-------- ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- WOJEWÓDZKI INSPEKTORA tel. 42 636-03-57 ul. Gdańska 38 90-730 Łódź fax 42 636-85-50 NIP 727-11-49-261 Regon 000136886 e-mail: sekretariat@wiih.lodz.pl Łódź, dnia 30.10.2012r. INFORMACJA dotycząca kontroli jakości i prawidłowości oznakowania przetworów mięsnych Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej w Łodzi w III kwartale 2012 r. w ramach realizacji programu Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów DIH 81 10(1)/12/JS, przeprowadził kontrole w 15 placówkach zlokalizowanych na terenie województwa łódzkiego prowadzących sprzedaż m.in. przetworów mięsnych, obejmując nimi: 5 hurtowni, 5 sklepów sieci handlowych, 5 pozostałych sklepów. Celem tych kontroli była ocena jakości handlowej przetworów mięsnych w zakresie przestrzegania przepisów i deklaracji producentów zamieszczonych w oznakowaniu tych produktów, ze szczególnym zwróceniem uwagi na wykrywanie zafałszowań oraz rzetelności informowania konsumentów o rodzajach oferowanych wyrobów. Łącznie ocenie poddano 88 partii przetworów mięsnych i drobiowych wartości 8.919 zł, w tym: 2 partie wędlin drobiowych wartości 203 zł, 2 partie konserw drobiowych wartości 98 zł, 25 partii konserw mięsnych wartości 1.648 zł, 2 partie produktów blokowych wartości 705 zł, 42 partie kiełbas wartości 5.260 zł, 7 partii wędzonek wartości 459 zł, 4 partie wędlin podrobowych wartości 173 zł, 4 partie innych przetworów mięsnych wartości 373 zł (pasztet z indyka, smalec, galareta mięsna, pieczeń rzymska). Nieprawidłowości stwierdzono w 10 placówkach (co stanowiło 67 % objętych kontrolą), w tym w: 4 hurtowniach, 3 sklepach sieci handlowych, 3 pozostałych sklepach. W toku prowadzonych czynności kontrolnych zakwestionowano ogółem 26 partii przetworów mięsnych i drobiowych wartości 2.224 zł (29 % partii badanych ogółem), w tym:
1 partię konserwy drobiowej wartości 35 zł, 3 partie konserw mięsnych wartości 243 zł, 1 partię produktu blokowego wartości 55 zł, 15 partii kiełbas wartości 1.571 zł, 1 partię wędzonki wartości 42 zł, 3 partie wędlin podrobowych wartości 145 zł, 2 partie innych przetworów mięsnych wartości 133 zł (galareta mięsna, pasztet z indyka). JAKOŚĆ W zakresie zgodności parametrów jakościowych z wymaganiami obowiązujących przepisów i deklaracjami producentów sprawdzono laboratoryjnie 30 partii przetworów mięsnych i drobiowych wartości 3.431 zł, w tym: Kontrolą objęto: 10 partii wartości 1.451 zł w hurtowniach, 10 partii wartości 875 zł w sklepach sieci handlowych, 10 partii wartości 1.105 zł w pozostałych sklepach. 1 partię wędliny drobiowej wartości 41 zł, 1 partię konserwy drobiowej wartości 176 zł, 11 partii konserw mięsnych wartości 794 zł, 1 partię produktu blokowego wartości 650 zł, 14 partii kiełbas wartości 1.572 zł, 1 partię wędzonki wartości 100 zł, 1 partię innego przetworu mięsnego (galarety mięsnej) wartości 98 zł. Ponadto, w związku ze skargą konsumenta, organoleptycznie oceniono świeżość 1 partii wędzonki (polędwicy łososiowej) wartości 26 zł. Dokonana ocena nie wykazała cech dyskwalifikujących ze sprzedaży, nie stwierdzono oznak zeschnięcia, niewłaściwej barwy, pleśni, zapachu świadczącego o rozpoczynającym się procesie psucia. W wyniku przeprowadzonych badań laboratoryjnych zakwestionowano z uwagi na niewłaściwą jakość 5 partii przetworów mięsnych łącznej wartości 372 zł (16,7 % partii badanych laboratoryjnie), w tym: 2 partie konserw mięsnych wartości 117 zł tj.: konserwę mięsną turystyczną a 300 g, konserwę sterylizowaną wieprzowina do smarowania a 300 g, 3 partie kiełbas wartości 255 zł tj.: kiełbasę podwawelską wieprzową, średnio rozdrobnioną, wędzoną, parzoną, 2
kiełbasę żywiecką średnio rozdrobnioną, wieprzową, wędzoną parzoną, kiełbasę swojską z cielęciną. Stwierdzone wady jakościowe to: obecność innego gatunku mięsa (drobiu) niż deklarowano w wykazie składników 3 partie wartości 166 zł (konserwa mięsna turystyczna, konserwa mięsna wieprzowina do smarowania, kiełbasa swojska z cielęciną), obecność fosforu dodanego (nie deklarowano w składzie) w ilości 700 mg/kg przy niepewności pomiaru ± 76 1 partia wartości 164 zł (kiełbasa żywiecka sucha); zaniżona zawartość białka (deklarowano 12,4 g/100 g, a stwierdzono 8,0 % przy niepewności pomiaru ±1,9) 1 partia wartości 42 zł (kiełbasa podwawelska wieprzowa, średnio rozdrobniona, wędzona, parzona). W celu wyeliminowania stwierdzonych nieprawidłowości skierowano wystąpienia pokontrolne do producentów zakwestionowanych wyrobów i jednostek nadrzędnych oraz pisma do właściwych terenowo Wojewódzkich Inspektoratów Jakości Handlowej Artykułów Rolno- Spożywczych. RZECZYWISTA ILOŚĆ PRODUKTU W zakresie zgodności masy netto z deklarowaną przez producentów w oznakowaniu produktu oceniono 57 opakowań przetworów mięsnych i drobiowych badanych laboratoryjnie pochodzących z 23 partii wartości 2.690 zł. Badaniem objęto: 1 partię wędliny drobiowej wartości 41 zł 5 opakowań, 1 partię konserwy drobiowej wartości 176 zł 3 opakowania, 11 partii konserw mięsnych wartości 794 zł 29 opakowań, 1 partię produktu blokowego wartości 650 zł 2 opakowania, 8 partii kiełbas wartości 931 zł - 16 opakowań, 1 partię innego przetworu mięsnego wartości 98 zł (galareta mięsna) 2 opakowania. Niedoborów masy netto w stosunku do deklarowanej na opakowaniach nie stwierdzono. PRAWIDŁOWOŚĆ OZNAKOWANIA Prawidłowość oznakowania zbadano dla wszystkich objętych kontrolą 88 partii przetworów mięsnych i drobiowych wartości 8.919 zł, w tym: 25 partii wartości 4.249 zł w hurtowniach, 25 partii wartości 1.970 zł w sklepach należących do sieci handlowych, 38 partii wartości 2.700 zł w pozostałych sklepach. 3
Kontrolą objęto: 2 partie wędlin drobiowych wartości 203 zł, 2 partie konserw drobiowych wartości 98 zł, 25 partii konserw mięsnych wartości 1.648 zł, 2 partie produktów blokowych wartości 705 zł, 42 partie kiełbas wartości 5.260 zł, 7 partii wędzonek wartości 459 zł, 4 partie wędlin podrobowych wartości 173 zł, 4 partie innych przetworów mięsnych wartości 373 zł (pasztet z indyka, smalec, galareta mięsna, pieczeń rzymska). Z uwagi na niewłaściwe oznakowanie zakwestionowano ogółem 21 partii przetworów mięsnych i drobiowych łącznej wartości 1.852 zł (23,9 % partii badanych w tym zakresie), tj.: 1 partię wartości 108 zł znajdującą się w hurtowni, 2 partie wartości 161 zł znajdujące się w sklepach sieci handlowych, 18 partii wartości 1.583 zł znajdujących się w sklepach detalicznych. Zakwestionowane towary to: 1 partia konserwy drobiowej wartości 35 zł, 1 partia konserwy mięsnej wartości 126 zł, 1 partia produktu blokowego wartości 55 zł, 12 partii kiełbas wartości 1.316 zł, 1 partia wędzonki wartości 42 zł, 3 partie wędlin podrobowych wartości 145 zł, 2 partie innych przetworów mięsnych wartości 133 zł (galareta mięsna, pasztet z indyka). TOWARY W OPAKOWANIACH JEDNOSTKOWYCH Wśród sprawdzonych 53 partii przetworów mięsnych w opakowaniach jednostkowych wartości 5.028 zł zakwestionowano 6 partii przetworów mięsnych wartości 946 zł, co stanowiło 11,3 % partii badanych. Powyższe produkty zakwestionowano z uwagi na: brak ilościowej zawartości składnika występującego w nazwie wyrobu 2 partie wartości 161 zł konserwa wieprzowo-drobiowa z wołowiną sterylizowana luncheon meat, konserwa drobiowo-wieprzowa sterylizowana typu mielonka przysmak śniadaniowy, brak ilościowej zawartości głównego składnika (mięsa) 1 partia wartości 486 zł kiełbasa suszona litewska tradycyjna, zastosowanie nazwy nieadekwatnej do składu surowcowego 2 partie wartości 191 zł 4
kiełbasa krakowska sucha, na etykietach której podano nazwę rodzajową kiełbasa wieprzowa grubo rozdrobniona sucha, podczas gdy z zamieszczonego składu wynikało że do wyprodukowania w/w wyrobu użyto również mięsa drobiowego, galareta mięsna na etykietach której podano mięso wieprzowe powyżej 50% (golonka, ozorek, głowizna) nieprawidłowe określenie poprzedzające termin przydatności do spożycia 1 partia wartości 108 zł kiełbasa schabowa krucha średnio rozdrobniona parzona wędzona, na etykietach której podano termin przydatności do spożycia należy spożyć przed zamiast należy spożyć do. TOWARY LUZEM Z ocenionych 35 partii przetworów mięsnych wartości 3.891 zł zakwestionowano 15 partii wartości 906 zł, co stanowiło 42,9 % partii badanych. Nieprawidłowości stwierdzono w 1 placówce, w której w miejscu sprzedaży: nie podano informacji o wykazie składników dla: 1 partii produktu blokowego wartości 55 zł, 9 partii kiełbas wartości 629 zł, 1 partii wędzonki wartości 42 zł, 3 partii wędlin podrobowych wartości 145 zł, 1 partii innego przetworu (pasztet z indyka) wartości 35 zł; podano nazwę serdelki cielęce, a faktycznie były to serdelki wieprzowe - 1 partia wartości 211 zł. W związku z wprowadzeniem do obrotu wyrobów o niewłaściwej jakości handlowej w zakresie oznakowania oraz zafałszowanych do producentów oraz do dystrybutorów kwestionowanych przetworów mięsnych i drobiowych skierowano wystąpienia pokontrolne z wnioskiem o prawidłowe znakowanie produktów. O nieprawidłowościach powiadomiono również właściwe terenowo Wojewódzkie Inspektoraty Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych. W trakcie kontroli stwierdzono, ze przedsiębiorcy przestrzegali przepis art. 18 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2002 r. ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. U. L31 z 01.02.2002). Na objęte kontrolą w zakresie oznakowania wyroby (88 partii wartości 8.919 zł) przedsiębiorcy okazali dowody dostaw, które umożliwiały identyfikację każdej osoby dostarczającej środek spożywczy do placówki. 5
PRZESTRZEGANIE TERMINÓW PRZYDATNOŚCI DO SPOŻYCIA I DAT MINIMALNEJ TRWAŁOŚCI Przestrzeganie terminów przydatności do spożycia oraz dat minimalnej trwałości towarów sprawdzono we wszystkich placówkach. Zbadano łącznie 73 partie przetworów mięsnych i drobiowych wartości 8.013 zł. Kontrolą objęto: 2 partie wędlin drobiowych wartości 203 zł, 2 partie konserw drobiowych wartości 98 zł, 25 partii konserw mięsnych wartości 1.648 zł, 1 partię produktu blokowego wartości 650 zł, 33 partie kiełbas wartości 4.631 zł, 6 partii wędzonek wartości 417 zł, 1 partię wędliny podrobowej wartości 28 zł, 3 partie innych przetworów mięsnych wartości 338 zł (galareta mięsna, pieczeń rzymska, słonina). Nie stwierdzono w sprzedaży wyrobów mięsnych po upływie terminów przydatności do spożycia lub dat minimalnej trwałości. Nie sprawdzono natomiast terminów przydatności do spożycia lub dat minimalnej trwałości dla 15 partii przetworów mięsnych bez opakowań wartości łącznej 906 zł, z uwagi na fakt, iż przedsiębiorca nie okazał w trakcie kontroli etykiet do w/w wyrobów. WARUNKI PRZECHOWYWANIA We wszystkich kontrolowanych placówkach sprawdzono warunki i sposób przechowywania przetworów mięsnych z uwzględnieniem deklaracji producentów oraz zgodnie z obowiązującymi przepisami. Ogółem badaniu w tym zakresie poddano 88 partii produktów wartości 8.919 zł nie stwierdzając nieprawidłowości. KROJENIE I PLASTERKOWANIE PRZETWORÓW MIĘSNYCH W kontrolowanych placówkach nie stwierdzono przypadków krojenia i plastrowania przetworów mięsnych z produktów przeterminowanych, którym po zapakowaniu nadawano nową datę minimalnej trwałości lub termin przydatności do spożycia. IDENTYFIKACJA KONTROLOWANYCH PRZEDSIĘBIORCÓW We wszystkich placówkach identyfikacji kontrolowanych przedsiębiorców dokonano w oparciu o wpisy do Krajowego Rejestru Przedsiębiorców lub wpis do CEIDG. Przedsiębiorcy posiadali książki kontroli. Placówki zostały zarejestrowane i zatwierdzone przez Państwową Inspekcję Sanitarną. 6
ORZECZENIA LEKARSKIE We wszystkich 15 placówkach kontrolującym okazano aktualne orzeczenia lekarskie wydawane do celów sanitarno-epidemiologicznych. INNE ZAGADNIENIA Rzetelność obsługi klientów w zakresie prawidłowości wyliczenia i pobierania należności badano w 10 placówkach nie stwierdzając nieprawidłowości. W 1 placówce, stwierdzono posługiwanie się wagą elektroniczną z nieaktualną cechą legalizacji. W trakcie kontroli zażądano usunięcia stwierdzonej nieprawidłowości. Wagę elektroniczną zalegalizowano w trakcie kontroli. Przestrzeganie przepisów o cenach sprawdzono w 2 placówkach (w 1 sklepie sieci handlowej i w 1 placówce detalicznej) i w 2 z nich stwierdzono nieprawidłowości. W związku z ustaleniami kontroli: wobec: WYKORZYSTANIE USTALEŃ KONTROLI 4 przedsiębiorców zostaną wszczęte postępowania administracyjne w przedmiocie nałożenia kar pieniężnych wynikających z art. 40a ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 21 grudnia 2000r. o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych (Dz. U. z 2005 r. nr 187, poz. 1577 z późn. zm.), w związku z wprowadzeniem do obrotu handlowego produktów zafałszowanych; 1 przedsiębiorcy zostanie wszczęte postępowanie administracyjne w przedmiocie nałożenia kary pieniężnej wynikającej z art. 40a ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych (Dz. U. z 2005 r. nr 187, poz. 1577 z późn. zm.), w związku z wprowadzeniem do obrotu handlowego produktu zafałszowanego oraz produktów nieodpowiadających jakości handlowej 4 przedsiębiorców zostaną wszczęte postępowania administracyjne w przedmiocie nałożenia kar pieniężnych wynikających z art. 40a ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 21 grudnia 2000r. o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych (Dz. U. z 2005 r. nr 187, poz. 1577 z późn. zm.), w związku z wprowadzeniem do obrotu handlowego produktów nieodpowiadających jakości handlowej. w 3 przypadkach nałożono mandaty karne na kwotę 400 zł, w związku z popełnieniem wykroczeń z art. 137 1 KW i art.26 ust.1 pkt 2 ustawy z dnia 11.05.2001 r. Prawo o miarach, w 1 przypadku wydano decyzję zarządzającą wycofanie z obrotu handlowego zafałszowanego środka spożywczego (art. 18 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 15.12.2000 r. o Inspekcji Handlowej), 7
w 1 przypadku wydano decyzję nakazującą wycofanie z całej sieci zafałszowanej partii konserwy wieprzowina do smarowania (art. 18 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 15.12.2000 r. o Inspekcji Handlowej), w 1 przypadku kontrolowany przedsiębiorca podjął decyzję o wycofaniu z całej sieci kwestionowanej partii konserwy mięsnej turystycznej, w 1 przypadku podano do publicznej wiadomości informację o zafałszowaniu artykułu rolno spożywczego, w 4 przypadkach zażądano usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości poprzez uzupełnienie brakujących informacji dotyczących oznakowania przetworów mięsnych bez opakowań w miejscu ich sprzedaży, uwidocznienie cen oraz poddanie przyrządu pomiarowego ponownej legalizacji. Ponadto przesłano: 11 wystąpień pokontrolnych do producentów i dystrybutorów kwestionowanych wyrobów, 1 wystąpienie do jednostki nadrzędnej, 7 pism do właściwych terenowo Wojewódzkich Inspektoratów Jakości Handlowej Artykułów Rolno - Spożywczych, 1 informację do Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Bydgoszczy. 8