Diagram relacji między zmiennymi (Scatter Diagram)

Transkrypt

1 2. Należ pomśleć o definicji do zastosowania w następując sposób: Zastosowanie: Cz wszsc zgadzam się, co robić? Definicja: Cz wszsc zgadzam się co do znaczenia każdego słowa? 5.4 Diagram relacji międz zmiennmi (Scatter Diagram) Charakterstka Diagram relacji międz zmiennmi jest narzędziem pomocnm w ocenie potencjalnej korelacji międz dwoma zmiennmi. Diagram ten jest graficznm przedstawieniem korespondującch par danch pochodzącch od dwóch zmiennch. Nie określa on preczjnie, jakiego tpu są to korelacje, wskazuje jednie, cz one istnieją i jak bardzo są silne. Prz diagramie rozrzutu mam do cznienia z dwoma zbiorami danch tpu i, pojawiającch się parami. Przedstawia on par jako chmurę punktów 116. Zastosowanie 1. Umożliwia graficzną prezentację sił korelacji międz zmiennmi. 2. Do identfikowania potencjalnch źródeł niezgodności. 3. W celu stwierdzenia istnienia związku przcznowo-skutkowego zawartch w diagramie Ishikaw elementów. 4. Badanie zależności międz cznnikami lub parametrami w celu przeanalizowania zależności, stwierdzenia powiązań lub korelacji międz nimi W celu stwierdzenia, cz dwa skutki mogą bć powodowane przez tę samą przcznę. Postępowanie Procedura tworzenia diagramu relacji międz zmiennmi zawarta jest w następującch krokach: 1. Należ zebrać par danch do analiz. Sugerowana liczba par danch zawiera się w przedziale od 50 do Zebrane par danch nanieść na wkres. Jedna zmienna powinna zostać umieszczona na osi rzędnch, druga na osi odciętch. 3. Należ spojrzeć na uzskan wzór na wkresie. Jeśli uzskan wzór formuje wraźną linię, oznacza to, że istnieje jasna korelacja międz zmiennmi. Jeśli linia jest lekko rozmta, oznacza to, że korelacja istnieje, ale jest słaba. Istnieją dwa rodzaje korelacji: poztwna jeśli wzrost wartości jednej ze zmiennch powoduje wzrost wartości drugiej, negatwna jeśli wzrost wartości jednej ze zmiennch powoduje spadek wartości drugiej. 116 S. Borkowski, Mierzenie poziomu jakości, Wd. WSZiM, Sosnowiec 2004, s A.P. Muhlemann, J.S. Oakland, K.G. Locker, Zarządzanie, produkcja i usługi, Wdawnictwo PWN, Warszawa

2 Rsunek 121. Przkład wraźnej poztwnej korelacji 118 Rsunek 122. Przkład słabej poztwnej korelacji Rsunek 123. Przkład wraźnej negatwnej korelacji 118 Rsunki por. m.in. J. Łańcucki (red.), Podstaw kompleksowego zarządzania jakością TQM, Wdawnictwo AE w Poznaniu, Poznań 2006, s ; W. Ignatczk, M. Chromińska, Statstka. Teoria i zastosowanie, Wdawnictwo Wższej Szkoł Bankowej, Pozanń 2004, s. 172; A. Bielecka, Statstka w Biznesie i Ekonomii, Wdawnictwo Wższej Szkoł Przedsiębiorczości i Zarządzania im. L. Koźmińskiego, Warszawa 2005, s ; A.D. Aczel, Statstka w zarządzaniu, PWN, Warszawa 2000,

3 Rsunek 124. Przkład słabej negatwnej korelacji Jeśli stwierdzono istnienie korelacji oznacza to, że można zakończć analizę. W przpadku nieuzskania mniej lub bardziej wraźnej linii można przpuszczać, że międz dwoma zmiennmi nie zachodzi korelacja: Rsunek 125. Przkład braku korelacji W przpadku nieuzskania wraźnej linii na wkresie należ przeprowadzić dodatkowe analiz, co opisane zostało w kolejnch punktach procedur. 4. Podzielenie uzskanego wkresu na czter kwadrant. Przkładowo, gd na wkresie znajduje się X punktów należ: policzć X/2 punktów od gór do dołu i narsować linię, policzć X/2 punktów od lewej do prawej i narsować linię. Po narsowaniu linii oznacza się czter kwadrant (np. kwadrant I, II, III, IV). Jeśli ilość punktów będzie nieparzsta, linia przejdzie przez jeden z nich. 5. Należ policzć, ile jest punktów w każdm kwadrancie. Nie są liczone punkt znajdujące się na liniach. 370

4 6. Należ przeprowadzić odpowiednie obliczenia. A = liczba punktów w kwadrancie I i kwadrancie III B = liczba punktów w kwadrancie II i kwadrancie IV Q = porównanie wartości A oraz B i wbór mniejszej N = A + B 7. Korzstając z tabeli testu trendu, odnajduje się wartość graniczną dla N. Tabela 73. Tabela testu trendu N Limit N Limit Źródło: N.R. Taque, The Qualit Toolbo, ASQ Qualit Press, Milwaukee 2005, s Jeśli obliczona wartość Q jest mniejsza od wartości granicznej, dwie zmienne są skorelowane. Jeśli wartość Q jest większa można stwierdzić brak korelacji, a uzskanie wzoru przpominającego linię można wtłumaczć przpadkowością. Przkład Szef firm handlującej samochodami pewnej marki postanowił sprawdzić, cz rzeczwiście cena samochodu spada wraz z jego wiekiem. W tm celu zebrał dane odnośnie do cen i wieku 50 oferowanch samochodów danej marki i umieścił je w tabeli: 371

5 Tabela 74. Cena i wiek samochodu Wiek samochodu Cena (ts. euro) Wiek samochodu Cena (ts. euro) Źródło: Opracowanie własne. Zebrane dane został przekształcone w wkres: Rsunek 126. Diagram relacji międz zmiennmi dla cen auta w zależności od wieku Wiek samochodu (w latach) Źródło: Opracowanie własne. Cena (w ts. euro) 372

6 Po przeanalizowaniu wkresu stwierdzono istnienie silnej korelacji o charakterze negatwnm. Badanie potwierdziło, że ze wzrostem wieku samochodu spada jego wartość. Zasad 1. Jeśli dzięki zastosowaniu diagramu relacji międz dwoma zmiennmi stwierdzono istnienie korelacji, nie można zakładać, że jedna ze zmiennch powoduje powstanie drugiej na obie może mieć wpłw inn, trzeci cznnik. 2. Jeśli po zbudowaniu wkresu i naniesieniu par danch uzskano wraźną linię oznacza to istnienie ścisłej korelacji międz tmi zmiennmi. 3. Jeśli linia jest rozmta, użwa się narzędzi statstcznch (N, Q) do stwierdzenia korelacji. 4. Należ bć kreatwnm w posługiwaniu się diagramem. 5. Warto posługiwać się programami komputerowmi, np. arkuszami kalkulacjnmi. 6. Diagram korelacji jest nie tlko narzędziem SPC, ale również swego rodzaju smbolem pewnch grup metod statstcznch, które są wkorzstwane w zarządzaniu jakością Kaizen (KAIZEN) 5.5 Charakterstka Nic lepiej niż KAIZEN nie odzwierciedla kultur organizacji ukierunkowanej w całości (procedur, rutna dnia prac, motwacja pracowników) na dążenie do popraw realizowanej drobnmi krokami, każdego dnia, w ramach wszstkich procesów. KAIZEN to słowo pochodzące z jęzka japońskiego, które oznacza stopniowe i uporządkowane oraz ciągłe ulepszanie, podnoszenie wartości, poprawę, postęp, udoskonalanie. Jest to ciągłe ulepszanie zarówno w żciu osobistm, żciu domowm, żciu społecznm, jak i w prac. Ta koncepcja zarządzania wciąga wszstkich uczestników organizacji gospodarczej do procesu jej udoskonalania. KAIZEN koncentruje się na eliminacji strat we wszstkich sstemach i procesach. Pracownic zobowiązani są do doskonalenia swoich kwalifikacji, ab sprostać wmaganiom wsokiej jakości, niskich kosztów i dostaw na czas 119. KAIZEN nie bazuje na nowch technologiach, rewolucjnch i kosztownch inwestcjach; w tm przpadku sukces osiągane są dzięki nieustannm drobnm zmianom. U podstaw założeń filozofii wmienić należ sukceswną ewolucję przedsiębiorstwa, która umożliwi osiągnięcie stabilnej pozcji konkurencjnej na rnku, na którm operuje. Prz zastosowaniu koncepcji KAIZEN przełomowe zmian i sukces wnikają nie z gruntownej reorganizacji przedsiębiorstwa cz z przełomowch inwestcji, lecz z snergii efektów sukceswnch drobnch przemian 120. KAIZEN to ciągłe usprawnienia poprzez wprowadzanie małch zmian bez gwałtownch ingerencji, w przeciwieństwie do innowacji, która diametralnie zmienia istniejąc stan K. Wach, Kaizen jako filozofia prac wspierająca restrukturzację przedsiębiorstwa, , s