Czym jest, a czym nie jest EBM (medycyna oparta na danych naukowych)?

Podobne dokumenty
Podstawy EBM, czyli medycyny opartej na danych naukowych

Podstawy EBM, czyli medycyny opartej na danych naukowych. Prof. Hanna Szajewska Klinika Pediatrii WUM Zespół EBM i Badań Klinicznych

Podstawy EBM, czyli medycyny opartej na danych naukowych

Medycyna oparta na dowodach naukowych: blaski i cienie

Badanie z randomizacją Wprowadzenie. Prof. Hanna Szajewska Klinika Pediatrii WUM Zespół EBM i Badań Klinicznych

EBM w farmakoterapii

Rodzaje badań klinicznych. Zespół EBM Klinika Pediatrii Warszawski Uniwersytet Medyczny

Zadanie pytania klinicznego (PICO) Wyszukanie i selekcja wiarygodnej informacji. Ocena informacji o metodzie leczenia

Farmakoekonomika podstawy. Paweł Petryszyn Katedra i Zakład Farmakologii Klinicznej UM we Wrocławiu

Warsztaty Ocena wiarygodności badania z randomizacją

I Zakład Medycyny Rodzinnej Uniwersytetu Medycznego w Łodzi

Biegunka związana ze stosowaniem antybiotyków. Jak skutecznie leczyć i zapobiegać?

Epidemia niewydolności serca Czy jesteśmy skazani na porażkę?

Spodziewany efekt kliniczny wpływu wit. K na kość

PROBIOTYKI panaceum dla noworodka ZALECAĆ CZY NIE

PLACEBO JAKO PROBLEM ETYCZNY PRZY OCENIE BADAŃ KLINICZNYCH

Cytyzyna ostatnie ważne osiągnięcie nauki polskiej

Badania obserwacyjne w ocenie bezpieczeństwa leków This gentle murmur it could be stings of remorse

Badania epidemiologiczne - blaski i cienie Epidemiological research - the bad with the good

Rak piersi. Doniesienia roku Renata Duchnowska Klinika Onkologii Wojskowy Instytut Medyczny w Warszawie

Pragmatyczne badania III fazy w procesie decyzyjnym projekt GET REAL. Mateusz Nikodem

Przywrócenie rytmu zatokowego i jego utrzymanie

dr hab. Dagmara Hering

Aneks III Zmiany w charakterystyce produktu leczniczego oraz w ulotce dla pacjenta

Materiały edukacyjne. Diagnostyka i leczenie nadciśnienia tętniczego

Burza elektryczna - aktualne zasady postępowania Część 3 rokowanie, profilaktyka

Podstawy epidemiologii

Akupunktura Trudności w projektowaniu badań klinicznych

Migotanie przedsionków czynniki ograniczające dostępności do współczesnej terapii

Urząd Miasta Bielsko-Biała - um.bielsko.pl Wygenerowano: /14:10: listopada - Światowym Dniem Walki z Cukrzycą

Postępowanie w ostrych zespołach wieńcowych. wytyczne i praktyka

Rodzaje i metodyka badań klinicznych

PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2015/2016 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY

Literatura: Oficyna Wydawnicza

EPP ehealth. Niezaspokojone potrzeby w ochronie zdrowia: czy e-zdrowie może pomóc? Mateusz Lichoń

Terapie przełomowe: konsekwencje etyczne

XXX lecie Inwazyjnego Leczenia Zawału Serca. ,,Czas to życie

Jedynym obecnie znanym sposobem leczenia jaskry jest obniżanie ciśnienia wewnątrzgałkowego

Evidence-Based Practice Profile (EBP 2 ) Questionnaire

ANEKS III ZMIANY W CHARAKTERYSTYKACH PRODUKTÓW LECZNICZYCH I ULOTCE DLA PACJENTA

Śmiertelność przypisana w tys; całość Ezzatti M. Lancet 2002; 360: 1347

Aspekty ekonomiczne dostępności do nowoczesnego leczenia przeciwkrzepliwego w profilaktyce udaru mózgu. Maciej Niewada

Opieka nad chorymi z Dystrofią Mięśniową Duchenne a

Nowe leki w terapii niewydolności serca.

ZDROWIE PUBLICZNE MITY I FAKTY. Prof. dr med. Paweł Januszewicz

STATYSTYCZNE ASPEKTY PLANOWANIA I ANALIZY WYNIKÓW BADAŃ EMPIRYCZNYCH W MEDYCYNIE

Lekarz wobec pacjenta palącego tytoń?

Stosowanie preparatu BioCardine900 u chorych. z chorobą wieńcową leczonych angioplastyką naczyń

Profilaktyka alergii co nowego w 2015 roku. Prof. Hania Szajewska Klinika Pediatrii WUM hanna.szajewska@wum.ed.pl

POZA KLASYCZNYM DOSSIER I SPEŁNIANIEM WYMOGÓW FORMALNYCH WYKORZYSTANIE REAL WORLD DATA, PRZEGLĄDY BURDEN OF ILLNESS I UNMET NEED.

Nowy model oceny etycznej badań klinicznych w Polsce

Wanda Siemiątkowska - Stengert

Podstawy diagnostyki nieinwazyjnej układu krążenia ze szczególnym uwzględnieniem EKG i echokardiografii

S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne

Kardiologia Przygotowana jako propozycja środowiska kardiologów przez prof. Dariusza Dudka z zespołem. Punkt widzenia lekarzy

Ostre Zespoły Wieńcowe znaczenie leczenia przeciwpłytkowego, możliwości realizacji w polskich warunkach

CHIRURGICZNE LECZENIE ZWĘŻEŃ TĘTNIC SZYJNYCH

12 SQ-HDM Grupa farmakoterapeutyczna: Wyciągi alergenowe, kurz domowy; Kod ATC: V01AA03

Evidence based medicine - questions and answers. Basic notions - part II

Prof. Karina Jahnz-Różyk Wojskowy Instytut Medyczny

Przykłady opóźnień w rozpoznaniu chorób nowotworowych u dzieci i młodzieży Analiza przyczyn i konsekwencji

Sepsa, wstrząs septyczny, definicja, rozpoznanie

Badania laboratoryjne (i inne) są wykonywane w jednych z najlepszych na świecie laboratoriów.

przytarczyce, niedoczynność przytarczyc, hipokalcemia, rak tarczycy, wycięcie tarczycy, tyreoidektomia

WYNIKI. typu 2 są. Wpływ linagliptyny na ryzyko sercowo-naczyniowe i czynność nerek u pacjentów z cukrzycą typu 2 z ryzykiem

Wytyczne ACCF/AHA 2010: Ocena ryzyka sercowo-naczyniowego u bezobjawowych dorosłych

Przypadki kliniczne EKG

Hipercholesterolemia najgorzej kontrolowany czynnik ryzyka w Polsce punkt widzenia lekarza rodzinnego

Aneks III. Uzupełnienia odpowiednich punktów Charakterystyki Produktu Leczniczego i Ulotki dla pacjenta

Pierwsze badanie dla nowego leku przeprowadził (chociaż incydentalnie) chirurg Ambroise Pare w 1537.

Krzysztof Łanda. Kilka słów o..... wytycznych i standardach postępowania

JAKOŚĆ ŻYCIA U DZIECI I MŁODZIEŻY Z WRODZONYM ZAKAŻENIEM HIV W POLSCE


PLAN ZAJĘĆ uczestników stacjonarnych Studiów Doktoranckich I roku Wydziału Lekarskiego Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego w roku akademickim 2016/2017

6.2. Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dotyczącego produktu leczniczego DUOKOPT przeznaczone do wiadomości publicznej

Wnioski i rekomendacje na przykładzie niewydolności serca

Ze względu na brak potwierdzenia w badaniu przeprowadzonym wśród młodzieży (opisanym poniżej) wyniki zostały uznane za niedostatecznie przekonujące.

Przegląd randomizowanych, kontrolowanych badań klinicznych w grupie osób w wieku podeszłym

Regulacje prawne w zakresie badań naukowych. dr Monika Urbaniak

Wpływ zanieczyszczeń powietrza na zdrowie. Dr hab. n. med. Renata Złotkowska Instytut Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego w Sosnowcu

WYKŁAD PIERWSZY: PODSTAWY EPIDEMIOLOGII (A)

EBM. dr hab. n. med. Józef J

Ocena skuteczności preparatów miejscowo znieczulających skórę w redukcji bólu w trakcie pobierania krwi u dzieci badanie z randomizacją

Aneks I Wnioski naukowe i podstawy zmiany warunków pozwoleń na dopuszczenie do obrotu


Zasady leczenia nowo rozpoznanej padaczki

Agnieszka Kołacz II Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii UM w Lublinie

Efektywna kontrola chorych po leczeniu nowotworów jąder

Gorączka reumatyczna i popaciorkowcowe reaktywne zapalenie stawów

Aneks III. Zmiany w odpowiednich punktach charakterystyki produktu leczniczego i ulotkach dla pacjenta

SHL.org.pl SHL.org.pl

Paramedycyna a postulaty evidence-based medicine

Lek. Olgierd Woźniak. Streszczenie rozprawy doktorskiej

SZCZEGÓŁOWY PLAN ĆWICZEŃ DLA SŁUCHACZY 5 lub 6 RS Wydziału Wojskowo lekarskiego UM w Łodzi

AMULET BROSZURA DLA PERSONELU MEDYCZNEGO

Spis treści. Przedmowa Badanie pacjenta z chorobami sercowo-naczyniowymi... 13

Rola współpracy między lekarzem a pacjentem jaskrowym Anna Kamińska

LECZENIE BIOLOGICZNE CHORÓB

Nowoczesne metody leczenia

Uchwała Nr XIX/169/2008 Rady Miasta Marki z dnia 18 czerwca 2008 roku

Transkrypt:

Czym jest, a czym nie jest EBM (medycyna oparta na danych naukowych)? Prof. Hanna Szajewska Klinika Pediatrii WUM Zespół EBM i Badań Klinicznych hania@ipgate.pl

O czym będziemy mówić? Dlaczego EBM? Co to jest EBM? Dwie podstawowe zasady EBM Alternatywy dla EBM

Dlaczego EBM? Połowa z tego, czego jesteście uczeni w czasie studiów medycznych w ciągu 10 lat okaże się nieprawdziwa. Problem polega na tym, że żaden nauczyciel nie wie, która połowa. Dr Sydney Burwell (1956) Dziekan Harvard Medical School

1979 Dlaczego EBM? The flecainide story Zjazd American College of Cardiology Zawał serca najczęstsza przyczyna zgonów zawał zaburzenia rytmu serca zgon Bezpieczny, długodziałający lek antyarytmiczny, uchroni miliony osób przed śmiercią Bernard Lown, wynalazca defibrylatora

Dlaczego EBM? The flecainide story PVC = przedwczesne pobudzenia komorowe Anderson et al. N Engl J Med 1981;473-7.

Dlaczego EBM? The flecainide story Wniosek Stosowanie flekainidu zmniejsza ryzyko zaburzeń rytmu serca powodujących zawał (mechaznim) Pacjenci po zawale powinni otrzymywać flekainid Praktyka Pozytywna opinia FDA Rutynowe stosowanie w leczeniu chorych z zawałem (USA, ale nie w Europie, Australii)

Dlaczego EBM? The flecainide story Wynik Zwiększenie śmiertelności w grupie leczonej Znaczenie badania Pokazuje, jak ważna jest ocena punktu końcowego Echt et al. N Engl J Med. 1991;324:781-8.

Co to jest EBM? EBM Evidence based medicine Medycyna oparta na danych naukowych

Evidence Based Medicine

Evidence Based Medicine

Evidence Based Medicine Doświadczenie i umiejętności lekarza

Evidence Based Medicine Doświadczenie i umiejętności lekarza Dane z badań naukowych

Evidence Based Medicine Doświadczenie i umiejętności lekarza Wartości i preferencje pacjenta Dane z badań naukowych

Współczesna sztuka medycyny

Dwie fundamentalne zasady EBM Zasada 1 Dane z badań naukowych nie wystarczają do podejmowania decyzji klinicznych Zasada 2 Hierarchia dowodów naukowych

Hierarchia badań naukowych Ocena skuteczności leczenia/zapobiegania W I A R Y G O D N O Ś Ć Metaanaliza Badanie z randomizacją Badania obserwacyjne (kliniczno-kontrolne, kohortowe) Badania obserwacyjne (opis przypadku, seria przypadków) Badania doświadczalne R Y Z Y K O B Ł Ę D U

Wszystkie badania są sobie równe, ale niektóre badania są równiejsze od innych

Ocena informacji o metodzie leczenia Czy artykuł jest wiarygodny? Czy wyniki badania są istotne klinicznie? Czy mają zastosowanie u danego pacjenta?

Ocena informacji o metodzie leczenia Czy artykuł jest wiarygodny? Czy wyniki badania są istotne klinicznie? Czy mają zastosowanie u danego pacjenta?

Kryteria wiarygodności badań opisujących skuteczność interwencji w leczeniu Randomizacja (obecność grupy kontrolnej i losowy dobór chorych) Maskowanie (jeżeli możliwe) Analiza zgodnie z zaplanowanym leczeniem (intention-to-treat analysis) Znajomość losu min. 80% pacjentów Odpowiednio długi okres obserwacji

Metodologia RCT Schulz i wsp. JAMA, 1995; 273: 408 Przegląd 250 badań z randomizacją Badania z prawidłowym utajnieniem randomizacji Efekt interwencji o ok. 30-40% mniejszy niż badania bez niego lub z nieprawidłowym utajnieniem! Badania z podwójną ślepą próbą Mniejszy efekt leczenia o ok. 4-29% niż badania bez metody podwójnie ślepej próby!

Zawsze zapoznać się z metodyką badania!

Ocena informacji o metodzie leczenia Czy artykuł jest wiarygodny? Czy wyniki badania są istotne klinicznie? Czy mają zastosowanie u danego pacjenta?

Wersja polska (streszczenie): Medycyna Praktyczna 9/2007

Napój jogurtowy z L casei DN 114 001 podczas antybiotykoterapii Populacja >50. rż, otrzymujący 1 antybiotyk Interwencja Napój jogurtowy z probiotykiem Porównanie Placebo (napój bez bakterii) Punkt końcowy Biegunka związana ze stosowaniem antybiotyków (>2 płynne stolce w ciągu 3 dni) Hickson et al. BMJ 2007;335:80-5.

Napój jogurtowy z L casei DN 114 001 podczas antybiotykoterapii P=0.007 Hickson et al. BMJ 2007;335:80-5.

Napój jogurtowy z L casei DN 114 001 podczas antybiotykoterapii RR Ryzyko względne 0.36 RRR ARR NNT Względne zmniejszenie ryzyka Bezwględne zmniejszenie ryzyka Number needed to treat 0.64 22% 5 Hickson et al. BMJ 2007;335:80-5.

Number needed to treat (NNT) Biegunka Probiotyk 12% Placebo 34% Chorzy pomimo interwencji (n=12) Zdrowi mimo braku interwencji (=66) Mogą skorzystać z interwencji (n=22)

Number needed to treat (NNT) NNT = 100/22 5 Liczba pacjentów, których należy poddać leczeniu, aby zapobiec jednemu niekorzystnemu punktowi końcowemu NNT 5 Dużo czy mało?

NNT w różnych interwencjach medycznych Interwencja Statyny w zapobieganiu zawału przez 1 rok Wit D w zapobieganiu złamania kości udowej Antybiotyki w leczeniu zapalenia zatok Aspiryna w zapobieganiu chorób układu krążenia Leczenie zakażenia paciorkowcowego w zapobieganiu gorączce reumatycznej NNT Merenstein D. FASEB July 2011

NNT w różnych interwencjach Interwencja medycznych NNT Statyny w zapobieganiu zawału przez 1 rok 100-427 Wit D w zapobieganiu złamania kości udowej 50 Antybiotyki w leczeniu zapalenia zatok 15 Aspiryna w zapobieganiu chorób układu krążenia 40 Leczenie zakażenia paciorkowcowego w zapobieganiu gorączce reumatycznej 64 Merenstein D. FASEB July 2011

NNT w różnych interwencjach Interwencja medycznych NNT Statyny w zapobieganiu zawału przez 1 rok 100-427 Wit D w zapobieganiu złamania kości udowej 50 Antybiotyki w leczeniu zapalenia zatok 15 Aspiryna w zapobieganiu chorób układu krążenia 40 Leczenie zakażenia paciorkowcowego w zapobieganiu gorączce reumatycznej Probiotyk (L casei DN 114 001) w zapobieganiu biegunce poantybiotykowej 64 5

Ocena informacji o metodzie leczenia Czy artykuł jest wiarygodny? Czy wyniki badania są istotne klinicznie? Czy mają zastosowanie u danego pacjenta?

Podjęcie decyzji klinicznej Pediatra przepisuje 5-letniemu dziecku antybiotyk Właśnie usłyszał na sympozjum wyniki badania dotyczącego napoju jogurtowego Hickson et al. 2007 Czy i jak powinien zastosować identyczny napój jogurtowy u dziecka, aby zapobiec biegunce związanej ze stosowaniem antybiotyków?

Podjęcie decyzji klinicznej W gabinecie lekarskim Czy nasz pacjent różni się od pacjenta w badaniu? Czy podobne leczenie jest możliwe w naszych warunkach? Jakie są potencjalne działania niepożądane leczenia?

O czym mówiliśmy? Dlaczego EBM? Co to jest EBM? Dwie podstawowe zasady EBM

Alternatywy dla EBM

EBM, czyli eminence based medicine Praktyka medyczna oparta na zasługach i własnym doświadczeniu im lekarz bardziej zasłużony i wyżej stojący w hierarchii, tym mniejszą wagę przypisuje czemuś tak banalnemu, jak dane naukowe Isaacs D, Fitzgerald D. BMJ 1999; 319: 1618

EBM, czyli eloquence based medicine Praktyka medyczna oparta na elokwencji opalone przez cały rok ciało, goździk w butonierce, elegancja w ubiorze jako substytuy dowodów naukowych Isaacs D, Fitzgerald D. BMJ 1999; 319: 1618

VBM, czyli vehemence based medicine Praktyka medyczna oparta na głośności i porywczości wypowiedzi zastąpienie dowodów głośnym i porywczym wyrażaniem swych opinii Isaacs D, Fitzgerald D. BMJ 1999; 319: 1618

PBM, czyli providence based medicine Praktyka medyczna oparta na zrządzeniu opatrzności kiedy troskliwy doktor nie ma pojęcia co zrobić, decyzję chętnie składa w ręce Wszechmogącego Isaacs D, Fitzgerald D. BMJ 1999; 319: 1618

NBM, czyli nervousness based medicine Praktyka medyczna oparta na strachu strach przed pozwaniem do sądu silnie pobudza do wykonywania zbędnych badań diagnostycznych i stosowania niepotrzebnego leczenia Isaacs D, Fitzgerald D. BMJ 1999; 319: 1618

CBM, czyli confidence based medicine Praktyka medyczna oparta na niezachwianej pewności siebie dotyczy jedynie chirurgów! Isaacs D, Fitzgerald D. BMJ 1999; 319: 1618

Wybór należy do Państwa! Dziękuję za uwagę!