WOJEWODA ŁÓDZKI IA-III.431.1.2015 Łódź, dnia 20 marca 2015 r. Pan Krzysztof Chojniak Prezydent Miasta Piotrkowa Trybunalskiego WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 10 ust. 2 pkt. 4 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 roku - Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2012 r. poz. 1137 z późn. zm.), w dniach 16-17 lutego 2015 roku przeprowadzona została kontrola Prezydenta Miasta Piotrkowa Trybunalskiego w zakresie zarządzania ruchem na drogach publicznych położonych w mieście Piotrkowie Trybunalskim. Okres objęty kontrolą: od dnia 1 stycznia 2014 r. do dnia 31 grudnia 2014 r. Kontrolę w siedzibie Urzędu Miasta Piotrkowa Trybunalskiego, Pasaż Karola Rudowskiego 10, 97-300 Piotrków Trybunalski oraz w siedzibie Zarządu Dróg i Utrzymania Miasta, ul. Kasztanowa 31, 97-300 Piotrków Trybunalski, przeprowadzili, zgodnie z upoważnieniami Wojewody Łódzkiego z dnia 28 stycznia 2015 roku: 1. Marcin Szyszkowski - starszy inspektor wojewódzki w Oddziale Komunikacji, Wydziału Infrastruktury, pełniący funkcję kierownika zespołu kontrolerów (upoważnienie Nr 1/2015); 2. Martyna Janasik - starszy inspektor w Oddziale Komunikacji, Wydziału Infrastruktury, pełniący funkcję członka zespołu kontrolerów (upoważnienie Nr 2/2015). Prezydent Miasta Piotrkowa Trybunalskiego zarządza ruchem na drogach publicznych położonych w mieście Piotrkowie Trybunalskim o długości 225,53 km. W ramach procesu doboru próby do kontroli wzięto pod uwagę wszystkie drogi publiczne położone w m. Piotrkowie Trybunalskim. W wyniku dokonanej analizy przy uwzględnieniu informacji uzyskanych
od Dyrektora Zarządu Dróg i Utrzymania Miasta w Piotrkowie Trybunalskim oraz Komendanta Miejskiego Policji w Piotrkowie Trybunalskim, dotyczących ilości zdarzeń drogowych, wytypowano do kontroli odcinki następujących dróg: odcinek drogi nr 12 i 162424E (ul. Wojska Polskiego), odcinek drogi nr 162334E (ul. Słowackiego), odcinek drogi nr 12 (ul. Armii Krajowej), odcinek drogi nr 12 (ul. Sulejowska), odcinek drogi nr 12 (ul. Kopernika). Na ww. odcinkach dróg zanotowano największą ilość zdarzeń drogowych (kolizji oraz wypadków). Ustalenia przedstawione w niniejszym dokumencie pokontrolnym odnoszą się do dokumentacji dotyczącej wyłącznie ww. odcinków dróg. Mając na uwadze ustalenia opisane w pkt. I-IV, działalność we wskazanym zakresie należy ocenić pozytywnie z nieprawidłowościami. I. PRZYGOTOWANIE ORGANIZACYJNE. W okresie objętym kontrolą, zgodnie z zaświadczeniami Zastępcy Przewodniczącego Miejskiej Komisji Wyborczej w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 24 listopada 2010 r. oraz z dnia 26 listopada 2014 r. w sprawie wyboru Prezydenta Miasta Piotrkowa Trybunalskiego, jak również zaświadczeniami z dnia 3 grudnia 2010 r. oraz z dnia 1 grudnia 2014 r. o złożeniu wobec Rady Miasta Piotrkowa Trybunalskiego ślubowania o objęciu urzędu Prezydenta Miasta Piotrkowa Trybunalskiego, funkcję Prezydenta Miasta Piotrkowa Trybunalskiego pełni Pan Krzysztof Chojniak. Prowadzenie spraw związanych z zarządzaniem ruchem na drogach przekazane zostało Zarządowi Dróg i Utrzymania Miasta w Piotrkowie Trybunalskim. ZDiUM stanowi jednostkę budżetową miasta Piotrkowa Trybunalskiego, powołaną w obecnym kształcie Uchwałą Nr XXIV/444/12 Rady Miasta Piotrkowa Trybunalskiego z dnia 29 sierpnia 2012 r. w sprawie zmiany nazwy jednostki budżetowej pod nazwą Miejski Zarząd Dróg i Komunikacji oraz nadania statutu Zarządowi Dróg i Utrzymania Miasta (Dz. Urz. Woj. Łódzkiego z dnia 4 października 2012 r. poz. 3006). Przedmiotową jednostką kieruje Pan Krzysztof Byczyński, Dyrektor ZDiUM w Piotrkowie Trybunalskim oraz ponosi odpowiedzialność za jej działanie. Dyrektor ZDiUM został upoważniony przez Prezydenta Miasta Piotrkowa Trybunalskiego do 2
zatwierdzania projektów zmiany organizacji ruchu drogowego na drogach publicznych położonych na terenie Miasta Piotrkowa Trybunalskiego (upoważnienie nr 207 z dnia 19.12.2012 r.) Do zastępowania Dyrektora ZDiUM, w przypadku niemożności pełnienia swoich obowiązków, została wyznaczona Pani Agata Wypych, Kierownik Działu Komunikacji ZDiUM, która została jednocześnie upoważniona przez Prezydenta Miasta Piotrkowa Trybunalskiego do zatwierdzania projektów zmiany organizacji ruchu drogowego na drogach publicznych położonych na terenie Miasta Piotrkowa Trybunalskiego, w czasie zastępowania Dyrektora ZDiUM (upoważnienie nr 209 z dnia 19.12.2012 r.). Ponadto, prowadzeniem spraw związanych z zarządzaniem ruchem na drogach publicznych położonych w mieście Piotrków Trybunalski zajmują się 2 osoby zatrudnione w Zarządzie Dróg i Utrzymania Miasta w Piotrkowie Trybunalskim, tj. Kierownik Działu Utrzymania Obiektów Drogowych i Inżynierii Ruchu (co potwierdza zakres obowiązków, uprawnień i odpowiedzialności z dnia 11.02.2013 r.) oraz Główny Specjalista w Dziale Utrzymania Obiektów Drogowych i Inżynierii Ruchu (co potwierdza zakres obowiązków, uprawnień i odpowiedzialności z dnia 2.04.2009 r.). Należy zauważyć, że w podstawie prawnej przywołanej wyżej Uchwały Rady Miasta Piotrkowa Trybunalskiego z dnia 29 sierpnia 2012 r. nie przywołano przepisów ustawy dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (jedn. tekst: Dz. U. z 2012 r., poz. 1137 z późn. zm.), niemniej jednak w rozdziale 2 3 ust. 1 pkt 3 statutu ZDiUM zapisano, iż do zadań Zarządu z zakresu pełnienia funkcji zarządcy dróg publicznych i wewnętrznych należy także realizacja zadań w zakresie inżynierii ruchu. Jak wyjaśnił Dyrektor ZDiUM: konsekwencją powyższego zapisu jest treść upoważnienia Nr 207 Prezydenta Miasta Piotrkowa Trybunalskiego z dnia 19 grudnia 2012 r. upoważniającego Dyrektora ZDiUM m. in. do zatwierdzania w jego imieniu projektów zmiany organizacji ruchu drogowego na drogach publicznych położonych na terenie Miasta Piotrkowa Trybunalskiego (z wyłączeniem autostrad i dróg ekspresowych). Podkreślenia wymaga, iż w podstawie prawnej tego upoważnienia przywołano już ustawę z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym. Oceniając przygotowanie organizacyjne Prezydenta Miasta Piotrkowa Trybunalskiego należy zauważyć co następuje. Zgodnie z art. 10 ust. 6 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym organem zarządzającym ruchem na drogach publicznych położonych w mieście na prawach powiatu jest prezydent miasta. Powierzenie zadań związanych z wykonywaniem 3
funkcji organu zarządzającego ruchem na drogach Zarządowi Dróg i Utrzymania Miasta w Piotrkowie Trybunalskim i ich wykonywanie przez upoważnionych pracowników tej jednostki stanowi nieprawidłowość. Nie ma podstaw prawnych w art. 268a ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r., poz. 264 z późn. zm.) oraz w innych przepisach do udzielania upoważnień przez Prezydenta Miasta Piotrkowa Trybunalskiego pracownikom ZDiUM niezatrudnionym w Urzędzie Miasta Piotrkowa Trybunalskiego. Zgodnie z wyjaśnieniami złożonymi przez Dyrektora ZDiUM, w związku z wątpliwościami kontrolujących w kwestii delegacji Dyrektora ZDiUM do wykonywania, w imieniu Prezydenta Miasta Piotrkowa Trybunalskiego zadań z zakresu zarządzania ruchem na drogach: Dyrektor ZDiUM działa jednoosobowo na podstawie pełnomocnictwa udzielonego przez Prezydenta Miasta Piotrkowa Trybunalskiego i reprezentuje Zarząd na zewnątrz, przy czym Prezydent Miasta nawiązuje stosunek pracy z Dyrektorem Zarządu (rozdz. 3 6 ust. 2 statutu Zarządu Dróg i Utrzymania Miasta). Ponadto jak wyjaśnił Dyrektor ZDiUM: sama delegacja Dyrektora Zarządu Dróg i Utrzymania Miasta do działania w imieniu Prezydenta Miasta Piotrkowa Trybunalskiego w powyższym zakresie nigdy nie była kwestionowana przez sądy powszechne, które niejednokrotnie badały sprawy także i pod tym kątem w prowadzonych postępowaniach - zarówno karnych jak i cywilnych prowadzonych z udziałem zarządcy drogi, uznając tym samym Dyrektora ZDiUM za uprawnionego przedstawiciela. II. PROWADZENIE EWIDENCJI W trakcie kontroli stwierdzono, że w jednostce kontrolowanej prowadzona jest ewidencja projektów zatwierdzonych organizacji ruchu, o której mowa w 9 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 23 września 2003 r. w sprawie szczegółowych warunków zarządzania ruchem na drogach oraz wykonywania nadzoru nad tym zarządzaniem (Dz. U. z 2003 r. Nr 177, poz. 1729). Powyższa ewidencja prowadzona jest prawidłowo, poza przypadkami w których ewidencja nie zawiera wpisów odnoszących się do pozycji rzeczywisty termin wprowadzenia nowej lub zmiany istniejącej organizacji ruchu, o której mowa w 9 ust. 2 pkt 7 ww. Rozporządzenia. Zgodnie z wyjaśnieniami Kierownika Działu Utrzymania Obiektów Drogowych i Inżynierii Ruchu Drogowego brak wypełnionej poz. 7 tabeli ewidencji projektów organizacji ruchu ( ) nie wynika z niedbałości organu, 4
a wyłącznie z faktu, iż terminy te są niejednokrotnie zmieniane podczas procedury związanej z zajęciem pasa drogowego, a że wzmiankowana tabela ewidencji nie jest wypełniana ręcznie, terminy te, dla czytelności i przejrzystości zestawienia, nie są uzupełniane na bieżącą, ale w późniejszym terminie. III. ZATWIERDZANIE PROJEKTÓW ORGANIZACJI RUCHU W toku kontroli stwierdzono, że projekty stałej organizacji ruchu nie zostały przedłożone do zatwierdzenia i w związku z tym nie zostały zatwierdzone dla żadnego odcinka drogi wybranego do badania. Odnośnie zatwierdzonych projektów czasowych organizacji ruchu: 111/2014, 96/2014, 86/2014, 80/2014, 78/2014, 76/2014, 54/2014, 52/2014, 50/2014, 45/2014, 30/2014, 24/2014, 18/2014, 14/2014, 1/2014 ustalono, że dokumenty te poza 2 projektami o numerach 39/2014 oraz 55/2014, były kompletne i spełniały wymogi 5 ust. 1 ww. Rozporządzenia. Do przedmiotowych projektów dołączone zostały wymagane przepisami prawa opinie. Zgodnie z wyjaśnieniami Kierownika Działu Utrzymania Obiektów Drogowych i Inżynierii Ruchu Drogowego projekt nr 39 nie posiada oryginału podpisu projektanta na załącznikach graficznych z powodu niedopatrzenia organu. Natomiast projekt o nr 55 nie posiadał oryginału uzgodnienia Komendy Miejskiej Policji - w aktach znajdowała się jedynie kserokopia uzgodnienia, co nie oznaczało, że uzgodnienie projektu nie miało miejsca, gdyż jak wyjaśniono uzgodnienie jako takie miało miejsce a jego oryginał załączono do jednego z projektów, który omyłkowo wydano wnioskodawcy zamiast pozostawionego projektu zawierającego jedynie kserokopię uzgodnienia. W trakcie kontroli stwierdzono również, że Zarządzeniem Nr 58/2011 Prezydenta Miasta Piotrkowa Trybunalskiego z dnia 14 lutego 2014 roku powołano Komisję Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego zespół, którego podstawowym zadaniem jest szczegółowe rozpatrywanie wniosków, opinii i wątpliwości związanych z istniejącą lub planowaną organizacją ruchu drogowego na drogach publicznych w Piotrkowie Trybunalskim. Jednocześnie ustalono, że przed zatwierdzeniem organizacji ruchu na drogach objętych zakresem kontroli, organ zarządzający ruchem nie korzystał z instrumentów przewidzianych w 8 ust. 1 pkt 1 ww. Rozporządzenia tj. powoływania komisji bądź zaciągnięcia opinii rzeczoznawcy w celu szczegółowego rozpatrzenia wniesionych opinii lub wątpliwości związanych z projektem organizacji ruchu. 5
Ponadto ustalono, iż organ dokładał starań w celu egzekwowania od jednostek wprowadzających organizację ruchu obowiązek zawiadamiania zarządzającego ruchem zgodnie z 12 ust. 1 ww. Rozporządzenia, o terminie wprowadzenia organizacji ruchu, co jak wyjaśnił Dyrektor ZDiUM odbywało się czy to w formie telefonicznej, pisemnego zawiadomienia od wykonawcy, czy też na wniosek mający związek z zajęciem pasa drogowego w danym terminie. IV. PRZEPROWADZANIE KONTROLI ORAZ ANALIZA ISTNIEJĄCEJ ORGANIZACJI RUCHU W trakcie kontroli ustalono, że organ zarządzający ruchem na drogach nie wprowadzał stałej organizacji ruchu, stąd nie znalazł zastosowywania przepis 12 ust. 3 ww. Rozporządzenia, stanowiący, iż w terminie 14 dni od dnia wprowadzenia stałej organizacji ruchu, organ ten ma obowiązek przeprowadzić kontrolę wykonania zadań technicznych wynikających z realizacji projektu. W badanym okresie przeprowadzono natomiast kontrole prawidłowości zastosowania, wykonania, funkcjonowania i utrzymania wszystkich znaków drogowych, urządzeń sygnalizacji świetlnej, urządzeń sygnalizacji dźwiękowej oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego umieszczonych na drogach publicznych położonych w mieście Piotrków Trybunalski. Przedmiotowe kontrole przeprowadzone zostały zgodnie z terminem, czyli co najmniej raz na 6 miesięcy. Wyniki przedmiotowych kontroli dokumentowano w sporządzanych protokołach kontroli. Odnośnie zaleceń pokontrolnych z kontroli okresowych, przeprowadzanych raz na 6 miesięcy Kierownik Działu Utrzymania Obiektów Drogowych i Inżynierii Ruchu, wyjaśnił, iż sprawdzanie ich wykonania monitorowane jest na bieżąco w trakcie codziennych przeglądów dróg (w wypadku braku zakreślonego w protokole terminu) lub w ciągu 7 dni po dacie terminu wykonania zaleceń (gdy taki został określony w protokole przeglądu), przy czym przedmiotową kontrolą okresową objęte były wszystkie drogi będące w tut. zarządzie tj. także całe odcinki dróg objętych niniejszą kontrolą nadzorczą. W zakresie przeprowadzania przez organ zarządzający ruchem analizy istniejącej organizacji ruchu, w zakresie bezpieczeństwa ruchu i jego efektywności, o której mowa w 2 ust. 1 pkt 1 lit. g ww. Rozporządzenia, Dyrektor ZDiUM wyjaśnił, iż tut. organ nie posiada analizy istniejącej organizacji ruchu w zakresie bezpieczeństwa ruchu 6
i jej efektywności ( 2 ust. 1 pkt 1 lit. g ww. Rozporządzenia) w formie jednolitego dokumentu, niemniej jednak istniejąca organizacja ruchu jest na bieżąco monitorowana pod tym kątem przez zarządcę drogi przy pomocy zbierającej się cyklicznie (raz w miesiącu) Komisji Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego, co skutkuje podejmowaniem działań w uzasadnionych wypadkach wskazanych przez Komisję. Powyższe wyjaśnienia nie mogą zostać uznane za zasadne, ponieważ opisane działanie naruszyło ogólną zasadę pisemności, którą organ administracji publicznej winien bezwzględnie stosować dla celów dowodowych. Na podstawie wyjaśnień nie można stwierdzić, czy w ww. przypadkach analizy były dokonywane. Reasumując, opisane powyżej ustalenia uzasadniają wydanie jednostce kontrolowanej oceny pozytywnej z nieprawidłowościami, w przedmiocie i okresie objętym kontrolą. Kontrolerzy wpisali się do książki kontroli Urzędu Miasta w Piotrkowie Trybunalskim pod pozycją nr 2/2015. Projekt wystąpienia pokontrolnego sporządzony został w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, z których jeden przekazano kierownikowi jednostki kontrolowanej, drugi pozostawiono w aktach kontroli. Projekt wystąpienia pokontrolnego z dnia 3 marca 2015 r. został przekazany do Prezydenta Miasta Piotrkowa Trybunalskiego. W związku z niezgłoszeniem zastrzeżeń do jego treści i wobec stwierdzonych uchybień i nieprawidłowości zaleca się: doprowadzenie do zgodności realizacji zadań z zakresu zarządzania ruchem na drogach publicznych położonych w miastach na prawach powiatu z art. 10 ust. 6 ustawy Prawo o ruchu drogowym, rzetelne prowadzenie ewidencji projektów zatwierdzonych organizacji ruchu, przestrzeganie przepisów w zakresie sporządzania, opiniowania, zatwierdzania i przechowywania projektów organizacji ruchu określonych w ww. Rozporządzeniu. wypełnianie obowiązku, o którym mowa w 2 ust. 1 pkt 1 lit. g Rozporządzenia tj. sporządzenia analizy istniejącej organizacji ruchu w zakresie bezpieczeństwa ruchu i jego efektywności. Zarządzający kontrolę ma prawo żądania w każdym czasie informacji o stanie realizacji zaleceń pokontrolnych lub innych działaniach podjętych w wyniku kontroli, w szczególności w celu usunięcia nieprawidłowości i wykonania wniosków. W związku z powyższym, w terminie 30 dni od dnia otrzymania wystąpienia pokontrolnego należy poinformować wojewodę o sposobie wykorzystania uwag 7
i wniosków oraz wykonania zaleceń i terminie ich realizacji, a także podjętych działaniach lub przyczynach niepodjęcia działań. Zgodnie z 48 Regulaminu Kontroli Łódzkiego Urzędu Wojewódzkiego w Łodzi, stanowiącego załącznik do Zarządzenia Nr 134/2012 Wojewody Łódzkiego z dnia 25 maja 2012 roku w sprawie wprowadzenia Regulaminu Kontroli Łódzkiego Urzędu Wojewódzkiego w Łodzi od wystąpienia pokontrolnego nie przysługują środki odwoławcze. Z up. WOJEWODY ŁÓDZKIEGO Beata Konieczniak Zastępca Dyrektora Wydziału Infrastruktury 8