PS. 1. RK. 0934/ 01 /10 PROTOKÓŁ kontroli doraźnej przeprowadzonej w Domu Dziecka w Lubinie w dniach 14-15 stycznia 2010 r. Adres placówki: Dom Dziecka Lubin ul. Główna 44 72-500 Międzyzdroje Kontrolę przeprowadził zespół inspektorów w składzie: Renata Karwowska starszy inspektor wojewódzki - osoba kierująca zespołem, oraz Anna Jasina starszy inspektor na podstawie UpowaŜnienia Nr 2/2010 z dnia 23 stycznia 2010 r. wydanego przez zastępcę dyrektora Wydziału Polityki Społecznej Zachodniopomorskiego Urzędu Wojewódzkiego w Szczecinie. Przedmiot kontroli: Zasadność zarzutów zawartych w anonimowym liście skierowanym do Rzecznika Praw Dziecka, a w szczególności: 1) duŝa rotacja kadry, 2) brak specjalistycznego leczenia niektórych wychowanków, 3) brak dostępu dla wychowanków do produktów Ŝywnościowych i napojów przez całą dobę, 4) konfiskowanie dzieciom kieszonkowego na róŝne cele, fałszowanie listy wypłat kieszonkowego, 5) brak reakcji wychowawców na wychowanków znajdujących się pod wpływem środków odurzających, 6) urlopowanie dzieci do rodzin, które nie są znane pracownikom placówki, 7) stosowanie przemocy wobec dzieci przez pracowników. Kontrolą objęto okres od 1 stycznia 2009 r. do 14 stycznia 2010 r. Przed przystąpieniem do czynności kontrolnych zapoznano dyrektora placówki z programem kontroli, w którym określono temat, cel i rodzaj oraz zakres kontroli. 1
Wyjaśnień udzielali: Pani (...) p.o. dyrektora placówki Pani (...) wychowawca Pani (...) wychowawca Pan (...) wychowawca, Pani (...) wychowawca, Pan (...) wychowawca, Pani (...) wychowawca. Pani (...) - wychowawca Ustalenia kontroli: Ustaleń dokonano w oparciu o informacje przekazane przez dyrektora placówki, pracowników pedagogicznych, analizę akt osobowych pracowników, ankiet przeprowadzonych wśród wychowanków, rozmowy z młodszymi dziećmi, rozmowy z pracownikami merytorycznymi i pisemnej informacji udzielonej przez nich, analizy losowo wybranych faktur za zakup Ŝywności, list wypłat kieszonkowego i jadłospisów. Ankietą objęto 14 wychowanków zał. nr 1, z 8 przeprowadzono rozmowę. Informacji udzieliło 6 wychowawców i dyrektor zał. nr 2. P.o. dyrektora była Pani (...). DuŜa rotacja kadry: W kontrolowanym okresie zatrudnionych było 23 pracowników. Odeszły z pracy 3 osoby: 2 pedagogów i opiekunka dziecięca. W dwóch przypadkach pracownicy odeszli na podstawie porozumienia stron, a w jednym przypadku wygasła umowa, której dyrektor placówki nie przedłuŝyła zał. nr 3. Brak specjalistycznego leczenia niektórych wychowanków: W kontrolowanym okresie leczeniem specjalistycznym objętych było 17 wychowanków. Niektóre osoby objęte były opieką kilku specjalistów: okulista 5 osób, psychiatra 4 osoby, neurolog 3 osoby, leczenie w ośrodku terapii uzaleŝnień 2 osoby, ortodonta 2 osoby, endokrynolog 1 osoba i ortopeda 1 osoba zał. nr 4. Zgodnie z pisemną informacją udzieloną przez pracowników zał. nr 2 i rozmowy z nimi ustalono, Ŝe wszystkie dzieci objęte były opieką stomatologiczną. 2
Zgodnie z informacją przekazaną przez dyrektora zał. nr 5, w kontrolowanym okresie 3 razy dokonywano zmiany terminu wizyty u lekarza specjalisty. Było to spowodowane chorobą dziecka, chorobą lekarza i w jednym przypadku brakiem zgody opiekuna prawnego. Brak dostępu dla wychowanków do produktów Ŝywnościowych i napojów przez całą dobę: Wszyscy wychowankowie odpowiedzieli, Ŝe mają dostęp do jedzenia i napojów przez cała dobę. WyŜywienie zostało ocenione jako dobre przez 14 wychowanków, bardzo dobre przez 5 wychowanków, super 1 wychowanka i wzorowe 1 wychowanka. Na pytanie, co moŝesz dostać do jedzenia oprócz śniadania, obiadu i kolacji: 15 wychowanków odpowiedziało, Ŝe kanapkę, chleb z grzanym serem 5 osób, wszystko, co jest w lodówce 3 osoby, jajecznicę 2 osoby, wszystko, na co mam ochotę 2 osoby, tosty 1 osoba, coś słodkiego 1 osoba, smaŝone ziemniaki 1 osoba zał. nr 1. Pracownicy natomiast odpowiadali następująco: wędlinę 6 osób, chleb 3 osoby, masło 4 osoby, słodycze 4 osoby, ser 3 osoby, dŝemy 3 osoby, owoce 3 osoby, kanapki 3 osoby, czekolada-nutella 3 osoby, płatki z mlekiem 2 osoby, serki 2 osoby, pasztet 2 osoby, zupki chińskie 1 osoba, wszystko, na co mają ochotę 1 osoba, warzywa 1 osoba zał. nr 2. Na pytanie, co moŝesz dostać do picia w placówce, dzieci odpowiadały: herbatę - 14 osób, soki 12 osób, kompot 6 osób, wodę z sokiem 2 osoby, wodę 1 osoba, wszystko, oprócz alkoholu 2 osoby, wszystko, na co mam ochotę 3 osoby zał. nr 1. Pracownicy natomiast odpowiadali następująco: mleko 7 osób, herbatę 5 osób, kompot 4 osoby, soki 4 osoby zał. nr 2. Sprawdzono równieŝ losowo wybrane faktury za zakup Ŝywności: maj 2009 r. zał. nr 6 i listopad 2009 r. zał. nr 7 oraz jadłospisy za okres 03.03.-08.03.2009 r. zał. nr 8, 03.08.-10.08.2009 r. zał. nr 9, 09.11-15.11.2009 r. zał. nr 10 i 04.01-10.01.2010 r. zał. nr 11. Kupowane były róŝnorodne produkty, min. pieczywo, sery, serki, jogurty, wędliny, pasztety, mięso, makarony, warzywa, owoce itd. Wybrane losowo jadłospisy były urozmaicone. Kolacje były najczęściej ciepłym posiłkiem. Zgodnie z informacją przekazaną przez Panią Dyrektor, w dni nauki szkolnej dzieci jedzą obiady w szkołach lub w kuchni centralnej placówki - zał. nr 12. 3
Konfiskowanie dzieciom kieszonkowego na róŝne cele, fałszowanie listy wypłat kieszonkowego : Wśród wychowanków 17 osób powiedziało, Ŝe zawsze otrzymuje kieszonkowe, 1 osoba, Ŝe czasami. śadne dziecko nie wskazało sytuacji, w której nie otrzymało kieszonkowego. Powiedziały tylko, Ŝe moŝe zostać obniŝone np. za złe zachowanie, zniszczenia do 10 zł. zał. nr 1. Starsze dzieci potwierdzały odbiór kieszonkowego własnoręcznym podpisem. Nie otrzymywały "kieszonkowego" dzieci poniŝej 5 roku Ŝycia, co jest zgodne z obowiązującymi w tym zakresie przepisami. Skontrolowano losowo wybrane listy wypłat kieszonkowego : maj 2009 r. zał. nr 13 i październik 2009 r. zał. nr 14. Brak reakcji wychowawców na wychowanków znajdujących się pod wpływem środków odurzających: Na pytanie jak Pani/Pan postępuje w przypadku podejrzenia, Ŝe wychowanek jest pod wpływem środków odurzających, odpowiedzi były następujące: rozmawiam z wychowankiem 2 osoby, robiony jest test na obecność narkotyków 7 osób, kontakt z terapeutą ds. uzaleŝnień 6 osób, leczenie we właściwym ośrodku 3 osoby, poinformowanie dyrektora 3 osoby, zwołanie zespołu ds. okresowej oceny sytuacji dziecka 1 osoba zał. nr 2. Z odpowiedzi pracowników wynika, Ŝe w przypadku podejrzenia, Ŝe wychowanek jest pod wpływem środków odurzających przeprowadzana jest z nim rozmowa, następnie robiony jest test na obecność narkotyków. Jeśli test wykaŝe obecność narkotyku dziecko jest konsultowane w terapeutą ds. uzaleŝnień i jeśli jest taka potrzeba jest umieszczane w ośrodku terapii uzaleŝnień. W kontrolowanym okresie w ośrodkach leczenia uzaleŝnień przebywało 2 wychowanków. Jedna osoba przebywała w Centrum Terapii UzaleŜnień "Zapowiednik" w Opaleniu, a druga na Oddziale Terapii UzaleŜnień dla MłodzieŜy w Otwocku - zał. nr 15. Urlopowanie dzieci do rodzin, które nie są znane pracownikom placówki: Na pytanie, czy Pani/Panu znana jest procedura umieszczania wychowanków w rodzinach zaprzyjaźnionych, wszyscy odpowiedzieli twierdząco zał. nr 2. Na pytanie, czy zdarzyło się, aby dzieci trafiły do rodziny zaprzyjaźnionej, której nie znali pracownicy placówki, wszyscy odpowiedzieli przecząco zał. nr 2. 4
W kontrolowanym okresie 1 dziecko umieszczone było w rodzinie zaprzyjaźnionej, u byłej pracownicy placówki. (...) przebywała u Pani (...) w okresie świąt na podstawie zgody sądu. Rodzina nie spełniała jednak wymogu określonego w 2 pkt 8 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 października 2007 r. w sprawie placówek opiekuńczowychowawczych (Dz. U. Nr 201, poz. 1455) - zał. nr 16. Stosowanie przemocy wobec dzieci przez pracowników: Na pytanie, czy spotyka cię przemoc: 10 wychowanków odpowiedziało, Ŝe nie, jeden, Ŝe stosuje ją (...) i (...), 1 osoba powiedziała (...) rzuca we mnie jedzeniem i wyzywa, 1 osoba powiedziała, Ŝe czasami koleŝanki i koledzy, ale wtedy idzie do wychowawcy i sprawa jest załatwiona. Na pytanie, czy ktoś cię bił: 12 wychowanków odpowiedziało nie, 4 osoby, Ŝe koledzy, 2 wskazało (...). Na pytanie, czy ktoś cię wyzywał: 9 osób odpowiedziało, Ŝe nie, 2 wskazało (...) i 7 koleŝanki/kolegów. Na pytanie, czy ktoś cię straszył, 12 osób odpowiedziało, Ŝe nie, 1 osoba, Ŝe (...) i (...) i 1dziecko, Ŝe (...). Na pytanie, czy ktoś cię szarpał, 12 osób odpowiedziało, Ŝe nie, natomiast 2 wskazały (...) i (...) zał. nr 1. W rozmowie z tą dwójką dzieci ustalono w jakiej sytuacji ma to miejsce. Dzieci odpowiedziały, Ŝe najczęściej wtedy jak się biją między sobą i ciocia albo wujek ich rozdzielają. Jedno dziecko powiedziało, Ŝe nie ma przemocy, tu jest jak w duŝej, kochającej się rodzinie. Kary stosowane w placówce, wymienione przez dzieci nie wskazywały na stosowanie przemocy: siedzenie w pokoju wskazało 12 osób, zakaz wyjść 7 osób, zakaz oglądania telewizji 9 osób. Na pytanie, co chcesz zmienić w placówce: 11 osób nic by nie zmieniło, 1osoba stosunek do wychowanków, krótsze kary i prawo do zdania o sobie, Ŝeby w grupie był wychowawca męŝczyzna 1 osoba, chcę, aby wszystkie dzieci znalazły Dom, w którym się będą czuły bezpiecznie - 1 osoba. Na podstawie obserwacji codziennego Ŝycia w placówce moŝna stwierdzić, Ŝe panuje w niej rodzinna atmosfera. Dzieci zwracają się do dorosłych ciocia, wujek, a mówiąc o pracownikach, uŝywają określeń ciocia Ania, wujek Marek itd. Po powrocie ze szkoły wychowankowie witają się z pracownikami, których spotykają po drodze do swojej grupy poprzez pocałunek w policzek i opowiadają o tym, co się wydarzyło w szkole. Zachowania tego nie zmieniła obecność osób kontrolujących. Wychowankowie łatwo nawiązali kontakt z kontrolującymi, chętnie rozmawiali i opowiadali o placówce. 5
Na tym ustalenia zakończono. Pouczono dyrektora jednostki, Ŝe: 1) rodziny zaprzyjaźnione muszą posiadać pozytywną opinię ośrodka adopcyjno-opiekuńczego, 2) w Ŝadnej sytuacji nie naleŝy naruszać nietykalności cielesnej dziecka Przedstawicielowi kontrolowanej jednostki, po zapoznaniu z treścią protokołu, przysługują następujące uprawnienia: 1. Przed podpisaniem protokołu kontroli kontrolowany moŝe zgłosić umotywowane zastrzeŝenia na piśmie co do jego treści w ciągu 7 dni od dnia otrzymania do podpisu. 2. Prawo odmowy podpisania protokołu powinno być poprzedzone złoŝeniem pisemnych przyczyn odmowy, co nie stanowi przeszkody do wszczęcia postępowania pokontrolnego. Dokonano wpisu w ksiąŝce kontroli pod pozycją 6. Protokół sporządzono 18 stycznia 2010 r. w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, które otrzymują: - Dom Dziecka w Lubinie egzemplarz nr 1 - a/a - egzemplarz nr 2 kierownik jednostki kontrolowanej: kontrolujący: Szczecin, dnia stycznia 2010 r. 6