PRZYWÓDZTWO Jak zostać liderem?
Przywództwo to nie jest coś, co robi się ludziom, ale coś co robi się z ludźmi Blanchard Ken
Przywództwo to: - Proces oddziaływania na aktywność zorganizowanych grup ludzkich w kierunku ustanawiania i realizacji celów. W tym kontekście przywódcami są zarówno kierownicy, jak i liderzy. - Umiejętność do kształtowania bez przymusu celów grupy/organizacji, motywowania zachowań nastawionych na osiągnięcie tych celów oraz pomagania w ustalaniu kultury grupy/organizacji. - Właściwość rozumiana jako zestaw cech, czyli połączenie wrodzonego talentu z umiejętnościami nabytymi w trakcie edukacji oraz doświadczeniem
Przywódca to: Osoba, która potrafi oddziaływać na zachowania innych bez potrzeby uciekania się do użycia siły. Osoba, która uzyskuje akceptację ze strony innych do przyjęcia roli przywódcy.
Styl przywództwa: Ogólny wzór działania przywódcy, spostrzegany z perspektywy pracowników. Zachowania przywódcze definiują 3 elementy: Przywódca + grupa + sytuacja
Przywództwo a zarządzanie
Przywództwo Zarządzanie: Przywództwo to nie jest synonim zarządzania, to coś znacznie więcej natomiast jeśli zarządzanie ma charakter przywódczy (przywództwo menedżerskie), to daje najlepsze rezultaty!!!
Przywództwo Zarządzanie:
Przywództwo Zarządzanie: Menedżer koncentruje się na metodzie pracy oraz jej zastosowaniu. Istotą działań menedżerskich jest organizowanie pracy i podtrzymywanie aktywności członków zespołu. Przywódca (lider) koncentruje się na celach organizacji. Istotą liderowania jest przewodzenie, podejmowanie ryzyka i budowanie wizji przyszłości.
Przywództwo Zarządzanie: Tworzenie programu podejmowane decyzje: Zarządzanie to planowanie i sporządzenie budżetu. Ustalenie szczegółowych kroków i harmonogramów osiągania potrzebnych wyników. Przywództwo polega na ustalaniu kierunków/tworzeniu wizji przyszłości oraz strategii mających doprowadzić do zmian potrzebnych do urzeczywistnienia tej wizji.
Przywództwo Zarządzanie: Praca z ludźmi ukierunkowana jest na: Zarządzanie (kierowanie) - zatrudnieniu, doborze osób do adekwatnych stanowisk, wydawaniu poleceń, nagradzaniu Przywództwo zapoznanie i przekonanie ludzi do podzielenia tej samej wizji
Przywództwo Zarządzanie: Praca organizacyjna polega na: Zarządzanie (kierowanie) planowaniu szczegółów, rozwiązywaniu problemów, monitorowaniu i kontroli przebiegu Przywództwo motywowaniu i inspirowaniu, wyzwalaniu energii u innych do podejmowania ryzyka/przezwyciężania własnych ograniczeń
Przywództwo Zarządzanie: Rezultaty/wyniki: Zarządzanie (kierowanie) stwarza poprzez porządek oraz konsekwencję pewien zakres przewidywalności działań. Przywództwo przynosi innowacyjne rezultaty, użyteczne zmiany.
Przywództwo Zarządzanie: Jako ZARZĄDCA: - Wyznaczasz cele - Planujesz działania - Koordynujesz realizację - Podejmujesz decyzje - Oceniasz pracowników - Kontrolujesz zadania - Delegujesz i zlecasz - Rekrutujesz pracowników Jako PRZYWÓDCA: - Tworzysz wizję i misję - Kierujesz poprzez wartości - Komunikujesz i informujesz - Motywujesz do osiągnięć - Inspirujesz do rozwoju - Integrujesz zespół - Rozwiązujesz konflikty - Nadajesz sens pracy
Przywództwo Zarządzanie:
Przywództwo menedżerskie: Istotą przywództwa menedżerskiego jest zdolność przewidywania oraz posiadania wizji, która pociąga za sobą odpowiedzialność wszystkich zatrudnionych wobec zaistniałych problemów poprzez przejrzysty i spójny styl zarządzania
Przywódca menedżer przewodzi: INSPIRUJĄC UNIKAJĄC DESPOTYZMU POMAGAJĄC BEZ OCZEKIWANIA ZAPŁATY BEZ PRZEMOCY
Koncepcje przywództwa
Continuum stylów przywództwa R. Tannenbaum i W.Schmidt Styl Styl Styl autokratyczny demokratyczny partycypacyjny (koncentracja na szefie) (koncentracja na pracownikach)
Jakie zadania trzeba wykonać, aby praca została skończona? Jakie są potrzeby zespołu, aby stworzyć i utrzymać ducha grupy? Jakie są potrzeby jednostek, aby zharmonizować indywidualne potrzeby z wymaganiami zadań i możliwościami całego zespołu? Continuum stylów przywództwa R. Tannenbaum i W.Schmidt Przed wyborem odpowiedniego stylu kierowania przywódca powinien rozpatrzyć 3 najważniejsze elementy pracy, które wzajemnie się warunkują i wpływają na siebie:
6 stylów przywództwa wg. R. Tannenbaum i W.Schmidt Polecanie kierownik podejmuje decyzje i poleca wykonanie określając sposób działania. Np. Koniecznie należy ograniczyć wydatki administracyjne firmy o 30%. Sprzedawanie kierownik podejmuje decyzję i stara się przekonać grupę do jej zaakceptowania/\. Np. Aby firma przetrwała trudny okres musimy ograniczyć wydatki administracyjne (np. telefoniczne) o 30%, od tego zależy nasze być, albo nie być. Dlatego liczę na Wasze zrozumienie w tej sprawie.
6 stylów przywództwa wg. R. Tannenbaum i W.Schmidt Testowanie kierownik proponuje rozwiązanie i pyta grupę o reakcję. Np. Aby ograniczyć koszty administracyjne o 30% musimy kontrolować rozmowy telefoniczne, wydawania materiałów biurowych. Czy zgadzacie się Państwo na to? problem grupie, proponuje rozwiązanie i prosi o Konsultowanie kierownik przedstawia pomoc. Np. Musimy ograniczyć koszty administracyjne o 30%. Proponuję w pierwszej kolejności zmniejszenie ilości rozmów telefonicznych oraz wydawania materiałów biurowych. Co Wy na to? Czy są inne pomysły?
6 stylów przywództwa wg. R. Tannenbaum i W.Schmidt Współpraca kierownik formułuje problem i prosi grupę o rozwiązanie. Np. Musimy ograniczyć koszty utrzymania firmy. Przedyskutujemy problem i zaproponujmy wspólnie jakieś rozwiązania. Delegowanie kierownik pozostawia całkowitą swobodę w rozwiązaniu problemu. Np. Zaproponujcie rozwiązania, aby ograniczyć koszty utrzymania firmy o 30%. Spotkamy się za tydzień i przedstawicie mi Wasze propozycje.
Style oddziaływania wg. B.Bass a
Style oddziaływania wg. Bass a: Styl transakcyjny Styl transformacyjny
STYL TRANSKACYJNY: przywódca kieruje pracownikami poprzez stosowanie systemu kar i nagród jest to styl nakazowo-kontrolny oparty głównie na władzy formalnej pracownicy mają motywację zewnętrzną
STYL TRANSFORMACYJNY: przywódca kieruje personelem poprzez wpływ osobisty - ma wizję i charyzmę swoją postawą stara się inspirować i zachęcić do działania w pracownikach wzbudza motywację wewnętrzną
Sytuacyjna teoria stylów przywództwa wg. F.Fiedler
Sytuacyjna teoria stylów przywództwa wg. F.Fiedler: Skuteczność przywództwa jest funkcją dopasowania swojego stylu do tzw. sytuacji przywódczej
Sytuacyjna teoria stylów przywództwa wg. F.Fiedler: Efektywność lidera jest zdeterminowana przez interakcję jego cech osobowościowych i sytuacji oraz poziomu kontroli nad sytuacją. Panowanie nad sytuacją zależy od 3 czynników: Relacji między liderem, a kierowanym (zaufanie, lojalność) Struktury zadań: praca rutynowa i powtarzająca się vs zmienna i złożona Zakresu władzy związanej ze stanowiskiem lub poziomu wzbudzanego autorytetu
Sytuacyjna teoria stylów przywództwa wg F.Fiedler c.d.: Lider zorientowany na zadania jest bardziej efektywny w sytuacjach, które są dla niego ekstremalnie trudne lub korzystne (niepopularny vs popularny). Lider zorientowany na ludzi jest bardziej efektywny w sytuacji umiarkowanie korzystnej.
Przywództwo sytuacyjne wg. P.Hersey i K.Blanchard Styl przywództwa jest efektywny, gdy dopasowany jest do sytuacji! Dobry lider = elastyczny lider!!!
4 style przywództwa wg. Hersey a i Blanchard a: Styl dyrektywny Styl perswazyjny Styl partycypacyjny Styl delegacyjny
4 Style Przywództwa wg. P.Hersey i K.Blanchard Styl dyrektywny: - Pracownik ma niski poziom dojrzałości - Komunikacja jednokierunkowa - Kierownik definiuje rolę pracowników (mówi kto, co, jak, kiedy i gdzie ma być zrobione)
4 Style Przywództwa wg. P.Hersey i K.Blanchard Styl perswazyjny: - Nieco wyższy poziom dojrzałości pracownika (nadal większość decyzji podejmuje lider) - Komunikacja dwustronna w celu wyjaśnienia i przekonania pracownika do swoich pomysłów
4 Style Przywództwa wg. P.Hersey i K.Blanchard Styl partycypacyjny: - Wyższy poziom dojrzałości pracownika - Lider i pracownik wspólnie podejmują decyzje w procesie komunikacji dwustronnej
4 Style Przywództwa wg. P.Hersey i K.Blanchard Styl delegacyjny: - Wysoki stopień dojrzałości - Lider pozwala pracownikom podążać ich własną drogą. - Deleguje odpowiedzialność za podjęcie decyzji i ich wykonanie.
Siatka kierownicza Blake a i Moutona
Siatka kierownicza Blake a i Moutona: Styl przywódczy zależy od kombinacji i nasilenia 2óch wymiarów związanych z osobą przywódcy: Ukierunkowania na produktywność współpracowników/wyniki (oś X) Ukierunkowania na stosunki międzyludzkie/ludzi (oś Y) + poziomu dojrzałości pracownika
4 style przywódcze wg. Blake a i Moutona: Styl anemiczny (bierny, nieintegrujący) (1.1) zarządzanie zubożone menedżer pozostawia swym pracownikom pełną swobodę
4 style przywódcze wg. Blake a i Moutona: Styl klubowy (demokratyczny, integratywny) (1.9) menedżer skupia się głównie na utrzymaniu zadowalających stosunków i na zrozumieniu pracowników, w mniejszym stopniu na dbaniu o wydajność ich pracy i o rezultaty
4 style przywódcze wg. Blake a i Moutona: Styl autokratyczny (dyrektywny)(9.1) menedżer koncentruje się wyłącznie na wydajności pracy. Pracownikom nie pozostawia żadnej swobody działania.
4 style przywódcze wg. Blake a i Moutona: Styl zespołowy (przywódczy - idealny) (9.9) styl harmonijnego współdziałania całej grupy. Zapewnia maksimum produktywności, jak i pełne zrozumienie pracowników. Traktowanie celów organizacji jako wspólnej sprawy.
Styl kompromisowy 5.5 zarządzanie zrównoważone: Odpowiednie wyniki organizacji są możliwe przez wyważenie potrzeby egzekwowania pracy i utrzymania morale pracowników na zadowalającym poziomie!
Siatka dojrzałości pracowniczej wg. Blake a Mountona Dojrzałość pracownika to zdolność do wykonania określonej pracy. Zależy od kompetencji i stopnia motywacji pracownika Dojrzałość pracownika zdefiniowana została w systemie współrzędnych (X,Y): Poziom MOTYWACJI Y WYSOKI Chcę pracować NISKI Nie chcę pracować Poziom KOMPETENCJI X WYSOKI Wiem i umiem NISKI Nie wiem i nie umiem
Siatka dojrzałości pracowniczej wg. Blake a Mountona Dojrzałość (X1,Y1) pracownik niekompetentny i nie posiadający żadnej motywacji do wykonania powierzonych mu czynności.
Siatka dojrzałości pracowniczej wg. Blake a Mountona Dojrzałość (X9.Y1) pracownik kompetentny, któremu brak dostatecznej motywacji, bądź nie ma dostatecznej pewności siebie dla podjęcia zleconych mu zadań.
Siatka dojrzałości pracowniczej wg. Blake a Mountona Dojrzałość (X1,Y9) pracownik ogromnie zainteresowany wykonaniem powierzonej mu pracy, ale całkowicie niekompetentny.
Siatka dojrzałości pracowniczej wg. Blake a Mountona Dojrzałość (X9,Y9) pracownik, który jest w pełni kompetentny i mający duża motywację do wykonania zadania.
Styl zarządzania wg. Blake a i Mountona: Efektywny styl zarządzania to taki, który jest dopasowany do sytuacji oraz dojrzałości pracowniczej!!!
Gdy mamy do czynienia z pracownikiem w pełni kompetentnym i mającym silną motywację do wykonywania czynności najskuteczniejszym stylem zarządzania będzie
Gdy mamy do czynienia z pracownikiem niekompetentnym, ale mającym silną motywację do wykonania powierzonych mu zadań, zalecanym stylem będzie
Gdy mamy do czynienia z pracownikiem kompetentnym, lecz cierpiącym na brak motywacji do wykonania pracy, adekwatnym stylem zarządzania będzie
Gdy mamy do czynienia z pracownikiem niekompetentnym, któremu zupełnie brak motywacji do pracy, odpowiednim stylem zarządzania będzie
Styl zarządzania wg. Blake a i Mountona: Nie ma idealnego stylu przewodzenia! Efektywni liderzy to tacy, którzy dopasowują swój styl do 3-ech elementów: - Osoby lidera - Zespołu, którym lider przewodzi - Sytuacji (zadania do wykonania oraz kontekstu organizacyjnego)
Przywództwo a władza
Skuteczna władza przywódcza to: Władza ekspercka związana jest z wiedzą profesjonalną i umiejętnościami. Kwalifikacje te mogą być nabywane i doskonalone. Władza formalna to władza wynikająca z podziału władzy w ramach organizacji formalnej. Władza przypisana związana jest z cechami osobowymi. Zwana jest charyzmą którą przyciąga i fascynuje. Jest raczej wrodzona, niż nabyta.
Przywództwo charyzmatyczne: CHARYZMA przejawia się w umiejętności generowania wizji, którą podwładni gotowi są uznać za własną, nie tyle ze względu na jej racjonalne uzasadnienie, ale przez odwołanie się do wartości, które są dla nich ważne, atrakcyjne i jednoznacznie rozumiane
Przywództwo charyzmatyczne: Jest w znacznym stopniu stylem paternalistycznym między podwładnymi, a przełożonym tworzą się stosunki jak między ojcem, a dzieckiem. Kierownik jest wzorem do naśladowania oraz uosobieniem władzy. Podwładni mają zapewnione poczucie bezpieczeństwa w zamian za lojalność i oddanie.
Charyzmatyczny przywódca: Nie ukrywa przed otoczeniem swoich słabości, dzięki czemu wydaje się przystępny i ludzki. Opiera się na intuicji przy określaniu swoich działań. Interpretuje informacje dotyczące tzw. miękkich aspektów zarządzania przywiązuje wagę do atmosfery w pracy dzięki czemu rozumie z czego wynikają zachowania pracowników. Przejawia wobec pracowników tkz. twardą empatię ma zdolność wczuwania się w określone role, ale jednocześnie jest wymagający
Charyzmatyczny przywódca: Podkreśla swoją odrębność wyostrza swój wizerunek. Kreuje kulturę organizacji w oparciu o cele oraz potrzeby/wartości pracowników. Integruje pracowników. Wzbudza zaufanie. Stwarza poczucie pewności wśród członków załogi. Łatwo dokonuje zmian w środowisku organizacji.
LIDER Co powoduje, że niektórzy z nas potrafią obudzić w ludziach energię do działania i podejmowania wysiłku do realizacji wspólnego celu?
Lider = osobowość + styl zarządzania (kultura organizacyjna)
Jakie cechy wyróżniają lidera na tle członków grupy, której przewodzi?
W badaniach jako specyficzne cechy lidera wymienia się: Inteligencję społeczną umiejętność emocjonalnego radzenia sobie w różnych sytuacjach Sprawność intelektualną kreatywność i otwartość na doświadczenia Silny układ nerwowy, odporność na stres i frustrację Stabilność emocjonalną i samokontrolę emocji Silną motywację wewnętrzną - przejawiającą się w wytrwałości i konsekwencją w działaniu Planowanie i podejmowanie działań, które uwzględniają interesy pracowników Ekstrawersja, otwartość, pragmatyzm
Lider Inspiruje Słucha i słyszy Buduje relacje partnerskie Pozytywnie wzmacnia
Charakterystyka lidera: Inspirowanie to pobudzanie tego co tkwi w ludziach: - Lider wie, że tkwi w nich znacznie większy potencjał, niż to co pokazują i wykorzystują. - Jego rolą jest pomóc ludziom uwierzyć we własne możliwości. - To klucz do osiągania wyników. - Rola lidera to nie dawanie gotowych rozwiązań i odpowiedzi, ale motywowanie ludzi do samodzielnego ich znajdowania.
Charakterystyka lidera: Lider jest dobrym słuchaczem: - Słucha i słyszy - Dzięki temu wie, co ludzi motywuje, co jest dla nich ważne, jakie mają pomysły - Wie też, co jest dla nich barierą - Mając tę wiedzę odwołuje się do mocnych stron, zdolności i marzeń ludzi oraz pomaga im przezwyciężyć bariery!
Charakterystyka lidera: Buduje relacje partnerskie z ludźmi: - Tylko takie relacje oparte na zaufaniu stymulują w ludziach samodzielność i inicjatywę. - Relacje oparte na podporządkowaniu mogą wykreować co najwyżej wykonawców i naśladowców.
Charakterystyka lidera: Lider pozytywnie wzmacnia ludzi: - Jeśli chce pociągnąć za sobą ludzi, musi w nich obudzić energię i wiarę w sukces! - Robi to poprzez wyrażenie uznania, celebrowanie sukcesów. - Sam również musi być przykładem optymizmu, energii i entuzjazmu. - Liderzy muszą także umieć analizować skutki będące rezultatem ich działalności i wyciągać z nich wnioski! - Przywództwo opiera się na dojrzałości życiowej oraz dążeniu do samorozwoju!
Efektywny lider: Potrafi zidentyfikować swoje słabe i mocne strony oraz neutralizować swoje słabości poprzez odpowiedni trening lub dobór współpracownika mocnego w tym zakresie. To doskonały selekcjoner trafnie wybierający ludzi, z którymi ma pracować
Efektywny lider: W zarządzaniu ludźmi opiera się na rzetelnej ocenie ich postępów w pracy oraz stosuje odpowiedni system motywacyjny Wzmacnia w pracownikach poczucie realizacji głębszego celu
Efektywny lider: Jest negocjatorem, który rozwiązuje problemy/sugeruje ich rozwiązania Jest integratorem harmonizującym cele i działania różnych osób w procesie zmian.
Efektywny lider: Jest krytyczny względem siebie - oddaje się pracy ze świadomością, że zbyt duża koncentracja na pracy może prowadzić do braku zdolności do dostrzegania tego, co dzieje się wokół. Sens życia praca! Dba o higienę psychiczną!
Droga lidera
W drodze na szczyt: 1. Zlustruj swoje umiejętności, cechy charakteru, zdobytą wiedzę: - ludzie zaczynają stawać się prawdziwymi liderami dopiero wtedy, kiedy zdecydują sami, jacy chcą być? - nakreśl wyraźną granice między tym kim jesteś kim chcesz być, a tym, co myśli na ten temat Twoje otoczenie! - bardzo dokładnie przeanalizuj i poznaj swoje słabe strony, obszary do rozwoju (potencjał, talenty), swoje motywacje, potrzeby, emocje.
W drodze na szczyt: 2. Rozwijaj i wzmacniaj to co mocne: - Określ swój obszar rozwoju umiejętności, w których jesteś dość dobry, ale nie wybitny! - Reszta, to albo silne strony, których nie musisz rozwijać, albo słabe, których świadomość powinna być pomocna w unikaniu wykonywania zadań, które ich wymagają.
W drodze na szczyt: 3. Unikaj osobistego wykonywania zadań, w których musiałbyś wykorzystywać talenty lub kompetencje, których nie posiadasz: - Efektywny lider dobrze zna umiejętności oraz mocne strony swoich pracowników i dzieli się zadaniami w procesie zarządzania. - Wieloosobowe przywództwo stwarza liderowi szansę na podzielenie się zadaniami, które wymagałyby od niego talentów, których nie posiada lub kompetencji, które stanowią jego słabe strony.
W drodze na szczyt: 4. Ucz się na błędach, korzystaj z wiedzy przyjaciół, mentorów! - Prowadź dialog sokratyjski z samym sobą: Co się tak naprawdę wydarzyło? Dlaczego się to wydarzyło? W jaki sposób wpłynęło to na mnie? Co to dla mnie oznacza? - Korzystaj w szczególności z własnych pamiętnych doświadczeń - Staraj się obracać przeciwności losu na swoją korzyść i traktuj jako źródło dodatkowych sił (zdolność adaptacji) - Liderzy uczą się od innych, ale nie są przez nich kształtowani!
W drodze na szczyt: 5. Kształtuj siebie i swój charakter, staraj się osiągnąć mistrzostwo: - Jedną z podstawowych cech prawdziwego przywódcy jest PASJA - Samorozwój polega na wyjściu poza strefę komfortu - W procesie uczenia się dostrzegaj otaczający świat, oceń jaki jest, a jaki być powinien i działaj zgodnie z tym rozumieniem!
W drodze na szczyt: 6. Zdobywaj względy innych ludzi, ich szacunek i zaufanie: - Warunkiem rozwoju jest unikanie samotności. - W zespole bądź wiarygodny = autentyczny = uczciwy! - Nic tak nie wzmacnia w oczach innych, jak konsekwentne działanie w zgodzie ze sobą (np.publiczne wyrażenie tego, że jesteś siebie świadomy, rozumiesz swoje silne strony oraz swoje ograniczenia).
Analiza przypadku
Albert Einstein: Urodził się w Ulm, w Niemczech, 14 marca 1879 roku. Był synem Hermanna i Pauliny z domu Koch. Einstein był milczącym chłopcem. Jego droga do nauki rozpoczęła się od matematyki, do której zachęcił go wuj, inżynier Jakub Einstein. W wieku około 12 lat Einstein samodzielnie nauczył się geometrii i postanowił, że pewnego dnia rozwiąże zagadki świata. Einstein nie potrafił bez pomocy drugiej osoby wypełnić deklaracji podatkowej. To jest zbyt skomplikowane dla matematyka - mawiał - do tego trzeba być filozofem Na pytanie 9-letniego syna czym się wsławił w nauce, Albert Einstein odpowiedział: Gdy ślepy żuczek pełznie po powierzchni kuli, nie zauważa, że jego droga jest zakrzywiona. Mnie szczęśliwie udało się to zauważyć.
Albert Einstein: Nie mam żadnych szczególnych uzdolnień. Cechuje mnie tylko niepohamowana ciekawość.
Dziękuję serdecznie za uwagę! mgr Urszula Pawłucka