Metody aktywizujące Opracowała: Anna Stoń,,Słyszę i zapominam Widzę i pamiętam Robię i rozumiem Konfucjusz Metody aktywizujące Metody aktywizujące są oparte na działaniu ucznia (aktywność poznawczopraktyczna), a zwłaszcza te polegające na uczeniu innych (gry dydaktyczne) zapewniają one większą ilość i lepszą jakość przyswajanej wiedzy niż metody nie inspirujące ucznia do działania lub czyniące to w niewielkim stopniu (np. wykład). Stosowanie metod aktywnych w praktyce szkolnej prowadzi do: Zwiększenia skuteczności nauczania i uczenia się, Możliwości motywowania uczniów do działania, Rozwijania twórczego myślenia, kreatywności ucznia oraz własnej, Integracji wiedzy różnych przedmiotów, Umiejętności współpracy i komunikacji w grupie, Umiejętności organizowania pracy własnej i innych. Stosowanie metod aktywnych rozbudza zainteresowania, każdemu uczniowi daje możliwość uczestniczenia w procesie dydaktycznym, ułatwia przyswajanie wiedzy, wspomaga w dążeniu do sukcesu. Metody aktywizujące należą do metod problemowych, czyli uczenia się przez odkrywanie. Metody aktywizujące dzielimy na: Metody integracyjne (Krasnoludek, Pajęczynka lub Kłębek)
Metody tworzenia i definiowania pojęć (Kula Śniegowa, Burza Mózgów, Mapa Pojęciowa) Metody hierarchizacji (Promyczkowe uszeregowanie, Diamentowe uszeregowanie, Piramida priorytetów i Poker kryterialny) Metody twórczego rozwiązywania problemów (Burza mózgów, 635, Rybi szkielet, Metoda trójkąta i Mapy mentalne, Sześć myślących kapeluszy) Metody pracy we współpracy (układanka, puzzle lub zabawa na hasło) Metody ewaluacyjne (Kosz i walizeczka, Tarcza strzelecka i Rybi szkielet) BURZA MÓZGÓW * stwarza możliwość spontanicznego zgłaszania wszystkich, nawet najbardziej śmiałych pomysłów rozwiązania bez ich wstępnej weryfikacji, * pomysły zgłasza cała klasa, * przebiega w dwóch etapach: 1 faza - gromadzenie pomysłów, formułowanie problemów, zgłaszanie pomysłów i ich rejestrowanie zgodnie z zasadą pierwsza myśl najlepsza, 2. faza - ocena pomysłów, wybór najlepszego. TECHNIKA NAUCZANIA "635" Jest to modyfikacja burzy mózgów różniąca się od niej organizacją pracy ucznia na lekcji. Zmusza uczniów do szybkiego zgłaszania propozycji rozwiązań. 6 - to liczba osób ( lub grup ) biorących udział w rozwiązywaniu zadań, 3 - to liczba rozwiązań ( pomysłów ), 5 - to liczba powtórzeń ( 5 - krotnie podaje się formularz z wypisanymi pomysłami sąsiadowi lub kolejnym grupom ). SZEŚĆ MYŚLĄCYCH KAPELUSZY Metoda ta jest szczególnie przydatna tam, gdzie uczniowie muszą współpracować ze sobą i zgodnie ze swoimi predyspozycjami brać udział w rozwiązywaniu problemów. Myśli i poglądy przedstawione są w sposób bardzo uporządkowany. Autor metody przypisał kapeluszom - 6 różnych sposobów myślenia.
* Biały - to tzw. mały komputerek, który zajmuje się wyłącznie faktami, liczbami i ma do nich podejście obojętne, nie wydaje żadnych opinii. * Czarny - to tzw. pesymista. Jeśli padają różne opinie - natychmiast je krytykuje. Widzi braki, zagrożenia i niebezpieczeństwa w proponowanym rozwiązaniu. * Czerwony - to człowiek kierujący się emocjami, ktoś, kto przekazuje swoje odczucia na gorąco, kierując się intuicją. * Niebieski - to tzw. dyrygent orkiestry, ktoś, kto przewodniczy całej dyskusji. To do niego należy kontrolowanie przebiegu spotkania, przyznawanie głosu poszczególnym mówcom, jak też podsumowanie dyskusji. * Zielony - to tzw. innowator, osoba myśląca twórczo. Zadaniem twórcy jest wskazanie zupełnie nowych oryginalnych pomysłów. * Żółty - to tzw. optymista, który widzi sprawy w "różowych okularach". Jest bardzo pozytywnie nastawiony, wskazuje na zalety i korzyści danego rozwiązania. ŚNIEŻNA KULA Uczniowie rozwiązują zadany problem w pojedynkę. Następnie uzgadniają swoje stanowiska: * w dwójkach, * w czwórkach, * w ósemkach.. Na koniec wypracowują jedno wspólne dla całej klasy stanowisko. Dyskusja ta daje szansę każdemu uczniowi na wyrażenie swojego zdania na podany temat. Kształci umiejętność negocjowania i formułowania myśli. układających się argumentów. DRZEWO DECYZYJNE
Metoda ta stanowi graficzne przedstawienie procesu podejmowania decyzji w określonej sprawie. Uczniowie pracują w grupach i wspólnie pokonują kolejne etapy procesu decyzyjnego Etapy: * Zdefiniowanie problemu, który będzie przedmiotem rozważań, * Określenie celów i wartości, istotnych dla osób podejmujących decyzję. * Znalezienie różnych możliwości rozwiązań - ich ilość odpowiada liczbie "gałęzi" drzewa. * Określenie pozytywnych i negatywnych skutków każdego możliwego rozwiązania. * Podjęcie ostatecznej decyzji. Metoda ma charakter uniwersalny i może znaleźć zastosowanie na różnych przedmiotach. Dzięki niej uczniowie ćwiczą następujące umiejętności: * Wyrażania własnych opinii, * Doboru argumentów, * Obrony własnego zdania, * Słuchania innych, * Krytycznego myślenia, * Konstruowania kontrargumentów, * Przewidywania skutków proponowanych rozwiązań, * Dokonywania wyboru, * Grupowego podejmowania decyzji. METODA METAPLANU Jest to plastyczny zapis dyskusji poprzez utworzenie plakatu. Sposób przeprowadzenia: * Przedstawienie problemu (przedmiot dyskusji), * Podział klasy na grupy, * Każda grupa otrzymuje: 1 arkusz papieru, 1 chmurka do zapisania tematu,
6 kółek i 6 owali do zapisywania odpowiedzi, 2-3 prostokąty do zapisania wniosków, kolorowe flamastry, taśma samoprzylepna * Każda grupa zapisuje propozycje rozwiązań wraz z wnioskami w formie plakatu. MAPA MENTALNA W metodzie tej do opracowania zadania wykorzystuje się rysunki, obrazy, symbole, zwroty, hasła. Pomaga w uporządkowaniu zagadnień, zrozumieniu zależności i związków między nimi. Pokazuje złożoność i drogę naszego myślenia. PAJĘCZYNKA LUB KŁĘBEK Nazwa tej techniki pochodzi od efektu końcowego, który powstaje w wyniku zabawy z kłębkiem nici. Stosuje się je w klasach I-III na różne sposoby. Dzieci przy pomocy kłębka mogą poznawać swoje imiona, mówić o sobie coś dobrego, uczyć się dodawać i odejmować.