Jakie są źródła dochodów własnych jednostek samorządu terytorialnego?

Transkrypt

1 Jakie są źródła dochodów własnych jednostek samorządu terytorialnego? Dochody budżetowe to należne lub faktyczne wpływy środków pieniężnych do budżetów pobierane przez organy finansowe lub przez jednostki budżetowe. Obok dochodów występują przychody budżetu państwa i budżetów jednostek samorządu terytorialnego oraz innych jednostek sektora finansów publicznych, pochodzące: - ze sprzedaży papierów wartościowych oraz innych operacji finansowych, - z prywatyzacji majątku Skarbu Państwa oraz majątku jednostek samorządu terytorialnego, - ze spłat pożyczek udzielonych ze środków publicznych, - z otrzymanych pożyczek i kredytów. Do przychodów zaliczamy także przychody jednostek sektora finansów publicznych pochodzące z prowadzonej przez nie działalności oraz pochodzące z innych źródeł. Dochodami jednostek samorządu terytorialnego - wg art. 3 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy z 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego są subwencja ogólna i dotacje celowe z budżetu państwa. Subwencja ogólna dla gmin, powiatów i województw składa się z: 1. dla gmin: części wyrównawczej, części równoważącej i części oświatowej; 2. dla powiatów: części wyrównawczej, części równoważącej i części oświatowej; 3. dla województw: części wyrównawczej, części regionalnej i części oświatowej. Dochodami jednostek samorządu terytorialnego mogą być dotacje celowe z przeznaczeniem na: 1 / 6

2 - zadania z zakresu administracji rządowej oraz inne zadania zlecone ustawami, - zadania realizowane przez jednostki samorządu terytorialnego na mocy porozumień z organami administracji rządowej, - usuwanie bezpośrednich zagrożeń dla bezpieczeństwa i porządku publicznego, skutków powodzi i osuwisk ziemnych oraz skutków innych klęsk żywiołowych, - finansowanie i dofinansowanie zadań własnych, - realizację zadań wynikających z umów międzynarodowych. Dotacje celowe z budżetu państwa na dofinansowanie zadań własnych jednostki samorządu terytorialnego mogą otrzymywać na: - zadania dotyczące spraw inwestycyjnych szkół i placówek oświatowych, do wysokości 50% planowanych wydatków na realizację danego zadania, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej, - zadania związane z inicjatywą wspierania edukacji na terenach wiejskich, w tym na stypendia i na pomoc materialną dla młodzieży wiejskiej, - zadania objęte mecenatem państwa w dziedzinie kultury, - zadania wymienione w odrębnych przepisach. Dochodami powiatu są dotacje celowe z budżetu państwa na realizację zadań straży i inspekcji, o których jest mowa w ustawie z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym. Dochodami jednostek samorządu terytorialnego mogą być środki z funduszy celowych, pozyskiwane na podstawie odrębnych przepisów. 2 / 6

3 Ustawa o dochodach jednostek samorządu terytorialnego określa źródła dochodów własnych. Do dochodów własnych gmin zaliczamy: - udziały we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych oraz z podatku dochodowego od osób prawnych; - wpływy z podatków: od nieruchomości, rolnego, leśnego, od środków transportu, dochodowego od osób fizycznych, opłacanego w formie karty podatkowej, od spadków i darowizn, od czynności cywilnoprawnych; - wpływy z opłat: skarbowej, targowej, miejscowej, uzdrowiskowej, od posiadania psów, eksploatacyjnej (w części określonej w ustawie z 4 lutego 1994 r. - Prawo geologiczne i górnicze); - dochody uzyskiwane przez gminne jednostki budżetowe oraz wpłaty od gminnych zakładów budżetowych i gospodarstw pomocniczych jednostek budżetowych; - dochody z majątku gminy; - spadki, zapisy, darowizny na rzecz gminy; - dochody z kar pieniężnych i grzywien określonych w odrębnych przepisach; - 5,0% dochodów uzyskiwanych na rzecz budżetu państwa w związku z realizacją zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych ustawami, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej; - odsetki od pożyczek udzielanych przez gminy, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej; - odsetki od nieterminowo przekazywanych należności stanowiących dochody gminy; - odsetki od środków finansowych gromadzonych na rachunkach bankowych gminy, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej; - dotacje z budżetów innych jednostek samorządu terytorialnego; - inne dochody należne gminie na podstawie odrębnych przepisów. Do dochodów własnych powiatu zaliczamy: - udziały we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych oraz z podatku dochodowego od osób prawnych; - wpływy z opłat stanowiących dochody powiatu, uiszczane na podstawie odrębnych przepisów; - dochody uzyskiwane przez powiatowe jednostki budżetowe oraz wpłaty od powiatowych zakładów budżetowych i gospodarstw pomocniczych jednostek budżetowych; 3 / 6

4 - dochody z majątku powiatu; - spadki, zapisy, darowizny na rzecz powiatu; - dochody z kar pieniężnych i grzywien określonych w odrębnych przepisach; - 5,0% dochodów uzyskiwanych na rzecz budżetu państwa w związku z realizacją zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych ustawami, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej; - odsetki od pożyczek udzielanych przez powiaty, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej; - odsetki od nieterminowo przekazywanych należności stanowiących dochody powiatu; - odsetki od środków finansowych gromadzonych na rachunkach bankowych powiatu, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej; - dotacje z budżetów innych jednostek samorządu terytorialnego; - inne dochody należne powiatowi na podstawie odrębnych przepisów. Do dochodów własnych województw zaliczamy: - udziały we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych oraz z podatku dochodowego od osób prawnych; - dochody uzyskiwane przez wojewódzkie jednostki budżetowe oraz wpłaty od wojewódzkich zakładów budżetowych i gospodarstw pomocniczych jednostek budżetowych; - dochody z majątku województwa; - spadki, zapisy, darowizny na rzecz województwa; - dochody z kar pieniężnych i grzywien określonych w odrębnych przepisach; - 5,0% dochodów uzyskiwanych na rzecz budżetu państwa w związku z realizacją zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych ustawami, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej; - odsetki od pożyczek udzielanych przez województwo, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej; - odsetki od nieterminowo przekazywanych należności stanowiących dochody województwa; - odsetki od środków finansowych gromadzonych na rachunkach bankowych województwa, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej; - dotacje z budżetów innych jednostek samorządu terytorialnego; - inne dochody należne województwu na podstawie odrębnych przepisów. 4 / 6

5 W ewidencji budżetu jednostki samorządu terytorialnego występują przychody z tytułu kredytów bankowych, pożyczek, pożyczek na prefinansowanie i wyemitowanych instrumentów finansowych. Przychody z wymienionych tytułów wiążą się z zaciąganiem zobowiązań finansowych na: - pokrycie występującego w ciągu roku przejściowego deficytu budżetu, przy czym zaciągnięte na ten cel kredyty i pożyczki muszą być spłacone w tym samym roku, w którym zostały zaciągnięte, - finansowanie planowanego deficytu budżetu jednostki samorządu terytorialnego, - spłatę wcześniej zaciągniętych zobowiązań z tytułu emisji instrumentów finansowych oraz zaciągniętych kredytów i pożyczek. Zgodnie z ustawą o finansach publicznych jednostkami budżetowymi są jednostki organizacyjne sektora finansów publicznych, które pokrywają swoje wydatki bezpośrednio z budżetu, a pobrane dochody odprowadzają na rachunek odpowiednio dochodów budżetu państwa albo budżetu jednostki samorządu terytorialnego. Oznacza to, że nie mogą finansować swoich wydatków osiągniętymi dochodami. Dochodem jednostki budżetowej jest każda wpłata na rachunek bieżący jednostki, z wyjątkiem zwrotów wydatków dokonanych w tym samym roku budżetowym. Samorządowe jednostki budżetowe mogą gromadzić na wydzielonym rachunku dochodów własnych dochody wymienione w art. 22 ust. 1 ustawy o finansach publicznych. Decyzję o utworzeniu rachunku dochodów własnych podejmuje kierownik jednostki budżetowej. Samorządowe jednostki budżetowe mogą również gromadzić na rachunku dochodów własnych dochody określone w uchwale organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego. Uchwała ta ustala źródła dochodów własnych oraz ich przeznaczenie, a także wskazuje jednostki budżetowe, które utworzą rachunki dochodów własnych. W takiej uchwale organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego może ustalić wysokość wpłaty do budżetu 5 / 6

6 nadwyżki środków obrotowych ustalonej na dzień 31 grudnia. Zgodnie z ustawą o finansach publicznych zakładami budżetowymi są takie jednostki organizacyjne sektora finansów publicznych, które odpłatnie wykonują wyodrębnione zadania i pokrywają koszty swojej działalności z przychodów własnych. Mogą one otrzymywać z budżetu dotacje przedmiotowe, a w zakresie określonym w odrębnych przepisach - również dotacje podmiotowe. Podstawą gospodarki finansowej zakładu budżetowego jest plan finansowy, który obejmuje przychody i rozchody, stan środków obrotowych, dotację z budżetu lub wpłatę do budżetu z tytułu nadwyżki środków obrotowych. Gospodarstwa pomocnicze jednostek budżetowych, podobnie jak zakłady budżetowe, również pokrywają koszty swojej działalności z uzyskiwanych przychodów i podobnie jak zakłady budżetowe mogą otrzymywać dotacje przedmiotowe. Plan finansowy gospodarstwa pomocniczego obejmuje: przychody własne i dotacje, wydatki będące kosztami działalności, rozliczenie wyniku finansowego, stan środków obrotowych oraz rozliczenia z budżetem. Akty prawne: 1. Ustawa z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 249, poz z późn. zm.), 2. Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694 z późn. zm.), 3. Ustawa z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (Dz. U. Nr 203, poz z późn. zm.), 4. Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (j.t. Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz z późn. zm.), 5. Rozporządzenie Ministra Finansów z 29 czerwca 2006 r. w sprawie gospodarki finansowej jednostek budżetowych, zakładów budżetowych i gospodarstw pomocniczych oraz trybu postępowania przy przekształceniu w inną formę organizacyjno-prawną (Dz. U. Nr 116, poz. 783). 6 / 6