Załącznik nr 4 do Uchwały Senatu nr 430/01/2015 SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA 2016-2018 Bieżący sylabus w semestrze zimowym roku 2016/17 1.1. PODSTAWOWE INFORMACJE O PRZEDMIOCIE/MODULE Nazwa przedmiotu/ modułu Konstrukcja translatorów Kod przedmiotu/ modułu* Wydział (nazwa jednostki prowadzącej kierunek) Nazwa jednostki realizującej przedmiot Kierunek studiów Poziom kształcenia Profil Forma studiów Wydział Matematyczno - Przyrodniczy Wydział Matematyczno - Przyrodniczy Informatyka studia II-go stopnia poinżynierskie ogólnoakademicki stacjonarne Rok i semestr studiów rok II, semestr 2 Rodzaj przedmiotu Koordynator przedmiot kształcenia kierunkowego dr hab. Jan G. Bazan, prof. UR Imię i nazwisko osoby prowadzącej / osób dr hab. Jan G. Bazan, prof. UR prowadzących * - zgodnie z ustaleniami na wydziale 1.2.Formy zajęć dydaktycznych, wymiar godzin i punktów ECTS Wykł. Ćw. Konw. Lab. Sem. ZP Prakt. Inne ( jakie?) Liczba pkt ECTS 15 30 4 1.3. Sposób realizacji zajęć zajęcia w formie tradycyjnej zajęcia realizowane z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość 1.4. Forma zaliczenia przedmiotu/ modułu ZALICZENIE Z OCENĄ 2.WYMAGANIA WSTĘPNE Programowanie obiektowe; Języki i paradygmaty oprogramowania; Języki, automaty, obliczenia 3. CELE, EFEKTY KSZTAŁCENIA, TREŚCI PROGRAMOWE I STOSOWANE METODY DYDAKTYCZNE 3.1. Cele przedmiotu/modułu Celem przedmiotu jest nabycie przez studentów potrzebnej wiedzy i umiejętności w zakresie stosowania przykładowych narzędzi programistycznych wykorzystywanych współcześnie do C1 budowy translatorów, przy czym punkt ciężkości ma być położony na umiejętności stosowania tych narzędzi w praktyce, a nie na podstawy teoretyczne ich działania. Wynika to stąd, że podstawy
teoretyczne tworzenia translatorów były już przekazywane studentom wcześniej na przedmiocie Języki, automaty, obliczenia. 3.2 EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU/ MODUŁU ( WYPEŁNIA KOORDYNATOR) EK ( efekt kształcenia) EK_01 EK_02 EK_03 Treść efektu kształcenia zdefiniowanego dla przedmiotu (modułu) Potrafi wykonać prosty analizator leksykalny (lekser), jako pierwszy krok do wytworzenia translatora zgodnie z zasadami, technikami i wybranymi narzędziami wykorzystywanymi współcześnie do budowy translatorów przy wykorzystaniu przynajmniej jednego języka programowania dla podanej prostej gramatyki Potrafi wykonać prosty analizator składniowy (parser), jako drugi krok do wytworzenia translatora zgodnie z zasadami, technikami i wybranymi narzędziami wykorzystywanymi współcześnie do budowy translatorów przy wykorzystaniu przynajmniej jednego języka programowania dla podanej prostej gramatyki Potrafi realizować projekty informatyczne związane z budową translatora. Odniesienie do efektów kierunkowych (KEK) K_W09, K_W10, K_U05, K_U06 K_W09, K_W10, K_U05, K_U06 K_W09, K_W10, K_U05, K_U06 3.3 TREŚCI PROGRAMOWE (wypełnia koordynator) A. Problematyka wykładu Treści merytoryczne 1. Wprowadzenie do zagadnienia tworzenia translatorów (translacja, translator, kompilatory i interpretery, etapy translacji: analiza i synteza, poszczególne kroki analizy i syntezy, struktura typowego kompilatora, darmowe i komercyjne narzędzia do budowy translatorów). 2. Analiza leksykalna i jej "ręczna" implementacja. 3. Prezentacja wybranego narzędzia do tworzenia analizatorów leksykalnych (generatora lekserów). 4. Analizy składniowa i jej "ręczna" implementacja. 5. Prezentacja wybranego narzędzia do tworzenia analizatorów składniowych (generatora parserów). 6. Integracja generatora lekserów i generatora parserów w praktyce. 7. Techniki konfigurowania generatorów dla konstrukcji bardziej zaawansowanych translatorów. 8. Tworzenie translatorów przy wykorzystaniu zintegrowanego środowiska programistycznego (IDE). 9. Przykłady konstrukcji translatorów.
B. Problematyka ćwiczeń audytoryjnych, konwersatoryjnych, laboratoryjnych, zajęć praktycznych Treści merytoryczne 1. Przykłady zadań programistycznych na programowanie prostych analizatorów plików tekstowych w wersji terminalowej. 2. Przykłady zadań programistycznych na programowanie ręczne lekserów. 3. Przykłady na użycie generatora lekserów. 4. Kolokwium z wykorzystania generatora lekserów. 5. Przykłady zadań programistycznych na programowanie ręczne parserów. 6. Przykłady na użycie generatora parserów. 7. Omówienie tematów projektów translatorów i przydzielenie studentom tematów indywidualnych projektów. 8. Przykłady zadań programistycznych na tworzenie translatorów przy wykorzystaniu zintegrowanego środowiska programistycznego. 9. Kolokwium z wykorzystania generatora parserów. 10. Konsultacje tworzonych projektów oraz omawianie konfiguracji generatorów dla bardziej złożonych translatorów. 11. Zaliczenie projektów. 3.4 METODY DYDAKTYCZNE Wykład: wykład z prezentacją multimedialną Laboratorium: wykonywanie zadań obliczeniowych na tablicy lub programistycznych z użyciem oprogramowania narzędziowego 4 METODY I KRYTERIA OCENY 4.1 Sposoby weryfikacji efektów kształcenia Symbol efektu EK_ 01 EK_ 02 Metody oceny efektów kształcenia ( np.: kolokwium, egzamin ustny, egzamin pisemny, projekt, sprawozdanie, obserwacja w trakcie zajęć) KOLOKWIUM PRZY KOMPUTERZE Z TWORZENIA LEKSERÓW KOLOKWIUM PRZY KOMPUTERZE Z TWORZENIA LAB PARSERÓW EK_ 03 PROJEKT DOTYCZĄCY BUDOWY TRANSLATORA LAB Forma zajęć dydaktycznych ( w, ćw, ) LAB 4.2 Warunki zaliczenia przedmiotu (kryteria oceniania) Efekt Ocena Kryteria oceny EK_01 dst db Potrafi wykonać prosty analizator leksykalny (lekser), jako pierwszy krok do wykorzystaniu przynajmniej jednego języka programowania, przy czym wykonany lekser rozwiązuje wybrane mało zaawansowane zadanie analizy tekstu. Potrafi wykonać prosty analizator leksykalny (lekser), jako pierwszy krok do wykorzystaniu przynajmniej jednego języka programowania, przy czym
bdb EK_02 dst db bdb EK_03 dst db bdb wykonany lekser rozwiązuje wybrane średnio zaawansowane zadanie analizy tekstu. Potrafi wykonać prosty analizator leksykalny (lekser), jako pierwszy krok do wykorzystaniu przynajmniej jednego języka programowania, przy czym wykonany lekser rozwiązuje wybrane bardziej zaawansowane zadanie analizy tekstu. Potrafi wykonać prosty analizator składniowy (parser), jako drugi krok do wykorzystaniu przynajmniej jednego języka programowania dla wybranej mało zaawansowanej gramatyki. Potrafi wykonać prosty analizator składniowy (parser), jako drugi krok do wykorzystaniu przynajmniej jednego języka programowania dla wybranej średnio zaawansowanej gramatyki. Potrafi wykonać prosty analizator składniowy (parser), jako drugi krok do wykorzystaniu przynajmniej jednego języka programowania dla wybranej bardziej zaawansowanej gramatyki. Student potrafi realizować projekty informatyczne związane z budową translatora przy użyciu języka programowania, przy czym projekty te są związane z budową oprogramowania zawierającego wygenerowany translator w skład którego wchodzą wygenerowane za pomocą stosownych generatorów lekser i parser, przy czym oprogramowanie to jest wyposażone jedynie w elementarny interfejs użytkownika oraz często nie jest odporne na błędy obsługi popełniane przez użytkownika. Student potrafi realizować projekty informatyczne związane z budową translatora przy użyciu języka programowania, przy czym projekty te są związane z budową oprogramowania zawierającego wygenerowany translator w skład którego wchodzą wygenerowane za pomocą stosownych generatorów lekser i parser, przy czym oprogramowanie to jest wyposażone w podstawowy interfejs użytkownika oraz czasem nie jest odporne na błędy obsługi popełniane przez użytkownika. Student potrafi realizować projekty informatyczne związane z budową translatora przy użyciu języka programowania, przy czym projekty te są związane z budową oprogramowania zawierającego wygenerowany translator w skład którego wchodzą wygenerowane za pomocą stosownych generatorów lekser i parser, przy czym oprogramowanie to jest wyposażone w zaawansowany interfejs użytkownika oraz jest odporne na błędy obsługi popełniane przez użytkownika. Zasady uzyskania oceny końcowej: Zaliczenie przedmiotu następuje na podstawie zaliczenia wszystkich metod oceny efektów kształcenia (patrz wyżej), co odpowiada zaliczeniu wszystkich efektów kształcenia. Oceną końcową z zaliczenia przedmiotu jest średnia arytmetyczna ocen ze wszystkich trzech metod weryfikacji: dwa kolokwia i zaliczenie projektu.
Student otrzymuje z zaliczenia ocenę niedostateczny, gdy co najmniej jedna metoda weryfikacji daje wynik niższy niż 3.0. Student otrzymuje ocenę dostateczny, gdy każda metoda weryfikacji przyniosła ocenę co najmniej 3.0, ale chociaż jedna z metod przyniosła ocenę na poziomie mniejszym od 3.75; Student otrzymuje ocenę dobry, gdy każda metoda weryfikacji przyniosła ocenę co najmniej 3.75, ale chociaż jedna z metod przyniosła ocenę na poziomie mniejszym od 4.75; Student otrzymuje ocenę bardzo dobry, gdy każda metoda weryfikacji przyniosła ocenę co najmniej 4.75. 5. Całkowity nakład pracy studenta potrzebny do osiągnięcia założonych efektów w godzinach oraz punktach ECTS Aktywność godziny zajęć wg planu z nauczycielem 45 przygotowanie do zajęć 14 udział w konsultacjach 4 czas na wykonanie projektu 25 przygotowanie do kolokwiów 15 SUMA GODZIN 103 SUMARYCZNA LICZBA PUNKTÓW ECTS 4 Liczba godzin/ nakład pracy studenta 6. PRAKTYKI ZAWODOWE W RAMACH PRZEDMIOTU/ MODUŁU wymiar godzinowy zasady i formy odbywania praktyk 7. LITERATURA Literatura podstawowa: 1. Wykłady: http://fenix.univ.rzeszow.pl/bazan/ 2. A.V. Aho, M.S. Lam, R. Sethi, J.D. Ullman, Compilers: Principles, Techniques, and Tools, 2/E (w języku polskim dostępne jest tłumaczenie poprzedniej wersji tej książki z 1986 roku: A.V. Aho, M.S. Lam, R. Sethi, J.D. Ullman, Kompilatory. Reguły, metody i narzędzia, Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Warszawa 2002). 3. M. Foryś,W. Foryś, Teoria automatów i języków formalnych, Akademicka Oficyna Wydawnicza Exit, 2005. 4. Wykłady z przedmiotu Podstawy kompilatorów z portalu: http://wazniak.mimuw.edu.pl/ Literatura uzupełniająca: 1. W.M. Waite,G. Goos, Konstrukcja kompilatorów, Wydawnictwa
Naukowo-Techniczne, Warszawa 1989. Akceptacja Kierownika Jednostki lub osoby upoważnionej