SYLABUS/OPIS PRZEDMIOTU 1. Nazwa przedmiotu/ moduł (w języku polskim) Zagadnienia rodzinne i opiekuńcze aspekty psychologiczne i prawne. Dziecko w sytuacji rozwodu, adopcji oraz przesłuchania./ Moduł 187 : Psychologia sądowa 2. Nazwa przedmiotu w języku angielskim Family and welfare issues - psychological and legal aspects. A child in a situation of divorce, adoption and hearing 3. Jednostka prowadząca przedmiot Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych, Instytut Psychologii, Zakład Psychologii Klinicznej i Zdrowia. 4. Kod przedmiotu/modułu (nie wypełniać) 5. Rodzaj przedmiotu (obowiązkowy lub fakultatywny) Fakultatywny 6. Kierunek studiów Psychologia 7. Poziom studiów (I lub II stopień lub jednolite studia magisterskie) Jednolite studia magisterskie 8. Rok studiów V 9. Semestr (zimowy lub letni) Letnii 10. Forma zajęć i liczba godzin (dotyczy nazw różnych typów zajęć) Forma zajęć: konwersatorium, 15 godzin 11. Imię, nazwisko, tytuł/stopień naukowy osoby prowadzącej zajęcia Alina Żurek, dr 12. Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych dla przedmiotu/modułu oraz zrealizowanych przedmiotów Wiedza: posiada wiedzę z zakresu psychologii klinicznej Umiejętności: potrafi argumentować wybór paradygmatu w analizie danych 1
sądowych Kompetencje społeczne: współpracuje w grupie, podejmuje wspólne cele i zadani 13. Cele przedmiotu C1 Zapoznanie studenta z obszarami współpracy psychologii z prawem, problematyką psychologii sądowej, jej związku z naukami pomocniczymi (CP). C2 Zapoznanie studenta z podstawami nauk penalnych ze szczególnym uwzględnieniem prawa karnego, kryminologii, wiktymologii oraz nauk sądowych (kryminalistyki oraz medycyny sądowej i innych) (CP). C3 Przekazanie wiedzy na temat grup zaburzeń klinicznych i systemów klasyfikacyjnych stosowanych w opiniowaniu psychologiczno-sądowym (CP). C4 Dostarczenie wiedzy na temat obszarów diagnozy wykonywanej dla celów postępowania sądowego przez biegłych psychologów (CP). C5 Omówienie struktury opinii psychologicznej, etapów i celów postępowania diagnostycznego w psychologicznej diagnozie klinicznej dla celów sądowych (CP). C6 Kształtowanie umiejętności pracy w zespole ekspertów i wypracowywania opinii/diagnozy psychologicznej (CP). C7 Uzyskanie świadomości problemów oraz sposobów radzenia sobie z nimi podczas przeprowadzania diagnozy psychologicznej (CP). C8 Zapoznanie z podstawowymi regulacjami prawnymi dotyczącymi spraw rodzinnych oraz karnych C9 Przedstawienie ról procesowych przyjmowanych przez uczestników postępowania w sprawach rodzinnych oraz karnych 14. Zakładane efekty kształcenia (dla przedmiotu) EK_W_03 Zna cele i strukturę ekspertyzy psychologicznej opracowanej dla sądu, wymienia metody diagnostyczne wykorzystywane w opiniowaniu psychologicznym EK_W_04 Posiada wiedzę na temat założeń teoretycznych, prawdopodobnych trudności diagnostycznych oraz sposobów radzenia sobie z nimi w procesie przeprowadzania diagnozy sądowej EK_W_05 Wymienia obszary ekspertyzy psychologicznej w sprawach cywilnych i karnych Symbole kierunkowych efektów kształcenia, np.: K_W01*, K_U05, K_K03 (symbole dla kierunku) K_W08, K_W09 2
EK_U_01 Potrafi wskazać przedmiot opiniowania psychologicznego na użytek wymiaru sprawiedliwości EK_U_03 Sporządza opinię psychologiczną i uzasadnia zawarte w niej stwierdzenia. Odwołuje się do literatury i badań w celu uzasadnienia swojego stanowiska EK_U_04 Posiada umiejętności rozpoznania i wyboru sposobów radzenia sobie ze zjawiskami mającymi wpływ na efekty diagnozy sądowej EK_K_01 Posiada umiejętność poruszania się z w zakresie wyboru specjalistów (biegłych) w zakresie sensu largo rozumianego wymiaru sprawiedliwości EK_K_02 Definiuje własne kompetencje w zespole orzekającym w sprawach cywilnych i karnych EK_K_03 Współpracuje z zespołem w celu sformułowania opinii, uwzględnia argumentację innych osób EK_K_04 Dostrzega kontrowersje, potrafi sformułować i przedstawić własną opinię oraz ustalić wspólne stanowisko w kontrowersyjnych zagadnieniach związanych z opiniowanie psychologicznym EK_K_05 Jest świadom konieczności stałego pogłębiania wiedzy na temat metodologii, procesów i etyki diagnozowania psychologicznego dla wymiaru sprawiedliwości 15. Treści programowe K_U04, K_U07, K_U09,. K_K01, K_K06, K_K07 1. Psychologiczne orzecznictwo sądowe w sprawach rodzinnych i opiekuńczych. Zadania biegłego psychologa w sądzie rodzinnym 2. Psychologiczne aspekty ingerencji sądu we władzę rodzicielską konsekwencje dla dziecka 3. Dziecko w procesie rozwodu. Trudności diagnostyczne w orzekaniu o opiece nad dzieckiem - studium przypadku na podstawie analizy ekspertyzy psychologicznej 4. Dziecko w procesie adopcji. Psycholog w diagnozowaniu przyszłej rodziny adopcyjnej 5. Przygotowanie dziecka do przesłuchania. Program "Idę do sądu" korzyści i ograniczenia 6. Dziecko w sytuacji przesłuchania dziecięcy punkt widzenia. 3
Psycholog przesłuchujący i warunki przesłuchania 7. Podsumowanie wiadomości. Aspekty etyczne pracy psychologa dla wymiaru sprawiedliwości. 16. Zalecana literatura Obowiązkowa: 1. Gulla B. (2010). Ekspertyza psychologiczno sądowa (STRONY) W: B. Gulla, I. Niewiadomska, M. Wysocka-Pleczyk (red.). Białe plamy w psychologii sądowej, Kraków: Wyd. UJ. 2. Ackerman M.J. (2005). Podstawy psychologii sądowej. Gdańsk: GWP. 3. Stelmaszuk Z. W. (1999, red.). Współczesne kierunki w opiece nad dzieckiem. Warszawa: Wyd. AK. Żak. 4. MacFarlane K., Feldmeth J. R. (2002). Przesłuchanie i diagnoza małego dziecka. Warszawa: Fundacja Dzieci Niczyje. Uzupełniająca: 1. Czerederecka A. (2008). Manipulowanie dzieckiem przez rodziców rywalizujących o udział w opiece. Dziecko Krzywdzone, 4 (25), s. 15-31. 2. Czerederecka A. (1999). Syndrom odosobnienia od jednego z rodziców u dzieci z rozbitych rodzin. Nowiny Psychologiczne, 4, s. 5-13. 3. Czerederecka A. (2005). Syndrom oddzielenia od drugoplanowego opiekuna (PAS) przydatność diagnozy w badaniach sądowych w kontekście krytyki zjawiska. Nowiny Psychologiczne, 3, s. 31-42. 4. Bielski B. (2005). Wywiad psychologiczny na użytek postępowania sądowego. W: red. K. Stemplewska-Żakowicz, Wywiad psychologiczny. Wywiad w różnych kontekstach praktycznych. Warszawa: PTP, T. 3, s. 166-199. 17. Forma zaliczenia poszczególnych komponentów przedmiotu, sposób sprawdzenia osiągnięcia zamierzonych efektów kształcenia - wykład: - ćwiczenia: - laboratorium: - konwersatorium: ocena z kolokwium semestralnego na zajęciach, ocena za rozwiązanie zadania/problemu na zajęciach - warsztat: 4
- inne: 18. Język wykładowy polski 19. Obciążenie pracą studenta Forma aktywności studenta Średnia liczba godzin na zrealizowanie aktywności Godziny zajęć (wg planu studiów) z nauczycielem: - wykład:. godzin - ćwiczenia:. godzin - laboratorium:. godzin - konwersatorium: 15 godzin - warsztat:. godzin - inne:. godzin 15 godzin Praca własna studenta np.: (podać tylko te, które dotyczą danego przedmiotu. Praca własna wyliczona z uwzględnieniem ECTS - patrz: opis pod tabelą**) - przygotowanie do zajęć: 15 godzin - opracowanie wyników:. godzin - czytanie wskazanej literatury: 15 godzin - napisanie raportu z zajęć:. godzin - przygotowanie do egzaminu:. godzin - przygotowanie do kolokwium: 15 godzin 45 godzin Suma godzin 60 godzin Liczba punktów ECTS 2 5