Budzety i jednostek samorzadu terytorialnego. w województwie zachodniopomorskim

5 Budzety i jednostek samorzadu terytorialnego w województwie zachodniopomorskim w 2011 roku Urząd Statystyczny w Szczecinie Statistical Office in Szczecin ą INFORMACJE I OPRACOWANIA STATYSTYCZNE Szczecin 2012

5 Budzety i jednostek samorzadu terytorialnego w województwie zachodniopomorskim w 2011 roku Urząd Statystyczny w Szczecinie Statistical Office in Szczecin ą INFORMACJE I OPRACOWANIA STATYSTYCZNE Szczecin 2012

ZESPÓŁ REDAKCYJNY PRZEWODNICZĄCY : REDAKTOR GŁÓWNY : CZŁONKOWIE : SEKRETARZ : OPRACOWANIE PUBLIKACJI : PRACE REDAKCYJNE : SKŁAD KOMPUTEROWY : Dominik Rozkrut Renata Wronkowska Anna Bilska, Agnieszka Brzezińska, Mirosława Gazińska, Aniela Litke, Magdalena Mojsiewicz, Janina Ofiarska, Dagmara Pawlikowska, Małgorzata Radlińska, Bernadeta Wasilewska, Magdalena Wegner, Maria Witek Ewa Kacperczyk Wanda Bartolewska, Elżbieta Białoskórska, Jolanta Czokajło, Róża Kałdońska, Dorota Karpińska, Wiesław Klonowski, Iwona Kłopotek-Główczewska, Danuta Labuda, Teresa Lisowska, Agnieszka Materka, Bożena Misiek, Beata Nizioł, Grażyna Szaniawska, Elżbieta Wasielkiewicz, Elżbieta Zborowska Ewa Kacperczyk, Beata Rzymek Kamil Sokół ISSN 2083-2656 Przy publikowaniu danych Urzędu Statystycznego prosimy o podanie źródła Publikacja dostępna na http://www.stat.gov.pl/szczec

PRZEDMOWA Publikacja Budżety jednostek samorządu terytorialnego w województwie zachodniopomorskim w 2011 r. stanowi kontynuację opracowań Urzędu z zakresu finansów publicznych. Prezentuje ona informacje o dochodach, wydatkach i wyniku finansowym jednostek samorządu terytorialnego, uwzględniając trójstopniowy podział terytorialny kraju. Przedstawione dane, zestawione zgodnie z klasyfikacją budżetową, umożliwiają analizę gospodarowania środkami publicznymi w poszczególnych jednostkach samorządu terytorialnego, zróżnicowanymi ze względu na przypisany im podział zadań. Zamieszczone w opracowaniu informacje pochodzą ze sprawozdawczości Ministerstwa Finansów Publikacja składa się z części metodycznej zawierającej wykaz ważniejszych aktów prawnych, dotyczących gospodarki budżetowej samorządów terenowych oraz opis struktury dochodów i wydatków poszczególnych jednostek samorządu terytorialnego. Zasadniczą część opracowania stanowi zbiór tablic, prezentujących dane zagregowane dla poszczególnych szczebli jednostek samorządu terytorialnego, na temat wykonania budżetów w 2011 roku oraz wybrane dane na tle wyników osiągniętych w poprzednich okresach sprawozdawczych, a także na tle kraju. Publikację uzupełnia komentarz analityczny, stanowiący syntezę zebranych wyników, wzbogacony ilustracją graficzną. Oddając do rąk Państwa niniejsze opracowanie wyrażam nadzieję, iż okaże się ono wyczerpującym źródłem informacji o sytuacji finansów publicznych w województwie zachodniopomorskim i będzie przydatne przy podejmowaniu decyzji na różnych szczeblach samorządu terytorialnego. Będę wdzięczny za przekazywanie ewentualnych uwag i sugestii, które mogłyby przyczynić się do wzbogacenia treści kolejnych edycji publikacji bądź realizacji nowych opracowań. Dyrektor Urzędu Statystycznego w Szczecinie Szczecin, październik 2012 r. dr Dominik Rozkrut

PREFACE Budgets of local self-government units in Zachodniopomorskie Voivodship in 2011 constitutes a continuation of publications regarding public finance issued by the Statistical Office in Szczecin. The publication presents information concerning revenues, expenditures and financial results of local selfgovernment units, taking into account three-tier territorial division of the country. Data, compiled in accordance with budgetary classification, allow analysis of financial management in particular local self-government units which differ with regard to assigned division of tasks. Information included in the publication have been collected from the reporting carried out by the Ministry of Finance. The publication consists of a methodological part which contains an inventory of major legal acts on financial management in local self-governments and a description of structure of budgetary revenues and expenditures of particular local self-government units. A set of tables with aggregated data for particular levels of local self-government units on the implementation of budgets in 2011 and selected data compared with results attained in the previous reporting periods and with Poland form a main part of the publication. Furthermore, it has been supplemented with an analytical commentary, together with additional graphic illustration, constituting a synthesis of collected results. Handing over the following publication, I hope that it will become a comprehensive source of information regarding condition of public finance in Zachodniopomorskie Voivodship and will be useful for decision making at various levels of local self-government. I will be grateful for all remarks and suggestions which could contribute to supplementing contents of future editions or preparing new publications. Director of the Statistical Office in Szczecin Szczecin, October 2012 Dominik Rozkrut, Ph.D.

SPIS TREŚCI Strona Przedmowa... 3 Uwagi metodyczne... 7 Znaki umowne... 12 Uwagi analityczne... 13 Tabl. Str. Ważniejsze dane o województwie zachodniopomorskim w 2011 r.... I 26 Dochody budżetów jednostek samorządu terytorialnego... 1 26 Struktura dochodów budżetów jednostek samorządu terytorialnego... 2 27 Wydatki budżetów jednostek samorządu terytorialnego... 3 27 Struktura wydatków budżetów jednostek samorządu terytorialnego... 4 28 Dochody budżetów jednostek samorządu terytorialnego według rodzajów... 5 28 Dochody budżetów jednostek samorządu terytorialnego według działów.......... 6 32 Wydatki budżetów jednostek samorządu terytorialnego według rodzajów... 7 35 Wydatki budżetów jednostek samorządu terytorialnego według działów... 8 36 Dochody budżetów gmin według rodzajów... 9 40 Dochody budżetów gmin według działów... 10 52 Wydatki budżetów gmin według rodzajów... 11 64 Wydatki budżetów gmin według działów... 12 80 Dochody budżetów powiatów według rodzajów... 13 92 Dochody budżetów powiatów według działów... 14 94 Wydatki budżetów powiatów według rodzajów................................. 15 96 Wydatki budżetów powiatów według działów... 16 98 Dochody budżetów miast na prawach powiatu według rodzajów... 17 99 Dochody budżetów miast na prawach powiatu według działów... 18 100 Wydatki budżetów miast na prawach powiatu według rodzajów... 19 101 Wydatki budżetów miast na prawach powiatu według działów.... 20 101 Dochody i wydatki budżetów gmin na 1 mieszkańca... 21 102 Dochody i wydatki budżetów powiatów na 1 mieszkańca... 22 118 Dochody i wydatki budżetów miast na prawach powiatu na 1 mieszkańca... 23 120 Dochody i wydatki budżetu województwa na 1 mieszkańca... 24 120 Dochody, wydatki i wynik finansowy jednostek samorządu terytorialnego... 25 121

CONTENTS Page Preface... 4 Methodological notes... 7 Notation... 12 Analytical notes... 13 Table Page Major data on zachodniopomorskie voivodship in 2011.... I 26 Budgetary revenues of local self-government units... 1 26 The structure of budgetary revenues of local self-government units... 2 27 Budgetary expenditures of local self-government units... 3 27 The structure of budgetary expenditures of local self-government units... 4 28 Budgetary revenues of local self-government units by type... 5 28 Budgetary revenues of local self-government units by sections... 6 32 Budgetary expenditures of local self-government units by type... 7 35 Budgetary expenditures of local self-government units by sections... 8 36 Budgetary revenues of communes by type... 9 40 Budgetary revenues of communes by sections... 10 52 Budgetary expenditures of communes by type... 11 64 Budgetary expenditures of communes by sections... 12 80 Budgetary revenues of counties by type... 13 92 Budgetary revenues of counties by sections... 14 94 Budgetary expenditures of counties by type... 15 96 Budgetary expenditures of counties by sections... 16 98 Budgetary revenues of cities with county rights by type... 17 99 Budgetary revenues of cities with county rights by sections... 18 100 Budgetary expenditures of cities with county rights by type... 19 101 Budgetary expenditures of cities with county rights by sections... 20 101 Budgetary revenues and expenditures of communes per 1 citizen... 21 102 Budgetary revenues and expenditures of counties per 1 citizen... 22 118 Budgetary revenues and expenditures of cities with county rights per 1 citizen... 23 120 Budgetary revenues and expenditures of the voivodship per 1 citizen... 24 120 Revenues, expenditures and financial results of local self-government units... 25 121

UWAGI METODYCZNE Zaprezentowane w niniejszej publikacji dane, opracowane na podstawie sprawozdań Ministerstwa Finansów, dotyczą budżetów jednostek samorządu terytorialnego województwa zachodniopomorskiego (na poziomie gmin, powiatów, miast na prawach powiatu, województwa) w 2011 r. Dochody, wydatki, przychody i rozchody w gospodarce budżetowej są rejestrowane zgodnie z klasyfikacją budżetową. Podstawę prawną gospodarki finansowej jednostek samorządu terytorialnego stanowiły: ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1240 i 1241, z późn. zm.); ustawa z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (tekst jednolity Dz. U. z 2010 r. Nr 80, poz. 526, z późn. zm.); ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jednolity Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591, z późn. zm.); ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (tekst jednolity Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1592, z późn. zm.); ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (tekst jednolity Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1590 z późn. zm.); rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 3 lutego 2010 r. w sprawie sprawozdawczości budżetowej (Dz. U. Nr 20, poz. 103); rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (Dz. U nr 38, poz. 207). Budżety gmin, miast na prawach powiatu, powiatów i województwa uchwalane są przez właściwe rady na okres roku kalendarzowego, w terminach i na zasadach określonych w ustawach o samorządzie terytorialnym. Finanse publiczne obejmują procesy związane z gromadzeniem środków publicznych oraz ich rozdysponowywaniem, w szczególności: gromadzeniem dochodów i przychodów publicznych; wydatkowaniem środków publicznych; finansowaniem potrzeb pożyczkowych budżetu państwa; zaciąganiem zobowiązań angażujących środki publiczne; zarządzaniem środkami publicznymi; zarządzaniem długiem publicznym; rozliczaniem z budżetem Unii Europejskiej. Jednostką budżetową jest jednostka organizacyjna sektora finansów publicznych nieposiadająca osobowości prawnej, która pokrywa swoje wydatki bezpośrednio z budżetu, a pobrane dochody odprowadza na rachunek odpowiednio dochodów budżetu państwa, albo budżetu jednostki samorządu terytorialnego. Działa na podstawie statutu określającego w szczególności jej nazwę, siedzibę i przedmiot działalności, a podstawą gospodarki finansowej jest plan dochodów i wydatków zwany planem finansowym jednostki budżetowej. Samorządowym zakładem budżetowym jest jednostka organizacyjna sektora finansów publicznych, która:

8 Uwagi metodyczne 1. odpłatnie wykonuje wyodrębnione zadania; 2. pokrywa koszty swojej działalności z przychodów własnych z następującymi zastrzeżeniami: samorządowy zakład budżetowy może otrzymywać z budżetu jednostki samorządu terytorialnego dotacje przedmiotowe, dotacje celowe na zadania bieżące finansowane z udziałem środków, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 i 3, dotacje celowe na finansowanie lub dofinansowanie kosztów realizacji inwestycji. W zakresie określonym w odrębnych ustawach samorządowy zakład budżetowy może otrzymywać dotację podmiotową. Budżet jednostki samorządu terytorialnego jest rocznym planem dochodów i wydatków oraz przychodów i rozchodów tej jednostki, uchwala się go na rok budżetowy, którym jest rok kalendarzowy. Uchwała budżetowa stanowi podstawę gospodarki finansowej jednostki samorządu terytorialnego w roku budżetowym. Dotacje celowe są to wydatki budżetu państwa podlegające szczególnym zasadom rozliczania i przeznaczone na finansowanie lub dofinansowanie kosztów realizacji inwestycji, o których mowa w art. 74 ust. 2 ustawy o finansach publicznych. Dotacje celowe z budżetu państwa są to środki przeznaczone na: 1. finansowanie lub dofinansowanie: zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych jednostkom samorządu terytorialnego ustawami, ustawowo określonych zadań, zadań z zakresu mecenatu państwa nad kulturą, realizowanych przez jednostki inne niż jednostki samorządu terytorialnego, bieżących zadań własnych jednostek samorządu terytorialnego, zadań agencji wykonawczych, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. b, zadań zleconych do realizacji organizacjom pozarządowym, kosztów realizacji inwestycji; 2. dopłaty do oprocentowania kredytów bankowych w zakresie określonym w odrębnych ustawach; 3. realizację programów finansowanych z udziałem środków, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 3 i ust. 3 pkt 6, wydatkowane przez podmioty realizujące te programy, inne niż państwowe jednostki budżetowe; 4. realizację projektów pomocy technicznej finansowanych z udziałem środków europejskich i środków, o których mowa w art. 5 ust. 3 pkt 5 lit. a i b; 5. finansowanie lub dofinansowanie zadań realizowanych przez jednostki samorządu terytorialnego oraz inne podmioty, ze środków przekazywanych przez jednostki, o których mowa w art. 9 pkt 5, 7 i 14; 6. realizację programów finansowanych z udziałem środków, o których mowa w art. 5 ust. 3 pkt 5 lit. c i d; 7. współfinansowanie realizacji programów finansowanych z udziałem środków europejskich. Dotacje celowe z funduszy celowych są to wydatki funduszu celowego podlegające szczególnym zasadom rozliczania i przeznaczone na realizację zadań bieżących; na finansowanie lub dofinansowanie kosztów realizacji inwestycji i zakupów inwestycyjnych. Dochodami jednostek samorządu terytorialnego są: Dochody gmin, na które składają się: 1. Dochody własne obejmujące: wpływy z podatku dochodowego od osób fizycznych (39,34%) zamieszkałych na obszarze gminy,

Uwagi metodyczne 9 z zastrzeżeniem art.89, wpływy z podatku dochodowego od osób prawnych (6,71%) posiadających siedzibę na obszarze gminy, wpływy z podatku dochodowego od osób fizycznych opłacanego w formie karty podatkowej, podatki lokalne (: od nieruchomości, rolny, leśny, od środków transportowych, od spadków i darowizn, od czynności cywilnoprawnych), wpływy z opłat: skarbowej, targowej, miejscowej, uzdrowiskowej i od posiadania psów, wpływy z opłaty eksploatacyjnej w części określonej w ustawie z dnia 4 lutego 1994 r. Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. z 2005 r. Nr 228, poz. 1947, z późn. zm.), wpływy z innych opłat stanowiących dochody gminy, uiszczanych na podstawie odrębnych przepisów, dochody uzyskiwane przez jednostki budżetowe gminy oraz wpłaty od gminnych zakładów budżetowych, dochody z majątku gminy, spadki, zapisy i darowizny na rzecz gminy, dochody z kar pieniężnych i grzywien określone w odrębnych przepisach, 5,0% dochodów uzyskiwanych na rzecz budżetu państwa w związku z realizacją zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych ustawami, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej, odsetki od pożyczek udzielanych przez gminę, jeśli odrębne przepisy nie stanowią inaczej, odsetki od nieterminowo przekazywanych należności stanowiących dochody gminy, odsetki od środków finansowych gromadzonych na rachunkach bankowych gminy; jeśli odrębne przepisy nie stanowią inaczej, dotacje z budżetów innych jednostek samorządu terytorialnego, inne dochody należne gminie na podstawie odrębnych przepisów; 2. Dotacje celowe: a. z budżetu państwa na zadania: własne, z zakresu administracji rządowej, realizowane na podstawie porozumień z organami administracji rządowej; b. na zadania realizowane na podstawie porozumień z jednostkami samorządu terytorialnego; c. otrzymane z funduszy celowych; d. przekazane w ramach programów finansowanych z udziałem środków europejskich oraz innych środków zagranicznych nie podlegających zwrotowi lub płatności w ramach budżetu środków europejskich ( 200 i 620); 3. Subwencja ogólna, złożona z części: oświatowej, wyrównawczej, równoważącej, uzupełnienie subwencji ogólnej.

10 Uwagi metodyczne Dochody powiatu, na które składają się: 1. Dochody własne obejmujące: dochody z podatku dochodowego od osób fizycznych (10,25%) zamieszkałych na obszarze powiatu, dochody z podatku dochodowego od osób prawnych (1,40%) posiadających siedzibę na obszarze powiatu, wpływy z opłat stanowiących dochody powiatu, uiszczanych na podstawie odrębnych przepisów, dochody uzyskiwane przez powiatowe jednostki budżetowe oraz wpłaty od powiatowych zakładów budżetowych, dochody z majątku powiatu, spadki, zapisy i darowizny na rzecz powiatu, dochody z kar pieniężnych i grzywien określonych w odrębnych przepisach, 5,0% dochodów uzyskiwanych na rzecz budżetu państwa w związku z realizacją zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych ustawami, jeśli odrębne przepisy nie stanowią inaczej, odsetki od pożyczek udzielanych przez powiat, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej, odsetki od nieterminowo przekazywanych należności stanowiących dochody powiatu, odsetki od środków finansowych gromadzonych na rachunkach bankowych powiatu, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej, dotacje z budżetów innych jednostek samorządu terytorialnego, inne dochody należne powiatowi na podstawie odrębnych przepisów; 2. Dotacje celowe: a. z budżetu państwa na zadania: własne, z zakresu administracji rządowej, realizowane na podstawie porozumień z organami administracji rządowej; b. na zadania realizowane na podstawie porozumień z jednostkami samorządu terytorialnego; c. otrzymane z funduszy celowych; d. przekazane w ramach programów finansowanych z udziałem środków europejskich oraz innych środków zagranicznych nie podlegających zwrotowi lub płatności w ramach budżetu środków europejskich ( 200 i 620); 3. Subwencja ogólna, złożona z części: oświatowej, wyrównawczej, równoważącej, uzupełnienie subwencji ogólnej. Na dochody województw samorządowych składają się: 1. Dochody własne obejmujące: wpływy z podatku dochodowego od osób fizycznych (1,60%) zamieszkałych na obszarze województwa,

Uwagi metodyczne 11 wpływy z podatku dochodowego od osób prawnych (14,75%) posiadających siedzibę na obszarze województwa, dochody uzyskiwane przez wojewódzkie jednostki budżetowe oraz wpłaty od wojewódzkich zakładów budżetowych, dochody z majątku województwa, spadki, zapisy i darowizny na rzecz województwa, dochody z kar pieniężnych i grzywien określonych w odrębnych przepisach, 5,0% dochodów uzyskiwanych na rzecz budżetu państwa w związku z realizacją zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych ustawami, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej, odsetki od pożyczek udzielanych przez województwo, jeśli odrębne przepisy, nie stanowią inaczej, odsetki od nieterminowo przekazywanych należności stanowiących dochody województwa, odsetki od środków finansowych gromadzonych na rachunkach bankowych województwa, jeśli odrębne przepisy nie stanowią inaczej, dotacje z budżetów innych jednostek samorządu terytorialnego, inne dochody należne województwu na podstawie odrębnych przepisów; 2. Dotacje celowe: a. z budżetu państwa na zadania: własne, z zakresu administracji rządowej, realizowane na podstawie porozumień z organami administracji rządowej; b. na zadania realizowane na podstawie porozumień z jednostkami samorządu terytorialnego; c. otrzymane z funduszy celowych; d. przekazane w ramach programów finansowanych z udziałem środków europejskich oraz innych środków zagranicznych nie podlegających zwrotowi lub płatności w ramach budżetu środków europejskich ( 200 i 620); 3. Subwencja ogólna złożona z części: oświatowej, wyrównawczej, regionalnej, uzupełnienie subwencji ogólnej. Dochodami jednostek samorządu terytorialnego mogą być: środki pochodzące ze źródeł zagranicznych niepodlegające zwrotowi; środki pochodzące z budżetu Unii Europejskiej; inne środki określone w odrębnych przepisach. Na wydatki budżetów jednostek samorządu terytorialnego składają się: 1. Wydatki majątkowe, inwestycyjne; 2. Wydatki bieżące, do których zalicza się:

12 Uwagi metodyczne dotacje, świadczenia na rzecz osób fizycznych, wydatki bieżące jednostek budżetowych, obsługę długu publicznego, z tytułu udzielenia poręczeń i gwarancji. Dochody i wydatki gmin zostały pokazane bez dochodów i wydatków miast na prawach powiatu. Miasta na prawach powiatu realizują jednocześnie zadania z zakresu działania gminy oraz powiatu i sporządzają jeden budżet, ale w uchwale budżetowej określa się odrębnie część dotyczącą budżetu gmin i część odnoszącą się do powiatu. ZNAKI UMOWNE Kreska ( ) zjawisko nie wystąpiło. (0,0) zjawisko istniało w wielkości mniejszej od 0,05. Znak (*) oznacza, że dane zostały zmienione w stosunku do już opublikowanych. Znak x wypełnienie pozycji jest niemożliwe lub niecelowe. W tym oznacza, że nie podaje się wszystkich składników sumy. Ze względu na zaokrąglenia danych, w niektórych przypadkach sumy składników mogą się nieznacznie różnić od podanych wielkości ogółem. Liczby względne (wskaźniki, odsetki) obliczono z reguły na podstawie danych bezwzględnych wyrażonych z większą dokładnością niż podano w tablicach. Przy przeliczaniu dochodów i wydatków na 1 mieszkańca przyjęto liczbę ludności wg stanu w dniu 30 VI. Wskaźniki za 2010 r. zostały zmienione w stosunku do wcześniej publikowanych, po przeliczeniu liczby ludnosci uwzględniającym wyniki NSP 2011.

UWAGI ANALITYCZNE Jednostki samorządu terytorialnego swoją gospodarkę finansową prowadzą na podstawie budżetu przyjętego w formie uchwały. Jest on rocznym planem dochodów i wydatków oraz przychodów i rozchodów tych jednostek. Strukturę administracyjną województwa zachodniopomorskiego w 2011 r. stanowiło: 18 powiatów, 3 miasta na prawach powiatu oraz 111 gmin (8 miejskich, 53 miejsko-wiejskich i 50 wiejskich). W 2011 r. w wyniku zmian administracyjnych, gmina wiejska Gościno otrzymała status miasta, stając się gminą miejsko-wiejską. W 2011 r. w województwie zachodniopomorskim łączne dochody jednostek samorządu terytorialnego kształtowały się na poziomie wyższym niż przed rokiem (o 6,6%) i wyniosły 7 665,5 mln zł (w kraju wzrosły odpowiednio o 5,2%). Blisko połowę tej wartości stanowiły dochody gmin, których udział w dochodach ogółem jednostek samorządu terytorialnego w porównaniu z rokiem ubiegłym utrzymał się na podobnym poziomie i wyniósł 48,2%. Udział dochodów miast na prawach powiatu wyniósł 26,1% (wzrost o 0,6 p. proc.), a powiatów 16,0% (spadek o 0,2 p. proc.). Zmniejszył się również (o 0,5 p. proc.) udział budżetu samorządu województwa do poziomu 9,7%. Łączne dochody jednostek samorządu terytorialnego stanowiły 4,5% wszystkich dochodów jednostek samorządu terytorialnego w kraju. Wydatki ogółem jednostek samorządu terytorialnego w 2011 r. wyniosły 8 379,7 mln zł i wzrosły w stosunku do roku poprzedniego o 4,9%. W kraju wydatki zwiększyły się w skali roku o 2,2%. W strukturze wydatków jednostek samorządu terytorialnego największy udział miały gminy (46,7%, tj. o 1,6 p. proc. mniej niż przed rokiem). Ponad jedną czwartą wszystkich wydatków poniosły miasta na prawach powiatu (przy wzroście ich udziału o 1,6 p. proc.), a 15,5% powiaty (spadek udziału o 0,3 p. proc.). Nieznacznie zwiększył się udział wydatków samorządu województwa (o 0,4 p. proc.) i wyniósł 10,2%. Zagregowane wydatki jednostek samorządu terytorialnego stanowiły 4,6% łącznych wydatków wszystkich jednostek samorządu terytorialnego w kraju. W 2011 r. jednostki samorządu terytorialnego zamknęły rok budżetowy deficytem, wynoszącym 714,2 mln zł, który zmniejszył się o 10,1% w stosunku do poprzedniego roku, kiedy poziom wydatków przewyższał uzyskane dochody o 794,6 mln zł. Największy łączny deficyt wykazały miasta na prawach powiatu (310,0 mln zł), najniższy natomiast powiaty (73,1 mln zł). BUDŻETY GMIN Gminy realizują zadania publiczne o znaczeniu lokalnym, a więc związane z zaspokojeniem potrzeb ich mieszkańców. Łączne dochody gmin (bez miast na prawach powiatu) w województwie zachodniopomorskim w 2011 r. wyniosły 3 694,8 mln zł i były wyższe o 6,8% niż w roku poprzednim (w kraju o 4,9%) i stanowiły 4,9% dochodów wszystkich gmin w Polsce. W dochodach gmin ogółem największy udział (52,6%) miały gminy miejsko-wiejskie (w kraju gminy wiejskie 43,8%). Wykres 1. Udział gmin w strukturze dochodów w województwie zachodniopomorskim w 2011 r. Polska Województwo zachodniopomorskie 22,9% 33,3% 43,8% 20,6% 52,6% 26,8% gminy miejskie gminy miejsko-wiejskie gminy wiejskie

14 Uwagi analityczne W 2011 r. w województwie zachodniopomorskim najwyższe dochody osiągnęła gmina miejska Kołobrzeg (193,0 mln zł, tj. o 18,5% więcej niż w 2010 r.), gmina miejska Stargard Szczeciński (165,5 mln zł, tj. więcej o 1,0%) oraz gmina miejsko-wiejska Police (136,5 mln zł, tj. więcej o 7,8%). Najmniejsze dochody odnotowano w gminach wiejskich: Boleszkowice (7,6 mln zł, tj. mniej o 1,9% niż przed rokiem) i Osina (8,1 mln zł, tj. mniej o 19,8%). W 2011 r. przeciętny dochód na 1 mieszkańca gminy wyniósł 3 178,79 zł i był wyższy o 8,6% od średnich dochodów uzyskanych przez gminy w Polsce (pierwsze miejsce w kraju). Wykres 2. Dochody budżetów gmin na 1 mieszkańca według województw w 2011 r. zł Polska 2 926,22 zachodniopomorskie pomorskie warmińsko-mazurskie dolnośląskie mazowieckie małopolskie kujawsko-pomorskie łódzkie świętokrzyskie lubuskie podkarpackie śląskie podlaskie wielkopolskie lubelskie opolskie 3 178,79 3 177,29 3 076,05 3 015,05 2 987,41 2 930,37 2 908,43 2 885,55 2 879,43 2 874,85 2 860,39 2 838,55 2 829,50 2 819,96 2 813,22 2 705,81 W 2011 r. największe dochody w przeliczeniu na 1 mieszkańca, uzyskała gmina miejsko-wiejska Nowe Warpno 21 710,01 zł. Wysoką wartość tego wskaźnika osiągnęła również gmina wiejska Rewal 13 670,73 zł. Najniższe dochody na 1 mieszkańca w 2011 r. odnotowano w gminie wiejskiej i miejskiej Stargard Szczeciński (odpowiednio 2 281,29 zł i 2 366,75 zł) oraz gminie miejsko-wiejskiej Pyrzyce (2 369,34 zł). W strukturze dochodów w 2011 r. ponad połowę wszystkich dochodów gmin stanowiły dochody własne (51,0%) w wysokości 1 883,1 mln zł, tj. o 6,1% wyższej niż w 2010 r. Dominowały wpływy z podatków, wśród których istotną pozycję zajmował podatek od nieruchomości (32,4% dochodów własnych) oraz podatek dochodowy od osób fizycznych (25,7% dochodów własnych). Na pozostałą część dochodów gmin składały się subwencje (24,8%) oraz dotacje (24,2%). W 2011 r. wysokość subwencji osiągnęła wartość 917,2 mln zł (o 2,0% wyższą niż w poprzednim roku), z czego ponad dwie trzecie stanowiła część oświatowa. Dochody gmin z tytułu dotacji wyniosły 894,5 mln zł i wzrosły w stosunku do roku poprzedniego o 13,8%.

Uwagi analityczne 15 Prawie połowa dotacji pochodziła z budżetu państwa, z przeznaczeniem na zadania z zakresu administracji rządowej. Wykres 3. Dochody budżetów gmin według rodzajów w województwie zachodniopomorskim w 2011 r. 0 20 40 60 80 100% 24,8% 24,2% 51,0% dotacje subwencja dochody własne z tego: udział w podatku dochodowym 13,7% 20,5% 0,8% 5,5% 10,4% 0 20 40 60 80 100% podatki opłaty dochody z majątku pozostałe dochody Wydatki gmin w województwie zachodniopomorskim w 2011 r. wyniosły 3 916,7 mln zł i były wyższe o 1,6% niż przed rokiem (w kraju wydatki gmin pozostały na podobnym poziomie jak przed rokiem). W wydatkach gmin ogółem, podobnie jak w dochodach, największy udział osiągnęły gminy miejsko-wiejskie 53,4% (w kraju wiejskie 43,9%). W 2011 r. najwyższe kwoty wydatkowano w gminach o największych dochodach, tj. w gminach miejskich: Kołobrzeg (217,0 mln zł) i Stargard Szczeciński (161,5 mln zł) oraz w gminie miejsko-wiejskiej Police (132,1 mln zł). Najniższe wydatki ogółem w 2011 r. odnotowano w gminie wiejskiej Boleszkowice (8,5 mln zł) i miejsko-wiejskiej Ińsko (9,9 mln zł). W przeliczeniu na 1 mieszkańca wydatki gmin wyniosły 3 369,69 zł (w kraju 3 075,02 zł). Największe wydatki poniosła gmina miejsko-wiejskia Nowe Warpno (18 830,16 zł) oraz gminy wiejskie: Ostrowice (8 491,30 zł) i Ustronie Morskie (7 893,32 zł), natomiast najniższe gmina miejska Stargard Szczeciński (2 309,83 zł) i gmina miejsko-wiejska Pyrzyce (2 336,25 zł). W strukturze wydatków według rodzajów dominują wydatki bieżące (77,1% wszystkich wydatków gmin), które w 2011 r. osiągnęły wartość 3 021,3 mln zł. Znaczącą pozycję w wydatkach bieżących zajmują środki przeznaczone na wynagrodzenia i pochodne jednostek budżetowych (43,6%). Pozostałą część wydatków gmin (22,9%) stanowiły wydatki majątkowe w wysokości 895,5 mln zł, z czego prawie całość (97,9%) przeznaczono na inwestycje. Wykres 4. Wydatki budżetów gmin według rodzajów w województwie zachodniopomorskim w 2011 r. 0 20 40 60 80 100% 22,9% 77,1% majątkowe bieżące z tego: dotacje 4,9% 14,9% 54,8% 2,5% 0 20 40 60 80 100% świadczenia na rzecz osób fizycznych wydatki bieżące jednostek budżetowych pozostałe

16 Uwagi analityczne W 2011 r. gminy w województwie zachodniopomorskim na inwestycje przeznaczyły średnio na 1 mieszkańca 754,44 zł (w kraju 691,60 zł). Największe wydatki inwestycyjne w 2011 r. poniesiono w gminie miejsko-wiejskiej Nowe Warpno (9 022,55 zł) oraz gminach wiejskich: Ostrowice (5 213,86 zł) i Stepnica (4 016,34 zł), natomiast najmniejsze w gminie miejskiej Stargard Szczeciński (144,45 zł), gminie wiejskiej Świerzno (164,37 zł) oraz gminie miejsko-wiejskiej Pyrzyce (168,26 zł). W 2011 r., podobnie jak przed rokiem, blisko jedną trzecią wydatków gminy poniosły na oświatę i wychowanie. Na pomoc społeczną przeznaczono 16,9% środków, na administrację publiczną 9,7%, na gospodarkę komunalną i ochronę środowiska 9,1%, a na transport i łączność 8,8%. Spośród dominujących działów najwięcej w skali roku wzrosły wydatki na gospodarkę komunalną i ochronę środowiska (o 22,2%), natomiast m.in. spadek odnotowano w dziale transport i łączność (o 12,9%). Wykres 5. Wydatki budżetów gmin według działów w województwie zachodniopomorskim w 2011 r. 4,1% 4,2% 8,8% 6,4% 1,7%1,7% 2,9% 3,8% 30,7% oświata i wychowanie pomoc społeczna administracja publiczna gospodarka komunalna i ochrona środowiska transport i łączność kultura fizyczna kultura i ochrona dziedzictwa narodowego gospodarka mieszkaniowa 9,1% 9,7% 16,9% rolnictwo i łowiectwo obsługa długu publicznego bezpieczeństwo publiczne i ochrona przeciwpożarowa pozostałe działy W 2011 r. łączny deficyt w budżetach gmin województwa zachodniopomorskiego wyniósł 221,9 mln zł, a największy odnotowano w gminie miejskiej Kołobrzeg (24,0 mln zł) i miejsko-wiejskiej Gryfino (19,6 mln zł). W 21 gminach (spośród 111) osiągnięte dochody przewyższały poniesione wydatki (przed rokiem w 9), a największą nadwyżkę budżetową wykazała gmina miejska Darłowo (40,0 mln zł) oraz gminy wiejskie: Rewal (22,0 mln zł) i Stepnica (10,5 mln zł). BUDŻETY POWIATÓW Dochody powiatów województwa zachodniopomorskiego (bez miast na prawach powiatu) w 2011 r. wyniosły 1 225,8 mln zł i były o 5,3% wyższe niż w roku poprzednim (w kraju dochody powiatów wzrosły o 4,7%). Podobnie jak przed rokiem stanowiły one 5,2% dochodów wszystkich powiatów w Polsce. Najwyższe dochody uzyskały powiaty: stargardzki (116,8 mln zł) i kołobrzeski (98,9 mln zł), najniższe powiaty: łobeski (39,0 mln zł) oraz pyrzycki (41,1 mln zł).

Uwagi analityczne 17 Pod względem wysokości dochodów powiatów w przeliczeniu na 1 mieszkańca w 2011 r. województwo zachodniopomorskie utrzymało swoją pozycję sprzed roku i zajęło drugie miejsce w Polsce. Wskaźnik ten kształtował się na poziomie 1 054,58 zł, tj. o 16,0% wyższym niż średnio w kraju, a o 5,4% wyższym niż w roku poprzednim. Wykres 6. Dochody budżetów powiatów na 1 mieszkańca według województw w 2011 r. Polska warmińsko-mazurskie zachodniopomorskie lubuskie dolnośląskie pomorskie świętokrzyskie podkarpackie łódzkie kujawsko-pomorskie lubelskie mazowieckie podlaskie wielkopolskie śląskie opolskie małopolskie zł 908,83 1 075,46 1 054,58 999,75 991,16 978,61 956,16 935,48 909,90 901,95 900,87 876,03 868,00 833,76 833,55 832,50 810,78 Najwyższą wartość dochodów na 1 mieszkańca odnotowano w powiecie kołobrzeskim (1 244,97 zł) i koszalińskim (1 215,62 zł), natomiast najniższą w gryfińskim (844,92 zł) i sławieńskim (892,16 zł). Największy wzrost dochodów na 1 mieszkańca w porównaniu do roku ubiegłego odnotowano w powiatach: polickim (o 25,6%) i stargardzkim (o 21,7%), natomiast największy spadek wystąpił w powiatach: kamieńskim (o 16,7%) i wałeckim (o 7,9%). W strukturze dochodów powiatów prawie połowę stanowiła subwencja ogólna i wyniosła 548,2 mln zł (o 3,1% więcej niż w roku poprzednim), z czego 72,4% przeznaczono na zadania oświatowe. Dochody własne powiatów kształtowały się na poziomie 340,5 mln zł (27,8% dochodów ogółem) i w porównaniu z 2010 r. zwiększyły się o 6,4%. Ponad połowę dochodów własnych stanowiły dochody pozostałe (m.in. wpływy z usług, opłaty komunikacyjnej, z tytułu pomocy finansowej udzielanej między jednostkami samorządu terytorialnego na dofinansowanie inwestycji), a ponad jedną trzecią wpływy z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych. W 2011 r. powiaty otrzymały dotacje w kwocie 337,1 mln zł, tj. o 8,0% większej w stosunku do uzyskanej w roku poprzednim.

18 Uwagi analityczne Wykres 7. Dochody budżetów powiatów według rodzajów w województwie zachodniopomorskim w 2011 r. 0 20 40 60 80 100% 27,5% 44,7% 27,8% dotacje subwencja dochody własne z tego: udział w podatku dochodowym dochody z majątku pozostałe dochody 11,3% 1,5% 15,0% 0 20 40 60 80 100% Wydatki powiatów w 2011 r. wyniosły 1 298,9 mln zł i wzrosły w porównaniu z rokiem poprzednim o 2,6% (w kraju o 1,0%). Największe wydatki poniesiono w powiecie stargardzkim (118,8 mln zł), kołobrzeskim (109,3 mln zł) i szczecineckim (105,3 mln zł), natomiast najniższe w powiecie pyrzyckim (40,6 mln zł) oraz łobeskim (41,8 mln zł). Średnie wydatki w przeliczeniu na 1 mieszkańca w 2011 r. osiągnęły poziom 1 117,51 zł (w kraju 928,40 zł), tj. o 20,4% wyższy od średniej krajowej. Największe kwoty wydatkowano na 1 mieszkańca w powiatach: kołobrzeskim (1 376,41 zł), szczecineckim (1 323,33 zł) oraz polickim (1 307,01 zł), natomiast najmniejsze w powiecie gryfińskim (878,81 zł) i sławieńskim (916,08 zł). W strukturze wydatków powiatów przeważały wydatki bieżące (81,0% wydatków ogółem), które w 2011 r. wyniosły 1 052,2 mln zł. Ponad połowę z nich stanowiły środki na wynagrodzenia i ich pochodne w jednostkach budżetowych. W skali roku zmiejszyły się wydatki majątkowe (o 12,4%) do wysokości 246,7 mln zł. Kwota ta prawie w całości przeznaczona była na realizację zadań inwestycyjnych. Największy, ponad trzykrotny wzrost wydatków inwestycyjnych odnotowano w powiecie gryfińskim, a ponad dwukrotny w polickim. Największy spadek wydatków inwestycyjnych wystąpił w powiatach: kamieńskim, stargardzkim i sławieńskim. Wykres 8. Wydatki budżetów powiatów według rodzajów w województwie zachodniopomorskim w 2011 r. 0 20 40 60 80 100% majątkowe bieżące 19,0% 81,0% z tego: dotacje 6,9% 3,5% 68,9% 1,7% 0 20 40 60 80 100% świadczenia na rzecz osób fizycznych wydatki bieżące jednostek budżetowych pozostałe W 2011 r. najwięcej środków w powiatach i gminach przeznaczono na oświatę i wychowanie 26,1%, transport i łączność 15,2%, pomoc społeczną 14,3% oraz administrację publiczną 10,4%. Wśród wymienionych działów odnotowano w skali roku znaczny wzrost środków wydatkowanych na oświatę i wychowanie (o 7,6%), natomiast spadek na transport i łączność (o 10,9%).

Uwagi analityczne 19 Wykres 9. Wydatki budżetów powiatów według działów w województwie zachodniopomorskim w 2011 r. 5,9% 5,9% 5,2% 2,2%1,9% 4,1% 26,0% oświata i wychowanie transport i łączność pomoc społeczna administracja publiczna edukacyjna opieka wychowawcza 8,9% 10,4% 15,2% pozostałe zadania w zakresie polityki społecznej ochrona zdrowia bezpieczeństwo publiczne i ochrona przeciwpożarowa 14,3% kultura fizyczna gospodarka mieszkaniowa pozostałe działy W 2011 r. budżety powiatów ogółem województwa zachodniopomorskiego zakończyły rok ujemnym wynikiem finansowym wynoszącym 73,1 mln zł. Nadwyżkę budżetową wykazały jedynie 2 powiaty: choszczeński i pyrzycki. BUDŻETY MIAST NA PRAWACH POWIATU W 2011 r. w województwie zachodniopomorskim łączne dochody miast na prawach powiatu (Koszalina, Szczecina i Świnoujścia) wyniosły 2 001,5 mln zł i były wyższe o 9,3% niż w 2010 r. (w kraju dochody miast na prawach powiatu wzrosły o 5,5%). Dochody te stanowiły 3,5% dochodów wszystkich miast na prawach powiatu w Polsce. W 2011 r. najwyższe dochody ogółem odnotowano w Szczecinie; ich udział w dochodach miast na prawach powiatu województwa wyniósł 69,1%, tj. o 1,1 p. proc. mniej niż przed rokiem. Dochody miast na prawach powiatu w przeliczeniu na 1 mieszkańca wyniosły 3 569,36 zł (o 20,8% mniej niż średnio w kraju), co ulokowało je, podobnie jak w 2010 r., na ostatnim miejscu wśród powiatów grodzkich w kraju. We wszystkich miastach na prawach powiatu w województwie dochody w przeliczeniu na 1 mieszkańca zwiększyły się w skali roku; najwyższą wartość tego wskaźnika odnotowano w Świnoujściu 5 304,70 zł (wzrost o 18,0%).

20 Uwagi analityczne Wykres 10. Dochody budżetów miast na prawach powiatu na 1 mieszkańca według województw w 2011 r. Polska mazowieckie dolnośląskie świętokrzyskie podkarpackie opolskie pomorskie małopolskie wielkopolskie podlaskie warmińsko-mazurskie lubelskie śląskie kujawsko-pomorskie łódzkie lubuskie zachodniopomorskie zł 4 508,59 6 105,95 5 157,57 5 094,17 4 791,02 4 510,56 4 510,35 4 411,86 4 387,09 4 318,06 4 242,86 3 991,33 3 859,86 3 807,45 3 793,04 3 695,99 3 569,36 W miastach na prawach powiatu, podobnie jak w gminach, dominują dochody własne (59,0% dochodów ogółem) i w 2011 r. wyniosły one 1 180,8 mln zł, tj. o 4,9% więcej niż przed rokiem. Budżety powiatów grodzkich zasilane są także subwencją ogólną z budżetu państwa, która wyniosła 529,2 mln zł (o 8,6% więcej niż w 2010 r.), z tego 89,6% przeznaczono na zadania oświatowe. W ramach dotacji w 2011 r. miasta na prawach powiatu otrzymały 291,5 mln zł, tj. o 33,7% więcej niż w roku poprzednim. Wykres 11. Dochody budżetów miast na prawach powiatu według rodzajów w województwie zachodniopomorskim w 2011 r. 0 20 40 60 80 100% 14,6% 26,4% 59,0% dotacje subwencja dochody własne z tego: udział w podatku dochodowym 27,3% 15,8% 0,6% 4,4% 10,8% 0 20 40 60 80 100% podatki opłaty dochody z majątku pozostałe dochody

Uwagi analityczne 21 W 2011 r. wydatki ogółem miast na prawach powiatu wyniosły 2 311,5 mln zł i wzrosły o 11,2% w porównaniu z rokiem poprzednim (w kraju o 4,3%). Najwyższe wydatki ogółem, podobnie jak dochody, odnotowano w Szczecinie 1 616,5 mln zł (wzrost o 8,4% w stosunku do 2010 r.). Miasta na prawach powiatu wydały na 1 mieszkańca przeciętnie 4 122,28 zł (w kraju 4 877,36 zł); największą kwotę wydatkowano w Świnoujściu 5 534,99 zł (o 26,3% więcej niż przed rokiem). W strukturze wydatków powiatów grodzkich, analogicznie jak w gminach i powiatach, przeważały wydatki bieżące (73,3% wydatków ogółem), które w 2011 r. wyniosły 1 693,4 mln zł i były o 6,9% wyższe niż przed rokiem. Znaczną część wydatków bieżących (47,2%) poniesiono na wynagrodzenia i ich pochodne w jednostkach budżetowych. Na wydatki majątkowe miasta na prawach powiatu przeznaczyły 618,1 mln zł (o 25,0% więcej w stosunku do 2010 r.), z czego 93,9% na inwestycje. Największy udział wydatków inwestycyjnych w wydatkach ogółem odnotowano w Świnoujściu 26,3%. Wykres 12. Wydatki budżetów miast na prawach powiatu według rodzajów w województwie zachodniopomorskim w 2011 r. 0 20 40 60 80 100% 26,7% 76,2 73,3% majątkowe bieżące z tego: dotacje 11,1% 7,4% 52,8% 1,9% 0 20 40 60 80 100% świadczenia na rzecz osób fizycznych wydatki bieżące jednostek budżetowych pozostałe W 2011 r. miasta na prawach powiatu najwięcej środków budżetowych wydatkowały na oświatę i wychowanie (28,9%), transport i łączność (18,7%) oraz pomoc społeczną (11,1%). W porównaniu z rokiem ubiegłym największy wzrost wydatków w działach dominujących odnotowano w dziale transport i łączność (o 39,5%), natomiast największy spadek w dziale kultura fizyczna i sport (o 4,0%).

22 Uwagi analityczne Wykres 13. Wydatki budżetów miast na prawach powiatu według działów w województwie zachodniopomorskim w 2011 r. 4,7% 1,6% 2,8% 2,7% 2,0%1,8% 3,1% 3,8% 4,0% 7,3% 7,5% 11,1% 28,9% 18,7% oświata i wychowanie transport i łączność pomoc społeczna gospodarka komunalna i ochrona środowiska administracja publiczna kultura fizyczna kultura i ochrona dziedzictwa narodowego edukacyjna opieka wychowawcza działalność usługowa gospodarka mieszkaniowa bezpieczeństwo publiczne i ochrona przeciwpożarowa pozostałe zadania w zakresie polityki społecznej ochrona zdrowia pozostałe działy W 2011 r. powiaty grodzkie w województwie zachodniopomorskim zamknęły rok ujemnym wynikiem finansowym w wysokości 310,0 mln zł. W Szczecinie i Koszalinie deficyt zwiększył się w skali roku do poziomu odpowiednio 233,2 mln zł i 67,3 mln zł, natomiast w Świnoujściu, po nadwyżce budżetowej osiągniętej w 2010 r., wynik finansowy wyniósł minus 9,6 mln zł. BUDŻET SAMORZĄDU WOJEWÓDZTWA Dochody ogółem samorządu województwa zachodniopomorskiego w 2011 r. wyniosły 743,4 mln zł i były o 1,0% wyższe niż w roku poprzednim (w kraju dochody ogółem województw zwiększyły się o 6,8%). Stanowiły one 4,9% dochodów wszystkich województw w Polsce. W przeliczeniu na 1 mieszkańca dochody województwa w 2011 r. wyniosły 431,45 zł (o 1,1% więcej niż przed rokiem) i były o 10,3% wyższe od średnich dochodów na 1 mieszkańca w Polsce. Pomimo znacznego spadku dochodów w skali roku, województwo zachodniopomorskie usytuowało się na piątym miejscu wśród wszystkich województw samorządowych w kraju pod względem wysokości tego wskaźnika.

Uwagi analityczne 23 Wykres 14. Dochody budżetu województwa zachodniopomorskiego na 1 mieszkańca na tle innych województw w 2011 r. Polska lubuskie mazowieckie opolskie podkarpackie zachodniopomorskie dolnośląskie podlaskie świętokrzyskie małopolskie lubelskie pomorskie warmińsko-mazurskie wielkopolskie kujawsko-pomorskie łódzkie śląskie zł 391,09 487,21 465,98 450,57 436,96 431,45 423,26 404,27 403,09 393,69 391,44 385,36 384,13 361,82 351,09 319,50 290,55 W budżecie samorządu województwa dochody własne osiągnęły wartość 206,0 mln zł, a ich udział wyniósł 27,7%. Znaczną część tych dochodów (56,5%) stanowiły wpływy z podatku dochodowego od osób prawnych. Połowa środków, podobnie jak w roku ubiegłym, będących w dyspozycji samorządu województwa pochodziła z dotacji; ich wysokość w skali roku obniżyła się o 0,7% i wyniosła 372,0 mln zł. Budżet województwa uzupełnia subwencja ogólna. Dochody z tego tytułu w 2011 r. wyniosły 165,4 mln zł, tj. o 15,2% mniej niż w roku poprzednim.

24 Uwagi analityczne Wykres 15. Dochody budżetu województwa zachodniopomorskiego według rodzajów w 2011 r. 0 20 40 60 80 100% 50,9 50,0% 22,3% 51,3 27,7% dotacje subwencja dochody własne z tego: udział w podatku dochodowym dochody z majątku pozostałe dochody 20,8% 1,0% 5,9% 0 20 40 60 80 100% W 2011 r. wydatki samorządu województwa zachodniopomorskiego wyniosły 852,5 mln zł i były wyższe o 8,4% niż w roku poprzednim (w kraju wydatki ogółem województw zwiększyły się w skali roku o 7,2%). Ich udział w wydatkach wszystkich województw w kraju utrzymał się na poziomie z roku poprzedniego (5,2%). Wydatki samorządu województwa w przeliczeniu na 1 mieszkańca wyniosły 494,76 zł (w kraju 424,10 zł). Wydatki majątkowe w 2011 r. wyniosły 430,4 mln zł i prawie w całości przeznaczone były na inwestycje. Stanowiły one niewiele ponad połowę wszystkich wydatków. Wydatki bieżące w wysokości 422,1 mln zł przeznaczono głównie na wydatki bieżące jednostek budżetowych (54,7%) oraz dotacje (42,5%). Wykres 16. Wydatki budżetu województwa zachodniopomorskiego według rodzajów w 2011 r. 0 20 40 60 80 100% majątkowe bieżące z tego: dotacje 50,5% 49,5% świadczenia na rzecz osób fizycznych 21,0% 0,4% 56,3 27,1% 1,0% 0,9 0 20 40 60 80 100% wydatki bieżące jednostek budżetowych pozostałe Samorząd województwa zachodniopomorskiego w 2011 r., podobnie jak w roku ubiegłym, największą część środków wydatkował na transport i łączność (47,3%). Znaczny udział stanowiły również wydatki na rolnictwo i łowiectwo (15,1%), administrację publiczną (8,4%), ochronę zdrowia (6,4%).

Uwagi analityczne 25 Wykres 17. Wydatki budżetu województwa zachodniopomorskiego według działów w 2011 r. transport i łączność 3,6% 3,5%1,0%4,4% 4,5% 5,8% 6,4% 8,4% 15,1% 47,3% rolnictwo i łowiectwo administracja publiczna ochrona zdrowia kultura i ochrona dziedzictwa narodowego pozostałe zadania w zakresie polityki społecznej oświata i wychowanie przetwórstwo przemysłowe kultura fizyczna pozostałe działy W 2011 r. samorząd województwa zachodniopomorskiego ponad dwukrotnie powiększył swój deficyt budżetowy i zamknął rok ujemnym wynikiem finansowym w wysokości 109,1 mln zł.

26 Budżety jednostek samorządu terytorialnego w województwie zachodniopomorskim w 2011 r. I WAŻNIEJSZE DANE O WOJEWÓDZTWIE ZACHODNIOPOMORSKIM W 2011 R. WYSZCZEGÓLNIENIE Liczba jednostek Powierzchnia Ludność a Dochód budżetów JST na terytorialnych a w km 2 na 1 km2 1 mieszkańca w zł b Województwo 1 22 892,48 1 722 739 75 431,45 Powiaty c 18 22 296,36 1 162 394 52 1 054,58 Miasta na prawach powiatu 3 596,12 560 345 940 3 569,36 Gminy c 111 22 296,36 1 162 394 52 3 178,79 miejskie 8 244,55 252 368 1 032 3 009,79 miejsko-wiejskie 53 13 087,65 620 077 47 3 130,43 wiejskie 50 8 964,16 289 949 32 3 430,60 a Stan w dniu 31 XII. b Dane opracowano z uwzględnieniem wyników Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań 2011. c Bez miast na prawach powiatu. Tabl. 1. DOCHODY BUDŻETÓW JEDNOSTEK SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO WYSZCZEGÓLNIENIE 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 a OGÓŁEM b 3 729 838,1 3 663 645,8 3 596 338,4 4 111 300,6 4 661 626,2 5 187 527,5 5 864 019,4 6 459 404,6 7 193 697,5 7 190 594,7 7 665 509,0 na 1 mieszkańca w zł 2 195,72 2 157,17 2 119,26 2 424,53 2 751,39 3 063,14 3 464,15 3 816,81 4 248,37 4 170,42* 4 448,74 Gminy c 1 583 763,1 1 673 031,5 1 766 004,7 2 038 273,7 2 316 583,4 2 560 454,5 2 856 834,3 3 097 570,9 3 255 981,7 3 459 647,6 3 694 821,4 na 1 mieszkańca w zł 1 399,78 1 477,15 1 559,29 1 798,14 2 042,56 2 257,81 2 514,96 2 724,61 2 859,17 2 975,48* 3 178,79 Powiaty c 744 964,5 664 023,5 598 384,5 677 571,4 726 438,7 760 624,7 845 587,3 1 005 920,0 1 054 810,7 1 163 847,4 1 225 776,4 na 1 mieszkańca w zł 658,42 586,28 528,34 597,75 640,51 670,72 744,40 884,80 926,26 1 000,97* 1 054,58 Miasta na prawach powiatu 1 169 484,2 1 125 075,4 1 028 512,2 1 140 860,0 1 345 939,7 1 491 345,2 1 675 796,8 1 814 852,8 1 807 790,5 1 831 306,3 2 001 485,7 na 1 mieszkańca w zł 2 061,69 1 988,64 1 822,28 2 029,41 2 402,94 2 665,54 3 009,50 3267,25 3 260,23 3 261,63* 3 569,36 Województwo 231 626,3 201 515,4 203 437,0 254 595,5 272 664,4 375 103,1 485 801,0 541 060,9 1 075 114,6 735 793,4 743 425,5 na 1 mieszkańca w zł 136,36 118,65 119,88 150,14 160,93 221,49 286,99 319,71 634,93 426,75* 431,45 a Dane opracowano z uwzględnieniem wyników Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań 2011. b Suma budżetów gmin, powiatów, miast na prawach powiatu, województwa. c Bez miast na prawach powiatu.

Budżety jednostek samorządu terytorialnego w województwie zachodniopomorskim w 2011 r. 27 Tabl. 2. STRUKTURA DOCHODÓW BUDŻETÓW JEDNOSTEK SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO WYSZCZEGÓLNIENIE 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 OGÓŁEM a 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 Gminy b 42,5 45,7 49,1 49,6 49,7 49,4 48,7 48,0 45,3 48,1 48,2 Powiaty b 20,0 18,1 16,6 16,5 15,6 14,7 14,4 15,6 14,7 16,2 16,0 Miasta na prawach powiatu 31,4 30,7 28,6 27,7 28,9 28,7 28,6 28,1 25,1 25,5 26,1 Województwo 6,2 5,5 5,7 6,2 5,8 7,2 8,3 8,4 14,9 10,2 9,7 a Suma budżetów gmin, powiatów, miast na prawach powiatu, województwa. b Bez miast na prawach powiatu. w % Tabl. 3. WYDATKI BUDŻETÓW JEDNOSTEK SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO WYSZCZEGÓLNIENIE 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 a OGÓŁEM b 3 868 130,0 3 803 103,9 3 651 101,3 4 133 423,1 4 673 503,2 5 283 671,4 5 648 490,1 6 496 175,0 7 646 867,2 7 985 188,1 8 379 668,3 na 1 mieszkańca w zł 2 277,13 2 239,28 2 151,53 2 437,58 2 758,40 3 119,91 3 336,82 3 838,54 4 516,00 4 631,27* 4 863,21 Gminy c 1 617 852,5 1 714 998,3 1 769 386,1 2 064 087,5 2 294 088,2 2 664 636,2 2 779 085,8 3 132 287,4 3 486 412,7 3 854 355,8 3 916 714,0 na 1 mieszkańca w zł 1 429,91 1 514,20 1 562,27 1 820,91 2 022,72 2 349,68 2 446,51 2 755,14 3 061,52 3 314,95* 3 369,69 Powiaty c 769 200,7 684 801,0 617 878,2 675 676,6 728 514,4 796 205,3 821 837,0 1 016 079,9 1 097 374,6 1 265 603,0 1 298 916,3 na 1 mieszkańca w zł 679,84 604,62 545,55 596,07 642,34 702,10 723,49 893,74 963,64 1 088,48* 1 117,51 Miasta na prawach powiatu 1 251 814,5 1 202 601,3 1 053 479,6 1 158 663,4 1 322 583,5 1 446 758,7 1 595 403,8 1 811 765,1 1 971 653,2 2 079 104,1 2 311 527,9 na 1 mieszkańca w zł 2 206,83 2 125,67 1 866,52 2 061,08 2 361,25 2 585,85 2 865,12 3 261,69 3 555,74 3 702,97* 4 122,28 Województwo 229 262,3 200 703,3 210 357,4 234 995,6 328 317,1 376 071,2 452 163,5 536 042,6 1 091 426,7 786 125,2 852 510,1 na 1 mieszkańca w zł 134,96 118,17 123,96 138,58 193,78 222,06 267,11 316,74 644,56 455,94* 494,76 a Dane opracowano z uwzględnieniem wyników Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań 2011. b Suma budżetów gmin, powiatów, miast na prawach powiatu, województwa. c Bez miast na prawach powiatu.

28 Budżety jednostek samorządu terytorialnego w województwie zachodniopomorskim w 2011 r. Tabl. 4. STRUKTURA WYDATKÓW BUDŻETÓW JEDNOSTEK SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO WYSZCZEGÓLNIENIE 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 w % OGÓŁEM a 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 Gminy b 41,8 45,1 48,5 49,9 49,1 50,4 49,2 48,2 45,6 48,3 46,7 Powiaty b 19,9 18,0 16,9 16,3 15,6 15,1 14,5 15,6 14,4 15,8 15,5 Miasta na prawach powiatu 32,4 31,6 28,9 28,0 28,3 27,4 28,2 27,9 25,8 26,0 27,6 Województwo 5,9 5,3 5,8 5,7 7,0 7,1 8,0 8,3 14,3 9,8 10,2 a Suma budżetów gmin, powiatów, miast na prawach powiatu, województwa. b Bez miast na prawach powiatu. Tabl. 5. DOCHODY BUDŻETÓW JEDNOSTEK SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO WEDŁUG RODZAJÓW (cd.) WYSZCZEGÓLNIENIE c 2010 = 100 Ogółem 1 Gminy 2 Powiaty 2 Miasta na prawach powiatu Województwo OGÓŁEM a 7 190 594,7 3 459 647,6 1 163 847,4 1 831 306,3 735 793,4 b 7 665 509,0 3 694 821,4 1 225 776,4 2 001 485,7 743 425,5 c 106,6 106,8 105,3 109,3 101,0 Dochody własne a 3 386 437,8 1 774 292,3 319 916,0 1 125 929,0 166 300,5 b 3 610 485,5 1 883 145,4 340 464,2 1 180 830,9 206 045,1 c 106,6 106,1 106,4 104,9 123,9 udział w podatku dochodowym: od osób prawnych a 157 839,3 20 448,8 4 134,9 31 441,5 101 814,1 b 179 430,1 22 509,5 4 882,5 35 646,7 116 391,4 c 113,7 110,1 118,1 113,4 114,3 od osób fizycznych a 1 052 804,7 424 380,4 117 739,5 476 160,3 34 524,5 b 1 167 179,5 483 985,0 133 632,9 511 426,2 38 135,3 c 110,9 114,0 113,5 107,4 110,5 podatek rolny a 65 358,5 64 146,1-1 212,3 - b 68 417,6 66 961,7-1 455,9 - c 104,7 104,4-120,1 - podatek leśny a 14 885,6 14 706,3-179,3 - b 16 927,5 16 722,1-205,4 - c 113,7 113,7-114,6-1 Suma budżetów gmin, powiatów, miast na prawach powiatu, województwa. 2 Bez miast na prawach powiatu.