SYLABUS/OPIS PRZEDMIOTU 1. Nazwa przedmiotu/ moduł (w języku polskim) Uczeń z dysleksją w szkole./ Moduł 155.: Modelowy system profilaktyki i pomocy uczniom ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi 2. Nazwa przedmiotu w języku angielskim The student with dyslexia in school 3. Jednostka prowadząca przedmiot Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych, Instytut Psychologii, Zakład Psychologii Ogólnej, Psychologii Rozwoju, Psychologii Edukacji i Wychowania. 4. Kod przedmiotu/modułu (nie wypełniać) 5. Rodzaj przedmiotu (obowiązkowy lub fakultatywny) Fakultatywny 6. Kierunek studiów Psychologia 7. Poziom studiów (I lub II stopień lub jednolite studia magisterskie) Jednolite studia magisterskie 8. Rok studiów V Tryb studiów (SS/SN) SS 9. Semestr (zimowy lub letni) zimowy 10. Forma zajęć i liczba godzin (dotyczy nazw różnych typów zajęć) Forma zajęć: konwersatorium, 15 godzin 11. Imię, nazwisko, tytuł/stopień naukowy osoby prowadzącej zajęcia Dorota Chmielewska-Łuczak, dr 1
12. Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych dla przedmiotu/modułu oraz zrealizowanych przedmiotów brak 13. Cele przedmiotu C1 Przybliżenie studentom modelu psychologa - aktywnego uczestnika procesu prawidłowej edukacji, nastawionej na optymalizowanie szans aktualizacji potencjałów rozwojowych jednostki ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Zapoznanie z pracą psychologa jako diagnosty i terapeuty dziecka C2 Uporządkowanie wiedzy na temat czynników, warunków i mechanizmów rozwoju dzieci od urodzenia do okresu adolescencji oraz ich wpływu na funkcjonowanie szkolne. Dostarczenie wiedzy na temat prawidłowości procesu uczenia się; jego zaburzeń i ich przyczyn wewnętrznych i zewnętrznych oraz psychoprofilaktyki i terapii trudności edukacyjnych (CP) C3 Przekazanie wiedzy na temat procesu diagnozy specjalnych trudności edukacyjnych (ze szczególnym uwzględnieniem trudności specyficznych) oraz praktycznych umiejętności w obszarze metod diagnozy funkcji poznawczo-emocjonalnych w wieku szkolnym. C4 Pogłębienie samowiedzy studenta w zakresie wspomagania rozwoju jednostki. Przekazanie wiedzy na temat norm i zasad etyki pracy z dziećmi i młodzieżą z trudnościami edukacyjnymi. Kształtowanie wrażliwości na zachowania dzieci i młodzieży. C5 Rozwijanie kompetencji niezbędnych w celu porozumiewania się z rodzicami, nauczycielami i innymi specjalistami, zobowiązanymi do udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej i dostosowania wymagań edukacyjnych do potrzeb i możliwości dziecka. (CP) 14. Zakładane efekty kształcenia (dla przedmiotu) EK_W_01 Rozwijanie kompetencji niezbędnych w celu porozumiewania się z rodzicami, nauczycielami i innymi specjalistami, zobowiązanymi do udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej i dostosowania wymagań edukacyjnych do potrzeb i możliwości dziecka.. EK_W_04 Ma orientację w dostępnych formach pomocy psychologiczno-pedagogicznej dla dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Zna aktualnie obowiązujące przepisy prawne dotyczące tego zagadnienia oraz Symbole kierunkowych efektów kształcenia, np.: K_W01*, K_U05, K_K03 (symbole dla kierunku) 2
wzory dokumentów koniecznych w udzielaniu pomocy psychologicznopedagogicznej. Ma wiedzę na temat zasad i norm etycznych obowiązujących w pracy psychologa i pedagoga szkolnego. EK_U_04 Planuje pracę profilaktyczną i terapeutyczną odpowiadającą problemom ucznia z niepowodzeniami szkolnymi z uwzględnieniem opinii innych specjalistów. Potrafi udzielić właściwej porady w zakresie pomocy psychologiczno-pedagogicznej uczniom oraz ich rodzicom i nauczycielom uczącym dziecko;. EK_K_02 Poszukuje optymalnych rozwiązań i możliwości korygowania nieprawidłowości determinujących niepowodzenia szkolne; ma przekonanie o sensie, wartości i potrzebie podejmowania działań diagnostycznych i terapeutycznych w stosunku do dzieci i młodzieży z trudnościami w nauce. 15. Treści programowe 1. Dysleksja etiologia, rodzaje, objawy. Podejście kliniczne, antykliniczne, wyważone. Teorie psychogenne, środowiskowe, genetyczne, neuropsychologiczne (zmian anatomicznych, funkcjonalnych zaburzeń CUN, i Inn), teorie polietiologiczne. 2. Rodzaje dysleksji w świetle wybranych teorii. 3. Ryzyko dysleksji- objawy mogące wskazywać na dysleksję w okresie wczesnego i średniego dzieciństwa 4. Style uczenia się dzieci dyslektycznych. Różnorodność metod nauczania a problemy dyslektyczne. Kontrowersje wokół niesprzyjających metod nauczania. Przygotowanie nauczycieli do pracy z dzieckiem dyslektycznym. 5. Organizacja pomocy psychologiczno-pedagogicznej w szkole dla uczniów o specyficznych potrzebach edukacyjnych. Współpraca z rodzicami.i 16. Zalecana literatura Obowiązkowa: 1. Borkowska A. (2006). Neuropsychologiczne podłoże trudności w czytaniu i pisaniu, w: Krasowicz Kupis G. (red.) Dysleksja rozwojowa. Perspektywa psychologiczna. Wyd. Harmonia. Gdańsk 3
2. Bogdanowicz M., Bućko A., Czabaj R. (2008). Modelowy system profilaktyki i pomocy psychologiczno-pedagogicznej uczniom z dysleksją, Gdynia: Operon 3. Bogdanowicz M., Adryjanek A. (2009), Uczeń z dysleksją w szkole. Poradnik nie tylko dla polonistów, Gdynia: Wydawnictwo Pedagogiczne Operon 4. Dyrda J. (2004). Style uczenia się dzieci dyslektycznych a wymagania poznawcze szkoły. WUG. Gdańsk 5. Kostka-Szymańska M., Krasowicz-Kupis G.(red.) (2007) Dysleksja. Problem znany czy nieznany. Lublin Wyd UMCS 6. Krasowicz-Kupis G. (red.) (2009). Diagnoza dysleksji. Najważniejsze problemy. Wyd. Harmonia. Gdańsk 7. Reid G., Wearmouth J. (2008) (red.) Dysleksja. Teoria i praktyka. GWP. Gdańsk Uzupełniająca: 1. Bogdanowicz M., Smoleń, Dysleksja w kontekście nauczania języków obcych, Harmonia, Gdańsk 2005 2. Bogdanowicz M., Adrianek A., Rożyńska M. (2007). Uczeń z dysleksją w domu. Operon. Gdynia. 3. Bogdanowicz M., Adrianek A. (2005) Uczeń z dysleksją w szkole. Operon. Gdynia. 4. Markowa D., Powell A. (1998). Twoje dziecko jest inteligentne. Wyd. Książka i Wiedza. Warszawa. 5. Marzano R., Panter D. (2003). Trudna sztuka pisania i czytania. GWP. Gdańsk. 6. Okręglicka -Forysiak E. (2003). Dysleksja w Polsce. Efekt nieharmonijności w rozwoju czy zaniedbania pedagogicznego?. W: Czapiga A. Psychospołeczne problemy rozwoju dziecka. Wyd. A.Marszałek. Toruń. 7. Pietras I., Krasowicz Kupis G. (red.)(2008): Zrozumieć, żeby pomóc. Dysleksja w ujęciu interdyscyplinarnym. Gdynia: Wydawnictwo Pedagogiczne 17. Forma zaliczenia poszczególnych komponentów przedmiotu, sposób sprawdzenia osiągnięcia zamierzonych efektów kształcenia - wykład: - ćwiczenia: - laboratorium: - konwersatorium: kolokwium - warsztat: - inne: 18. Język wykładowy język polski 19. Obciążenie pracą studenta Forma aktywności studenta Średnia liczba godzin na zrealizowanie aktywności 4
Godziny zajęć (wg planu studiów) z nauczycielem: - wykład: godzin - ćwiczenia: godzin - laboratorium:. godzin - konwersatorium: 15 godzin - warsztat: godzin - inne: godzin 15 godzin Praca własna studenta np.: (podać tylko te, które dotyczą danego przedmiotu. Praca własna wyliczona z uwzględnieniem ECTS - patrz: opis pod tabelą**) - przygotowanie do zajęć: 10 godzin - opracowanie wyników: godzin - czytanie wskazanej literatury: 15 godzin - napisanie raportu z zajęć: godzin - przygotowanie do egzaminu: godzin - przygotowanie do kolokwium: 10 godzin 35 godzin Suma godzin 50 godzin Liczba punktów ECTS 2 5