Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Jak efektywnie wspierać dziecko w nauce? Uniwersytet Gdański 17 listopada 2015 roku Anna Jankowska a.jankowska@ug.edu.pl Organizatorzy EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL
Plan Co determinuje efektywną naukę? Samowiedza i samoregulacja a rola rodzica Funkcje wykonawcze Motywacja i cel nauki Poczucie kompetencji Nagradzanie
SAMOWIEDZA SAMOREGULACJA & WSPÓŁPRACA
Lew Wygotski (1896-1934)
Strefa najbliższego rozwoju Czego nie potrafię jeszcze zrobić? Co potrafię zrobić z pomocą innych? Co potrafię zrobić samodzielnie?
Strefa najbliższego rozwoju: mowa & scaffolding
John Medina
Sunil Mitra
Jak wspierać dziecko w nauce? ekspreymentuj i działaj razem z dzieckiem umożliwiaj swobodne eskerymentowanie w grupie nie wyręczaj (helicopter-parenting) zapewniaj instrukcje i podpowiedzi zapewniaj narrację działania dziecka (dzieci przedszkolne) zadawaj pytania
SAMOREGULACJA (samokontrola) & FUNKCJE WYKONAWCZE (FW)
Funkcje wykonawcze
Funkcje wykonawcze FUNKCJE WYKONAWCZE Zmiany wewnętrzne/biologiczne (dojrzewanie układu nerwowego) Zewnętrzna kontrola (Rodzice płatami czołowymi dziecka)
Funkcje wykonawcze: zarządzanie procesem uczenia się formułowanie celów planowanie kontrola emocjonalna organizacja działania kontrola impulsów kontrola działania (uwaga) giętkość poznawcza
Strategie uczenia się Funkcje wykonawcze Strategie radzenia sobie
Strategie uczenia się a funkcje wykonawcze różnimy sie poziomem FW (nikt nie jest idealny) u młodszych dzieci FW dopiero się rozwijają (rodzice zarządzają zachowaniem/uczeniem się dziecka) rozwój FW: biologia i doświadczenia kompatybilność FW i strategii uczenia się: słaba pamięć robocza zapisywanie trudności w organizacji i inicjowaniu działania plan słaba kontrola przypomnienia / 2 para oczu
Jak wspierać dziecko w nauce? poznaj czym są funkcje wykonawcze rozpoznaj mocne i słabe FW swojego dziecka wybierzcie z dzieckiem odpowiednie strategie ucznia się zgodne z mocny i słabymi zasobami FW FW można rozwijać/wzmacniać poprzez ćwiczenia i zwiększanie świadomości dziecka na temat FW
Funkcje wykonawcze
MOTYWACJA DO NAUKI
Erik Erikson (1902-1994)
Erik Erikson
CELOWOŚĆ DZIAŁANIA INICJATYWA vs. POCZUCIE WINY
KOMPETENCJA PRODUKTYWNOŚĆ (PRACOWITOŚĆ) vs. POCZUCIE NIŻSZOŚCI
Motywacja (wewnętrzna i zewnętrzna)
3 komponenty motywacji do uczenia się WARTOŚCI OCZEKIWAŃ EMOCJE Dlaczego wykonuję to zadanie? Czy jestem w stanie wykonać to zadanie? Jakie uczucia wzbudza we mnie to zadanie? MOTYWACJA DO OSIĄGANIA VS MOTYWCJA DO UNIKANIA
Dlaczego wykonuję to zadanie? komponent wartości CEL SPRAWNOŚCIOWY CEL WYKONANIOWY kontrola i organizacja działania (FW) uczenie się przez skojarzenie uczenie się na pamięć, powtarzanie bez łączenia wiedzy nowej i już posiadanej MOTYWACJA WEWNĘTRZNA MOTYWACJA ZEWNĘTRZNA
Czy jestem w stanie wykonać to zadanie? komponent oczekiwań UMIEJSCOWIENIE POCZUCIA KONTROLI POCZUCIE WŁASNEJ SKUTECZNOŚCI PRZYCZYNA SUKCESU I PORAŻEK (ATRYBUCJE) wewnętrzne zewnętrzne Erik Erikson wewnętrzene zewnętrzne WYSIŁEK
Czy jestem w stanie wykonać to zadanie? KOMPONENT OCZEKIWAŃ (atrybucje) MOTYWACJA DO OSIĄGNIĘĆ MOTYWACJA DO UNIKANIA
PRZYCZYNA SUKCESU I PORAŻEK (ATRYBUCJE) M. OSIĄGNIE Sukces: wysiłek Porażka: brak wysiłku sukces poczucie skuteczności nie boją się porażki UNIKANIE Sukces: czynniki zewnętrzne Failure: brak umiejętności Poczucie winy, wstydu Brak poczucia kontroli Mały wysiłek
Jakie uczucia wzbudza we mnie to zadanie? (komponent emocjonalny)
Jakie uczucia wzbudza we mnie to zadanie? (komponent emocjonalny) PORAŻKA=BRAK ZDOLNOŚCI NIESKIE POCZUCIE WŁASNEJ WARTOŚCI UNIEKANIE
Jakie uczucia wzbudza we mnie to zadanie? (komponent emocjonalny
Jakie uczucia wzbudza we mnie to zadanie? (komponent emocjonalny) UNIEKANIE PORAŻKI = MECHANIZM OBRONNY WYSIŁEK CELE
Przekonania o związku między WYSIŁEKIEM a ZDOLNOŚCIAMI w aspekcie rozwojowym wysiłek najważniejszym atrybutem wysiłek=zdolności solidna praca ucieszy nauczyciela budowanie obrazu dobrego ucznia
Przekonania o związku między WYSIŁEKIEM a ZDOLNOŚCIAMI w aspekcie rozwojowym porównania społeczne wysiłek > zdolności
Carol Dweck
Jak wspierać dziecko w nauce? (umacnianie poczucia kompetencji) stosuj pochwały/nagrody słowne (wzmacniasz wewnętrzną motywację dziecka i efektywniejsze strategie uczenia) chwal za wysiłek zapewnij dokładne, istotne informacje zwrotne wyznaczaj dziecku konkretne i możliwe do zrealizowania cele ze strefy najbliższego rozwoju
Jak wspierać dziecko w nauce? unikaj porównań (inaczej wzmacniasz orientację na cel wykonaniowy i nieskuteczne strategie uczenia się)
Wychodzenie z roli
Wychodzenie z roli Wykorzystaj okazje do pokazania dziecku, ze nie jest tym, za kogo się uważa. Stwórz sytuacje, w której dziecko spojrzy na siebie inaczej. Pozwól dziecku podsłuchać, gdy mówi się o nim pozytywnie. Zademonstruj zachowanie godne naśladowania. (Faber & Mazlish, 1993, str.219)
Wykorzystaj okazje do pokazania dziecku, ze nie jest tym, za kogo się uważa.
Stwórz sytuacje, w której dziecko spojrzy na siebie inaczej.
Pozwól dziecku podsłuchać, gdy mówi się o nim pozytywnie.
Zademonstruj zachowanie godne naśladowania
Dziękuję za uwagę!