MS EXCEL- wprowadzanie danych. Ćwiczenie 1. Zapoznaj się z elementami okna początkowego programu. Uruchom program Microsoft Excel i wskaż następujące elementy: pasek menu; paski narzędzi; pasek formuły; pole nazwy(wyświetlany jest w nim adres bieżącej komórki lub wielkość zaznaczanego zakresu, czyli grupy komórek); przycisk Anuluj ( ); przycisk Wpisz ( ), służący do zatwierdzania wprowadzanych zmian; przycisk Wklej funkcję ( ); arkusz (czyli komórki); paski przewijania; pasek kart z nazwami arkuszy znajdujących się w skoroszycie (Arkusz1, Arkusz2, Arkusz3); pasek stanu. Ćwiczenie 2. Poruszanie się po arkuszu. Przećwicz zmianę położenia komórki aktywnej (wyróżnionej pogrubionym obramowaniem). użyj klawiszy ze strzałkami; kliknij myszą na innej komórce; użyj klawisza TAB (Shift+Tab). Dane i sposoby ich wprowadzania. Do arkusza można wprowadzać następujące rodzaje danych: tekst, czyli tytuły, etykiety, komentarze i uwagi; wartości, czyli liczby, daty i godziny; wzory, czyli równania, które obliczają wartości na podstawie istniejących danych; wzory zawsze zaczynają się znakiem równa się (=). Ćwiczenie 3. Wpisz do kolejnych komórek następujące liczby: 14; 230465; -14; +14,0395. Aby wprowadzić dane do komórki należy: wpisać dane; wpisywane znaki są widoczne jednocześnie w komórce i w pasku wzoru; do poprawiania danych można użyć klawisza Backspace; liczbę można wpisywać w sposób zwykły, czyli same cyfry i ewentualnie znak minus lub dziesiętny; można również od razu oddzielać grupy trzycyfrowe separatorami tysięcy; zatwierdzić wpisane dane klawiszem Enter lub w inny sposób, który spowoduje zmianę komórki bieżącej. Ćwiczenie 4. Wpisz do sąsiednich komórek: Kotki są śliczne i puszyste oraz 23 kwiecień 1965. Teksty wpisuje się normalnie. Jeżeli tekst jest za długi, wystaje z komórki, gdy komórka po prawej stronie jest pusta. Jeżeli tam coś wpiszemy, za długi tekst zostanie przycięty na krawędzi (ale nadal znajduje się on w komórce w całości). Excel automatycznie używa standardowego sposobu wyświetlania daty. Aby zmusić program do potraktowania wpisanego tekstu zgodnie z naszą, a nie jego intencją, należy poprzedzić wpisywany tekst apostrofem ( ). Znak ten nie będzie wyświetlany w komórce. Ćwiczenie 5. Wpisz do komórki kwotę: 1203,05 zł. Kwoty można wpisywać jak zwykłe liczby, a następnie odpowiednio sformatować, albo wpisać je od razu w postaci zgodnej z polską normą, tzn. 1 203,05 zł wpisując po liczbie odstęp i symbol waluty (zł). Strona 1 z 5
Ćwiczenie 6. Wpisz do kolejnych komórek na dwa sposoby, procenty: 0,25 i 25%. Procenty można wpisywać w postaci ułamka dziesiętnego, na przykład 0,25 lub po wpisaniu liczby 25 dopisać znak %, co spowoduje wyświetlenie w komórce napisu 25%. Ćwiczenie 7. Wpisz do komórek datę: 18 grudnia 1991 roku na różne sposoby zgodnie z polskimi zwyczajami. Daty należy wpisywać zgodnie z konwencją rok miesiąc dzień (np. 1991 12 18) lub dzień miesiąc rok (np. 18 grudnia 1991), oddzielając kolejne elementy łącznikami lub odstępami. Rok można wpisać jako liczbę dwucyfrową. Dobrze jest wpisywać zawsze pełną datę, a następnie ewentualnie wybrać odpowiedni format jej wyświetlania, na przykład tylko miesiące. Sprawdź sposób wyrównania wprowadzonej daty w komórce. Ćwiczenie 8. Zaznaczanie zakresów. Przećwicz zaznaczanie fragmentów arkusza. Aby zaznaczyć prostokątny zakres komórek należy: wskazać myszą komórkę w jednym z rogów zaznaczanego zakresu; nacisnąć lewy przycisk myszy i, trzymając wciśnięty, przesunąć wskaźnik myszy do przeciwległego rogu zaznaczanego zakresu; puścić przycisk myszy. Aby zaznaczyć kilka zakresów komórek jednocześnie, należy zaznaczyć jeden zakres komórek, a następnie, trzymając wciśnięty klawisz Ctrl, zaznaczać kolejne zakresy. Aby zaznaczyć całą kolumnę (wiele kolumn), należy kliknąć myszą na jej nazwie (przeciągnąć myszą po ich nazwach). Aby zaznaczyć cały wiersz (wiele wierszy), należy kliknąć myszą na jego numerze (przeciągnąć myszą po ich numerach). Aby zaznaczyć cały arkusz, należy kliknąć myszą na prostokącie na lewo od nazw kolumn i powyżej numerów wierszy. Aby usunąć zaznaczenie zakresu, wystarczy kliknąć myszą na dowolnej komórce, która stanie się komórką aktywną. Ćwiczenie 9. Zmiana danych w arkuszu. Zmień zawartość komórki zawierającej napis Kotki są śliczne i puszyste na Kocięta są szczególnie przymilne. uaktywnij komórkę; kliknij myszą na pasku wzoru (lub nacisnąć klawisz F2); w komórce pojawi się kursor tekstowy w jego miejscu są wstawiane znaki. Kursor ten można przesuwać za pomocą klawiszy ze strzałkami (w lewo i w prawo). Do usuwania znaków służą klawisze Backspace i Delete; zatwierdź wprowadzone zmiany lub zrezygnuj z nich (klawisz Enter lub Esc). Ćwiczenie 10. Usuń zawartość aktywnej komórki. naciśnij klawisz Delete. (Zawartość znika z komórki, ale jej format pozostaje bez zmian.) Aby pozostawić zawartość w komórce, a usunąć tylko jej formatowanie, należy: z menu Edycja wybrać polecenie Wyczyść; pojawi się następne menu, w którym należy wybrać jedno z następujących poleceń: Wszystko usuwa zarówno zawartość komórki, jak i jej format oraz notatkę; Formaty usuwa format komórki, pozostawiając jej zawartość; Zawartość usuwa zawartość komórki, zachowując jej format; Notatki usuwa notatkę wpisaną do komórki. Ćwiczenie 11. Przenoszenie i kopiowanie komórek. Przenieś i skopiuj w inne miejsce dane z poprzednich punktów. zaznacz zakres, który ma zostać przeniesiony (skopiowany). z menu Edycja wybierz polecenie Wytnij (Kopiuj). Zakres zostanie otoczony biegnącą ramką. przenieś komórkę aktywną tam, gdzie ten zakres ma zostać wklejony. z menu Edycja wybrać polecenie Wklej. W wypadku przenoszenia, oryginalne komórki staną się puste, przy kopiowaniu pozostaną bez zmian. Strona 2 z 5
Uwaga: Przy wykorzystaniu tego sposobu kopiowania razem z zawartością komórek jest przenoszony (kopiowany) ich format. Jeśli do przeniesienia (skopiowania) zaznaczono zakres komórek, to po wklejeniu jego lewy górny róg znajdzie się w komórce aktywnej. Jeśli zaznaczono pojedynczą komórkę, to przed jej wklejeniem można zaznaczyć zakres komórek. Dzięki temu zawartość jednej komórki zostanie powielona we wszystkich zaznaczonych komórkach. Jest to szczególnie przydatne przy kopiowaniu wzorów. Ćwiczenie 12. Konstruowanie tabelek. Sporządź najprostszą tabelkę zawierającą liczby i ich podsumowanie oraz narysuj krawędzie tabelki. Do zakresów komórek A1:B4 i D1:E4 należy odpowiednio wpisać te same liczby jak na poniższym rysunku. Skorzystaj z możliwości kopiowania. Aby zsumować kolumnę liczb, wystarczy zaznaczyć pustą komórkę w tej kolumnie (w naszym przypadku kolejno A5 i B5) i na standardowym pasku narzędzi kliknąć na przycisku Autosuma ( ). Wówczas na pasku wzoru i w zaznaczonej komórce pojawi =SUMA(A1:A4). Jeżeli odpowiada nam ten zakres, to się zatwierdzamy wzór =SUMA(A1:A4). go naciskając Jeżeli klawisz odpowiada Enter, lub nam modyfikujemy ten zakres, go to zgodnie z naszymi wymogami. Tak samo zsumuj kolumny D i E, umieszczając jednak wyniki odpowiednio w komórkach D6 i E6. W drugiej tabelce pomiędzy liczbami w kolumnie a ich sumą pozostał jednowierszowy odstęp, dający efekt przejrzystości. Pomimo innych zakresów sumowania, suma w komórkach A5 i D6 jest taka sama. Ponieważ w wierszu piątym nie było żadnych liczb, zostały przyjęte wartości zero, które nie wpływają na wynik dodawania. Zaznacz komórki A4:B4 i z menu Format wybierz polecenie Komórki, a następnie kartę Obramowanie, na której zaznacz styl linii i krawędź dolną. Analogiczne czynności wykonaj po zaznaczeniu komórek D5:E5. Ćwiczenie 13. Wstawianie dodatkowych komórek. Zapoznaj się z opcjami dostępnymi w oknie dialogowym Wstaw, dostępnym za pomocą polecenia Komórki z menu Wstaw, albo za pomocą polecenia Wstaw z menu podręcznego. Ćwiczenie 14. Wstaw nowe komórki do tabelek utworzonych w ćwiczeniu 12. zaznacz komórki A5 i B5, a następnie wstaw nowe komórki, korzystając z opcji Przesuń komórki w dół. Krawędź oddzielająca składniki od sumy została na starym miejscu, ponadto nie zmienił się zakres sumowania i ciągle wynosi A1:A4 oraz B1:B4. w drugiej tabelce zaznacz komórki D5 i E5, po czym wstaw nowe komórki. Krawędź została automatycznie przeniesiona na nowe miejsce oraz został uaktualniony zakres sumowania. Ćwiczenie 15. Umieść długie napisy w komórkach i wyświetl je na różne sposoby. wpisz do dowolnej komórki przykładowy tekst: Stan na początek miesiąca; do komórki znajdującej się na prawo w tym samym wierszu: 950. Widać, iż napis został ucięty zgodnie z rozmiarem komórki; aby został wyświetlony cały napis, komórki znajdujące się na prawo od komórki z napisem muszą być wolne, w związku z tym przenieś liczbę 950 np. do komórki leżącej jeden wiersz niżej. inny sposób to zaznaczenie komórki z napisem i skorzystanie z opcji Zawijaj tekst (menu Format, polecenie Komórki, karta Wyrównanie). Ceną takiego zmieszczenia napisu jest zwiększenie szerokości wiersza, w którym się on znajduje. Ćwiczenie 16. Zmiana szerokości kolumn i wysokości wierszy. Przećwicz zmianę szerokości kolumn trzema sposobami. Wskaż myszą prawą krawędź kolumny (na pasku z nazwami kolumn), której szerokość chcemy zmienić lub zaznaczyć kilka kolumn i wskazać myszą prawą krawędź jednej z nich wówczas wskaźnik myszy przyjmie kształt. Następnie, trzymając wciśnięty przycisk myszy, przeciągnąć krawędź w odpowiednie miejsce. W tym czasie w polu Nazwa jest Strona 3 z 5
wyświetlana bieżąca szerokość kolumny, co może być pomocne, gdy chcemy w sposób precyzyjny określić szerokość kolumny. Jeżeli chcemy dokładnie zaznaczyć szerokość kolumny, to można zaznaczyć kolumnę albo kilka kolumn, a następnie z menu Format wybrać polecenia Kolumna i Szerokość. Pojawi się wówczas okno dialogowe Szerokość kolumn, w którym można wpisać właściwą szerokość kolumny. Można również zaznaczyć kolumnę lub kilka kolumn, kliknąć na nich prawym przyciskiem myszy, z menu podręcznego wybrać polecenie Szerokość kolumny i postępować w sposób już opisany. Ćwiczenie 17. W analogiczny sposób zmień szerokość wierszy. Ćwiczenie 18 Zapoznaj się z przyciskami dostępnymi na pasku narzędzi Formatowanie. Ćwiczenie 19 Utwórz zestawienie domowych wydatków miesięcznych. Po wpisaniu danych z poniższego rysunku zaznaczyć komórkę B10 i na pasku narzędzi Standardowy, kliknąć na przycisku sumy ( ). Wówczas na pasku wzoru i w komórce wyświetli się wzór z proponowanym zakresem sumy: =SUMA(B2:B9), który należy zatwierdzić naciskając klawisz Enter. Sformatować komórki, korzystając z przycisków paska narzędzi Formatowanie, w następujący sposób: pogrubić i wyśrodkować tekst w komórkach A1 i B1; sformatować jako waluta komórki od B2 do B10; pogrubić komórkę B10. Arkusz powinien mieć postać jak na rysunku obok. Ćwiczenie 20 Zapoznać się z możliwościami bardziej wyrafinowanego formatowania komórek. Wybierz polecenie Komórki z menu Format pojawi się okno dialogowe Formatuj komórki. Zapoznać się z opcjami dostępnymi na kartach: Liczby; Wyrównanie; Czcionka; Obramowanie; Desenie; Ochrona. Ćwiczenie 21 Uzupełnij arkusz wydatków dodatkowymi danymi. Przenieś istniejące zestawienie wydatków do komórki C1, a następnie uzupełnij arkusz zgodnie z rysunkiem i nadaj odpowiednie formaty komórkom. Krawędzie dodaj zgodnie z wcześniej omówionymi zasadami korzystając z karty Obramowanie w menu Format. W komórce C12 znajduje się kwota miesięcznych oszczędności. Aby ją uzyskać, należy od przychodów (komórka B10) odjąć wydatki (komórka D10). Ten wzór można albo wpisać po prostu do komórki C12, albo skorzystać z pewnego udogodnienia, które ofiarowuje nam program Excel. Mianowicie po napisaniu znaku równa się (=) zaznaczamy myszą komórkę B10, wpisujemy znak odejmowania i zaznaczamy komórkę D10. Przy wielu skomplikowanych obliczeniach możliwość wskazania komórki, której chcemy użyć do obliczeń, zamiast ręcznego wpisywania jej adresu, jest niezwykle ważna i przydatna. Na rysunku obok uzupełnione zestawienie przychodów i wydatków. Ćwiczenie 22 Uzupełnij arkusz wydatków domowych utworzony w poprzednim punkcie o odpowiednie obliczenia, które umożliwią pełną kontrolę nad finansami. z istniejącej już tabeli przychodów i wydatków usuń komórki z oszczędnościami (zaznaczyć komórki A12 i C12, a następnie naciśnij klawisz Delete); Strona 4 z 5
pozostałą tabelkę zaznacz i wytnij (menu podręczne, polecenie Wytnij). następnie zaznacz komórkę A14 i wklej tabelkę (menu podręczne, polecenie Wklej). do komórki A1 wpisz tytuł tabelki: MIESIĄC: STYCZEŃ 96, następnie pogrub go i po zaznaczeniu komórek A1:D1 wyśrodkuj między kolumnami (pasek narzędzi Formatowanie, przycisk ). do komórki A3 wpisz: Stan na początek miesiąca. komórkę B4 sformatuj jako walutę (pasek narzędzi Formatowanie, przycisk ) i czcionką pogrubioną (pasek narzędzi Formatowanie, przycisk ), a następnie wpisz do niej: 800. do komórki A6 wpisz: Stan na koniec miesiąca. komórkę B7 sformatuj jako walutę i czcionką pogrubioną, a następnie wpisz do niej: =B4+B23-D23 do komórek A9:A12 wpisz odpowiednio: bank, dom, żona, mąż. komórki B9:B12 sformatuj jako walutę, a następnie wpisz do nich odpowiednio: 320, 125, 130; =B7-SUMA(B9:B11). Arkusz powinien mieć postać jak na powyższym rysunku. Ćwiczenie 23 Dodaj do arkusza zestawienie na luty. koniec stycznia. Potwierdź to naciskając klawisz Enter. niech kolumną oddzielającą będzie kolumna E; nadaj jej zatem szerokość 0,50, a następnie zaznacz komórki E1:E25 i pomaluj je na ulubiony kolor korzystając z przycisku Kolor ( ) znajdującego się na pasku narzędzi Formatowanie; zaznacz CAŁE kolumny od A do E, następnie skopiuj je i, po zaznaczeniu komórki F1, wstaw je korzystając z menu Wstaw i polecenia Skopiowane komórki (można również skorzystać z menu podręcznego); teraz należy trochę zmodyfikować tabelkę, tak, aby dotyczyła lutego, a nie stycznia, poczynając oczywiście od tytułu tabelki, który teraz powinien brzmieć: MIESIĄC LUTY 96; ostatecznie w komórce G4 wpisz: =B7-B12 - czyli stan na Tabelka powinna mieć następującą postać ja na rysunku poniżej. Strona 5 z 5