Ćwczene O5 POMIAR WSPÓŁCZYNNIKÓW ODBICIA I PRZEPUSZCZANIA 1. Cel zakres ćwczena Celem ćwczena jest poznane metod pomaru współczynnków odbca przepuszczana próbek płaskch 2. Ops stanowska laboratoryjnego Pomar współczynnka odbca Schemat budowy refraktometru jest pokazany na rys.1 o jego wdok zewnętrzny na t.1. Rys.1. Schemat budowy refraktometru Oznaczena: K-kula lumenomerza (średnca kul 100-200 mm), OF-ognwo toelektryczne z fltrem korekcyjnym, P-przesłona zabezpeczająca ognwo OF przed bezpośrednm podanem nań strumena odbtego od powerzchn
przystawonej do otworu pomarowego, G-galwanometr (mkroamperomerz), B- próbka badana lub wzorzec współczynnka odbca, N-naśwetlacz, Ż-żarówka naśwetlająca powerzchnę badaną lub powerzchne wzorca:żarówka pownna meć oznaczone napęce zaslana, przy którym jej temperatura barwowa odpowada temperaturze podstawowego wzorca A o T=2854 K, D-dafragma, S 1 S 2 soczewk achromatyczne umożlwające wspólne z dafragmą take ustawene, aby obraz dafragmy pokrywał sę możlwe dokładne z otworem pomarowym o średncy 10-20 mm, α-kąt, jak tworzy oś optyczna naśwetlacza z normalną do powerzchn otworu pomarowego lumenomerza;pownen on być ne wększy nż 20 Fot.1. Wdok zewnętrzny refraktometru
Podczas pomaru należy zwrócć uwagę, czy obraz dafragmy meśc sę w otworze pomarowym lumenomerza (reflektometru) oraz czy napęce zaslające żarówkę ne ulega wahanom w czase pomarów. Pomar przeprowadza sę przez przykładane otworu pomarowego reflektometru do badanej powerzchn w mejscach, gdze jest ona płaska lub zblżona praktyczne do płaskej. W przypadku znacznych krzywzn powerzchn badanej należy zażądać od wytwórcy płaskch próbek wykonanych z tego samego materału ( o takej samej obróbce technologcznej jak powerzchna badana) lub używać jako płytk wzorcowej wzorca o powerzchn zblżonej kształtem do powerzchn badanej ( taka próbka wzorcowa pownna meć współczynnk odbca określony dokładnym metodam laboratoryjnym). Pomaru należy dokonać w klku mejscach odbłyśnka, ne mnej jednak nż w trzech, przyjmując za wynk wartość średną. Poneważ w praktyce plamkę śwetlną naśwetlacza reflektometru (obraz dafragmy) trudno jest ustalć dokładne w otworze lumenomerza lub układ optyczny naśwetlacza daje nepożądane rozproszene strumena, np. w skutek zaneczyszczena soczewk S 2, spowodowanego prądem toelektrycznym ognwa, jak płyne w obwodze pomarowym na skutek strumena rozproszonego wewnątrz lumenomerza. Współczynnka odbca powerzchn badanej ρ x należy oblczyć wg wzoru: ρ x = ρ w fx fw w którym: ρ w -wspólczynnk odbca wzorca, fx -wartość prądu toelektrycznego dla badanej powerzchn, fw -wartość prądu toelektrycznego dla wzorca współczynnka odbca, -wartość prądu toelektrycznego przy,ne przysłonętym otworze pomarowym. Jako wzorca współczynnka odbca należy użyć przy powerzchnach rozpraszających płytkę np. z prasowanego tlenku magnezowego o znanym ρ w, a przy
powerzchnach odbjających kerunkowo np. płytkę srebrzoną polerowaną o znanym ρ w. Pomar współczynnka przepuszczana. Pomar należy przeprowadzć metodą bezpośredną obektywną lub porównawczą, przystosowaną do pomaru powerzchn płaskch lub praktyczne płaskch. Współczynnk przepuszczana τ określa sę, jako stosunek strumena śwetlnego przepuszczonego przez badaną próbkę do strumena padającego na badaną próbkę. Fot.2. Lumenomerz do pomaru współczynnka przepuszczana Pomar współczynnka przepuszczana jest wykonywany w specjalnym lumenomerzu pokazanym na t.2. Badana próbka jest umeszczana w okenku pomarowym. Tubus pomarowy należy przesunąć tak, aby szczelne dolegał do próbk, a następne
odczytać zanotować wartość prądu toelektrycznego. Pomar powtórzyć przysuwając tubus do kul pomarowej bez próbk. Wartość współczynnka przepuszczana τ x należy oblczyć ze wzoru: τ x = fx w którym: fx -wskazane mkroamperomerza przy strumenu pomarowym przechodzącym przez badaną próbkę, -wskazane mkroamperomerza przy strumenu pomarowym ne ogranczonym badaną próbką. 3. Program ćwczena Pomerzyć za pomocą dostępnych przyrządów wartośc współczynnka odbca przepuszczana próbek wskazanych przez prowadzącego. 4. Opracowane sprawozdana Zestawć w tabel uzyskane wartośc badanych współczynnków. Srmułować wnosk. 5. Lteratura T.Oleszyńsk: Mernctwo technk śwetlnej WNT 1957