Księga Systemu Zarządzania Jakością i Środowiskiem

Transkrypt

1 Księga Systemu Zarządzania Jakością i Środowiskiem zgodnego z wymaganiami norm: PN EN ISO 9001 : 2001 PN - EN ISO : 2005 Zatwierdził: Dnia: Wydanie1/Kopia 0 Kamrowski Janusz

2 1/14 1. Zakres obowiązywania Księgi Systemu Zarządzania Jakością i Środowiskiem Niniejsza Księga Systemu Zarządzania Jakością i Środowiskiem obowiązuje w Zakładzie Kowalstwa Artystycznego Zbigniew Felski, zlokalizowanego w Brusach przy ul. Młyńskiej 23 i obejmuje procesy realizowane w: kuźni, szlifierni, spawalni, hali maszyn, hali z laserem, oczyszczalni strumieniowo-ciernej, lakierni proszkowej, pakowalni i biurach. Nie zastosowano wyłączeń wymagań PN-EN ISO 9001:2001 oraz PN-EN ISO 14001: Definicje Stosowany w Księdze Systemu Zarządzania Jakością i Środowiskiem, procedurach i instrukcjach termin system zarządzania jakością i środowiskiem należy rozumieć jako zintegrowany System Zarządzania Jakością i System Zarządzania Środowiskowego zgodny z wymaganiami normy PN-EN ISO 9001:2001 oraz PN-EN ISO 14001: Stosowane skróty KAZF = Zakład Kowalstwa Artystycznego Zbigniew Felski w Brusach ISO = PN-EN ISO 14001:2005 ISO 9001 = PN-EN ISO 9001:2001 SZJiŚ = System Zarządzania Jakością i Środowiskiem. 4. Przewodnik dla systemu zarządzania jakością i środowiskiem 4.1 Wymagania ogólne; Odpowiedzialność, uprawnienia i komunikacja. Niniejsza księga systemu zarządzania jakością i środowiskiem opisuje, w jaki sposób w KAZF został wdrożony i jest utrzymywany system zarządzania jakością i środowiskiem spełniając wymagania normy ISO-14001:2004 i ISO 9001:2000 Zapewnia, że: - wyroby i obsługa klienta oferowane przez zakład spełniają wymagania w/w norm międzynarodowych i specyfikacji. - zidentyfikowano procesy potrzebne w systemie zarządzania jakością i środowiskiem w zakładzie. - określono przebieg tych procesów, ich kryteria i wzajemne oddziaływanie. - zapewniono zasoby i informację do przebiegu, monitorowania, analizowania procesów i ich ciągłego doskonalenia. - zostały określone uprawnienia, odpowiedzialność i zakomunikowane załodze. 4.2 Polityka zarządzania jakością i środowiskiem; Zaangażowanie kierownictwa, doskonalenie. Najwyższe kierownictwo jest zaangażowane w tworzenie i wdrażanie systemu zarządzania jakością i środowiskiem oraz bierze udział w ciągłym doskonaleniu jego skuteczności. Skuteczność zarządzania jakością i środowiskiem jest ciągle doskonalona poprzez wykorzystanie polityki, celów, wyników auditów, analizy danych, działań korygujących i zapobiegawczych, a także przeglądu zarządzania.

3 2/14 KOWALSTWO ARTYSTYCZNE ZBIGNIEW FELSKI BRUSY Brusy r. Polityka Zarządzania Jakością i Środowiskiem Zakładu Kowalstwa Artystycznego Zbigniewa Felskiego. Zakład zajmuje się produkcją kilkuset różnych wyrobów ze stali na drodze obróbki mechanicznej i cieplnej. Nasza działalność związana jest przede wszystkim z takimi procesami jak: grzanie w palenisku kuziennym, spawanie, cięcie laserem, malowanie proszkowe, czyszczenie elementów stalowych oraz z procesami pomocniczymi: ogrzewaniem opartym na kotłowni olejowej, gospodarce olejami, gospodarce odpadami i transportem. Wśród wyrobów znaczną pozycję zajmują zestawy kominkowe, elementy ogrodzeniowe, kraty, balustrady, pergole, itp. Kierownictwo firmy zobowiązuje się do zaspakajania oczekiwań i potrzeb klientów poprzez wytwarzanie i sprzedaż wyrobów o wymaganej jakości a także respektowania prawa o ochronie środowiska. Naszą intencją jest ciągłe doskonalenie systemu zarządzania jakością i środowiskiem mające na celu stałe podnoszenie poziomu zadowolenia klienta z jakości naszych wyrobów i zmniejszenie negatywnego oddziaływania na środowisko. W związku z tym podejmujemy systematyczne działania zmierzające do: ulepszenia technologii w celu poprawy jakości i zminimalizowania emisji: hałasu, pyłów, itp. podniesienia świadomości projakościowej i proekologicznej pracowników i firm współpracujących. minimalizacji odpadów i prawidłowej gospodarki nimi, zmniejszenia zużycia energii elektrycznej, Działalność naszego zakładu będzie ukierunkowana na ciągłe doskonalenie systemu zarządzania i zapobieganie zanieczyszczeniom środowiska. Na realizację celów i rozwój Systemu Zarządzania Jakością i Środowiskiem zapewniamy odpowiednie środki. Zbigniew Felski Właściciel

4 3/ Planowanie Aspekty środowiskowe; Orientacja na klienta, określenie i przegląd wymagań dotyczących wyrobu. Pierwotna identyfikacja aspektów środowiskowych związanych z działalnością i wyrobami KAF miała miejsce podczas wstępnego przeglądu środowiskowego przeprowadzonego w II i III kwartale 2001 roku na etapie wdrażania systemu zarządzania środowiskowego. W trakcie wstępnego przeglądu środowiskowego zidentyfikowano procesy, wyroby i usługi związane z działalnością KAF, które mają lub mogą mieć wpływ na środowisko. Dla zidentyfikowanych procesów, wyrobów i usług określono aspekty środowiskowe oraz oddziaływania na środowisko. Informacje te zostały zestawione w Rejestrze Aspektów Środowiskowych (Z 01/P 01 KA). Wszystkie zidentyfikowane aspekty środowiskowe poddaje się ocenie mającej na celu wyselekcjonowanie znaczących aspektów środowiskowych. Sposób oceny znaczenia aspektów środowiskowych polega na ocenie oddziaływania na środowisko związanego z danym aspektem oraz ocenie oddziaływania na ogólną sytuację firmy. Obydwa te kryteria mieszczą się w przyjętym kryterium prawnym, wg którego określa się, czy dane oddziaływanie/dany aspekt regulowane jest przez przepisy ochrony środowiska i wiążą się z tym dla zakładu jakieś problemy. Ponadto przyjęto kryterium czysto środowiskowe oceniając zagrożenie środowiskowe oraz kryterium czysto biznesowe oceniając koszty związane z aspektem/oddziaływaniem. Przyjmując skalę oceny od 1 do 3, wynik oceny umieszcza się w tabeli Rejestrze oceny aspektów środowiskowych (Z 02/P 01 KA). Kryterium oceny: 3 wówczas gdy jest regulowany przez przepisy prawa, 2 wówczas gdy jest opatrzony umowami, 1 pozostałe, Aspekt uznawany jest za znaczący wówczas, gdy: jest regulowany przez przepisy prawne lub iloczyn punktów w ocenie jest większy lub równy 8. Aktualizacja Rejestru aspektów środowiskowych i Rejestru oceny aspektów środowiskowych jest dokonywana podczas: a) zakupu nowego surowca, b) zmiany procesu technologicznego, c) wdrożenia nowego wyrobu, d) wejścia w życie nowych przepisów prawnych, e) zakupu nowych maszyn i urządzeń, f) co najmniej raz w roku a także w związku ze spostrzeżeniami z inspekcji uprawnionych organów i auditów systemu zarządzania jakością i środowiskiem oraz w związku z planowanymi działaniami inwestycyjnymi. Najwyższe kierownictwo zapewnia, że wymagania klienta zostały określone, udokumentowane i są spełniane w celu zwiększenia zadowolenia klienta, a także są zgodne z wymaganiami ustawowymi i przepisami dotyczącymi wyrobu. Zakład przeprowadza przeglądy każdej oferty, umowy lub zamówienia, aby zapewnić, że zostaną prawidłowo zinterpretowane, a przyjęte zostają tylko te oferty, zamówienia, które mogą być zrealizowane i spełnią wszystkie wymagania klienta. Odpowiedzialność za prowadzenie i aktualizację Rejestru aspektów środowiskowych i Rejestru oceny aspektów środowiskowych spoczywa na Administratorze SZJiŚ.

5 4/ Wymagania prawne i inne Przez wymagania prawne i inne rozumie się: a) Ogólnie obowiązujące w Polsce środowiskowe i jakościowe wymagania prawne, np: umowy międzynarodowe (ratyfikowane przez parlament), ustawy (uchwalane przez parlament), rozporządzenia (wydawane przez odpowiednich ministrów), zarządzenia (wydawane przez dyrektorów urzędów centralnych). Wszystkie te wymagania publikowane są w Dzienniku Ustaw lub Monitorze Polskim. b) Przepisy obowiązujące w danym regionie lub gminie. Są to przede wszystkim: rozporządzenia wojewody publikowane w dzienniku urzędowym wojewody, miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego dostępny w urzędzie gminy, uchwały gminy dostępne w gminie. c) Indywidualne wymagania określone w odpowiednich decyzjach administracyjnych w tym m.in. w: decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, decyzji o pozwoleniu na budowę, decyzji ustalającej rodzaje i ilości pyłów i gazów wprowadzanych do powietrza, pozwoleniu wodnoprawnym, zezwoleniach lub uzgodnieniach związanych z gospodarką odpadami. d) Pozostałe wymagania mające kontekst środowiskowy mogą wynikać z innych źródeł, którymi mogą być m.in. umowy cywilno-prawne np: umowa z przedsiębiorstwem wodno-kanalizacyjnym na pobór wody i zrzut ścieków, umowa z przedsiębiorstwem wywożącym odpady na odbiór odpadów, umowa z odbiorcą odpadów niebezpiecznych. Administrator SZJiŚ jest odpowiedzialny za: prawidłową identyfikację przepisów prawnych i innych odnoszących się do zagadnień środowiskowych i jakościowych oraz ich aktualizację, przekazanie tych wymagań kierownikom odpowiednich działów, do których wymagania te się odnoszą, przeprowadzenia okresowej oceny zgodności z wymaganiami wynikającymi z przepisów prawnych i innych. Kierownicy odpowiednich działów odpowiedzialni są za: przestrzeganie tych wymagań na swoim obszarze działania, zapoznanie z wymaganiami prawnymi i innymi podległych sobie pracowników, których one dotyczą Identyfikacja wymagań prawnych i innych Na etapie wstępnego przeglądu środowiskowego został określony status przedsiębiorstwa w odniesieniu do wymagań prawnych i innych. Administrator SZJiŚ dokonuje raz na trzy miesiące przeglądu nowych wymagań prawnych i ocenia, czy mają zastosowanie dla firmy, czy też nie. Następnie informuje kierownictwo o zmianach prawnych. Do identyfikacji wymagań prawnych i innych korzysta z specjalistycznego wydawnictwa: Prawo ochrony środowiska Domu Wydawniczego ABC, poza tym korzysta ze strony internetowej Ministerstwa Środowiska ( HYPERLINK " Określone zostaną wymagania ustawowe i przepisy dotyczące wyrobu wyspecyfikowane przez klienta w tym dotyczące dostaw i działań po dostawie. Odpowiednie wymagania prawne i inne są przekazywane w formie szkolenia (lub w innej odpowiednio dobranej formie: plakat, zmiana procedury lub nowa procedura, zmiana instrukcji lub nowa instrukcja) do wiadomości odpowiednim osobom oraz podejmowane są niezbędne działania zmierzające do utrzymania stałej zgodności z wymaganiami prawnymi i innymi. Z odpowiednie przetransponowanie wymagań odpowiedzialny jest Administrator SZJiŚ.

6 5/ Zgodność Po zapoznaniu się z wymaganiami prawnymi lub innymi Administrator SZJiŚ dokonuje analizy w celu stwierdzenia, które wymagania mają zastosowanie dla Zakładu oraz podejmuje działania zmierzające do zapewnienia zgodności z prawem: a) ustala osobę odpowiedzialną za wdrożenie wymagania prawnego, b) ustala formę przetransponowania i realizacji wymagania prawnego. (szkolenie, plakat, zmiana procedury lub nowa procedura, zmiana instrukcji lub nowa instrukcja albo uzyskanie nowego pozwolenia / decyzji itd.) Archiwizacja Administrator SZJiŚ prowadzi Rejestr umów środowiskowych, decyzji i zgłoszeń środowiskowych oraz innych dokumentów środowiskowych (Z 01/P 02 KA), w którym umieszcza się informację o posiadanych przez Zakład umowach m.in. na dostawę wody i odbiór ścieków, na odbiór odpadów, jak również o przekazanych zgłoszeniach i uzyskanych decyzjach administracyjnych m.in. związanych z gospodarką odpadami, a także o innych dokumentach (poza ogólnymi wymaganiami prawnymi), z których wynikać mogą zobowiązania środowiskowe dla Zakładu Kowalstwa artystycznego Zbigniew Felski. Decyzje, umowy itd. rejestrowane w Rejestrze są przechowywane przez Administratora przez 5 lat od daty wygaśnięcia ważności danego dokumentu Cele i zadania. Podczas wstępnego przeglądu środowiskowego określono kierunki, w których należy wyznaczyć cele i zadania. Za wyznaczenie celów i zadań środowiskowych odpowiedzialny jest Dyrektor Zakładu, który decyduje o potrzebie wyznaczenia celów i zadań oraz określa tryb i sposób ich ustalenia, kierując się kryteriami techniczno - ekonomicznymi. Cele i zadania jakościowe i środowiskowe zestawione są w dokumencie Program zarządzania jakością i środowiskiem Zakładu Kowalstwa Artystycznego - Zbigniew Felski w Brusach. Cele dotyczące jakości i środowiska są ustanowione dla odpowiednich funkcji i szczebli w zakładzie na przeglądzie kierownictwa, cele potrzebne do spełnienia wymagań dotyczących wyrobu są określane na bieżąco przez Dyrektora Zakładu Program(y) zarządzania jakością i środowiskiem, ciągłe doskonalenie. Dokument Program zarządzania jakością i środowiskiem Zakładu Kowalstwa Artystycznego - Zbigniew Felski w Brusach: wyznaczone są w nim odpowiedzialności dla poszczególnych osób/komórek, które mają swe zadania do realizacji w celu osiągnięcia celów. Określone są w nim środki (czas pracy, fundusze, szkolenia itp.) zaplanowane jako niezbędne dla wykonania zadań oraz terminy realizacji zadań i osiągnięcia w/w celów. W przypadku planowania wprowadzenia nowego produktu, nowej usługi lub innej znaczącej zmiany działalności Dyrektor Zakładu może w ramach programu zarządzania jakością i środowiskiem zaplanować takie zadania, które zmierzają do określenia wszelkich potencjalnych konsekwencji jakościowych i środowiskowych wdrożenia tych planów. Wnioski z tych działań powinny być wzięte pod uwagę przy ostatecznym podejmowaniu decyzji o wdrożeniu tych planów. Najwyższe Kierownictwo zapewnia, że: dąży do osiągnięcia zaplanowanych celów, prowadzone jest planowanie systemu zarządzania jakością i środowiskiem, zachowana jest integralność systemu zarządzania jakością i środowiskiem, skuteczność sytemu SZJiŚ jest ciągle doskonalona poprzez wykorzystanie polityki, celów, wyników auditów, analizy danych, działań korygujących i zapobiegawczych, przeglądu zarządzania.

7 6/ Wdrażanie i funkcjonowanie, planowanie realizacji wyrobu. Planowanie realizacji wyrobu odbywa się poprzez określenie celów dotyczących jego jakości i wymagań, potrzeb względem ustanowienia procesów, dokumentów i zasobów, a także wymaganych działań weryfikacji, walidacji, monitorowania, kontroli i badań, kryteriów jego przyjęcia i potwierdzających to zapisów Struktura i odpowiedzialność, uprawnienia, przedstawiciel kierownictwa. Zarządzanie zasobami ludzkimi. Zakresy odpowiedzialności i uprawnień określone zostały i udokumentowane w tych elementach dokumentacji systemu zarządzania KAZF, w których jest to najbardziej praktyczne m.in. w niniejszej Księdze, procedurach i instrukcjach Schemat organizacyjny Schemat organizacyjny KAZF przedstawiony jest w KSZ. Grupa zarządzająca KAZF: Właściciel Dyrektor Dyrektor techniczny Komitet zarządzania jakością i środowiskiem KAZF: Właściciel Dyrektor Dyrektor techniczny Kierownik produkcji (kuźni) Kierownik produkcji (hali maszyn) Kierownik produkcji (hali laser) konstrukcja i technologia Kierownik produkcji Administrator SZŚ Zadania komitetu zarządzania jakością i środowiskiem KAZF: Opracowanie, przedstawienie oraz przestrzeganie realizacji zadań i osiągania celów jakościowych i środowiskowych. Omawianie i dyskusja dotycząca problemów jakościowych i środowiskowych w Zakładzie Kowalstwa Artystycznego oraz określania możliwych rozwiązań. Przekazywanie zewnętrznych oraz wewnętrznych informacji dotyczących jakości i środowiska. Sporządzanie oraz monitorowanie planów działania oraz projektów jakościowych i środowiskowych. Sprawdzanie oraz doskonalenie systemu zarządzania jakością i środowiskiem Przedstawiciel kierownictwa KAZF ds. systemu zarządzania jakością i środowiskiem oraz Administrator systemu zarządzania jakością i środowiskiem w KAZF. Przewidywana przez wymaganie normy ISO-14001:2004 i ISO 9001:2000 funkcja i odpowiedzialność przedstawiciela kierownictwa KAZF ds. systemu zarządzania jakością i środowiskiem została powierzona Administratorowi Systemu w KAZF p. Rafałowi Konderskiemu. Zakład określi i zapewni zasoby potrzebne do wdrożenia i utrzymania systemu SZJiŚ. Personel zostanie odpowiednio wyszkolony, aby zdobyć odpowiednie umiejętności i doświadczenie w celu spełnienia wymagań klienta ku jego większemu zadowoleniu. Zostanie określona, zapewniona i utrzymana infrastruktura potrzebna do osiągnięcia zgodności z wymaganiami stawianymi przez wyrób. Zakład określi środowisko pracy potrzebne do osiągnięcia zgodności z wymaganiami dotyczącymi wyrobu i będzie nim zarządzać Szkolenie, świadomość i kompetencje Kierownictwo KAZF czyni starania, aby personel firmy miał odpowiednie kompetencje i świadomość w zakresie zarządzania jakością i środowiskiem. Jest to istotny element decydujący o przyjęciu do pracy w firmie. Sposób określania potrzeb szkoleniowych, organizacji, prowadzenia oraz dokumentowania szkoleń przebiega w KAZF zgodnie z opisem zawartym w niniejszym rozdziale Księgi. Celem procedury szkoleń P-03 KA jest ustalenie zasad skutecznego planowania i prowadzenia szkoleń związanych z działalnością KAZF, a dotyczących:

8 7/14 Konieczności i znaczenia zgodności działania Zakładu z polityką jakościową i środowiskową, wymaganiami systemu zarządzania jakością i środowiskiem, oraz procedurami. Znaczących, faktycznych lub potencjalnych, oddziaływań na środowisko związanych z prowadzonymi przez pracownika czynnościami. Korzyści dla jakości wyrobu i środowiska wynikających z poprawy prawidłowości wykonywania czynności. Zadań i odpowiedzialności pracownika w osiąganiu zgodności działania z polityką jakościową i środowiskową i procedurami oraz z wymaganiami systemu zarządzania jakością i środowiskiem. Zadań i odpowiedzialności pracownika związanych z wymaganiami dotyczącymi zapobiegania awariom, gotowości na wypadek awarii i reagowania na awarie. Potencjalnych konsekwencji nieprzestrzegania ustalonych procedur operacyjnych. Prowadzenia i utrzymywania odpowiednich zapisów dotyczących wykształcenia, szkolenia, umiejętności i doświadczenia Definicje Szkolenie wstępne i podstawowe jest szkoleniem wewnętrznym, któremu poddawani są wszyscy nowo przyjmowani pracownicy oraz pracownicy przy zmianie stanowiska. Szkolenie uzupełniające wynika z potrzeb i zmian określonych przez plany rozwojowe i może być zarówno wewnętrzne, jak i zewnętrzne. Szkoleniu uzupełniającemu poddawani są pracownicy wyznaczeni przez kierowników komórek organizacyjnych. Szkolenie instruktażowe (instruktaż) jest szkoleniem wewnętrznym prowadzonym ad hoc w związku z zaistnieniem pilnej potrzeby Odpowiedzialność Dyrektor Zakładu jest odpowiedzialny za: zatwierdzanie planów szkolenia, ustalanie potrzeb i tematyki szkolenia dla kierownictwa Zakładu. Administrator SZJiŚ jest odpowiedzialny za określanie potrzeb szkoleniowych i szkolenie w zakresie wymagań systemu zarządzania jakością i środowiskiem. Kierownicy są odpowiedzialni za: zatwierdzanie wniosków o zorganizowanie szkolenia uzupełniającego, ustalanie potrzeb i tematyki szkoleń dla podległych pracowników komórek organizacyjnych, opracowanie i aktualizację programów szkoleń wstępnych i podstawowych, ocenę kwalifikacji i kwalifikowanie personelu, prowadzenie szkolenia wstępnego i podstawowego, ustalanie potrzeb i tematyki szkoleń uzupełniających i wystawianie wniosków o uruchomienie tych szkoleń. Każdy pracownik ma możliwość zgłoszenia swemu bezpośredniemu przełożonemu konieczności przeprowadzenia instruktażu lub szkolenia związanego z systemem SZJiŚ Opis postępowania a. Szkolenie wstępne i podstawowe Obowiązek przeprowadzania szkolenia wstępnego i podstawowego spoczywa na kierowniku komórki organizacyjnej zatrudniającej pracownika. Szkolenie dotyczy procesu pracy na danym stanowisku, aspektów środowiskowych oraz stosowanych procedur i instrukcji systemu zarządzania jakością i środowiskiem. Szkolenie odbywa się w następujący sposób: Nowi pracownicy powinni uzyskać odpowiednie informacje, które pozwolą zrozumieć produkcję Zakładu Kowalstwa Artystycznego, produkty, materiały używane do produkcji, funkcje pracowników oraz jednostki, do której wstępują, zasady funkcjonowania systemu SZJiŚ. Kierownicy odpowiedzialni są za to, aby nowi pracownicy w Zakładzie Kowalstwa Artystycznego byli odpowiednio wprowadzeni do pracy. Kiedy nowi pracownicy zaczynają pracę, zostają oprowadzeni po wszystkich działach KAF. Ta wycieczka po firmie oraz przegląd wszystkich komórek w przedsiębiorstwie powinna dać nowemu pracownikowi wrażenie o postępowaniu w pracy oraz o procesach w przedsiębiorstwie zajmującym się produkcją wyrobów kowalstwa artystycznego. Nowy pracownik musi być poinformowany o: ulepszeniach wprowadzonych przez zakład, celach dotyczących jakości i środowiskowych,

9 8/14 planach jakościowych i środowiskowych, działaniach, które zostały już zainicjowane. Po odbyciu krótkiego przeszkolenia, nowy pracownik zapoznaje się z dokumentacją SZJiŚ. Wprowadzenie zakończone jest prezentacją wyrobów oraz materiałów i narzędzi wykorzystywanych przy produkcji wyrobów. Kierownik komórki organizacyjnej wpisuje fakt odbycia szkolenia do Załącznika Z 01/P 03 KA, Zapisów ze szkoleń. b. Szkolenie uzupełniające Szkoleniu uzupełniającemu są poddawani pracownicy wyznaczeni przez kierowników komórek organizacyjnych lub przez Administratora SZJiŚ. c. Szkolenia dla kadry kierowniczej Administrator SZJiŚ po uzgodnieniu z kierownikami komórek składa do Dyrektora wniosek dotyczący szkoleń kadry kierowniczej i zespołów pracowniczych w zakresie wymagań systemu SZJiŚ Zapisy Zapisami ze szkoleń są: program szkolenia lub treść / temat szkolenia, lista obecności, zaświadczenia (jeżeli były wymagane), ankieta uczestników (jeżeli była przeprowadzona), ewentualne spostrzeżenia z realizacji Komunikowanie się, wewnętrzne, z klientem Sposoby wymiany informacji, odpowiedzialności związane z komunikowaniem się określone zostały w tych elementach dokumentacji systemu zarządzania KAZF, w których jest to najbardziej praktyczne m.in. w niniejszej Księdze, procedurach i instrukcjach. Każdy pracownik przekazuje informację bezpośredniemu przełożonemu lub bezpośrednio Administratorowi Systemu. Spostrzeżenia pracowników odbierane są również ze skrzynki listowej znajdującej się przy biurze głównym, uwagi znajdujące się w skrzynce przeglądane będą raz w tygodniu i omawiane na okresowych zebraniach. Wewnątrzzakładowa wymiana informacji odbywa się w sposób opisany w odpowiednich procedurach oraz poprzez wymianę informacji: na tablicy ogłoszeń znajdującej się w stołówce, ustnie pomiędzy poszczególnymi komórkami, na okresowych spotkaniach kierownictwa z załogą. Zagadnienia dotyczące jakości i środowiska są wprowadzane do prowadzonych rutynowo spotkań i narad produkcyjnych (narady produkcyjne i ogólne), które obywają się: raz w miesiącu dyrekcja i kierownictwo z brygadzistami, raz na trzy miesiące spotykają się wszyscy pracownicy, w wypadku nagłej potrzeby. Podczas spotkań rozważane będą m. in. sytuacje związane z wprowadzeniem nowego: (surowca, procesu, wyrobu, przepisu, maszyny/urządzenia), oraz analizowane będą awarie, które miały miejsce w KAZF. Zewnętrzną wymianę informacji prowadzi Dyrektor i Administrator SZJiŚ przy pomocy: poczty elektronicznej, strony internetowej: HYPERLINK " listownie, ustnie, Został zaprowadzony dziennik korespondencji, w którym odnotowuje się informacje przychodzące i wychodzące. Informacje o wyrobie, zapytania handlowe, zmiany, informacje zwrotne od klienta będą określone i ustalane. W przypadku skarg i reklamacji zostaną wszczęte działania korygujące lub zapobiegawcze. W przypadku gdyby problem związany ze zgłaszanymi uwagami wymagał ciągłego nadzoru, wówczas do zadań Administratora Systemu należy rozważenie włączenia danego problemu do zagadnień kategorii znaczących aspektów środowiskowych i zapisania go w Rejestrze Aspektów Środowiskowych jako ASPEKT ZNA -

10 9/14 CZĄCY wraz ze wszystkimi tego konsekwencjami systemowymi (rozważenie, czy konieczna jest procedura operacyjna, rozważenie, czy w tym obszarze należy wyznaczyć cel itp.). Grupa zarządzająca KAZF podjęła decyzję o nie informowaniu na zewnątrz o znaczących aspektach środowiskowych Dokumentacja systemu zarządzania jakością i środowiskiem Dokumentacja SZJiŚ składa się z następujących elementów: niniejszej Księgi Systemu Zarządzania Jakością i Środowiskiem w Zakładzie Kowalstwa Artystycznego - Zbigniew Felski w Brusach; procedur i instrukcji, do których odniesienia znajdują się w niniejszej Księdze Nadzór nad dokumentacją Nadzór nad dokumentacją w Kowalstwo Artystyczne - Zbigniew Felski Brusy jest zapewniony przez obowiązującą w SZJiŚ procedurę: Nadzoru na dokumentacją i zapisami (P 04 KA). Zasady nadzoru nad dokumentacją i danymi dotyczącymi SZJiŚ są tak sformułowane, aby zapewnić, że: zanim zostaną wydane są zatwierdzone adekwatnie do ich potrzeb, są przeglądane i aktualizowane w razie potrzeb, zidentyfikowano zmiany i aktualny status zmian dokumentów, dokumenty pochodzące z zewnątrz są zidentyfikowane i ich rozpowszechnianie jest nadzorowane. Zasady rozpowszechniania dokumentacji: Księga SZJiŚ jest dostępna w stołówce na hali i w biurze kierowników, oryginał posiada Administrator SZJiŚ, Procedury i instrukcje udostępniane są pracownikom w miarę ich potrzeb, Udostępnianie jest notowane w Załączniku Z 01/P 04 KA, Rozdzielnik procedur i instrukcji. Zmian w dokumentacji dokonuje tylko Administrator SZJiŚ, natomiast nieaktualne dokumenty są wycofywane z dokumentacji i niszczone poza jednym egzemplarzem, który pozostaje w archiwum przez 5 lat Sterowanie operacyjne, realizacja wyrobu. Zakład zaplanuje i opracuje procesy potrzebne do realizacji wyrobu, planowanie realizacji wyrobu będzie spójne z wymaganiami dotyczącymi innych procesów SZJiŚ. Zostaną określone cele dotyczące jakości i wymagania dotyczące wyrobu; potrzeby dotyczące ustanowienia procesów, dokumentów; wymagane działania dotyczące weryfikacji, walidacji, monitorowania, kontroli i badań oraz kryteria przyjęcia wyrobu, a także zapisy potrzebne do dostarczenia dowodów, że procesy realizacji i wyrób będący ich wynikiem spełniają wymagania. Działania operacyjne związane z produkcją w KAZF przebiegają zgodnie z procedurami i instrukcjami: Sterowanie operacyjne i realizacja wyrobu (P-10 KA), Monitorowanie i pomiary (P-06 KA), Czyszczenie filtrów wentylacji (I 01 KA), Czyszczenia filtrów lakierni proszkowej (I 02 KA). Poza tym na terenie Zakładu rozwieszone są instruktaże dotyczące: Racjonalnego gospodarowania materiałem używanym do produkcji, Oszczędności energetycznych Procesy związane z klientem. Zakład określi wymagania wyspecyfikowane przez klienta w tym wymagania dotyczące dostawy i działań po dostawie; wymagania ustawowe i przepisy dotyczące wyrobu, a także wszystkie dodatkowe własne wymagania. Wymagania zostaną poddane przeglądowi a wyniki przeglądu i działania z niego wynikające będą zapisywane Projektowanie i rozwój. Projektowanie i rozwój wyrobu będzie planowane i nadzorowane; dane wejściowe związane z wymaganiami dotyczącymi wyrobu będą określone i opisane; dane wyjściowe z projektowania i rozwoju będą przedstawione w formie umożliwiającej weryfikację w stosunku do danych wejściowych do projektowania i rozwoju.

11 10/14 Na odpowiednich etapach projektowania i rozwoju przeprowadzone zostaną przeglądy, weryfikacja i walidacja projektowania i rozwoju. Wszelkie zmiany będą zatwierdzane przed ich wdrożeniem. Utrzymane zostaną zapisy zmian po poddaniu ich odpowiednio przeglądowi, weryfikacji i walidacji i wszelkich niezbędnych działaniach Proces zakupu. Dokonywana będzie ocena i wybór dostawców na podstawie ich zdolności do dostarczania wyrobu zgodnego z wymaganiami Zakładu Kowalstwa Artystycznego - Zbigniew Felski w Brusach. Ustanowione i wdrożone działania kontrolne zapewnią, że wyrób spełnia wyspecyfikowane wymagania dotyczące zakupu. Utrzymane zostaną zapisy wyników ocen i wszelkich niezbędnych działań wynikających z oceny Produkcja i dostarczanie usługi. Planowanie, produkcja i dostarczanie wyrobu i usługi odbywa się w warunkach nadzorowanych. Status wyrobu jest identyfikowalny. Zakład identyfikuje, weryfikuje, chroni i zabezpiecza własność klienta dostarczoną w celu użycia lub włączenia w wyrób. Zgodność wyrobu podczas wewnętrznego procesu przetwarzania i dostarczania do miejsca przeznaczenia jest zabezpieczona przez Zakład i obejmuje identyfikację, postępowanie z wyrobem, pakowanie, przechowywanie i ochronę. Walidacja każdego procesu produkcji i procesu dostarczania usługi zostanie przeprowadzona, jeśli wyników tych procesów nie można zweryfikować w następstwie monitorowania lub pomiaru Gotowość na wypadek awarii i reagowanie na awarie, nadzór nad wyrobem niezgodnym. Potencjalne sytuacje awaryjne zostały określone na etapie wstępnego przeglądu środowiskowego. Aktualizacja informacji o potencjalnych sytuacjach awaryjnych następuje na drodze przewidzianej w procedurze aktualizacji aspektów środowiskowych Zakładu, co zostało opisane w punkcie niniejszej Księgi. Identyfikacja aspektów środowiskowych objęła również identyfikację potencjalnych sytuacji awaryjnych, które mogłyby mieć negatywny wpływ na środowisko. Sytuacje te zostają wpisane do Rejestru Aspektów Środowiskowych KAZF w kategorii Aspekty Awaryjne. Dla sytuacji awaryjnych, które uznano za wystarczająco prawdopodobne i z którymi wiążą się znaczące oddziaływania na środowisko opracowano plany zapobiegania i postępowania w przypadku ich wystąpienia. Zakład zapewnia, że wyroby niezgodne z wymaganiami zostaną zidentyfikowane i poddane nadzorowi tak, aby zapobiegło to niezamierzonemu ich użyciu lub dostawie. Prowadzone będą zapisy dotyczące wystąpienia niezgodności i podejmowanych później działań. Zakresy odpowiedzialności oraz ogólne sposoby prowadzenia działań zmierzających do minimalizowania ryzyka awarii środowiskowych oraz działań na wypadek awarii i wystąpienia wyrobów niezgodnych zostały opisane w: Procedurze P 05 KA (Plany awaryjne, nadzór nad wyrobem niezgodnym) W procedurze tej znajdują się m.in. nawiązania do istniejących instrukcji: PPOŻ, W przypadku wystąpienia obrażeń fizycznych, W przypadku wycieku substancji oleistych, W celu zapobiegania wyciekom i ich skutkom,