POLITECHNIKA KRAKOWSKA Instytut Inżynierii Cieplnej i Procesowej Zakład Termodynamiki i Pomiarów Maszyn Cieplnych POMIAR CIŚNIENIA
|
|
- Krzysztof Krawczyk
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Laboratorium Termodynamiki i Pomiarów Maszyn Cielnych POLITECHNIKA KRAKOWSKA Instytut Inżynierii Cielnej i Procesowej Zakład Termodynamiki i Pomiarów Maszyn Cielnych LABORATORIUM TERMODYNAMIKI I POMIARÓW MASZYN CIEPLNYCH Podstawy teoretyczne do ćwiczeń laboratoryjnych POMIAR CIŚNIENIA oracował: dr inż. Ryszard Kantor
2 Laboratorium Termodynamiki i Pomiarów Maszyn Cielnych Z definicji ciśnienie oznacza stosunek siły F do ola owierzchni A, na które siła ta działa. F A Wymiarem ciśnienia jest więc jednostka siły odniesiona do jednostki ola owierzchni.. Jednostki ciśnienia.. Jednostki główne W układzie SI jednostką główna jest [N/m ] zwany askalem [Pa]. N m kgm s m kg ms Pa.. Wartość ciśnienia może być wyrażona wysokością słua cieczy Równoważąc mierzone ciśnienie słuem cieczy manometrycznej oblicza się jego wartość ze wzoru: kg m lub h g Pa h gdzie: t t t t h t [m] - wysokość słua cieczy manometrycznej w temeraturze omiaru, t [kg/m 3 ] - gęstość ciężaru (ciężar właściwy) cieczy manometrycznej w temeraturze omiaru, t [kg/m 3 ] - gęstość masy cieczy manometrycznej w temeraturze omiaru, g = 9,80665 [m/s ] - rzyśieszenie grawitacyjne. W rzyadku stosowania wody jako cieczy manometrycznej można w uroszczeniu niezależnie od temeratury rzyjąć: [kg/dm 3 ] H O i wówczas [mmh O] = 9,80665 [N/m ] =9,80665 [Pa] Jeżeli ciśnienie mierzymy wysokością słua rtęci, to jako jednostkę ciśnienia można stosować tor [Tr]. Jest to ciśnienie, rzy którym siętrzenie rtęci o temeraturze t = 0 [ o C] i gęstości ohg = 3,546 [kg/dm 3 ] wynosi [mm]. kg m [ Tr] 3,595 9,8067 [ mm] 33,3[ Pa] oraz Tr 3,6 [kg/m 3 dm s ] 3,6 [mmh O] Wływ temeratury na ciężar właściwy, względnie gęstość rtęci, na ogół nie może być ominięty. W związku z tym, chcąc wyrazić wartość ciśnienia w [Tr], należy zredukować odczytaną wysokość słua rtęci h t [mmhg] do 0 [ o C] według zależności: t [ Tr] h h gdzie - względny wsółczynnik rozszerzalności liniowej rtęci i odziałki. o t 4 Dla rzyrządów wykonanych ze szkła jenajskiego wyełnionego rtęcią: h h,70 t [ Tr].3. Jednostki ochodne i inne jednostki stosowane w raktyce Jednostkami ochodnymi układu SI stosowanymi w raktyce są: [mbar] = 00 [Pa] = hpa = 0,97 [kg/m ] 0, [mmh O] 0,75 [Tr] [bar] = 0 5 [Pa] = 0,9869 atm,097 [mmh O] 750 [Tr] 4,5 [PSI] [atm] = 760 [Tr],035 [bar] =,033 [at]. [at] = [kg/cm ] = 0, [bar] [ PSI] = [Lbf/in ] = 6895 [Pa] W fizyce i chemii stosuje się często jako jednostkę ciśnienia 760 [Tr] czyli atmosferę fizyczną [atm]. Stosowana jest również, zwłaszcza w starszych oracowaniach atmosfera techniczna [at]. o t
3 Laboratorium Termodynamiki i Pomiarów Maszyn Cielnych 3. Ciśnienie statyczne s, całkowite c, dynamiczne d ma na celu określenie wartości jednego z głównych arametrów termodynamicznych łynu (cieczy, ary lub gazu), tj. ciśnienia statycznego. Ciśnieniem statycznym s nazywamy ciśnienie łynu znajdującego się w soczynku (n. ciśnienie w zbiorniku) względnie ciśnienie łynu rzeływającego, ale mierzone w ten sosób, że rędkość rzeływu w nie ma wływu na wartość tego ciśnienia (ciśnienie jakie wskazywałby rzyrząd oruszający się z rędkością strumienia łynu i w tym samym co strumień kierunku). Jeżeli w strumieniu łynu umieścimy małą (w orównaniu do ola rzekroju orzecznego rzeływającego łynu) rzegrodę ustawioną rostoadle do kierunku rędkości w, w ostaci n. łytki omiarowej, to na łytce strumień zostanie całkowicie zahamowany, a w miejscu zahamowania rzeływu ciśnienie wzrośnie w stosunku do ciśnienia statycznego osiągając wielkość c zwaną ciśnieniem całkowitym. Przyrost ciśnienia na owierzchni łytki na skutek całkowitego zahamowania rzeływu na łytce wynosi kg/ m lub Pa w d g w d i nazywany jest ciśnieniem dynamicznym d. s + d = c Analogiczne zjawisko wystąi w rzyadku ustawienia rostoadle do kierunku rzeływu łynu otworu sondy omiarowej. Na owierzchni czołowej otworu sondy wystęuje ciśnienie całkowite. Porzez jednoczesny omiar ciśnienia całkowitego i ciśnienia statycznego uzyskuje się bezośredni omiar ciśnienia dynamicznego zgodnie z równaniem d = c s. Przyrządy wykorzystujące tę zasadę to m. in. rurki Pitota i rurki Prandtla (ois w instrukcji do Ćwiczenia nr 7: Badanie wentylatorów). Służą one rzede wszystkim do ośredniego omiaru rędkości strugi i wykorzystywane są m. in. w lotnictwie oraz w omiarach rędkości gazu (owietrza) w kanałach wentylacyjnych. Warunki, jakie muszą być sełnione rzy omiarze ciśnienia statycznego:. W łynach nieruchomych ciśnienie można rzekazywać do rzyrządu za omocą rurki (rzewodu) umieszczonej w dowolnym unkcie zbiornika, rzy czym mierzone jest ciśnienie w danym unkcie. W rzyadku cieczy należy uwzględnić ciśnienie hydrostatyczne.. W łynach rzeływających ciśnienie statyczne odbiera się na ogół rzy ściance rzewodu rzez wywiercony otwór o średnicy -3 mm, rzy czym krawędź otworu nie może osiadać nierówności lub rąbków owstałych o wierceniu (rys. a). W celu wyeliminowania wływu rędkości łynu stosuje się króćce omiarowe, ustawione w ten sosób, że wektor rędkości rzeływu jest styczny do łaszczyzny wlotowej otworu imulsowego. Przy większych rędkościach stosuje się niekiedy rurki zakończone tzw. łytką Saire a ustawioną równolegle do kierunku rzeływu (rys.b), której zadaniem jest wyrostowanie strugi łynu. Znacznie leszym rozwiązaniem jest zastosowanie sondy w kształcie rurki zaskleionej, z otworami w owierzchni bocznej (rys. c), umieszczonej równolegle do kierunku rzeływu. Taką samą sondą, lecz otwartą i bez otworów bocznych (rys. d) mierzy się ciśnienie całkowite. 3. Ciśnienie bezwzględne i względne Rys. Wszystkie rzyrządy służące do omiaru ciśnień wskazują różnicę ciśnień działających o jednej i drugiej stronie elementu omiarowego (elementu srężystego, słua cieczy lub t.). 3
4 Laboratorium Termodynamiki i Pomiarów Maszyn Cielnych Ciśnienie bezwzględne (absolutne) abs Jeżeli o jednej stronie elementu omiarowego anuje różnia, wówczas rzyrząd taki będzie wskazywał ciśnienie bezwzględne czyli ciśnienie mierzone względem różni. Tylko takimi rzyrządami można zmierzyć ciśnienie otoczenia (barometryczne) o. Są to barometry rtęciowe (rys.) lub stalowe aneroidy (rys.3). Aneroid rejestrujący nazywamy barografem. Pustą rzestrzeń nad meniskiem barometru rtęciowego wyełnia ara cieczy manometrycznej o ciśnieniu nasycenia. W rzyadku, gdy cieczą manometryczną jest rtęć, ciśnienie nasycenia w temeraturze 0 C wynosi = 0,000 Tr. Jest to bardzo niskie ciśnienie, bliskie zeru bezwzględnemu i nosi nazwę różni Torricellego. Rys. Rys Ciśnienie względne w (nadciśnienie n, odciśnienie, ciśnienie różnicowe ) W rzyadku gdy o jednej stronie elementu omiarowego anuje stałe ciśnienie otoczenia ot, wówczas rzyrząd będzie wskazywał ciśnienie względne w czyli ciśnienie mierzone względem aktualnego ciśnienia otoczenia. W tym rzyadku ciśnienie absolutne oblicza się jako sumę ciśnienia otoczenia ot i ciśnienia względnego w, rzy czym ciśnienie otoczenia należy wyrazić w tych samych jednostkach, co zmierzone ciśnienie względne. Jeżeli ciśnienie absolutne abs jest większe od ciśnienia otoczenia, wówczas ciśnienie względne wskazywane rzez rzyrząd nazywamy nadciśnieniem n (rys.4). abs ot to w Jeżeli ciśnienie absolutne abs jest mniejsze od ciśnienia otoczenia ot, wówczas ciśnienie względne w wskazywane rzez rzyrząd nazywamy odciśnieniem (rys.4). n i abs ot n abs ot to w i abs ot Wartość ciśnienia wyraża się często jako rocent różni a r : a r ot 00% Jeżeli o jednej stronie elementu omiarowego anuje ciśnienie a o drugiej, wówczas rzyrząd wskazuje ciśnienie różnicowe (rys. 4) Rys. 4 4
5 Laboratorium Termodynamiki i Pomiarów Maszyn Cielnych 5 4. Klasyfikacja rzyrządów do omiaru ciśnienia 4.. Klasyfikacja według rodzaju i zakresu mierzonego ciśnienia A. Manometry bezwzględne (absolutne) mierzące ciśnienie względem różni bezwzględnej: barometry, aneroidy, skrócone wakuometry rtęciowe. B. Manometry i mikromanometry mierzące nadciśnienie względem ciśnienia barometrycznego. C. Próżniomierze (wakuometry) i ciągomierze mierzące odciśnienie względem ciśnienia barometrycznego. D. Manowakuometry mogące mierzyć zarówno nadciśnienie jak i odciśnienie. E. Manometry i mikromanometry różnicowe mierzące ciśnienie różnicowe. Mikromanometrami i ciągomierzami nazywamy rzyrządy służące do omiaru ciśnienia rzędu kilku lub kilkudziesięciu mmh O. 4.. Klasyfikacja według zasady działania A. Manometry hydrostatyczne (cieczowe) omiar oiera się na rawach hydrostatyki. B. Manometry hydrauliczne omiar oiera się na zasadzie hydraulicznej (rawo Pascala). C. Manometry srężynowe omiar oiera się na zasadzie srężystego odkształcenia elementu omiarowego (rurki, membrany mieszka, it.)od wływem działającego na niego ciśnienia. D. Manometry elektryczne omiar oiera się na zmianie własności elektrycznych czujnika (oorowego, iezoelektrycznego, ojemnościowego, indukcyjnego) od wływem działającego ciśnienia Klasyfikacja według rzeznaczenia A. Manometry techniczne klasa 6 B. Manometry kontrolne i laboratoryjne klasa 0,5 C. Manometry laboratoryjne i wzorcowe klasa oniżej 0,5 5. Manometry i mikromanometry hydrostatyczne 5.. Manometry cieczowe dwuramienne (U-rurki) Ze względu na swoją rostotę budowy i techniki omiaru, U-rurki znalazły najszersze zastosowanie zwłaszcza w omiarach laboratoryjnych. Według rawa naczyń ołączonych w obu gałęziach U-rurki ciśnienia na tych samych oziomach są jednakowe i niezależne od kształtu rzekroju. W rzyadku gdy nad cieczą manometryczną znajduje się gaz, ciężar jego można ominąć i wówczas dla oziomu x-x (rys.5) g h Przełożenie wskazań U-rurki: ; g h h h s Przełożenie wskazań U-rurki (czułość rzyrządu) jest tym większe im mniejszy jest ciężar właściwy cieczy manometrycznej. Dla wody różnica ciśnień = [kg/m ] owoduje wychylenie menisku h = [mm] czyli s =. Ciężar właściwy stosowanych cieczy manometrycznych w temeraturze 0 [ o C] i odowiadające im rzełożenia wskazań zestawiono w tabeli. Rys. 0 [kg/dm 3 ] [s] [kg/dm 3 ] [s] Alkohol 0,79,6 Chloroform,493 0,67 Toulen 0,866,6 Bromek etylenu,7 0,46 Woda 0.998,0 Bromoform,903 0,34 Dwusiarczek węgla,63 0,79 Rtęć 3,546 0,074 0 Czułość U-rurki rtęciowej jest więc 3,6 razy mniejsza niż wodnej. 5
6 Laboratorium Termodynamiki i Pomiarów Maszyn Cielnych Mikromanometry hydrostatyczne Przyrządy służące do omiaru małych ciśnień (rzędu setnych do kilkuset mmh O) zwane mikromanometrami owinny mieć możliwie duże rzełożenie wskazań. W zwykłych U-rurkach cieczowych rzez zastosowanie cieczy manometrycznej o najmniejszym ciężarze właściwym (alkoholu) można zwiększyć rzełożenie wskazań najwyżej do s =,6, co oznacza, że różnicy ciśnień [mmh O] odowiada wychylenie menisku,6 [mm]. Chcąc uzyskać większe rzełożenie wskazań stosuje się inne rozwiązania U-rurka dwucieczowa Rys. 6 U-rurkę (Rys. 6) zakończoną zbiorniczkami o dużym olu rzekroju A wyełnia się dwoma cieczami o różnych ciężarach właściwych (, ). Ciecze nie mogą się mieszać ze sobą, tworząc na granicy zetknięcia wyraźnie widoczny menisk (n. woda i nafta). Zakładając duży stosunek ól rzekroju zbiorniczków i ramion U-rurki A /A możemy rzyjąć, że z 0 i oziom w zbiorniczkach rzy omiarze ciśnienia nie ulega zmianie. Z równowagi hydrostatycznej dla oziomu x - x H H h h h s W ten sosób stosując n. wodę i naftę ( = 0,5) uzyskuje się rzełożenie wskazań s = 6, Mikromanometr naczyniowy z ochyłą rurką (Recknagla) Jest to manometr naczyniowy, w którym rurkę można nachylać od dowolnym kątem (Rys 7). Rys.7 h z l sin ; h A z l A A l sin A r z s A sin A Zależnie od kąta ochylenia rurki α i ciężaru właściwego cieczy manometrycznej (alkohol) γ, można uzyskać rzełożenie wskazań 0, 0 a nawet 50. Wartość mierzonej różnicy ciśnień l / s Przyrząd jest samocechowalny, tzn. nie wymaga innego wzorcowego manometru do cechowania. Cechowanie ma na celu srawdzenie, czy rzełożenie wskazań dla wszystkich odcinków odziałki jest stałe, czyli czy stały jest stosunek ól rzekroju A / A (stały rzekrój rurki) i kąt ochylenia (czy oś rurki jest rostoliniowa). r z Cechowanie rzerowadza się metodą dolewania znanej objętości cieczy V. Przyrząd ma charakter rzyrządu laboratoryjnego i używany jest najczęściej do wzorcowania mikromanometrów technicznych i ciągomierzy. r z r z 6
7 Laboratorium Termodynamiki i Pomiarów Maszyn Cielnych Mikromanometr komensacyjny zwany minimetrem (Askania) Zakres omiarowy 50 lub 50 [mmh O], dokładność odczytu odziałki 0,0 [mm], dokładność omiaru ciśnienia 0,05 0,0 [kg/m ]. s s o lustro z z Rys.8 k Dwa ołączone ze sobą wężem gumowym zbiorniki z i z, z których jeden (omiarowy) z można odnosić za omocą śruby mikrometrycznej s, wyełnione są częściowo wodą destylowaną w ten sosób, żeby rzy równych ciśnieniach w obu zbiornikach ( = = ot ) i umieszczeniu zbiornika z na wysokości oczątku odziałki (0) oziom wody w zbiorniku z znajdował się na wysokości ostrza kolca k. Nieznaczne rzelanie wody rzy naełnieniu lub zmniejszenie jej ilości na skutek odarowania można korygować rzez odniesienie lub obniżenie (w niewielkim zakresie) zbiornika z za omocą nakrętki s o. Srawdzenia i ewentualnego korygowania ołożenia zerowego minimetru należy dokonywać rzed każdym omiarem. Układ soczewek umożliwia obserwowanie w lusterku obrazu kolca i jego odbicia w wodzie. Poziom wody w zbiorniku z znajduje się na wysokości ostrza kolca, jeżeli obrazy kolca i jego odbicia stykają się. Pomiar różnicy ciśnień Do końcówki + minimetru odłącza się rzewód ciśnienia większego, do końcówki - ciśnienia mniejszego. Na skutek różnicy ciśnień oziom wody w zbiorniku z obniża się, natomiast w zbiorniku z odnosi się, rzy czym różnica oziomów h [mmh O] =. Podnosząc za omocą śruby mikrometrycznej s zbiornik z komensuje się odłączoną różnicą ciśnień dorowadzając do onownego zetknięcia się kolca z lustrem wody. Odczytana na śrubie mikrometrycznej wysokość h odniesienia zbiornika z jest wartością mierzonej różnicy ciśnień w mm H O. Ze względu na komensacyjną metodą omiaru, stosowanie minimetru ogranicza się do omiaru ciśnień stałych nie zmieniających się w czasie omiaru. Używany jest on do wzorcowania innych mikromanometrów oraz do omiaru ciśnienia dynamicznego rurkami siętrzającymi. 6. Manometry hydrauliczne Działanie manometrów hydraulicznych oiera się na zasadzie równowagi hydraulicznej między ciśnieniem a siłą działającą na jednostkę ola owierzchni rzegrody ruchomej (n. dzwonu, tłoka) wg równania definicyjnego F A 7
8 Laboratorium Termodynamiki i Pomiarów Maszyn Cielnych 8 Manometry hydrauliczne różnią się od manometrów hydrostatycznych głównie tym,że równowaga sił zależy od ola owierzchni elementu ruchomego, rzy czym na ogół w danym rzyrządzie ole to ma wartość siły. Do tej gruy manometrów należą m. in.: A. Waga dzwonowa, B. Waga ierścieniowa, C. Manometry tłokowe rasy hydrauliczne. 6.. Prasa hydrauliczna Manometry tłokowe stosuje się do omiaru wysokich ciśnień, rzede wszystkim jednak do srawdzania i statycznego cechowania manometrów. W tym rzyadku noszą one nazwę ras hydraulicznych do cechowania manometrów (Rys. 9). Istotą wykorzystania ras hydraulicznych jest znajomość ola owierzchni czołowej A tłoczka, oraz siły F rostoadłej do owierzchni A. Ciśnienie oleju wywołane w zamkniętym zbiorniku i działające na owierzchnię A tłoczka równoważone jest siłą F równą ciężarowi G będącego sumą ciężarów tłoczka, tłoczyska oraz talerzy obciążających. Zmiana tłoczek ilości talerzy owoduje zmianę całkowitej siły F. Przy stałej znanej owierzchni A, można łatwo określić ciśnienie anujące w układzie. Jeżeli ole owierzchni tłoczka wynosi A = cm a wartość siły obciążającej G = kg, to ciśnienie wywołane = kg/cm = at. Rys Manometry srężynowe Manometry srężynowe działają na zasadzie zależności odkształcenia srężystego od ciśnienia. W zależności od elementu ulegającego odkształceniu manometry srężynowe dzieli się na:. Puszkowe (mieszkowe, syfonowe).. Przeonowe (membranowe). 3. Rurkowe. 7.. Manometry uszkowe (Rys. 0) Stosuje się je do omiaru małych nad i odciśnień w zakresie do 000 mmh O. Odkształcenie x max = 80 [mm], dokładność 3 %. Elementem srężynującym może być uszka metalowa sfalowana na obocznicy lub uszka osiadająca na jednej lub na obu owierzchniach czołowych membrany z wytłoczonymi wsółśrodkowo falami. Sfalowanie membrany ma na celu uzyskanie liniowej zależności odkształcenia membrany od ciśnienia. Rys Manometry membranowe (Rys. ) Sfalowana metalowa membrana zaciśnięta między kołnierzami korusu manometru, odkształca się od wływem ciśnienia. Odkształcenie to, nie rzekraczające [mm], rzenoszone jest na wskazówkę za omocą stosunkowo dużej rzekładni. Manometry metalowe stosuje się do omiaru ciśnień nie rzekraczających na ogół 0 [bar] (max. 30 [bar]), rzede wszystkim jednak do omiaru odciśnień oraz ciśnienia różnicowego. Dużą zaletą tego tyu manometrów jest odorność na wstrząsy (mała masa membrany) oraz stosunkowo łatwa możliwość zabezieczenia owierzchni wewnętrznych rzed korodującym działaniem łynów, których ciśnienie się mierzy. Manometry membranowe wykonywane są w niskich i średnich klasach dokładności. Rys. 8
9 Laboratorium Termodynamiki i Pomiarów Maszyn Cielnych Manometry rurkowe (Rys. ) Elementem siętrzającym jest tzw. rurka Bourdona, tj. metalowa rurka o słaszczonym rzekroju orzecznym (A-A), zwinięta w kształcie łuku koła. Kąt zwinięcia rurki wnosi 70, dla ciśnień wyższych od 00 [bar] 80. Jeżeli od manometru wymaga się dużej czułości wówczas stosuje się kąty zwinięcia rurki większe od 360 o, rzy czym ma ona wtedy ostać srężyny siralnej (zwoje w jednej łaszczyźnie) lub srężyny śrubowej. Jeden koniec rurki wlutowany jest w króciec manometru, drugi zaś wolny zamknięty korkiem ołączony jest za ośrednictwem cięgła (a) z rzekładnią zębatą naędzającą wskazówkę. Jeżeli ciśnienie wewnątrz rurki jest większe od zewnętrznego wówczas rzekrój orzeczny odkształca się, stara się zbliżyć do kołowego, jednocześnie zaś rurka stara się rozwinąć, co owoduje rzesunięcie swobodnego jej końca (x max = 58 [mm]). Jeśli ciśnienie w rurce Bourdona jest niższe od zewnętrznego, wtedy rurka zwija się. Wykorzystuje się to w różniomierzach (wakuometrach) lub manowakuometrach. Manometry rurkowe stosuje się do omiaru ciśnień w bardzo szerokim zakresie ocząwszy od a niskich (0 0 [bar]), średnich (do 0 [bar]) do najwyższych (do 000 [MPa]). W zależności od zakresu stosuje się różne materiały oraz rzekroje orzeczne rurek, jak również szczegóły konstrukcyjne manometrów. 8. Manometry i rzetworniki elektryczne Są to manometry, które działają na zasadzie rzetwarzania ciśnienia na znormalizowaną wielkość elektryczną, która jest mierzona za omocą odowiednich elektrycznych rzyrządów omiarowych wyosażonych w czytelny wskaźnik analogowy lub cyfrowy. Manometry zasadniczo składają się z trzech odstawowych elementów (Rys. 3): Rys. czujnika, rzetwarzającego ciśnienie na inną wielkość fizyczną; n. odkształcenie membrany owodujące rzesuwanie elementu zmieniającego jeden z arametrów (n. oorność lub ojemność) w elektrycznym układzie omiarowym, rzetwornika, rzetwarzającego sygnał wyjściowy z czujnika na standaryzowaną wielkość elektryczną, miernika, wsółcześnie zazwyczaj elektronicznego, mierzącego i rzetwarzającego sygnał elektryczny z rzetwornika na zestaw znaków graficznych w ostaci liczby i jednostki mierzonej wielkości fizycznej, tu ciśnienia. Manometry elektryczne są niemal niezastąione rzy omiarach i rejestracji ciśnień szybkozmiennych oraz bardzo wysokich ciśnień i różni. Rys. 3 Wszystkie trzy wymienione elementy stanowią tyowy tor omiarowy. Jeżeli wystęują w jednej obudowie, nazywane są manometrami, lub szerzej ciśnieniomierzami. Każdy z nich może być jednak osobnym elementem mającym odowiedni zestaw wejść i wyjść zaewniających wsółracę z innymi częściami większego systemu omiarowego. Najczęściej w raktyce, sotyka się zestaw czujnik-rzetwornik nazywany rzetwornikiem ciśnienia. Jak wsomniano wcześniej, miernik może być elementem na stałe dołączonym do rzetwornika ciśnienia, stanowiąc lokalny zestaw omiarowy - manometr. Przetworniki mogą być także elementem większego zestawu omiarowego a sygnał omiarowy ciśnienia, o rzetworzeniu, wyświetlony na zbiorczym anelu lub ekranie. Przetworniki ciśnienia należą, orócz termometrów, do najowszechniej wykorzystywanych elementów w układach rzemysłowej automatyki kontrolnej i omiarowej. Systemy automatyki rzemysłowej bazują zasadniczo na znormalizowanych 9
10 Laboratorium Termodynamiki i Pomiarów Maszyn Cielnych 0 sygnałach analogowych, niosących informację o najróżniejszych arametrach fizycznych kontrolowanych rocesów. Przyjęto nastęujące sygnały jako tyowe dla omiarów w automatyce: naięciowe: o 0-5 V o - 5 V o 0-0 V o - 0 V rądowe: o 0-5 ma o - 5 ma o 0-0 ma o 4-0 ma W raktyce najczęściej sotykany jest standard 4-0 ma, oraz nieco rzadziej 0-0 V. Jak łatwo zauważyć orównując konstrukcję różnych czujników ciśnienia, elementem wystęującym w większości rozwiązań jest metalowa lub krzemowa membrana, która rzetwarza ciśnienie na rzesunięcie x. Znaczące różnice ojawiają się doiero w układach rzetwarzających rzesunięcie x na wielkość elektryczną służącą do sterowania w układach automatyki albo do wyświetlenia wartości ciśnienia w ostaci ciągu znaków liczbowych. Do najoularniejszych rzetworników ciśnienia stosowanych w rzemyśle należą: rzetworniki ojemnościowe, rzetworniki iezorezystancyjne, rzetworniki iezoelektryczne (omiar ciśnień szybkozmiennych). 8.. Przetworniki iezorezystancyjne (tensometryczne). Przetworniki iezorezystancyjne (tensometryczne) wykorzystują efekt zmiany rezystancji materiału od wływem odkształcenia membrany na skutek działania ciśnienia. Na jednej z warstw owierzchni membrany wytrawiony jest zestaw iezorezystorów ołączonych, w najrostszej wersji, w układzie mostka Wheatstone a (Rys. 4). Identyczną zasadę działania mają czujniki tensometryczne, które zamiast ółrzewodnikowych iezorezystorów w układzie mostka mają tensometry oorowe. Czułość iezorezystora jest nawet dziesięciokrotnie większa niż tensometru oorowego, dlatego iezorezystory częściej stosuje się jako czujniki w omiarach sił oraz narężeń statycznych i dynamicznych. Zwłaszcza gdy często ożądane jest, aby konstrukcja czujnika była jak najmniejsza. Odkształcenie membrany Rys.4 owoduje odkształcenie ołączonych z nią iezorezystorów, zmieniając ich rezystancję. Dwa z nich (R i R3) umieszczone równolegle do kierunku narężenia są rozciągane i ich rezystancja rośnie. Dwa (R i R4) umieszczone rostoadle do kierunku narężenia są ściskane, a ich rezystancja maleje ze wzrostem ciśnienia. Mierzone naięcie nierównowagi mostka U wy jest roorcjonalne do odkształcenia membrany czujnika i do zmiany ciśnienia działającego na membranę. Czujniki iezorezystancyjne cechują się dużą trwałością, szerokim zakresem ciśnień i małymi rozmiarami. Mają zastosowanie do rejestracji i omiarów zarówno ciśnień statycznych jak i szybkozmiennych. 8.. Przetworniki ojemnościowe. Rys.5 Membrana metalowa lub kwarcowa okryta warstwą metalu wraz z równolegle do niej zamocowanymi o rzeciwnych stronach łytkami stałymi tworzy kondensator. Z jednej strony na membranę działa ciśnienie odniesienia, n. barometryczne, z drugiej zaś ciśnienie mierzone. W zależności od rodzaju ciśnienia odniesienia czujnik może mierzyć ciśnienie absolutne, nad- lub odciśnienie oraz ciśnienie 0
11 Laboratorium Termodynamiki i Pomiarów Maszyn Cielnych różnicowe. Pod wływem zmiany ciśnienia membrana ugina się owodując zmianę ojemności kondensatora, która owoduje zmianę naięcia wyjściowego U wy odłączonego do układu mostka. W zależności od rozwiązania mostek może być albo zrównoważony albo niezrównoważony. W rzyadku mostka zrównoważonego, o zmianie ciśnienia, a co za tym idzie odkształceniu membrany, układ dąży do wyzerowania naięcia U wy orzez zmianę ojemności regulowanego kondensatora. W układzie mostka niezrównoważonego mierzone ciśnienie jest roorcjonalne do stosunku naięcia wyjściowego U wy do naięcia zasilania. Poularne są również rzetworniki ojemnościowe z jedną ruchomą okładką kondensatora. Druga okładka jest nieruchoma. W tych rozwiązaniach okładka ruchoma osadzona jest na membranie i jej rzesunięcie jest bezośrednią funkcją zmiany ciśnienia. Przesunięcie membrany owoduje zmianę ojemności kondensatora. Zmiana ojemności jest rzetwarzana jest na sygnał wyjściowy albo rądowy albo naięciowy Przetworniki iezoelektryczne. Wykorzystuje się w tym wyadku zjawisko iezoelektryczne niektórych kryształków (kwarc, turmalin, sól Seignette a) olegające na owstawaniu różnych ładunków elektrycznych, ujemnych i dodatnich, na łaszczyznach łytek wyciętych rostoadle do osi elektrycznych kryształków. Rys.6 Ładunki te są roorcjonalne do siły działającej na owierzchni łytek Q = F. Płytki kryształków umieszcza się w odowiedniej obudowie (Rys. ) w ten sosób, by na owierzchniach skierowanych ku sobie owstawały ładunki jednoimienne. Powstała różnica otencjałów jest nastęnie wzmacniania i kondycjonowana w układach elektronicznych. Czujniki iezoelektryczne, ze względu na niską ojemność elektryczną łytki omiarowej w ołączeniu ze skończoną oornością układu omiarowego, nadają się jedynie do omiarów ciśnień szybkozmiennych, a w szczególności zmian ciśnienia w silnikach i maszynach tłokowych. Cechują się bardzo dużą trwałością, szerokim zakresem ciśnień i małymi rozmiarami Przetworniki działające na zasadzie zmian rzewodności cielnej gazów od wływem ciśnienia Drucik latynowy zamieszczony w osi cylindrycznego kanału, w którym anuje mierzone ciśnienie, zasilany jest rądem o stałym natężeniu. Temeratura drucika, a więc i jego oór zwiększa się w rzyadku gorszych warunków odrowadzenia cieła do ścianek kanału, czyli w rzyadku zmniejszenia się rzewodności cielnej gazu. Przewodność cielna gazu w końcu zależy od jego gęstości, a więc i ciśnienia. Drucik latynowy stanowi jedną z gałęzi mostka Wheatstone a. Na identycznej zasadzie działają tzw. różniomierze Piraniego do omiaru wysokich różni. 8.. Przetworniki oorowe Działanie ich oarte jest na zasadzie zmian ooru elektrycznego rzewodnika od wływem ciśnienia R = kr, gdzie k ciśnieniowy wsółczynnik oorności, którego wartość zależy od materiału oornika. Stosuje się manganin, dla którego k jest dodatni i wynosi około,50-6 [cm /kg]. Ze względu na małą wartość wsółczynnika k, czujniki te stosuje się do omiaru bardzo wysokich ciśnień rzędu tysięcy [bar] Przetworniki indukcyjne Zamianę imulsów ciśnienia na imulsy elektryczne można również osiągnąć rzez zmianę indukcyjności obwodu zasilanego rądem zmiennym. Cewka z żelaznym rdzeniem zasilana jest rądem zmiennym o wysokiej i stałej częstotliwości. Gdy na kotwicę umieszczoną na srężystej membranie działa ciśnienie, wtedy szerokość szczeliny między kotwicą a rdzeniem cewki ulegnie zmianie, a więc zmieni się też natężenie rądu w obwodzie omiarowym. 9. Srawdzanie i wzorcowanie manometrów W większości rzyrządów cechowanie wskaźników wyznacza się doświadczalnie, w związku z czym należy srawdzić rawidłowość wskazań tych rzyrządów bezośrednio o ich wykonaniu oraz okresowo w miarę uływu czasu ich użytkowania. Srawdzanie wskazań dokonuje się rzez orównanie ze wskazaniami rzyrządów wzorcowych samocechowalnych lub rzyrządów wzorcowych o wyższej klasie dokładności.
12 Laboratorium Termodynamiki i Pomiarów Maszyn Cielnych 0. Lista zagadnień do oanowania.. Definicja ciśnienia. Jednostki główne, jednostki ochodne i inne jednostki stosowane w raktyce. Przeliczanie jednostek.. Ciśnienie hydrostatyczne. 3. Rodzaje ciśnień w strumieniu rzeływającego łynu. Ciśnienie statyczne, dynamiczne i całkowite. Metody omiaru. 4. Ciśnienia względne i bezwzględne (absolutne). Definicje, oziomy odniesienia. Procent różni. 5. Klasyfikacja rzyrządów do omiaru ciśnienia: według rodzaju i zakresu mierzonego ciśnienia, według zasady działania i według rzeznaczenia. 6. Manometry hydrostatyczne: zasada omiaru i wyrowadzenie wzorów na różnicę ciśnień oraz rzełożenie. 7. Manometry hydrauliczne: zasada działania i rzeznaczenie. 8. Manometry i rzetworniki elektryczne: zasada działania i metody omiaru. 9. Przetworniki elektryczne: sosób odłączenia i wsółraca w układach sterowania i omiarowch. 0. Srawdzanie, wzorcowanie, cechowanie [].. Metoda wychyłowa i komensacyjna omiaru.. Błędy omiaru. Klasa dokładności rzyrządu omiarowego []. W niniejszym skrycie odano jedynie odstawowe informacje na temat omiaru ciśnień, stąd wskazane jest uzuełnienie wiedzy wykorzystując odaną niżej literaturę oraz inne dostęne źródła. Literatura uzuełniająca:. T.R. Fodemski Pomiary cielne cz.i i II (olecane). (ang.) (olecane) 3. M. Mieszkowski - Pomiary cielne i energetyczne 4. T. Bohdal i in. Ćwiczenia laboratoryjne z termodynamiki 5. Miniskryty ZTiPMC - do wyożyczenia w Czytelni Biblioteki Głównej PK lub w czytelniach Domów Akademickich
Kalorymetria paliw gazowych
Katedra Termodynamiki, Teorii Maszyn i Urządzeń Cielnych W9/K2 Miernictwo energetyczne laboratorium Kalorymetria aliw gazowych Instrukcja do ćwiczenia nr 7 Oracowała: dr inż. Elżbieta Wróblewska Wrocław,
Bardziej szczegółowoKatedra Silników Spalinowych i Pojazdów ATH ZAKŁAD TERMODYNAMIKI. Pomiar ciepła spalania paliw gazowych
Katedra Silników Salinowych i Pojazdów ATH ZAKŁAD TERMODYNAMIKI Pomiar cieła salania aliw gazowych Wstę teoretyczny. Salanie olega na gwałtownym chemicznym łączeniu się składników aliwa z tlenem, czemu
Bardziej szczegółowoMetody doświadczalne w hydraulice Ćwiczenia laboratoryjne. 1. Badanie przelewu o ostrej krawędzi
Metody doświadczalne w hydraulice Ćwiczenia laboratoryjne 1. adanie rzelewu o ostrej krawędzi Wrowadzenie Przelewem nazywana jest cześć rzegrody umiejscowionej w kanale, onad którą może nastąić rzeływ.
Bardziej szczegółowo10. FALE, ELEMENTY TERMODYNAMIKI I HYDRODY- NAMIKI.
0. FALE, ELEMENTY TERMODYNAMIKI I HYDRODY- NAMIKI. 0.0. Podstawy hydrodynamiki. Podstawowe ojęcia z hydrostatyki Ciśnienie: F N = = Pa jednostka raktyczna (atmosfera fizyczna): S m Ciśnienie hydrostatyczne:
Bardziej szczegółowoINSTYTUT INŻYNIERII ŚRODOWISKA ZAKŁAD GEOINŻYNIERII I REKULTYWACJI ĆWICZENIE NR 3
INSTYTUT INŻYNIERII ŚRODOWISKA ZAKŁAD GEOINŻYNIERII I REKULTYWACJI Laboratorium z mechanii łynów ĆWICZENIE NR 3 CECHOWANIE MANOMETRU NACZYNIWEGO O RURCE POCHYŁEJ 2 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE BADANIE BEZPIECZEŃSTWA UŻYTKOWEGO SILOSÓW WIEŻOWYCH
ĆWICZENIE BADANIE BEZPIECZEŃSTWA UŻYTKOWEGO SILOSÓW WIEŻOWYCH 1. Cel ćwiczenia Celem bezośrednim ćwiczenia jest omiar narężeń ionowych i oziomych w ścianie zbiornika - silosu wieżowego, który jest wyełniony
Bardziej szczegółowoINSTYTUT INŻYNIERII ŚRODOWISKA ZAKŁAD GEOINŻYNIERII I REKULTYWACJI ĆWICZENIE NR 2
INSTYTUT INŻYNIERII ŚRODOWISKA ZAKŁAD GEOINŻYNIERII I REKULTYWACJI Laboratorium z mechaniki łynów ĆWICZENIE NR OKREŚLENIE WSPÓLCZYNNIKA STRAT MIEJSCOWYCH PRZEPŁYWU POWIETRZA W RUROCIĄGU ZAKRZYWIONYM 1.
Bardziej szczegółowoĆw. 11 Wyznaczanie prędkości przepływu przy pomocy rurki spiętrzającej
Ćw. Wyznaczanie rędkości rzeływu rzy omocy rurki siętrzającej. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zaoznanie się z metodą wyznaczania rędkości rzeływu za omocą rurek siętrzających oraz wykonanie charakterystyki
Bardziej szczegółowoPRZETWORNIKI CIŚNIENIA. ( )
PRZETWORNIKI CIŚNIENIA. 1. Wprowadzenie Pomiary ciśnień należą do najczęściej wykonywanych pomiarów wraz z pomiarami temperatury zarówno w przemyśle wytwórczym jak i w badaniach laboratoryjnych. Pomiary
Bardziej szczegółowoĆ W I C Z E N I E N R C-5
INSTYTUT FIZYKI WYDZIAŁ INŻYNIERII PRODUKCJI I TECHNOLOGII ATERIAŁÓW POLITECHNIKA CZĘSTOCHOWSKA PRACOWNIA ECHANIKI I CIEPŁA Ć W I C Z E N I E N R C-5 WYZNACZANIE CIEPŁA PAROWANIA WODY ETODĄ KALORYETRYCZNĄ
Bardziej szczegółowoTermodynamika techniczna
Termodynamika techniczna Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska Ekologiczne Źródła Energii II rok Pomiar wilgotności owietrza Instrukcja do ćwiczenia Katedra Systemów Energetycznych i Urządzeń
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM TECHNIKI CIEPLNEJ INSTYTUTU TECHNIKI CIEPLNEJ WYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ENERGETYKI POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ
INSTYTUTU TECHNIKI CIEPLNEJ WYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ENERGETYKI POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ INSTRUKCJA LABORATORYJNA Temat ćwiczenia: KONWEKCJA SWOBODNA W POWIETRZU OD RURY Konwekcja swobodna od rury
Bardziej szczegółowoPomiar ciśnień (M - 4)
POLITECHNIKA ŚLĄSKA WYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ENERGETYKI INSTYTUT MASZYN I URZĄDZEŃ ENERGETYCZNYCH Pomiar ciśnień Laboratorium metrologii (M - 4) Opracował: Sprawdził: Zatwierdził: mgr inż. Aleksandra
Bardziej szczegółowoStatyka Cieczy i Gazów. Temat : Podstawy teorii kinetyczno-molekularnej budowy ciał
Statyka Cieczy i Gazów Temat : Podstawy teorii kinetyczno-molekularnej budowy ciał 1. Podstawowe założenia teorii kinetyczno-molekularnej budowy ciał: Ciała zbudowane są z cząsteczek. Pomiędzy cząsteczkami
Bardziej szczegółowoMechanika płynów. Wykład 9. Wrocław University of Technology
Wykład 9 Wrocław University of Technology Płyny Płyn w odróżnieniu od ciała stałego to substancja zdolna do rzeływu. Gdy umieścimy go w naczyniu, rzyjmie kształt tego naczynia. Płyny od tą nazwą rozumiemy
Bardziej szczegółowoI. Pomiary charakterystyk głośników
LABORATORIUM ELEKTROAKUSTYKI ĆWICZENIE NR 4 Pomiary charakterystyk częstotliwościowych i kierunkowości mikrofonów i głośników Cel ćwiczenia Ćwiczenie składa się z dwóch części. Celem ierwszej części ćwiczenia
Bardziej szczegółowoPomiar wilgotności względnej powietrza
Katedra Silników Salinowych i Pojazdów ATH ZAKŁAD TERMODYNAMIKI Pomiar wilgotności względnej owietrza - 1 - Wstę teoretyczny Skład gazu wilgotnego. Gazem wilgotnym nazywamy mieszaninę gazów, z których
Bardziej szczegółowoPierwsze prawo Kirchhoffa
Pierwsze rawo Kirchhoffa Pierwsze rawo Kirchhoffa dotyczy węzłów obwodu elektrycznego. Z oczywistej właściwości węzła, jako unktu obwodu elektrycznego, który: a) nie może być zbiornikiem ładunku elektrycznego
Bardziej szczegółowo[ ] 1. Zabezpieczenia instalacji ogrzewań wodnych systemu zamkniętego. 1. 2. Przeponowe naczynie wzbiorcze. ν dm [1.4] 1. 1. Zawory bezpieczeństwa
. Zabezieczenia instalacji ogrzewań wodnych systemu zamkniętego Zabezieczenia te wykonuje się zgodnie z PN - B - 0244 Zabezieczenie instalacji ogrzewań wodnych systemu zamkniętego z naczyniami wzbiorczymi
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE I POMIAR STRUMIENIA OBJĘTOŚCI POWIETRZA. OPORY PRZEPŁYWU PRZEWODÓW WENTYLACYJNYCH
ĆWICZENIE I POMIAR STRUMIENIA OBJĘTOŚCI POWIETRZA. OPORY PRZEPŁYWU PRZEWODÓW WENTYLACYJNYCH CEL ĆWICZENIA Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z metodą pomiaru strumienia objętości powietrza przy pomocy
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM PODSTAW METROLOGII M-T Ćwiczenie nr 5 BADANIE CZUJNIKÓW CIŚNIENIA.
1. Wprowadzenie LABORATORIUM PODSTAW METROLOGII M-T Ćwiczenie nr 5 BADANIE CZUJNIKÓW CIŚNIENIA. W przemyśle (także w praktyce laboratoryjnej) pomiary ciśnienia oprócz pomiarów temperatury należą do najczęściej
Bardziej szczegółowoZastosowania Równania Bernoullego - zadania
Zadanie 1 Przez zwężkę o średnicy D = 0,2 m, d = 0,05 m przepływa woda o temperaturze t = 50 C. Obliczyć jakie ciśnienie musi panować w przekroju 1-1, aby w przekroju 2-2 nie wystąpiło zjawisko kawitacji,
Bardziej szczegółowoPracownia elektryczna i elektroniczna
Pracownia elektryczna i elektroniczna Srawdzanie skuteczności ochrony rzeciworażeniowej 1.... 2.... 3.... Klasa: Grua: Data: Ocena: 1. Cel ćwiczenia: Celem ćwiczenia jest zaoznanie ze sosobami srawdzania
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚCI WIADOMOŚCI OGÓLNE 2. ĆWICZENIA
SPIS TEŚCI 1. WIADOMOŚCI OGÓLNE... 6 1.2. Elektryczne rzyrządy omiarowe... 18 1.3. Określanie nieewności omiarów... 45 1.4. Pomiar rezystancji, indukcyjności i ojemności... 53 1.5. Organizacja racy odczas
Bardziej szczegółowoWYDZIAŁ MECHANICZNY Katedra Budowy i Eksploatacji Maszyn specjalność: konstrukcja i eksploatacja maszyn i pojazdów
WYDZIAŁ MECHANICZNY Katedra Budowy i Eksloatacji Maszyn secjalność: konstrukcja i eksloatacja maszyn i ojazdów Instrukcja do zajęć laboratoryjnych Temat ćwiczenia: Budowa i działanie układu hydraulicznego.
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 4. Wyznaczanie poziomów dźwięku na podstawie pomiaru skorygowanego poziomu A ciśnienia akustycznego
Ćwiczenie 4. Wyznaczanie oziomów dźwięku na odstawie omiaru skorygowanego oziomu A ciśnienia akustycznego Cel ćwiczenia Zaoznanie z metodą omiaru oziomów ciśnienia akustycznego, ocena orawności uzyskiwanych
Bardziej szczegółowoCiśnienie i jego pomiar. Tomasz Rusin kl. I a
Ciśnienie i jego pomiar Tomasz Rusin kl. I a Spis treści Ciśnienie jako wielkość fizyczna. Jednostki ciśnienia. Skala Saffira Simpsona. Rodzaje ciśnienia. Pierwsze urządzenie do pomiaru ciśnienia. Rodzaje
Bardziej szczegółowoTermodynamika techniczna
Termodynamika techniczna Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska Ekologiczne Źródła Energii II rok Pomiar ciśnienia Instrukcja do ćwiczenia Katedra Systemów Energetycznych i Urządzeń Ochrony Środowiska
Bardziej szczegółowo16 GAZY CZ. I PRZEMIANY.RÓWNANIE CLAPEYRONA
Włodzimierz Wolczyński 16 GAZY CZ. PRZEMANY.RÓWNANE CLAPEYRONA Podstawowy wzór teorii kinetyczno-molekularnej gazów N ilość cząsteczek gazu 2 3 ś. Równanie stanu gazu doskonałego ż ciśnienie, objętość,
Bardziej szczegółowoWojskowa Akademia Techniczna Katedra Pojazdów Mechanicznych i Transportu
Wojskowa Akademia Techniczna Katedra Pojazdów Mechanicznych i Transportu LABORATORIUM TERMODYNAMIKI TECHNICZNEJ Instrukcja do ćwiczenia T-05 Temat: Pomiar parametrów przepływu gazu. Opracował: dr inż.
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM TECHNIKI CIEPLNEJ INSTYTUTU TECHNIKI CIEPLNEJ WYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ENERGETYKI POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ
INSTYTUTU TECHNIKI CIEPLNEJ WYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ENERGETYKI POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ INSTRUKCJA LABORATORYJNA Temat ćwiczenia: WYZNACZANIE WILGOTNOŚCI WZGLĘDNEJ I STOPNIA ZAWILŻENIA POWIETRZA HIGROMETREM
Bardziej szczegółowoI. Pomiary charakterystyk głośników
LABORATORIUM ELEKTROAKUSTYKI ĆWICZENIE NR 4 Pomiary charakterystyk częstotliwościowych i kierunkowości mikrofonów i głośników Cel ćwiczenia Ćwiczenie składa się z dwóch części. Celem ierwszej części ćwiczenia
Bardziej szczegółowoOpis techniczny. Strona 1
Ois techniczny Strona 1 1. Założenia dla instalacji solarnej a) lokalizacja inwestycji: b) średnie dobowe zużycie ciełej wody na 1 osobę: 50 [l/d] c) ilość użytkowników: 4 osób d) temeratura z.w.u. z sieci
Bardziej szczegółowoCiśnienie definiujemy jako stosunek siły parcia działającej na jednostkę powierzchni do wielkości tej powierzchni.
Ciśnienie i gęstość płynów Autorzy: Zbigniew Kąkol, Bartek Wiendlocha Powszechnie przyjęty jest podział materii na ciała stałe i płyny. Pod pojęciem substancji, która może płynąć rozumiemy zarówno ciecze
Bardziej szczegółowoWAT - WYDZIAŁ ELEKTRONIKI INSTYTUT SYSTEMÓW ELEKTRONICZNYCH. Przedmiot: CZUJNIKI I PRZETWORNIKI Ćwiczenie nr 1 PROTOKÓŁ / SPRAWOZDANIE
Grupa: WAT - WYDZIAŁ ELEKTRONIKI INSTYTT SYSTEMÓW ELEKTRONICZNYCH Przedmiot: CZJNIKI I PRZETWORNIKI Ćwiczenie nr 1 PROTOKÓŁ / SPRAWOZDANIE Temat: Przetworniki tensometryczne /POMIARY SIŁ I CIŚNIEŃ PRZY
Bardziej szczegółowoPracownia elektryczna i elektroniczna
Pracownia elektryczna i elektroniczna Srawdzanie skuteczności ochrony rzeciworażeniowej 1.... 2.... 3.... Klasa: Grua: Data: Ocena: 1. Cel ćwiczenia: Celem ćwiczenia jest zaoznanie ze sosobami srawdzania
Bardziej szczegółowoCiśnienie atmosferyczne
Ciśnienie atmosferyczne Definicje Ciśnienie atmosferyczne jest to siła nacisku słupa powietrza o wysokości równej wysokości atmosfery od danego poziomu do jej górnej granicy i o powierzchni jednostkowe.
Bardziej szczegółowoMechanika płynp. Wykład 9 14-I Wrocław University of Technology
Mechanika łyn ynów Wykład 9 Wrocław University of Technology 4-I-0 4.I.0 Płyny Płyn w odróŝnieniu od ciała stałego to substancja zdolna do rzeływu. Gdy umieścimy go w naczyniu, rzyjmie kształt tego naczynia.
Bardziej szczegółowoWZORCOWANIE PRZETWORNIKÓW SIŁY I CIŚNIENIA
WZORCOWANIE PRZETWORNIKÓW SIŁY I CIŚNIENIA. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest: - oznanie zasady działania i budowy oularnych w raktyce rzemysłowej rzetworników siły i ciśnienia, - oznanie zagadnień związanych
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA KRAKOWSKA Instytut Inżynierii Cieplnej i Procesowej Zakład Termodynamiki i Pomiarów Maszyn Cieplnych
Laboratorium Termodynamiki i Pomiarów Maszyn Cielnych Przeływomierze zwężkowe POLITECHNIKA KRAKOWSKA Instytut Inżynierii Cielnej i Procesowej Zakład Termodynamiki i Pomiarów Maszyn Cielnych LABORATORIUM
Bardziej szczegółowoPŁYN Y RZECZYWISTE Przepływy rzeczywiste różnią się od przepływów idealnych obecnością tarcia (lepkości): przepływy laminarne/warstwowe - różnią się
PŁYNY RZECZYWISTE Płyny rzeczywiste Przeływ laminarny Prawo tarcia Newtona Przeływ turbulentny Oór dynamiczny Prawdoodobieństwo hydrodynamiczne Liczba Reynoldsa Politechnika Oolska Oole University of Technology
Bardziej szczegółowoMetody doświadczalne w hydraulice Ćwiczenia laboratoryjne. 1. Badanie przelewu o ostrej krawędzi
Metody doświadczalne w hydraulice Ćwiczenia laboratoryjne 1. Badanie rzelewu o ostrej krawędzi Wrowadzenie Przelewem nazywana jest cześć rzegrody umiejscowionej w kanale, onad którą może nastąić rzeływ.
Bardziej szczegółowoInstrukcja do laboratorium z fizyki budowli. Ćwiczenie: Pomiar i ocena hałasu w pomieszczeniu
nstrukcja do laboratorium z fizyki budowli Ćwiczenie: Pomiar i ocena hałasu w omieszczeniu 1 1.Wrowadzenie. 1.1. Energia fali akustycznej. Podstawowym ojęciem jest moc akustyczna źródła, która jest miarą
Bardziej szczegółowoMECHANIKA PŁYNÓW Płyn
MECHANIKA PŁYNÓW Płyn - Każda substancja, która może płynąć, tj. pod wpływem znikomo małych sił dowolnie zmieniać swój kształt w zależności od naczynia, w którym się znajduje, oraz może swobodnie się przemieszczać
Bardziej szczegółowoAutomatyka i pomiary wielkości fizykochemicznych. Instrukcja do ćwiczenia III. Pomiar natężenia przepływu za pomocą sondy poboru ciśnienia
Automatyka i pomiary wielkości fizykochemicznych Instrukcja do ćwiczenia III Pomiar natężenia przepływu za pomocą sondy poboru ciśnienia Sonda poboru ciśnienia Sonda poboru ciśnienia (Rys. ) jest to urządzenie
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM TECHNIKI CIEPLNEJ INSTYTUTU TECHNIKI CIEPLNEJ WYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ENERGETYKI POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ
INSYUU ECHNIKI CIEPLNEJ WYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ENERGEYKI POLIECHNIKI ŚLĄSKIEJ INSRUKCJA LABORAORYJNA emat ćwiczenia: WYZNACZANIE WSPÓŁCZYNNIKA WNIKANIA CIEPŁA DLA KONWEKCJI WYMUSZONEJ W RURZE
Bardziej szczegółowoĆw. 1 Wyznaczanie prędkości przepływu przy pomocy rurki spiętrzającej
Ćw. Wyznaczanie rędkości rzeływu rzy omocy rurki siętrzającej. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zaoznanie się z metodą wyznaczania rędkości gazu za omocą rurek siętrzających oraz wykonanie charakterystyki
Bardziej szczegółowoPOMIAR CIŚNIENIA 1. PODSTAWOWE POJĘCIA
1. PODSTAWOWE POJĘCIA POMIAR CIŚNIENIA Jednym z podstawowych parametrów określających termodynamiczny stan ciała jest ciśnienie. Pomiar ciśnienia jest elementem składowym prawie wszystkich pomiarów występujących
Bardziej szczegółowoEntalpia swobodna (potencjał termodynamiczny)
Entalia swobodna otencjał termodynamiczny. Związek omiędzy zmianą entalii swobodnej a zmianami entroii Całkowita zmiana entroii wywołana jakimś rocesem jest równa sumie zmiany entroii układu i otoczenia:
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA BIAŁOSTOCKA WYDZIAŁ ELEKTRYCZNY KATEDRA ELEKTROTECHNIKI TEORETYCZNEJ I METROLOGII. Kod przedmiotu: ES2B POMIAR CIŚNIENIA
POLITECHNIKA BIAŁOSTOCKA WYDZIAŁ ELEKTRYCZNY KATEDRA ELEKTROTECHNIKI TEORETYCZNEJ I METROLOGII Instrukcja do zajęć laboratoryjnych z przedmiotu: Pomiary elektryczne wielkości nieelektrycznych 2 Kod przedmiotu:
Bardziej szczegółowoPomiary elektryczne wielkości nieelektrycznych
Wydział Elektryczny, Katedra Maszyn, Napędów i Pomiarów Elektrycznych Laboratorium Przetwarzania i Analizy Sygnałów Elektrycznych (bud A5, sala 31) I Instrukcja dla studentów kierunku Elektrotechnika do
Bardziej szczegółowoĆwiczenie nr 3. Wyznaczanie współczynnika Joule a-thomsona wybranych gazów rzeczywistych.
Termodynamika II ćwiczenia laboratoryjne Ćwiczenie nr 3 Temat: Wyznaczanie wsółczynnika Joule a-tomsona wybranyc gazów rzeczywistyc. Miejsce ćwiczeń: Laboratorium Tecnologii Gazowyc Politecniki Poznańskiej
Bardziej szczegółowoĆwiczenie nr 1 Wyznaczanie charakterystyki statycznej termostatycznego zaworu rozprężnego
Andrzej Grzebielec 2005-03-01 Laboratorium specjalnościowe Ćwiczenie nr 1 Wyznaczanie charakterystyki statycznej termostatycznego zaworu rozprężnego 1 1 Wyznaczanie charakterystyki statycznej termostatycznego
Bardziej szczegółowoPomiar rezystancji metodą techniczną
Pomiar rezystancji metodą techniczną Cel ćwiczenia. Poznanie metod pomiarów rezystancji liniowych, optymalizowania warunków pomiaru oraz zasad obliczania błędów pomiarowych. Zagadnienia teoretyczne. Definicja
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE 6 POMIARY REZYSTANCJI
ĆWICZENIE 6 POMIAY EZYSTANCJI Opracowała: E. Dziuban I. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest wdrożenie umiejętności poprawnego wyboru metody pomiaru w zależności od wartości mierzonej rezystancji oraz postulowanej
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM TERMODYNAMIKI I TECHNIKI CIEPLNEJ. Pomiary temperatury, ciśnienia i wilgotności powietrza. dr inż. Witold Suchecki
LABORATORIUM TERMODYNAMIKI I TECHNIKI CIEPLNEJ Pomiary temeratury, ciśnienia i wilgotności owietrza dr inż. Witold Suchecki ZAKŁAD APARATURY PRZEMYSŁOWEJ POLITECHNIKA WARSZAWSKA WYDZIAŁ BMiP Płock, 2002
Bardziej szczegółowoJ. Szantyr Wykład nr 16 Przepływy w przewodach zamkniętych
J. Szantyr Wykład nr 6 Przeływy w rzewodach zamkniętych Przewód zamknięty kanał o dowolnym kształcie rzekroju orzecznego, ograniczonym linią zamkniętą, całkowicie wyełniony łynem (bez swobodnej owierzchni)
Bardziej szczegółowoStatyka płynów - zadania
Zadanie 1 Wyznaczyć rozkład ciśnień w cieczy znajdującej się w stanie spoczynku w polu sił ciężkości. Ponieważ na cząsteczki cieczy działa wyłącznie siła ciężkości, więc składowe wektora jednostkowej siły
Bardziej szczegółowoWYDZIAŁ PPT / KATEDRA INŻYNIERII BIOMEDYCZNEJ D-1 LABORATORIUM Z MIERNICTWA I AUTOMATYKI Ćwiczenie nr 13. Czujniki ciśnienia
Cel ćwiczenia: Celem ćwiczenia jest poznanie niektórych czujników ciśnienia, ich parametrów metrologicznych oraz możliwości zastosowania w aparaturze pomiarowej. Program ćwiczenia: 1. Przeczytać instrukcję
Bardziej szczegółowoZadanie 1. Zadanie 2.
Zadanie 1. Określić nadciśnienie powietrza panujące w rurociągu R za pomocą U-rurki, w której znajduje się woda. Różnica poziomów wody w U-rurce wynosi h = 100 cm. Zadanie 2. Określić podciśnienie i ciśnienie
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA WROCŁAWSKA KATEDRA INŻYNIERII BIOMEDYCZNEJ LABORATORIUM CZUJNIKÓW I POMIARÓW WIELKOŚCI NIEELEKTRYCZNYCH K-7/W11
POLITECHNIKA WROCŁAWSKA KATEDRA INŻYNIERII BIOMEDYCZNEJ LABORATORIUM CZUJNIKÓW I POMIARÓW WIELKOŚCI NIEELEKTRYCZNYCH K-7/W11 Ćwiczenie nr 3. CZUJNIKI DO POMIARÓW CIŚNIENIA Cel ćwiczenia: Celem ćwiczenia
Bardziej szczegółowoAKADEMIA MORSKA KATEDRA NAWIGACJI TECHNICZEJ
AKADEMIA MORSKA KATEDRA NAWIGACJI TECHNICZEJ ELEMETY ELEKTRONIKI LABORATORIUM Kierunek NAWIGACJA Secjalność Transort morski Semestr II Ćw. 3 Badanie rzebiegów imulsowych Wersja oracowania Marzec 2005 Oracowanie:
Bardziej szczegółowoPOMIARY CIEPLNE KARTY ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH V. 2011
ĆWICZENIE 1: Pomiary temperatury 1. Wymagane wiadomości 1.1. Podział metod pomiaru temperatury 1.2. Zasada działania czujników termorezystancyjnych 1.3. Zasada działania czujników termoelektrycznych 1.4.
Bardziej szczegółowoPodstawowe narzędzia do pomiaru prędkości przepływu metodami ciśnieniowymi
Ć w i c z e n i e 5a Podstawowe narzędzia do pomiaru prędkości przepływu metodami ciśnieniowymi 1. Wprowadzenie Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z przyrządami stosowanymi do pomiarów prędkości w przepływie
Bardziej szczegółowoPłytowe wymienniki ciepła. 1. Wstęp
Płytowe wymienniki cieła. Wstę Wymienniki łytowe zbudowane są z rostokątnych łyt o secjalnie wytłaczanej owierzchni, oddzielonych od siebie uszczelkami. Płyty są umieszczane w secjalnej ramie, gdzie są
Bardziej szczegółowoMetrologia cieplna i przepływowa
Metrologia cieplna i przepływowa Systemy Maszyny i Urządzenia Energetyczne IV rok Badanie manometru z wykorzystaniem tensometrycznego przetwornika ciśnienia Instrukcja do ćwiczenia Katedra Systemów Energetycznych
Bardziej szczegółowoTermodynamika 1. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Termodynamika Projekt wsółfinansowany rzez Unię Euroejską w ramach Euroejskiego Funduszu Sołecznego Układ termodynamiczny Układ termodynamiczny to ciało lub zbiór rozważanych ciał, w którym obok innych
Bardziej szczegółowoJ. Szantyr - Wykład nr 30 Podstawy gazodynamiki II. Prostopadłe fale uderzeniowe
Proagacja zaburzeń o skończonej (dużej) amlitudzie. W takim rzyadku nie jest możliwa linearyzacja równań zachowania. Rozwiązanie ich w ostaci nieliniowej jest skomlikowane i rowadzi do nastęujących zależności
Bardziej szczegółowoSPRAWDZIAN NR Oceń prawdziwość każdego zdania. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F, jeśli jest
SRAWDZIAN NR 1 JOANNA BOROWSKA IMIĘ I NAZWISKO: KLASA: GRUA A 1. Oceń prawdziwość każdego zdania. Zaznacz, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub, jeśli jest rawo ascala dotyczy A. możliwości zwiększenia ilości
Bardziej szczegółowoWYDZIAŁ PPT / KATEDRA INŻYNIERII BIOMEDYCZNE D-1 LABORATORIUM Z MIERNICTWA I AUTOMATYKI Ćwiczenie nr 13. Czujniki ciśnienia
Cel ćwiczenia: Celem ćwiczenia jest poznanie niektórych czujników ciśnienia, ich parametrów metrologicznych oraz możliwości zastosowania w aparaturze pomiarowej. Program ćwiczenia: 1. Przeczytać instrukcję
Bardziej szczegółowoSiatka spiętrzająca opis czujnika do pomiaru natężenia przepływu gazów. 1. Zasada działania. 2. Budowa siatki spiętrzającej.
Siatka spiętrzająca opis czujnika do pomiaru natężenia przepływu gazów. 1. Zasada działania. Zasada działania siatki spiętrzającej oparta jest na teorii Bernoulliego, mówiącej że podczas przepływów płynów
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM TERMODYNAMIKI I TECHNIKI CIEPLNEJ. Badanie charakterystyki wentylatorów połączenie równoległe i szeregowe. dr inż.
LABORATORIUM TERMODYNAMIKI I TECHNIKI CIEPLNEJ Badanie charakterystyki wentylatorów połączenie równoległe i szeregowe. dr inż. Jerzy Wiejacha ZAKŁAD APARATURY PRZEMYSŁOWEJ POLITECHNIKA WARSZAWSKA WYDZIAŁ
Bardziej szczegółowoDoświadczenie Joule a i jego konsekwencje Ciepło, pojemność cieplna sens i obliczanie Praca sens i obliczanie
Pierwsza zasada termodynamiki 2.2.1. Doświadczenie Joule a i jego konsekwencje 2.2.2. ieło, ojemność cielna sens i obliczanie 2.2.3. Praca sens i obliczanie 2.2.4. Energia wewnętrzna oraz entalia 2.2.5.
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA WROCŁAWSKA, INSTYTUT INŻYNIERII BIOMEDYCZNEJ I POMIAROWEJ LABORATORIUM CZUJNIKÓW I POMIARÓW WIELKOŚCI NIEELEKTRYCZNYCH I-21
POLITECHNIKA WROCŁAWSKA, INSTYTUT INŻYNIERII BIOMEDYCZNEJ I POMIAROWEJ LABORATORIUM CZUJNIKÓW I POMIARÓW WIELKOŚCI NIEELEKTRYCZNYCH I-21 Ćwiczenie nr 3. CZUJNIKI DO POMIARÓW CIŚNIENIA 1. Cel ćwiczenia
Bardziej szczegółowoWyznaczanie współczynnika sprężystości sprężyn i ich układów
Ćwiczenie 63 Wyznaczanie współczynnika sprężystości sprężyn i ich układów 63.1. Zasada ćwiczenia W ćwiczeniu określa się współczynnik sprężystości pojedynczych sprężyn i ich układów, mierząc wydłużenie
Bardziej szczegółowoMODELOWANIE POŻARÓW. Ćwiczenia laboratoryjne. Ćwiczenie nr 1. Obliczenia analityczne parametrów pożaru
MODELOWANIE POŻARÓW Ćwiczenia laboratoryjne Ćwiczenie nr Obliczenia analityczne arametrów ożaru Oracowali: rof. nadzw. dr hab. Marek Konecki st. kt. dr inż. Norbert uśnio Warszawa Sis zadań Nr zadania
Bardziej szczegółowoSonda pomiarowa Model A2G-FM
Rozwiązanie specjalne Model A2G-FM Karta katalogowa WIKA SP 69.10 Zastosowanie Pomiar przepływu powietrza w okrągłych rurach wentylacyjnych Pomiar przepływu powietrza w prostokątnych kanałach wentylacyjnych
Bardziej szczegółowoKATEDRA INŻYNIERII CHEMICZNEJ I PROCESOWEJ INSTRUKCJE DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH LABORATORIUM INŻYNIERII CHEMICZNEJ, PROCESOWEJ I BIOPROCESOWEJ
KATEDRA INŻYNIERII CHEMICZNEJ I PROCESOWEJ INSTRUKCJE DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH LABORATORIUM INŻYNIERII CHEMICZNEJ, PROCESOWEJ I BIOPROCESOWEJ Absorpcja Osoba odiedzialna: Donata Konopacka - Łyskawa dańsk,
Bardziej szczegółowo1. Parametry strumienia piaskowo-powietrznego w odlewniczych maszynach dmuchowych
MATERIAŁY UZUPEŁNIAJACE DO TEMATU: POMIAR I OKREŚLENIE WARTOŚCI ŚREDNICH I CHWILOWYCH GŁÓWNYCHORAZ POMOCNICZYCH PARAMETRÓW PROCESU DMUCHOWEGO Józef Dańko. Wstę Masa wyływająca z komory nabojowej strzelarki
Bardziej szczegółowoTemat: Oscyloskop elektroniczny Ćwiczenie 2
PLANOWANIE I TECHNIKA EKSPERYMENTU Program ćwiczenia Temat: Oscylosko elektroniczny Ćwiczenie 2 Sis rzyrządów omiarowych Program ćwiczenia 1. Pomiar naięcia i częstotliwości 1.1. Przygotować oscylosko
Bardziej szczegółowoWykład 3. Prawo Pascala
018-10-18 Wykład 3 Prawo Pascala Pływanie ciał Ściśliwość gazów, cieczy i ciał stałych Przemiany gazowe Równanie stanu gazu doskonałego Równanie stanu gazu van der Waalsa Przejścia fazowe materii W. Dominik
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA ŁÓDZKA INSTYTUT OBRABIAREK I TECHNOLOGII BUDOWY MASZYN. Ćwiczenie H-1 OKREŚLENIE CHARAKTERYSTYK DŁAWIKÓW HYDRAULICZNYCH
POLITECHNIKA ŁÓDZKA INSTYTUT OBRABIAREK I TECHNOLOGII BUDOWY MASZYN Ćwiczenie H-1 Temat: OKREŚLENIE CHARAKTERYSTYK DŁAWIKÓW HYDRAULICZNYCH Konsutacja i oracowanie: dr ab. inż. Donat Lewandowski, rof. PŁ
Bardziej szczegółowoBADANIE OBWODÓW TRÓJFAZOWYCH
Katedra Energetyki Laboratorium Podstaw Elektrotechniki i Elektroniki Instrukcja do ćwiczenia: BADAIE OBWODÓW TÓJFAZOWYCH . Odbiornik rezystancyjny ołączony w gwiazdę. Podłączyć woltomierze ameromierze
Bardziej szczegółowoVIGOTOR VPT-13. Elektroniczny przetwornik ciśnienia 1. ZASTOSOWANIA. J+J AUTOMATYCY Janusz Mazan
Elektroniczny przetwornik ciśnienia W przetwornikach VPT 13 ciśnienie medium pomiarowego (gazu lub cieczy) o wielkości do 2.5 MPa mierzone w odniesieniu do ciśnienia atmosferycznego jest przetwarzane na
Bardziej szczegółowoOddziaływania. Wszystkie oddziaływania są wzajemne jeżeli jedno ciało działa na drugie, to drugie ciało oddziałuje na pierwsze.
Siły w przyrodzie Oddziaływania Wszystkie oddziaływania są wzajemne jeżeli jedno ciało działa na drugie, to drugie ciało oddziałuje na pierwsze. Występujące w przyrodzie rodzaje oddziaływań dzielimy na:
Bardziej szczegółowoŁĄCZENIA CIERNE POŁĄ. Klasyfikacja połączeń maszynowych POŁĄCZENIA. rozłączne. nierozłączne. siły przyczepności siły tarcia.
POŁĄ ŁĄCZENIA CIERNE Klasyfikacja ołączeń maszynowych POŁĄCZENIA nierozłączne rozłączne siły sójności siły tarcia siły rzyczeności siły tarcia siły kształtu sawane zgrzewane lutowane zawalcowane nitowane
Bardziej szczegółowoPomiar siły parcie na powierzchnie płaską
Pomiar siły parcie na powierzchnie płaską Wydawać by się mogło, że pomiar wartości parcia na powierzchnie płaską jest technicznie trudne. Tak jest jeżeli wyobrazimy sobie pomiar na ściankę boczną naczynia
Bardziej szczegółowoTERMODYNAMIKA. Przedstaw cykl przemian na wykresie poniższym w układach współrzędnych przedstawionych poniżej III
Włodzimierz Wolczyński 44 POWÓRKA 6 ERMODYNAMKA Zadanie 1 Przedstaw cykl rzemian na wykresie oniższym w układach wsółrzędnych rzedstawionych oniżej Uzuełnij tabelkę wisując nazwę rzemian i symbole: >0,
Bardziej szczegółowoMetrologia cieplna i przepływowa
Metrologia cieplna i przepływowa Systemy Maszyny i Urządzenia Energetyczne IV rok Badanie manometru w różnych pozycjach pracy Instrukcja do ćwiczenia Katedra Systemów Energetycznych i Urządzeń Ochrony
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM MECHANIKI PŁYNÓW
Ćwiczenie numer 5 Wyznaczanie rozkładu prędkości przy przepływie przez kanał 1. Wprowadzenie Stanowisko umożliwia w eksperymentalny sposób zademonstrowanie prawa Bernoulliego. Układ wyposażony jest w dyszę
Bardziej szczegółowoSpis treści Wstęp Rozdział 1. Metrologia przedmiot i zadania
Spis treści Wstęp Rozdział 1. Metrologia przedmiot i zadania 1.1. Przedmiot metrologii 1.2. Rola i zadania metrologii współczesnej w procesach produkcyjnych 1.3. Główny Urząd Miar i inne instytucje ważne
Bardziej szczegółowoInstrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych. Sterowanie odbiornikiem hydraulicznym z rozdzielaczem typu Load-sensing
Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych Sterowanie odbiornikiem hydraulicznym z rozdzielaczem typu Load-sensing Wstęp teoretyczny Poprzednie ćwiczenia poświęcone były sterowaniom dławieniowym. Do realizacji
Bardziej szczegółowoMetrologia cieplna i przepływowa
Metrologia cieplna i przepływowa Systemy Maszyny i Urządzenia Energetyczne IV rok Badanie manometru z wykorzystaniem wzorca grawitacyjnego Instrukcja do ćwiczenia Katedra Systemów Energetycznych i Urządzeń
Bardziej szczegółowoStany materii. Masa i rozmiary cząstek. Masa i rozmiary cząstek. m n mol. n = Gaz doskonały. N A = 6.022x10 23
Stany materii Masa i rozmiary cząstek Masą atomową ierwiastka chemicznego nazywamy stosunek masy atomu tego ierwiastka do masy / atomu węgla C ( C - izoto węgla o liczbie masowej ). Masą cząsteczkową nazywamy
Bardziej szczegółowoĆw. M 12 Pomiar współczynnika lepkości cieczy metodą Stokesa i za pomocą wiskozymetru Ostwalda.
Ćw. M 12 Pomiar współczynnika lepkości cieczy metodą Stokesa i za pomocą wiskozymetru Ostwalda. Zagadnienia: Oddziaływania międzycząsteczkowe. Ciecze idealne i rzeczywiste. Zjawisko lepkości. Równanie
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 2. BADANIE DWÓJNIKÓW NIELINIOWYCH STANOWISKO I. Badanie dwójników nieliniowych prądu stałego
Laboratorium elektrotechniki 19 Ćwiczenie BDNE DWÓJNKÓW NELNOWYCH STNOWSKO Badanie dwójników nieliniowych prądu stałego W skład zestawu ćwiczeniowego wchodzą dwa zasilacze stałoprądowe (o regulowanym napięciu
Bardziej szczegółowoMetrologia cieplna i przepływowa
Metrologia cieplna i przepływowa Systemy Maszyny i Urządzenia Energetyczne IV rok Badanie manometru z wykorzystaniem piezoelektrycznego przetwornika ciśnienia Instrukcja do ćwiczenia Katedra Systemów Energetycznych
Bardziej szczegółowoPOMIAR TEMPERATURY CURIE FERROMAGNETYKÓW
Ćwiczenie 65 POMIAR TEMPERATURY CURIE FERROMAGNETYKÓW 65.1. Wiadomości ogólne Pole magnetyczne można opisać za pomocą wektora indukcji magnetycznej B lub natężenia pola magnetycznego H. W jednorodnym ośrodku
Bardziej szczegółowoPodstawy Procesów i Konstrukcji Inżynierskich. Teoria kinetyczna INZYNIERIAMATERIALOWAPL. Kierunek Wyróżniony przez PKA
Podstawy Procesów i Konstrukcji Inżynierskich Teoria kinetyczna Kierunek Wyróżniony rzez PKA 1 Termodynamika klasyczna Pierwsza zasada termodynamiki to rosta zasada zachowania energii, czyli ogólna reguła
Bardziej szczegółowo