliczna, - filtracja. 3. Opis infrastruktury stanowisk a. usytuowanie stanowiska: - w pracowni; b. wielko i inne wymagania dotyczce pomieszczenia lub innego miejsca, w którym znajduj si stanowiska: - pracownia wymiar 7x15x5 m z oknami o jak najwikszej powierzchni, - podłogi wyłoone antypolizgow terakot ze studzienkami kanalizacyjnymi, - ciany z glazur do wysokoci 1,7 m; c. minimalna powierzchnia dla pojedynczego stanowiska: - zaley od aparatury stosowanej w danym wiczeniu, ale nie mniejsza ni 2 m 2 ; d. wyposaenie stanowiska w niezbdne media z okreleniem ich parametrów: - instalacja wodno-kanalizacyjna (ciepła i zimna woda), - instalacja wentylacyjna nawiewno-wywiewna, - instalacja spronego powietrza min. 3 kpa, grudzie

14 - instalacja elektryczna o napiciu 230 V i 380 V wraz z tablic rozdzielcz, - instalacja owietleniowa w wykonaniu przeciwwybuchowym, - ogrzewanie sali. 4. Opisy wyposaenia stanowisk a. wykaz maszyn, urzdze, aparatów, narzdzi i innego sprztu właciwego dla zawodu: - rozdrabnianie: dwa młyny (udarowy i kulowy), zestaw sit znormalizowanych, wytrzsarka do sit, sprzt pomocniczy pdzle młotek wkrtak, rkawice, okulary ochronne, materiałdo rozdrabniania (cegła, dolomit) naczynia na surowce i produkty, - suszenie: suszarka konwekcyjna, z obiegiem powietrza i próniowa, suszarki wyposaone w układy wagowe umoliwiajce kontrol masy suszonych produktów, naczynia na produkty suche i wilgotne, rkawice ochronne, - transport cieczy: stanowisko do badania szeregowego i równoległego łczenia pomp wirowych ze zbiornikami otwartymi wyposaonymi w cieczowskazy, umoliwiajce badanie wpływu zmiany wysokoci tłoczenia na wydajno pomp, - regulacja wydajnoci i dozowanie: stanowisko z pomp wyporow do wicze z regulacji wydajnoci pomp za pomoc zmiany skoku tłoka oraz by passem, - regulacja natenia przepływu: zestaw składajcy si ze zwki, rotametru i przepływomierza wirnikowego umoliwiajcy zdjcie charakterystyki kadego przepływomierza, - fluidyzacja: zestaw do demonstracji i wykonania charakterystyki złoa fluidalnego, a do stadium transportu pneumatycznego, wyposaone w cyklon do separacji ciała stałego, - sedymentacja i klasyfikacja hydrauliczna: zbiornik szklany do obserwacji zjawiska sedymentacji i pomiaru prdkoci opadania zawiesin, klasyfikator hydrauliczny do wicze z rozdzielania mieszanin, - filtracja: zestaw z pras filtracyjn lub filtrem workowym do badania dynamiki procesu filtracji wyposaony w zbiornik z mieszadłem, pomp (z regulacj wydajnoci), zbiornik filtratu z cieczowskazem; b. wykaz sprztu/urzdze pomiarowych, diagnostycznych: - rozdrabnianie: waga techniczna 250 g do ustalania masy frakcji, - suszenie: stoper, - transport cieczy: manometry do kontroli cinienia, przymiar zwijany do okrelenia wymiarów zbiorników i objtoci przetłoczonej cieczy, stoper, - regulacja wydajnoci i dozowanie: cylindry miarowe, stoper, - regulacja natenia przepływu: stoper, naczynia miarowe, manometry, zwki znormalizowane, rotametry, - fluidyzacja: cigomierz z rurk Pitota, manometry U rurkowe, - sedymentacja: stoper, - filtracja: stoper, manometry; c. wykaz modeli, symulatorów, fantomów: - tablice pogldowe, foliogramy, modele aparatów, przekroje; d. wykaz materiałów, surowców, półfabrykatów i innych rodków niezbdnych w procesie kształcenia oraz podczas egzaminu zawodowego: - kreda, cegła, dolomit, piasek, talk techniczny, granulowany wgiel drzewny, - odczynniki chemiczne organiczne i nieorganiczne, - rodki do konserwacji urzdze, rodki myjce do aparatury i sprztu chemicznego; e. stanowisko komputerowe z wykazem urzdze peryferyjnych oraz programów właciwych dla danego zawodu/pracowni/stanowiska dydaktycznego: - oprogramowanie komputerowe symulujce róne procesy technologiczne, umoliwiajce obserwacj zmian parametrów procesu i jakoci produktów, - oprogramowanie; do opracowywania wyników i ich prezentacji; grudzie

15 f. biblioteczka zawodowa wyposaona w dokumentacj, instrukcje, normy, procedury, przewodniki, regulaminy, przepisy prawne właciwe dla danego zawodu/pracowni/stanowiska dydaktycznego, instrukcje obsługi i konserwacji przyrzdów oraz urzdze stosowanych w procesie kształcenia/egzaminowania - instrukcje do wykonywania wicze, - Polskie Normy, - literatura zawodowa niezbdna w procesie kształcenia podrczniki, - tablice chemiczne i poradniki chemiczne, - czasopisma fachowe; g. wykaz rodków do udzielania pomocy przedmedycznej: - apteczka pierwszej pomocy zawierajca rodki opatrunkowe, przeciwbólowe, pooparzeniowe oraz roztwory wglanu sodu i kwasu borowego do neutralizacji poparze chemicznych, - instrukcje udzielania pierwszej pomocy; h. wykaz rodków zapewniajcych przestrzeganie zasad ergonomii oraz bezpieczestwa i higieny pracy: - rodki ochrony osobistej rkawice ochronne i gumowe, okulary ochronne, osłony na twarz, fartuchy gumowe, - sprzt ppo. ganica pianowa i proszkowa, koc ganiczy, - wszystkie urzdzenia mechaniczne oraz napdy pomp powinny posiada zabezpieczenia przed poraeniem i osłony na elementach ruchomych, - regulaminy, przepisy bhp i instrukcje bezpiecznej obsługi aparatów i urzdze, - rodki i sprzt do utrzymania czystoci na stanowisku, - pojemniki na odpady stałe i ciekłe. 5. Inne, szczególne wymagania dotyczce stanowiska, właciwe dla danego zawodu - pokój przygotowawczy wspólny z pracowni procesów gorcych. VI. Warsztaty szkolne Warsztaty mechaniczne i remontowe z odpowiednim zapleczem, wyposaone w maszyny, urzdzenia i narzdzia potrzebne do realizacji zaj praktycznych z podstawowych czynnoci z zakresu obróbki metali i tworzyw sztucznych, remontu przemysłowej armatury chemicznej. W przypadku braku szkolnych warsztatów mechanicznych zajcia praktyczne szkoła moe realizowa w warsztatach mechanicznych w chemicznym zakładzie produkcyjnym, którego profil pozwala na realizacj treci kształcenia objtych podstaw programow. Warsztat mechaniczny powinien by wyposaony w: - sale instruktaow, - stanowiska do obróbki metali (trasowanie, piłowanie, przecinanie, wiercenie nacinanie gwintów), - stanowiska obróbki tworzyw sztucznych (cicie płyt i rur z tworzyw sztucznych, klejenie tworzyw sztucznych, spawanie, zgrzewanie i odlewanie tworzyw sztucznych, wykonywanie drobnych elementów w oparciu o wymienione techniki), - stanowiska remontu armatury (wycinanie uszczelek, łczenie i uszczelnianie rur, rozkrcanie i czyszczenie armatury do remontu, naprawa i monta armatury), - narzdzia i przybory pomiarowe, - zestawy technicznych rodków nauczania, - sprzt ochrony osobistej właciwy dla wykonywanych zada, - instrukcje do wicze i maszyn, - sprzt ppo., - apteczka pomocy przedmedycznej, - rodki i sprzt do utrzymania czystoci na stanowiskach. grudzie