PRZYWÓDZTWO EDUKACYJNE. KSZTAŁCENIE, DOSKONALENIE, WSPARCIE DYREKTORÓW SZKÓŁ I PLACÓWEK. Dr Roman Dorczak Uniwersytet Jagielloński

Transkrypt

1 PRZYWÓDZTWO EDUKACYJNE. KSZTAŁCENIE, DOSKONALENIE, WSPARCIE DYREKTORÓW SZKÓŁ I PLACÓWEK Dr Roman Dorczak Uniwersytet Jagielloński

2 Stan kształcenia dyrektorów szkół i placówek edukacyjnych w Polsce Pomysł na przygotowanie i kształcenie kadr kierowniczych z początku lat 90-tych XX w. Dominacja menedżerskich treści w kształceniu/wąsko rozumiane kompetencje kierownicze Brak kwestii przywództwa w myśleniu o kierowaniu szkołą Brak kwestii edukacyjnych w przygotowaniu kadr kierowniczych edukacyjnych Brak spójności kształcenia w kraju Brak ciągłości w rozwoju zawodowym dyrektorów

3 Projekt "Przywództwo i zarządzanie w oświacie opracowanie i wdrożenie systemu kształcenia i doskonalenia dyrektorów szkół główne założenia Projekt systemowy Ministerstwo Edukacji (ORE) i Uniwersytet Jagielloński Opracowanie spójnego modelu przygotowania, wprowadzania w rolę i doskonalenia dla dyrektorów szkół KLUCZOWE KWESTIE Przywództwo Wartości edukacyjne Kompetencje przywództwa edukacyjnego Partycypacja Ciągłość rozwoju zawodowego Sieci, nie pojedyncze struktury Współpraca z praktykami/profesją

4 Kształcenie przywódców edukacyjnych w sześciu obszarach kompetencji przywódczych skąd one? Analiza różnych modeli kompetencji Analiza kształcenia kompetencji na świecie Badanie kompetencji dyrektorów szkół w Polsce Konsultacja listy kompetencji z organizacjami dyrektorów (OSKKO, Stow. Dyr. Szkół Średnich, inne) i innymi grupami profesjonalnymi

5 Diagnoza kompetencji przywódczych kadry kierowniczej szkół/ placówek w Polsce Diagnoza została podzielona na dwa etapy: W etapie I pierwszym do wszystkich dyrektorów szkół/placówek w Polsce zostało wysłane zaproszenie do wypełnienia elektronicznej ankiety. Ankieta ta na celu miała diagnozę kompetencji przywódczych respondentów w 6 wymienionych obszarach kompetencji, Liczba wypełnionych ankiet wyniosła 2824.

6 Diagnoza kompetencji przywódczych kadry kierowniczej szkół/ placówek w Polsce Drugi etap zakładał wylosowanie z grupy 2824 ankiet 220 dyrektorów, którzy wyrazili zgodę na udział w dalszej części diagnozy i podali dane kontaktowe (telefon lub mail), Uczestnicy diagnozy reprezentowali grupę dyrektorów zróżnicowaną ze względu na trzy cechy: staż pracy na stanowisku dyrektorskim, typ gminy, w której zlokalizowana jest szkoła oraz płeć uczestnika, Finalnie przeprowadzono 200 wywiadów z dyrektorami.

7 Wyzwania wobec przywódców edukacyjnych podstawa budowania modelu kompetencji Przywódca Edukacyjny ma edukacyjną wizję szkoły Przywódca edukacyjny koncentruje się na rozwoju indywidualnym i uczeniu się uczniów, współpracowników, siebie jako przywódcy Przywódca edukacyjny dzieli się przywództwem Buduje relacje, sojusze, sieci - w szkole i poza nią Docenia i pracuje z różnorodnością Krytycznie myśli o kontekście (lokalnym i globalnym) Posiada niezbedne umiejętności "twarde" (prawne, finansowe, itp.), które mają mu służyć w realizacji edukacyjnych celów

8 Uczenie się przywództwa (samorozwój) P. dla rozwoju społecznego P. dla uczenia się PRZYWÓDZTWO EDUKACYJNE P. dla rozwoju pracowników P. dla sprawnego działania organizacji

9 Obszar I Przywództwo edukacyjne w szkole/placó wce MODUŁ 1 Przywództwo edukacyjne MODUŁ 2: Zarządzanie poprzez wartości MODUŁ 3 Współpraca MODUŁ 4 Rozwój

10 Obszar II Przywództwo dla uczenia się i rozwoju indywidualne go MODUŁ 1 Istota uczenia się MODUŁ 2 Uczący się w szkole MODUŁ 3 Dyrektor jako zarządzający procesem uczenia się

11 Obszar III Polityka oświatowadyrektor jako lider w środowisku MODUŁ 1 Zróżnicowanie i nierówności w środowisku lokalnym oraz uspołecznienie szkoły MODUŁ 2 Dyrektor szkoły jako lider społeczny oraz współtwórca polityki rządowej i samorządowej we wspólnotach lokalnych MODUŁ 3 Współpraca dyrektora z rodzicami. MODUŁ 4 Współpraca dyrektora ze środowiskiem lokalnym MODUŁ 5 Budowanie wizerunku szkoły

12 Obszar IV Zarządzanie ludźmi MODUŁ 1: Polityka kadrowa dyrektora MODUŁ 2: Wzmacnianie pracy zespołowej jako podstawy działania społeczności szkolnej MODUŁ 3: Motywowanie MODUŁ 4: Doskonalenie i rozwój zawodowy MODUŁ 5: Budowanie i utrwalanie kultury szkoły

13 Obszar V Zarządzanie strategiczne w kontekście prawnym, społecznym i finansowym MODUŁ 1 Koncepcja pracy szkoły opartej na wartościach MODUŁ 2 Analiza otoczenia i strategiczna analiza potencjału/funkcjonowania MODUŁ 3 Strategia i cele MODUŁ 4 Uwarunkowania prawne MODUŁ 5 Zarządzanie finansami MODUŁ 6 Nadzór pedagogiczny

14 Obszar VI Zarządzanie własnym rozwojem zawodowym MODUŁ 1 Rozwój samoświadomości w roli liderskiej MODUŁ 2 Gotowość do uczenia się MODUŁ 3 Planowanie własnego rozwoju MODUŁ 4 Korzystanie ze wsparcia innych MODUŁ 5 Poszerzanie perspektywy MODUŁ 6 Motywacja wewnętrzna i energia MODUŁ 7 Refleksyjność

15 Jak rozumieć przywództwo edukacyjne? Długotrwały proces Budujący wspólnotę uczących się Tożsamy z przewodzeniem procesom rozwoju i uczenia się Zaprojektowany, aby zachęcić do partycypacji w procesie podejmowania decyzji Umożliwiający wykonywanie zadań (sensownie i z szacunkiem). Wartości Umożliwiający odkrywanie potencjału innych. Kompetencje

16 Metafora przywództwa edukacyjnego metro

17 Konieczność zmiany model i podejście Proces przygotowania, doskonalenia i wsparcia przywództwa edukacyjnego procesem ciągłego rozwoju Cele/wartości Efekty Treści Struktury Formy

18 Kluczowe zadania (zmiana modelu mentalnego) Wiedza od przekazywania i sortowania do tworzenia Cel moralny wszyscy i najlepiej jak można Zaufanie zaczynamy od relacji Działanie badania, dane, refleksja, decyzje Rozwój indywidualny, grupowy, organizacyjny, społeczny Odpowiedzialność lidera/-ów projektowanie rzeczywistości Łączność budowanie i uczestniczenie w sieciach

19 Rozwój przywódców (teoria i metoda) Uczenie się dorosłych (w tym interakcja, lektura, refleksja) Praktyka i doświadczenie w procesie uczenia się Rozwój, zmiana i refleksja (nie tylko informacja) Cele rozwoju (dla mnie, innych, uczniów, itd.) Obszary rozwoju (zdefiniowane i ciągle definiowane: świadomość i pewność, elementy decydujące o rozwoju i uczeniu się, wprowadzanie do praktyki, przestrzeń i struktury) Wartości (dbałość, szacunek, intencja, współpraca, relacje, wrażliwość, język, transparentność, projektowanie, refleksyjność, kluczowe praktyki)

20 Wzmacnianie przywództwa odpowiedzią na najtrudniejsze wyzwania Każdy może przewodzić. Przywództwo nie jest trudne, ale przekonano nas, aby go unikać. Nie ma jednego modelu skutecznego przywództwa edukacyjnego, są za to skuteczni przywódcy. Przywództwo powinno być definiowane za każdym razem na nowo, z każdą nowa inicjatywą, organizacją, ideą.