Sygn. akt UZP/ZO/0-592/06 WYROK Zespołu Arbitrów z dnia 6 marca 2006 r. Zespół Arbitrów w składzie: Przewodniczący Zespołu Arbitrów Roman Mirosław Kołuda Arbitrzy: Elżbieta Halina Tomaka Agnieszka Katarzyna Staszek Protokolant Adam Andrzejewski po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 06.03.2006 r. w Warszawie odwołania wniesionego przez Arkadiusza Tokarewicza prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą "Toris- Papier" Prywatne Przedsiębiorstwo Handlowo-Usługowe, Koszalin, ul. Przemysłowa 8B od oddalenia przez zamawiającego Pomorską Akademię Pedagogiczną, Słupsk, ul. Arciszewskiego 22A protestu z dnia 13 lutego 2006 r. orzeka: 1. Uwzględnia odwołanie i unieważnia postępowanie.
2. Kosztami postępowania obciąża Pomorską Akademię Pedagogiczną, Słupsk, ul. Arciszewskiego 22A i nakazuje: 1) zaliczyć na rzecz Urzędu Zamówień Publicznych koszty w wysokości 3 044 zł 59 gr (słownie: trzy tysiące czterdzieści cztery złote, pięćdziesiąt dziewięć groszy) z kwoty wpisu uiszczonego przez Arkadiusza Tokarewicza prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą "Toris-Papier" Prywatne Przedsiębiorstwo Handlowo- Usługowe, Koszalin, ul. Przemysłowa 8B 2) dokonać wpłaty kwoty 6 909 zł 45 gr (słownie: sześć tysięcy dziewięćset dziewięć złotych, czterdzieści pięć groszy) przez Pomorską Akademię Pedagogiczną, Słupsk, ul. Arciszewskiego 22A na rzecz Arkadiusza Tokarewicza prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą "Toris- Papier" Prywatne Przedsiębiorstwo Handlowo-Usługowe, Koszalin, ul. Przemysłowa 8B 3) dokonać wpłaty kwoty 0 zł 00 gr (słownie: xxx) przez xxx na rzecz Urzędu Zamówień Publicznych na rachunek środków specjalnych UZP 4) dokonać zwrotu kwoty 1 629 zł 41 gr (słownie: jeden tysiąc sześćset dwadzieścia dziewięć złotych, czterdzieści jeden groszy) z rachunku środków specjalnych Urzędu Zamówień Publicznych na rzecz Arkadiusza Tokarewicza prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą "Toris-Papier" Prywatne Przedsiębiorstwo Handlowo-Usługowe, Koszalin, ul. Przemysłowa 8B. 3. Uzasadnienie Strona 2 z 8
Odwołujący się Prywatne Przedsiębiorstwo Handlowo Usługowe Toris-Papier" Arkadiusz Tokarewicz z Koszalina zarzucił Zamawiającemu Pomorska Akademia Pedagogiczna ze Słupska, iż w przetargu nieograniczonym poniżej 60 000 EURO na dostawę papieru i galanterii papierniczej, przy wyborze najkorzystniejszej oferty naruszył zasady postępowania przez zaniechanie odrzucenia ofert wykonawców, które zawierają rażąco niską cenę i naruszaj zasady uczciwej konkurencji. Zdaniem Odwołującego się Zamawiający naruszył art. 89 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy Prawo zamówień publicznych oraz zaniechał przeprowadzenia procedury sprawdzającej cenę ofert wykonawców Rodan sp. z o.o. i firmy Primo Hurtownia Papiernicza Sp. J. w Słupsku przewidzianej w art. 90 ustawy pod względem zaoferowania w tych ofertach ceny rażąco niskiej. W uzasadnieniu odwołania Odwołujący stwierdził, że wyżej wymienieni wykonawcy zaoferowali ceny na dostawy papieru ujęte w poz. 6,7,8,13,14 i 15 formularza cenowego poniżej cen rynkowych tych artykułów papierniczych, co stanowi czyn nieuczciwej konkurencji jako, ze są to ceny rażąco niskie. Zdaniem Odwołującego się ceny papieru ksero, A1 i satyna zaoferowane w pozycjach 6,7, 8, 13, 14 i 15 formularza cenowego w ofertach wymienionych wykonawców są dwukrotnie, a nawet trzykrotnie niższe od cen tego rodzaju papieru na rynku, co oznacza, że zamawiający wybierając Wykonawców dostaw zaaprobował cenę poniżej cen zakupu od producenta i dlatego są to ceny niewiarygodne, nierealistyczne i w konsekwencji rażąco niskie i tak: - odnośnie papieru ksero A 4 90 gr/m 2 w kwestionowanych ofertach cena wynosi 7,86 zł i 10,79 zł. cena Odwołującego to 15,98 zł. Na rynku cena jednej ryzy tego papieru wynosi od 15,20 do 20, 74 zł. - odnośnie papieru wymienionego w poz. 7 i 8 formularza cena brutto tego papieru w arkuszach A 4 X 500 szt. kształtuje się 14,50, a za ryzę papieru A 3 35,38 zł. W ofertach kwestionowanych ceny tego papieru to A4 8,48 zł i A3 16,97 zł oraz A4 9,60 zł i 19,51 zł. Strona 3 z 8
- papier ujęty w pozycjach 13,14,15 oferowany jest wyłącznie w ryzach po 250 szt. Za A4 160 trzeba zapłacić 45,82 zł lub 41, 48 zł., a nawet 51,24 zł. W kwestionowanych ofertach cena tych pozycji to 15,04 zł. i 23,56 zł. Odwołujący zaoferował cenę 51,24 zł. Wobec tego w takim przypadku obowiązkiem Zamawiającego było przeprowadzenie procedury sprawdzającej uregulowanej w art. 90 ustawy Prawo zamówień publicznych. Odwołujący podniósł, ze w przedmiotowym postępowaniu jako cenę decydującą o wyborze oferty najkorzystniejszej Zamawiający przyjął cenę najniższą stanowiącą sumę cen jednostkowych na poszczególne artykuły objęte tym zamówieniem. Przy takiej konstrukcji zamówienia ceny jednostkowe na poszczególne artykuły bezpośrednio wpływają na cenę końcową. Z tych względów Odwołujący uważa, iż zamieszczenie w ofercie cen rażąco niskich na niektóre artykuły stanowi czyn nieuczciwej konkurencji. Wobec tego w sytuacji, gdy o wyborze najkorzystniejszej oferty decyduje suma poszczególnych cen artykułów objętych zamówieniem, to wystąpienie rażąco niskiej ceny, co do części tych artykułów obliguje zamawiającego do odrzucenia oferty. Zamawiający oddalił protest. W uzasadnieniu stwierdził, że przed dokonaniem wyboru najkorzystniejszej oferty zwrócił się pismem z dnia 2.02.2006 r. do firm PRIMO i RODAN w sprawie złożenia wyjaśnień dotyczących wybranych pozycji. Uzyskane ta drogą wyjaśnienia umożliwiły Komisji Przetargowej weryfikacje domniemania o dopuszczeniu się przez wykonawców czynu nieuczciwej konkurencji. Powołując się na orzecznictwo arbitrażowe Zamawiający stwierdził, ze pojedyncze części ceny nie mogą być podstawą do uznania jej za rażąco niską. Czyn nieuczciwej konkurencji zachodzi wówczas, kiedy całkowity kosz zrealizowania zamówienia przez wykonawcę będzie niższy niż zaproponowana przez niego całkowita cena. Nie ma, więc czynu nieuczciwej konkurencji w sytuacji zaniżenia cen w niektórych pozycjach formularza cenowego. Strona 4 z 8
Zespół Arbitrów po przeanalizowaniu zgromadzonych w sprawie materiałów dowodowych i wysłuchaniu stron na rozprawie ustalił i zważył, co następuje: Zamawiający w Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia określił, że przedmiotem niniejszego postępowania jest dostawa papieru i galanterii papierniczej. Szczegółowa analiza specyfikacji oraz wyjaśnienia stron na rozprawie ujawniły, że w niniejszym postępowaniu Zamawiający nie określił wielkości przedmiotu zamówienia. W dziale XV SIWZ Ocena ofert Zamawiający ustalił, że jedynym kryterium oceny ofert jest cena. Jako cenę do wyliczeń przyjmuje się podaną przez wykonawcę w PLN wartość brutto całości zamówienia. W punkcie Opis sposobu obliczenia ceny oferty Zamawiający ustalił, że wykonawcy mają określić w ofercie ceny na wszystkie elementy zamówienia wymienione w przedmiocie zamówienia. Do SIWZ Zamawiający dołączył formularz cenowy załącznik nr 4, w którym to dokumencie wymieniono nazwy zamawianych artykułów, niepełne jednostki miary oraz jako ilość poszczególnych asortymentów podano jedną jednostkę. Tak ustalony formularz cenowy w żaden sposób nie określa wielkości zamawianych artykułów, a ponadto jednostki miary są niedookreślone, albowiem na rynku np. ryzy papieru zawierają różne ilości sztuk 500, 250, 100 itd. Na rozprawie Zamawiający powołał się na okoliczność ustalenia wartości zamówienia przed sporządzeniem specyfikacji. Z dokumentu założenia do opracowania projekt SIWZ Zamawiający określił wartość zamówienia na kwotę 240.000zł, nie określając jednak ilości poszczególnych artykułów zamówienia w wymienionych w formularzu cenowym do SIWZ. Powyższe ustalenia skłoniły Zespół Arbitrów do podjęcia czynności zbadania ważności niniejszego postępowania w trybie art. 191 ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych. Strona 5 z 8
Czynność tą Zespół Arbitrów dokonał z urzędu, niezależnie od podniesionych w proteście i odwołaniu zarzutów. Zespół Arbitrów doszedł do przekonania, że przy takiej konstrukcji zamówienia, tj. oparcie wyceny ofert jedynie na cenach jednostkowych na poszczególne artykuły nie daje możliwości porównania złożonych ofert. Zawyżenie lub zaniżenie cen jednostkowych przez wykonawców, poszczególnych artykułów ma wpływ na cenę końcową zamówienia. Wobec powyższego powstała okoliczność nieporównywalności złożonych ofert, co w konsekwencji prowadzi do niemożności zawarcia skutecznie ważnej umowy w rozumieniu art. 146 ust. 6 ustawy Prawo zamówień publicznych. Należy stwierdzić, że bezwzględnym wymogiem rozdziału 2 Pzp jest opis i oszacowanie przedmiotu zamówienia pod względem wartości zamówienia oraz ustalenia wielkości dostaw usług, czy robót budowlanych. W praktyce możliwe jest postępowanie na dostawy różnych artykułów w oparciu o ceny jednostkowe, jednakże dla celów porównawczych i oceny wartości niezbędne jest szacunkowe przedstawienie ilości zamawianych artykułów. Niniejsze postępowanie zostało tak skonstruowane, że niemożliwe stało się porównanie cen złożonych ofert, bowiem na cenę Zamawiający przyjął sumę wartości cen jednostkowych. Podzielić należy stanowisko Odwołującego, iż w sytuacji, gdy o wyborze najkorzystniejszej oferty decyduje suma poszczególnych cen jednostkowych artykułów, to wykonawcy mają możliwość w części zamówienia lub w poszczególnych pozycjach zaniżyć ceny jednostkowe artykułów poniżej ich wartości rynkowej. Zespół Arbitrów analizując zarzuty podniesione w odwołaniu nie miał możliwości zbadania czy ceny jednostkowe w pozycjach formularza ofertowego są na poziomie rażąco niskim i czy takie działanie jest czynem nieuczciwej konkurencji. Strona 6 z 8
Ponadto należy określić fakt, że niedookreślenie jednostki miary poszczególnych artykułów uniemożliwia ocenę zarzutów pod kątem rażąco niskiej ceny. Podkreślić należy, że ustawa przyjmuje zasadę, iż podstawowym kryterium oceny czy oferta zawiera rażąco niską cenę jest stosunek ceny oferty do wartości przedmiotu zamówienia. W przedmiotowym postępowaniu Zamawiający w założeniach do SIWZ w zasadzie określił kwotę jaką zamierza przeznaczyć na przedmiot zamówienia bez określenia wielkości zamówienia. Mając powyższe na uwadze, orzeczono jak w sentencji. O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku sprawy na podstawie art. 191 ust. 5 i 6 ustawy Prawo zamówień publicznych, przyznając koszty Odwołującemu w wysokości 3.864,86zł. Strona 7 z 8
Stosownie do art. 194 i 195 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz.U. Nr 19, poz. 177) na niniejszy wyrok w terminie 7 dni od dnia jego doręczenia przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych do Sądu Okręgowego w... 1 Przewodniczący Zespołu Arbitrów:... Arbitrzy:...... 1 Nie dotyczy postępowań wszczętych przed dniem 2 marca 2004 r. Strona 8 z 8