Metodologia badania pracodawców na lokalnym rynku pracy

WUP w Toruniu PROJEKT SYSTEMOWY PT. MONITORING REGIONALNEGO RYNKU PRACY II Metodologia badania pracodawców na lokalnym rynku pracy Badanie realizowane przez urzędy pracy w województwie kujawsko pomorskim Toruń, grudzień 2010 r. BADANIE WSPÓŁFINANSOWANE PRZEZ UNIĘ EUROPEJSKĄ W RAMACH EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU SPOŁECZNEGO

WUP w Toruniu PROJEKT SYSTEMOWY PT. MONITORING REGIONALNEGO RYNKU PRACY II SONDAŻ PRACODAWCÓW WOJEWÓDZTWA KUJAWSKO POMORSKIEGO Diagnoza zapotrzebowania na pracowników w wymiarze kwalifikacyjno zawodowym W dokumencie przedstawiono opis kluczowych elementów projektu badania Sondaż wśród pracodawców województwa kujawsko pomorskiego. Diagnoza zapotrzebowania na pracowników w wymiarze kwalifikacyjno zawodowym. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Poddziałania 6.1.2 Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Wsparcie powiatowych i wojewódzkich urzędów pracy w realizacji zadań na rzecz aktywizacji zawodowej osób bezrobotnych w regionie. BADANIE WSPÓŁFINANSOWANE PRZEZ UNIĘ EUROPEJSKĄ W RAMACH EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU SPOŁECZNEGO 2

WUP w Toruniu PROJEKT SYSTEMOWY PT. MONITORING REGIONALNEGO RYNKU PRACY II Spis treści Wprowadzenie. 4 Problem badawczy cel. 5 Zakres terytorialny i zaangażowane instytucje rynku pracy... 6 Dobór próby.. 6 Metody i narzędzia badawcze... 8 Etapy realizacji. 12 Wyniki i analizy... 17 Wskazówki dla osób opracowujących wyniki zrealizowanych wywiadów.. 19 Odbiorcy badania... 20 Załącznik 1. Projekt badania pracodawców w 2010 r 23 Załącznik 2: Kwestionariusz ankiety.. 28 Załącznik 3: Wskazówki interpretacyjne dla pup. 42 Załącznik 4: Interpretacja i wykorzystanie danych zebranych w badaniu pracodawców 44 Załącznik 5: Wskazówki do raportu z Monitoring Zawodów Deficytowych i Nadwyżkowych. 75 BADANIE WSPÓŁFINANSOWANE PRZEZ UNIĘ EUROPEJSKĄ W RAMACH EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU SPOŁECZNEGO 3

WUP w Toruniu PROJEKT SYSTEMOWY PT. MONITORING REGIONALNEGO RYNKU PRACY II Wprowadzenie Prace WUP związane z realizacją badania pracodawców stanowiły jedno z zadań projektu systemowego WUP w Toruniu: Monitoring Regionalnego Rynku Pracy II. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Poddziałania 6.1.2 Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Wsparcie powiatowych i wojewódzkich urzędów pracy w realizacji zadań na rzecz aktywizacji zawodowej osób bezrobotnych w regionie. Wojewódzki Urząd Pracy w Toruniu, we współpracy ze wszystkimi powiatowymi urzędami pracy województwa kujawsko pomorskiego, w 2010 r. po raz trzeci przystąpił do samodzielnej realizacji badania pracodawców w województwie. Sondaż stanowił kontynuację badań pracodawców, które były realizowane w 2008 i 2009 roku pod nazwą Sondaż pracodawców województwa kujawsko pomorskiego 1. W 2008 roku sondaż był realizowany na próbie 688 podmiotów dobranych w sposób celowy przez pracowników powiatowych urzędów pracy. W 2009 roku sondażem objęto ponad 1.000 największych pracodawców województwa (głównie podmiotów zatrudniających 50 i więcej osób). W 2010 roku wielkość próby została zwiększona, objęła wszystkie klasy wielkości przedsiębiorstw tj.: małe o liczbie zatrudnionych do 9 osób; średnie o liczbie zatrudnionych od 10 do 49 osób oraz duże 50 i więcej zatrudnionych. Obowiązek opracowania analiz rynku pracy i badania popytu na pracę, w tym prowadzenie monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych na Publiczne Służby Zatrudnienia nakłada ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Jednym z zadań Publicznych Służb Zatrudnienia jest dostarczenie informacji służących dostosowaniu kierunków kształcenia i szkolenia zawodowego do potrzeb rynku pracy. W 2010 roku badanie zatytułowano: Sondaż wśród pracodawców województwa kujawsko pomorskiego. Diagnoza zapotrzebowania na pracowników w wymiarze kwalifikacyjno zawodowym. W dokumencie Metodologia badania pracodawców na lokalnym rynku pracy. Badanie realizowane przez urzędy pracy w województwie kujawsko pomorskim przedstawiono opis kluczowych elementów projektu badania Sondaż wśród pracodawców województwa kujawsko pomorskiego. Diagnoza zapotrzebowania na pracowników w wymiarze kwalifikacyjno zawodowym. W ramach projektu Monitoring 1 Więcej informacji na temat zrealizowanych badań dostępnych jest w publikacjach zamieszczonych na stronie internetowej WUP w Toruniu: http://wup.torun.pl/publikacje/rynekpracy.php BADANIE WSPÓŁFINANSOWANE PRZEZ UNIĘ EUROPEJSKĄ W RAMACH EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU SPOŁECZNEGO 4

WUP w Toruniu PROJEKT SYSTEMOWY PT. MONITORING REGIONALNEGO RYNKU PRACY II Regionalnego Rynku Pracy II opracowana została metodologia badania pracodawców, na bazie której zrealizowane zostało badanie pracodawców w 2010 roku. Metodologia i narzędzia stworzone w ramach projektu mogą być wykorzystywane w badaniach zapotrzebowania na pracowników wśród kujawsko pomorskich pracodawców w kolejnych latach. Aby możliwe było uchwycenie kierunku zmian na rynku pracy konieczne jest ciągłe diagnozowanie sytuacji. Problem badawczy cel Poprzez problem badawczy rozumiemy pewne pytanie lub zespół pytań, na które odpowiedzi ma dostarczyć badanie. Celem badania jest rozwiązanie problemu badawczego 2. Cel poznawczy Głównym celem badania była diagnoza planowanych zmian w zatrudnieniu w województwie kujawsko pomorskim. Dzięki badaniu możliwe było uzyskanie informacji o tym, jakich pracowników poszukują pracodawcy w województwie kujawsko pomorskim, w jakich zawodach i z jakimi kwalifikacjami. Pytania zawarte w kwestionariuszu ankiety zamieszczone są w załączniku nr 2. Pytania badawcze wynikają z braku pełnej informacji na temat zawodów deficytowych i nadwyżkowych na lokalnym rynku pracy. Cele pragmatyczne Opracowanie narzędzia ułatwiającego urzędom pracy przeprowadzenie procesu diagnozowania zapotrzebowania na kwalifikacje poszukiwane na rynku pracy. Bezpośrednie kontakty Publicznych Służb Zatrudnienia z lokalnymi pracodawcami. Taki rodzaj kontaktów oprócz zakładanej kluczowej funkcji dostarczenia informacji o panującej na rynku pracy sytuacji stanowi uzupełnienie twardych danych statystycznych. Nawiązywanie nowych kontaktów z partnerami rynku pracy, może wpływać pozytywnie na wizerunek pup. Wartością dodaną zrealizowanego badania będzie wszystko, co instytucjom rynku pracy, władzom samorządowym, instytucjom edukacyjnym, uda się osiągnąć dzięki zdobytej wiedzy na temat potrzeb pracodawców województwa. 2 Nowak, Stefan. 1970. Metody badań pedagogicznych, Warszawa, s. 214 BADANIE WSPÓŁFINANSOWANE PRZEZ UNIĘ EUROPEJSKĄ W RAMACH EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU SPOŁECZNEGO 5

WUP w Toruniu PROJEKT SYSTEMOWY PT. MONITORING REGIONALNEGO RYNKU PRACY II Zakres terytorialny i zaangażowane instytucje rynku pracy W realizację badania zaangażowane były następujące instytucje rynku pracy: Wojewódzki Urząd Pracy w Toruniu Powiatowy Urząd Pracy w Aleksandrowie Kujawskim Powiatowy Urząd Pracy w Brodnicy Powiatowy Urząd Pracy w Bydgoszczy Powiatowy Urząd Pracy w Chełmnie Powiatowy Urząd Pracy dla Miasta Torunia Powiatowy Urząd Pracy dla Powiatu Toruńskiego Powiatowy Urząd Pracy w Golubiu Dobrzyniu Powiatowy Urząd Pracy w Grudziądzu Powiatowy Urząd Pracy w Inowrocławiu Powiatowy Urząd Pracy w Lipnie Powiatowy Urząd Pracy w Mogilnie Powiatowy Urząd Pracy w Nakle nad Notecią Powiatowy Urząd Pracy w Radziejowie Powiatowy Urząd Pracy w Rypinie Powiatowy Urząd Pracy w Sępólnie Krajeńskim Powiatowy Urząd Pracy w Świeciu Powiatowy Urząd Pracy w Tucholi Powiatowy Urząd Pracy w Wąbrzeźnie Powiatowy Urząd Pracy we Włocławku Powiatowy Urząd Pracy w Żninie Badaniem zostały objęte podmioty gospodarcze z obszaru całego województwa kujawsko pomorskiego. Dobór próby Badanie: Sondaż wśród pracodawców województwa kujawsko pomorskiego. Diagnoza zapotrzebowania na pracowników w wymiarze kwalifikacyjno zawodowym, zostało zrealizowane na bazie metodologii oraz narzędzi wypracowanych w ramach projektu systemowego Monitoring Regionalnego Rynku Pracy II. Próba do badania została dobrana w sposób celowy z podmiotów zarejestrowanych w Krajowym Rejestrze Urzędowym Podmiotów Gospodarki Narodowej (KRUPGN BADANIE WSPÓŁFINANSOWANE PRZEZ UNIĘ EUROPEJSKĄ W RAMACH EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU SPOŁECZNEGO 6

WUP w Toruniu PROJEKT SYSTEMOWY PT. MONITORING REGIONALNEGO RYNKU PRACY II REGON) 3. Podstawę doboru próby stanowił podział na trzy grupy wielkości zatrudnienia. Podmioty zatrudniające 50 i więcej osób podmioty z tej grupy wielkości stanowią ok. 50% próby do badania tj. ok. 1.000 podmiotów. Podmioty zatrudniające od 10 do 49 osób podmioty z tej grupy wielkości stanowią ok. 25% tj. ok. 500 podmiotów. Podmioty zatrudniające do 9 osób podmioty z tej grupy wielkości stanowią ok. 25% tj. ok. 500 podmiotów. Dobór podmiotów z grupy 50 i więcej zatrudnionych osób, był realizowany przez pracownika WUP w Toruniu odpowiedzialnego za realizację badania pracodawców. Z Bazy Regon, która przekazywana jest co kwartał Wojewódzkiemu Urzędowi Pracy przez Urząd Statystyczny wybrano 1.000 podmiotów. Podmioty z pozostałych grup wielkości zostały wylosowane przez Urząd Statystyczny w Bydgoszczy na podstawie złożonego przez WUP w Toruniu zamówienia. Podmioty w ramach obu tych grup losowane były oddzielnie według struktury sekcji PKD podmiotów w województwie w danej grupie wielkości. Przedsiębiorstwa zatrudniające od 10 do 49 osób były wylosowane z aktualnej bazy podmiotów, które podjęły działalność od 2000 roku, natomiast podmioty zatrudniające do 9 osób od 2007 roku. Założenia związane z datą powstania podmiotów wynikały z doświadczeń w pracy z Bazą Regon, która często zawiera zdezaktualizowane dane. Po konsultacji z pracownikami Urzędu Statystycznego w Bydgoszczy zdefiniowano ramy czasowe dla daty powstania podmiotów w obu grupach wielkości, które miały zmniejszyć prawdopodobieństwo wylosowania do badania podmiotów nieaktywnych lub nieistniejących. Różne okresy dla każdej z grup wynikały ze specyfiki podmiotów w danej grupie. Małe podmioty mają stosunkowo krótki okres funkcjonowania na rynku i częściej niż w przypadku większych podmiotów dane zawarte w Bazie Regon są nieaktualne. Ze względu na zastosowany dobór próby wyniki badania nie mogą być uogólniane na niższych szczeblach agregacji danych niż województwo np. na terenie powiatu. 3 Podczas losowania wzięto pod uwagę wielkość podmiotu (liczbę zatrudnionych osób) i rodzaj prowadzonej działalności według sekcji PKD. Struktura próby odzwierciedlała strukturę sekcji PKD przedsiębiorstw województwa kujawsko-pomorskiego w tej grupie wielkości. BADANIE WSPÓŁFINANSOWANE PRZEZ UNIĘ EUROPEJSKĄ W RAMACH EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU SPOŁECZNEGO 7

WUP w Toruniu PROJEKT SYSTEMOWY PT. MONITORING REGIONALNEGO RYNKU PRACY II Metody i narzędzia badawcze Badanie sondażowe realizowane było metodą sondażu bezpośredniego. Technika badawcza zastosowana w badaniu to wywiad kwestionariuszowy 4. Narządzie badawcze stanowił kwestionariusz ankiety (załącznik nr 2). W 2008 i 2009 roku do kodowania i analizowania danych wykorzystywany był arkusz kalkulacyjny programu Excel. Zastosowanie tego narzędzia było źródłem problemu w postaci braku standaryzacji w sposobie wprowadzania danych oraz szeregu błędów pojawiających się podczas wypełniania i wprowadzania ankiet. Te problemy skutkowały wydłużaniem czasu realizacji badania i opóźniały uzyskanie ostatecznych wyników. Wykorzystywane narzędzia były dostosowane do minimalnych możliwości analitycznych i technicznych, jakimi dysponowaliśmy. Dotychczasowe doświadczenia przy realizacji badania pracodawców skłoniły nas do poszukiwania bardziej efektywnych rozwiązań. W celu dostarczania użytecznych i wartościowych danych i analiz, w realizacji badania zastosowany został system specjalistycznych narzędzi. Narzędzie analizy, które wykorzystaliśmy to PASW Data Collection Data Entry. System składa się z konfiguracji tworzonej przez trzy moduły: PASW Data Collection Author (narzędzie do tworzenia struktury formalnej i logicznej kwestionariusza) pozwala projektować i przygotowywać narzędzia badawcze; PASW Data Collection Papier (narzędzie do formowania kwestionariuszy papierowych) pozwala dokonać konwersji kwestionariusza do jednolitej wersji papierowej; PASW Data Collection Interviewer aplikacja przeznaczona do ankietyzacji w trybie offline (CAPI) oraz dająca możliwość wprowadzania danych pochodzących z kwestionariuszy papierowych. Aplikacja, którą wykorzystywały powiatowe urzędy pracy to PASW Data Collection Interviewer, która jest przeznaczona do realizacji badania ankietowego oraz wprowadzenia danych pochodzących z ankiet. Dzięki automatycznej walidacji danych możliwe jest uzyskanie czystych danych gotowych do analizy w programie PASW Statistics, który jest wykorzystywany przez pracownika WUP w Toruniu przy opracowywaniu raportu i analizie danych. 4 Definicja wywiadu kwestionariuszowego przytoczona w podręczniku dla urzędów pracy zatytułowanym Diagnozowanie zapotrzebowania na kwalifikacje i umiejętności na regionalnym i lokalnym rynku pracy, wydanym przez Instytut Pracy i Spraw Społecznych odwołuje się do definicji Goldmana, zgodnie, z którą każdy wywiad kwestionariuszowy jest techniką badawczą o wysokim stopniu standaryzacji, polegającym na bezpośrednim komunikowaniu się badacza za pomocą ankietera z respondentem. Wywiad kwestionariuszowy nie jest niczym więcej, jak serią specyficznych pytań lub stwierdzeń, na które osoba ankietowana powinna odpowiedzieć [Goldman N. Wstęp do socjologii Zysk i S-ka, Wydawnictwo, Poznań 1997, s. 30]. BADANIE WSPÓŁFINANSOWANE PRZEZ UNIĘ EUROPEJSKĄ W RAMACH EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU SPOŁECZNEGO 8

WUP w Toruniu PROJEKT SYSTEMOWY PT. MONITORING REGIONALNEGO RYNKU PRACY II Narzędzia analizy danych Przykłady wyglądu pytań z kwestionariusza przygotowanego w PASW Data Collection Autor zrzut ekranowy z widoku w programie PASW Data Collection Interviewer 5 Poniższy obraz przedstawia pole informacyjne wykorzystanie tego typu elementów umożliwia umieszczenie ważnych informacji np. zaproszenia do wzięcia udziału w badaniu. 5 Zrzut kwestionariusza zamieszczony jest na stronie internetowej WUP: http://pokl.wup.torun.pl/pokl/images/stories/projekty_systemowe/kwestionariusz.htm BADANIE WSPÓŁFINANSOWANE PRZEZ UNIĘ EUROPEJSKĄ W RAMACH EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU SPOŁECZNEGO 9

WUP w Toruniu PROJEKT SYSTEMOWY PT. MONITORING REGIONALNEGO RYNKU PRACY II Zaprezentowany poniżej obraz zawiera fragment kwestionariusza z pytaniami typu numerycznego. Obraz z pytaniem z możliwością wybrania tylko jednej odpowiedzi: BADANIE WSPÓŁFINANSOWANE PRZEZ UNIĘ EUROPEJSKĄ W RAMACH EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU SPOŁECZNEGO 10

WUP w Toruniu PROJEKT SYSTEMOWY PT. MONITORING REGIONALNEGO RYNKU PRACY II Obraz zawiera pytanie wielokrotnego wyboru, jednokrotnego wyboru oraz pytanie otwarte. BADANIE WSPÓŁFINANSOWANE PRZEZ UNIĘ EUROPEJSKĄ W RAMACH EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU SPOŁECZNEGO 11

WUP w Toruniu PROJEKT SYSTEMOWY PT. MONITORING REGIONALNEGO RYNKU PRACY II Etapy realizacji SYSTEM DIAGNOZOWANIA ZAPOTRZEBOWANIA NA ZAWODY I KWALIFIKACJE W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO POMORSKIM Przygotowanie projektu badania ETAP I założenia metodologiczne sformułowanie pytań badawczych opracowanie kwestionariusza ankiety Badanie terenowe ETAP II realizacja wywiadów kwestionariuszowych z pracodawcami wprowadzenie danych z wywiadów do bazy Zbieranie i przetwarzanie danych Wstępna diagnoza potrzeb kujawsko-pomorskiego rynku pracy ETAP III Dane przekazane do PUP w zestawieniach tabelarycznych Informacje na stronie internetowej WUP - zestawienie tabelaryczne Opracowanie własne pup - publikacje Ostateczna diagnoza potrzeb kujawskopomorskiego rynku pracy w zakresie kwalifikacji i umiejętności Raport z badania sondażowego - WUP BADANIE WSPÓŁFINANSOWANE PRZEZ UNIĘ EUROPEJSKĄ W RAMACH EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU SPOŁECZNEGO 12

WUP w Toruniu PROJEKT SYSTEMOWY PT. MONITORING REGIONALNEGO RYNKU PRACY II Realizacja badania przebiegała zasadniczo w trzech etapach 6. Etap pierwszy polegał na przygotowaniu projektu badania. Składały się na niego zadania związane z określeniem celu badania, sformułowaniem pytań badawczych, doborem próby, określeniem metody badawczej oraz narzędzia analizy opracowaniu kwestionariusza ankiety. Jednym z ważniejszych zadań realizowanych podczas tego etapu było dokonanie podziału próby pracodawców. Prace z tym związane przebiegały w następujących etapach: 1. Dokonano podziału przekazanych przez US w Bydgoszczy baz: 750 podmiotów małych oraz 750 podmiotów średnich według powiatów 7. 2. Z najbardziej aktualnej bazy Regon, przekazanej do WUP w Toruniu przez US w Bydgoszczy zostały wybrane wszystkie podmioty w kategorii wielkości duże, tj. 50 i więcej zatrudnionych. Następnie obliczono strukturę sekcji PKD w grupie podmiotów dużych. 3. Bazując na powyższych danych dotyczących struktury sekcji w każdej z grup wielkości podmiotów oraz na założonej w projekcie badania (załącznik nr 1) liczbie pracodawców planowanej do przeankietowania (ok. 2.000) dokonano podziału liczby pracodawców z uwzględnieniem: struktury sekcji PKD, zakładanej wielkości podmiotów w powiecie oraz wielkości przedsiębiorstw. Po określeniu wielkości próby oraz jej struktury ze względu na sekcję PKD oraz grupę wielkości w poszczególnych pup, przekazano te dane wszystkim pup województwa kujawsko pomorskiego. Każdy pup otrzymał tabelę z określoną strukturą i wielkością próby oraz arkusz excel zawierający bazę pracodawców, która stanowiła listę respondentów do badania. Każdy pup otrzymał bazę zawierającą liczbę podmiotów większą niż zakładana wielkość próby w badaniu. Miało to na celu ułatwienie pracownikom pup znalezienie odpowiednich respondentów do badania. W sytuacji, gdy w bazie podmiotów nie było pracodawcy odpowiadającego oczekiwaniom co do przynależności do odpowiedniej sekcji PKD i grupy wielkości zatrudnienia, pracownik pup sam wybierał podmiot, działający na terenie swojego powiatu, odpowiadający określonym cechom. Podobnie w sytuacji, 6 Podział na etapy realizacji ma charakter roboczy, został zaproponowany w celu uporządkowania opisu kolejnych zadań związanych z badaniem. Przedstawiony opis skrótowo zaprezentuje najważniejsze czynności, które były wykonywane w związku z poszczególnymi zadaniami. 7 W ramach sondażu planowane było zrealizowanie ok. 500 wywiadów z pracodawcami w ramach grupy małe i 500 w ramach grupy średnie. Zakup bazy liczącej 750 podmiotów małych i 750 podmiotów średnich związany był z planem stworzenia listy rezerwowej pracodawców. BADANIE WSPÓŁFINANSOWANE PRZEZ UNIĘ EUROPEJSKĄ W RAMACH EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU SPOŁECZNEGO 13

WUP w Toruniu PROJEKT SYSTEMOWY PT. MONITORING REGIONALNEGO RYNKU PRACY II gdy pracodawcy z listy przekazanej przez WUP, np. nie mogli uczestniczyć w badaniu lub odmówili w nim udziału. Pierwszy etap realizowany był z różnym natężeniem głównie w ostatnim kwartale 2009 roku oraz I kwartale 2010 roku. W zadania związane z przygotowaniem projektu badania zaangażowany był Wojewódzki Urząd Pracy w Toruniu. Powiatowe urzędy pracy uczestniczyły w konsultacjach zarówno projektu jak i kwestionariusza ankiety. W prace nad ostatecznym kształtem kwestionariusza zaangażowany został ekspert. W tej fazie prac zorganizowane zostały dwa spotkania robocze z pracownikami odpowiedzialnymi za realizacje badania na terenie powiatowego urzędu pracy. Podczas pierwszego spotkania omówiono temat badań pracodawców, w szczególności planowanego przez WUP w Toruniu Sondażu wśród pracodawców województwa kujawsko pomorskiego. Głównym celem drugiego spotkania było omówienie praktycznej strony realizacji badania oraz zasad postępowania ankietera w procesie realizacji wywiadu. Podczas spotkania omówiono sugestie i uwagi merytoryczne dotyczące narzędzia badawczego opracowane przez eksperta. Etap drugi organizacja i realizacja badań terenowych przeprowadzany był przez powiatowe urzędy pracy. Do zadań pracowników pup należało wykonanie odpowiedniej liczby 8 wywiadów kwestionariuszowych z pracodawcami, koordynacja związanych z tym zadań na terenie danego powiatu umawianie spotkań, weryfikacja listy pracodawców, dobór podmiotów do badania. Następnie dane z wywiadów wprowadzane były do elektronicznej bazy danych przy wykorzystaniu aplikacji PASW Data Collection Interwiever. W 2010 roku powiatowe urzędy pracy realizowały wywiady kwestionariuszowe z lokalnymi pracodawcami od trzeciej dekady maja do trzeciej dekady lipca. Rekomendowany czas realizacji wywiadów to miesiące kwiecień i maj. Czas trwania wywiadów uzależniony był od sytuacji danego przedsiębiorstwa. Najwięcej czasu trwały wywiady w przedsiębiorstwach, które planowały zatrudnić nowych pracowników. Związane to było z ilością pytań w bloku dotyczącym planów zatrudnienia nowych osób. Średni czas trwania wywiadu wynosił ok. 15 minut. Kwestionariusz został tak zoptymalizowany, aby czas potrzebny na przeprowadzenie wywiadu był jak najkrótszy. Podczas realizacji badań terenowych pracownicy pup oraz WUP wielokrotnie kontaktowali się telefonicznie. Wszelkie trudności były na bieżąco zgłaszane i rozwiązywane. 8 Zgonie z przekazanymi podczas II spotkania roboczego informacjami. Założenia te zostały przedstawione we fragmencie opisujących pierwszy etap realizacji badania. BADANIE WSPÓŁFINANSOWANE PRZEZ UNIĘ EUROPEJSKĄ W RAMACH EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU SPOŁECZNEGO 14

WUP w Toruniu PROJEKT SYSTEMOWY PT. MONITORING REGIONALNEGO RYNKU PRACY II Wypełnione bazy przekazywane były pocztą elektroniczną do pracownika WUP. Etap trzeci zbieranie i przetwarzanie danych składał się z wielu zadań związanych z analizą zgromadzonego materiału. Pierwszym etapem pracy było przygotowanie przesłanych przez pup plików 9. Połączone zostały w jedną bazę zawierającą wywiady zrealizowane na terenie całego województwa. Następnie przygotowano zmienne do analizy 10. W efekcie powstała wstępna diagnoza potrzeb kujawsko pomorskiego rynku pracy. Zostały przygotowane tabele w arkuszu excel zawierające wyniki przeprowadzonego sondażu. Dane w formie tabel zostały przekazane pracownikom pup podczas trzeciego spotkania roboczego. Na spotkaniu został dokładnie omówiony zakres przekazywanych informacji: Opis materiałów przekazanych podczas spotkania z pracownikami pup zawierających wyniki zrealizowanych wywiadów: Cztery arkusze kalkulacyjne excel z danymi przekazane do pup: 1. CZĘŚĆ I INFORMACJA O PRACODAWCACH 2. CZĘŚĆ II PLANY PRACODAWCÓW DOTYCZĄCE ZATRUDNIENIA PRACOWNIKÓW WEDŁUG ZAWODÓW 3. CZĘŚĆ III PLANY PRACODAWCÓW DOTYCZĄCE ZATRUDNIENIA PRACOWNIKÓW WEDŁUG GRUP WIELKICH ZAWODÓW 4. CZĘŚĆ IV LICZBA WYWIADÓW ZREALIZOWANYCH W POSZCZEGÓLNYCH POWIATACH WOJEWÓDZTWA KUJAWSKO POMORSKIEGO W 2010 R. WEDŁUG SEKCJI PKD ORAZ GRUPY WIELKOŚCI PRZEDSIĘBIORSTW Opis danych w arkuszach: CZĘŚĆ I INFORMACJA O PRACODAWCACH: Zawiera odpowiedzi na: pytanie 1 i 2 na temat liczby osób zatrudnionych w przedsiębiorstwie, pytanie 3 o plany zatrudnienia nowych pracowników do końca 2010 roku, pytanie 4 o najbardziej efektywne formy rekrutacji, 9 Bazy danych z wynikami zrealizowanych wywiadów w formie plików SPSS. Jeśli pliki przesłane przez pup zawierały błędy, pracownik odpowiedzialny za realizację przekazywał do WUP, najczęściej drogą mailową, informacje o numerze wywiadu, który zawiera błędne dane. Taki rekord był usuwany z bazy a dane wprowadzane w sposób prawidłowy. 10 Nadano etykiety oraz nowe nazwy zmiennym. Zweryfikowano wszystkie kody zawodów, pod kątem ich zgodności z właściwa klasyfikacją. BADANIE WSPÓŁFINANSOWANE PRZEZ UNIĘ EUROPEJSKĄ W RAMACH EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU SPOŁECZNEGO 15

WUP w Toruniu PROJEKT SYSTEMOWY PT. MONITORING REGIONALNEGO RYNKU PRACY II pytanie 5, 5.2, 5.3, o plany zmniejszenia zatrudnienia do końca 2010 roku, liczby osób, którą planują zwolnić pracodawcy, głównego powodu planowanego zmniejszenia zatrudnienia, pytanie 6 i 7 o aktualną ocenę kondycji firmy i branży, pytanie 8 i 9 o przewidywaną kondycję firmy i branży za 12 miesięcy, informacje o sekcji PKD pracodawcy, grupie wielkości na podstawie bazy Regon oraz sektorze własności. Jednostką analizy byli pracodawcy. CZĘŚĆ II PLANY PRACODAWCÓW DOTYCZĄCE ZATRUDNIENIA PRACOWNIKÓW WEDŁUG ZAWODÓW Zawiera informacje z bloku pytań 3.1 3.7 Na jakich stanowiskach 11 respondent planuje zatrudnić pracowników, ile osób, jaki jest główny powód zatrudnienia nowych pracowników, jaki poziom wykształcenia powinny posiadać osoby, które planują zatrudnić pracodawcy, jakie są oczekiwania wobec kandydata w zakresie: znajomości obsługi określonych programów komputerowych, znajomości języków obcych, doświadczenia zawodowego, cech indywidualnych, wiedzy specjalistycznej, posiadania prawa jazdy oraz informację o tym, czy zatrudnienie na stanowisku będzie zatrudnieniem subsydiowanym. Jednostką analizy były miejsca pracy (stanowiska). CZĘŚĆ III PLANY PRACODAWCÓW DOTYCZĄCE ZATRUDNIENIA PRACOWNIKÓW WEDŁUG GRUP WIELKICH ZAWODÓW jw. Zawiera informacje z bloku pytań 3.1 3.7 zagregowane w grupy wielkie zawodów. CZĘŚĆ IV. LICZBA WYWIADÓW ZREALIZOWANYCH W POSZCZEGÓLNYCH POWIATACH WOJEWÓDZTWA KUJAWSKO POMORSKIEGO W 2010 R. WEDŁUG SEKCJI PKD ORAZ GRUPY WIELKOŚCI PRZEDSIĘBIORSTW Skoroszyt zawiera tabele dla każdego powiatu oraz zbiorczą dla województwa z informacją o liczbie zrealizowanych wywiadów w ramach badania sondażowego pracodawców w województwie kujawsko pomorskim w 2010 roku według sekcji PKD (2007) oraz grupy wielkości przedsiębiorstw. W trakcie spotkania roboczego omówiono sposoby interpretacji danych ze szczególnym uwzględnieniem interpretacji wyników przez pracowników pup. Zakres przekazanych 11 We wszystkich tabelach użyto nazwy miejsca pracy. BADANIE WSPÓŁFINANSOWANE PRZEZ UNIĘ EUROPEJSKĄ W RAMACH EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU SPOŁECZNEGO 16

WUP w Toruniu PROJEKT SYSTEMOWY PT. MONITORING REGIONALNEGO RYNKU PRACY II informacji zawiera załącznik nr 4 prezentacja Interpretacja i wykorzystanie danych zebranych w badaniu pracodawców 12 oraz załącznik nr 3 dokument zatytuowany Wskazówki interpertacyjne dotyczące przeprowadzonego badania pracodawców 13. Podczas spotkania pracownikom pup przekazano wskazówki, jakie informacje z badania sondażowego pracodawców warto wykorzystać w raportach z Monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych 14. Na podstawie przekazanych danych oraz wykorzystując wiedzę zdobytą podczas spotkania, pracownicy pup mogli przystąpić do opracowania wyników dla konkretnego powiatu. Forma opracowanych danych oraz kwestia ich publikacji były decyzją podejmowaną przez każdy pup indywidualnie. Wszystkie dane oraz informacje w formie zestawień tabelarycznych zostały zamieszczone na stronie internetowej Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Toruniu. Dzięki temu możliwe było przekazanie do informacji publicznej wyników badania w stosunkowo krótkim czasie po zakończeniu badań terenowych. W efekcie prac związanych z przetwarzaniem i interpretacją danych przygotowany został raport z badania Sondaż wśród pracodawców województwa kujawsko pomorskiego. Diagnoza zapotrzebowania na pracowników w wymiarze kwalifikacyjno zawodowym. Prace związane ze zbieraniem, przetwarzaniem oraz analizą danych trwały od sierpnia do grudnia 2010 roku. Wyniki i analizy Wyniki tego badania stanowią uzupełnienie informacji w obszarze zapotrzebowania pracodawców na określone zawody oraz kwalifikacje. Dzięki nim chcemy dostarczyć wiarygodnej i rzetelnej informacji m.in. instytucjom edukacyjnym i urzędom pracy, które pomagają zdobywać kwalifikacje przyszłym pracownikom. Proponowany system rozpoznawania potrzeb rynku pracy pozwala na diagnozowanie części popytu na pracę na poziomie województwa. Ze względu na stawiane cele badawcze w analizie koncentrujemy się przede wszystkim na tym aspekcie. Zastosowane narzędzie badawcze (PASW Data Collection) daje możliwość analizowania zebranych danych również w innych obszarach. Możliwe kierunki analizy przedstawia poniższy diagram: 12 Materiał przygotowany przez eksperta w dziedzinie analizy rynku pracy, na potrzeby realizowanego zadania omówiony podczas spotkania roboczego z pracownikami pup. 13 j.w. 14 Materiał przygotowany przez osobę odpowiedzialną za realizację monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych. BADANIE WSPÓŁFINANSOWANE PRZEZ UNIĘ EUROPEJSKĄ W RAMACH EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU SPOŁECZNEGO 17

WUP w Toruniu PROJEKT SYSTEMOWY PT. MONITORING REGIONALNEGO RYNKU PRACY II ANALIZA MOŻLIWE JEDNOSTKI ANALIZY DANYCH Z SONDAŻU PRACODAWCÓW: PRACODAWCY Opis sytuacji podmiotów gospodarczych Analiza: zatrudnienia (stan zatrudnienia, zmiany w zatrudnieniu, struktury zatrudnienia) planowanych zmian w zatrudnieniu (planowanych zwolnień i zatrudnienia nowych pracowników) BRANŻA Ocena aktualnej i przewidywanej sytuacji branży oraz podmiotów w danej branży POPYT Analiza fragmentu popytu na pracę Diagnoza zapotrzebowania na pracowników w wymiarze kwalifikacyjno zawodowym. CEL: PROGNOZA KROTKOTERMIONOWA ZAPOTRZEBOWANIA NA PRACOWNIKÓW rekrutacji (sposobów rekrutacji) kondycji firmy (aktualnej i przewidywanej kondycji) Ocena sytuacji i analiza zmian w obrębie poszczególnych sekcji PKD. CEL: DOSTARCZENIE INFORMACJI O PRACODAWCACH Z REGIONU CEL: OCENA SYTUACJI NA RYNKU PRACY W POSZCZEGÓLNYCH SEKCJACH PKD BADANIE WSPÓŁFINANSOWANE PRZEZ UNIĘ EUROPEJSKĄ W RAMACH EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU SPOŁECZNEGO 18

WUP w Toruniu PROJEKT SYSTEMOWY PT. MONITORING REGIONALNEGO RYNKU PRACY II Wskazówki dla osób opracowujących wyniki zrealizowanych wywiadów Dla powiatu powinno się z badania przede wszystkim wyciągać wnioski jakościowe o charakterze uniwersalnym (np. pracodawcy w naszym województwie do prac biurowych najczęściej oczekują pracowników z wyższym wykształceniem). Wnioski ilościowe na temat popytu na pracę powinny być w zasadzie odnoszone wyłącznie do przebadanych jednostek. Interpretując wyniki trzeba zwracać uwagę na mianownik: czy mówimy o respondentach (odsetek przebadanych firm), wskazaniach (odsetek sumy zakreślonych odpowiedzi), czy o liczbie deklarowanych przyjęć do pracy. Oceniając zapotrzebowanie na pracowników w wymiarze kwalifikacyjno zawodowym (przede wszystkim w powiecie, ale także w województwie), nie powinno się opierać wyłącznie na jednych badaniach, jeśli są dostępne inne na ten temat. Im więcej danych, tym nasze wnioski będą bliższe rzeczywistości. Pisząc różne raporty warto sygnalizować zarówno zbieżności jak i rozbieżności wyników badania z innymi. Zmienne, wskaźniki, współczynniki jakie dane można opisać w raporcie z badania: liczba podmiotów objętych badaniem oraz ich struktura według sektora własności, wielkości oraz przynależności do sekcji PKD; liczba zatrudnionych w podmiotach objętych badaniem liczba zatrudnionych w poszczególnych grupach wielkości, sektorach własności, według sekcji PKD; udział zatrudnionych w ramach umów cywilno prawnych; zmiana stanu zatrudnienia w badanych jednostkach (porównanie końca 2008 i 2009) zmiany w zatrudnieniu w ramach sektorów własności, grupach wielkości, sekcjach PKD; udział/liczba podmiotów, które planowały do końca 2010 roku zatrudnić nowych pracowników plany zatrudnienia nowych pracowników przez podmioty z poszczególnych sekcji PKD, grup wielkości oraz sektorów własności; BADANIE WSPÓŁFINANSOWANE PRZEZ UNIĘ EUROPEJSKĄ W RAMACH EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU SPOŁECZNEGO 19

WUP w Toruniu PROJEKT SYSTEMOWY PT. MONITORING REGIONALNEGO RYNKU PRACY II udział/liczba podmiotów, które planowały do końca 2010 roku zwolnić pracowników plany zwolnienia pracowników przez podmioty z poszczególnych sekcji PKD, grup wielkości oraz sektorów własności; bilans planów związanych ze zmianami w liczbie zatrudnionych osób według sekcji PKD, grup wielkości przedsiębiorstw, sektora własności; plany zatrudnienia nowych pracowników w ramach zatrudnienia subsydiowanego; plany zwiększenia/zmniejszenia zatrudnienia według grup wielkich zawodowych i zawodów; oczekiwania wobec kandydatów na oferowane miejsca pracy: oczekiwany poziom wykształcenia, doświadczenie zawodowe, znajomość języków obcych obsługi komputerów/programów komputerowych oraz posiadana wiedza specjalistyczna, prawo jazdy; główne powody planów zatrudnienia nowych/zwolnienia pracowników analiza w poszczególnych sekcjach PKD, sektorach własności i grupach wielkości; najefektywniejsze formy rekrutacji; ocena aktualnej kondycji firmy i branży; ocena przewidywanej kondycji firmy i branży. Odbiorcy badania Wyniki zrealizowanego badania będą szeroko upowszechniane m.in. za pośrednictwem strony internetowej, opracowania Monitoring Zawodów Deficytowych i Nadwyżkowych, broszury z wynikami Monitoringu Zawodów Deficytowych i Nadwyżkowych, publikacji Rynek pracy w województwie kujawsko pomorskim oraz Rynek pracy i Programy Rynku Pracy 15. Zostaną również przekazane uczestnikom seminarium podsumowującego realizację projektu Monitoring Regionalnego Rynku Pracy II. Raport z badania zostanie przesłany w wersji papierowej bądź elektronicznej do następujących instytucji: Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko Pomorskiego (wybrane Departamenty), 15 Opracowania WUP w Toruniu dostępne w wersji elektronicznej na stronie internetowej WUP w zakładce publikacje rynek pracy. BADANIE WSPÓŁFINANSOWANE PRZEZ UNIĘ EUROPEJSKĄ W RAMACH EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU SPOŁECZNEGO 20

WUP w Toruniu PROJEKT SYSTEMOWY PT. MONITORING REGIONALNEGO RYNKU PRACY II Starostowie i Prezydenci Miast województwa kujawsko pomorskiego, Przedstawiciele pracodawców województwa kujawsko pomorskiego, Departament Rynku Pracy w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej, Powiatowe Urzędy Pracy, Poradnie Psychologiczno Pedagogiczne, Centra Kształcenia Ustawicznego, Centra Kształcenia Praktycznego, Zakłady Doskonalenia Zawodowego, Sejmik Województwa Kujawsko Pomorskiego, Komisja Pracy, Pomocy Społecznej i Bezpieczeństwa Województwa Kujawsko Pomorskiego, Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Toruniu, Biura karier z terenu województwa kujawsko pomorskiego, Kuratorium Oświaty w Bydgoszczy, Oddział w Toruniu i Włocławku, Kujawsko Pomorska Wojewódzka Komenda OHP, Przewodniczący Wojewódzkiej Rady Zatrudnienia, Kujawsko Pomorskie Biuro Planowania Przestrzennego i Regionalnego we Włocławku wraz z Oddziałami w Bydgoszczy i Toruniu, Regionalny Ośrodek EFS w Toruniu i Bydgoszczy, Ośrodek Aktywizacji Zawodowej POW w Bydgoszczy, Biblioteka Instytutu Socjologii UMK w Toruniu, Biblioteka Wydziału Nauk Ekonomicznych i Zarządzania UMK w Toruniu, Wojewódzka Biblioteka Publiczna i Książnica Kopernikańska w Toruniu. Odbiorcami raportu oraz wyników badania są (zarówno poprzez wymienione powyżej instytucje jak i bezpośrednio) osoby bezrobotne, poszukujące pracy, uczniowie oraz studenci. Badanie dostarcza bowiem informacji na temat części oferowanych przez pracodawców miejsc pracy, oczekiwań wobec potencjalnych kandydatów do pracy. Umożliwia również ocenę sytuacji w poszczególnych branżach oraz prezentuje przewidywania pracodawców co do najbliższej przyszłości. BADANIE WSPÓŁFINANSOWANE PRZEZ UNIĘ EUROPEJSKĄ W RAMACH EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU SPOŁECZNEGO 21

WUP w Toruniu PROJEKT SYSTEMOWY PT. MONITORING REGIONALNEGO RYNKU PRACY II Efekty/Rezultaty Szkoły i Instytucje szkoleniowe Publiczne Służby Zatrudnienia Dostosowanie usług i instrumentów rynku pracy do potrzeb pracodawców w regionie. Źródło informacji, dzięki któremu można lepiej odpowiadać na potrzeby pracodawców w zakresie kwalifikacji i umiejętności potencjalnych pracowników. BADANIE WSPÓŁFINANSOWANE PRZEZ UNIĘ EUROPEJSKĄ W RAMACH EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU SPOŁECZNEGO 22

ZAŁĄCZNIK 1. Projekt badania pracodawców w 2010 r. 23

WOJEWÓDZKI URZĄD PRACY W TORUNIU ul. Szosa Chełmińska 30/32, 87-100 Toruń; Tel. (056) 622 86 00; fax. (056) 622 74 85; e-mail: wup@wup.torun.pl; www.wup.torun.pl WOJEWÓDZKI URZĄD PRACY W TORUNIU Wydział Badań i Analiz Toruń, 14. 09. 2009 r. 1. Cel badania i uzasadnienie. Badanie pracodawców w województwie kujawsko-pomorskim w 2010 r. -projekt roboczy Z uwagi na dynamiczną sytuację na rynku pracy potrzeba aktualnej wiedzy o rynku pracy jest podstawą tego, aby skutecznie świadczyć usługi rynku pracy. Wojewódzki Urząd Pracy w Toruniu po raz trzeci przygotowuje się do realizacji sondażu wśród pracodawców województwa kujawsko-pomorskiego. Głównym celem badania będzie diagnoza planów zatrudnieniowych w województwie kujawsko-pomorskim. Chcielibyśmy zrealizować badanie we współpracy z pup województwa. Sondaż pozwoli na zdiagnozowanie popytu na poszczególne zawody w ujęciu powiatowym oraz zacieśnienie współpracy pup z lokalnymi pracodawcami. Badanie będzie realizowane metodą bezpośredniego wywiadu kwestionariuszowego. WUP 1 odpowiedzialny będzie za dobór próby pracodawców w poszczególnych powiatach, przygotowanie kwestionariusza wywiadu, opracowanie struktury bazy oraz opracowanie wojewódzkiego raportu z badania. Pracownik urzędu pracy byłby odpowiedzialny za realizację badania kwestionariuszowego na terenie powiatu. 2. Dobór próby. Przewidywana wielkość próby to ok. 2.000 podmiotów. Badaniem objęte zostanie 1.000 dużych podmiotów (zatrudniające powyżej 49 osób), których działalność ma największy wpływ na lokalne rynki pracy. Dobór próby, na podstawie bazy REGON, będzie miał charakter celowy. Kolejny 1.000 podmiotów będzie składać się z 500 podmiotów średnich (wielkość zatrudnienia od 10 do 49 osób) oraz 500 podmiotów małych (wielkość zatrudnienia do 9 osób). Próbę dostarczy US w Bydgoszczy 2, na podstawie złożonego przez WUP w Toruniu zamówienia, zgodnie, z którym podmioty średnie będą wylosowane z aktualnej bazy podmiotów, które podjęły działalność od 2000 roku, natomiast podmioty małe od 2007 roku. 1 Zadania WUP związane z realizacją badań sondażowych stanowią jedno z zadań projektu systemowego WUP w Toruniu: Monitoring regionalnego rynku pracy II. Projekt realizowany w ramach Priorytetu VI, Poddziałanie 6.1.2 Wsparcie powiatowych i wojewódzkich urzędów pracy w realizacji zadań na rzecz aktywizacji osób bezrobotnych w regionie PO KL. 2 WUP w Toruniu złoży zamówienie na wylosowanie 1.500 podmiotów (750 średnich i 750 małych) do US w Bydgoszczy, zgodnie z opisaną specyfikacją, dzięki czemu będziemy dysponować listą rezerwową 250 podmiotów małych i 250 podmiotów średnich. Z uwagi na specyfikę tych przedsiębiorstw, pracownicy pup mogą mieć większe trudności w dotarciu do respondentów, niż ma to miejsce w przypadku największych pracodawców. Zakup próby zostanie sfinansowany przez WUP. 24

Jednostki będą wylosowane według struktury sekcji PKD podmiotów województwa. Dane o podmiotach będą zawierać zakodowane cechy podmiotu, tj.: - pełną nazwę podmiotu, - numer identyfikacyjny REGON, - działalność wiodącą, - datę powstania podmiotu, - formę prawną ( 3 kategorie), - formę własności (3 kategorie), - adres siedziby. Z uwagi na fakt, iż próba losowana będzie przez US w Bydgoszczy najprawdopodobniej w IV kwartale 2009 roku obecnie nieznane są nam dokładne rozkłady liczby pracodawców w danym powiecie. Możemy jednak przedstawić pewne przybliżone wartości wielkości próby w poszczególnych powiatach. Przybliżony rozkład wielkości próby badanie w 2010 roku, z podziałem na powiaty. Wyszczególnienie Liczba podmiotów dużych (Badanie w 2009 r.) Liczba podmiotów małych i średnich (Próba US 2010 r.) Suma Orientacyjna wielkość próby w badaniu 2010 Kujawsko-pomorskie 1.132 1.000 2.132 2.110 Bydgoszcz (grodzki) 179 237 416 400 Bydgoszcz (ziemski) 41 49 90 90 Grudziądz (grodzki) 59 47 106 100 Grudziądz (ziemski) 5 12 17 20 Toruń (miasto) 117 133 250 250 Toruń (powiat) 45 36 81 90 Włocławek (grodzki) 82 72 154 150 Włocławek (ziemski) 27 29 56 50 Aleksandrów Kujawski 41 26 67 60 Brodnica 53 31 84 80 Chełmno 39 17 56 50 Golub-Dobrzyń 30 17 47 50 Inowrocław 62 69 131 130 Lipno 25 25 50 50 Mogilno 45 18 63 60 Nakło nad Notecią 52 35 87 90 Radziejów 15 17 32 30 Rypin 26 18 44 50 Sępólno Krajeńskie 25 17 42 40 Świecie 79 38 117 120 Tuchola 27 17 44 50 Wąbrzeźno 25 12 37 40 Żnin 33 28 61 60 Uwaga: wartości zaprezentowane w tabeli są wyłącznie szacunkiem wielkości próby. 25

3. Problemy badawcze Przeprowadzone badania koncentrować będą się przede wszystkim na następujących grupach problemów: a) struktura podmiotów oraz obecny stan zatrudnienia, b) zmiany w zatrudnieniu w ostatnich miesiącach/roku, c) planowane zmiany zatrudnienia w perspektywie najbliższego roku, d) perspektywy przedsiębiorstwa/bariery rozwojowe, e) zatrudnienie absolwentów, f) rekrutacji pracowników (trudności rekrutacyjne), g) perspektywach funkcjonowania oraz rozwoju przedsiębiorstwa, h) współpraca z pup. 4. Metoda Badanie terenowe. Narzędziem zbierania danych będzie ankieta. 5. Narzędzia analizy Dotychczasowe doświadczenia z realizacji badania pracodawców skłoniły nas do poszukiwania rozwiązań bardziej efektywnych, niż stosowane dotychczas. Wykorzystanie do realizacji arkusza kalkulacyjnego Excel było źródłem problemu w postaci braku standaryzacji wśród pup w sposobie wprowadzania danych oraz szeregu błędów pojawiających się podczas wypełniania i wprowadzania ankiet. Dotychczas wykorzystywane narzędzia były dostosowane do minimalnych możliwości analitycznych i technicznych, jakimi dysponujemy. Możliwość dostarczania przez publiczne służby zatrudnienia danych i analiz użytecznych i wartościowych, związana jest z wprowadzeniem i wykorzystywaniem uniwersalnych narzędzi gromadzenia danych, powszechnie stosowanych w badaniach ankietowych. W celu podniesienia poziomu realizowanego projektu badawczego planujemy w projekcie zastosować specjalistyczne narzędzie analityczne. Narzędzie analizy, które planujemy wykorzystać to PASW Data Collection Data Entry. System składa się z konfiguracji tworzonej przez trzy moduły: - PASW Data Collection Author (narzędzie do tworzenia struktury formalnej i logicznej kwestionariusza); - PASW Data Collection Papier (narzędzie do formowania kwestionariuszy papierowych); - PASW Data Collection Interviewer aplikacja przeznaczona do ankietyzacji w trybie offline (CAPI) oraz dająca możliwość wprowadzania danych pochodzących z kwestionariuszy papierowych. Uzasadnienie zakupu oprogramowania. Zgodnie ze specyfikacją przygotowaną przez producenta oprogramowania SPSS Polska Sp. z.o.o oprogramowanie PASW Data Collection Data Entry umożliwi pracownikom WUP: - projektować badanie i przygotować narzędzia badawcze, - dokonać konwersji kwestionariusza do jednolitej wersji papierowej, - przygotować wymagania funkcjonalne i logiczne badania oraz przekazać je do pup w postaci gotowego pliku, który zaczytany będzie lokalnie przez PASW Data Collection Interviewer. Aplikacja, którą będą wykorzystywać powiatowe urzędy pracy to PASW Data Collection Interviewer, przeznaczona jest do realizacji badania ankietowego oraz wprowadzenia danych pochodzących z ankiet. Dzięki automatycznej walidacji danych możliwe jest uzyskanie czystych danych gotowych do analizy w programie PASW Statistic, który jest wykorzystywany przez pracownika WUP w Toruniu przy opracowywaniu raportu i analizie danych. 26

W praktyce zakup oprogramowania będzie wyglądać następująco: WUP w Toruniu zakupi cały system PASW Data Collection Data Entry, złożony z trzech aplikacji PASW Data Collection Author, PASW Data Collection Paper oraz PASW Data Collection Interviewer za kwotę 7.620 zł (netto). Każdy pup z własnych środków dokona zakupu aplikacji PASW Data Collection Interviewer koszt aplikacji to 1.900 zł netto (2.318,00 zł brutto). Niewątpliwa korzyść z zakupu tego typu specjalistycznego oprogramowania to możliwość wykorzystywania go w przyszłości do realizacji wszystkich przedsięwzięć wymagających wspólnego zbierania danych przez urzędy pracy w województwie kujawsko-pomorskim w sposób profesjonalny i sprawny. 6. Realizacja badania i opracowanie wyników Chcielibyśmy, aby zasadniczą część badania ankietyzację - przeprowadzili pracownicy powiatowych urzędów pracy. Do obowiązków osób realizujących badanie w danym powiecie należałoby: przeprowadzenie odpowiedniej ilości ankiet z pracodawcami na terenie powiatu, zgodnie z listą przekazaną przez WUP w Toruniu; wprowadzenie danych z ankiet do bazy; analiza zebranego materiału; opracowanie wyników badań. Realizacja badania w powiatowych urzędach pracy w województwie kujawskopomorskim rozpocznie się w I kwartale 2010 roku. Na potrzeby realizacji planowanego badania pracodawców zaplanowano 3 spotkania robocze z pracownikami PUP, którzy będą realizować badanie. Spotkania poprowadzą pracownicy WUP oraz zewnętrzni prelegenci posiadający doświadczenie w zakresie prowadzenia badań. Na spotkaniach tych zostaną omówione sposoby: realizacji wywiadów, analizy danych, doboru próby do badania, konstruowania wniosków z badania. 7. Propozycja wynagrodzenia za przeprowadzenie wywiadu w ramach badania oraz koszty związane z zakupem oprogramowania 3. Wyszczególnienie: Koszt jednostkowy: 1. Przeprowadzenie ankiety 45 zł 2. Wprowadzenie danych do bazy 5 zł 3. Narzędzie badawcze PASW Data Collection Interviewer 1.900 zł (netto) Źródło finansowania całkowitego kosztu realizacji badania będzie stanowić FP lub PO KL. 3 Jeśli chcieliby Państwo przekazać uwagi, co do propozycji kwot i wydatków uwzględnionych w projekcie badania prosimy przekazać je do 18 września 2009 r. w piśmie dotyczącym opinii na temat badania pracodawców w województwie kujawsko-pomorskim w 2010 r. 27

ZAŁĄCZNIK 2. Kwestionariusz ankiety 28

Sondaż wśród pracodawców województwa kujawsko-pomorskiego. Diagnoza zapotrzebowania na pracowników w wymiarze kwalifikacyjno-zawodowym. Szanowni Państwo, biorą Państwo udział w badaniu sondażowym realizowanym wśród 2.000 przedsiębiorców z terenu województwa kujawsko-pomorskiego. Głównym celem badania jest uzyskanie informacji o tym, jakich pracowników Państwo poszukują, w jakich zawodach i z jakimi kwalifikacjami. Wyniki tego badania są dla nas bardzo ważne. Dzięki nim chcemy dostarczyć wiarygodnej i rzetelnej informacji m.in. instytucjom edukacyjnym i urzędom pracy, które pomagają zdobyć kwalifikacje przyszłym pracownikom. Informacje zebrane w badaniu będą opublikowane w zestawieniu zbiorczym, dostępnym także dla Państwa. 1. Proszę podać liczbę (stan w dniu 31.12.2009 r.) 1.1. osób zatrudnionych na podstawie stosunku pracy lub stosunku służbowego (umowy o pracę, powołania, wyboru lub mianowania).. 1.2. osób zatrudnionych na podstawie innych umów cywilno-prawnych (umowa zlecenie, umowa agencyjna, umowa o dzieło, kontrakt menadżerski, inne umowy o świadczenie usług)... 2. Proszę podać liczbę (stan w dniu 31.12.2008 r.) 2.1. osób zatrudnionych na podstawie stosunku pracy lub stosunku służbowego (umowy o pracę, powołania, wyboru lub mianowania).. 2.2. osób zatrudnionych na podstawie innych umów cywilno-prawnych (umowa zlecenie, umowa agencyjna, umowa o dzieło, kontrakt menadżerski, inne umowy o świadczenie usług)... 3. Czy planują Państwo zatrudnić nowych pracowników do końca 2010 roku? (bez miejsc stażu i przygotowania zawodowego) a) tak b) nie (przejdź do pytania 4) c) trudno powiedzieć (przejdź do pytania 4) 3 a.nie CZYTAĆ! Na ilu rożnych stanowiskach respondent zamierza zatrudnić pracowników?. (to pytanie należy uzupełnić w wersji elektronicznej ankiety) 3.1. Na jakich stanowiskach? 3.2. Ile osób? a) Stanowisko 1:.. b) Stanowisko 2:.. c) Stanowisko 3:.. d) Stanowisko 4:.. e) Stanowisko 5:.. f) Stanowisko 6:.. BADANIE WSPÓŁFINANSOWANE PRZEZ UNIĘ EUROPEJSKĄ W RAMACH EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU SPOŁECZNEGO 29

3.3. Proszę podać główny powód zatrudnienia nowego/ych pracownika/ów na tym stanowisku (Dla każdego ze stanowisk, proszę wskazać jeden najważniejszy powód wstawiając znak x w odpowiednim polu): wyszczególnienie stanowisko 1 stanowisko 2 stanowisko 3 stanowisko 4 stanowisko 5 stanowisko 6 wzrost popytu na produkty i usługi rozwój firmy tymczasowe zwiększenie zatrudnienia (sezonowe) polepszenie sytuacji finansowej firmy reorganizacja działalności firmy uzupełnienie braków kadrowych (m.in. spowodowanych przejściem na emeryturę /rentę innego pracownika itp.) inne 3.4. Jaki poziom wykształcenia powinna/y posiadać osoba/y, którą/e planują Państwo zatrudnić na tym stanowisku? (Proszę wskazać najniższy oczekiwany poziom wykształcenia) wyszczególnienie stanowisko 1 stanowisko 2 stanowisko 3 stanowisko 4 stanowisko 5 stanowisko 6 gimnazjalne i poniżej zasadnicze zawodowe średnie ogólnokształcące policealne i średnie zawodowe wyższe bez znaczenia BADANIE WSPÓŁFINANSOWANE PRZEZ UNIĘ EUROPEJSKĄ W RAMACH EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU SPOŁECZNEGO 30

3.5. Jakie są Państwa oczekiwania wobec kandydata na stanowisku 1, związane z jego kompetencjami? (Proszę zaznaczyć wszystkie odpowiedzi, które Państwa dotyczą) a) znajomość obsługi określonych programów komputerowych 1. biurowych, 2. księgowych, 3. graficznych, 4. bazy danych, 5. projektowanie (autocad), b) znajomość języka obcego 6. projektowanie stron WWW, 7. inne 8. respondent nie sprecyzował odpowiedzi 9. nie wymagana 1. angielski 2. niemiecki 3. rosyjski 4. francuski 5. szwedzki 6. włoski 7. inny 8. respondent nie sprecyzował odpowiedzi 9. nie wymagana c) ogólne doświadczenie zawodowe (minimalne doświadczenie zawodowe wymagane na stanowisku): 1. rok 2. dwa lata 3. więcej niż dwa lata 4. respondent nie sprecyzował odpowiedzi 5. nie wymagane d) doświadczenie zawodowe na podobnym stanowisku (minimalne doświadczenie na podobnym stanowisku wymagane od kandydata): 1. rok 2. dwa lata 3. więcej niż dwa lata e) cechy indywidualne 1. szybkość uczenia się nowych obowiązków, 2. staranność wykonywania pracy, 3. obowiązkowość, 4. radzenie sobie ze stresującymi sytuacjami, 5. umiejętność pracy zespołowej, 6. gotowość do podnoszenia kwalifikacji zawodowych, 4. respondent nie sprecyzował odpowiedzi 5. nie wymagane 7. ambicja, 8. samodzielność 9. respondent nie sprecyzował odpowiedzi 10. inne 11. nie wymagana f) wiedza specjalistyczna, ukończenie dodatkowych specjalistycznych kursów, szkoleń 1. BHP 2. księgowość 3. marketing 4. technologie produkcji 5. zarządzanie zasobami ludzkimi g) prawo jazdy 1. kat. A, 2. B, 3. C, 4. C+E, 6. obsługa kasy fiskalnej 7. inne 8. respondent nie sprecyzował odpowiedzi 9. nie wymagana 5. D, 6. T, 7. respondent nie sprecyzował odpowiedzi 8. nie wymagane h) inne i ) żadne BADANIE WSPÓŁFINANSOWANE PRZEZ UNIĘ EUROPEJSKĄ W RAMACH EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU SPOŁECZNEGO 31

3.5. Jakie są Państwa oczekiwania wobec kandydata na stanowisku 2, związane z jego kompetencjami? (Proszę zaznaczyć wszystkie odpowiedzi, które Państwa dotyczą) a) znajomość obsługi określonych programów komputerowych 1. biurowych, 2. księgowych, 3. graficznych, 4. bazy danych, 5. projektowanie (autocad), b) znajomość języka obcego 6. projektowanie stron WWW, 7. inne 8. respondent nie sprecyzował odpowiedzi 9. nie wymagana 1. angielski 2. niemiecki 3. rosyjski 4. francuski 5. szwedzki 6. włoski 7. inny 8. respondent nie sprecyzował odpowiedzi 9. nie wymagana c) ogólne doświadczenie zawodowe (minimalne doświadczenie zawodowe wymagane na stanowisku): 1. rok 2. dwa lata 3. więcej niż dwa lata 4. respondent nie sprecyzował odpowiedzi 5. nie wymagane d) doświadczenie zawodowe na podobnym stanowisku (minimalne doświadczenie na podobnym stanowisku wymagane od kandydata): 1. rok 2. dwa lata 3. więcej niż dwa lata e) cechy indywidualne 1. szybkość uczenia się nowych obowiązków, 2. staranność wykonywania pracy, 3. obowiązkowość, 4. radzenie sobie ze stresującymi sytuacjami, 5. umiejętność pracy zespołowej, 6. gotowość do podnoszenia kwalifikacji zawodowych, 4. respondent nie sprecyzował odpowiedzi 5. nie wymagane 7. ambicja, 8. samodzielność 9. respondent nie sprecyzował odpowiedzi 10. inne 11. nie wymagana f) wiedza specjalistyczna, ukończenie dodatkowych specjalistycznych kursów, szkoleń 1. BHP 2. księgowość 3. marketing 4. technologie produkcji 5. zarządzanie zasobami ludzkimi g) prawo jazdy 1. kat. A, 2. B, 3. C, 4. C+E, 6. obsługa kasy fiskalnej 7. inne 8. respondent nie sprecyzował odpowiedzi 9. nie wymagana 5. D, 6. T, 7. respondent nie sprecyzował odpowiedzi 8. nie wymagane h) inne i ) żadne BADANIE WSPÓŁFINANSOWANE PRZEZ UNIĘ EUROPEJSKĄ W RAMACH EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU SPOŁECZNEGO 32