PRZEDSZKOLE SAMORZĄDOWE NR 6 IM. WANDY CHOTOMSKIEJ W MYŚLENICACH RAPORT Z EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ TEMAT: Rozwijanie zainteresowań czytelniczych dzieci OPRACOWANIE: mgr Renata Leśniak mgr Wioletta Sułowska mgr Grażyna Burda mgr Grażyna Menzel MYŚLENICE 2017
2 Cel ewaluacji: 1. Zebranie informacji o zakresie aktualnie podjętych w przedszkolu działań na rzecz zachęcania dzieci do kontaktu z książką i przygotowania do aktywnego czytelnictwa w przyszłości zgodnie z podstawą programową wychowania przedszkolnego; 2. Wykorzystanie zebranych informacji do dalszego rozwijania zainteresowań czytelniczych dzieci i promowania czytelnictwa adekwatnie do potrzeb dzieci i rodziców. Kryteria ewaluacji: 1. W przedszkolu podejmowane są różnorodne działania w zakresie rozwijania zainteresowań czytelniczych; 2. Podejmowane działania są atrakcyjne dla dzieci; 3. Działania podejmowane przez nauczycieli służą rozwijaniu zainteresowań czytelniczych; 4. Nauczyciele włączają rodziców lub inne osoby w podejmowane działania; 5. Nauczyciele tworzą podczas zajęć edukacyjnych sytuacje dydaktyczne zachęcające dzieci do kontaktu z książką i przygotowujące do nauki czytania; 6. Nauczyciele systematycznie współpracują z biblioteką dla dzieci lub innymi podmiotami; 7. W przedszkolu zachęca się do wspólnego czytania książek w domu. Pytania kluczowe: 1. Jakie podjęto w przedszkolu działania służące rozwijaniu zainteresowań czytelniczych wśród dzieci?; 2. Jakie działania podejmują nauczyciele w celu rozwijania zainteresowań czytelniczych?; 3. W jaki sposób przedszkole przygotowuje dzieci do samodzielnego korzystania z książek w przyszłości?; 4. W jako sposób w przedszkolu zachęcamy rodziców do promowania czytelnictwa w domu?. Metody badań i próba badawcza: 1. Ankieta skierowana do nauczycieli (załącznik 1 12 nauczycieli); 2. Ankieta skierowana do rodziców (załącznik 2 10 rodziców z każdego oddziału 70 osób); 3. Analiza dokumentów (dzienniki zajęć);
3 4. Wywiad grupowy z dziećmi (4, 5, 6 latki Pszczółki, Motylki, Tygryski ). PREZENTACJA WYNIKÓW EWALUACJI Podsumowanie ankiet dla nauczycieli 1. Jakie aktywności/ zadania/ działania podjęła Pani (w okresie bieżącego roku) w celu rozwijania u dzieci zainteresowań czytelniczych? Proszę wskazać wszystkie sposoby, które Pani wykorzystuje lub wpisać własne propozycje. a. prowadzenie zajęć edukacyjnych z wykorzystaniem tekstów literatury dziecięcej 12 wskazań; b. prowadzenie lub organizowanie zajęć nt. drogi powstawania książek i pracy osób z tym związanych np. ilustrator książek, wydawca, drukarz 10 wskazań; c. w kontaktach z dziećmi odwoływanie się do wartości opisanych w literaturze dziecięcej 10 wskazań; d. czytanie dzieciom 12 wskazań; e. słuchanie opowiadań dzieci 12 wskazań; f. rozmowy z dziećmi na temat przeczytanych wierszy, opowiadań czy baśni 12 wskazań; g. rozmowy z dziećmi o potrzebie i sposobach szanowania książek 12 wskazań; h. wymyślanie z dziećmi historyjek na podstawie obrazków 10 wskazań; i. proponowanie dzieciom ilustrowania przeczytanych tekstów 8 wskazań; j. proponowanie dzieciom tworzenia prostych książeczek 8 wskazań; k. wystawianie spektakli lub scenek na podstawie literatury dziecięcej 5 wskazań; l. organizowanie lub współorganizowanie konkursów np. konkurs wiedzy o książce; konkurs plastyczny 4 wskazania; m. wychodzenie z dziećmi do biblioteki (wypożyczanie książek, zajęcia w bibliotece) 8 wskazań;
4 n. umożliwienie dzieciom udziału w spotkaniach z autorami książek, wierszy 2 wskazania; o. inne, jakie? Cykliczne spotkania z bajką, słuchanie bajek czytanych i nagrań CD; Spotkanie z recenzentem książek i opowiadań dla dzieci; Wykorzystywanie wierszy do zabaw relaksacyjnych; Wykorzystywanie książek podczas zajęć albumów, poradników, encyklopedii. 2. Które z tych sposobów dzieci najbardziej lubią/najchętniej w nich uczestniczą/angażują się? Proszę wskazać dwa przykłady i je uzasadnić. Z wymienionych aktywności dzieci najbardziej lubią: a. Wizyty w bibliotece, zajęcia w bibliotece 12 wskazań; b. Rozmowy na temat przeczytanych książek 12 wskazań; c. Tworzenie własnych książeczek 11 wskazań; d. Czytanie książeczek przyniesionych z domu 11 wskazań; e. Oglądanie różnorodnych książek 9 wskazań; f. Zabawy w teatr na podstawie przeczytanych bajek 6 wskazań; g. Oglądanie lub słuchanie bajek na CD 5 wskazań. 3. W jaki sposób włącza Pani rodziców dzieci (lub inne bliskie dzieciom osoby) w działania przedszkola związane z rozwijaniem zainteresowań czytelniczych dzieci? Proszę wskazać wszystkie sposoby, które Pani wykorzystuje i podać przykład realizacji. a. ustalanie z rodzicami zadań edukacji czytelniczej np.: cykliczne czytanie; czytanie prostych wyrazów i tekstów; b. zakup książek przeznaczonych do edukacji na określony temat; c. zapraszanie rodziców lub inne osoby z rodziny, na zajęcia np.: czytanie dzieciom; zabawy czytelnicze; d. (współ)organizowanie z rodzicami spektaklu teatralnego dla dzieci np.: teatr rodzinny; e. zapraszanie rodziców na spotkanie z autorem lub ilustratorem książek dla dzieci np.:
5 f. inne, jakie? zaproszenie rodziców na przedstawienie i spektakle na podstawie bajek; przynoszenie przez dzieci książeczek edukacyjnych oraz prozy i wierszy dla dzieci; zabawy dydaktyczne z wykorzystaniem książek; g. nie włączam rodziców w działania związane z edukacją czytelniczą 4. W każdym stwierdzeniu proszę wskazać właściwą odpowiedź: a. W okresie... współpracowałam z biblioteką publiczną TAK NIE 12 wskazań TAK b. W okresie... byłam z dziećmi w bibliotece co najmniej 2 razy TAK NIE 11 wskazań TAK c. W czasie wizyty w bibliotece "wypożyczaliśmy" książki TAK NIE 7 wskazań TAK 5. Czy na przestrzeni roku szkolnego obserwuje Pani u większości dzieci rozwój zainteresowań czytelniczych? TAK NIE TRUDNO POWIEDZIEĆ 12 wskazań TAK a. Jeżeli TAK, Proszę podać co najmniej 2 przykłady. dzieci przynoszą do czytania ulubione książki; oglądają książeczki z biblioteczki oddziału; wymyślają teksty do obrazków; bawią się w teatrzyk, prezentując kolegom treści znanych bajek i wierszy; uważnie słuchają czytanych tekstów b. jeżeli NIE lub TRUDNO POWIEDZIEĆ, proszę podać możliwe powody tego stanu 6. Jak ocenia Pani poziom zachowań świadczący o zainteresowaniach czytelniczych dzieci na początku roku szkolnego i dziś? Swoją ocenę proszę wyrazić w skali 1-2-3-4- 5 (1 niski poziom, 5 wysoki poziom). Dzieci 2,5 3 letnie: WRZESIEŃ MAJ a. interesują się książkami 3 4 b. opowiadają/nawiązują 3 5 do przeczytanych książek c. proszą o przeczytanie np. bajki 3 5
6 d. bawią się w teatr 1 3 e. wymyślają historie 1 3 f. rysują postacie z książek 1 2 g. sygnalizują, że chcą się nauczyć czytać 1 2 Dzieci 3 4 letnie: WRZESIEŃ MAJ a. interesują się książkami 3 5 b. opowiadają/nawiązują 3 4 do przeczytanych książek c. proszą o przeczytanie np. bajki 2 4 d. bawią się w teatr 2 3 e. wymyślają historie 2 4 f. rysują postacie z książek 2 4 g. sygnalizują, że chcą się nauczyć czytać 1 3 Dzieci 4 5 letnie: WRZESIEŃ MAJ a. interesują się książkami 3 5 b. opowiadają/nawiązują 3 5 do przeczytanych książek c. proszą o przeczytanie np. bajki 3 5 d. bawią się w teatr 3 5 e. wymyślają historie 3 5 f. rysują postacie z książek 3 5 g. sygnalizują, że chcą się nauczyć czytać 3 5 Dzieci 5 6 letnie: WRZESIEŃ MAJ a. interesują się książkami 3 5 b. opowiadają/nawiązują 4 5 do przeczytanych książek c. proszą o przeczytanie np. bajki 3 5 d. bawią się w teatr 3 5 e. wymyślają historie 4 5 f. rysują postacie z książek 3 5 g. sygnalizują, że chcą się nauczyć czytać 3 5 Dzieci 6 letnie: WRZESIEŃ MAJ a. interesują się książkami 4 5
7 b. opowiadają/nawiązują 5 5 do przeczytanych książek c. proszą o przeczytanie np. bajki 4 5 d. bawią się w teatr 4 5 e. wymyślają historie 4 5 f. rysują postacie z książek 4 5 g. sygnalizują, że chcą się nauczyć czytać 4 5 Podsumowanie ankiet dla rodziców 1. W jakich działaniach prowadzonych przez Przedszkole związanych z zachęcaniem dzieci do kontaktu z książką brał/a Pan/i udział lub był/a Pan/i zachęcana/y? Proszę wybrać wszystkie odpowiedzi, które Panią/Pana dotyczą. a. ustalanie na spotkaniu z rodzicami zadań realizowanych w domu np. codzienne czytanie 46 wskazań; b. prośba o finansowanie zakupu książeczek do przedszkola 24 wskazania; c. zajęcia otwarte z wykorzystaniem książek dla dzieci 32 wskazania; d. zajęcia w przedszkolu typu "Rodzina czyta dzieciom" 34 wskazania; e. organizacja lub udział w przedstawienia teatralnym dla dzieci 68 wskazań; f. wyjście do biblioteki 40 wskazań; g. spotkanie/a z autorem lub ilustratorem książek dla dzieci 20 wskazań; h. inne, jakie? i. żadne z powyższych 6 wskazań; 2. Które z zajęć związanych z zachęcaniem do kontaktu z książką, o których dziecko opowiadało lub Pan/i uczestniczył/a czy obserwował/a, zdaniem Pani/Pana było atrakcyjne dla dziecka? Z jakiego powodu? Odpowiedzi rodziców były zróżnicowane. 15 rodziców ominęło to pytanie i nie odpowiedziało na nie. 24 rodziców wskazało, że ciekawym i atrakcyjnym zajęciem jest udział dzieci w przedstawieniach teatralnych. 45 uważało, że tworzenie własnych książeczek. 67
8 rodziców za najbardziej atrakcyjne zajęcia uważa kontakt z biblioteką i czytanie książek dzieciom przez nauczycielki. 3. Jak często w czasie pobytu dziecka z domu obserwuje Pani/Pan zachowania takie jak: Dziecko: a. interesuje się książkami b. opowiada/nawiązuje do przeczytanych książek c. prosi o przeczytanie np. bajki d. bawi się w teatr e. wymyśla historie f. rysuje postacie z książek g. sygnalizuje, że chce nauczyć się czytać
9 4. Jakie zdaniem Pani/a można jeszcze wprowadzić nowe pomysły, aby pomóc dzieciom w rozwoju nawyku czytania i korzystania z książek jako źródła wiedzy? 70% rodziców udzieliło odpowiedzi na to pytanie, argumentując je, iż wszystkie wyżej wymienione pomysły uważają za dobre, za odpowiednie dla ich dzieci i ufają nauczycielkom, których pracę wysoko oceniają. 18% rodziców wskazało pomysł Rodzinne czytanie za wart propagowania, natomiast 12% rodziców nie wypowiedziało się na zadany temat. Na podstawie przeprowadzonych ankiet dla rodziców, daje się zauważyć duże zainteresowanie rozwojem kompetencji czytelniczych dzieci przedszkolnych. Rodzice są świadomym partnerem wszelkich działań, które pomagają nauczycielkom realizować zarówno cele i zalecenia podstawy programowej wychowania przedszkolnego jak również pomagają tworzyć nowe projekty czytelnicze, które podnoszą kompetencje czytelnicze dzieci. Analiza wywiadu grupowego z dziećmi 1. Czy podczas zajęć w przedszkolu macie kontakt z książką? Wszystkie pytane dzieci odpowiedziały TAK 2. Co się dzieje podczas takich zajęć? Dzieci odpowiedziały słuchamy bajek, oglądamy ilustracje, układamy historyjki, próbujemy sami czytać, rozwiązujemy rebusy, dzielimy wyrazy na sylaby 3. Czy lubicie takie zajęcia, kiedy pani czyta wam książki? Większość dzieci odpowiedziała TAK 4. Co wam się podoba w książeczkach? Dzieci odpowiedziały ilustracje książeczek i zabawy z postaciami, które pokazują panie. Analiza dokumentów Nauczycielki przedszkola realizują wszelkie zagadnienia dotyczące rozwijania zainteresowań czytelniczych dzieci. Prowadzą zarówno zajęcia kompleksowe jak i zajęcia popołudniowe (dodatkowe) związane z książką (Bajkolandia, Czytam ja, Poczytaj mi mamo).
10 Przygotowują również dzieci, aby prezentowały przeczytane bajki, wiersze, ilustrując je ruchem, piosenką, tańcem. Wszystkie zajęcia związane z czytelnictwem są udokumentowane w dziennikach zajęć a dokonania dzieci prezentowane na stronach internetowych poszczególnych oddziałów. WNIOSKI Z PRZEPROWADZONYCH BADAŃ Analizując wszystkie uzyskane podczas badań dane sformułowano następujące wnioski: Kształcenie kompetencji potrzebnych do osiągnięcia gotowości do nauki czytania przez dzieci, odbywa się poprzez realizację celów wynikających z planu pracy; podczas zajęć dydaktyczno wychowawczych; czytanie dzieciom książek; zapraszanie rodziców do przedszkola w celu czytania książek; współpracę z biblioteką dla dzieci; rozmów z dziećmi na temat przeczytanych książek, wierszy, baśni; opowiadanie książek obrazkowych przez dzieci jako wstęp do czytania i obcowania z książka; tworzenie własnych książeczek na podstawie znanych bajek lub wymyślonych przez dzieci; zabawy w teatr; Przedszkole przygotowuje dziecko do samodzielnego korzystania z książek ukazując książki jako źródło wiedzy; systematyczne wyposażanie kącików książki; udział dzieci w konkursach literackich i plastycznych związanych z książką; systematyczne czytanie książek dzieciom; Wszystkie nauczycielki podejmują działania promujące czytelnictwo w domu zachęcając rodziców do codziennego czytania dzieciom książek w domu oraz poprzez zapraszanie ich do przedszkola na wspólne czytanie książek i zabawy czytelnicze oraz tworzenie biblioteczek oddziałowych; Nauczycielki poprzez zabawy czytelnicze i prowadząc zajęcia o charakterze logopedycznym prowadzą zajęcia usprawniające płynność wypowiedzi oraz zwracają uwagę na poprawność gramatyczną oraz fleksyjną wypowiedzi jak również prowadzą zajęcia wspierające dzieci w procesie przygotowania do nauki czytania w szkole.
11 REKOMENDACJE: Dalsze doskonalenie kompetencji czytelniczych dzieci i ich gotowość do nauki czytania poprzez uwzględnienie tematyki czytelnictwa jako rocznego priorytetu pracy przedszkola; Organizowanie i branie udziału w konkursach o charakterze czytelniczym i plastycznym inspirowanych literaturą dziecięcą; Angażowanie rodziców do współpracy w rozwijaniu kompetencji czytelniczych poprzez akcję Poczytaj mi mamo. Poczytaj mi tato. ZAŁĄCZNIKI Ankieta dla nauczyciela Ankieta została przygotowana na potrzeby ewaluacji wewnętrznej naszego przedszkola. Jej celem jest zebranie informacji i opinii Nauczycieli na temat podjętych działań w ramach edukacji czytelniczej w roku szkolnym 2016/2017 Pozyskane wyniki zostaną wykorzystane anonimowo do planowania dalszej pracy przedszkola. Dziękujemy za wyczerpujące odpowiedzi 1. Jakie aktywności/ zadania/ działania podjęła Pani (w okresie bieżącego roku) w celu rozwijania u dzieci zainteresowań czytelniczych? Proszę wskazać wszystkie sposoby, które Pani wykorzystuje lub wpisać własne propozycje. a. prowadzenie zajęć edukacyjnych z wykorzystaniem tekstów literatury dziecięcej b. prowadzenie lub organizowanie zajęć nt. drogi powstawania książek i pracy osób z tym związanych np. ilustrator książek, wydawca, drukarz
12 c. w kontaktach z dziećmi odwoływanie się do wartości opisanych w literaturze dziecięcej d. czytanie dzieciom e. słuchanie opowiadań dzieci f. rozmowy z dziećmi na temat przeczytanych wierszy, opowiadań czy baśni g. rozmowy z dziećmi o potrzebie i sposobach szanowania książek h. wymyślanie z dziećmi historyjek na podstawie obrazków i. proponowanie dzieciom ilustrowania przeczytanych tekstów j. proponowanie dzieciom tworzenia prostych książeczek k. wystawianie spektakli lub scenek na podstawie literatury dziecięcej l. organizowanie lub współorganizowanie konkursów np. konkurs wiedzy o książce; konkurs plastyczny m. wychodzenie z dziećmi do biblioteki (wypożyczanie książek, zajęcia w bibliotece) n. umożliwienie dzieciom udziału w spotkaniach z autorami książek, wierszy, o. inne, jakie?... 2. Które z tych sposobów dzieci najbardziej lubią/najchętniej w nich uczestniczą/angażują się? Proszę wskazać dwa przykłady i je uzasadnić. 3. W jaki sposób włącza Pani rodziców dzieci (lub inne bliskie dzieciom osoby) w działania przedszkola związane z rozwijaniem zainteresowań czytelniczych dzieci? Proszę wskazać wszystkie sposoby, które Pani wykorzystuje i podać przykład realizacji. h. ustalanie z rodzicami zadań edukacji czytelniczej np.:... i. zakup książek przeznaczonych... j. zapraszanie rodziców lub inne osoby z rodziny, na zajęcia np.:...... k. (współ)organizowanie z rodzicami spektaklu teatralnego dla dzieci np.:...... l. zapraszanie rodziców na spotkanie z autorem lub ilustratorem książek dla dzieci np.:... m. inne, jakie?...
13 n. nie włączam rodziców w działania związane z edukacją czytelniczą 4. W każdym stwierdzeniu proszę wskazać właściwą odpowiedź: a. W okresie... współpracowałam z biblioteką publiczną TAK NIE b. W okresie... byłam z dziećmi w bibliotece co najmniej 2 razy TAK NIE c. W czasie wizyty w bibliotece "wypożyczaliśmy" książki TAK NIE 7. Czy na przestrzeni roku szkolnego obserwuje Pani u większości dzieci rozwój zainteresowań czytelniczych? TAK NIE TRUDNO POWIEDZIEĆ a. Jeżeli TAK, Proszę podać co najmniej 2 przykłady. b. jeżeli NIE lub TRUDNO POWIEDZIEĆ, proszę podać możliwe powody tego stanu 8. Jak ocenia Pani poziom zachowań świadczący o zainteresowaniach czytelniczych dzieci na początku roku szkolnego i dziś? Swoją ocenę proszę wyrazić w skali 1-2-3-4-5 (1 niski poziom, 5 wysoki poziom). l.p. Przejawy zainteresowań czytelniczych Wrzesień 20... Maj 20... Dzieci: Skala 1-2- Skala 1-2-3-3-4-5 4-5 a interesują się książkami 1-2-3-4-5 1-2-3-4-5 b opowiadają/nawiązują do przeczytanych książek c proszą o przeczytanie np. bajki d bawią się w teatr e wymyślają historie f rysują postacie z książek g sygnalizują, że chce nauczyć się czytać
14 Ankieta dla Rodziców Szanowni Rodzice; Ankieta została przygotowana przez Nauczycieli Naszego Przedszkola i dotyczy działań przygotowujących dzieci do czytelnictwa. Jej celem jest zebranie opinii Rodziców na temat rozwijania u dzieci potrzeby kontaktu z książką. Pozyskane wyniki zostaną wykorzystane anonimowo do planowania dalszej pracy przedszkola. Dziękujemy za wyczerpujące odpowiedzi 1. W jakich działaniach prowadzonych przez Przedszkole związanych z zachęcaniem dzieci do kontaktu z książką brał/a Pan/i udział lub był/a Pan/i zachęcana/y? Proszę wybrać wszystkie odpowiedzi, które Panią/Pana dotyczą. a. ustalanie na spotkaniu z rodzicami zadań realizowanych w domu np. codzienne czytanie b. prośba o finansowanie zakupu książeczek do przedszkola c. zajęcia otwarte z wykorzystaniem książek dla dzieci d. zajęcia w przedszkolu typu "Rodzina czyta dzieciom" e. organizacja lub udział w przedstawienia teatralnym dla dzieci f. wyjście do biblioteki g. spotkanie/a z autorem lub ilustratorem książek dla dzieci h. inne, jakie?... i. żadne z powyższych 2. Które z zajęć związanych z zachęcaniem do kontaktu z książką, o których dziecko opowiadało lub Pan/i uczestniczył/a czy obserwował/a, zdaniem Pani/Pana było atrakcyjne dla dziecka? Z jakiego powodu?. 3. Jak często w czasie pobytu dziecka z domu obserwuje Pani/Pan zachowania takie jak: Dziecko: a. interesuje się książkami b. opowiada/nawiązuje do przeczytanych książek
15 c. prosi o przeczytanie np. bajki d. bawi się w teatr e. wymyśla historie f. rysuje postacie z książek g. sygnalizuje, że chce nauczyć się czytać 4. Jakie zdaniem Pani/a można jeszcze wprowadzić nowe pomysły, aby pomóc dzieciom w rozwoju nawyku czytania i korzystania z książek jako źródła wiedzy? Dziękujemy