STAN SANITARNY OBIEKTÓW ŻYWNOŚCI, ŻYWIENIA Powiat suski należy do powiatów o małej liczbie żywieniowo - żywnościowych terenu województwa małopolskiego. Charakteryzując region należy uwzględnić fakt, że na terenie powiatu istnieją miejsca będące dużymi skupiskami ludności i z dużą ilością (główne miasta: Sucha Beskidzka, Maków Podhalański oraz Jordanów) oraz regiony o charakterze typowo wiejskim i turystyczno-wypoczynkowym. Działania kontrolne PIS prowadzone są w następujących obszarach: produkcji żywności, obrotu żywnością, żywienia zbiorowego oraz w wytwórniach i miejscach obrotu materiałami i wyrobami do kontaktu z żywnością. Kontrole żywności przeprowadzane są zgodnie z kompetencjami określonymi w ustawie z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia oraz ustawie o Państwowej Inspekcji Sanitarnej z dnia 14 marca 1985 r. w oparciu o rozporządzenie (WE) nr 882/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie kontroli urzędowych przeprowadzanych w celu sprawdzenia zgodności z prawem paszowym i żywnościowym oraz regułami dotyczącymi zdrowia zwierząt i dobrostanu zwierząt. Sposób przeprowadzania kontroli i pobierania próbek oparty był o procedury kontroli opracowane i wprowadzone zarządzeniami Głównego Inspektora Sanitarnego (PK/BŻ/01 Procedura urzędowej kontroli żywności oraz materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością, PK/NG/01 Procedura urzędowej kontroli spełnienia wymagań zdrowotnych przez żywność oraz materiały i wyroby przeznaczone do kontaktu z żywnością objęte kontrolą graniczną, PP/BŻ/01 Procedura pobierania próbek żywności, materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością oraz próbek sanitarnych oraz w oparciu o plan pobierania próbek do badań żywności w ramach urzędowej kontroli i monitoringu dla PIS na rok 2016. W procedurze PK/BŻ/01 obiekty sektora spożywczego zostały podzielone na kategorie na podstawie oceny ryzyka z uwzględnieniem mikrobiologicznych i chemicznych kryteriów żywności. Nadzorowane obiekty zostały podzielone na obiekty o trzech kategoriach ryzyka: wysokim, średnim i niskim. W zależności od przyznanych ocen obiekty o wysokiej kategorii ryzyka kontrolowane są nie rzadziej niż co 12 miesięcy, obiekty o średniej kategorii ryzyka kontrolowane są nie rzadziej niż raz na 18 miesięcy, natomiast obiekty o niskiej kategorii ryzyka kontrolowane są nie rzadziej niż raz na 24 miesiące. Plan kontroli w obiektach nadzorowanych w roku 2016 był opracowany na podstawie wyżej wymienionej procedury i uwzględniał wytyczne Głównego Inspektora Sanitarnego do planowania i działalności Państwowej Inspekcji Sanitarnej, wytyczne Małopolskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego oraz uwzględniał założenia budżetu zadaniowego na rok 2016 Wojewody Małopolskiego. Harmonogram nadzoru nad obiektami na rok 2016 został zaakceptowany przez Małopolskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego oraz Starostę Suskiego. W procesie planowania rocznego w poszczególnych organach PIS uwzględniano następujące elementy: rodzaj produkowanych lub wprowadzanych do obrotu, rodzaj zakładu (produkcja, obrót, żywienie zbiorowe), ocenę stanu sanitarnego z roku poprzedniego (analiza stwierdzonych niezgodności, rodzaje niezgodności), wyniki urzędowej kontroli i monitoringu żywności, podjęte działania represyjne (mandaty, decyzje), przedmiot prowadzonego postępowania administracyjnego, terminowość usuwania nieprawidłowości, sygnały i wnioski wnoszone przez konsumentów. ocenionych na podstawie arkusza oceny stanu sanitarnego i liczba niezgodnych Stan sanitarny nadzorowanych oceniany był zgodnie z procedurami urzędowej kontroli żywności oraz materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością. Do tego celu 11
wykorzystane były ujednolicone arkusze oceny stanu sanitarnego (będące załącznikami do ww. procedur) dla poszczególnych rodzajów, w których ocenia się: stan techniczny, zaopatrzenie zakładu w wodę, personel zakładu (higiena osobista pracowników, orzeczenia lekarskie), higienę produkcji, dystrybucję oraz dokumentację, w tym m.in. HACCP i GHP/GMP. Przy przeprowadzaniu czynności kontrolnych stosuje się kryteria oceny zakładów: stan techniczno-sanitarny zakładu, kryteria higieny produkcji, dystrybucji i sprzedaży, zarządzanie zakładem, kontrola wewnętrzna i systemy zarządzania bezpieczeństwem żywności, profil działalności zgodny z kategoryzacją zakładu, biorąc pod uwagę ryzyko niskie, średnie i wysokie dla danego profilu działalności. Na podstawie kontroli stwierdzono zakłady o ryzyku średnim i niskim. Ryzyka wysokiego nie stwierdzono w zakładach. Ryzyko średnie stwierdzono w 42 zakładach. Pozostałe obiekty uzyskały ryzyko niskie. Szczegółowe zestawienie zawiera poniższa tabela. wg MZ-48 wyszczególnienie ocenionych na podstawie arkuszy z ryzykiem niskim z ryzykiem średnim z ryzykiem wysokim Obiekty produkcji żywności 33 23 10-01 Wytwórnie lodów 5 5 - - 02 Automaty do lodów 9 8 1-04 Piekarnie 10 4 6-05 Ciastkarnie 2 1 1-06 Przetwórnie owocowo-warzywne i grzybowe 2 1 1-09 Wytwórnie naturalnych wód mineralnych, naturalnych wód źródlanych i stołowych 1 1 - - 10 Zakłady garmażeryjne 3 2 1-11 Zakłady przemysłu zbożowo-młynarskiego - - - - 21 Inne wytwórnie żywności 1 1 - - Obiekty obrotu żywnością 180 164 16-22 Sklepy spożywcze 172 157 15-22a w tym: super, hipermarkety 22 21 2-23 Kioski 2 2 - - 24 Magazyny hurtowe 2 2 - - 25 Obiekty ruchome i tymczasowe 3 2 1-27 Inne obiekty obrotu żywnością 1 1 - - Obiekty żywienia zbiorowego 105 89 16-28 Zakłady żywienia zbiorowego otwarte 53 39 14-28 a w tym: zakłady małej gastronomii 15 12 3-29 Zakłady żywienia zbiorowego zamknięte (a-p) 52 50 2-29 a stołówki pracownicze - - - - 29 b bufety przy zakładach pracy 1 1 - - 29 c stołówki w domach wczasowych 16 16 - - 29 d bloki żywienia w szpitalach 1 1 - - 29 d 1 w tym: żywienie w systemie cateringowym 1 1 - - 29 g bloki żywienia w domach opieki społecznej 1 1 - - 29 h stołówki w żłobkach i domach małego dziecka 1 1 - - 29 i stołówki szkolne 22 21 1-29 i 1 w tym: żywienie w systemie cateringowym 7 7 - - 29 l stołówki w przedszkolach 2 2 - - 29 l 1 w tym: żywienie w systemie cateringowym 2 2 - - 29 n stołówki w zakładach specjalnych i wychowawczych - - - - 29 o zakłady usług cateringowych 3 2 1-29 p inne zakłady żywienia 5 5 - - 30 RAZEM obiekty żywieniowo-żywnościowe 318 276 42-31 Wytwórnie materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością 5 5 - - 12
wg MZ-48 wyszczególnienie ocenionych na podstawie arkuszy z ryzykiem niskim z ryzykiem średnim z ryzykiem wysokim 32 Miejsca obrotu materiałami i wyrobami przeznaczonymi do kontaktu z żywnością 6 6 - - 33 RAZEM wytwórnie i miejsca obrotu materiałami 11 11 - - 3 4 OGÓŁEM 329 287 42 - Zakłady ocenione negatywnie Kryteriami dyskwalifikującymi są: powyżej 70% punktów maksymalnej liczby (tj. powyżej 72 pkt.); maksymalna liczba punktów w następujących punkach arkusza oceny zakładu: I. 5. - zabezpieczenie zakładu przed szkodnikami i ich zwalczanie, II.1. - czystość pomieszczeń zakładu; procesy czyszczenia, mycia, dezynfekcji w całym procesie technologicznym (w tym urządzeń, sprzętu, naczyń); jakość wody wykorzystywanej w zakładzie, II.2. - warunki magazynowania, pakowania, transportu i sprzedaży, w tym zachowanie łańcucha chłodniczego, II.3. - higiena osobista pracowników, stan zdrowia osób mających kontakt z żywnością, stwierdzone w obrocie i produkcji środki spożywcze po terminie przydatności lub minimalnej trwałości. Ogółem skontrolowano 490 zakładów żywieniowo - żywnościowych oraz 12 produkcji i obrotu materiałami do kontaktu z żywnością. Oceniono na podstawie arkuszy oceny stanu sanitarnego 318 zakładów żywieniowo-żywnościowych oraz 11 zakładów produkcji i obrotu materiałami do kontaktu z żywnością. Niezgodnych stwierdzono 18 zakładów, co stanowi 5,5 % ogólnej liczby ocenianych w roku sprawozdawczym. W stosunku do roku poprzedniego liczba niezgodnych zmalała. W roku poprzednim niezgodnych było 44, co stanowiło 8,1 %. W roku sprawozdawczym najwięcej niezgodnych stwierdzono w następujących grupach MZ-48: 1. Obrotu żywnością - sklepach spożywczych i hipermarketach (8 zakładów: 7 sklepów, 1 supermarket). 2. Żywienia zbiorowego otwartego (5 zakładów: 3 restauracje i 2 małe gastronomie). 3. Produkcyjnych piekarnie (2 zakłady), 4. Produkcyjnych - ciastkarnie (1 zakład). 5. Produkcyjnych - automaty do lodów (1 zakład). 6. Żywienia zbiorowego zamkniętego - zakłady usług cateringowych (1 zakład). W pozostałych grupach nie dyskwalifikowano zakładów. Porównanie z rokiem poprzednim w zakresie, gdzie % niezgodnych był największy przedstawia poniższa tabela (obiekty uszeregowane wg % największego liczby niezgodnych) %, niezgodnych w których z wymaganiami pod nadzorem w dokonano oceny (w stosunku do 2016 stanu sanitarnego ocenionych) 1 2 3 4 5 Rodzaj (grupy wg MZ 48) % niezgodnych z wymaganiami w 2015 Obiekty produkcji żywności 71 33 12,2 9,62 13
%, niezgodnych w których z wymaganiami pod nadzorem w dokonano oceny (w stosunku do 2016 stanu sanitarnego ocenionych) 1 2 3 4 5 Rodzaj (grupy wg MZ 48) % niezgodnych z wymaganiami w 2015 Ciastkarnie 05 9 2 50,0 20,0 Piekarnie 04 18 10 20,0 22,2 Automaty do lodów 02 15 9 11,1 - Zakłady żywienia zbiorowego otwarte 28 89 38 7,9 8,0 zakłady małej gastronomii 28a 64 15 13,3 13,9 Obiekty obrotu żywnością 528 180 4,4 9,4 Sklepy spożywcze 22 308 150 4,7 9,1 super, hipermarkety 22a 40 22 4,5 18,2 Zakłady żywienia zbiorowego zamknięte (a-p) 29 185 52 1,9 2,9 o) zakłady usług cateringowych 29o 8 3 33,3 - Obiekty produkcji żywności pozostałe Wytwórnie lodów 01 9 5 - - Wytwórnie tłuszczów roślinnych i mieszanin tłuszczów zwierzęcych z roślinnymi 03 - - - - Przetwórnie owocowo-warzywne i grzybowe 06 3 2 - - Browary i słodownie 07 - - - - Wytwórnie napojów bezalkoholowych i rozlewnie piwa 08 - - - - Wytwórnie naturalnych wód mineralnych, naturalnych wód źródlanych i stołowych 09 2 1 - - Zakłady garmażeryjne 10 8 3 - - Zakłady przemysłu zbożowo-młynarskiego 11 1 - - - Wytwórnie makaronów 12 - - - - Wytwórnie wyrobów cukierniczych 13 - - - - Wytwórnie koncentratów spożywczych 14 - - - - Wytwórnie octu, majonezu i musztardy 15 - - - - Wytwórnie chrupek, chipsów i prażynek 16 - - - - Wytwórnie suplementów diety 17 - - - - Wytwórnie specjalnego przeznaczenia żywieniowego 18 - - - - Wytwórnie substancji dodatkowych 19 - - - - Cukrownie 20 - - - - Inne wytwórnie żywności 21 6 1 - - Obiekty obrotu żywnością - pozostałe Kioski 23 39 2 - - - kioski na targowiskach sprzedające mięso 23a - - - - - kioski na targowiskach sprzedające inne środki spożywcze 23b - - - - Magazyny hurtowe 24 9 2 - - hurtownie suplementów diety 24a - - - - Obiekty ruchome i tymczasowe 25 36 3 - - 14
%, niezgodnych w których z wymaganiami pod nadzorem w dokonano oceny (w stosunku do 2016 stanu sanitarnego ocenionych) 1 2 3 4 5 Rodzaj (grupy wg MZ 48) % niezgodnych z wymaganiami w 2015 Środki transportu 26 25 - - - Inne obiekty obrotu żywnością 27 71 1 - - Obiekty żywienia zbiorowego - pozostałe Zakłady żywienia zbiorowego zamknięte (a-p) 29 185 52 a) stołówki pracownicze 29a 2 - - 50,0 b) bufety przy zakładach pracy 29b 1 1 - - c) stołówki w domach wczasowych 29c 16 16-6,3 d) bloki żywienia w szpitalach 29d - - - - bloki żywienia w szpitalach - żywienie w systemie cateringowym 29d 1 1 1 - - e) kuchnie niemowlęce 29e - - - - f) bloki żywienia w sanatoriach i prewentoriach 29 f - - - - w tym: żywienie w systemie cateringowym 29 f1 - - - - g) bloki żywienia w domach opieki społecznej 29g 1 1 - - w tym: żywienie w systemie cateringowym 29g 1 - - - - h) stołówki w żłobkach i domach małego dziecka 29h 1 1 - - i) stołówki szkolne 29i 28 15-3,3 stołówki szkolne - żywienie w systemie cateringowym 29i 1 15 7 - - j) stołówki w bursach i internatach 29j - - - - k) stołówki na koloniach/półkoloniach/ obozach/zimowiskach 29k 34 - - - l) stołówki w przedszkolach 29l 15 - - - stołówki w przedszkolach - żywienie w systemie cateringowym 29l 1 12 2 - - ł) stołówki w domach dziecka i młodzieży 29ł - - - - m) stołówki studenckie 29m - - - - n) stołówki w zakładach specjalnych i wychowawczych 29n 2 - - - p) inne zakłady żywienia 29p 49 5 - - RAZEM (wiersze 01-29) 30 937 318 5,7 8,3 Wytwórnie materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością Miejsca obrotu materiałami i wyrobami przeznaczonymi do kontaktu z żywnością 31 5 5 - - 32 16 6 - - w tym: a) hurtownie 32a 1 - - - b) sklepy 32b 15 6 - - RAZEM (wiersze 31-32) 33 21 11 - - OGÓŁEM 3 4 958 329 5,5 8,1 (wiersze 30-33) Szczegółowe zestawienie zdyskwalifikowanych w roku 2016 zawiera poniższa tabela. 15
Rodzaj obiektu objęty nadzorem Zakłady produkcyjne skontrolowanych ocenionych na podstawie arkuszy niezgodnych automaty do lodów 9 9 1 piekarnie 13 10 2 ciastkarnie 5 2 1 Zakłady obrotu żywnością sklepy spożywcze 198 150 7 hiper i supermarkety 38 22 1 Zakłady żywienia otwartego: restauracje 49 38 3 małe gastronomie 23 15 2 Zakłady żywienia zamkniętego: w tym zakłady usług cateringowych 4 3 1 Ponadto podczas kontroli stwierdzono szereg niezgodności, które jednak nie dawały podstawy do dyskwalifikacji. Jedną z głównych przyczyn występowania niezgodności był najczęściej brak kontroli wewnętrznej, sprawowanej przez nadzorujących produkcję ze strony przedsiębiorcy lub przez samego przedsiębiorcę, a także niska świadomość personelu, a przede wszystkim przedsiębiorcy, który nie potrafi oszacować zagrożenia. W przypadku stwierdzania niezgodności w zakładach podejmowano różne działania w trakcie kontroli lub prowadzono administracyjne działanie pokontrolne, w celu poprawy stanu sanitarnego zakładów sektora żywnościowego. Stwierdzone nieprawidłowości były podstawą do prowadzenia postępowania administracyjnego na poprawę funkcjonalności w przypadku, gdy przedsiębiorca miał możliwości techniczne i środki finansowe na przeprowadzenie remontu lub opracowanie procedur i instrukcji, które tworzyłyby czasy ramowe dla poszczególnych czynności i operacji w celu uniknięcia zagrożenia zanieczyszczeniami krzyżowymi. Do najczęściej występujących niezgodności z przepisami prawa żywnościowego należą: niewłaściwy stan sanitarno-higieniczny ścian i sufitów, nieprawidłowy stan techniczny, powierzchnie ścian z ubytkami tynku, odpryskami farby, podłogi z ubytkami, trudne do utrzymania w czystości, brak czystości i porządku w pomieszczeniach, brak czystości urządzeń, sprzętu produkcyjnego, powierzchni mających kontakt z żywnością, brak środków dezynfekujących do urządzeń, pomieszczeń, sprzętu i wyposażenia, brak urządzeń do mycia sprzętu, wyposażenia i żywności, rąk, uszkodzone urządzenie do mycia i dezynfekcji termicznej naczyń, w przypadku stwierdzenia powyższych niezgodności: wydawano decyzje administracyjne nakazujące doprowadzenie do właściwego stanu sanitarno-technicznego; zastosowano karanie mandatowe za brak przestrzegania zasad higieny w procesie produkcji lub w obrocie środkami spożywczymi; przeprowadzono kontrole sprawdzające wykonania zaleceń pokontrolnych; brak procedur kontroli wewnętrznej opartych na zasadach systemu HACCP, w tym: brak opisu procesów technologicznych, brak analizy zagrożeń, brak zidentyfikowanych krytycznych punktów kontroli, brak opracowania i prowadzenia działań korygujących w przypadku stwierdzenia niezgodności z założeniami, brak bieżących zapisów w dokumentacji HACCP, brak prawidłowo opracowanych, wdrożonych i przestrzeganych instrukcji GHP i GMP, w tym: 16
brak instrukcji i rejestrów z zakresu GHP/GMP, brak ustalonej częstotliwości badania wody, brak rejestru temperatur w urządzeniach chłodniczych, brak monitorowania obecności szkodników, w przypadku stwierdzenia powyższych niezgodności: wydano zalecenia pokontrolne, wydano decyzje administracyjne nakazujące opracowanie i wdrożenie instrukcji oraz prowadzenie rejestrów w ramach Dobrej Praktyki Produkcyjnej i Dobrej Praktyki Higienicznej. brak opracowania i wdrożenia oraz stosowania procedur zabezpieczenia i wycofywania z obrotu partii żywności nieodpowiadających wymaganiom jakości zdrowotnej; w przypadku stwierdzenia powyższej niezgodności: wydano zalecenia pokontrolne, wydano decyzje administracyjne nakazujące opracowanie i wdrożenie ww. procedur oraz prowadzenia rejestrów w tym zakresie. brak do wglądu lub brak aktualnych orzeczeń lekarskich do celów sanitarno - epidemiologicznych osób zatrudnionych w bezpośrednim kontakcie z żywnością w zakładach produkcji i obrotu. W przypadku stwierdzenia powyższej niezgodności wydano zalecenia dot. przedłożenia aktualnych orzeczeń lekarskich do celów sanitarno-epidemiologicznych zatrudnionego personelu oraz zastosowano karanie mandatowe mandatowe. brak odpowiednich warunków magazynowania, tj. przechowywanie w przypadkowych miejscach lub niewłaściwych warunkach sanitarnych i temperaturowych niezgodnie z deklaracją producenta na etykiecie, środki spożywcze przechowywane poza urządzeniami chłodniczymi, w temperaturze otoczenia, brak właściwej segregacji żywności, w tym brak zachowanej segregacji w urządzeniach chłodniczych i mroźniczych, W przypadku stwierdzenia powyższych niezgodności wydano zalecenia pokontrolne oraz zastosowano karanie mandatowe. niezachowanie ciągłości łańcucha chłodniczego łatwo psujących się: przechowywanie niezgodnie z deklaracją producenta. Przyczyną tego stanu rzeczy jest zbyt mała powierzchnia chłodnicza w zakładach (mała ilość urządzeń chłodniczych w stosunku do wielkości asortymentu), niewiedza w zakresie zasady prawidłowego przechowywania produktów, zgodnie z wymaganiami producentów. W przypadku stwierdzenia powyższej niezgodności wydano zalecenia pokontrolne oraz zastosowano karanie mandatowe, wprowadzanie do obrotu lub używanie do produkcji po upływie terminu przydatności do spożycia/daty minimalnej trwałości, W przypadku stwierdzenia powyższej niezgodności: wydano zalecenia pokontrolne, wydano decyzje nakazujące wycofanie z obrotu po upływie terminu przydatności do spożycia bądź daty minimalnej trwałości, zastosowano karanie mandatowe za wprowadzanie do obrotu artykułów spożywczych po upływie terminu przydatności do spożycia bądź daty minimalnej trwałości. Przyczyną było brak przestrzegania zasad rotacji towarów w magazynie, brak zachowania przez przedsiębiorców zasady FIFO przy wprowadzaniu do obrotu. Wynikało to z niewłaściwego nadzoru ze strony pracowników zakładów nad żywnością wprowadzaną do obrotu lub surowcami używanymi w produkcji. Ewidencja W roku sprawozdawczym nadzorem objęto 958. Zmiany dotyczące liczby w latach 2015-2016 ilustruje poniższa tabela. 17
Rodzaj obiektu objęty nadzorem liczba 2015 2016 Kierunek zmian Zakłady produkcji żywności 69 71 (+) Obiekty obrotu żywnością 601 528 (-) Zakłady żywienia otwartego 177 153 (-) Zakłady żywienia zamkniętego 189 185 (-) Wytwórnie materiałów i wyrobów do kontaktu z żywnością 5 5 (bez zmian) Miejsca obrotu materiałami i wyrobami do kontaktu z żywnością 16 16 (bez zmian) Razem 1057 958 (-) Zatwierdzenia zakładów i zmiany wpisu do rejestru W roku sprawozdawczym zatwierdzano nowo otwierane obiekty oraz dokonywano ponownych zatwierdzeń już funkcjonujących zakładów, które zmieniały zakres działalności. Zmiana zakresu działalności w większości przypadków polegała na rozszerzeniu działalności, tj.: w zakładach obrotu o sprzedaż mięsa mielonego, stekowanego i ciętego na życzenie klienta, o wypiek przygotowywanych na miejscu elementów mięsnych, w tym drobiowych, wieprzowych oraz ryb, o wypiek pieczywa na miejscu z półproduktu schłodzonego i mrożonego, wypiek zapiekanek i hot-dogów z schłodzonych i mrożonych półproduktów; sprzedaż gotowych wyrobów garmażeryjnych i kulinarnych; w zakładach żywienia zbiorowego otwartego zmiana na zakład produkcji posiłków od surowca do gotowej potrawy, rozszerzenie o usługę cateringową (dowóz do domu na życzenie klienta), wprowadzenie w małej gastronomii produkcji surówek i sałatek od surowca do gotowej potrawy, podawania potraw na naczyniach wielokrotnego użytku, rozszerzenie o sprzedaż lodów tradycyjnych z kuwet i lodów z automatu, wypieku naleśników z surowej gotowej masy naleśnikowej; w zakładach żywienia zbiorowego zamkniętego w stołówkach szkolnych - sprzedaży żywności w opakowaniach jednostkowych, świeżych warzyw i owoców, produkcji koktajli owocowych i kanapek; w zakładach żywienia zbiorowego zamkniętego w stołówkach przedszkolnych rozszerzenie działalności o usługę cateringową dystrybucję wyprodukowanych w zakładzie posiłków do odbiorców zewnętrznych (innego przedszkola). Przed wydaniem decyzji zatwierdzających dokonywano kontroli na podstawie art. 31 pkt 2 lit. b rozporządzenia (WE) Nr 882/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie kontroli urzędowych przeprowadzanych w celu sprawdzenia zgodności z prawem paszowym i żywnościowym oraz regułami dotyczącymi zdrowia zwierząt i dobrostanu zwierząt (Dz. Urz. UE L 165 z 30 kwietnia 2004 r. str. 1) w celu stwierdzenia zgodności z przepisami prawa żywnościowego przez zakład, który złożył wniosek o zatwierdzenie i wpis do rejestru zakładów podlegających urzędowej kontroli organów PIS. Ponadto, na bieżąco w ciągu roku sprawozdawczego, dokonywano zmian we wpisie do rejestru zakładów w związku z: zmianą prowadzącego zakład, zmianą danych do korespondencji, adresu korespondencyjnego, zmianą osobowości prawnej przedsiębiorców prowadzących zakład. Ogółem zatwierdzono 57 nowych. Szczegółowe zestawienie w tym zakresie zawiera poniższa tabela. 18
Rodzaj obiektu objęty nadzorem nowo zatwierdzanych Zakłady produkcji żywności 7 Obiekty obrotu żywnością 31 Zakłady żywienia otwartego 11 Zakłady żywienia zamkniętego 8 Wytwórnie materiałów i wyrobów do kontaktu z żywnością 0 Miejsca obrotu materiałami i wyrobami do kontaktu z żywnością 0 Razem 57 W roku sprawozdawczym dokonano 10 wpisów do rejestru nowych zakładów na podstawie art. 63 ust. 2. ustawy o bezpieczeństwie żywności. I tak: aptek - 2, przedsiębiorców wprowadzających do obrotu środki spożywcze opakowane, trwałe mikrobiologicznie 5, zakładów prowadzących działalność gospodarczą w zakresie pośrednictwa w sprzedaży żywności na odległość (sprzedaży wysyłkowej), w tym sprzedaży przez Internet 1, zakładów działających na rynku materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością 2. skontrolowanych W roku 2016 pracownicy Sekcji NHŻŻiPU spośród 958 znajdujących się w rejestrach skontrolowali 502 obiekty żywieniowo - żywnościowe (51,9%). Szczegółowe zestawienie zawiera poniższa tabela. Rodzaj obiektu objęty nadzorem w ewidencji skontrolowanych % skontrolowanych Zakłady produkcji żywności 71 46 64,8 Obiekty obrotu żywnością 528 269 50,9 Zakłady żywienia otwartego 153 72 47,0 Zakłady żywienia zamkniętego 185 103 56,8 Wytwórnie materiałów i wyrobów do kontaktu z żywnością 5 5 100 Miejsca obrotu materiałami i wyrobami do kontaktu z żywnością 16 7 43,8 Razem 958 502 52,5 kontroli Pracownicy przeprowadzali kontrole na podstawie planu kontroli oraz na podstawie innych doraźnych poleceń wynikających z bieżącej sytuacji. W planie pracy Sekcji NHŻŻiPU na rok 2016 zaplanowanych było 365 kontroli planowych oraz 519 kontroli doraźnych. Ogółem w roku sprawozdawczym wykonano 845 kontrole, tj.: 337 kontroli planowych i jest to 92,3 % wykonania planu; 508 kontroli doraźnych i jest 97,8 % wykonania planu. Na procent realizacji planu w roku 2016 miały wpływ: likwidacja zakładów, 19
zawieszenie działalności zakładów, powstanie nowych, które obejmowane były nadzorem sanitarnym, co skutkowało koniecznością prowadzenia działań kontrolnych nieplanowanych związanych z wnioskami przedsiębiorców o zatwierdzenie zakładu, prowadzenie działań kontrolnych nieplanowych związanych z powiadomieniami w ramach funkcjonowania systemu RASFF, innymi działaniami kontrolnymi prowadzonymi na polecenie Głównego Inspektora Sanitarnego, Małopolskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego, prowadzeniem działań kontrolnych nieplanowych związanych z interwencjami zgłaszanymi przez konsumentów. Liczbę kontroli urzędowych w nadzorowanych zakładach w roku 2016 przedstawia poniższa tabela. województwo małopolskie powiat suski w zakładachliczba zaplanowanych kontroli liczba przeprowadzonych kontroli planowanych % realizacji planu kontroli liczba kontroli nieplanowanych liczba rekontroli w tym 365 337 92,3 508 157 110 37 845 Kontrole nieplanowe 508 w tym: Kontrole sprawdzające 157 Kontrole interwencyjne ogniska zatrucia pokarmowego 4 Kontrole interwencyjne RASFF 51 Kontrole interwencyjne - skargi 18 Kontrole interwencyjne - własne polecenie PPIS 2 Kontrole interwencyjne polecenie GIS 1 Kontrole interwencyjne polecenie MWIS 25 Kontrole interwencyjne - ŚDM 9 Kontrole akcyjne - wypoczynek 37 Kontrole w związku z zatwierdzeniami 111 Kontrole graniczne 61 Kontrole w związku z poborem prób 32 Nieplanowane działania kontrolne wynikały w głównej mierze: z konieczności wykonania rekontroli, które miały na celu sprawdzenie wykonania zaleceń pokontrolnych, sposobu usunięcia stwierdzonych uchybień oraz skuteczności nałożonych sankcji karnych, z konieczności prowadzenia działań kontrolnych związanych z wnioskami przedsiębiorstw o zatwierdzenie zakładu lub rozszerzeniem działalności, z nadzoru nad obiektami podczas wypoczynku zimowego i letniego dzieci i młodzieży, prowadzenie działań kontrolnych nieplanowych związanych z powiadomieniami w ramach funkcjonowania systemu RASFF, poborem prób żywności w zakładach, z informacji uzyskiwanych od konsumentów dotyczących niewłaściwego stanu sanitarnego obiektu lub niewłaściwej jakości zdrowotnej żywności, z kontroli granicznej. liczba kontroli interwencyjnych liczba kontroli akcyjnych łączna liczba przeprowadzonych kontroli 20
Interwencyjne kontrole - specjalne działania kontrolne W roku sprawozdawczym realizowano specjalne działania kontrolne w związku z poleceniami: w ramach sytemu RASFF; ogółem przeprowadzono 51 kontroli w obiektach nadzorowanych, w 7 przypadkach stwierdzono środki spożywcze będące przedmiotem powiadomienia; wdrożono postępowania administracyjne dotyczące wycofania z obrotu; Małopolskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego z dnia 11 marca 2016 r., znak: NZ.021.1.16.2016 w sprawie właściwości leczniczych herbatek z dziurawca pismo GIS BŻ-RA-426-4/MK/16/2 - przeprowadzono 4 kontrole doraźne w zakładach obrotu żywnością, które zajmują się dystrybucją suplementów diety, tj. w sklepach ze zdrową żywnością i suplementami diety oraz sklepach zielarskich. Podczas czynności kontrolnych stwierdzono, że wprowadzone do obrotu preparaty z dziurawcem (ziele dziurawca w postaci saszetek i luzem) są znakowane, jako produkt leczniczy, a treść informacji o produkcie spełnia wymagania dotyczące oznakowania opakowań produktu leczniczego; Małopolskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego z dnia 25 marca 2016 r. znak: NZ.142.1.41.2016 w sprawie informacji Pana Zenona Burzyńskiego w sprawie sprzedaży produktów pn.: VERINEL i LONG MEN potencjalnie niebezpiecznych dla konsumentów w związku ze sprawą kontrolami doraźnymi objęto 14 sklepów spożywczych na stacjach paliw, znajdujących się na naszym terenie. W trakcie kontroli nie stwierdzono, aby produkty pn.: VERINEL i LONG MEN były wprowadzane do obrotu; Małopolskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego z dnia 9 września 2016 r. znak: NZ.0444.21.2016 w sprawie pisma Głównego Inspektora Sanitarnego, znak: GIS-BŻ- WS-073-20/EN/16/13 z 09-09-2016 w sprawie wzmożenia nadzoru nad sprzedażą mięsa (na targowiskach, w zakładach żywienia zbiorowego, w zakładach handlu detalicznego) oraz odpadami gastronomicznymi w zakładach żywienia zbiorowego w związku z występowaniem w Polsce przypadków Afrykańskiego pomoru świń (ASF). W roku sprawozdawczym w ramach tego polecenia wykonano 225 kontroli sanitarnych; w jednym przypadku stwierdzono nieprawidłowości dotyczące identyfikowalności produktów pochodzenia wieprzowego. W 40 przypadkach stwierdzano nieprawidłowości natury technicznej, sanitarnej. Wskutek tych nieprawidłowości wydawano zalecenia pokontrolne, nakładano grzywny drodze mandatu karnego oraz wydawano decyzje administracyjne; Małopolskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego z dnia 3 listopada 2016 r., znak: NZ.1410.31.2016 w sprawie przesłanego przez Głównego Inspektora Sanitarnego wniosku o interwencję w zakładzie pn. Zakład Produkcyjno-Gastronomiczny, Cukiernia Cattabriga ul. Role 3, 34-200 Sucha Beskidzka przeprowadzono 3 kontrole interwencyjne; Małopolskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego z dnia 10 listopada 2016 r., znak: NZ.9011.2.89.2016 w sprawie powiadomienia alarmowego nr 2016.1437 władz holenderskich dot. wykrycia obecności Salmonella enteritidis w jajach pochodzących z Polski pismo GIS-BŻ-RA-426-392/MK/16/1 w dniach 10-17 listopada dokonano przeglądu rynku na terenie powiatu suskiego pod względem wprowadzania do obrotu jaj pochodzących z firmy Fermy Drobiu Woźniak Sp. z o.o. Skontrolowano hurtownie spożywcze oraz sklepy. Ogółem wykonano 27 kontroli tematycznych doraźnych. W jednym zakładzie obrotu żywnością podczas kontroli doraźnej, stwierdzono w obrocie jaja konsumpcyjne pochodzące z firmy Fermy Drobiu Woźniak Sp. z o.o. o nr partii 3PL-30101312 oraz partii 3PL-30051328. Wobec powyższego mając na uwadze wytyczne treść pisma Małopolskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego oraz Głównego Inspektora Sanitarnego pobrano do badań po 1 próbce (10 sztuk) wyżej wymienionych jaj o dwóch różnych kodach. Próbki te zostały przekazane do WSSE w Krakowie do badań w kierunku obecności Salmonella spp w dniu 16 listopada przy protokołach pobrania próbek 41/NHŻŻ/2016 i 42/NHŻŻ/2016. W dniu 30 listopada tutejszy Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny otrzymał sprawozdania z badań próbek. W badanych jajkach nie stwierdzono obecności Salmonella spp w 25 g w treści jaja oraz na powierzchni skorupek jaj; 21
Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Nowym Sączu, znak: PSE-NHŻ-432-25/16 z 27.09.2016 r. w sprawie wody pn. Żywioł Żywiec Zdrój mocno gazowany. Przeprowadzono 6 kontroli doraźnych interwencyjnych w obiektach wskazanych na liście dystrybucyjnej. W trakcie kontroli nie stwierdzono w obrocie produktu Żywioł Żywiec Zdrój mocno gazowany o wskazanych w piśmie numerach partii S 08/08/08: 49/3/1 oraz S 20/04/11:04/3/1. Ponadto działalność Sekcji NHŻŻiPU w pierwszej połowie 2016 roku zdominowana była przygotowaniami do ŚDM i wizyty Papieża Franciszka w Polsce. W związku z przygotowaniami do tego wydarzenia podczas realizacji planowych kontroli uwzględniano zagadnienia istotne dla bezpieczeństwa żywności produkowanej i wprowadzanej do obrotu oraz żywienia uczestników biorących udział w wydarzeniu ŚDM. Kontrolami objęto obiekty zlokalizowane w miejscowościach, gdzie planowany był pobyt uczestników ŚDM, jak i na trasach przemieszczania się pielgrzymów. Były to obiekty stałe żywieniowo-żywnościowe (sklepy, restauracje, małe gastronomie, wytwórnie lodów, automaty do lodów, ciastkarnie) zlokalizowane w miejscowościach, w których mieli przebywać pielgrzymi. W ramach przygotowań oraz w trakcie trwania Światowych Dni Młodzieży 2016 skontrolowano ogółem 346 będących pod nadzorem. Wykonano w nich 380 kontroli, z czego w 72 przypadkach stwierdzono nieprawidłowości. Prowadzono postępowanie administracyjne, wydawano zalecenia pokontrolne, wydawano decyzje administracyjne (30) nakładano grzywny w drodze mandatu karnego (24). Do najczęściej stwierdzanych nieprawidłowości należały: brak czystości i porządku, niewłaściwy stan porządkowy i techniczny obiektu, przeterminowane środki spożywcze, brak dokumentacji z zakresu HACCP. O okresie przygotowań do ŚDM, zgodnie z procedurą przekazaną przez Małopolskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego przeprowadzono postępowania administracyjne, dotyczące: wpisu do rejestru tymczasowego punktu sprzedaży zakładu wprowadzającego do obrotu środki spożywcze trwałe mikrobiologiczne w opakowaniach jednostkowych, wpisu i zatwierdzenia do rejestru zakładu prowadzącego tymczasową działalność żywieniowożywnością w trakcie trwania ŚDM. W związku z powyższym zatwierdzono 3 zakłady, które prowadziły działalność żywieniowo - żywnościową tylko i wyłącznie w trakcie imprez okolicznościowych podczas ŚDM. I był to: food truck kuchnia mobilna, stoisko z kawą i herbatą oraz przyczepa gastronomiczna. Ponadto z siedzibie Stacji przeprowadzano ustalenia ze stronami, które dokumentowano protokołem z ustaleń. Ogółem sporządzono 8 protokołów z ustaleń z przedsiębiorcami, którzy już funkcjonują na rynku, a którzy podpisywali umowy z organizatorem Kościoła na wyżywienie pielgrzymów zakwaterowanych w poszczególnych miejscowościach. W okresie ŚDM nie odnotowano zdarzeń kryzysowych, zatruć pokarmowych oraz innych zagrożeń sanitarnych. Ponadto w związku z przygotowaniami do ŚDM podjęto współpracę z Państwowym Inspektorem Sanitarnym Ministerstwa Spraw Wewnętrznych na obszarze województwa małopolskiego. Współpraca polegała przekazywaniu korespondencji oraz na przeprowadzeniu wspólnej kontroli sanitarnej obiektu cywilnego, będącego pod naszym nadzorem a przeznaczonego do zakwaterowania i wyżywienia funkcjonariuszy resortu MSWiA na okres ŚDM. Był to obiekt w Makowie Podhalańskim. Wytypowany pracownik Państwowej Inspekcji Sanitarnej MSW był w charakterze świadka kontroli w dniu 25.06.2016 r. Kontrola nie wykazała nieprawidłowości, a przedstawiciel PIS MSW nie wniósł uwag. Protokół z kontroli został sporządzony w trzech egzemplarzach, dla każdej ze stron. Od kwietnia systematycznie uczestniczono w spotkaniach dotyczących przygotowań do ŚDM organizowanych przez Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego, Starostę Powiatu Suskiego, Policję, Straż Pożarną. Współpracowano z przedstawicielami Komitetu Organizacyjnego ŚDM strony kościelnej oraz z urzędami gmin i miast uzyskując istotne informacje dotyczące między innymi miejsc zakwaterowania pielgrzymów, zaplecza sanitarnego, sposobie wyżywienia. Uzyskane informacje systematycznie aktualizowano i przekazywano jednostkom nadrzędnym w formie sprawozdań. Na stronie internetowej Stacji umieszczono istotne informacje dotyczące organizacji ŚDM, a w szczególności: opis procedury związanej z wpisem zakładu do rejestru, zatwierdzeniem i wpisem zakładu do rejestru, podstawowych obowiązków przedsiębiorców w zakresie bezpieczeństwa żywności, 22
podstawowych zasad higieny żywności w domach prywatnych, podstawowych zasady higieny (w języku polskim i angielskim). Kontrole interwencyjne związane z wnioskami na zły stan sanitarny W roku 2016 rozpatrzono 19 wniosków dotyczących stanu sanitarnego żywieniowożywnościowych, tj. więcej niż w roku poprzednim, kiedy to przyjęto 10 wniosków. Spośród 19 wniosków 7 wniosków to wnioski anonimowe (38,84%). W 17 przypadkach weryfikowano zasadność wniosków, jeden wniosek anonimowy pozostał bez rozpatrzenia oraz jeden wniosek przekazano do Powiatowego Lekarza Weterynarii w Wadowicach w celu wykorzystania służbowego zgodnie z kompetencjami. W 5 przypadkach stwierdzono zasadność wniosku (27,77 %), w 12 przypadkach wniosek okazał się bezzasadny (66,67%). Dane liczbowe dotyczące wniosków zawiera poniższa tabela: Lp Łącznie anonimowew tym Ogółem (4+5) Załatwiono w okresie sprawozdawczym Przekazano według właściwości innej instytucji w tym Załatwiane we własnym zakresie Zasadne Sposób załatwienia Niezasadne 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Częściowo zasadne 1. 19 7 18 1 17 5 12 0 Wydane decyzje administracyjne W 2016 r. wydano łącznie 84 decyzje administracyjne nakazujące usunięcie stwierdzonych uchybień, w tym 16 decyzji wycofania i zakazu wprowadzania do obrotu produktów oraz 1 decyzję unieruchomienia obiektu ruchomego i tymczasowego z uwagi na jego zły stan sanitarno-techniczny i brak decyzji zatwierdzającej. Pozostałe decyzje dotyczyły poprawy stanu sanitarno-technicznego zakładu oraz opracowania, zapewnienia bieżącej ciepłej i zimnej wody, wdrożenia i utrzymywania instrukcji GHP i HACCP, znakowania. Grzywny w drodze mandatu karnego Winnych zaniedbań ukarano grzywnami w drodze mandatu karnego nakładając 55 mandatów karnych na łączną kwotę 6 050 zł. Najwięcej mandatów, bo 22 (40%), nałożono w zakładach obrotu żywnością. Nieco mniej, bo 17 mandatów (30,9%) nałożono w zakładach produkcyjnych. W zakładach żywienia otwartego nałożono 14 mandatów karnych (25,4 %). W zakładach żywienia zamkniętego nałożono 2 mandaty, co stanowi 3,6% ogólnej liczby grzywien. Najczęściej stwierdzanymi uchybieniami, które skutkowały nałożeniem grzywny w drodze mandatu karnego, były: niezachowanie należytej czystości w zakładach produkcji i obrotu oraz w zakładach żywienia, brak segregacji żywności, w tym żywności w urządzeniach chłodniczych oraz brak monitoringu i urządzeń do monitoringu temperatury w urządzeniach chłodniczych i mroźniczych, brak zachowanej ciągłości łańcucha chłodniczego łatwo psujących się, brak identyfikowalności dostawców i odbiorców żywności, wprowadzanie do obrotu po terminie przydatności lub dacie minimalnej trwałości, zafałszowanie terminu przydatności do spożycia, brak oznakowania terminem przydatności do spożycia, niewdrażanie i niestosowanie procedur opartych na zasadach systemu HACCP, brak do wglądu orzeczeń lekarskich dla celów sanitarno-epidemiologicznych osób mających kontakt z żywnością. 23
Wnioski o ukaranie Wniosków o ukaranie do Sądu grodzkiego nie sporządzano. W roku sprawozdawczym kierowano 7 wniosków o nałożenie kary pieniężnej przez Małopolskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego. Wnioski dotyczyły między innymi: 1. Nałożenia kary pieniężnej na przedsiębiorców zajmujących się obrotem żywnością, za czyn polegający na prowadzeniu działalności bez złożenia wniosku o wpis do rejestru zakładów tutejszego Inspektora Sanitarnego w trybie i zasadach określonych w art. 63 ust. 2 pkt 100 oraz ust. 3 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (t. j. Dz. U. z 2015 r. poz. 594) oraz art. 6 rozporządzenia (WE) 852/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie higieny (Dz. Urz. U E L 139 z 30.04.2004 r.). 2. Nałożenia kary pieniężnej na przedsiębiorcę zajmującego się sprzedażą internetową środków spożywczych, w tym suplementów diety, za czyn polegający na nieprzestrzeganiu wymagań w zakresie reklamy i prezentacji na stronie internetowej. 3. Nałożenia kary pieniężnej na przedsiębiorców zajmujących się obrotem żywnością w obiektach ruchomych, za czyn polegający na prowadzeniu działalności bez złożenia wniosku o wpis do rejestru zakładów tutejszego Inspektora Sanitarnego w trybie i zasadach określonych w art. 61 pkt 2 i pkt 3, art. 63 ust. 1 i 1 a oraz w artykule 64 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (t. j. Dz. U. z 2015 r. poz. 594 z późn. zm.) oraz art. 6 rozporządzenia (WE) 852/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie higieny (Dz. Urz. U E L 139 z 30.04.2004 r.). 4. Nałożenia kary pieniężnej na przedsiębiorców, za czyn polegający na nieprzestrzeganiu wymagań w zakresie znakowania poprzez wprowadzanie do obrotu żywności nieprawidłowo znakowanej. Stan wdrożenia GHP i HACCP Wśród przedsiębiorców nadal panuje przeświadczenie, że wprowadzanie systemu HACCP i GHP jest bardzo trudne, kosztowne i niepotrzebne. Często stwierdzano, że właściciele zakładów posiadają gotową dokumentację systemu HACCP, która nie jest dostosowana do specyfiki danego zakładu. Uchybienia te wynikają z braku znajomości obowiązującego prawa oraz braku zaangażowania kierownictwa kontrolowanych zakładów i zrozumienia ważności HACCP, jako narzędzia do zapewnienia bezpieczeństwa produkowanej i wprowadzanej do obrotu żywności, zbyt małej liczby osób zatrudnionych posiadających odpowiednie kwalifikacje. W wielu zakładach stwierdza się, że personel zatrudniony przy bezpośrednim kontakcie z żywnością wykazuje niską świadomość zagrożeń związanych z niewłaściwym postępowaniem ze środkami spożywczymi i wiedzą na temat GHP/GMP oraz HACCP. W niewystarczającym stopniu realizowane są wymagania dotyczące szkoleń personelu, przedsiębiorcy nie inwestują w szkolenie kadry pracowniczej. Dokumentacja GHP/GMP opracowywana jest schematycznie, często jest to powielanie dokumentacji innych zakładów, zapisy w instrukcjach są niezgodne ze stanem faktycznym stwierdzanym w zakładzie. W wielu przypadkach występowanie tych niezgodności związane było nie tyle z brakiem opracowania, ale brakiem przestrzegania instrukcji GHP/GMP oraz brakiem postępów we wdrażaniu kolejnych etapów systemu HACCP. Ograniczenia we wdrażaniu systemu HACCP wynikają z niewystarczającej wiedzy merytorycznej zatrudnionego personelu, odpowiedzialnego za wprowadzenie systemu. Często stwierdzano, że właściciele zakładów dysponowali gotową dokumentacją systemu HACCP, bez zgłębienia wiedzy w tym zakresie. Stan wdrożenia GHP i HACCP zawiera poniższa tabela. Rodzaj obiektu objętych nadzorem z GHP liczba z HACCP w ewidencji Zakłady produkcji żywności 58 41 71 Obiekty obrotu żywnością 364 303 528 24
Rodzaj obiektu objętych nadzorem z GHP liczba z HACCP w ewidencji Zakłady żywienia otwartego 135 121 153 Zakłady żywienia zamkniętego 154 149 185 Wytwórnie materiałów i wyrobów do kontaktu z żywnością 5 5 5 Miejsca obrotu materiałami i wyrobami do kontaktu z żywnością 6-15 razem 722 619 958 pobranych próbek W roku sprawozdawczym pobrano do badań łącznie 154 próbki, w tym: 142 próbki żywności dla celów urzędowej kontroli żywności (zgodnie z planem) oraz dodatkowo 2 próbki jaj konsumpcyjnych pochodzących z firmy Fermy Drobiu Woźniak Sp. z o.o. o nr partii 3PL-30101312 oraz partii 3PL-30051328 w związku z pismem Małopolskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego z dnia 10 listopada 2016 r., znak: NZ.9011.2.89.2016 w sprawie powiadomienia alarmowego nr 2016.1437 władz holenderskich dot. wykrycia obecności Salmonella enteritidis w jajach pochodzących z Polski pismo GIS-BŻ-RA-426-392/MK/16/1, badanie w kierunku zanieczyszczeń mikrobiologicznych, 2 próbki materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością, 8 próbek produktów kosmetycznych. Próbki do badań pobierano zgodnie z harmonogramem tak, aby próbki do laboratoriów badających były dostarczane terminowo. Próbki badano w następujących laboratoriach: Dziale Laboratoryjnym WSSE w Krakowie, Oddziale Laboratoryjnym w Wadowicach, Oddziale Laboratoryjnym w Tarnowie. Szczegółowe zestawienie pobranych próbek zawiera poniższa tabela Rodzaj obiektu (grupy wg MZ-48) pobranych próbek zdyskwalifikowanych Obiekty produkcji żywności 33 0 Obiekty obrotu żywnością 113 0 Zakłady żywienia zbiorowego otwarte 0 0 Zakłady żywienia zbiorowego zamknięte 0 0 Miejsca obrotu materiałami i wyrobami przeznaczonymi do kontaktu z żywnością 0 0 RAZEM obiekty żywieniowo-żywnościowe 146 0 Obiekty obrotu kosmetykami 8 1 RAZEM pobrane próbki 154 1 Spośród pobranych w 2016 r. próbek żywności, próbek materiałów i wyrobów do kontaktu z żywnością, próbek produktów kosmetycznych zakwestionowano 1 próbkę produktu kosmetycznego 25
tj.: Płynu micelarnego Ziaja Sopot receptura młodości solanka sopocka morskie algi hydroretinol za obecność drobnoustrojów na poziomie powyżej 3,0 x 10 4 jtk. WNIOSKI I PODSUMOWANIE Z PRZEPROWADZANYCH KONTROLI Działania nadzoru sanitarnego były wykonywane zgodnie z planem. Na bieżąco realizowano plan nadzoru nad obiektami oraz podejmowano czynności kontrolne doraźne związane z poleceniami jednostek nadrzędnych, powiadomieniami w systemie RASFF oraz na wniosek stron. Założony plan kontroli wykonano na wysokim poziomie. wykonanych kontroli doraźnych plasuje się na wysokim poziomie. W wyniku stwierdzanych naruszeń prawa podejmowano czynności administracyjne i egzekucyjne określone prawem oraz nakładano grzywny w drodze mandatu karnego. Działania podjęte w czasie kontroli sanitarnych przeprowadzonych w związku ze zgłoszonymi interwencjami polegały, w przypadku stwierdzenia obecności w sprzedaży towarów uznanych, jako niebezpieczne dla zdrowia, na spowodowaniu wycofania z obrotu zakwestionowanych towarów, powiadomieniu właściwych organów i instytucji o zaistniałym zagrożeniu dla zdrowia ludzkiego. W trybie pilnym podejmowano działania kontrolno represyjne w przypadku wnoszonych informacji/skarg ze strony ludności, a także ze strony organów państwowych i instytucji na niewłaściwe warunki higieniczno sanitarne w obiektach i zagrożenia bezpieczeństwa żywności. W przypadkach wskazujących na zatrucia pokarmowe, przeprowadzano wywiady epidemiologiczne, pobierano do badań próbki żywności i wymazy do badań sanitarnych. W celu ochrony przed rozprzestrzenianiem chorób zakaźnych wstrzymywano lub ograniczano działalność produkcyjno usługową. Wykonanie zaleceń weryfikowano podczas kontroli sprawdzających (rekontroli). Partie żywności niebezpiecznej dla zdrowia zabezpieczano lub wycofywano z obrotu. Ponadto monitorowano zwroty zakwestionowanych towarów. Wobec sprawców zaistniałych zatruć i nieprawidłowości podejmowano działania ustalone prawem. W przypadku podania danych osobowych przez osobę wnoszącą interwencję każdorazowo udzielana była pisemna odpowiedź. W przypadku otrzymania powiadomienia w ramach systemu RASFF podejmowane były działania mające na celu sprawdzenie występowania w obrocie kwestionowanego produktu. W przypadku jego stwierdzenia następowało wycofanie z obrotu. Każdorazowo postępowanie w takich przypadkach prowadzone jest zgodnie z obowiązującą procedurą RASFF. Zakwestionowane produkty objęte powiadomieniami zostały zwrócone do dostawców bądź poddane procesowi utylizacji. Inne działania podejmowane w wyniku kontroli doraźnych to: wydanie decyzji zatwierdzających zakład, wydanie doraźnych zaleceń, wydanie decyzji nakazujących poprawę warunków sanitarnych, wydanie decyzji o wstrzymaniu lub ograniczeniu działalności, wydanie decyzji o wstrzymaniu wprowadzania do obrotu i/lub wycofaniu z obrotu, wydanie świadectwa jakości zdrowotnej, ukaranie mandatem, sporządzenie wniosku o ukaranie do odpowiedniego organu. Brak poprawy lub poprawa niezadowalająca ze strony podmiotów w zakresie stanu sanitarnego bądź technicznego zakładu stanowiły podstawę do wyznaczenia danego zakładu ponownie do wzmożonego nadzoru w kolejnym roku. 26