Siostra Katarzyna Cyran Dyrektor Katolickiej Placówki Wychowawczej Nasz Dom

Transkrypt

1 Warszawa, 3 lutego 2016 r. WOJEWODA MAZOWIECKI WPS-IX AW Siostra Katarzyna Cyran Dyrektor Katolickiej Placówki Wychowawczej Nasz Dom WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 197b ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2015 r. poz. 332, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, zespół inspektorów Wydziału Polityki Społecznej Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie: Agnieszka Woźniak - Markowska - inspektor wojewódzki oraz Joanna Królikowska - inspektor wojewódzki, przeprowadzili w dniach grudnia 2016 r. kontrolę problemową w Katolickiej Placówce Wychowawczej Nasz Dom przy ul. B. Śmiałego 37 w Warszawie. Zakres kontroli obejmował zaspokajanie potrzeb dziecka i respektowanie jego praw w okresie od 3 marca 2015 r. do dnia kontroli. Wyniki kontroli zostały przedstawione w arkuszu ustaleń kontroli, podpisanym przez Siostrę Dyrektor bez zastrzeżeń w dniu 20 stycznia 2016 r. Na podstawie art. 197d ww. ustawy oraz na podstawie rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 sierpnia 2015 r. w sprawie przeprowadzania kontroli przez wojewodę oraz wzoru legitymacji uprawniającej do przeprowadzania kontroli (Dz. U. z 2015 r. poz. 1477) przekazuję niniejsze wystąpienie pokontrolne. Katolicka Placówka Wychowawcza Nasz Dom w Warszawie przy ul. B. Śmiałego działa na podstawie Decyzji Wojewody Mazowieckiego Nr 22/2011 z dnia r. Placówka jest 1

2 wpisana do rejestru placówek opiekuńczo - wychowawczych pod pozycją 75. Podmiotem prowadzącym placówkę jest Zgromadzenie Sióstr Św. Michała Archanioła. Placówka jest prowadzona na zlecenie m.st. Warszawy. W okresie kontrolnym funkcję dyrektora placówki pełniła s. Katarzyna Cyran. Katolicka Placówka Wychowawcza jest niepubliczną placówką typu socjalizacyjnego przeznaczoną dla 13 dziewcząt. W dniu kontroli w placówce przebywało 12 dziewcząt z terenu m.st. Warszawy, w wieku od 13 do 19 lat, w tym 2 pełnoletnie wychowanki. Na dzień kontroli jedna dziewczynka przebywała w specjalnym ośrodku szkolno wychowawczym oraz jedna z wychowanek przebywała na dłuższym urlopowaniu u ojca. Dzieci z uregulowaną sytuacją prawną zostały zgłoszone do ośrodka adopcyjnego. Placówka działa na podstawie Regulaminu Katolickiej Placówki Wychowawczej Nasz Dom Zgromadzenia Sióstr Św. Michała Archanioła w Warszawie przyjętego w dniu r. oraz Statutu Katolickiej Placówki Wychowawczej Nasz Dom przyjętego w dniu r., które zostały opracowane w oparciu o ustawę o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej oraz rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej. W dniu kontroli w placówce zatrudnieni byli: dyrektor, 5 wychowawców, pracownik socjalny, pomoc wychowawcy, psycholog, osoba prowadząca zajęcia wyrównawcze z wychowankami. Kadra pedagogiczna oraz specjaliści zatrudnieni w placówce posiadają kwalifikacje zgodne z art. 97 ust. 3 oraz art. 98 ww. ustawy. Pracownicy placówki podpisują oświadczenia o spełnianiu wymogów wynikających z art. 98 ust. 3 pkt 1-3 ww. ustawy. Podczas czynności kontrolnych ustalono, że placówka zrealizowała zalecenie pokontrolne wydane po kontroli doraźnej przeprowadzonej w dniach 2-3 marca 2015 r. dotyczące prawidłowej realizacji art. 4a ww. ustawy poprzez prowadzenie dokumentacji świadczącej o dokonywaniu wysłuchania dziecka. W okresie objętym kontrolą w Katolickiej Placówce Wychowawczej Nasz Dom w Warszawie nie prowadzono żadnych kontroli. Prawo do godziwych i bezpiecznych warunków życia, w tym prawo do opieki zdrowotnej. Ustaleń dokonano na podstawie oględzin placówki, rozmowy z dyrektorem, wychowawcami, pracownikiem socjalnym i psychologiem oraz analizy dokumentacji 12 wychowanków placówki. W dniu kontroli limit miejsc był zachowany, w placówce przebywało 12 dziewcząt. W okresie podlegającym kontroli placówka nie występowała do wojewody o zezwolenie na przyjęcie kolejnego dziecka pomimo przekroczenia dopuszczalnego limitu miejsc. 2

3 Podczas kontroli ustalono, że placówka zapewnia wychowankom odpowiednio wyposażone pokoje, łazienki, miejsce do nauki, miejsce do przygotowywania posiłków oraz wspólną przestrzeń mieszkalną zgodnie z 18 ust. 3 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 grudnia 2011 r. w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej (Dz. U. Nr 292, poz. 1720). Placówka zapewnia dzieciom 5 posiłków dziennie oraz dostęp przez całą dobę do podstawowych produktów żywnościowych i napojów. Wychowankowie placówki mają zapewnioną podstawową opiekę medyczną w przychodni rejonowej oraz opiekę specjalistów w zależności od potrzeb dzieci. Wszystkie leki przechowywane są w pokoju wychowawców w szafce zamykanej na klucz. W wyniku kontroli ustalono, że wszyscy wychowankowie realizowali obowiązek szkolny na odpowiednim dla siebie poziomie, dzieci uczęszczały do gimnazjum oraz szkół ponadgimnazjalnych. Wychowankowie mieli zapewnioną pomoc korepetytorów w nauce. W zależności od potrzeb, dzieci uczestniczyły w zajęciach specjalistycznych organizowanych w placówce oraz prowadzonych poza placówką. Psycholog oraz pedagog prowadzący zajęcia wyrównawcze, dokumentują swoją pracę w karcie udziału w zajęciach prowadzonych przez psychologa, arkuszu badań i obserwacji psychologicznej oraz karcie udziału w zajęciach wyrównawczych, wskazanych w 17 ust. 1 pkt 3 i 4 ww. rozporządzenia. Wychowawcy prowadzący wypełniają dla każdego dziecka arkusz obserwacji psychologicznej i pedagogicznej. Ustalono, że wszyscy wychowankowie placówki comiesięcznie otrzymują kieszonkowe. Kwota kieszonkowego jest zróżnicowana ze względu na wiek i wynosi: 30zł, 50zł i 60zł odpowiednio dla uczniów szkół podstawowych, gimnazjum oraz szkół ponadgimnazjalnych. Odzież i środki higieny osobistej zapewnia placówka, uzupełniane są na bieżąco. Starsze dzieci odzież kupują samodzielnie, młodsze jeżdżą na zakupy z wychowawcą. Opieka nocna sprawowana jest przez jednego wychowawcę. Podczas dyżurów nocnych wychowawcy, zgodnie z 12 ww. rozporządzenia, dokonują 3-krotnych obchodów, które są odnotowywane w przeznaczonych do tego kartach, opatrzone podpisem osoby dyżurującej. W związku z powyższym tę część zadania oceniono: pozytywnie Sposób realizacji praw dziecka określonych w art. 4 ustawy. Ustaleń dokonano na podstawie oględzin placówki, rozmowy z dyrektorem, wychowawcami, pracownikiem socjalnym i psychologiem, analizy dokumentów organizacyjnych, dokumentacji 12 wychowanek placówek oraz 4 usamodzielnianych wychowanków, ankiet wypełnionych przez 7 wychowanków i 4 pracowników placówki oraz rozmowy z 7 wychowankami. 3

4 W wyniku czynności kontrolnych ustalono, że placówka współpracuje z rodzinami wychowanków. Podejmowana współpraca obejmuje: odwiedziny w placówce, urlopowanie do domu, udział w zebraniach szkolnych, wizyty u lekarza. Wychowankowie urlopowani do domów rodzinnych posiadają zgody sądu. Podczas kontroli ustalono, że placówka utrzymuje stały kontakt z Warszawskim Centrum Pomocy Rodzinie oraz współpracuje z rodzinami wspierającymi działania placówki. Wszystkie rodziny współpracujące z placówką posiadają pozytywną opinię organizatora rodzinnej pieczy zastępczej oraz akceptację dyrektora placówki, zgodnie z art. 96 ww. ustawy. W wyniku analizy dokumentacji wychowanków ustalono, że dla każdego dziecka sporządzana jest diagnoza psychofizyczna, plan pomocy dziecku, karta pobytu dziecka. Diagnozę opracowuje psycholog w pierwszych dniach pobytu dziecka w placówce według wzoru, który zawiera wszystkie elementy wskazane w 14 ww. rozporządzenia. Diagnozy opracowywane w placówce są bardzo ogólne, zawierają tylko podstawowe informacje. Analiza dokumentacji wykazała, że 3 wychowanków przyjętych do placówki przed 2012 r. nie posiadało diagnoz psychofizycznych. W przypadku diagnozy dla jednego dziecka brak było wskazań dotyczących pracy przygotowującej dziecko do usamodzielnienia. Plan pomocy jest opracowywany przez wychowawcę do kilkunastu dni od przyjęcia dziecka do placówki na okres pół roku. Po posiedzeniach zespołu ds. okresowej oceny sytuacji dziecka sporządzane są modyfikacje planów pomocy. Karta pobytu jest uzupełniana w obszarach wskazanych w 17 ust. 1 pkt 2 ww. rozporządzenia. Analiza kart pobytu wykazała, że w 7 kartach dla jednego wychowanka, brak było informacji dotyczącej opisu współpracy placówki z instytucjami i organizacjami działającymi na rzecz dziecka i rodziny, w jednym przypadku brak było informacji dotyczącej szczególnych potrzeb dziecka i znaczących dla niego wydarzeń. W placówce prowadzona jest księga wychowanków, która zawiera elementy wskazane w 17 ust. 5 ww. rozporządzenia. Wychowankowie po opuszczeniu placówki są wykreślani z ewidencji. W okresie podlegającym kontroli w placówce odbyło się 5 zespołów ds. okresowej oceny sytuacji dziecka. Placówka organizuje zespoły dla nowo przyjętego wychowanka. Skład zespołów jest zgodny z art. 137 ww. ustawy. Zaproszenia na zespoły wysyłane są pocztą tradycyjną, pocztą elektroniczną, faxem lub przekazywane osobiście. Z posiedzeń zespołów sporządzane są protokoły. Placówka po posiedzeniach zespołu formułuje na piśmie wnioski dotyczące zasadności dalszego pobytu dziecka w placówce, które przesyła do właściwego sądu zgodnie z art. 138 ust. 2 ww. ustawy. Zespół ds. okresowej oceny sytuacji dziecka sporządza opinie wskazane w art. 139 a ww. ustawy i przesyła je do ośrodka adopcyjnego. W wyniku czynności kontrolnych ustalono, że w placówce realizowany jest zapis art. 4a ww. ustawy dotyczący wysłuchania zdania dziecka. 4

5 Przed posiedzeniem zespołu do spraw okresowej oceny sytuacji dziecka psycholog lub wychowawca prowadzą z dziećmi indywidualne rozmowy dotyczące ich sytuacji i ważnych dla nich decyzji, a także ich potrzeb. Notatki z rozmów są podpisywane przez psychologa i dziecko oraz dołączane do protokołów z zespołów. Wyznaczanie opiekuna usamodzielnienia oraz sporządzanie indywidualnego programu usamodzielnienia odbywa się w terminach wskazanych w art. 145 ww. ustawy. Dokumenty posiadają akceptację dyrektora Warszawskiego Centrum Pomocy Rodzinie. Podczas czynności kontrolnych ustalono, że placówka w codziennej pracy wychowawczej podejmuje działania zmierzające do zwiększenia samodzielności i zaradności życiowej wychowanków. Do obowiązków dzieci należą dyżury sprzątania i przygotowywania posiłków. W wyniku przeprowadzonej kontroli ustalono, że wychowankowie mogą rozwijać swoje zainteresowania poprzez udział zarówno w zajęciach organizowanych w placówce jak i poza jej terenem. Analiza dokumentów organizacyjnych jednostki wykazała, że w regulaminie organizacyjnym wśród zadań placówki wskazano: zapewnienie małoletniej będącej w ciąży przeniesienia do domu samotnej matki. Taki zapis jest sprzeczny z treścią 18 ust. 4 ww. rozporządzenia, zgodnie z którym placówka opiekuńczo wychowawcza oraz regionalna placówka opiekuńczo terapeutyczna zapewnia małoletniej w ciąży warunki pobytu odpowiednie do jej potrzeb oraz stałą opiekę psychologiczną i ginekologiczno położniczą. Prawa i obowiązki, a także kary i nagrody, jakie obowiązują w placówce wskazano w Regulaminie Wychowanki, który jest podpisywany przez dzieci. Wśród konsekwencji wymienionych w Regulaminie wychowanki wskazano: upomnienie w obecności innych wychowanków, wstrzymanie lub obniżenie kieszonkowego na pewien czas, w przypadku poważnego naruszenia zasad i nagminnego nie wywiązywania się z obowiązków następuje zwołanie Zespołu do spraw Okresowej Oceny Sytuacji Dziecka i wnioskowanie o zmianę placówki. Powyższe zapisy ograniczają prawa dziecka wskazane w art. 4 ww. ustawy, w szczególności prawo do ochrony przed poniżającym traktowaniem i karaniem oraz do ochrony przed arbitralną lub bezprawną ingerencją w życie dziecka. W placówce obowiązuje również Polityka ochrony dzieci w Katolickiej Placówce Wychowawczej Nasz Dom. W wyniku czynności kontrolnych ustalono, że wychowankowie po przyjęciu do placówki są informowani przez wychowawcę lub dyrektora o zasadach, obowiązkach, prawach, instytucjach, do których mogą się zwrócić o pomoc. Podczas kontroli stwierdzono, że w pokoju nauki znajdują się ulotki, broszurki i książeczki z numerem telefonu zaufania dla dzieci i młodzieży oraz dotyczące praw dziecka, zagrożeń internetowych. 5

6 W placówce można otrzymać następujące nagrody: nagrody rzeczowe, dodatkowe: kieszonkowe, wyjście, czas na komputer, telefon, pochwała wychowawcy. Najczęściej stosowanymi konsekwencjami są: brak wyjść, odebranie telefonu, ograniczenie korzystania z komputera, brak nagrody. W przypadkach celowego zniszczenia własności innego wychowanka dziecko zobowiązane jest do pokrycia szkody z kieszonkowego. Podczas rozmowy oraz w ankietach dzieci nie wskazały na sytuacje, w których łamane byłyby ich prawa. W związku z powyższym tę część zadania oceniono: pozytywnie z uchybieniami Na podstawie art. 197d ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2015 r. poz. 332, z późn. zm.) oraz na podstawie rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 sierpnia 2015 r. w sprawie przeprowadzania kontroli przez wojewodę oraz wzoru legitymacji uprawniającej do przeprowadzania kontroli (Dz. U. z 2015 r. poz. 1477) i wobec stwierdzonych nieprawidłowości kieruję do Siostry Dyrektor następujące zalecenia pokontrolne: 1. Usunąć z Regulaminu Wychowanki Katolickiej Placówki Wychowawczej Nasz Dom w Warszawie z rozdziału IV w części dotyczącej konsekwencji: z pkt 4 zapis o możliwości wstrzymania kieszonkowego oraz punkt 2 i 7, które ograniczają prawa dziecka wskazane w art. 4 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2015 r., poz. 332, z późn. zm.) w szczególności prawo do ochrony przed poniżającym traktowaniem i karaniem oraz do ochrony przed arbitralną lub bezprawną ingerencją w życie dziecka. 2. Dostosować zapis 4 ust. 2 pkt h Regulaminu Katolickiej Placówki Wychowawczej Nasz Dom Zgromadzenia Sióstr Św. Michała Archanioła w Warszawie dotyczący przeniesienia małoletniej będącej w ciąży do domu samotnej matki tak, aby nie ograniczał prawa wychowanek wynikających z 18 ust. 4 ww. rozporządzenia. 3. Uzupełniać kartę pobytu dziecka we wszystkich obszarach wskazanych w 17 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 grudnia 2011 r. w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej (Dz. U. Nr 292, poz. 1720). 6

7 Uwagi: Ponadto należałoby: 1. Uaktualniać i pogłębiać diagnozę psychofizyczną sporządzoną w pierwszych dniach pobytu dziecka w placówce, a także opracowywać diagnozy dla dzieci, które dotychczas ich nie posiadają. Zgodnie z art. 197d ust. 2 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2015 r. poz. 332 z późn. zm.) oraz 14 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 sierpnia 2015 r. w sprawie przeprowadzania kontroli przez wojewodę oraz wzoru legitymacji uprawniającej do przeprowadzania kontroli (Dz. U. z 2015 r. poz. 1477) kontrolowana jednostka może, w terminie 7 dni od dnia otrzymania wystąpienia pokontrolnego, zgłosić do niego zastrzeżenia do Wojewody Mazowieckiego na adres: Mazowiecki Urząd Wojewódzki, Wydział Polityki Społecznej, Plac Bankowy 3/5, Warszawa. W przypadku nieuwzględnienia przez Wojewodę Mazowieckiego zastrzeżeń oraz w przypadku nie zgłoszenia zastrzeżeń do wystąpienia, kontrolowana jednostka jest obowiązana w terminie 30 dni powiadomić o sposobie realizacji zaleceń Wydział Polityki Społecznej Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie, a w przypadku ich uwzględnienia należy mieć na uwadze zmiany wynikające z powyższego faktu. INSPEKTOR WOJEWÓDZKI Joanna Królikowska INSPEKTOR WOJEWÓDZKI Agnieszka Woźniak - Markowska z up. WOJEWODY MAZOWIECKIEGO Wiesława Kacperek - Biegańska Dyrektor Wydziału Polityki Społecznej 7