INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ
|
|
- Miłosz Kosiński
- 5 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 UNIWERSYTET KAZIMIERZA WIELKIEGO Instytut Mecaniki Środowiska i Informatyki Stosowanej PRACOWNIA SPECJALISTYCZNA INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ Nr ćwiczenia TEMAT: Wyznaczanie orowatości objętościowej materiałów orowatyc metodą srężania gazu. Celem ćwiczenia jest zaoznanie się z odstawowymi metodami laboratoryjnego wyznaczania orowatości objętościowej materiałów orowatyc oraz rzerowadzenie omiarów orowatości materiałów ze siekanyc kulek szklanyc metodą srężania gazu. WYPOSAŻENIE STANOWISKA: 1. Układ do omiaru orowatości objętościowej metodą zmiennego ciśnienia. 2. Układ zalewowy. 3. Woda destylowana. 4. Miara. 5. Instrukcja. LITERATURA: 1. Aksielrud G.A., Altszuler M.A., Ruc masy w ciałac orowatyc, WNT, Warszawa Myślińska E., Laboratoryjne badanie gruntów, PWN, Warszawa 1997.
2 1. Podstawy teoretyczne Wiele materiałów ocodzenia naturalnego i tecnicznie wytworzonyc osiada w swej budowie wewnętrznej dużą liczbę ustyc rzestrzeni o wielkości względnie małej w orównaniu z wymiarem carakterystycznym samego ciała. Przestrzenie takie, niezależnie od ic kształtu i wymiarów nazywane są orami, a materiały, w któryc one wystęują materiałami orowatymi. Do materiałów orowatyc tecnicznyc i ocodzenia naturalnego należą: - grunty, skały, złoża węglowe, złoża roonośne, drewno, tkanki kostne, mięśnie, tkanki roślin, it., - tworzywa sztuczne iankowe (ianki oliestrowe, oliuretanowe, szkło iankowe), włókniny, błony ółrzeuszczalne, betony, ceramika, sieki metali, umeks, it. Wzajemnie ołączone ory tworzą w materiale orowatym rzestrzeń orową, rzeważnie wyełnioną łynem, owietrzem, wodą, gazem ziemnym, roą itd., który może się rzemieszczać. Część stałą takic materiałów nazywamy szkieletem. W zależności od stonia ołączenia orów między sobą oraz z otoczeniem rozróżnia się ory rzelotowe, nierzelotowe (ślee) i zamknięte. Przeływ cieczy i gazów możliwy jest tylko w orac otwartyc. W orac takic rzeływowi łynu towarzyszyć mogą zjawiska wymiany cieła, filtracji, dyfuzji, sorcji a także reakcji cemicznyc. Z tego owodu objętość orów ołączonyc nazywana jest często objętością aktywną orów lub objętością efektywną. Objętość wszystkic orów nazywana jest objętością całkowitą orów. Niezależnie od składu cemicznego i rodzaju materiałów orowatyc różniącyc się własnościami fizycznymi, wsólną cecą takic materiałów jest wewnętrzna struktura wzajemnie ołączonyc orów. 2
3 Do najważniejszyc arametrów carakteryzującyc strukturę materiałów orowatyc należą: - orowatość objętościowa, - rzeuszczalność, - owierzcnia właściwa. Porowatość objętościowa materiału orowatego oznaczana jest rzez f v i definiowana jako stosunek objętości orów zawartyc w róbce materiału orowatego do całkowitej objętości róbki, tj. (1) f v =, f v 1. Ze względu na zależność (2) + s = orowatość objętościową możemy zdefiniować równoważnie wzorem (3) f v s = = 1 s gdzie s jest objętością materiału szkieletu w róbce. Dla materiałów orowatyc złożonyc z regularnie rozmieszczonyc cząstek n. z kulek orowatość objętościowa może być obliczona na odstawie wymiarów i rozmieszczenia kulek. Nie zależy ona od wymiarów cząstek, które tworzą ośrodek, zależy natomiast od kształtu tyc cząstek i ic rozmieszczenia 3
4 w materiale orowatym. Dla rzeczywistyc materiałów orowatyc, któryc geometria orów jest bardzo złożona, bezośrednie obliczenie orowatości jest trudne do wykonania. W takim rzyadku orowatość objętościową wyznacza się ekserymentalnie wykorzystując definicje (1) bądź (3). W materiałac o złożonej budowie wewnętrznej orów obok tak zdefiniowanej orowatości objętościowej, nazywanej również orowatością całkowitą, wyróżniamy także orowatość: - rzeczywistą, - aktywną, - zamkniętą. Porowatość rzeczywista jest to stosunek objętości orów otwartyc zawartyc w róbce materiału orowatego do całkowitej objętości róbki. W ciałac o małej zawartości orów zamkniętyc orowatość całkowita i rzeczywista rzyjmują zbliżone wartości. Porowatość zamknięta jest różnicą orowatości całkowitej i rzeczywistej. W takic materiałac orowatyc jak: szkło iankowe, iankowe tworzywa sztuczne, niektóre sieki ceramiczne i z roszków metali większą część rzestrzeni orowej tworzą ory zamknięte. Porowatość aktywna jest to stosunek objętości orów rzelotowyc, rzez które może zacodzić rzeływ łynu, zawartyc w jednostce objętości materiału orowatego. Przeuszczalność jest to zdolność materiału orowatego do rzeuszczania cieczy i gazów rzez rzestrzeń orową od wływem różnicy ciśnień. Przeuszczalność jest jednym z kryteriów oceny właściwości izolacyjnyc i zdolności rzeuszczania łynów materiałów budowlanyc, izolacji cielnyc, materiałów filtracyjnyc, sorbentów i katalizatorów. Przeuszczalność silnie zależy od owierzcni właściwej. 4
5 Powierzcnia właściwa jest to stosunek ola owierzcni wewnętrznej orów zawartyc w róbce materiału orowatego do objętości tej róbki. Powierzcnia właściwa jest ważną cecą rzeuszczalnyc materiałów orowatyc, decyduje bowiem o rzebiegu tyc rocesów, dla któryc wielkość rozwinięcia owierzcni orów ma odstawowe znaczenie (n. sorbenty, katalizatory, wyełniacze jonowe, izolacje cielne). 2. Podstawowe metody wyznaczania orowatości objętościowej Z definicji (1) orowatości objętościowej f v róbki materiału orowatego, którą można zaisać w ostaci (4) f v = = 1 - s wynika, że dla określenia orowatości objętościowej należy wyznaczyć dwie z trzec nastęującyc wielkości: - objętość róbki, - objętość orów w róbce, s - objętość materiału szkieletu w róbce. Z tego względu rzy ekstremalnym wyznaczaniu orowatości wykorzystywane są te wszystkie metody, które umożliwiają określenie wartości tyc objętości. 5
6 Jeżeli róbka ma kształt regularny, to objętość róbki określa się mierząc jej wymiary. W rzyadku, gdy róbka ma kształt nieregularny, jej objętość jest wyznaczana ekserymentalnie, rzy użyciu iknometru. Pomiar ten należy rzerowadzić jednak w taki sosób, aby wykluczyć możliwość nasycenia róbki w czasie omiaru. W tym celu badaną róbkę nasyca się rzed badaniem cieczą dobrze zwilżającą jej owierzcnię. Można również okryć ją nierzeuszczalną warstwą arafiny lub kolodium. Stosuje się również ydrofobizującą obróbkę związkami krzemoorganicznymi, zabezieczającą róbkę rzed nasiąkaniem wodą. Jako ciecz iknometryczną często stosuje się rtęć, która w wielu rzyadkac zwilża ale nie wsiąka do większości róbek. Objętość orów wyznacza się mierząc ilość cieczy lub gazu, które wniknęły do wnętrza róbki. Jako ciecz iknometryczną stosuje się, obok rtęci, naftę, benzen, czteroclorek węgla, alkool etylowy i wodę. Naełnianie orów cieczą zwilżającą rzebiega samoczynnie, w wyniku działania sił kailarnyc, natomiast naełnianie orów cieczą nie zwilżającą wymaga działania ciśnienia zewnętrznego. Ekserymentalny omiar objętości, s, róbki materiału orowatego może być równoważnie zastąiony omiarem gęstości ozornej szkieletu (5) ρ a = m s oraz jego gęstości właściwej (6) m s ρ s =, s gdyż obie te wielkości wyznaczają wartość orowatości f v. Mamy bowiem 6
7 f = 1 m s s = 1. ms s ρa f =1 (7) ρs Laboratoryjnie orowatość objętościową rzeuszczalnyc materiałów orowatyc wyznacza się trzema głównymi metodami: 1. wagową, 2. rzez zanurzenie róbki w cieczy, 3. srężania gazu Wyznaczanie orowatości objętościowej metodą wagową Metoda wagowa wyznaczania orowatości objętościowej materiałów orowatyc olega na wykorzystaniu wagi jako głównego rzyrządu omiarowego. Metodą tą można wyznaczyć orowatość róbki materiału o regularnyc kształtac, którego gęstość właściwa jest znana lub orowatyc materiałów sykic. W ierwszym rzyadku ważąc róbkę materiału wyznaczamy masę róbki m s, a dokonując omiarów geometrii róbki wyznaczamy jej objętość. Te dwie wielkości umożliwiają wyznaczenie gęstości ozornej szkieletu ρ a, zgodnie ze wzorem (5). Gęstość ρ a oraz znana wartość gęstości właściwej ρ s odstawione do wzoru (7) określają orowatość f v róbki. Metodą tą wyznacza się między innymi orowatość objętościową włóknistyc materiałów filtracyjnyc o dużej orowatości ( f v >,9 ) n. włóknin. 7
8 Przy wyznaczaniu orowatości materiałów sykic znajomość gęstości ozornej szkieletu nie jest konieczna. Niezbędna jest natomiast ciecz o znanej gęstości, n. woda oraz naczynie o określonej objętości. W metodzie tej naełniamy naczynie łynem i zasyujemy całkowicie ziarnistym materiałem, lekko ubijając go w naczyniu. W trakcie zasyywania nadmiar cieczy wyleje się z naczynia. Taka kolejność ostęowania ma na celu zaewnienie by łyn ozostający w naczyniu całkowicie wyełniał ory materiału orowatego. Zważenie tak rzygotowanego naczynia umożliwia określenie całkowitej jego masy m. Jest ona sumą mas trzec składników, (8) m = m n + m s + m, masy naczynia m n, masy materiału sykiego m s oraz masy łynu m. Ponieważ masę naczynia i masę materiału sykiego możemy wyznaczyć ważąc każdy z tyc składników oddzielnie (o ic urzednim wysuszeniu), wyrażenie (8) umożliwia określenie masy łynu m wyełniającego ory szkieletu co ze względu na znaną wartość gęstości łynu jest równoznaczne z wyznaczeniem objętości orów. m (9) = f ρ Wykorzystując definicję (4) oraz zależności (8), (9) orowatość objętościowa wyznaczona tą metodą dana będzie wzorem (1) f = m mn m f ρ s 8
9 2.2. Wyznaczanie orowatości objętościowej rzez zanurzenie róbki w cieczy Metoda ta olega na zważeniu róbki o oznaczonej objętości całkowitej w owietrzu, a nastęnie w cieczy ydrofobowej (woda, benzyna, nafta, it.). Na tej odstawie oblicza się objętość s jaką zajmuje materiał szkieletu w róbce: m2 m (11) s = f gdzie: m 1 - masa róbki w cieczy, m 2 - masa róbki w owietrzu, ρ f - gęstość cieczy. ρ 1 Mając objętość całkowitą róbki orowatość można obliczyć ze wzoru (4), tj. (12) f s = Wyznaczanie orowatości objętościowej metodą srężania gazu Pomiar orowatości za omocą metod, w któryc wykorzystywana jest ciecz stwarza trudności, które okonać można rzy użyciu gazu. Należy jednak zaznaczyć, że metodą tą uzyskuje się najczęściej wartości odbiegające od wartości otrzymywanyc rzy zastosowaniu metody wagowej. 9
10 Do rzerowadzenia takiego omiaru orowatości objętościowej otrzebny jest układ omiarowy, którego scemat i ois a także rocedura wyznaczania zawarte zostały w unkcie 3 niniejszej instrukcji. W metodzie srężania gazu, odobnie jak w rzyadku wszystkic metod wyznaczania orowatości objętościowej określić należy dwie z trzec wielkości: objętość róbki materiału orowatego, objętość orów zawartyc w róbce tego materiału lub objętość materiału szkieletu róbki s. Istota metody olega na odmienności sosobu wyznaczania objętości, czy s, w którym wykorzystuje się liniową zależność zmiany ciśnienia srężanego gazu od jego ilości (objętości) w rzemianie izotermicznej (rawo Boyle'a-Mariotte'a) oraz zdolność gazu do równomiernej enetracji wszystkic otwartyc orów. 3. Ois stanowiska i rocedury wyznaczania orowatości objętościowej metodą srężania gazu Ois stanowiska omiarowego Stanowisko badawcze do omiaru orowatości objętościowej metodą srężania gazu rzedstawiono na rys. 1. Zbudowane jest ono z nastęującyc elementów: - komory omiarowej: - korusu komory, - okrywy komory, - rurki omiaru objętości, - rurki manometrycznej, - węża gumowego, 1
11 - zaworu odowietrzającego, - zaworu odcinającego K 2 6 P 4 1. komora omiarowa 2. rurka omiaru objętości 3. rurka manometryczna 4. wąż gumowy 5. zawór odowietrzający 6. zawór odcinający Rys. 1. Scemat układu do omiaru orowatości objętościowej metodą srężania gazu Komora omiarowa składa się z korusu komory i okrywy szczelnie zamykającej komorę. Komora jest bezośrednio ołączona z rurką omiaru objętości. Obie rurki (omiaru objętości i manometryczna) ołączone są ze sobą wężem gumowym. Między rurką manometryczną a wężem zainstalowany jest 11
12 zawór odcinający. W górnej części rurki omiaru objętości zainstalowano zawór odowietrzający, który służy wyrównywaniu oczątkowego ciśnienia w obu rurkac. Stanowisko omiarowe wyosażone jest również w rzyrząd zalewowy, nie zamieszczony na rys. 1, służący do naełniania i oróżniania układu z cieczy srężającej. Przyrząd ten składa się z kolby, ręcznej omki neumatycznej ołączonyc elastycznymi rurkami. Do naełniania układu cieczą wykorzystuje się nadciśnienie wytworzone rzez omkę neumatyczną Ois rocedury wyznaczania orowatości objętościowej metodą srężania gazu Metoda srężania gazu realizowana jest w trzec nastęującyc etaac: - wyznaczanie objętości ustej komory omiarowej, - wyznaczanie objętości materiału szkieletu róbki, - wyznaczanie całkowitej objętości róbki Wyznaczanie objętości ustej komory omiarowej Do umocowanego w statywie zestawu rurek (manometrycznej, omiaru objętości) wlewamy destylowaną wódę do oziomu P zaznaczonego na rurce omiaru objętości i dołączamy szczelnie zamkniętą komorę omiarową. W takim rzyadku oczątkowe ciśnienie owietrza w komorze i rurce manometrycznej będzie jednakowe, równe ciśnieniu atmosferycznemu, natomiast oczątkowa objętość owietrza w układzie omiarowym będzie sumą objętości owietrza w komorze omiarowej k i objętości w rurce omiaru objętości r. Mamy 12
13 (13) = k + r Nastęnie do rurki manometrycznej dolewamy tyle wody by owierzcnia wody w rurce omiaru objętości osiągnęła zaznaczony na tej rurce oziom K. W ten sosób w stanie końcowym omiaru wystąi ciśnienie (14) 1 = + 1 gdzie (15) 1 = ρw g 1 rzy czym ρ w jest gęstością wody, g - rzysieszeniem ziemskim, natomiast 1 różnicą wysokości ołożenia oziomów wody w rurce manometrycznej i rurce omiaru objętości. Objętość końcowa 1 owietrza w układzie omiarowym będzie równa objętości komory omiarowej k (16) 1 = k. Wykorzystując związek dla rzemiany izotermicznej gazu ( T = const) (rawo Boyle'a-Mariotte'a) otrzymamy zależność (17) = 1 1, która o uwzględnieniu wyrażeń (13), (14) i (16) rzyjmie ostać (18) r = k 1 gdzie 1 dana jest wzorem (15). 13
14 Stąd mamy (19) k = r. 1 Wyrażenie (19) umożliwia wyznaczenie objętości komory omiarowej k na odstawie znajomości objętości rurki omiaru objętości r i rzyrostu ciśnienia Wyznaczanie objętości materiału szkieletu róbki Procedura ostęowania rzy wyznaczaniu objętości materiału szkieletu s róbki materiału orowatego jest identyczna jak rzy wyznaczaniu objętości komory omiarowej. Różnica jedynie olega na tym, że dotyczy to układu, w którym róbka została umieszczona w komorze. Dlatego w tym rzyadku oczątkowa objętość omiarowa układu dana jest wzorem (2) = k + r s natomiast jego objętość końcowa 2 wnosi (21) 2 = k s rzy czym również ciśnienie końcowe będzie rzyjmowało inną wartość (22) 2 = + 2 gdzie (23) 2 = ρwg2 14
15 Uwzględniając wyrażenia (2)-(22) w równaniu izotermicznej rzemiany gazowej (24) 2 2 = otrzymamy ( ) ( )( ) s k s r k + = + 2 stąd ( ) S k r = 2 lub 2 s r k = Uwzględniając wzór (19) na objętość komory omiarowej z (25) otrzymamy (25) = 2 1 r s. Po odstawieniu (15) i (23) wyrażenie (25) rzyjmie ostać (26) = g w r s ρ. 15
16 W rzyadku gdy róbka orowatego materiału ma regularny kształt, umożliwiający wyznaczenie jej objętości rzez omiar jej wymiarów, zależność (26) umożliwia określenie orowatości objętościowej f v. Z definicji (3) i wyrażenia (26) mamy r 1 1 (27) f = 1 ρwg Wyznaczanie całkowitej objętości róbki W rzyadku gdy róbka orowatego materiału ma nieregularny kształt niezbędny jest dodatkowy omiar określający jej objętość. Dla wyznaczenia objętości róbki metodą srężania gazów konieczne jest izolowanie orów od otoczenia uniemożliwiające wnikanie do nic gazów. Tak rzygotowaną róbkę umieszcza się w komorze omiarowej i ostęuje się według rocedury rzedstawionej w odunkcie W tym rzyadku objętość oczątkowa układu wynosi (28) = + k r natomiast objętość końcowa dana jest wzorem (29) = 3 rzy czym również ciśnienie końcowe w komorze będzie rzyjmowało inną wartość k (3) 3 = + 3 gdzie 16
17 (31) 3 = ρw g 3 Uwzględniając wyrażenia (28)-(3) w równaniu izotermicznej rzemiany gazowej (32) = 3 3 otrzymamy ( ) = ( + ) ( ) k + r 3 k stąd r = 3 ( ) k lub (33) = k r. 3 Uwzględniając wzór (19) na objętość komory omiarowej z równania (33) otrzymamy (34) = r 1 3 Z kolei wzory (25) i (34) umożliwiają wyrażenie orowatości objętościowej róbek jedynie w oarciu o omiary ciśnień. Podstawiając (25) i (34) do wzoru (4) mamy 17
18 (35) f v s s = 1 = = To z kolei ze względu na zależności (15), (23) i (31) otrzymamy (36) f = Przebieg ćwiczenia Przygotowanie stanowiska omiarowego Przed rzystąieniem do wykonania właściwyc omiarów naełniamy częściowo kolbę rzyrządu zalewowego wodą destylowaną, a nastęnie obie rurki układu omiarowego wyełniamy wodą do oziomu P zaznaczonego na rurce omiaru objętości. Każdorazowo, o zamknięciu komory omiarowej otwieramy na cwilę zawór odowietrzający, aby wyrównać ciśnienia owietrza nad lustrami wody w obu rurkac. Ois rocedury omiarowej Podstawową wielkością mierzoną rzy wyznaczaniu orowatości objętościowej materiałów orowatyc metodą srężania gazu są różnice wysokości 1 i 2 ołożenia oziomów wody w rurce manometrycznej i rurce omiaru objętości, a w rzyadku róbek orowatego materiału o nieregularnyc kształtac, również wysokości 1. Wysokości te carakteryzują ciśnienie niezbędne do tego, by srężyć owietrze zawarte w rurce omiarowej oraz odowiednio w ustej komorze ( 1 ), komorze z orowatą róbką o nieizolowanyc orac ( 2 ) oraz komorze z róbką o izolowanyc orac ( 3 ) o taką samą objętość. 18
19 Aby wyznaczyć wysokość nalewamy do układu tyle wody by owierzcnia wody w rurce omiaru objętości osiągnęła zaznaczony na niej oziom K. Osiągnięty rzez oziom wody w rurce manometrycznej zaznaczamy i dokonujemy omiaru różnicy wysokości w obu rurkac a wynik wisujemy do tabeli omiarowej. Czynności omiarowe owtarzamy dwukrotnie rzy wyznaczaniu każdej wysokości. W ramac ćwiczenia rzewiduje się rzerowadzenie omiarów orowatości trzec róbek materiału orowatego. Wyznaczanie orowatości Porowatość objętościową f rzy omiarze metodą srężania gazu, w zależności od regularności kształtu róbki, wyznaczamy ze wzorów (27) lub (36), które mają ostać : - dla róbek o regularnyc kształtac f r = 1 ρ g 1 1 w dla róbek o nieregularnyc kształtac f =
20 Tabela wyników omiarów i obliczeń Rodzaj róbki Nr om. Różnica wysokości Objętość komory omiarowej Objętość róbki Objętość mat. szkieletu Porowa. obj k s f v Próbka I Próbka II Próbka III TREŚĆ SPRAWOZDANIA : 1. Krótki ois stanowiska laboratoryjnego i metody omiaru 2. Zestawienie danyc 3. Zestawienie wyników tabela 4. Uwagi i wnioski 2
INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ
UNIWERSYTET KAZIMIERZA WIELKIEGO Instytut Mechaniki Środowiska i Informatyki Stosowanej PRACOWNIA SPECJALISTYCZNA INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ Nr ćwiczenia TEMAT: Wyznaczanie porowatości objętościowej przez zanurzenie
Bardziej szczegółowoĆwiczenie nr 1. Oznaczanie porowatości otwartej, gęstości pozornej i nasiąkliwości wodnej biomateriałów ceramicznych
Ćwiczenie nr 1 Oznaczanie orowatości otwartej, gęstości ozornej i nasiąkliwości wodnej biomateriałów ceramicznych Cel ćwiczenia: Zaoznanie się z metodyką oznaczania orowatości otwartej, gęstości ozornej
Bardziej szczegółowoINSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ
UNIWERSYTET KZIMIERZ WIELKIEGO Instytut Mechaniki Środowiska i Informatyki Stosowanej PRCOWNI SPECJLISTYCZN INSTRUKCJ DO ĆWICZEŃ Nr ćwiczenia TEMT: Wyznaczanie rzeuszczalności ziarnistych materiałów orowatych
Bardziej szczegółowoINSTYTUT INŻYNIERII ŚRODOWISKA ZAKŁAD GEOINŻYNIERII I REKULTYWACJI ĆWICZENIE NR 3
INSTYTUT INŻYNIERII ŚRODOWISKA ZAKŁAD GEOINŻYNIERII I REKULTYWACJI Laboratorium z mechanii łynów ĆWICZENIE NR 3 CECHOWANIE MANOMETRU NACZYNIWEGO O RURCE POCHYŁEJ 2 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest
Bardziej szczegółowoĆwiczenie nr 3. Wyznaczanie współczynnika Joule a-thomsona wybranych gazów rzeczywistych.
Termodynamika II ćwiczenia laboratoryjne Ćwiczenie nr 3 Temat: Wyznaczanie wsółczynnika Joule a-tomsona wybranyc gazów rzeczywistyc. Miejsce ćwiczeń: Laboratorium Tecnologii Gazowyc Politecniki Poznańskiej
Bardziej szczegółowoKalorymetria paliw gazowych
Katedra Termodynamiki, Teorii Maszyn i Urządzeń Cielnych W9/K2 Miernictwo energetyczne laboratorium Kalorymetria aliw gazowych Instrukcja do ćwiczenia nr 7 Oracowała: dr inż. Elżbieta Wróblewska Wrocław,
Bardziej szczegółowoĆ W I C Z E N I E N R C-5
INSTYTUT FIZYKI WYDZIAŁ INŻYNIERII PRODUKCJI I TECHNOLOGII ATERIAŁÓW POLITECHNIKA CZĘSTOCHOWSKA PRACOWNIA ECHANIKI I CIEPŁA Ć W I C Z E N I E N R C-5 WYZNACZANIE CIEPŁA PAROWANIA WODY ETODĄ KALORYETRYCZNĄ
Bardziej szczegółowoKatedra Silników Spalinowych i Pojazdów ATH ZAKŁAD TERMODYNAMIKI. Pomiar ciepła spalania paliw gazowych
Katedra Silników Salinowych i Pojazdów ATH ZAKŁAD TERMODYNAMIKI Pomiar cieła salania aliw gazowych Wstę teoretyczny. Salanie olega na gwałtownym chemicznym łączeniu się składników aliwa z tlenem, czemu
Bardziej szczegółowoWykład 2. Przemiany termodynamiczne
Wykład Przemiany termodynamiczne Przemiany odwracalne: Przemiany nieodwracalne:. izobaryczna = const 7. dławienie. izotermiczna = const 8. mieszanie. izochoryczna = const 9. tarcie 4. adiabatyczna = const
Bardziej szczegółowoTermodynamika techniczna
Termodynamika techniczna Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska Ekologiczne Źródła Energii II rok Pomiar wilgotności owietrza Instrukcja do ćwiczenia Katedra Systemów Energetycznych i Urządzeń
Bardziej szczegółowoMetody doświadczalne w hydraulice Ćwiczenia laboratoryjne. 1. Badanie przelewu o ostrej krawędzi
Metody doświadczalne w hydraulice Ćwiczenia laboratoryjne 1. adanie rzelewu o ostrej krawędzi Wrowadzenie Przelewem nazywana jest cześć rzegrody umiejscowionej w kanale, onad którą może nastąić rzeływ.
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM TECHNIKI CIEPLNEJ INSTYTUTU TECHNIKI CIEPLNEJ WYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ENERGETYKI POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ
INSTYTUTU TECHNIKI CIEPLNEJ WYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ENERGETYKI POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ INSTRUKCJA LABORATORYJNA Temat ćwiczenia: WYZNACZANIE WILGOTNOŚCI WZGLĘDNEJ I STOPNIA ZAWILŻENIA POWIETRZA HIGROMETREM
Bardziej szczegółowoINSTYTUT INŻYNIERII ŚRODOWISKA ZAKŁAD GEOINŻYNIERII I REKULTYWACJI ĆWICZENIE NR 2
INSTYTUT INŻYNIERII ŚRODOWISKA ZAKŁAD GEOINŻYNIERII I REKULTYWACJI Laboratorium z mechaniki łynów ĆWICZENIE NR OKREŚLENIE WSPÓLCZYNNIKA STRAT MIEJSCOWYCH PRZEPŁYWU POWIETRZA W RUROCIĄGU ZAKRZYWIONYM 1.
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM TECHNIKI CIEPLNEJ INSTYTUTU TECHNIKI CIEPLNEJ WYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ENERGETYKI POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ
INSTYTUTU TECHNIKI CIEPLNEJ WYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ENERGETYKI POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ INSTRUKCJA LABORATORYJNA Temat ćwiczenia: KONWEKCJA SWOBODNA W POWIETRZU OD RURY Konwekcja swobodna od rury
Bardziej szczegółowo13) Na wykresie pokazano zależność temperatury od objętości gazu A) Przemianę izotermiczną opisują krzywe: B) Przemianę izobaryczną opisują krzywe:
) Ołowiana kula o masie kilograma sada swobodnie z wysokości metrów. Który wzór służy do obliczenia jej energii na wysokości metrów? ) E=m g h B) E=m / C) E=G M m/r D) Q=c w m Δ ) Oblicz energię kulki
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM TECHNIKI CIEPLNEJ INSTYTUTU TECHNIKI CIEPLNEJ WYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ENERGETYKI POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ
INSYUU ECHNIKI CIEPLNEJ WYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ENERGEYKI POLIECHNIKI ŚLĄSKIEJ INSRUKCJA LABORAORYJNA emat ćwiczenia: WYZNACZANIE WSPÓŁCZYNNIKA WNIKANIA CIEPŁA DLA KONWEKCJI WYMUSZONEJ W RURZE
Bardziej szczegółowoĆw. 11 Wyznaczanie prędkości przepływu przy pomocy rurki spiętrzającej
Ćw. Wyznaczanie rędkości rzeływu rzy omocy rurki siętrzającej. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zaoznanie się z metodą wyznaczania rędkości rzeływu za omocą rurek siętrzających oraz wykonanie charakterystyki
Bardziej szczegółowoPodstawy Procesów i Konstrukcji Inżynierskich. Teoria kinetyczna INZYNIERIAMATERIALOWAPL. Kierunek Wyróżniony przez PKA
Podstawy Procesów i Konstrukcji Inżynierskich Teoria kinetyczna Kierunek Wyróżniony rzez PKA 1 Termodynamika klasyczna Pierwsza zasada termodynamiki to rosta zasada zachowania energii, czyli ogólna reguła
Bardziej szczegółowoTemperatura i ciepło E=E K +E P +U. Q=c m T=c m(t K -T P ) Q=c przem m. Fizyka 1 Wróbel Wojciech
emeratura i cieło E=E K +E P +U Energia wewnętrzna [J] - ieło jest energią rzekazywaną między układem a jego otoczeniem na skutek istniejącej między nimi różnicy temeratur na sosób cielny rzez chaotyczne
Bardziej szczegółowoOpis techniczny. Strona 1
Ois techniczny Strona 1 1. Założenia dla instalacji solarnej a) lokalizacja inwestycji: b) średnie dobowe zużycie ciełej wody na 1 osobę: 50 [l/d] c) ilość użytkowników: 4 osób d) temeratura z.w.u. z sieci
Bardziej szczegółowoTERMODYNAMIKA. Termodynamika jest to dział nauk przyrodniczych zajmujący się własnościami
TERMODYNAMIKA Termodynamika jest to dział nauk rzyrodniczych zajmujący się własnościami energetycznymi ciał. Przy badaniu i objaśnianiu własności układów fizycznych termodynamika osługuje się ojęciami
Bardziej szczegółowo1. Parametry strumienia piaskowo-powietrznego w odlewniczych maszynach dmuchowych
MATERIAŁY UZUPEŁNIAJACE DO TEMATU: POMIAR I OKREŚLENIE WARTOŚCI ŚREDNICH I CHWILOWYCH GŁÓWNYCHORAZ POMOCNICZYCH PARAMETRÓW PROCESU DMUCHOWEGO Józef Dańko. Wstę Masa wyływająca z komory nabojowej strzelarki
Bardziej szczegółowo11. Termodynamika. Wybór i opracowanie zadań od 11.1 do Bogusław Kusz.
ermodynamia Wybór i oracowanie zadań od do 5 - Bogusław Kusz W zamniętej butelce o objętości 5cm znajduje się owietrze o temeraturze t 7 C i ciśnieniu hpa Po ewnym czasie słońce ogrzało butelę do temeratury
Bardziej szczegółowoKatedra Silników Spalinowych i Pojazdów ATH ZAKŁAD TERMODYNAMIKI. Wyznaczanie stosunku c p /c v metodą Clementa-Desormesa.
Katedra Siników Sainowyc i Pojazdów ATH ZAKŁAD TERMODYNAMIKI Wyznaczanie stosunku c /c v etodą Ceenta-Desoresa. Wrowadzenie teoretyczne Stosunek cieła właściwego rzy stały ciśnieniu do cieła właściwego
Bardziej szczegółowoI. Pomiary charakterystyk głośników
LABORATORIUM ELEKTROAKUSTYKI ĆWICZENIE NR 4 Pomiary charakterystyk częstotliwościowych i kierunkowości mikrofonów i głośników Cel ćwiczenia Ćwiczenie składa się z dwóch części. Celem ierwszej części ćwiczenia
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA ŁÓDZKA INSTYTUT OBRABIAREK I TECHNOLOGII BUDOWY MASZYN. Ćwiczenie H-1 OKREŚLENIE CHARAKTERYSTYK DŁAWIKÓW HYDRAULICZNYCH
POLITECHNIKA ŁÓDZKA INSTYTUT OBRABIAREK I TECHNOLOGII BUDOWY MASZYN Ćwiczenie H-1 Temat: OKREŚLENIE CHARAKTERYSTYK DŁAWIKÓW HYDRAULICZNYCH Konsutacja i oracowanie: dr ab. inż. Donat Lewandowski, rof. PŁ
Bardziej szczegółowoInstrukcja do laboratorium z fizyki budowli. Ćwiczenie: Pomiar i ocena hałasu w pomieszczeniu
nstrukcja do laboratorium z fizyki budowli Ćwiczenie: Pomiar i ocena hałasu w omieszczeniu 1 1.Wrowadzenie. 1.1. Energia fali akustycznej. Podstawowym ojęciem jest moc akustyczna źródła, która jest miarą
Bardziej szczegółowoStany materii. Masa i rozmiary cząstek. Masa i rozmiary cząstek. m n mol. n = Gaz doskonały. N A = 6.022x10 23
Stany materii Masa i rozmiary cząstek Masą atomową ierwiastka chemicznego nazywamy stosunek masy atomu tego ierwiastka do masy / atomu węgla C ( C - izoto węgla o liczbie masowej ). Masą cząsteczkową nazywamy
Bardziej szczegółowo[ ] 1. Zabezpieczenia instalacji ogrzewań wodnych systemu zamkniętego. 1. 2. Przeponowe naczynie wzbiorcze. ν dm [1.4] 1. 1. Zawory bezpieczeństwa
. Zabezieczenia instalacji ogrzewań wodnych systemu zamkniętego Zabezieczenia te wykonuje się zgodnie z PN - B - 0244 Zabezieczenie instalacji ogrzewań wodnych systemu zamkniętego z naczyniami wzbiorczymi
Bardziej szczegółowoI. Pomiary charakterystyk głośników
LABORATORIUM ELEKTROAKUSTYKI ĆWICZENIE NR 4 Pomiary charakterystyk częstotliwościowych i kierunkowości mikrofonów i głośników Cel ćwiczenia Ćwiczenie składa się z dwóch części. Celem ierwszej części ćwiczenia
Bardziej szczegółowoDoświadczenie Joule a i jego konsekwencje Ciepło, pojemność cieplna sens i obliczanie Praca sens i obliczanie
Pierwsza zasada termodynamiki 2.2.1. Doświadczenie Joule a i jego konsekwencje 2.2.2. ieło, ojemność cielna sens i obliczanie 2.2.3. Praca sens i obliczanie 2.2.4. Energia wewnętrzna oraz entalia 2.2.5.
Bardziej szczegółowoJest to zasada zachowania energii w termodynamice - równoważność pracy i ciepła. Rozważmy proces adiabatyczny sprężania gazu od V 1 do V 2 :
I zasada termodynamiki. Jest to zasada zachowania energii w termodynamice - równoważność racy i cieła. ozważmy roces adiabatyczny srężania gazu od do : dw, ad - wykonanie racy owoduje rzyrost energii wewnętrznej
Bardziej szczegółowo10. FALE, ELEMENTY TERMODYNAMIKI I HYDRODY- NAMIKI.
0. FALE, ELEMENTY TERMODYNAMIKI I HYDRODY- NAMIKI. 0.0. Podstawy hydrodynamiki. Podstawowe ojęcia z hydrostatyki Ciśnienie: F N = = Pa jednostka raktyczna (atmosfera fizyczna): S m Ciśnienie hydrostatyczne:
Bardziej szczegółowoEntalpia swobodna (potencjał termodynamiczny)
Entalia swobodna otencjał termodynamiczny. Związek omiędzy zmianą entalii swobodnej a zmianami entroii Całkowita zmiana entroii wywołana jakimś rocesem jest równa sumie zmiany entroii układu i otoczenia:
Bardziej szczegółowoPracownia elektryczna i elektroniczna
Pracownia elektryczna i elektroniczna Srawdzanie skuteczności ochrony rzeciworażeniowej 1.... 2.... 3.... Klasa: Grua: Data: Ocena: 1. Cel ćwiczenia: Celem ćwiczenia jest zaoznanie ze sosobami srawdzania
Bardziej szczegółowonieciągłość parametrów przepływu przyjmuje postać płaszczyzny prostopadłej do kierunku przepływu
CZĘŚĆ II DYNAMIKA GAZÓW 4 Rozdział 6 Prostoadła fala 6. Prostoadła fala Podstawowe własności: nieciągłość arametrów rzeływu rzyjmuje ostać łaszczyzny rostoadłej do kierunku rzeływu w zbieżno - rozbieżnym
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 4. Wyznaczanie poziomów dźwięku na podstawie pomiaru skorygowanego poziomu A ciśnienia akustycznego
Ćwiczenie 4. Wyznaczanie oziomów dźwięku na odstawie omiaru skorygowanego oziomu A ciśnienia akustycznego Cel ćwiczenia Zaoznanie z metodą omiaru oziomów ciśnienia akustycznego, ocena orawności uzyskiwanych
Bardziej szczegółowo10. FALE, ELEMENTY TERMODYNAMIKI I HYDRODY- NAMIKI.
0. FALE, ELEMENY ERMODYNAMIKI I HYDRODY- NAMIKI. 0.9. Podstawy termodynamiki i raw gazowych. Podstawowe ojęcia Gaz doskonały: - cząsteczki są unktami materialnymi, - nie oddziałują ze sobą siłami międzycząsteczkowymi,
Bardziej szczegółowoTermodynamika 1. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Termodynamika Projekt wsółfinansowany rzez Unię Euroejską w ramach Euroejskiego Funduszu Sołecznego Układ termodynamiczny Układ termodynamiczny to ciało lub zbiór rozważanych ciał, w którym obok innych
Bardziej szczegółowoPomiar wilgotności względnej powietrza
Katedra Silników Salinowych i Pojazdów ATH ZAKŁAD TERMODYNAMIKI Pomiar wilgotności względnej owietrza - 1 - Wstę teoretyczny Skład gazu wilgotnego. Gazem wilgotnym nazywamy mieszaninę gazów, z których
Bardziej szczegółowoTERMODYNAMIKA. Przedstaw cykl przemian na wykresie poniższym w układach współrzędnych przedstawionych poniżej III
Włodzimierz Wolczyński 44 POWÓRKA 6 ERMODYNAMKA Zadanie 1 Przedstaw cykl rzemian na wykresie oniższym w układach wsółrzędnych rzedstawionych oniżej Uzuełnij tabelkę wisując nazwę rzemian i symbole: >0,
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE BADANIE BEZPIECZEŃSTWA UŻYTKOWEGO SILOSÓW WIEŻOWYCH
ĆWICZENIE BADANIE BEZPIECZEŃSTWA UŻYTKOWEGO SILOSÓW WIEŻOWYCH 1. Cel ćwiczenia Celem bezośrednim ćwiczenia jest omiar narężeń ionowych i oziomych w ścianie zbiornika - silosu wieżowego, który jest wyełniony
Bardziej szczegółowoP O L I T E C H N I K A W A R S Z A W S K A
P O L I T E C H N I K A W A R S Z A W S K A WYDZIAŁ BUDOWNICTWA, MECHANIKI I PETROCHEMII INSTYTUT INŻYNIERII MECHANICZNEJ LABORATORIUM NAPĘDÓW I STEROWANIA HYDRAULICZNEGO I PNEUMATYCZNEGO Instrkcja do
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA BIAŁOSTOCKA
POLITECHNIKA BIAŁOSTOCKA KATEDRA ZARZĄDZANIA PRODUKCJĄ Instrukcja do zajęć laboratoryjnych z przedmiotu: Towaroznawstwo Kod przedmiotu: LS03282; LN03282 Ćwiczenie 2 WYZNACZANIE GĘSTOSCI CIAŁ STAŁYCH Autorzy:
Bardziej szczegółowoKatedra Silników Spalinowych i Pojazdów ATH ZAKŁAD TERMODYNAMIKI. Wyznaczanie ciepła właściwego c p dla powietrza
Katedra Silików Saliowych i Pojazdów ATH ZAKŁAD TERMODYNAMIKI Wyzaczaie cieła właściweo c dla owietrza Wrowadzeie teoretycze Cieło ochłoięte rzez ciało o jedostkowej masie rzy ieskończeie małym rzyroście
Bardziej szczegółowoĆw. 1 Wyznaczanie prędkości przepływu przy pomocy rurki spiętrzającej
Ćw. Wyznaczanie rędkości rzeływu rzy omocy rurki siętrzającej. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zaoznanie się z metodą wyznaczania rędkości gazu za omocą rurek siętrzających oraz wykonanie charakterystyki
Bardziej szczegółowoPŁYN Y RZECZYWISTE Przepływy rzeczywiste różnią się od przepływów idealnych obecnością tarcia (lepkości): przepływy laminarne/warstwowe - różnią się
PŁYNY RZECZYWISTE Płyny rzeczywiste Przeływ laminarny Prawo tarcia Newtona Przeływ turbulentny Oór dynamiczny Prawdoodobieństwo hydrodynamiczne Liczba Reynoldsa Politechnika Oolska Oole University of Technology
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 3: Wyznaczanie gęstości pozornej i porowatości złoża, przepływ gazu przez złoże suche, opory przepływu.
1. Część teoretyczna Przepływ jednofazowy przez złoże nieruchome i ruchome Przepływ płynu przez warstwę luźno usypanego złoża występuje w wielu aparatach, np. w kolumnie absorpcyjnej, rektyfikacyjnej,
Bardziej szczegółowoPodstawowe prawa opisujące właściwości gazów zostały wyprowadzone dla gazu modelowego, nazywanego gazem doskonałym (idealnym).
Spis treści 1 Stan gazowy 2 Gaz doskonały 21 Definicja mikroskopowa 22 Definicja makroskopowa (termodynamiczna) 3 Prawa gazowe 31 Prawo Boyle a-mariotte a 32 Prawo Gay-Lussaca 33 Prawo Charlesa 34 Prawo
Bardziej szczegółowoWstęp teoretyczny: Krzysztof Rębilas. Autorem ćwiczenia w Pracowni Fizycznej Zakładu Fizyki Akademii Rolniczej w Krakowie jest Barbara Wanik.
Ćwiczenie 22 A. Wyznaczanie wilgotności względnej owietrza metodą sychrometru Assmanna (lub Augusta) B. Wyznaczanie wilgotności bezwzględnej i względnej owietrza metodą unktu rosy (higrometru Alluarda)
Bardziej szczegółowoTERMODYNAMIKA OGNIWA GALWANICZNEGO
Ćwiczenie nr 3 ERMODYNAMIKA OGNIWA GALWANICZNEGO I. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest wyznaczenie zmian funkcji termodynamicznych dla reakcji biegnącej w ogniwie Clarka. II. Zagadnienia wrowadzające 1.
Bardziej szczegółowo16 GAZY CZ. I PRZEMIANY.RÓWNANIE CLAPEYRONA
Włodzimierz Wolczyński 16 GAZY CZ. PRZEMANY.RÓWNANE CLAPEYRONA Podstawowy wzór teorii kinetyczno-molekularnej gazów N ilość cząsteczek gazu 2 3 ś. Równanie stanu gazu doskonałego ż ciśnienie, objętość,
Bardziej szczegółowoTemat: kruszyw Oznaczanie kształtu ziarn. pomocą wskaźnika płaskości Norma: PN-EN 933-3:2012 Badania geometrycznych właściwości
Wydział Geoinżynierii, Górnictwa i Geologii Politechniki Wrocławskiej Instrukcja do zajęć laboratoryjnych Eksploatacja i obróbka skał Badania geometrycznych właściwości Temat: kruszyw Oznaczanie kształtu
Bardziej szczegółowoMechanika płynów. Wykład 9. Wrocław University of Technology
Wykład 9 Wrocław University of Technology Płyny Płyn w odróżnieniu od ciała stałego to substancja zdolna do rzeływu. Gdy umieścimy go w naczyniu, rzyjmie kształt tego naczynia. Płyny od tą nazwą rozumiemy
Bardziej szczegółowoTermodynamika 2. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
ermodynamika Projekt wsółfinansowany rzez Unię Euroejską w ramach Euroejskiego Funduszu Sołecznego Siik ciey siikach (maszynach) cieych cieło zamieniane jest na racę. Elementami siika są: źródło cieła
Bardziej szczegółowoPracownia elektryczna i elektroniczna
Pracownia elektryczna i elektroniczna Srawdzanie skuteczności ochrony rzeciworażeniowej 1.... 2.... 3.... Klasa: Grua: Data: Ocena: 1. Cel ćwiczenia: Celem ćwiczenia jest zaoznanie ze sosobami srawdzania
Bardziej szczegółowoZachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny INSTYTUT INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ ZAKŁAD METALOZNAWSTWA I ODLEWNICTWA
Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny INSTYTUT INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ ZAKŁAD METALOZNAWSTWA I ODLEWNICTWA PRZEDMIOT: INŻYNIERIA WARSTWY WIERZCHNIEJ Temat ćwiczenia: Badanie prędkości zużycia materiałów
Bardziej szczegółowo1. Część teoretyczna. Przepływ jednofazowy przez złoże nieruchome i ruchome
1. Część teoretyczna Przepływ jednofazowy przez złoże nieruchome i ruchome Przepływ płynu przez warstwę luźno usypanego złoża występuje w wielu aparatach, np. w kolumnie absorpcyjnej, rektyfikacyjnej,
Bardziej szczegółowo= T. = dt. Q = T (d - to nie jest różniczka, tylko wyrażenie różniczkowe); z I zasady termodynamiki: przy stałej objętości. = dt.
ieło właściwe gazów definicja emiryczna: Q = (na jednostkę masy) T ojemność cielna = m ieło właściwe zależy od rocesu: Q rzy stałym ciśnieniu = T dq = dt rzy stałej objętości Q = T (d - to nie jest różniczka,
Bardziej szczegółowoBudowa materii Opis statystyczny - NAv= 6.022*1023 at.(cz)/mol Opis termodynamiczny temperatury -
ermoynamika Pojęcia i zaganienia ostawowe: Buowa materii stany skuienia: gazy, ciecze, ciała stale Ois statystyczny wielka liczba cząstek - N A 6.0*0 at.(cz)/mol Ois termoynamiczny Pojęcie temeratury -
Bardziej szczegółowoData wykonania ćwiczenia Data oddania sprawozdania Ilość pkt/ocena... Nazwisko Imię:
Zakład Współdziałania Budowli z PodłoŜem, WIL, Politechnika Krakowska, Ćwiczenie 3 1/5 Data wykonania ćwiczenia Data oddania sprawozdania Ilość pkt/ocena.... Nazwisko Imię: Rok akad.: 2006/2007 Grupa:
Bardziej szczegółowoMechanika cieczy. Ciecz jako ośrodek ciągły. 1. Cząsteczki cieczy nie są związane w położeniach równowagi mogą przemieszczać się na duże odległości.
Mecanika cieczy Ciecz jako ośrodek ciągły. Cząsteczki cieczy nie są związane w ołożeniac równowagi mogą rzemieszczać się na duże odległości.. Cząsteczki cieczy oddziałują ze sobą, lecz oddziaływania te
Bardziej szczegółowoBIOAMTERIAŁY. Ćwiczenie nr 2. Badania struktury oraz właściwości fizycznych materiałów porowatych
BIOAMTERIAŁY Ćwiczenie nr 2 Badania struktury oraz właściwości fizycznych materiałów porowatych Dr inż. Anna NIKODEM 1 WŁAŚCIWOŚCI MATERIAŁÓW POROWATYCH Wiele materiałów pochodzenia naturalnego i technicznie
Bardziej szczegółowoWykład 4 Gaz doskonały, gaz półdoskonały i gaz rzeczywisty Równanie stanu gazu doskonałego uniwersalna stała gazowa i stała gazowa Odstępstwa gazów
Wykład 4 Gaz doskonały, gaz ółdoskonały i gaz rzeczywisty Równanie stanu gazu doskonałego uniwersalna stała gazowa i stała gazowa Odstęstwa gazów rzeczywistych od gazu doskonałego: stoień ściśliwości Z
Bardziej szczegółowoWARUNKI RÓWNOWAGI UKŁADU TERMODYNAMICZNEGO
WARUNKI RÓWNOWAGI UKŁADU ERMODYNAMICZNEGO Proces termodynamiczny zachodzi doóty, doóki układ nie osiągnie stanu równowagi. W stanie równowagi odowiedni otencjał termodynamiczny układu osiąga minimum, odczas
Bardziej szczegółowoWersja z dnia: Metoda piknometryczna jest metodą porównawczą. Wyznaczanie gęstości substancji ciekłych
Wersja z dnia: 2008-02-25 Wyznaczanie gęstości metodą piknometryczną Gęstości ciała (ρ) jest definiowana jako masa (m) jednostkowej objętości tego ciała (V). Jeśli ciało jest jednorodne, to jego gęstość
Bardziej szczegółowoWyznaczenie wartości współczynnika van t Hoffa - Q10
Wyznaczenie wartości wsółczynnika van t Hoffa - Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest wyznaczenie wartości wsółczynnika van t Hoffa ( dla rocesów: fizycznego (dyfuzja, chemicznego (inwersja sacharozy i enzymatycznego.
Bardziej szczegółowoKATEDRA SYSTEMÓW ENERGETYCZNYCH i URZĄDZEŃ OCHRONY ŚRODOWISKA. Termodynamika LABORATORIUM PRZEMIANY POWIETRZA WILGOTNEGO
KATEDRA SYSTEMÓW ENERGETYCZNYCH i URZĄDZEŃ OCHRONY ŚRODOWISKA Termodynamika LABORATORIUM PRZEMIANY POWIETRZA WILGOTNEGO Oracował: dr inż. Jerzy Wojciechowski AGH WIMiR KSEIUOŚ KRAKÓW Ćwiczenie Temat: Przemiany
Bardziej szczegółowoBADANIE PARAMETRÓW PROCESU SUSZENIA
BADANIE PARAMETRÓW PROCESU SUSZENIA 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest poznanie budowy i zasady działania suszarki konwekcyjnej z mikrofalowym wspomaganiem oraz wyznaczenie krzywej suszenia dla suszenia
Bardziej szczegółowoMechanika płynp. Wykład 9 14-I Wrocław University of Technology
Mechanika łyn ynów Wykład 9 Wrocław University of Technology 4-I-0 4.I.0 Płyny Płyn w odróŝnieniu od ciała stałego to substancja zdolna do rzeływu. Gdy umieścimy go w naczyniu, rzyjmie kształt tego naczynia.
Bardziej szczegółowoKatedra Chemii Fizycznej Uniwersytetu Łódzkiego
Katedra Chemii Fizycznej Uniwersytetu Łódzkiego Zastosowanie destylacji z parą wodną do oznaczania masy cząsteczkowej cieczy niemieszającej się z wodą opracował prof. B. Pałecz ćwiczenie nr 35 Zakres zagadnień
Bardziej szczegółowoMODELOWANIE POŻARÓW. Ćwiczenia laboratoryjne. Ćwiczenie nr 1. Obliczenia analityczne parametrów pożaru
MODELOWANIE POŻARÓW Ćwiczenia laboratoryjne Ćwiczenie nr Obliczenia analityczne arametrów ożaru Oracowali: rof. nadzw. dr hab. Marek Konecki st. kt. dr inż. Norbert uśnio Warszawa Sis zadań Nr zadania
Bardziej szczegółowoZastosowania Równania Bernoullego - zadania
Zadanie 1 Przez zwężkę o średnicy D = 0,2 m, d = 0,05 m przepływa woda o temperaturze t = 50 C. Obliczyć jakie ciśnienie musi panować w przekroju 1-1, aby w przekroju 2-2 nie wystąpiło zjawisko kawitacji,
Bardziej szczegółowoWykład 3. Prawo Pascala
018-10-18 Wykład 3 Prawo Pascala Pływanie ciał Ściśliwość gazów, cieczy i ciał stałych Przemiany gazowe Równanie stanu gazu doskonałego Równanie stanu gazu van der Waalsa Przejścia fazowe materii W. Dominik
Bardziej szczegółowoJak określić stopień wykorzystania mocy elektrowni wiatrowej?
Jak określić stoień wykorzystania mocy elektrowni wiatrowej? Autorzy: rof. dr hab. inŝ. Stanisław Gumuła, Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie, mgr Agnieszka Woźniak, Państwowa WyŜsza Szkoła Zawodowa
Bardziej szczegółowoZależność wartości współczynnika Biota od rodzaju medium porowego
3 Prace Instytutu Mechaniki Górotworu PAN Tom 10, nr 1-4, (2008), s. 3-15 Instytut Mechaniki Górotworu PAN Zależność wartości wsółczynnika Biota od rodzaju medium orowego BARBARA DUTKA, ZBIGNIEW LIZAK,
Bardziej szczegółowoBADANIA SYMULACYJNE PROCESU IMPULSOWEGO ZAGĘSZCZANIA MAS FORMIERSKICH. W. Kollek 1 T. Mikulczyński 2 D.Nowak 3
VI KONFERENCJA ODLEWNICZA TECHNICAL 003 BADANIA SYMULACYJNE PROCESU IMPULSOWEGO ZAGĘSZCZANIA MAS FORMIERSKICH BADANIA SYMULACYJNE PROCESU IMPULSOWEGO ZAGĘSZCZANIA MAS FORMIERSKICH W. Kollek 1 T. Mikulczyński
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM TERMODYNAMIKI I TECHNIKI CIEPLNEJ. Pomiary temperatury, ciśnienia i wilgotności powietrza. dr inż. Witold Suchecki
LABORATORIUM TERMODYNAMIKI I TECHNIKI CIEPLNEJ Pomiary temeratury, ciśnienia i wilgotności owietrza dr inż. Witold Suchecki ZAKŁAD APARATURY PRZEMYSŁOWEJ POLITECHNIKA WARSZAWSKA WYDZIAŁ BMiP Płock, 2002
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA KRAKOWSKA Instytut Inżynierii Cieplnej i Procesowej Zakład Termodynamiki i Pomiarów Maszyn Cieplnych
Laboratorium Termodynamiki i Pomiarów Maszyn Cielnych Przeływomierze zwężkowe POLITECHNIKA KRAKOWSKA Instytut Inżynierii Cielnej i Procesowej Zakład Termodynamiki i Pomiarów Maszyn Cielnych LABORATORIUM
Bardziej szczegółowoprawa gazowe Model gazu doskonałego Temperatura bezwzględna tościowa i entalpia owy Standardowe entalpie tworzenia i spalania 4. Stechiometria 1 tość
5. Gazy, termochemia Doświadczalne rawa gazowe Model gazu doskonałego emeratura bezwzględna Układ i otoczenie Energia wewnętrzna, raca objęto tościowa i entalia Prawo Hessa i cykl kołowy owy Standardowe
Bardziej szczegółowoOpracowała: mgr inż. Ewelina Nowak
Materiały dydaktyczne na zajęcia wyrównawcze z chemii dla studentów ierwszego roku kierunku zamawianego Inżynieria Środowiska w ramach rojektu Era inżyniera ewna lokata na rzyszłość Oracowała: mgr inż.
Bardziej szczegółowoM. Chorowski Podstawy Kriogeniki, wykład Metody uzyskiwania niskich temperatur - ciąg dalszy Dławienie izentalpowe
M. Corowski Podstawy Kriogeniki, wykład 4. 3. Metody uzyskiwania niskic temeratur - ciąg dalszy 3.. Dławienie izentalowe Jeżeli gaz rozręża się adiabatycznie w układzie otwartym, bez wykonania racy zewnętrznej
Bardziej szczegółowoĆw. M 12 Pomiar współczynnika lepkości cieczy metodą Stokesa i za pomocą wiskozymetru Ostwalda.
Ćw. M 12 Pomiar współczynnika lepkości cieczy metodą Stokesa i za pomocą wiskozymetru Ostwalda. Zagadnienia: Oddziaływania międzycząsteczkowe. Ciecze idealne i rzeczywiste. Zjawisko lepkości. Równanie
Bardziej szczegółowoMetody doświadczalne w hydraulice Ćwiczenia laboratoryjne. 1. Badanie przelewu o ostrej krawędzi
Metody doświadczalne w hydraulice Ćwiczenia laboratoryjne 1. Badanie rzelewu o ostrej krawędzi Wrowadzenie Przelewem nazywana jest cześć rzegrody umiejscowionej w kanale, onad którą może nastąić rzeływ.
Bardziej szczegółowoStatyka Cieczy i Gazów. Temat : Podstawy teorii kinetyczno-molekularnej budowy ciał
Statyka Cieczy i Gazów Temat : Podstawy teorii kinetyczno-molekularnej budowy ciał 1. Podstawowe założenia teorii kinetyczno-molekularnej budowy ciał: Ciała zbudowane są z cząsteczek. Pomiędzy cząsteczkami
Bardziej szczegółowoWyznaczanie współczynnika sprężystości sprężyn i ich układów
Ćwiczenie 63 Wyznaczanie współczynnika sprężystości sprężyn i ich układów 63.1. Zasada ćwiczenia W ćwiczeniu określa się współczynnik sprężystości pojedynczych sprężyn i ich układów, mierząc wydłużenie
Bardziej szczegółowoBADANIE PROCESU ROZDRABNIANIA MATERIAŁÓW ZIARNISTYCH 1/8 PROCESY MECHANICZNE I URZĄDZENIA. Ćwiczenie L6
BADANIE PROCESU ROZDRABNIANIA MATERIAŁÓW ZIARNISTYCH /8 PROCESY MECHANICZNE I URZĄDZENIA Ćwiczenie L6 Temat: BADANIE PROCESU ROZDRABNIANIA MATERIAŁÓW ZIARNISTYCH Cel ćwiczenia: Poznanie metod pomiaru wielkości
Bardziej szczegółowoOddziaływania. Wszystkie oddziaływania są wzajemne jeżeli jedno ciało działa na drugie, to drugie ciało oddziałuje na pierwsze.
Siły w przyrodzie Oddziaływania Wszystkie oddziaływania są wzajemne jeżeli jedno ciało działa na drugie, to drugie ciało oddziałuje na pierwsze. Występujące w przyrodzie rodzaje oddziaływań dzielimy na:
Bardziej szczegółowoĆ W I C Z E N I E N R C-6
INSTYTUT FIZYKI WYDZIAŁ INŻYNIERII PRODUKCJI I TECHNOLOGII MATERIAŁÓW POLITECHNIKA CZĘSTOCHOWSKA PRACOWNIA MECHANIKI I CIEPŁA Ć W I C Z E N I E N R C-6 WYZNACZANIE SPRAWNOŚCI CIEPLNEJ GRZEJNIKA ELEKTRYCZNEGO
Bardziej szczegółowoWYDZIAŁ MECHANICZNY Katedra Budowy i Eksploatacji Maszyn specjalność: konstrukcja i eksploatacja maszyn i pojazdów
WYDZIAŁ MECHANICZNY Katedra Budowy i Eksloatacji Maszyn secjalność: konstrukcja i eksloatacja maszyn i ojazdów Instrukcja do zajęć laboratoryjnych Temat ćwiczenia: Budowa i działanie układu hydraulicznego.
Bardziej szczegółowoMECHANIKA PŁYNÓW LABORATORIUM
MECANIKA PŁYNÓW LABORATORIUM Ćwiczenie nr 4 Współpraca pompy z układem przewodów. Celem ćwiczenia jest sporządzenie charakterystyki pojedynczej pompy wirowej współpracującej z układem przewodów, przy różnych
Bardziej szczegółowoWYZNACZANIE GĘSTOŚCI CIECZY ZA POMOCĄ WAGI HYDROSTATYCZNEJ. Wyznaczenie gęstości cieczy za pomocą wagi hydrostatycznej.
Cel ćwiczenia: WYZNACZANIE GĘSTOŚCI CIECZY ZA POMOCĄ WAGI HYDROSTATYCZNEJ Wyznaczenie gęstości cieczy za pomocą wagi hydrostatycznej. Spis przyrządów: waga techniczna (szalkowa), komplet odważników, obciążnik,
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA BIAŁOSTOCKA
POLITECHNIKA BIAŁOSTOCKA KATEDRA ZARZĄDZANIA PRODUKCJĄ Instrukcja do zajęć laboratoryjnych z przedmiotu: Towaroznawstwo Kod przedmiotu: LS03282; LN03282 Ćwiczenie 1 WYZNACZANIE GĘSTOSCI CIECZY Autorzy:
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM MECHANIKI PŁYNÓW
Ćwiczenie numer 5 Wyznaczanie rozkładu prędkości przy przepływie przez kanał 1. Wprowadzenie Stanowisko umożliwia w eksperymentalny sposób zademonstrowanie prawa Bernoulliego. Układ wyposażony jest w dyszę
Bardziej szczegółowodr inż. Paweł Strzałkowski
Wydział Geoinżynierii, Górnictwa i Geologii Politechniki Wrocławskiej Instrukcja do zajęć laboratoryjnych Eksploatacja i obróbka skał Badania mechanicznych i fizycznych Temat: właściwości kruszyw Oznaczanie
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA KRAKOWSKA Instytut Inżynierii Cieplnej i Procesowej Zakład Termodynamiki i Pomiarów Maszyn Cieplnych POMIAR CIŚNIENIA
Laboratorium Termodynamiki i Pomiarów Maszyn Cielnych POLITECHNIKA KRAKOWSKA Instytut Inżynierii Cielnej i Procesowej Zakład Termodynamiki i Pomiarów Maszyn Cielnych LABORATORIUM TERMODYNAMIKI I POMIARÓW
Bardziej szczegółowoWykłady z fizyki FIZYKA III
POLITECHNIKA OPOLSKA WYDZIAŁ INŻYNIERII PRODUKCJI I LOGISTYKI Instytut Matematyki i Fizyki Katedra Fizyki Wykłady z fizyki FIZYKA III dr Barbara Klimesz SPRAWY ORGANIZACYJNE Warunki ogólne zaliczenia zajęć
Bardziej szczegółowoMETODA PODSTAWOWA POMIARU NA PRZYKŁADZIE WYZNACZANIA GĘSTOŚCI. BŁĘDY W METODZIE POŚREDNIEJ
Podstawy Metrologii i Technik Eksperymentu Laboratorium METODA PODSTAWOWA POMIARU NA PRZYKŁADZIE WYZNACZANIA GĘSTOŚCI. BŁĘDY W METODZIE POŚREDNIEJ Instrukcja do ćwiczenia nr Opracował: dr inż. Arkadiusz
Bardziej szczegółowoPierwsze prawo Kirchhoffa
Pierwsze rawo Kirchhoffa Pierwsze rawo Kirchhoffa dotyczy węzłów obwodu elektrycznego. Z oczywistej właściwości węzła, jako unktu obwodu elektrycznego, który: a) nie może być zbiornikiem ładunku elektrycznego
Bardziej szczegółowo