Scenariusz zajęć dla 5-latków Autor: Monika Zatorska Obszar podstawy programowej: 14. Kształtowanie gotowości do nauki pisania i czytania. Grupa wiekowa: 5-latki Blok tematyczny: Świat książek Temat: Zaczarowany świat książek. Cele operacyjne: Dziecko: układa baśń zainspirowane rekwizytami; tworzy samodzielnie własną książeczkę; uczestniczy w zabawach rozwijających sprawność manualną; tworzy symbole graficzne do treści baśni; czyta sposobem globalnym proste wyrazy. Wykaz nabywanych umiejętności (ujętych w podstawie programowej, jako osiągnięcia dziecka kończącego przedszkole): Dziecko: dysponuje sprawnością rąk i koordynacją wzrokowo-ruchową potrzebną do rysowania, wycinania, nauki pisania; interesuje się czytaniem oraz pisaniem; jest gotowe do nauki czytania i pisania; rozumie sens informacji podanych w postaci uproszczonych rysunków oraz często stosowanych oznaczeń i symboli; interesuje się książkami; słucha czytanych baśni. Treści kształcenia: rozwijanie myślenia przyczynowo - skutkowego,; rozwijanie myślenia twórczego; działania twórcze (tworzenie baśni i własnej książeczki, ozdabianie karty tytułowej); usprawnianie motoryki małej przez udział w zabawach plastycznych; przedstawianie znaczeń w formie symboli; rozwijanie sprawności ruchowej poprzez udział w zabawie na kanwie opowieści ruchowej; wzbogacanie zasobu słownictwa oraz rozwijanie mowy (bogacenie słownictwa czynnego, wyraźne mówienie).
Opis sposobu realizacji: Lp. Część dnia aktywności dziecka I. Zajęcia poranne Przebieg zajęć 1.Schodzenie się dzieci, przywitanie, zabawy swobodne w kącikach zainteresowań. 2. Zaczarowana książka: zainteresowanie dzieci tematyką zajęć. Uwagi o realizacji, warunki pobudzające aktywność dziecka W wybranym miejscu sali nauczyciel (N) ustawia skrzynię skarbów, w której znajdują się przedmioty stanowiące inspirację do twórczej aktywności dzieci. Dzieci wspólnie z N otwierają wieko skrzyni. N prosi o wyjęcie przedmiotu, który znajduje się na samym wierzchu skrzyni. Jest to książeczka (zszyte ze sobą kilka kartek formatu A5), z której czarodziej zabrał cały tekst. Na szczęście w skrzyni znajdują się przedmioty, które pomogą ją odczarować. Pojawi się wtedy baśń, którą dzieci napiszą. W skrzyni powinno się znaleźć kilka przedmiotów (ich liczba zależy od wcześniejszych doświadczeń dzieci związanych z tworzeniem własnych opowieści - bajek, baśni, opowiadań). Dzieci wyciągają kolejne przedmioty pojedynczo - za każdym razem, puszczając wodze fantazji, tworzą dalszy ciąg baśni. Przykładowe skarby : sylweta smoka i egzotycznego ptaka (załączniki nr 1 oraz 2), kolorowe piórka, komplet sztućców dla 1 osoby. Przykładowa treść fragmentu baśni, którą można stworzyć dysponując
II. Zajęcia dydaktyczne 1. Baśń o smoku i kolorowym ptaku: zaproszenie dzieci do tworzenia baśni na bazie skarbów wydobywanych kolejno ze skrzyni. Dzieci wraz z N tworzą własną baśń zainspirowane rekwizytami oraz fragmentem baśni o smoku i kolorowym ptaku. Baśń powinna także stanowić punkt wyjścia do zajęć związanych z zasadami prawidłowego posługiwania się sztućcami, realizowanych w kolejnych dniach. 2. Niczym Andersen i bracia Grimm : zachęcenie dzieci do napisania baśni na kartach książeczki. N proponuje dzieciom stosowanie symboli, które można zapisywać na kartach książeczki zamiast słów oraz wzbogacanie książeczki o rysunki. Przypomina o kolejnych zdarzeniach, wskazując na symbole notowane podczas tworzenia opowieści. wymienionymi przedmiotami znajduje się w załączniku nr 3, jednak N powinien zainspirować dzieci, aby stworzyły własną baśń. N inspiruje dziecięcą wyobraźnię podsuwając pewne sformułowania charakterystyczne dla baśni, np. Dawno, dawno temu, za siedmioma górami, za siedmioma rzekami itp. Dzieci wypowiadają się swobodnie, N docenia wszystkie pomysły, zapisuje je na dużym arkuszu papieru w formie symboli, aby wszystkie dzieci podążały w wyobraźni za snutą opowieścią i aby można było ją później odtworzyć. W zapisie symbolicznym również dzieci mogą zamieszczać podpisy wyrazy, których obraz graficzny już znają (np. książka, autor, własne imię, smok, ptak - w zależności od dotychczasowych doświadczeń dzieci związanych z czytaniem sposobem globalnym). Dzieci rozpoczynają pracę nad książeczkami. Praca ta może być kontynuowana w dniu następnym, jeśli baśń była długa lub jeśli dzieci zechcą ją wzbogacić o kolejne wydarzenia. Każde dziecko otrzymuje egzemplarz zaczarowanej książeczki w formie luźnych kartek formatu A5, które należy przewiązać wstążką w odpowiednich miejscach (przedziurkowanych).
III. Zajęcia popołudniowe 3. O wysportowanym smoku: opowieść ruchowa na bazie baśni. 1. Zagraj ze smokiem i kolorowym ptakiem: zabawy dla dzieci szczególnie zainteresowanych tematyką i/lub dla dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi z wykorzystaniem multimediów. Dzieci piszą i ozdabiają swoją książeczkę wykorzystując dowolne materiały plastyczne. Uwaga: po zakończeniu pracy nad książeczkami N wspólnie z dziećmi organizuje wystawę prac i zaprasza rodziców do podziwiania powstałych dzieł. Materiał do wykorzystania znajduje się w załączniku nr 4. Wykorzystanie załączników nr 5, 6, 7 i 8. Uwagi: Propozycje zawarte w scenariuszu zostały przygotowane w taki sposób, aby nauczyciel mógł dostosować czas realizacji zajęć do możliwości dzieci w grupie oraz z zachowaniem tzw. zasady 1/5, zalecanej w części podstawy programowej dotyczącej zalecanych warunków i sposobu jej realizacji. Metody za M. Kwiatowską (1985): Czynne: samodzielnych doświadczeń, ćwiczeń praktycznych. Słowne: rozmowy i opowiadania, objaśnienia. Percepcyjne: obserwacja i pokaz, przykład dorosłych. Formy: praca indywidualna jednolita i zróżnicowana, zbiorowa jednolita i zróżnicowana. Środki dydaktyczne: kartki przygotowane do tworzenia książeczki (komplet dla każdego dziecka), wstążka, materiały plastyczne do ozdobienia karty tytułowej i tworzenia własnej książeczki dla każdego dziecka, kartoniki z imionami dzieci uczestniczących w zabawie do wklejenia jako podpis autora, rekwizyty do tworzenia baśni (np. sylwety, maskotki, przedmioty codziennego użytku - zgodnie z pomysłem nauczyciela na treść baśni), wyrazy do czytania globalnego (zgodnie z poziomem dzieci uczestniczących w zajęciach), komputer z dostępem do Internetu oraz głośnikami, środki dydaktyczne zamieszczone na portalu Scholaris (dla nauczyciela, do wykorzystania w pracy z dzieckiem): 1. Smok sylweta do wydrukowania; 2. Kolorowy ptak - sylweta do wydrukowania; 3. Treść przykładowej baśni (bez tytułu i zakończenia); 4. Opowieść ruchowa: O wysportowanym smoku; 5. Kolorowanka multimedialna: Jak smok uczył się jeść sztućcami; 6. Gra multimedialna: Dopasuj sztućce;
7. Gra multimedialna typu memo: Smoki; 8. Gra multimedialna typu połącz połówki: Ptasie pióra.