Referat po szkoleniu Praca z uczniem zdolnym przygotowany przez Annę Serafin i Jadwigę Łakomek. Mottem szkolenia, w którym brałyśmy udział było:

Transkrypt

1 Referat po szkoleniu Praca z uczniem zdolnym przygotowany przez Annę Serafin i Jadwigę Łakomek Mottem szkolenia, w którym brałyśmy udział było: Każde dziecko jest zdolne. Szkoła ma obowiązek odkryć te zdolności i je rozwijać. Cóż to, wobec tego, są zdolności. Zdolności, to Układ warunków wewnętrznych umożliwiających wykonywanie danych czynności oraz decydujących o poziomie i jakości osiągnięć w realizowanej przez jednostkę działalności. Wyróżnia się: Zdolności ogólne jak sprawność myślenia, spostrzegawczość, pamięć Zdolności specjalne np. muzyczne, matematyczne itp. Na tej podstawie możemy określić, że Uczeń zdolny To uczeń posiadający ponadprzeciętny poziom rozwoju umysłowego oraz wrodzone lub wykształcone predyspozycje w danej dziedzinie. Jest to uczeń dociekliwy, twórczy, podejmujący różnorodne zadania oraz posiadający wiele własnych pomysłów i rozwiązań różnych pomysłów. Uczniowie zdolni charakteryzują się następującymi cechami: 1. zdolność do efektywnego uczenia się rzeczy nowych i wybitne, stale wyróżniające się wyniki w jakiejś działalności 2. przejawianie wysokiego poziomu myślenia analitycznego 3. łatwość rozumienia i przyswajania symboli abstrakcyjnych Nasuwa się więc pytanie jak odkryć takiego ucznia. Możemy to uczynić poprzez: testy osiągnięć szkolnych grupowe i indywidualne testy inteligencji nominacje rodziców nominacje nauczycieli nominacje ekspertów (pedagog) nominacje rówieśników osiągnięcia w konkursach i olimpiadach

2 Uważa się, że największą rolę ma tu do spełnienia nauczyciel, ponieważ posiada: wiedzę pedagogiczną możliwość częstego, bezpośredniego kontaktu z uczniem różnorodność sytuacji dydaktycznych i pedagogicznych możliwość współpracy z rodzicami i ekspertami (pedagog, psycholog) doświadczenie i intuicję Wyróżnia się cztery strategie nastawione na szybsze rozwijanie zdolności. Są to: 1.strategia wcześniej Wcześniejsze posyłanie dziecka do szkoły, indywidualny tok nauki 2.strategia więcej Wyposażenie w większy zasób wiedzy 3.strategia inaczej Umożliwianie uzyskania wiedzy o większym poziomie złożoności 4.strategia lepiej i mądrzej Rozwijanie myślenia twórczego W celu realizacji tych strategii można stosować następujące formy pracy: 1. Wzbogacenie przystosowanie nauczania do możliwości intelektualnych uczniów pionowe większa intensywność pracy, poszerzanie zakresu wiedzy poziome więcej zadań na tym samym poziomie 2. Akceleracja wcześniejsze rozpoczynanie nauki podwójna promocja przeskakiwanie klas wcześniejsze kończenie szkoły i przechodzenie do następnej

3 3. Grupowanie Wg poziomu zdolności (na podst. IQ) Wg rodzaju zdolności (grupowanie przedmiotów) Specjalne klasy i specjalni nauczyciele (część czasu w swoich klasach a część na zajęciach tematycznych) Ciągi klas na tym samym poziomie nauczania (skupiają uczniów o odmiennych poziomach zdolności) Odrębne szkoły dla dzieci szczególnie uzdolnionych 4. Nauka indywidualna na lekcjach i poza lekcjami 5. Konsultacje z poradnią PP dla nauczycieli pracujących z dziećmi o różnorodnym poziomie zdolności w celu wskazywania sposobów pracy 6. Doradztwo wobec uczniów o szczególnych uzdolnieniach i specjalnych potrzebach Definicja ucznia zdolnego zwraca uwagę na dwa rodzaje inteligencji: Inteligencję intelektualną która jest wrodzona i nie można jej się nauczyć oraz Inteligencję emocjonalną której można się nauczyć Definicja mówi, że inteligencja emocjonalna to: Zdolność rozpoznawania przez nas nowych własnych uczuć i uczuć innych. Zdolność motywowania się i kierowania emocjami zarówno swoimi jak i osób, z którymi wiążą nas jakieś więzi. Wyróżnia się 5 stopni kompetencji emocjonalnej: Samoświadomość Samoregulacja Motywacja Empatia Umiejętności społeczne Uważa się, że to właśnie inteligencja emocjonalna jest podstawą osiągania sukcesu. Uczniowie szczególnie uzdolnieni często mają wysoki iloraz inteligencji intelektualnej ale znacznie mniejszą inteligencję emocjonalną.

4 Są to często uczniowie, którzy wykazują niechęć do współpracy w grupie. Zgromadzeni w jednym miejscu np. jedna klasa, specjalna szkoła rozwijają się tylko intelektualnie natomiast są bardzo pokrzywdzeni jeśli chodzi o rozwój emocji i umiejętności społecznych. Dlatego nie należy ich izolować. Uczeń zdolny, jak każdy inny, również potrzebuje motywacji do pracy. Motywacja to proces, który wzbudza, ukierunkowywuje (pokazuje drogę) i podtrzymuje określone zachowania ucznia służące do osiągnięcia celu. Dla podnoszenia motywacji mają znaczenie: Wyraźne cele nauczania, właściwa organizacja pracy, korzyści z uczenia się Metody aktywizujące sprzyjające samodzielnemu rozwojowi Atmosfera w klasie Stosowanie właściwych wymagań, wspieranie ucznia Wniosek: Znajomość każdego ucznia, jego potrzeb i zainteresowań pozwoli na zbudowanie takiej struktury zajęć klasowych aby uczeń miał możliwość realizacji własnych celów i zapewnione poczucie sukcesu. Udział ucznia w wykonywaniu zadań jest możliwością wyboru i przejmowania osobistej kontroli nad czynnościami uczenia się.

5 Metody pracy z uczniem zdolnym I. Określenie typów uczniów typ jaki prezentuje uczeń (wzrokowiec, słuchowiec, kinestetyk) może mieć wpływ na sposób uczenia się. W celu indywidualizacji nauczania nauczyciel powinien zorientować się jakie typy przeważają wśród jego uczniów. II. Metody aktywizujące Znaczenie metod aktywizujących najlepiej pokazuje piramida przyswajania wiedzy. Jak wynika z powyższej piramidy, uczeń najlepiej przyswaja wiedzę gdy aktywnie uczestniczy w zajęciach ucząc innych lub odgrywając role. Najsłabsze przyswajanie wiedzy następuje przy czytaniu czy wykładzie, kiedy uczeń jest bierny. Poniżej przedstawiamy dwie metody aktywizujące, które mogą być wykorzystane na zajęciach z różnych przedmiotów. Uaktywnią one uczniów i uatrakcyjnią zajęcia.

6 Metoda pokera kryterialnego Dzielimy klasę na grupy, każda grupa otrzymuje planszę (wg załączonego rysunku) oraz 20 kart (liczbę kart można regulować). Załóżmy, że analizujemy temat Korzyści Polski z przystąpienia do Unii Europejskiej Każda grupa przygotowuje karty wypisując na nich 20 korzyści. Karty są odwracane do góry nogami. Poszczególni członkowie grupy biorą po jednej karcie i kładą ją w odpowiednim miejscu na planszy, w zależności od wagi jaką jej przykładają. Kiedy wszystkie miejsca na planszy są zajęte następuje dyskusja co ewentualnie zmienić i dlaczego. Kiedy grupa jest gotowa przedstawia swoje wyniki pozostałym. Ta metoda pozwala wszystkim uczniom na udział w ćwiczeniu, zmusza również do dyskusji i negocjacji. Metoda jigsaw - uczenie innych Klasa jest dzielona na cztery równe grupy. I etap - Członek każdej grupy otrzymuje tekst ze specyficznymi informacjami. II etap - Po zapoznaniu się z tekstem członkowie każdej grupy siadają razem, decydują które informacje są najważniejsze i należy przekazać je innym oraz układają po dwa pytania sprawdzające. III etap tworzymy grupy mieszane Po kolei poszczególne osoby przekazują swoje informacje innym, a następnie zadają pytania sprawdzające. IV etap po zakończeniu nauczania można zrobić podsumowanie ogólne wspólnie odpowiadając na pytania lub nauczyciel może zrobić test sprawdzający. Metoda ta angażuje wszystkich uczniów i pozwala im wczuć się zarówno w rolę nauczyciela jak i ucznia.

7 Motywacja proces, który wzbudza, ukierunkowywuje (pokazuje drogę) i podtrzymuje określone zachowania ucznia służące do osiągnięcia celu. Dla podnoszenia motywacji mają znaczenie: Wyraźne cele nauczania, właściwa organizacja pracy, korzyści z uczenia się Metody aktywizujące sprzyjające samodzielnemu rozwojowi Atmosfera w klasie Stosowanie właściwych wymagań, wspieranie ucznia Definicja mówi, że inteligencja emocjonalna to: Zdolność rozpoznawania przez nas nowych własnych uczuć i uczuć innych. Zdolność motywowania się i kierowania emocjami zarówno swoimi jak i osób, z którymi wiążą nas jakieś więzi. Wyróżnia się 5 stopni kompetencji emocjonalnej: Samoświadomość Samoregulacja Motywacja Empatia Umiejętności społeczne

8 Metody pracy z uczniem zdolnym I. Określenie typów uczniów typ jaki prezentuje uczeń może mieć wpływ na sposób uczenia się, nauczyciel może to wykorzystać np. przy usadzaniu uczniów w klasie II. III. Motywacja Metody aktywizujące piramida przyswajania wiedzy Metoda mapy mentalnej Metoda pokera kryterialnego Metoda jigsaw