SYLABUS/OPIS PRZEDMIOTU 1. Nazwa przedmiotu/ moduł (w języku polskim) Spektrum Autyzmu. Zagadnienia diagnozy i terapii./ Moduł 190.:Niepełnosprawność intelektualna i zaburzenia wieku rozwojowego. 2. Nazwa przedmiotu w języku angielskim Autism Spectrum Disorder. The Problems of Diagnosis and Therapy 3. Jednostka prowadząca przedmiot Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych, Instytut Psychologii, Zakład Instytut Pedagogiki, Zakład Pedagogiki Osób Niepełnosprawnych. 4. Kod przedmiotu/modułu (nie wypełniać) 5. Rodzaj przedmiotu (obowiązkowy lub fakultatywny) Fakultatywny 6. Kierunek studiów Psychologia 7. Poziom studiów (I lub II stopień lub jednolite studia magisterskie) Jednolite studia magisterskie 8. Rok studiów V Tryb studiów SN 9. Semestr (zimowy lub letni) zimowy 10. Forma zajęć i liczba godzin (dotyczy nazw różnych typów zajęć) Forma zajęć: warsztat, 30 godzin 11. Imię, nazwisko, tytuł/stopień naukowy osoby prowadzącej zajęcia Barbara Winczura, dr 12. Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych dla przedmiotu/modułu oraz zrealizowanych przedmiotów brak wymagań 13. Cele przedmiotu 1
C1 Dostarczenie wiedzy o specyfice i problemach osób z różnorodną niepełnosprawnością na różnych etapach rozwoju: upośledzeniem umysłowym, zespołem Downa, autyzmem, wzroku, słuchu, ruchową, demencją - CP. C2 Dostarczenie wiedzy o specyfice diagnozy dla osób niepełnosprawnych, o metodach diagnozy i terapii dla celów rehabilitacji - CP. C3 Kształtowanie umiejętności komunikacyjnych z osobami niepełnosprawnymi, etycznego zachowania w sytuacji badawczej, terapeutycznej i rehabilitacyjnej - CP. C4 Kształtowanie umiejętności planowania i realizacji badań diagnostycznych dla celów terapii i rehabilitacji, opracowywania programów terapeutycznych i rehabilitacyjnych. C5 Przygotowanie studenta do pracy diagnostycznej, terapeutycznej i rehabilitacyjnej, wychowawczej, edukacyjnej z osobami z różnorodną niepełnosprawnością - CP. C6 Przygotowanie studenta do współpracy z innymi specjalistami od terapii i rehabilitacji, ośrodkami pomocy i placówkami specjalistycznymi - CP. C7 C8 C9 C10 C11 C12 14. Zakładane efekty kształcenia (dla przedmiotu) Symbole kierunkowych efektów kształcenia, np.: K_W01*, K_U05, K_K03 (symbole dla kierunku) EK_W_01 Posiada wiedzę o grupach zaburzeń wieku rozwojowego i ich przyczynach. EK_W_02 Rozumie podstawowe problemy osób z różnorodną niepełnosprawnością i w różnym wieku; posiada wiedzę o metodach diagnozy, terapii, rehabilitacji osób niepełnosprawnych. EK_W_03 Posiada wiedzę o specyfice diagnozy dla osób niepełnosprawnych, konieczności współpracy ze specjalistami z innych dziedzin i placówkami specjalistycznymi. EK_W_04 EK_W_05 EK_U_01 Planuje badania diagnostyczne dla celów terapii i rehabilitacji osób z różnorodną niepełnosprawnością. EK_U_02 Posługuje się różnymi metodami diagnozowania dla celów K_W03; K_W04; K_W06; K_W09; K_W10; K_W12. K_U01; K_U03; K_U06; K_U07. 2
terapii i rehabilitacji. EK_U_03 Inicjuje kontakt z osobami z różnorodną niepełnosprawnością; włącza osoby niepełnosprawne do opracowywania indywidualnego programu rehabilitacji. EK_U_04 EK_U_05 EK_K_01 Współpracuje w zespołach badawczych; opracowuje programy terapeutyczno-rehabilitacyjne. EK_K_02 Zachowuje etyczną postawę wobec osób z niepełnosprawnością, w działaniach diagnostyczno-rehabilitacyjnych; nawiązuje kontakt ze specjalistami z innych dziedzin. EK_K_03 Jest przygotowany do samorozwoju, zwiększania kompetencji profesjonalnych w diagnostyce psychologicznej, terapii i rehabilitacji. EK_K_04 EK_K_05 15. Treści programowe: K_K01; K_K03; K_K04; K_K07. 1. Klasyfikacje zaburzeń psychicznych u dzieci i młodzieży(dsm-iv- TR; ICD-10). 2. Całościowe zaburzenia rozwojowe spektrum autyzmu (Autyzm, zespół Aspergera, zespół Retta, Rozległe zaburzenia rozwojowe bliżej nieokreślone (PDD-NOS), Dziecięce zaburzenia dezintegracyjne, Autyzm atypowy). 3. Poglądy na temat patogenezy rozwoju dziecka ze spektrum autyzmu. 4. Zaburzenia w percepcji świata społecznego u dzieci z autyzmem. 5. Zakłócenia w komunikowaniu się u dzieci z autyzmem. 6. Profil poznawczy i wysypkowe uzdolnienia osób z autyzmem. 7. Sztywność, stereotypowość w zachowaniu i zainteresowaniach u dzieci z autyzmem. 8. Rozwój emocjonalno-społeczny dziecka z autyzmem. 9. Diagnozowanie autyzmu u małych dzieci z problemami w rozwoju. 10.Autyzm a zaburzenia współwystępujące i pokrewne diagnoza 3
różnicowa. 11.Wczesna interwencja i wspomaganie rozwoju małych dzieci z autyzmem. 12.Rehabilitacja i terapia dzieci z rozległymi zaburzeniami rozwojowymi (podejście: behawioralne, rozwojowe, zintegrowane, holistyczne, interwencja biomedyczna). 13.Problemy rodziny dzieci z rozległymi zaburzeniami rozwojowymi. 16. Zalecana literatura Obowiązkowa: 1. Bobrowicz - Lewartowska L. (2000). Autyzm dziecięcy, zagadnienia diagnozy i terapii. Kraków: Impuls. 2. Kutscher L.M., Attwood T., Wolff R.R. (2007). Dzieci z zaburzeniami łączonymi. Warszawa: Wydawnictwo K.E.LIBER. 3. Olechnowicz H. (2004). Wokół autyzmu. Fakty, skojarzenia, refleksje. Warszawa: Wydawnictwo WSiP. 4. Pisula E. (2000). Autyzm u dzieci diagnoza, klasyfikacja, etiologia. Warszawa: PWN. 5. Winczura B. (red.) (2012). Dzieci z zaburzeniami łączonymi. Trudne ścieżki rozwoju. Kraków: Impuls. Uzupełniająca: 1. Copeland J. (1995). Z miłości do Ani. Warszawa: Synapsis. 2. Czownicka A. (red.) (1983). Psychologiczne problemy wczesnego autyzmu dziecięcego. Warszawa: WSPS. 3. De Clercq H. (2007). Autyzm od wewnątrz przewodnik. Warszawa: Fraszka Edukacyjna, Fundacja Synapsis. 4. Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, Fourth Edition DSM IV (1994). Washington: American Psychiatric Association. 5. Frith U. (2006). Autyzm. Wyjaśnienie tajemnicy. GWP: Gdańsk. 6. Gagelmann H. (1988). Kaj znów się śmieje. Warszawa: Iskry. 7. Grandin T. (1995). Byłam dzieckiem autystycznym. Warszawa-Wrocław: 4
PWN. 8. Jaklewicz H. (1993). Autyzm wczesnodziecięcy - diagnoza, przebieg, leczenie. Gdańsk: GWP. 9. Jaklewicz H. (2000). Autyzm dziecięcy. W: A. Popielarska, M. Popielarska (red.). Psychiatria wieku rozwojowego. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL. 10. Kauffman B. N. (1994). Przebudzenie naszego syna. Zwycięstwo miłości nad chorobą. Warszawa: Synapsis. 11. Konstantareas M.M., Blackstock B.E., Webster D.Ch. (1992). Autyzm. Warszawa: KTA. 12. Kruk-Lasocka J. (1999). Autyzm czy nie autyzm. Problemy diagnozy i terapii pedagogicznej małych dzieci. Wrocław: Wydawnictwo DSWE. 13. Markiewicz K. (2007). Charakterystyka zmian w rozwoju umysłowym dzieci autystycznych. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie- Skłodowskiej. 14. Międzynarodowa Klasyfikacja Chorób (International Classification of Diseases - ICD-10) Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) (1992), Genewa. Obuchowska I. (1994). Autyzm: refleksje i problemy, (15-27). W: Wł. Dykcik (red.). Autyzm, kontrowersje i wyzwania, Poznań: Wydawnictwo ERUDITUS. 15. Pisula E. (1993). Autyzm - fakty, wątpliwości, opinie. Warszawa: wyd. WSPS. 16. Pisula E. (2005). Małe dziecko z autyzmem, diadnoza i terapia. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne. 17. Pisula E. (2010). Autyzm. Przyczyny, symptomy, terapia. Gdańsk: Wydawnictwo Harmonia. 18. Randall P., Parker J. (2010). Autyzm. Jak pomóc rodzinie. Sopot: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne. 19. Szatmari P. (2007). Uwięziony umysł, Opowieści o ludziach z autyzmem. Kraków: Wydawnictwo ZNAK. 20. Winczura B. (2008). Dziecko z autyzmem. W: B. Cytowska, B. Winczura., A. Stawarski (red.). Dzieci chore, niepełnosprawne i z utrudnieniami w rozwoju. Kraków: Impuls. 21. Winczura B. (2008). Dziecko za autyzmem. Terapia. deficytów 5
poznawczych a teoria umysłu. Kraków: Impuls. 22. Winczura B. (red.) (2009). Autyzm. Na granicy zrozumienia. Kraków: Impuls 23. (2010). Film biograficzny - Temple Grandin, USA. Markiewicz K. (2007). 17. Forma zaliczenia poszczególnych komponentów przedmiotu, sposób sprawdzenia osiągnięcia zamierzonych efektów kształcenia - wykład: - ćwiczenia: - laboratorium: - konwersatorium: - warsztat: kolokwium, praca zaliczeniowa - inne: 18. Język wykładowy polski 19. Obciążenie pracą studenta Forma aktywności studenta Średnia liczba godzin na zrealizowanie aktywności Godziny zajęć (wg planu studiów) z nauczycielem: - wykład: godzin - ćwiczenia: godzin - laboratorium: godzin - konwersatorium: godzin - warsztat: 30 godzin - inne: godzin 30 godzin Praca własna studenta np.: (podać tylko te, które dotyczą danego przedmiotu. Praca własna wyliczona z uwzględnieniem ECTS - patrz: opis pod tabelą**) - przygotowanie do zajęć: 30 godzin - opracowanie wyników: godzin - czytanie wskazanej literatury: 30 godzin - napisanie raportu z zajęć: godzin - przygotowanie do egzaminu: godzin - przygotowanie do kolokwium: 20 godzin 80 godzin Suma godzin 110godzin 6
Liczba punktów ECTS 4. 7