-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT tel. 42 636-03-57 ul. Gdańska 38 90-730 Łódź fax 42 636-85-50 NIP 727-11-49-261 Regon 000136886 e-mail: sekretariat@wiih.lodz.pl I N F O R M A C J A Łódź, dnia 27.04.2012r. dotycząca wyników kontroli jakości i prawidłowości oznakowania herbat, herbatek, kawy naturalnej, zbożowej i z cykorii. Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej w Łodzi w ramach realizacji programu Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów DIH 81 21(1)/11/MJ w I kwartale 2012r. przeprowadził kontrole w 15 placówkach prowadzących m.in. sprzedaż herbat, herbatek, kawy naturalnej, zbożowej i z cykorii obejmując nimi: - 3 hurtownie, - 2 sklepy sieci handlowych, - 4 sklepy specjalistyczne, - 6 pozostałych sklepów. Celem tych kontroli było zbadanie i ocena herbatek ziołowych, herbaty czarnej, zielonej, herbatek owocowych, kawy naturalnej, zbożowej, kawy z cykorii oraz ich ekstraktów, a także napojów w proszku typu cappuccino czy 3 w 1 pod kątem przestrzegania przepisów prawa żywnościowego w zakresie jakości i prawidłowości oznakowania. Łącznie ocenie poddano 76 partii wartości 5.984 zł, w tym: - 15 partii wartości 3.458zł w hurtowniach, - 10 partii wartości 895 zł w sklepach sieci handlowych, - 20 partii wartości 637zł w sklepach specjalistycznych, - 31 partii wartości 994zł w pozostałych sklepach. Kontrolą objęto: 56 partii herbat, herbatek owocowych i owocowo-ziołowych wartości 3.789 zł, w tym: - 24 partie herbat czarnych wartości 1.617 zł, - 6 partii herbat czarnych aromatyzowanych lub z dodatkami wartości 265 zł, - 13 partii herbat zielonych, czerwonych, żółtych, białych i dodatkami wartości 1.345 zł, - 11 partii herbatek owocowych wartości 534 zł, - 2 partie innych herbat owocowo-ziołowych, ziołowych (Melisa & Pomarańcza, Mięta) wartości 28 zł, 20 partii kawy naturalnej, zbożowej i z cykorii wartości 2.195 zł, w tym: - 12 partii kawy naturalnej palonej ziarnistej i mielonej wartości 1.962 zł, - 2 partie ekstraktu kawy naturalnej wartości 94 zł, - 2 partie ekstraktów cykorii wartości 43 zł, 1
- 2 partie kawy zbożowej oraz mieszanki kawy naturalnej i zbożowej wartości 28zł, - 2 partie napojów w proszku (napój kawowy Mokate Cappucino wiedeńskie, napój kawy z guaraną Mokate Cappucino Guarano) wartości 68zł. Kontrolą nie były objęte produkty ekologiczne, czy też zarejestrowane jako ChNP i ChOG z uwagi na brak ich w sprzedaży w kontrolowanych placówkach. Nieprawidłowości stwierdzono w 8 placówkach tj. w 53 % objętych kontrolą. W toku prowadzonych czynności kontrolnych zakwestionowano ogółem 6 partii herbat, herbatek owocowych i ziołowo-owocowych oraz mieszanki kawy naturalnej i zbożowej o łącznej wartości 297 zł (co stanowiło 7,9 % partii badanych ogółem), w tym: - 2 partie wartości 242 zł w hurtowniach, - 4 partie wartości 55 zł w sklepach specjalistycznych. Wśród kwestionowanych towarów znajdowało się: 5 partii herbat, herbatek owocowych i owocowo-ziołowych wartości 285 zł - (8,9 %), w tym: - 1 partia herbaty czarnej wartości 142 zł, - 1 partia herbaty zielonej wartości 100 zł, - 2 partie herbatek owocowych wartości 24 zł - 1 partia herbatki owocowo-ziołowej wartości 19 zł; 1 partia mieszanki kawy naturalnej i zbożowej wartości 12 zł. 1.1 J A K O Ś Ć W zakresie zgodności parametrów jakościowych z wymaganiami obowiązujących przepisów lub deklaracjami producentów, zbadano laboratoryjnie 14 partii herbat łącznej wartości 1.243 zł, w tym: - 12 partii herbat czarnych wartości 1.119 zł, - 2 partie herbat zielonych wartości 124 zł. W wyniku przeprowadzonych badań laboratoryjnych zakwestionowano 2 partie wartości 242 zł, co stanowiło 14,3 % partii badanych. Niewłaściwą jakość stwierdzono dla: 1 partii herbaty zielonej z owocem ananasa, w której stwierdzono obecność kawałka bezbarwnego szkła o wadze 0,04g, długości około 6 mm oraz innych zanieczyszczeń organicznych (patyczki, źdźbła trawy, drobne kawałki kory) w ilości 1,0% ±0,2 i 0,9 % ±0,2; 1 partii herbaty czarnej liściastej Yunan BLAC Tea, w której stwierdzono obecność zanieczyszczeń (kamyki, nasionka, łupinki, fragmenty zdrewniałych łodyżek, włókienek) w ilości 0,9%±0,2, 1,0%±0,2. 2
O fakcie wprowadzenia do obrotu handlowego produktu (herbata zielona z owocem ananasa), który mógł być niebezpieczny dla zdrowia i życia ludzi powiadomiono właściwy terenowo Państwowy Wojewódzki Inspektorat Sanitarny. Organ ten po dokonaniu oceny wstępnej charakterystyki ryzyka, uznał ten środek spożywczy za produkt stwarzający zagrożenie dla zdrowia i życia ludzi i sporządził powiadomienie alarmowe w systemie RASSF, które zostało przesłane do Krajowego Punktu Kontaktowego w Głównym Inspektoracie Sanitarnym. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny, wprowadził procedury wynikające z systemu RASFF, ustalił listę odbiorców przedmiotowego środka spożywczego i stan magazynowy u producenta. W rezultacie wycofano z obrotu w Polsce 212 sztuk opakowań 100g oraz wstrzymano wprowadzenie do obrotu 1200 sztuk opakowań 100g herbaty zielonej z owocem ananasa. Ponadto skierowano wystąpienia pokontrolne do producentów kwestionowanych herbat oraz powiadomiono Wojewódzkie Inspektoraty Jakości Handlowej Artykułów Rolno- Spożywczych. Wobec kontrolowanego przedsiębiorcy, który wprowadził przedmiotowe herbaty do obrotu zostanie z urzędu wszczęte postępowanie administracyjne w przedmiocie nałożenia kary pieniężnej wynikającej z art.40a ust.1 pkt 3 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych (Dz. U.z 2005r.nr187,poz.1577 z późn. zm.) Objęte kontrolą produkty nie zawierały (zgodnie z deklaracją producentów podaną na etykietach) w swoim składzie substancji dodatkowych niedozwolonych. W tym zakresie badaniem objęto 76 partii herbat, herbatek, kawy naturalnej, zbożowej i z cykorii wartości 5.984 zł. 1.2 RZECZYWISTA ILOŚĆ PRODUKTU Niedoborów masy netto w stosunku do ilości deklarowanej przez producentów na opakowaniach jednostkowych nie stwierdzono. Badaniem objęto 31 opakowań pochodzących z 14 partii herbat wartości 1.243 zł, w tym: - 12 partii herbat czarnych wartości 1.119 zł (27 opakowań), - 2 partie herbat zielonych wartości 124 zł (4 opakowania). 2. O Z N A K O W A N I E Prawidłowość oznakowania opakowań jednostkowych zbadano ogółem dla 76 partii herbat, herbatek,,kawy naturalnej, zbożowej i z cykorii wartości 5.984 zł, obejmując kontrolą: 56 partii herbat i herbatek owocowych i owocowo-ziołowych wartości 3.789 zł, w tym: - 24 partie herbat czarnych wartości 1617 zł, - 6 partii herbat czarnych aromatyzowanych lub z dodatkami wartości 265 zł, - 13 partii herbat zielonych, czerwonych, żółtych, białych i dodatkami wartości 1345 zł, - 11 partii herbatek owocowych wartości 534 zł, - 2 partie innych herbat owocowo-ziołowych, ziołowych wartości 28 zł, 20 partii kawy naturalnej, zbożowej i z cykorii wartości 2195 zł, tj.: - 12 partii kawy naturalnej palonej ziarnistej i mielonej wartości 1962 zł, 3
- 2 partie ekstraktu kawy naturalnej wartości 94 zł, - 2 partie ekstraktów cykorii wartości 43 zł, - 2 partie kawy zbożowej oraz mieszanki kawy naturalnej i zbożowej wartości 28 zł, - 2 partie napojów w proszku (napój kawowy Mokate Cappucino wiedeńskie, napój kawowy z guaraną Mokate Cappucino Guarano wartości 68 zł. W trakcie dokonanej oceny zakwestionowano łącznie 4 partie herbat, herbatek i mieszanki kawy naturalnej i zbożowej wartości 55 zł (5,3 % partii badanych), które znajdowały się w sprzedaży w sklepach specjalistycznych. Nieprawidłowości w oznakowaniu stwierdzono dla: - 2 partii herbat owocowych wartości 24 zł, - 1 partii herbaty owocowo-ziołowej wartości 19 zł; - 1 partii mieszanki kawy naturalnej i zbożowej wartości 12 zł. Powyższe towary zakwestionowano z uwagi na: zastosowanie oznakowania wprowadzającego konsumentów w błąd co do charakterystyki środka spożywczego, w tym jego nazwy, rodzaju i właściwości. Zarówno wyeksponowana z przodu opakowania nazwa handlowa jak i wykorzystana grafika były sprzeczne z zamieszczonym z tyłu opakowania rzeczywistym składem produktu. Wśród zakwestionowanych towarów była: 1 partia herbaty owocowo-ziołowej wartości 19 zł, która została wprowadzona do obrotu pod nazwą handlową Melisa & Pomarańcza z wykorzystaniem rysunków owoców pomarańczy i liści melisy, zaś z zamieszczonego składu wynikało, że w herbatka ta składa się przede wszystkim z jabłek, zaś melisa stanowi 28% mieszanki, a skórka pomarańczy 4%, 2 partie herbat owocowych łącznej wartości 24 zł, które zostały wprowadzone do obrotu pod nazwami handlowymi Dzika Róża i Malina z wykorzystaniem rysunków odpowiednio owoców dzikiej róży i owoców maliny, zaś z zamieszczonego składu wynikało, że herbatki poza owocami dzikiej róży lub maliny (40%) zawierały kwiat hibiskusa, owoce jabłka i aronii, które również w znacznym stopniu wpływają na walory organoleptyczne; 1 partia mieszanki kawy naturalno-zbożowej wartości 12 zł, która została wprowadzona do obrotu pod nazwą handlową kawa ARABIKA drobno mielona z wykorzystaniem rysunków ziaren kawy naturalnej, brak ilościowej zawartości składników występujących w nazwie środka spożywczego istotnych dla jego scharakteryzowania - 1 partia mieszanki kawy naturalno-zbożowej wartości 12 zł. W celu wyeliminowania stwierdzonych nieprawidłowości skierowane zostały wystąpienia pokontrolne do producentów zakwestionowanych towarów oraz przesłane zostały informacje do właściwych terenowo Wojewódzkich Inspektoratów Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych. Ponadto, wobec kontrolowanych przedsiębiorców zostaną wszczęte postępowania administracyjne w przedmiocie nałożenia kar pieniężnych wynikających z art.40a ust.1 pkt 3 ustawy z dnia 21 4
grudnia 2000r. o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych (Dz. U.z 2005r.nr187,poz.1577 z późn. zm.) 3. PRZESTRZEGANIE DAT MINIMALNEJ TRWAŁOŚCI Przestrzeganie dat minimalnej trwałości towarów sprawdzono we wszystkich kontrolowanych placówkach. Zbadano łącznie 76 partii herbat, herbatek, kawy naturalnej, zbożowej i z cykorii wartości 5.984 zł, w tym: 56 partii herbat i herbatek owocowych i owocowo-ziołowych wartości 3789 zł, tj.: - 24 partie herbat czarnych wartości 1617 zł, - 6 partii herbat czarnych aromatyzowanych lub z dodatkami wartości 265 zł, - 13 partii herbat zielonych, czerwonych, żółtych, białych i dodatkami wartości 1345 zł, - 11 partii herbatek owocowych wartości 534 zł, - 2 partie innych herbat owocowo-ziołowych, ziołowych (Melisa & Pomarańcza, Mięta) wartości 28 zł, 20 partii kawy naturalnej, zbożowej i z cykorii wartości 2195 zł, tj.: - 12 partii kawy naturalnej palonej ziarnistej i mielonej wartości 1962 zł, - 2 partie ekstraktu kawy naturalnej wartości 94 zł, - 2 partie ekstraktów cykorii wartości 43 zł, - 2 partie kawy zbożowej oraz mieszanki kawy naturalnej i zbożowej wartości 28zł, - 2 partie napojów w proszku (napój kawowy Mokate Cappucino wiedeńskie, napój kawy z guaraną Mokate Cappucino Guarano wartości 68zł Nie stwierdzono w sprzedaży herbat i kawy po upływie dat minimalnej trwałości. 4. IDENTYFIKACJA DOSTAWCÓW W trakcie kontroli stwierdzono, ze przedsiębiorcy przestrzegali przepisu art. 18 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2002 r. ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności(dz. U. L31 z 01.02.2002). Na objęte kontrolą wyroby przedsiębiorcy okazali dowody dostaw, które umożliwiały identyfikację każdej osoby dostarczającej środek spożywczy do placówki. 5. IDENTYFIKUACJA KONTROLOWANEGO PRZEDSIĘBIORCY We wszystkich placówkach objętych kontrolą działalność gospodarcza prowadzona była w oparciu o wypis z krajowego rejestru sądowego lub wpis do CEIDG. 6. RZETELNOŚĆ OBSŁUGI Rzetelność obsługi klientów w zakresie prawidłowości wyliczenia i pobierania należności badano w 10 placówkach detalicznych i nie stwierdzono nieprawidłowości. W 2 przypadkach odstąpiono od sprawdzenia rzetelności z uwagi na posługiwanie się przyrządami pomiarowymi z nieaktualnymi cechami legalizacji. 5
7. ORZECZENIA LEKARSKIE Zatrudniony personel posiadał aktualne orzeczenia lekarskie wydawane do celów sanitarno epidemiologicznych, osobom mającym bezpośredni kontakt z żywnością. 8. CENY, PRZYRZĄDY POMIAROWE W 6 placówkach detalicznych stwierdzono nieprzestrzeganie przepisów o cenach. Nieprawidłowości polegały na braku: wywieszek cenowych w 3 placówkach; cen jednostkowych w 6 placówkach; oznaczenia ceną w sposób bezpośredni na opakowaniach - w 2 placówkach; nazwy handlowej i jednostki miary w 1 placówce. W 2 placówkach posługiwano się wagami elektronicznymi z nieaktualnymi cechami legalizacji. Ponadto w 1 placówce w obrocie handlowym znajdowało się 9 partii artykułów żywnościowych innych niż kawy, herbaty (przetwory zbożowe, koncentraty spożywcze, wyroby cukiernicze) wartości 157,00 zł po upływie dat minimalnej trwałości. W związku z ustaleniami kontroli: WYKORZYSTANIE USTALEŃ KONTROLI w 3 przypadkach w związku z wprowadzeniem do obrotu handlowego towarów nieodpowiadających jakości handlowej zostaną wszczęte postępowania administracyjne w przedmiocie nałożenia kar pieniężnych wynikających z art. 40a ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych (Dz. U. z 2005r. nr 187, poz. 1577 z późn. zm.), w 7 przypadkach nałożono mandaty karne kredytowane na łączną kwotę 900 zł w związku z popełnieniem wykroczeń z art. 137 1 KW, art. 26 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 11.05.2001 r. Prawo o miarach, art. 100 ust 1 pkt 1 ustawy z dnia 25.08.2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia, w 2 przypadkach zostały wydane decyzje zarządzające wycofanie z obrotu handlowego 1 partii herbaty wartości 54 zł oraz 9 partii innych towarów po upływie dat ważności wartości 157,00 zł. w 8 przypadkach zażądano usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości Ponadto przesłano: - 5 wystąpień pokontrolnych do producentów kwestionowanych wyrobów, 6
- 5 pism do Wojewódzkich Inspektoratów Jakości Handlowej Artykułów Rolno Spożywczych, - 1 pismo do Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego. 7